VERSLAG. KEI/G32-denktank Sturen op woonlasten en duurzaamheid 14 september 2011 Amersfoort
|
|
- Alfred Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERSLAG KEI/G32-denktank Sturen op woonlasten en duurzaamheid 14 september 2011 Amersfoort Samenvatting Hoe kunnen schommelingen in de woonlasten aan banden worden gelegd voor lagere inkomensgroepen en tegelijkertijd investeringskracht worden vergroot van woningcorporaties? Dat is de kernvraag waar de KEI/G32-denktank Sturen op woonlasten en duurzaamheid zich over heeft gebogen. De denktank ziet nieuwe rendementsmogelijkheden wanneer we gedeeltelijk afstappen van het sturingsmodel gebaseerd op huurlasten en overstappen op sturing op wooncomfort. Hoe zou dit kunnen werken? Wanneer een corporatie bij huurders de woonlasten in rekening brengt als onlosmakelijk pakket (in plaats van afzonderlijk huurlasten, energielasten, woonbelastingen etc) en deze woonlasten inflatievolgend worden gemaakt, ontstaat een financiële stimulans om nieuwe samenwerkingsmodellen en werkwijzen te ontwikkelen. Naast corporaties kunnen andere partijen ook hun belang zien in deze business case. De denktank verrichte een eerste verkenning van deze denkwijze voor de Nederlandse praktijk. Inleiding Huurlasten versus energielasten De woonlasten hebben de neiging steeds sterkere schommelingen te vertonen, met name de bijkomende woonlasten. In het afgelopen decennium is de gemiddelde gasprijs per huishouden verdubbeld en zijn de elektriciteitsprijzen gestegen met ongeveer een derde. Stijging van de energielasten treft ons allen in de portemonnee. De huishoudens met minder draagkracht worden echter het hardst getroffen. Zij zijn voor een groot deel afhankelijk van een woonsegment dat bestaat uit slecht geïsoleerde naoorlogse corporatiewoningen. De huurlasten en de overige woonlasten in dit woonsegment zullen zich ergens de komende decennia kruisen als grote ingrepen worden nagelaten. Hier ligt voor met name de corporatiesector een grote opgave. Corporaties en duurzaamheid Naast het bedienen van haar primaire doelgroep ligt er voor de corporatiesector ook een duurzaamheidsopgave, met name om het CO2-gehalte te verlagen in haar woningvoorraad. In Europees verband is afgesproken dat Nederland twintig procent energiebesparing moet bereiken in 2020 ten opzichte van Een belangrijk deel van de stedelijke CO2-uitstoot vindt plaats in de bestaande woningbouw. De meeste winst is te behalen in het corporatiebezit. Corporaties hebben de 20%-doelstelling onderschreven. Investeringskracht corporaties De vraag is of de corporatiesector op de korte en middenlange termijn genoeg investeringskracht ziet om deze opgaven het hoofd te bieden. Huurprijzen in de sociale huursector mogen in principe alleen met inflatie stijgen. De overgang vanaf 1 juli 2011 naar een woningwaarderingsstelsel (WWS) waarin energielabels een waardering krijgen biedt meer ruimte. Maar is het genoeg? Vragen denktank Kan de corporatiesector een nieuwe business case creëren die aan de ene kant haar investeringskracht verhoogt om de benodigde ingrepen te kunnen plegen en aan de andere kant schommelingen in woonlasten in bedwang houdt voor haar klanten?
2 Tijdens de denktanksessie Sturen op woonlasten en duurzaamheid gingen een twaalftal professionals op zoek naar het antwoord op deze centrale vraag en de volgende deelvragen: - Hoe kan meer stabiliteit worden gecreëerd in de woonlasten? - Kan hier een business case van worden gemaakt? En zo ja, hoe? - Hoe kan in dit proces de investeringskracht van woningcorporaties worden vergroot? - En een stap verder: kan door te sturen op woonlasten investeringskracht worden vrijgemaakt voor woningcorporaties? - Welke rol kunnen gemeenten, Rijk, ontwikkelaars en particulieren hierin nemen? Op basis van praktijkvoorbeelden en een gedachte-experiment werd tijdens de denktanksessie gezocht naar concrete handelingsperspectieven voor de G32 en haar stedelijke partners. De G32 zal op basis van de uitkomsten op zoek gaan naar een gezamenlijke aanpak en in gesprek gaan met het Rijk. Gedachte-experiment Door middel van een gedachte-experiment probeerde de denktank te komen tot antwoorden op de bovenstaande vragen. Om deze exercitie te doen, werden een aantal uitgangspunten vastgesteld: - We stellen de woonlasten centraal als drager. - We spreken af dat de woonlasten een onlosmakelijk pakket zijn. Oftewel: woonlasten worden als een pakket in rekening gebracht door de woningcorporatie. - We garanderen dat de woonlasten niet meer stijgen dan inflatie of licht daarboven. - Deze werkwijze moet in 2020 in werking treden en heeft alleen betrekking op de doelgroep tot Het idee achter dit gedachte-experiment is: door in plaats van de huurlasten de woonlasten centraal te stellen in beleid en sturing, ontstaat er wellicht meer investeringskracht voor partijen. Tijdens het gedachte-experiment stonden de volgende vragen centraal: - hoe kunnen we vanuit de lokale overheid met de bovenstaande uitgangspunten tot een propositie komen richting woningcorporaties, maar ook andere partijen die hier hun belang in kunnen zien? - hoe kan je door slim in te spelen op verlaging van een of meer componenten van de woonlasten (gas/ water/ elektriciteit/ gemeentelijke heffingen etc.) en daarmee verhoging van huur (het zijn immers communicerende vaten geworden) investeringskracht creëren voor corporaties, maar ook voor andere partijen? Partijen Welke partijen zouden mee kunnen delen in deze business case? Wie ziet zijn belang en moet worden betrokken om de business case te laten slagen? Volgens de denktank zouden dit gemeenten kunnen zijn, bouwers, energiebedrijven, banken, andere financiers, Rijk, huurders en natuurlijk de corporaties zelf. Hoe zorg je ervoor dat er voor alle partijen hier een interessante propositie uit te halen valt? Een ding is zeker: door woonlasten als één pakket aan de klant aan te bieden zullen partijen elkaar makkelijker vinden. Gemeenten Het belang van de gemeente om mee te doen in een business case rond woonlasten is: 1. het vergroten van de investeringskracht van woningcorporaties; 2. het stabiliseren van woonlasten voor de lagere inkomensgroepen (mede in verband met de schuldenproblematiek).
3 Gemeenten kunnen door woongerelateerde lasten zoals onroerendezaakbelasting (OZB) en WOZ te beperken, investeringsruimte vrijmaken voor corporaties. In de gemeente Nijmegen wordt dit al in de praktijk gebracht. In deze gemeente betalen huurders geen ozb-belasting. Een stimulans zou kunnen zijn om corporaties minder WOZ te laten betalen voor energiezuinige woningen. Gemeenten zetten dit instrument al in bij particuliere woningen, waarom niet ook bij corporaties. Bovendien kunnen gemeenten zogenaamd afspraken rond gijzelingsgeld versoepelen. In Tilburg moeten bijvoorbeeld alle ontwikkelaars inclusief corporaties een bankgarantie van een half miljoen betalen als ze nieuwbouwprojecten in de stad uit willen voeren. Dit is ingesteld om ervoor te zorgen dat de ontwikkelende partij niet onverrichter zaken de handen aftrekt van een project. De gemeente kan ervoor kiezen om dit en anderen soorten gijzelingsgeld niet te vragen van corporaties die vaak betrouwbare partners zijn van de lokale overheid. Bouwers Het belang van de bouwers om mee te doen in de business case is vooral het inzetten van hun expertise bij projecten met woningcorporaties. Commerciële marktpartijen hebben veel ervaring het ketensamenwerking. Door efficiënter samen te werken kan investeringscapaciteit worden vergroot. Daarnaast kunnen zij nieuwe innovatieve concepten aanbieden aan de woningcorporatie, waardoor de onrendabele top naar beneden kan. Hiermee wordt de investeringskracht van woningcorporaties in ieder geval virtueel vergroot. Energiebedrijven Energiebedrijven die centraal energie opwekken hebben nog geen belang bij deze business case, en aansluitend bij een stevigere samenwerking. Energiebesparing betekent immers minder inkomsten. Lokale energieopwekkers en netbeheerders hebben dit belang wel. De netbeheerders worden steeds afhankelijker van decentrale energiebronnen. De beheerder is verantwoordelijk voor een goede verdeling van energie over een gebied. Corporaties moeten meer massa maken tegenover de energieleveranciers. Corporaties hebben, als men in meer gezamenlijkheid op energiemaatschappijen afstapt, een stevige onderhandelingspositie met in totaal 2,4 miljoen woningen. Corporaties kunnen energie groot en goedkoop inkopen en kortingen vragen op bijvoorbeeld vastrecht. Hier maakt de sector nog te weinig gebruik van. Als men overstapt naar woonlasten als onlosmakelijk pakket, dan zullen corporaties hier meer gebruik van gaan maken. Banken en andere financiers Het belang van commerciële banken en andere financiers in deze denkwijze is het aanboren van een nieuwe en stabiele marktsector. Op dit moment zijn negen banken op zoek naar manieren om corporaties commerciële leningen te verstrekken met een concurrerende rente. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) heeft aangegeven in 2014 een plafond te bereiken wat betreft hun borgingscapaciteit. Commerciële banken gaan in dit gat stappen. Corporaties kunnen banken een zeker rendement bieden. Rijk Het Rijk heeft verschillende maatschappelijke belangen bij de woonlasten-insteek: - Het stimuleert minder nationaal energieverbruik - het stabiliseert de woonlasten voor de lagere inkomensgroepen - het geeft woningcorporaties meer investeringsruimte. Het Rijk kan kaders scheppen. Aedes en de G32 zullen samen met het Rijk stevige afspraken moeten maken over de hoogte van de totale woonlasten. Huursubsidie zal verdwijnen in dit model en zal moeten worden omgevormd naar een woonlastensubsidie.
4 Daarnaast zal het Rijk kaders moeten garanderen om corporaties en andere partijen de ruimte te geven op deze wijze te opereren. Het moet niet zo zijn dat als de corporatiesector dit goed aanpakt het Rijk langskomt om een gedeelte van de winst op te strijken. Een openstaande vraag is dan wel: hoe ga je dit verstandig met elkaar vastleggen? Verder kan het Rijk ondersteunen door regelgeving te versoepelen en belemmeringen weg te nemen. En als laatste kan het Rijk druk uitoefenen bij deals met energiebedrijven en banken. Huurders Huurders met een smalle beurs hebben belang bij stabilisering van de woonlasten. Deze huurders sturen nu vaak al op woonlasten in plaats van hun huurkosten. Ze passen hun gedrag aan om aan de huur- plus de energiekosten te kunnen voldoen. In het nieuwe model maakt stijging van de huren niet veel uit als de woonlasten maar ongeveer gelijk blijven. Een aandachtpunt zal de keuzevrijheid van mensen zijn. Stadsverwarming blijkt in veel plaatsen op dit moment geen succes omdat mensen het zien als een beperking van hun keuzevrijheid. Keuzevrijheid zal daarom anders ingevuld moeten worden. Corporaties zullen hun woonproducten moeten herdefiniëren. Differentiatie moet geboden worden in wooncomfort in plaats van keuze in bijvoorbeeld energieleverancier. Maar hoe compenseer je voor het wegnemen van de stimulans om energie te besparen? Als de woonlasten alleen met inflatie mogen stijgen, dan hebben huurders geen incentive meer om energie te besparen. Oplossing zou een fair use policy kunnen zijn: de hoogte van de woonlasten worden gebaseerd op gemiddeld gebruik. Dit bedrag stijgt met inflatie. Komt de bewoner daarboven, dan gaat hij of zij meer betalen. Corporaties En last but not least: wat is het belang voor de woningcorporatie om aan deze business case te werken. Naast het maatschappelijke belang zal de corporatie meer sturingsruimte en investeringscapaciteit krijgen. Van belang is dan wel dat woningcorporaties de ruimte gaan onderkennen die ze nu al hebben in: - huurprijzen. De maximale huur wordt nu vaak bij lange na niet gevraagd. - WSW-richtlijnen. Het WSW verplicht corporaties niet om op één manier te rekenen. Het geeft corporaties ruimte om af te wijken van de richtlijnen als hier een goed verhaal achter zit. - Vastgoedwaarde. Het vastgoed moet in 50 jaar afgeschreven worden, maar staat fysiek minstens 100 jaar. - En verdere boekhoudkundige ruimte. Door woonlasten centraal te stellen worden corporaties gestimuleerd om de onderhandeling en samenwerking aan te gaan met energiemaatschappijen en bouwers. Ze zullen eerder investeren in lokale energiebedrijven om energielasten te stabiliseren. Hoe verder? De denkexercitie wordt door de deelnemers als waardevol ervaren, maar de teneur is ook: we zijn er nog niet. Na overleg met de G32 wordt gekeken of het genoeg aanknopingspunten biedt om dit verder uit te werken.
5 Woonlasten verlagen Los van het gedachte-experiment werd tijdens de denktanksessie de vraag gesteld: wat kunnen corporaties en gemeenten morgen doen om de woonlasten te stabiliseren voor lagere inkomensgroepen? Acht adviezen om woonlasten te stabiliseren op korte termijn: 1. Corporaties: pak de schil aan Laat woningcorporaties beginnen met het laaghangend fruit: de aanpak van de buitenschil van de woning. Dit heeft een groot energetisch effect. Goede communicatie is hierin een vereiste voor succes. 2. Productie door bewoners Faciliteer bewoners die hun eigen energie willen produceren. Op een aantal plekken in het land zijn al buurtenergiebedrijven opgericht, zoals in het Soesterkwartier in Amersfoort. Bewoners worden dan producent en ondernemer. Een dergelijk initiatief kan een multipliereffect in duurzaamheidsinitiatieven tot gevolg hebben: mensen die auto s delen of groen gaan beleggen. 3. Gedrag Als je wilt dat de huurder uiteindelijk zijn gedrag ten aanzien van energieverbruik aanpast, is goede voorlichting op maat belangrijk. Dit moet zodanig gedaan worden, dat het voor de huurder aantrekkelijk wordt om anders met energie om te gaan. Benut bijvoorbeeld het moment waarop een complex gerenoveerd is, door (wijzigingen in) het verbruik te monitoren en de gegevens die daaruit volgen te gebruiken voor de promotie. Het verdient de aanbeveling om voor elk huishouden een doorberekening te maken. 4. Combinaties Combineer functies om kosten te verminderen. Doordat je met een woning of gebouw ergens een bijdrage aan levert, hoef je minder te betalen. Voorbeeld: de groene daken in Amsterdam. De gemeente verstrekt subsidie voor groene daken, waarmee water langer vastgehouden wordt en het riool niet aangepast hoeft te worden, wat een dure operatie is. Bovendien is de woning meteen geïsoleerd en draagt dat dus ook nog bij aan energiebesparing. Ander voorbeeld: bied als corporatie je bezit aan de gemeente aan om met de renovatie meteen een gemeentelijke doelstelling bijvoorbeeld waterzuivering - mee te pakken. Door het gemeentelijke budget te benutten en te combineren met de renovatie kun je als corporatie je kosten reduceren en als gemeente heb je de doelstelling behaald % echte knelpunten Slechts 20% van alle huurders heeft last van te hoge woonlasten. Gemeentebreed is er sprake van 10% te hoge lasten. Vandaar het pleidooi voor een tweesporenbeleid: los echte knelpunten (van de doelgroep 20% ) op een subjectgerichte manier op: schuldhulpverlening, kwijtschelding, verlagen ozb; niet via de huur of energie. voor de rest is er veel meer ruimte; daarvoor kun je interessante concepten ontwikkelen en is het gunstig als de corporatie het zelf regelt. 6. Wat betaal ik nu eigenlijk? Op rekeningen van energiemaatschappijen staan veel posten opgenomen, zoals een bedrag voor de energiemeter, die teruggeïnvesteerd kunnen worden in energiebesparing. Of hef meer belasting op grijze stroom. 7. Flexibiliteit Zorg voor flexibiliteit in de woningvoorraad door splitsen of samenvoegen makkelijker mogelijk te maken. De markt bepaalt of er juist behoefte is aan kleinere of grotere woningen. De verwachting is dat de kwalitatieve vraag van consumenten afneemt. Ze nemen in de huidige tijd sneller met minder woonruimte genoegen. Dat scheelt woonlasten. Bovendien moet voorkomen worden dat huurders in een woning
6 terechtkomen die ze niet kunnen betalen. Wellicht betekent dat, dat je ze een kleinere woning toewijst.
7 Deelnemers Voorzitter - Olof van de Wal, directeur KEI Deelnemers - Marjo Croes, strategisch beleidsadviseur gemeente Lelystad - Jurgen van der Heijden, senior adviseur duurzaamheid AT Osborne (deelvoorzitter) - Gerard van Groenewoud, adjunct-directeur ontwikkeling BAM Woningbouw - Jan Willem van de Groep, programmaregisseur SEV - Roy Kramer, senior onderzoeker RIGO - Wim van der Velde, senior beleidsadviseur bouwen en wonen Gemeente Nijmegen - Simon Verduijn, procesmanager Gebieden EnergieNeutraal AM Duurzaam - Aline Zwierstra, vestigingsdirecteur Tilburg WonenBreburg KEI - Piet Korporaal, adviseur KEI - Jeroen van der Velden, adviseur KEI
ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN
ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING
Nadere informatieVerduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013
Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel 4 maart 2013 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing
Nadere informatieu kunt er niet omheen
EPA-W Advies Het energielabel: u kunt er niet omheen Eigenaren van woningen zijn bij de verkoop of verhuur verplicht om een Energielabel te overhandigen aan de koper of huurder. Als erkend EPA-W Adviseur
Nadere informatieDoelstelling en doelgroep
klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.
Nadere informatieDe Energiebesparingsverkenner woningbouw voor professionals
De Energiebesparingsverkenner woningbouw voor professionals Voor van uw klanten of huurders Breng de mogelijkheden voor energiebesparing snel en gemakkelijk in beeld energiebesparingsverkenner.rvo.nl Wilt
Nadere informatieBuildDesk kennisdocument
BuildDesk kennisdocument Groot economisch en maatschappelijk voordeel van energieneutraal renoveren Woningverbetering naar energieneutraal in de sociale huursector is economisch en maatschappelijk zeer
Nadere informatieVragen en antwoorden over WoonEnergie
Vragen en antwoorden over WoonEnergie Hier vindt u vragen en antwoorden over de volgende thema s: - Vragen over WoonEnergie en hun aanbod - Vragen over klant worden, het contract en contactgegevens - Vragen
Nadere informatieENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT
ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030 Terugblik en vooruitblik Donderdag 4 juni 2015 WELKOM! ACHTERGROND VAN DEZE AVOND Samenwerking van diverse
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn
Nadere informatieFinanciële bijdrage van de huurder bij investeringen in verduurzaming en vergroening
O P I N I E S T U K Financiële bijdrage van de huurder bij investeringen in verduurzaming en vergroening Bijna iedereen is het er wel over eens dat een significante vermindering van het energieverbruik
Nadere informatieKernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis
Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden
Energie Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik
Nadere informatieJA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN
JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN Foto: Jeroen Mul/Flickr, Creative Commons JA: STEVIG INZETTEN OP BETAALBAAR EN GOED WONEN VOOR IEDEREEN! De afgelopen jaren is er dankzij
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID donderdag 19 maart 2015 Duurzaamheid Duiding en context Groningen heeft de ambitie om in 2035 een energieneutrale stad te zijn.
Nadere informatieSamenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw
Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw De opgave is groot De Rijksoverheid streeft naar een energieneutrale bebouwde omgeving in 2050. Op weg daar naar toe is de ambitie
Nadere informatieBuurtenergie Boekelo, 29 januari 2013
Buurtenergie Boekelo, 29 januari 2013 Programma > 20.00 U. Welkom namens de dorpsraad door Joost Brunink > 20.10 U. Welkom namens de gemeente door Rienk van der Werff, en toelichting op duurzaamheidsbeleid
Nadere informatieActiviteitenoverzicht Midden-Groningen 2019
ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium
Nadere informatieondernemingsplan in het kort.
leefbaarheid ondernemingsplan in het kort. samenwerking 2012 2016 betaalbaarheid zorg intro intro staat in verbinding met mensen in haar omgeving. De wereld om ons heen verandert snel. gaat in die verandering
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieWSN: Thuis in Nijkerk. Een kennismaking met onze plannen tot en met 2014
WSN: Thuis in Nijkerk Een kennismaking met onze plannen tot en met 2014 V O O R W O O R D Bertus Rakhorst over...geborgenheid Een goed en veilig thuis vormt een stevige basis van waaruit je je verder kunt
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieDe Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk
De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieMeer huur voor minder huis. Gereguleerde huren in de commerciële sector
Meer huur voor minder huis Gereguleerde huren in de commerciële sector Gereguleerde huren in de commerciële sector Meer huur voor minder huis AANLEIDING Corporaties en commerciële verhuurders bieden beiden
Nadere informatieDEventer Energieke Verbinding Pilot ESCo
DEventer Energieke Verbinding Pilot ESCo Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is een ESCo? 3. Wat is de meerwaarde van een ESCo? 4. Organisatie en positionering 5. Belemmeringen en risico s 1.1 DEventer Energieke
Nadere informatiePUBLIEKSRAPPORT ONDERZOEK POWERPLAYER
Rotterdammers besparen ruim 6% op hun totale energierekening door slimme meter en actief bekijken van hun verbruik via een display Slimme Meter In 2020 moeten netbeheerders zoals Stedin bij minimaal 80%
Nadere informatieENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR
ENERGIE BESPARING Energiebesparing huurwoningen Amersfoort terugblik en vooruitblik Donderdag 16 oktober 2014 WELKOM! IN DE UTRECHTSE HUURSECTOR ACHTERGROND VAN DEZE AVOND www.stookjerijk.nl Samenwerking
Nadere informatieEnergie besparen met uw huurders
Energie besparen met uw huurders Mijn e-loket helpt u: uw energiebeleid te communiceren energielabels inzichtelijk te maken CO2 uitstoot met uw huurder te verminderen Mijn e-loket helpt uw huurders: bewust
Nadere informatieEnergie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieNieuwe woningwaarderingsstelsel. (puntenstelsel) en het energielabel
19 april 2010, HBV Maaskant Nieuwe woningwaarderingsstelsel (puntenstelsel) en het energielabel Susan Huijbregts Campagnemedewerker energieteam Waarom energie besparen? Woonlasten verlagen (de afgelopen
Nadere informatiePassend wonen. 'Van foto naar film'
Passend wonen 'Van foto naar film' Passend wonen, samengevat in vijf punten Van foto naar film De volkshuisvesting is nog erg gericht op een voorspelbaar leven. Bij het verhuren van een sociale huurwoning
Nadere informatieKlimaatakkoord. Tweede Kamer Ronde tafelgesprek 28 maart 2019
In dit position paper ten behoeve van het Rondetafelgesprek van de op 28 maart 2019 gaan we in op de uitvoering van de afspraken in het, de lange termijn-opgave van woningcorporaties en de doorrekening
Nadere informatieDuurzaamheidsaanpak en de Stroomversnelling. Chris Faro Beleidsadviseur Tiwos
Duurzaamheidsaanpak en de Stroomversnelling Chris Faro Beleidsadviseur Tiwos Visie Tiwos: betaalbaarheid centraal! Tiwos staat voor betaalbare woonlasten (huur en energie), comfortkeuze is voor rekening
Nadere informatieENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT
ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,
Nadere informatieBETAALBAARHEID EN ENERGIEBESPARING
BETAALBAARHEID EN ENERGIEBESPARING Dilemma s en (on)mogelijkheden Henk Heeger (Havensteder en OTB, TU DELFT) 12 november 2014 13-11-2014 1 INLEIDING Voorstellen Henk Heeger: werkt zowel bij het OTB (TU-Delft)
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieEnergiebesparing. Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties
Energiebesparing Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 ENERGIEBESPARING Handleiding en stappenplan voor huurdersorganisaties Eerste druk, november 2007 2007, Nederlandse
Nadere informatieTijd voor keuzes in Noord-Holland Noord
Tijd voor keuzes in Noord-Holland Noord Samen kiezen voor een sterke woningmarkt Martin Hoiting/Rob Ravestein 14 oktober 2013 verandering in denken: één woningportefeuille welke woningen hebben we nodig
Nadere informatieGemeente Amersfoort BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Reglement van Orde van de Raad 2011 Docs.nr 4402318
Gemeente Amersfoort BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Reglement van Orde van de Raad 2011 Docs.nr 4402318 Nr. 2013-99 Vragen van raadslid Frits Schoenmaker (SP), over Huurverhogingen n.a.v. WSW-rapport,
Nadere informatieBeleidsplan
Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen
Nadere informatieENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT
ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,
Nadere informatieSamenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente
Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is
Nadere informatieKLIMAATAKKOORD TWEEDE KAMER RONDE TAFELGESPREK
KLIMAATAKKOORD TWEEDE KAMER RONDE TAFELGESPREK 28 MAART 2019 KLIMAATAKKOORD TWEEDE KAMER RONDE TAFELGESPREK 28 MAART 2019 In dit position paper ten behoeve van het Rondetafelgesprek van de Tweede Kamer
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieBevolkings- en woningbehoeftenprognoses provincie Noord-Brabant en regio West-Brabant
VERSLAG BETREFT Bouwberaad West-Brabant DATUM 1 maart 2012 VOORZITTER J.P. Schouw VERSLAG Bijeenkomst Bouwberaad West-Brabant Opening en toelichting De voorzitter van het Bouwberaad, de heer J.P. Schouw,
Nadere informatie1.1 Inleiding: 1.2 Verduurzaming woningportefeuille: De Woonbundel
Onderwerp : Verslag bijeenkomst Financiering Energiebesparing Aan : De Futura Platformen Duurzaamheid en Finance & Treasury Van : Thomas Filthaut en Jetske Thielen Kopie : Geïnteresseerden binnen de Futura
Nadere informatieVeranderingen in de volkshuisvesting. 10 mei 2011
Veranderingen in de volkshuisvesting 10 mei 2011 Opbouw presentatie 1. Veranderingen en gevolgen 2. Betekenis voor PALT 3. Ontwikkelrichtingen De belangrijkste veranderingen 1. Regelgeving Staatssteunregeling
Nadere informatieReactie op consultatie over wijziging van Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte in verband met mogelijkheid energieprestatievergoeding
Vereniging Energie-Nederland Ministerie van Wonen en Rijksdienst via www.internetconsultatie.nl Lange Houtstraat 2 2511 CW Den Haag T. 070 311 43 50 Ons kenmerk Behandeld door ENL-2014-00799 Roel Kaljee
Nadere informatieBenchmark energetische kwaliteit sociale huursector 2011
Afdrukdatum 23 03 2012 1 energetische kwaliteit sociale huursector 2011 Atriensis b.v. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
Nadere informatieCOEN Coöperatie U.A. Postcoderoosregeling. Pilotproject INHOUD. Doelstelling Structuur. Praktijkvoorbeeld en business case Communicatie Samenvatting
EVEN VOORSTELLEN INHOUD COEN Coöperatie U.A. Doelstelling Structuur Postcoderoosregeling Praktijkvoorbeeld en business case Communicatie Samenvatting Pilotproject Projectbeschrijving Subsidie provincie
Nadere informatieWorkshop NUL op de METER + Langer Thuis
Workshop NUL op de METER + Langer Thuis 13 oktober 2016 Harmke Bekkema (Platform31 Energiesprong) & Eric Schellekens (Toekomst Thuis) Waar staat u? Inhoud Workshop Hoe te renoveren naar Nul op de Meter
Nadere informatieDuurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector
Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector Prof. dr. ir. Bastiaan Zoeteman en ir. René Goorden 1 Op 6 juli 2016 heeft BNG Bank haar eerste duurzame Social Bond ten behoeve van de financiering
Nadere informatieWoonlasten in Haaglanden. Ron Lazaroms sector Milieu Ludolf de Boer sector Wonen
Woonlasten in Haaglanden Ron Lazaroms sector Milieu Ludolf de Boer sector Wonen Opbouw verhaal 1. Achtergrond Woonlastenonderzoek Builddesk/Rigo Stadsregio Rotterdam en Stadsgewest Haaglanden 2. Rapportage
Nadere informatieALLES-IN-HUIS SLIM BETALEN
ALLES-IN-HUIS SLIM BETALEN ALLES-IN-HUIS EEN INVESTERING IN DE TOEKOMST De gemiddelde energierekening in een huis met energielabel F is ongeveer 185,- per maand en op de jaarafrekening staat 2.200,-. Over
Nadere informatieSpreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013
Spreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013 Welkom allemaal! Om te beginnen fantastisch dat we met zo n grote groep en uit diverse geledingen hier bij elkaar zijn
Nadere informatieSLIM wonen met energie
SLIM wonen met energie GRONINGEN :SLIM wonen met energie BLOK VOOR BLOK 1 OKTOBER 2012 SLIM wonen met energie People don t buy what they need, the buy what they want SLIM wonen met energie De markt georganiseerd
Nadere informatieDe woonvisie en uw woningcorporatie(s)
Kennissessie De woonvisie en uw woningcorporatie(s) Circa 1/3 van de Vughtse woningen is een sociale huurwoning. Sociaal of betaalbaar wonen, wat betekent dat, wat is nodig? Portefeuille Woonwijze Huurbeleid:
Nadere informatieEnergiecafé beleid en stand van zaken. Huurders Holland Rijnland
Energiecafé Energie in prestatie afspraken Huurders Holland Rijnland 7 september 2016 Oegstgeest Energiecafé beleid en stand van zaken Huurders Holland Rijnland Jaap van Leeuwen, Siem Goede Energieteam
Nadere informatieEindexamen havo economie 2013-I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 bij (1) monopolie bij (2) toe
Nadere informatieDe slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter
De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale
Nadere informatieBouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering
1 Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol Theun Toering Even voorstellen Theun Toering ComforTrend Samenwerkingsverband 40 installateurs Centrale organisatie tbv Commerciële ondersteuning
Nadere informatieVOOR SLIMME CORPORATIES
VOOR SLIMME CORPORATIES Slimmer Kopen een slimme deal voor bewoners én corporaties U stelt klanten met een smalle beurs in de gelegenheid een eigen woning te kopen. Tegelijkertijd blijft die woning beschikbaar
Nadere informatieEnergiekosten van een huishouden in Nederland
Energiekosten van een huishouden in Nederland Veel consumenten hebben problemen om te bepalen hoe hoog hun energiekosten werkelijk zijn en hoe deze te controleren. De nota van het energiebedrijf is niet
Nadere informatieWoonlastenbeleid en woonlastentool.
TITEL IN 40 PUNTS UNIVERS BOLD Studiemiddag BuildDesk 5 juni 2013 Woonlastenbeleid en woonlastentool. Karo van Dongen directeur-bestuurder Woonstichting Etten-Leur Etten-Leur, 5 juni 2013 Agenda 1. Waarom
Nadere informatieStookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u
Stookjerijk2015 Apeldoorn Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Onderdelen presentatie Doel Stookjerijk Beleid SER akkoord 2013 Actuele
Nadere informatieAlternatieve financieringsbronnen voor duurzaamheid. 4 maart 2013
Alternatieve financieringsbronnen voor duurzaamheid 4 maart 2013 Aanleiding Het woonakkoord verminderd de investeringscapaciteit van woningcorporaties Het WSW wil dat de schuld per woning niet teveel oploopt
Nadere informatieWoningwet op weg. De Wooncoöperatie. Kevin Klop 17 juni 2015
Woningwet op weg De Wooncoöperatie Kevin Klop 17 juni 2015 Achtergrond Troonrede 2013 Participatiesamenleving Legitimiteit corporatiesector Parlementaire enquête Essay Adri Duivesteijn De koopwoning bereikbaar
Nadere informatieThema Huurbeleid. Algemene Ledenvergadering HBO HUURBELEID. Jaarlijkse ledenvergadering. Aanleiding
Algemene Ledenvergadering HBO HUURBELEID Thema Huurbeleid Aanleiding Op de jaarlijkse ledenvergadering is het thema Huurbeleid besproken. Ook TBV-wonen was uitgenodigd om hun huurbeleid toe te lichten.
Nadere informatieEcht thuis. Ondernemingsplan 2011-2015
Echt thuis Ondernemingsplan 2011-2015 2 INLEIDING Mooiland is een woningcorporatie met circa 27.000 woningen verspreid over ruim 150 gemeenten in heel Nederland. Daarmee zijn wij een van de twintig grootste
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatiePublicaties Stadsdeelbestuur 2010
Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Stadsdeelraad Vergaderstukken/raadsvoorstellen 28 september 2010-r Voorstel van Raadsleden Van Lissum en De Meij (VVD) over Effecten van Europese maatregel voor huishoudens
Nadere informatiePrestatie-afspraken Wonen en Maatschappelijke Ontwikkelingen Casade Woonstichting Gemeente Waalwijk, 10-04-2012
1. Inleiding De gemeente Waalwijk, Casade en Slagenland Wonen hebben in juli 2011 het Prestatiecontract over de ontwikkeling van de woningvoorraad in de periode 2011-2014 getekend. Hierin is afgesproken
Nadere informatieResolutie Corporatiesector
Resolutie Corporatiesector Indiener: Woordvoerder: Auteurs: David Struik (PC Wonen en Ruimtelijke Ordening) David Struik (PC Wonen en Ruimtelijke Ordening) Maarten van t Hek, Paul Le Doux, David Struik,
Nadere informatieBoxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016
Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen
Nadere informatieVooruit naar de oorsprong
Vooruit naar de oorsprong strategisch kader 2014-2016 1 Strategisch kader in 12 puntjes 1 We zien goed en plezierig wonen als basis van bestaan 2 We bieden mensen met lagere inkomens goede, passende woonruimte
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag DG Bestuur en Wonen www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Datum 15 december
Nadere informatieWORKSHOP ENERGIEVISIE
WORKSHOP ENERGIEVISIE STELLING 1 Wij werken al vanuit een energievisie WAT ZIT ER IN EEN ENERGIEVISIE Hoe gaan we om met energie in bestaande bouw en in nieuwbouw, in zowel woningbouw als utiliteit en
Nadere informatieIs Nederland duurzaam kabinetsbeleid?
De mogelijkheden en onmogelijkheden om als corporatie op wijkniveau over een energie-aanpak te denken, dat was recent onderwerp van gesprek toen het Roadshow-team op bezoek was bij woningcorporatie OFW
Nadere informatieAuteurs: Martin Liebregts en Haico van Nunen
1 Auteurs: Martin Liebregts en Haico van Nunen V A N L E V E N S D U U R D E N K E N N A A R M I L I E U W A A R D E N A N A L Y S E ( M I W A ) Bij duurzaamheid gaat het om doen of laten. De praktijk
Nadere informatieIwan. Bisschopstraat. Leeuwarden. Arjen Goodijk. Bisschopstraat 24. 8921AZ Leeuwarden
Iwan Arjen Goodijk Bisschopstraat Bisschopstraat 24 Leeuwarden 8921AZ Leeuwarden Inleiding Je hebt online de energiebespaarscan van jouw huis aangevraagd. Je wilt dus weten hoe jij kunt besparen op energiekosten.
Nadere informatieDe Energie BV. 4 maart 2013
De Energie BV 4 maart 2013 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 1 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit
Nadere informatiePassend toewijzen: leidt tot inkomenssegregatie? Vera Beuzenberg (Platform31), Steven Kromhout en Wouter Schepers (RIGO)
Passend toewijzen: leidt tot inkomenssegregatie? Vera Beuzenberg (Platform31), Steven Kromhout en Wouter Schepers (RIGO) Agenda 1. Evaluatie Passend Toewijzen 2. Veranderingen huur- en toewijzingsbeleid
Nadere informatieCOELO Woonlastenmonitor 2009
COELO Woonlastenmonitor 2009 Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden coelo, Groningen 2009 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
Nadere informatieCORPORATIES: ZONNESTROOM EN
CORPORATIES: ZONNESTROOM EN -- FINANCIERING Solar Solutions International, 22 maart 2017 Bart Jansen Atrivé WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid:
Nadere informatieFINANCIËLE HAALBAARHEID DOELSTELLINGEN ENERGIEAKKOORD CORPORATIESECTOR. 12 oktober 2016
FINANCIËLE HAALBAARHEID DOELSTELLINGEN ENERGIEAKKOORD CORPORATIESECTOR 12 oktober 2016 MANAGEMENTSAMENVATTING Aanleiding In 2012 is het Convenant Energiebesparing Huursector ondertekend. Hiermee heeft
Nadere informatieAgenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015
Agenda van de vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering in Het Rode Hert van 16 april 2015 Datum: donderdag 16 april 2015 Aanvang: 19:00 Traject
Nadere informatiede huurders van verschillende inkomensgroepen met het rninimale huishoudbudget rond kunnen
Woningstichting Rochdale Raad van Bestuur Mevrouw H. van Buren Postbus 56659 1040 AR Amsterdam AM STERDAM ONSKENMERK 12 maart 2015 COSM/15.005 UW KEKMERK BEHANOEIO DOOR Dagelijks Bestuur ONDERV/ERP TELEFOON
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieIntroductie woningcorporaties. Welkom! Kennismaking raadsleden stadsregio en woningcorporaties. 4 juli 2018
Welkom! Kennismaking raadsleden stadsregio en woningcorporaties 4 juli 2018 Welkom! Mieke van den Berg Bestuurder Eigen Haard Introductie door Egbert de Vries 4 juli 2018 Programma: Tot 20.10 u introductie
Nadere informatieWat brengt 2015 voor huizenbezitters en huurders?
Wat brengt 2015 voor huizenbezitters en huurders? De rente op een restschuld wordt langer aftrekbaar, de maximale hypotheekrente-aftrek gaat verder omlaag en elke huizenbezitter krijgt een energielabel.
Nadere informatie7,2. Werkstuk door een scholier 2800 woorden 25 januari keer beoordeeld. Inleiding
Werkstuk door een scholier 2800 woorden 25 januari 2006 7,2 30 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Je hebt er elke dag mee te maken. S ochtends gaat je wekker. Je doet het licht aan. Dan zet je thee
Nadere informatieGebruik lokale energie
Gebruik lokale energie Juriaan Jansen Deze presentatie gaat over het gebruiken van burgerkracht om klimaatdoelen te verwezenlijken 1 Even voorstellen Visie: Hoe doe je het duurzaam? Waarom investeren in
Nadere informatieScenario's voor huurverhoging bij energiebesparing
1 Scenario's voor huurverhoging bij energiebesparing Atriensis b.v. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of
Nadere informatieSamen thuis in d e buurt. F&C Annemieke van Berkel adviesaanvraag huuraanpassing 2019
Samen thuis in d e buurt Themawerkgroep huurverhoging uw brief datum 7 februari 2019 nummer behandeld door telefoonnummer onderwerp F&C.02.2019 Annemieke van Berkel 0317-47 16 56 adviesaanvraag huuraanpassing
Nadere informatieSEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties
SEMINAR Zonne-energie voor woningbouwcorporaties Gastheer: Bart Jansen, Atrivé i.s.m. Aedes vereniging van woningcorporaties Programma: 15.30-15.45 Energietrends voor corporaties Bart Jansen, Atrivé 15.45-16.00
Nadere informatieWerkgroep Techniek & Innovatie. Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten. Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM
Werkgroep Techniek & Innovatie Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM Introductie! Werkgroep Techniek & Innovatie! Doelstellingen werkgroep
Nadere informatie