Diversiteit in Lier meerjarenplanning Deel I de basis

Transcriptie

1 Diversiteit in Lier meerjarenplanning Deel I de basis 1. Veelgebruikte begrippen 2. Diversiteit in de BBC: een nieuwe aanpak 3. Diversiteitsbeleid in Lier: missie en visie Deel II de omgevingsanalyse 1. Sociale cohesie (LIBVBP01) 2. Taalbeleid (LIBVBP02) 3. Toegankelijkheid van gemeentelijke diensten en voorzieningen (LIBVBP03) 4. Toegankelijkheid van niet-gemeentelijke diensten en voorzieningen (LIBVBP04) 5. Beleidsparticipatie (LIBVBP05) Algemene beschrijving Kwantitatieve analyse Kwalitatieve analyse Bronnen en medewerking aan de omgevingsanalyse: Deel III het beleid

2 Deel I de basis 1. Veelgebruikte begrippen Allochtoon Letterlijk: iemand die van elders afkomstig is. In de praktijk zijn er verschillende criteria op basis waarvan iemand 'allochtoon' genoemd wordt: migratie naar België migratieverleden van ouders of grootouders of overgrootouders nationaliteit geboorteplaats juridisch verblijfsstatuut (asielzoeker, vluchteling, gezinshereniging, regularisatie) taal vreemd klinkende naam huidskleur godsdienst of levensbeschouwing culturele eigenheid In het nieuwe integratiedecreet (goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 22/04/2009) komt de term allochtoon niet meer voor. De minister van Inburgering gebruikt in zijn beleidsnota 'Inburgering en integratie hier en daar de term nieuwe Vlaming. Asielzoeker Persoon die asiel aanvraagt: bescherming op grond van het Vluchtelingenverdrag. Zolang het onderzoek van de asielaanvraag loopt, blijft de persoon asielzoeker. Basisrechten Rechten die volgen uit de mensenrechtenverdragen en -akkoorden die België ondertekend heeft. Een deel van die rechten zijn onvervreemdbare rechten, dus rechten die elke mens bezit. Bijvoorbeeld het recht op leven en het recht op een menswaardig bestaan. Andere basisrechten zijn niet zonder meer afdwingbaar voor iedereen, zoals het recht op wonen of werk. Bijzondere doelgroepen Term uit het integratiedecreet. In dat decreet krijgen twee groepen bijzondere aandacht: - personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens een van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat, in het bijzonder diegenen die zich in een vaststelbare achterstandspositie bevinden" - personen die legaal in België verblijven en die wonen of woonden in een woonwagen als vermeld in artikel 2, 33, van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, of waarvan de ouders dat deden met uitzondering van bewoners van campings of gebieden met weekendverblijven. Discriminatie Negatieve beoordeling of behandeling van een persoon of een groep op grond van niet ter zake doende kenmerken zoals huidskleur, sekse, geaardheid, politieke overtuiging. Diversiteitsbeleid Beleid gericht op het leren omgaan met verschillen in een organisatie: verschillen in leeftijd, geslacht, seksuele geaardheid, etnisch-culturele achtergrond, enzovoort. Een diversiteitsbeleid heeft aandacht voor de organisatiestructuur, het personeel en voor het aanbod van hulp- en dienstverlening. Etnisch-culturele minderheden Verzamelnaam voor mensen met een andere etnisch-culturele achtergrond. Tot voor kort de gangbare term voor de doelgroep van het Vlaamse integratiebeleid. Gelijkekansenbeleid Het beleid dat de ongelijkheden, uitsluitingen en discriminaties in de samenleving zichtbaar en bespreekbaar maakt, wegwerkt en voorkomt. GOK-decreet Decreet Gelijke Onderwijskansen. Doel van het decreet: alle kinderen gelijke kansen garanderen op school. Het GOK-decreet geeft ouders onder andere het recht hun kinderen in te schrijven in een school naar keuze. Het decreet geeft ook extra ondersteuning aan scholen met veel kansarme kinderen: de zogenaamde GOK-leerlingen.

3 Huis van het Nederlands Instelling die volwassen anderstaligen oriënteert naar een geschikte cursus Nederlands in hun regio. De Huizen van het Nederlands stemmen ook vraag en aanbod van Nederlandse taallessen in hun regio op elkaar af. Inburgeraar Persoon van 18 jaar of ouder die tot de doelgroep van het inburgeringsbeleid behoort: - vreemdelingen van achttien jaar en ouder, die zich langdurig in Vlaanderen of Brussel vestigen; - Belgen die niet in België geboren zijn en van wie minstens een van de ouders niet in België geboren is - sinds 2007 ook oudkomers. Inburgering Volgens het inburgeringsdecreet: Een interactief proces waarbij de overheid aan inburgeraars een specifiek programma aanbiedt. Dat programma stelt hen in staat om hun zelfredzaamheid te verhogen. En het programma draagt ertoe bij dat de samenleving de inburgeraars als volwaardige burgers gaat erkennen. Het doel is de volwaardige participatie van de inburgeraars aan de samenleving, een gedeeld burgerschap van iedereen en het verkrijgen van een voldoende sociale samenhang. Inburgeringstraject Traject dat volwassen inburgeraars volgen. Het bestaat uit een primair en een secundair traject. Het primaire traject wordt gecoördineerd door een onthaalbureau. Tijdens het inburgeringstraject volgt de inburgeraar een cursus Nederlands, een cursus maatschappelijke oriëntatie en een programma loopbaanoriëntatie. De inburgeraar krijgt ook individuele trajectbegeleiding. Reguliere voorzieningen staan in voor het secundaire inburgeringstraject. Zo kan de inburgeraar na het primaire traject een beroepsopleiding of een opleiding tot zelfstandig ondernemerschap volgen. Daarnaast kan hij ook verder Nederlands studeren, zich in het hoger onderwijs inschrijven of kiezen voor vrijwilligerswerk. Inclusief integratiebeleid Het integratiebeleid is inclusief omdat alle ministers mee verantwoordelijk zijn voor de uitvoering. Zij worden geacht in hun beleidsdomeinen aandacht te hebben voor de positie van etnisch-culturele minderheden en de diversiteit in de samenleving. Integratiebeleid Beleid van de Vlaamse overheid dat streeft naar een samenleving die constructief omgaat met etnisch-culturele diversiteit. Integratiecentrum Integratiecentra hebben twee hoofdopdrachten: het samenleven in diversiteit ondersteunen;, de toegankelijkheid van diensten en voorzieningen bevorderen voor een divers publiek, en het begeleiden interculturaliseringsprocessen. Integratiedecreet Het Integratiedecreet, goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 22 april 2009, is de basis van het Vlaamse integratiebeleid. Het omschrijft de doelstellingen en doelgroepen, en het bakent de verantwoordelijkheden af. Interculturaliseren Proces waarbij een organisatie haar structuur, personeel en diensten afstemt op de etnisch-culturele diversiteit in de samenleving. Lokaal Overlegplatform Onderwijs (LOP) Overlegorgaan dat het decreet gelijke onderwijskansen lokaal helpt uit te voeren. Leden van het LOP zijn: directies en inrichtende machten van scholen, CLB s, schoolpersoneel, ouders, leerlingen, socioec. Partners, organisaties van allochtonen en armen, partners uit de onderwijs- en integratiesector. Maatschappelijke oriëntatie (MO) Onderdeel van het inburgeringsprogramma. Tijdens de cursus maken de inburgeraars kennis met de Vlaamse samenleving. Minderhedenforum De officiële spreekbuis en belangenbehartiger van de etnisch-culturele minderheden in Vlaanderen en Brussel. De organisatie heeft zeventien leden, waaronder dertien erkende federaties van organisaties van etnisch-culturele minderheden. Al die verenigingen overkoepelen samen meer dan duizend zelforganisaties.

4 Nieuwe Vlaming Deze term wordt de laatste jaren af en toe gebruikt als alternatief voor 'allochtoon' of 'etnisch-culturele minderheden'. Onder andere in de beleidsnota van de huidige minister van Inburgering. Nieuwkomer Persoon die zich onlangs in België heeft gevestigd. NT2 Letterlijk: Nederlands als tweede taal. OKAN Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers. Onthaalbureau Onthaalbureaus coördineren en begeleiden inburgeringstrajecten voor inburgeraars. Ze staan zelf in voor de cursus maatschappelijke oriëntatie en de trajectbegeleiding van inburgeraars. Onthaalbureaus zijn door de Vlaamse regering erkend en gesubsidieerd. Onthaalonderwijs Aangepast onderwijsaanbod voor minderjarige nieuwkomers. - In het secundair onderwijs krijgen de minderjarige nieuwkomers een jaar lang les in aparte onthaalklassen. Daarna stromen ze door naar het gewone onderwijs. - In het basisonderwijs zijn er geen aparte onthaalklassen. Scholen met voldoende nieuwkomers krijgen wel extra middelen om nieuwkomers gedurende een aantal uren per week extra te begeleiden. Oudkomer Tegenovergestelde van nieuwkomer. Oudkomers zijn inwijkelingen die al langer dan een jaar in België wonen en ingeschreven zijn in het Rijksregister. Regularisatie Procedure waarbij de overheid een verblijfsvergunning toekent aan mensen die illegaal in het land verblijven of een precair verblijfsstatuut hebben. Sociale activering Mensen stimuleren om actief te zijn in het maatschappelijke leven. Bijvoorbeeld door lid te worden van een vereniging, vrijwilligerswerk te doen of vergaderingen van het buurtcomité bij te wonen. Sociale cohesie Sociale cohesie of sociale samenhang is de betrokkenheid van mensen bij elkaar, bij maatschappelijke organisaties en bij de samenleving als geheel. Die betrokkenheid kan ontstaan door ontmoetingen, door netwerken te vormen of gewoon door met elkaar te communiceren. Sociale mix Sociale verscheidenheid binnen een populatie. Bijvoorbeeld een mix van rijk en arm, allochtoon en autochtoon, jong en oud, werkend en werkloos. De sociale mix kan toegepast worden op scholen, buurten, huisvestingsprojecten, socialezekerheidssystemen, enzovoort. Trajectbegeleiding Methodiek om personen individueel en op maat te begeleiden. Bijvoorbeeld trajectbegeleiding van inburgeraars op een onthaalbureau, trajectbegeleiding van werkzoekenden door de VDAB. Vluchteling Een vluchteling is een persoon die zijn land van herkomst heeft verlaten, omdat zijn leven of persoonlijke veiligheid in gevaar is. Asielzoekers die beantwoorden aan een van de criteria in het Vluchtelingenverdrag de Conventie van Genève krijgen na het doorlopen van de asielprocedure het statuut van erkend vluchteling. Vreemdeling Term die in de vreemdelingenwetgeving gebruikt wordt voor een persoon die niet de Belgische nationaliteit heeft. Vrijwillige / zelfstandige terugkeer Als asielzoekers of mensen zonder wettig verblijf uit eigen beweging terugkeren naar hun land van herkomst spreken we van vrijwillige terugkeer. De federale overheid ondersteunt deze mensen bij de terugreis en. Ze werkt daarvoor nauw samen met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

5 2. Diversiteit in de BBC: een nieuwe aanpak. Plaats in de stadsorganisatie: - Tot 2014 loopt het Lierse minderhedenbeleidsplan, de integratieconvenant met de Vlaamse overheid. De coördinatie gebeurt vanuit het departement beleids- en managementondersteuning. - Doelstellingen waaraan een concreet budget gekoppeld is, zijn opgenomen in de BBC, hetzij in een verkokerde versie (momenteel een strategische doelstelling onder algemeen bestuur, alle acties vallen onder deze ene doelstelling) - In de loop van 2013: opmaak omgevingsanalyse en meerjarenplanning voor de komende zes jaar. - Doel: integratie en inburgering in een verfijnde omgevingsanalyse en in de meerjarenplanning horizontaal en inclusief opnemen in de organisatie en de BBC met of zonder budget. De klemtonen van het Lierse inburgerings- en integratiebeleid.: - een beleid dat de verantwoordelijkheden juist legt - een inclusief en horizontaal beleid - een beleid op lange termijn - getoetst aan de Vlaamse beleidsprioriteiten - binnen het decretale kader. Voorwaarden voor een slagkrachtig en verankerd beleid: Voorwaarde MANDAAT OPDRACHT ROL Omschrijving = medewerkers hebben een concreet mandaat nodig = duidelijk gecommuniceerd aan iedereen binnen en buiten de stadsorganisatie. Een duidelijk mandaat betekent: wanneer departementen plannen opmaken of acties uitvoeren mbt diversiteit, het departement beleidsvoering- en managementondersteuning betrekken op structurele wijze. Bij het ontwikkelen van het diversiteitsbeleid moet de diversiteitsambtenaar kunnen rekenen op input van de andere departementen. Strategisch beleid en visie formuleren, de uitvoering opvolgen, evalueren in samenwerking met andere departementen en rapporteren aan het cbs en de stadssecretaris. In dat kader ook doelgroepen bevragen en een helikopterzicht behouden. Een diversiteitsambtenaar: = expert en aanspreekpunt Met een overzichts- en brugfunctie tussen beleid en burger. Werkt horizontaal, inclusief en kruisbestuivend in samenwerking met de sectorale experten, waarbij enkele stadsbrede doelstellingen ook transversaal worden geïmplementeerd.

6 3. Diversiteit in Lier: missie en visie. MISSIE De stad Lier werkt aan een samenleving - die verantwoordelijk omgaat met migratie en de gevolgen van migratie - die constructief omgaat met diversiteit in verhouding tot de rest van de samenleving, ook wanneer dit een uitdaging is. - met een sterk sociaal weefsel waar verschillende mensen en groepen banden hebben met elkaar; - waarin mensen evenwaardig (kunnen) participeren en investeren. - waarin uitsluitingsmechanismen worden erkend en actief worden bestreden. Zo n samenleving komt slechts tot stand wanneer mensen met een migratiegeschiedenis én de gevestigde samenleving inspanningen doen. VISIE Met het oog daarop ontwikkelt de stad Lier een lokaal beleid dat gericht is op alle Lierenaars. Migratie is een blijvend fenomeen. De komende jaren zullen de redenen nog meer divers worden en zal de groep nieuwe Vlamingen alleen maar groeien. Deze groep, die een gevolg is van eerdere migratiestromingen, zal de komende jaren ook nog groeien en heeft andere werkpunten dan de nieuwe instroom. Integratie betekent gedeeld burgerschap voor elke Lierenaar: voor nieuwkomers, oudkomers, nieuwe en oude Vlamingen. Iedereen die in Lier verblijft, neemt zijn verantwoordelijkheid op, vervult zijn plichten en levert daardoor een bijdrage aan een leefbare samenleving. Iedereen respecteert elkaar en respecteert dus de verscheidenheid onder de Lierenaars, ook binnen bepaalde doelgroepen. Iedereen wil in dialoog gaan, stelt zich open voor de ander. En iedere Lierenaar draagt bij tot het garanderen van (sociale) grondrechten voor iedereen. Er is een niet-onderhandelbaar kader waaraan iedere Lierenaar zich te houden heeft bvl. de vijf hoofdwaarden en drie brede stelsels van de Vlaamse commissie Waarden en Normen. Inburgering is de eerste stap naar integratie. Het doel van inburgering is in Lier is mensen met een migratiegeschiedenis (nieuw of oud) bekwaam maken om een rol op te nemen in onze samenleving. Daarom zet de stad Lier samen met andere partners in op processen en projecten die de inburgering van Lierenaars bevordert. Zodat alle burgers hun plichten kunnen vervullen, zorgt de stad Lier voor de bestrijding van knelpunten en oneerlijke mechanismen die voor obstakels zouden kunnen vormen en tracht de rechten van haar burgers zo goed mogelijk garanderen.

7 Deel II de omgevingsanalyse 1. SOCIALE COHESIE Algemeen De stad Lier versterkt de sociale samenhang door: wederzijdse kennis, openheid en respect tussen mensen te bevorderen deelname aan het gemeenschapsleven te stimuleren ontmoeting en samenwerking door personen van diverse herkomst en diverse levensbeschouwingen te faciliteren door een consequente aanpak van discriminatie en racisme. Deze eerste beleidsprioriteit heeft tot doel het samenleven in diversiteit en de sociale verbondenheid, het sociale weefsel te versterken en het draagvlak voor etnisch-culturele diversiteit op lokaal niveau te vergroten. Deze prioriteit is gericht op de hele samenleving met focus op de wederkerigheid van het integratiebeleid. Samenleven in diversiteit is de verantwoordelijkheid van alle burgers en zal moeten gedragen en gerealiseerd worden met medewerking van alle burgers. Dat houdt in dat de bevolking enerzijds actief en correct geïnformeerd wordt over de feitelijke diversiteit in de samenleving en anderzijds gestimuleerd en ondersteund wordt in het omgaan met die diversiteit, in het bijzonder daar waar moeilijke externe omstandigheden zich (dreigen te) vertalen in spanningen en conflicten tussen mensen met een verschillende achtergrond. Het gaat hier dus onder meer om het sensibiliseren van de publieke opinie, het bevorderen van interculturele en internlevensbeschouwelijke interactie, maar ook een consequente aanpak van discriminatie en racisme behoort daartoe. In de eerste plaats geven we een overzicht van de etnisch culturele diversiteit in de bevolking van Lier. Feit is wel dat in alle geval zeer omzichtig dient omgesprongen te worden met deze cijfergegevens (omwille van nationaliteitverwerving). In het decreet van 22 april 2009 wordt de term allochtoon niet meer gebruikt, maar wordt het als volgt omschreven: Personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens een van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat, in het bijzonder diegenen die zich in een vaststelbare achterstandspositie bevinden; daarbij is een langdurig verblijf elk legaal verblijf dat niet beperkt is tot maximaal drie maanden. Het allochtone verenigingsleven speelt een cruciale rol in het bevorderen van de integratie en het verhogen van de participatie van oude en nieuwe Vlamingen in de samenleving. De allochtone verenigingen zijn hierin een belangrijke partner. In de nota allochtoon verenigingsleven in Lier (zie bijlage) staat een actueel overzicht van wie zijn deze verenigingen zijn en wat ze doen. Naast het allochtone verenigingsleven zijn lokale partners en actoren belangrijke spelers die bijdragen tot een sterkere sociale cohesie en het bestrijden van discriminatie. Enkele partners die met de stad samen werken aan een stad in diversiteit : Prisma vzw, vzw AIF, Vormingplus, vzw Recht en Welzijn, Huis van het Nederlands, vzw Motief, ACW, vakbonden, Meldpunt Discriminatie Antwerpen, Buurtcomité het Looks, etc Wat dreigt een afbreuk te doen aan de sociale cohesie in de samenleving zijn negatieve mechanismen zoals racisme en discriminatie. Dit zijn onaanvaardbare obstakels die de maatschappij en het samen leven enkel kunnen verslechten. Werken aan het samen leven en aan de sociale cohesie vergt daarom onvermijdelijk het bestrijden van discriminatie op hardnekkige en structurele wijze.

8 Kwantitatieve analyse - Niet-Belgen en personen van buitenlandse herkomst. Het totaal aantal niet-belgen 1 bedroeg in % van de totale bevolking. Totaal aantal inwoners Mannen Vrouwen Belgische inwoners Mannen Vrouwen Vreemdelingen in het Mannen Vrouwen bevolkingsregister Vreemdelingen in het Mannen Vrouwen vreemdelingenregister Totaal aantal niet-belgen Mannen Vrouwen Leeftijd Aantal nationaliteiten: 101 Top 5 nationaliteiten in Lier: Nationaliteit Aantal personen Nederland 244 Turkije 216 Marokko 79 Roemenië 46 1 Niet-Belgen zijn allochtonen die geen Belgische nationaliteit hebben.

9 Polen 44 Het totaal aantal niet-belgen bedraagt in ,6% van de totale bevolking. De top 5 blijft ongewijzigd. Totaal aantal niet-belgen % t.o.v. totaal aantal Vergelijkbare steden Vlaams inwoners Gewest ,6% 4,5% 6,8% Het totaal aantal niet-belgen bedraagt in ,2 % van de totale bevolking. Totaal aantal inwoners Mannen Vrouwen Belgische inwoners Mannen Vrouwen Vreemdelingen in het Mannen Vrouwen bevolkingsregister Vreemdelingen in het Mannen Vrouwen vreemdelingenregister Totaal aantal niet-belgen Mannen Vrouwen Leeftijd Aantal nationaliteiten: 113 Top 5 nationaliteiten in Lier: Nationaliteit Aantal personen Nederland 282 Turkije 203 Roemenië 113 Marokko 100 Polen 99 Top 10 nationaliteiten in de provincie: Herkomst Aantal personen % Nederland ,6% West- en Midden-Europa ,4% Noord-Europa 661 0,5% Zuid-Europa ,9% Oost-Europa EU ,0% Oost-Europa niet-eu ,1% Turkije ,5% Marokko ,5% Ander land ,2% Onbepaald 673 0,5%

10 Leeftijden: Leeftijd Aantal % t.o.v. aantal inwoners per % - vergelijkbare steden leeftijdsgroep - Lier 0 5 jaar 108 5,1 5,4 7, jaar 101 5,1 4,8 6, jaar 106 4,7 4,3 5, jaar 152 5,4 5,4 7, jaar 781 6,8 6,7 9, jaar 177 2,6 3,1 5,1 65 jaar en ouder 102 1,5 2,0 3,2 % - Vlaams Gewest De bevolking van buitenlandse herkomst in Lier bedraagt op 1/01/ ,73%. De bevolking van buitenlandse herkomst is de optelsom van de bevolking met een vreemde nationaliteit en de bevolking met Belgische nationaliteit, maar van buitenlandse herkomst. Lier Vergelijkbare steden Vlaams gewest Aantal % % % Top 5 herkomstlanden in Lier: Nationaliteit Aantal personen % t.o.v. aantal inwoners Turkije ,4 3,4 Nederland 516 1,5 1,7 Marokko 491 1,4 1,5 USSR 224 0,7 0,7 Joegoslavië (ex) 165 0,5 0,5 Geslacht Aantal % t.o.v. aantal inwoners per geslacht M ,8 V ,7 Leeftijd Leeftijd Aantal % t.o.v. inwoners per leeftijdsgroep - Lier % - vergelijkb. steden % - Vlaams Gewest 0 5 jaar ,5 23,0 25, jaar ,6 21,1 23, jaar ,5 16,6 18, jaar ,4 14,5 18, jaar ,9 14,3 18, jaar 415 6,2 6,4 9,0 65 jaar en ouder 185 2,8 3,1 4,7

11 Meer dan 1 op 10 is oorspronkelijk afkomstig uit het buitenland. Lier zit onder het provinciale gemiddelde (inclusief de stad Antwerpen). De stad Antwerpen niet meegerekend, zit Lier net op het provinciale gemiddelde. Zonder de Nederlandse inwoners, zakt het cijfer naar 10,22%.

12 De cijfers van het aandeel Lierenaars van buitenlandse herkomst, ligt iets onder het Vlaamse gemiddelde. Bevolking buitenlandse herkomst Bevolking buitenlandse herkomst, excl. Nederland Provincie A pen, exlc. Stad A pen Provincie A pen Vlaams Gewest Lier 11,41% 18,77% 14,65% 11,73% 7,24% 14,78% 12,08% 10,22% De groep inwoners van buitenlandse afkomst groeit de afgelopen 3 jaar met 3,33%. De groep Belgen groeit met 0,4 %. Het aantal mensen dat de Belgische nationaliteit verkreeg, steeg in : 49 personen Belg geworden 2011: 33 personen Belg geworden 2012: 51 personen Belg geworden Er zijn geen gegevens van het aantal aanvragen en de oorspronkelijke nationaliteiten.

13 - Migraties Binnenlandse migraties: in- en uitwijking van vreemdelingen van en naar andere Belgische gemeenten. Lier Binnenlandse inwijk (1) Binnenlandse uitwijk (2) Migratiesaldo = Buitenlandse migraties: in- en uitwijking van vreemdelingen van en naar het buitenland Lier Buitenlandse inwijk Buitenlandse uitwijk Verandering van register Heringeschreven Ambtshalve geschrapt Extern migratiesaldo Verklaring: Binnenlandse inwijking: aantal vreemdelingen dat zich in de loop van het jaar vanuit een andere Belgische gemeente in de gemeente is komen vestigen. Binnenlandse uitwijking: aantal vreemdelingen dat in de loop van het jaar is uitgeweken naar een andere Belgische gemeente. Buitenlandse inwijking: aantal vreemdelingen dat zich in de loop van het jaar vanuit het buitenland in de gemeente is komen vestigen. Buitenlandse uitwijking: aantal vreemdelingen dat in de loop van het jaar is uitgeweken naar het buitenland. Extern migratiesaldo: (buitenlandse inwijking + verandering van register + herinschrijvingen) - (buitenlandse uitwijking + ambtshalve schrappingen)

14 - Nieuwkomers

15 - De Lierse diverse verenigingen. Lier telt vijf verenigingen waarvan de meerderheid van de (bestuurs)leden bestaat uit mensen van allochtone origine. Vereniging vzw Marokkaanse Gemeenschap vzw Turkse Arbeidersvereniging vzw Safa vzw Gülbahce De Witte Parel Ledenaantal 65 gezinshoofden 320 gezinshoofden 50 gezinshoofden 20 gezinshoofden 10-tal afwisselende deelnemers Lier telt één autochtone vereniging met een allochtone doelgroep. De Nieuwe Wereld Lier telt één autochtone vereniging die heel specifiek actief is rond de multiculturele samenleving. Vzw Doen!Ja De diverse activiteiten. Een greep uit het aanbod diversiteit Activiteit stad Lier Type Bereik Babbelier Taal, ontmoeting, gesprek 25 Wereldmarkt Cultuur, ontmoeting, 1500 uitwisseling Multiculturele wandelingen Cultuur, informatie, vorming 900 Dar El Salaam Cultuur & religie, 112 samenleving,vorming, debat Comedy avond Cultuur, ontspanning 250 Band in de tent Samenleving, informatie, 60 vorming Kersttocht Samenleving, informatie, 100 vorming Suikerfeest Religie, informatie, gesprek 100 Ladies night Cultuur, ontspanning 450 Dag van de vluchteling Samenleving, sensibilisering Campagne in het straatbeeld, geen cijfers. Offerfeest Religie, technische steun 500 Schoon volk Cultuur, informatie, vorming 350 Debatavonden diversiteitsraad Samenleving, informatie, debat 150

16 - Racisme en discriminatie Het Antwerpse Meldpunt ontving in 2010 in totaal 6 meldingen te hebben ontvangen over discriminatie in Lier, waarvan 2 meldingen van Lierenaars en 4 van Antwerpenaars. De klachtenambtenaar van de stad Lier geeft aan geen concrete cases te hebben over meldingen van discriminatie door Lierenaars in In de registratie was er geen luik discriminatie voorzien. Hieronder vind je een cijferoverzicht van alle meldingen van september 2010 (start meldpunt) tot en met september 2011 die door het Lierse meldpunt discriminatie zijn geregistreerd, opgevolgd en verwerkt. We vergelijken dit met de meldingen die in 2010 over Lier of door Lierenaars bij het Antwerpse Meldpunt en de Lierse klachtenambtenaar zijn gebeurd. Aantallen Aantal meldingen: 25 Aantal vaststellingen: 2 Woonplaats van de melder Lier: 25 Antwerpen: 0 Onbekend: 0 Geslacht Aantal Mannen: 13 Aantal Vrouwen: 12 Wijze van contactname Telefoon: Bezoek: 17 Brief: 0 Taal Nederlands: 24 Frans: 0 Duits: 0 Engels: 0 Andere: 1 Type melding Klacht: 17 Advies: 2 Informatie: 0 Ontevredenheid: 2 Reactie op: 4 Discriminatiegrond Etnische Afkomst: 8 Handicap: 2 Leeftijd: Huidskleur: Geloofsovertuiging: 10 Geslacht: Seksuele geaardheid:

17 Burgerlijke staat: Fysieke eigenschap: Taal: 1 Financiële staat: 1 Geen discriminatiegrond: 3 Toepassingsgebied Werkgelegenheid derden: 1 Werkgelegenheid stad Lier: 2 Onderwijs: Samenleving: 2 Openbare dienstverlening: 11 Private dienstverlening: 1 Sociale dienstverlening: 1 Horeca: Ordediensten: 2 Huisvesting: 4 Gezondheidszorg: Andere: Internet - cyberhate: 1 Opvolging Aantal meldingen met vraag naar oplossing: 18 Aantal meldingen zonder vraag naar oplossing (signaal, advies, ): 7 Aantal meldingen reeds opgelost: 11 Het Antwerps Meldpunt ontving in 2012 niet meer dan 5 meldingen, waarbij in de registratie vermeld is dat de feiten plaatsvonden in Lier. Het Meldpunt en Gelijke Kansen Vlaanderen benadrukken dat deze cijfers genuanceerd moeten worden. De reële situatie wordt niet weergegeven door dit aantal. Dit ligt volgens het meldpunt aan, onder andere, de beperkte bekendheid van het meldpunt in Lier en een lage meldingsbereidheid. Daarnaast is het zo dat er meer meldingen zijn uit de stad Antwerpen dan uit andere steden en gemeenten.

18 Kwalitatieve analyse STERKTES ZWAKTES KANSEN Er hebben de afgelopen jaren tal van initiatieven plaatsgevonden die contact en ontmoeting tussen burgers van diverse herkomst centraal stellen. De stad heeft goede contacten met zowel partners als verenigingen opgebouwd. Via een lokaal aanspreekpunt rond discriminatie zijn meldingen van Lierenaars voor het eerst in kaart gebracht. Het blijft moeilijk voor stedelijke diensten om een gemengd publiek te bereiken. Er is nood aan initiatieven om de sociale cohesie in wijken te versterken. De expertise over de lokale ecm en de aanpak die nodig is, is teveel geconcentreerd in 1 dienst. Er is nood aan meer contact met burgers / inwoners van diverse herkomst en dat doorheen doelgroepen hen: jongeren, senioren, gehandicapten, Er is nood aan een lange termijnvisie en verankerd beleid rond integratie. Er is nood aan duidelijkheid binnen de stadsorganisatie over de toekomst van het thema integratie binnen het beleid. Er is nood aan een lokale en snelle aanpak van discriminatie. De allochtone verenigingen verhogen de betrokkenheid van de doelgroep bij het lokale beleid en zorgen voor een verhoogde participatie van etnisch-culturele minderheden. Er is een spontane, snelle inzet en mobilisatie van allochtone verenigingen bij onverwachte, nieuwe vragen tot medewerking. De groep mensen die de stad Lier bereikt via de allochtone verenigingen is heel divers. De allochtone verenigingen zorgen door hun samenwerking met de stad en autochtone organisaties voor interculturele interactie, ontmoeting, uitwisseling en dialoog en geven hiermee antwoord op een grote nood naar informatie die onder de Lierse autochtone bevolking leeft. (bv. multiculturele wandeling, Suikerfeest, ) Deze verenigingen maken actuele thema s mbt diversiteit mee bespreekbaar binnen en buiten de eigen organisatie. Er is een goede samenwerking tussen partners die laagdrempelige ontmoetingsinitiatieven organiseren en een goed / divers bereik. Verschillende partnerorganisaties vinden het belangrijk te werken rond het versterken van de sociale cohesie en het bestrijden van discriminatie. Vrijwilligers tonen hun zin voor engagement en belangstelling voor het lokale gemeenschapsleven. De Turkse Arbeiders Vereniging hebben na een lange zoektocht een alternatief gevonden voor hun huisvestingsprobleem in de Lierse woonkern en zij zijn in staat dit op een professionele manier aan te pakken. Als vereniging kunnen zij uitgroeien tot één van de belangrijkste vertegenwoordigers van ecm in Lier. Het allochtoon middenveld is aangesloten bij een ondersteunende koepelorganisatie.

19 De groep inwoners van allochtone herkomst groeit veel sneller dan de inwoners van Belgische herkomst. Lier kampt niet met grote overlastproblemen. Burgers van diverse herkomst leven rustig onder de andere Lierse inwoners. Lierenaars van diverse herkomst integreren zich in alle sectoren: van zelfstandigen tot busschauffeurs. Het beeld van de onderdrukte allochtone vrouw is achterhaald: vrouwen van diverse herkomst zijn zichtbaar op straat, in de wijken, aan de schoolpoort, in de winkels (voor en achter de kassa). Ze zijn toegankelijk en kunnen in het kader van sociale cohesie een sleutelrol spelen. BEDREIGINGEN Het bestrijden van discriminatie is niet onmogelijk, mits de juiste aanpak. Allochtone verenigingen hebben een jonge sector. Vele autochtone organisaties kunnen wel rekenen op een jarenlange traditie. Als kleine verenigingen moeten ze voldoen aan grote verwachtingen. Vaak worden ze overgevraagd op het vlak van samenwerking met de stad of met andere partners. Zoals alle verenigingen leggen ook allochtone verenigingen de focus op hun activiteiten. De administratie die daarbij komt kijken is een extra last en het niet onderhouden zorgt van de administratie zorgt bij sommige verenigingen ervoor dat ze kansen missen. Het stedelijk aanbod voor verenigingen is niet altijd gekend door verenigingen / vrijwilligers. Er is een grote nood aan meer uitwisseling tussen allochtone en autochtone vrijwilligers / verenigingen / Lierenaars. De werking van verenigingen is louter gebaseerd op het enthousiasme van vrijwilligers. Afhaken, interne meningsverschillen, geringe doorstroming, bemoeilijkt soms een samenhangende, toekomstgerichte werking. De groep inwoners van allochtone herkomst groeit veel sneller dan de inwoners van Belgische herkomst. Een goed integratiebeleid is noodzakelijk voor het algemeen belang van de stad en haar inwoners. Racisme en discriminatie zijn ook in Lier aanwezig en worden te weinig hard en structureel aangepakt. Er bestaat geen nultolerantie t.o.v. racisme en discriminatie.

20 2. TAALBELEID Algemeen Een lokaal taalbeleid is de tweede beleidsprioriteit van de Vlaamse overheid ter uitvoering van een lokaal integratiebeleid. Het beoogt 1 doel: de maximale deelname van burgers aan de samenleving door taaldrempels weg te werken. Dit kan o.a. door taaldrempels weg te werken en maximale leer- en oefenkansen Nederlands voor anderstaligen te voorzien Burgers hebben de opdracht om het Nederlands te leren en oefenen, maar vanuit het principe van wederkerigheid is het belangrijk dat zij daartoe ook de kans krijgen en van mogelijkheden voorzien worden, concreet is het nodig dat de maatschappij maximale leer- en oefenkansen Nederlands biedt. Een taalbeleid geeft op die manier impulsen om specifieke knelpunten met betrekking tot het gebruik van het Nederlands op te lossen. Een integratiebeleid heeft drie sporen. Het is een emancipatiebeleid, het is een beleid gericht op toegankelijkheid en een beleid gericht op het samenleven in diversiteit. In elk van deze drie sporen speelt het leren en spreken van de Nederlandse taal een cruciale rol. Een emancipatiebeleid is namelijk gericht op de evenredige participatie van personen uit bijzondere doelgroepen. Het is een beleid gericht op de versterking van mensen zodat ze niet aan de zijlijn blijven staan, maar op een actieve manier kunnen participeren aan de samenleving. Daarbij zijn uiteraard de participatie aan onderwijs of andere leervormen zeer belangrijk. Zelf ontwikkeling via taalonderricht leidt tot een vergemakkelijking om werk te vinden, allerlei contacten te leggen en zich zo te emanciperen. Daarnaast is een integratiebeleid gericht op de toegankelijkheid van diensten en voorzieningen, maar evenredige participatie kan maar gerealiseerd worden als drempels die participatie in de weg staan worden weggewerkt. Taalgebruik door deze diensten en voorzieningen kan daar één van zijn. Taalgewoonten op de werkvloer, omgaan met burgers aan het loket (en daarom niet alleen met anderstaligen) taalgebruik in stedelijke correspondentie: het zijn aandachtspunten voor een kwaliteitsvolle dienstverlening, los van iemands herkomst. Tot slot is een integratiebeleid een beleid dat gericht is op het samenleven in diversiteit. Door ontmoeting en samenwerking tussen mensen van diverse achtergrond te stimuleren wordt een breder draagvlak gecreëerd voor onze diverse samenleving. Echter, contact, uitwisseling en samenwerking lukt niet als het gebrek aan kennis van de Nederlandse taal de communicatie in de weg staat. Een lokaal taalbeleid is een inclusief beleid. Het aanleren van het Nederlands gebeurt binnen de sector onderwijs, maar oefenkansen kunnen via verschillende beleidssectoren gecreëerd worden: via sport, cultuur, tewerkstelling, etc. Een lokaal taalbeleid is bovendien ook een beleid dat zich richt naar alle leeftijden: van taalvakanties voor kinderen tot Nederlandse lessen en oefenkansen voor volwassenen.

21 Kwantitatieve analyse Het aantal personen dat zich aanmeldt om Nederlands te leren stijgt over de ganse regio. (Mechelen Lier Mortsel). De groep bestaat uit zowel verplichte als rechthebbende inburgeraars. Het aantal aanmeldingen in deze regio werd vastgesteld op basis van aanmeldingshistoriek, d.w.z. dat een persoon die zich tweemaal aanmeldt in één of meerdere loketten dubbel geteld wordt. De tweede rij in onderstaande tabel geeft het aantal unieke personen weer Aantal aanmeld Aantal personen

22 Ook Lier volgt de regionale trend en het aantal aanmeldingen blijft stijgen. In vergelijking met is het totaal aantal aanmeldingen in in het loket Lier gestegen met 84. Onderstaande tabellen en grafieken geven de evolutie weer per werkjaar van 2005 tot nu. Aantal aanmeldingen Aantal personen Het aantal aanmeldingen per loket in de periode van 01/08 tot 30/09 (drukke periode) stijgt in Lier ook jaarlijks. Loket Lier

23 Ook de meest recente cijfers geven in het loket Lier een stijging aan. Loket Lier Van: 27/02/ /02/2013 Aantal aanmeldingen Aantal personen Loket Lier Van: 01/02/ /01/2012 Aantal aanmeldingen Aantal personen Van alle aanmeldingen het afgelopen jaar is de grootste groep gealfabetiseerd. 27/02/ /02/2013 Alfabetisering Totaal Gealfabetiseerd 459 Zwak gealfabetiseerd 33 Niet gealfabetiseerd 17 Anders gealfabetiseerd 14 Totaal 523 De meeste mensen werden doorverwezen naar 120u bij het CVO of naar het CBE. Advies HVN (Huis van het Nederlands) Doorverwijzing Naar CBE CBE/CVO CVO CVO Onvolledige Zonder Totaal 180u 120u 80u/UT intake vervolg CBE CBE/CVO 180u CVO 120u CVO 80u/UT Onvolledige intake Zonder vervolg Totaal De meeste mensen hebben een voorkeur voor een lesmoment in de voormiddag. Doorverwijzing HVN Voorkeur Lesmoment CBE CBE/CV CVO CVO Onvolledig Zonder Totaal O 180u 120u 80u/UT e intake vervolg Avond Dag Geen voorkeur Namiddag Voormiddag Totaal

24 Meer dan de helft van het aantal personen aangemeld is werkzoekend of werkt niet. 1 op 10 werkt voltijds. Het asielcentrum is de grootste doorverwijzer, gevolgd door vrienden, kennissen of familie.

25 Van alle personen aangemeld in het loket Lier, zijn 183 Lierenaars en gaan de meeste cursisten naar het CBE (Open School) of het CVO Crecendo. Gemeente CBE A pe n CBE Heist o/d Berg- Lier- Mechele n CVO Cres cend o CVO DTL Herentals CVO LBC- NVK A pen CVO LBC- NVK Morts el CVO Mechele n/vilvoor de/zaven tem CVO - SGR 5 Taxand ria cvo T hout TSM M len CVO Univ A pen Lingu a polis A PEN BERLAAR BOECHOU T BROECHE M DUFFEL HEIST-OP DEN-BERG LIER LINT NIJLEN RANST Totaal De top tien nationaliteiten van alle personen aangemeld in het loket Lier. Nationaliteit Cursisten Afghanistan 60 Pakistan 42 België 28 Polen 26 Congo (Kinshasa, ex-zaïre) 21 Roemenië 19 Portugal 17 Syrië 17 Guinea 15 Marokko 13

26 Het aantal nieuwkomers (specifiek deel vd doelgroep v inburgering) in 2011, woonachtig te Lier: - dat zich aangemeld heeft bij het onthaalbureau. - dat een inburgeringscontract aangegaan. - dat een inburgeringsattest heeft behaald Opmerking: traject loopt niet per definitie gedurende 1 jaar. Knelpunten bij de twee grootste aanbieders NT2.

27 Knelpunten bij de twee scholen met een aanbod NT2 in Lier. CVO Crecendo heeft een aantal te grote klassen, wat pedagogisch niet verantwoord is en zeker niet aangeraden is bij het aanleren van een nieuwe taal. KLAS AANTAL NT2 RG01 29 NT2 RG01 28 NT2 RG01 19 NT2 RG01 18 NT2 RG01 30 NT2 RG01 11 NT2 RG01 16 NT2 RG02 11 NT2 RG02 17 NT2 RG02 15 NT2 RG02 11 NT2 RG02 14 Centrum voor basiseducatie heeft een lange wachtlijst. Op 18 februari 2013 stonden er in Lier in totaal 74 kandidaat cursisten te wachten op een aanbod Nederlands: 44 voor NT2 en 30 voor Alfa NT2. Concreet betekent dit dat mensen bijna een jaar moeten wachten om te starten met hun les Nederlands. Deze kandidaat-cursisten zitten verspreid over verschillende niveaus. Een deel van hen kan nog tijdens het huidige werkjaar starten (of is net gestart). Er zijn nog elke week nieuwe inschrijvingen, dit aantal blijft dus zeker behouden. Beide scholen geven aan dat er een nood is aan kinderopvang van kinderen van 0 tot 3 jaar (niet-schoolgaande kinderen), gezien de meeste cursussen overdag worden gegeven.

28 Taaloefenkansen (niet-formele educatie) Den Babbelier Voor zowel de anderstalige deelnemers als de vrijwilligers is den Babbelier een leerrijke ervaring. Voor anderstalige deelnemers staat het oefenen en bijleren van de Nederlandse taal voorop. Dankzij de vrijwilligers en het niet-formele karakter van Den Babbelier wordt spreekangst overwonnen en krijgt het leerproces nieuwe impulsen. De gesprekken sluiten steeds aan bij de interesses van de deelnemers, maar ook bij actuele thema s. dit verruimt ook de woordenschat van de deelnemers. Naast het leren en oefenen van het Nederlands is zowel voor vrijwilligers als anderstalige deelnemers de interculturele ontmoeting een belangrijke meerwaarde. Voor beiden wordt de blik op de ander verruimd en bijgesteld. Nieuwkomers krijgen een ruimer en beter inzicht in de Lierse context en vrijwilligers leren de leefwereld van anderstalige deelnemers beter kennen. Voor de vrijwilligers is de betrokkenheid bij Den Babbelier ook een belangrijke meerwaarde voor hun vrijheidsbeleving en zelfwaardegevoel. Ze zijn ambassadeurs voor Lier en de Lierenaars, maar ook voor het project zelf. De samenstelling en frequentie. De groep anderstalige deelnemers is zeer divers: zowel mannen als vrouwen, van diverse afkomst en verschillende leeftijden. Er komen zowel mensen die les volgen bij CVO als bij Open School. In 2012 namen meer dan 25 verschillende anderstaligen deel aan Den Babbelier, wat voor de voorziene ruimte in het gebouw van de vzw Prisma meer dan voldoende is. In 2012 vonden er 35 bijeenkomsten plaats. Samen Inburgeren Het project Samen Inburgeren organiseert contacten tussen inburgeraars en Lierenaars, en voorziet daarin voor de inburgeraars ook de kans om het Nederlands te oefenen. In 2012 namen14 coaches deel en 12 inburgeraars. Er waren veel meer inburgeraars ingeschreven, maar sommigen haalden de selectie niet. Een van de voorwaarde was bv om een bepaald niveau Nederlands te hebben zodat de communicatie met de coach niet zou vastlopen. In 2013 hebben we 46 deelnemers gevormd tot 21 groepjes. Het enthousiasme bij de inburgeraars is groot. Zo groot dat wegens een gebrek aan coaches een wachtlijst aangelegd is. Recht en Welzijn De vzw Recht en Welzijn, ondersteunt door de stad Lier, organiseert oefenkansen Nederlands sinds eind 2012 voor mensen die nog op de wachtlijst staan voor een cursus NT2 of die extra willen oefenen, of die door omstandigheden (ploegensysteem op het werk) niet op regelmatige basis naar de les kunnen gaan. Begeleiding gebeurt door vrijwilligers van de vzw. Groep 1: 12 personen bereikt. Groep 2: taal oefenen concreet via sport: 14 personen bereikt.

29 Kwalitatieve analyse STERKTES ZWAKTES KANSEN Een goede samenwerking en communicatie met partners op het veld. Het creëren van oefenkansen kan rekenen op veel positieve reacties. Aantal inschrijvingen blijft stijgen. De overtuiging van het stadsbestuur dat mensen die actief Nederlands leren (hebben geleerd) daarvoor mogen beloond worden. De overtuiging van het stadsbestuur dat taal en inburgering de eerste stap zijn naar integratie. De stad kan haar aantal doorverwijzingen naar het NT2 nog aanzienlijk optrekken. Complexere taal of woordgebruik is voor vele mensen (en voor anderstaligen in het bijzonder) moeilijk te begrijpen, vooral bij belangrijke briefwisseling vormt dit een probleem. Het gebeurt dat anderstaligen vertrekken van een stadsloket zonder de boodschap volledig te hebben verstaan. Het aantal mensen dat Nederlands leert in Lier stijgt. De grootste groep anderstaligen is gealfabetiseerd. Anderstalige cursisten zijn over het algemeen zeer gemotiveerd om Nederlands te leren en oefenen. Meer en meer anderstaligen wagen hun kans op het examen van taxichauffeur. Het taxiberoep is meer dan alleen maar klanten oppikken en op een andere plaats terug afzetten. Het wordt meer en meer een sociaal gegeven, wat integratie ten goede komt. BEDREIGINGEN Het Huis van het Nederlands stelt voor om een taalprofiel op te stellen zodanig dat de kandidaten dienen te beschikken over een bepaald niveau vooraleer ze kunnen deelnemen of pas kunnen herkansen na het behalen van dit niveau. Op die manier stuurt de stad deze doelgroep actief door naar de Nederlandse les. Te grote klassen bij het CVO. Lange wachtlijst bij het CBE. Nood aan flexibele kinderopvang 0-3 jaar. Meer dan de helft van het aantal inburgeraars aangemeld is werkzoekend of werkt niet. De top 10 anderstalige nationaliteiten geeft aan dat er veel mensen uit nieuwe migratielanden komen. Loketmedewerkers worden geconfronteerd met anderstaligen of Nederlandse taalonkundige mensen. Er is een grote nood aan wederzijdse sensibilisering, het doorbreken van taboes en het aanpakken van knelpunten in de samenleving. A&A Om met een taxi te mogen rijden moet een chauffeur een brevet halen van de stad. Het voldoende machtig zijn van de Nederlandse taal is een voorwaarde. Dit blijkt een struikelblok voor vele anderstaligen, die daardoor herhaaldelijk de kosten van het examen moeten betalen, zonder resultaat.

30 3. TOEGANKELIJKHEID van GEMEENTELIJKE diensten en voorzieningen. Algemeen De Vlaamse overheid omschrijft deze prioriteit als: De gemeente voert een diversiteitbeleid bij haar eigen diensten en voorzieningen met aandacht voor een divers personeelsbeleid, een informatie- en communicatiebeleid met oog voor een correcte beeldvorming en een voldoende gediversifieerd en toegankelijk aanbod, teneinde een kwaliteitsvolle dienstverlening voor alle burgers te garanderen. Het werken aan de toegankelijkheid van de eigen stadsdiensten is een belangrijke factor om te komen tot inburgering en integratie. Daaronder valt ook het stimuleren van de bijzondere doelgroepen om effectief gebruik te maken van het aanbod. Gebruikers moeten op de hoogte zijn van het aanbod binnen en drempels weggewerkt. In Lier is er op het vlak van de toegankelijkheid van de eigen dienstverlening reeds een basis gelegd: acties rond een divers personeelsbeleid en het werken aan correcte beeldvorming. Deze basis dient echter nog verder te worden ontwikkeld en op structurele wijze te worden verankerd in de organisatie. Een divers personeelsbeleid. Je kan niet voorbijgaan aan de cijfers: meer dan 100 nationaliteiten in Lier en meer dan 11% van de Lierse bevolking is oorspronkelijk van buitenlandse origine. Voor je personeelsbeleid kan dit een meerwaarde betekenen. Een diversiteit aan mensen zorgt voor een diversiteit aan kennis, achtergronden, manieren van denken etc. Studies tonen aan dat divers samengestelde groepen vaak creatiever en innovatiever kunnen werken omdat ze kunnen putten uit een diversiteit aan talenten. Specifieke kennis over culturele achtergronden kan enorm helpen om als organisatie beter om te gaan met klanten aan het loket, bewoners in een wijk, etc. en het vergroot als organisatie je legitimiteit. Voor een stad die een aanbod doet naar een diverse doelgroep is deze kennis en ervaring onmisbaar. Zo zorg je voor een interne groei. Een divers personeelsbeleid zorgt voor een positief maatschappelijk effect: meer gelijke kansen en het terugdringen van sociale ongelijkheid. Wanneer werknemers met diverse etnische en culturele achtergronden met elkaar moeten samenwerken treedt er onvermijdelijk een interactie op wat individuen kan aanzetten om te leren denken buiten het eigen vakje. Daarom is een divers personeelsbeleid niet alleen voor de burgers en externe klanten van de stad, maar even goed voor de interne werking en ontwikkeling. Toegankelijke informatie en correcte beeldvorming. Beelden over iets of iemand zijn doorgaans het resultaat van een combinatie van factoren: persoonlijke ervaringen, de omgeving waarin je leeft en wat je meekrijgt aan kennis, waarden en opvattingen, de manier waarop structuren in de maatschappij omgaan met mensen of groepen. De beelden die we hebben bepalen niet alleen wat we denken en voelen, maar ook wat we doen wanneer we in aanraking komen met mensen, gebeurtenissen, fenomenen. Een diversiteitsvriendelijk communicatiebeleid draagt bij tot een pluriform beeld. Wat betekent dat verschillende facetten van etnisch-culturele diversiteit voldoende en evenwichtig in beeld wordt gebracht. De positieve en de negatieve kanten van diversiteit moeten aandacht krijgen. Geen van beiden is taboe, maar er is wel een realistisch evenwicht. Is het beeld van etnisch-culturele diversiteit dan nog niet pluriform in Vlaanderen? Neen. Studies wijzen uit dat mensen van verschillende etnisch-culturele achtergrond nog steeds over elkaar denken en spreken in stereotypen: slachtoffers, sukkelaars, profiteurs of criminelen.

31 De omgevingsanalyse van het Vlaams Minderhedencentrum, nu het Kruispunt Migratie, toont aan dat er wel een wel erg onevenwichtig beeld bestaat van drie specifieke groepen: moslims, woonwagenbewoners en allochtone jongeren. Werken aan correcte beeldvorming, hoe lokaal ook, is dus essentieel. De diversiteit in de samenleving wordt genormaliseerd en daar gaat het om. Communiceren over je activiteiten is niet alleen een kwestie van iets bekendmaken. Het heeft ook een beeldvormend effect. Een korte en eenvoudige boodschap vertaalt wat je te vertellen hebt voor een breed publiek. Een toegankelijk en gediversifieerd vrijetijdsaanbod. Allochtonen nemen te weinig deel aan het vrijetijdsaanbod, is een stelling die we vaak horen. De waarheid is dat we niet beschikken niet over harde cijfers om te meten wat het bereik is en of er een evolutie is. Het departement Uit in Lier geeft zeer begrijpelijk aan dat zij bij inschrijving of ticketverkoop niet registreren op nationaliteit, noch afkomst. Momenteel moeten we dus rekenen op de expertise en het subjectief aanvoelen van de medewerkers. Hun inschatting kan ons een idee geven, maar het is niet sluitend en het geef ook geen beeld van positieve of negatieve veranderingen in het veld. Gebaseerd op de expertise van de collega s van Uit in Lier kan gesteld worden dat er ruimte voor verbetering is binnen bepaalde domeinen van Uit in Lier wat betreft het bereiken van etnisch-culturele minderheden. Het bereiken van deze doelgroep en interculturaliseren van je eigen departement gaan hand in hand. Interculturalisering is echter een veranderingsproces. Dit soort processen hebben te maken met rationeel plannen, echter ook met organisatiebelangen, individuele doelen van medewerkers, leerprocessen, en de betekenis die medewerkers geven aan hun job. Meer dan bij andere veranderingsprocessen geldt voor interculturalisering dat het ingrijpt op zaken die mensen aan het hart liggen: normen en waarden, omgangsvormen, gewoontes en culturele gevoeligheden. Een snelle oplossing met een quickscan en een stappenplan dat van buitenaf wordt opgelegd, heeft weinig kans om te slagen. Er zijn geen standaardoplossingen; het proces is maatwerk dat afhangt van wat je organisatie op dat moment wil en aankan.

32 Kwantitatieve analyse Divers personeelsbeleid. Bij examens voor openstaande vacatures werden voornamelijk 50 plussers aangeworven. EXAMEN TOTAAL KAND; 50 + ALLOCHTONEN DEELNEMERS AANGEWORVEN begeleider BKO V begeleider BKO V jurist 9 1 V geen 7 1 groenarbeider all. En hoofd techniek CC 12 3 M geen 7 niemand aangew. hulspsuppoost 18 1 M 1 V en 1 all. teamleider BKE 61 1 M 1 V 2 niet doorgegaan teamleider jeugd 26 geen arbeider groen 63 4 M kasseier 13 1 M polyvalent arbeider 59 2 M In 2012 werkten er 367 personeelsleden voor de stad Lier, waarvan 8 werknemers van allochtone origine of 2,1% van het totale personeelsbestand. De grootste doelgroep bestond uit oudere werknemers, nl. 144 personen of 39,2%. Geslacht Totaal Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Mannen Vrouwen Niveau Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Overige A B C D E Leeftijd Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Overige

33 In 2013 werkten er 356 personeelsleden voor de stad Lier, waarvan 12 werknemers van allochtone origine of 3,3% van het totale personeelsbestand. De grootste doelgroep bestaat nog steeds uit oudere werknemers, nl. 143 personen of 40,1%. Geslacht Totaal Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Mannen Vrouwen Niveau Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Overige A B C D E Leeftijd Allochtonen Arbeidsgehandicapten Ouderen Holibi s Overige

34 Allochtone werkloosheid blijft een groeiend probleem. Vlaanderen in april 2013 telt werkzoekenden. Dat zijn er of 6,6% meer dan vorig jaar. Sinds 2007 worden allochtone werkzoekenden statistisch gedefinieerd als werkzoekenden die een huidige of vorige nationaliteit hebben van buiten de EU-27 of de EVA-landen. De VDAB krijgt deze gegevens uit het Rijksregister. Hierdoor kunnen nieuwe Belgen met een vorige nationaliteit uit een niet EU-land als allochtoon gedetecteerd worden. Vlaanderen telt allochtone werkzoekenden of 26,1% van de geregistreerde arbeidsreserve. De allochtone werkloosheid stijgt op jaarbasis met +8,3%, de autochtone met 6,0%. De zwakke arbeidsmarktpositie van allochtone werkzoekenden, de demografische kenmerken en de historische hoge migratie tekenen zich af in deze evolutie. Lier ligt net onder het Vlaamse gemiddelde. NWWZ - Lier April April Verschil in % + 8.9% Totale werkloosheidsgraad Ev. Totaal 7,77% 7,20% +0,57 Mannen 7,99% 6,86% +1,13 Vrouwen 7,53% 7,59% -0,06 Kenmerken van de NWWZ Geslacht Mannen ,5% ,8% Vrouwen ,5% ,7% Leeftijd < 25 jaar ,7% ,9% 25 tot 50 jaar ,1% ,0% >= 50 jaar ,2% 282-1,4% Studieniveau Laaggeschoold ,7% ,9% Middengeschoold ,7% ,6% Hooggeschoold ,6% ,9% Nationaliteit Niet-EU 121 9,7% ,3% Origine Allochtonen ,8% ,4%

35 NWWZ naar nationaliteit apr 2013 apr 2012 Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal NWWZ EU EU België Nederland Spanje EU Roemenië Polen Hongarije NIET-EU Rest van Europa Rusland Servië Albanië Amerika Brazilië Colombia Peru Azië Pakistan Turkije Afghanistan Afrika Marokko DR Congo Algerije Overige

36 NWWZ naar origine apr 2013 apr 2012 Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal NWWZ AUTOCHTONEN EU België Nederland Frankrijk EU Roemenië Polen Andere ex Tsjechoslowakije ALLOCHTONEN Rest van Europa - Andere ex Sovjet-Unie - Andere ex Joegoslavië - Rusland Amerika Brazilië Colombia Chili Azië Turkije Pakistan Afghanistan Afrika Marokko DR Congo Soedan Overige

37 Profiel van NWWZ, geselecteerd op nationaliteit

38 Beeldvorming. Een beknopt overzicht van de publicaties waarin het thema diversiteit aan bod kwam gedurende de periode Er zijn geen concrete cijfers over divers beeldmateriaal dat gebruikt wordt bij de algemene informatie van de stad. Kanalen Publicaties gemeentelijk infoblad uit de peperbus gemiddeld 3 artikels/jaar Website Lier Afzonderlijk item onder leven en welzijn Spandoeken 1 campagne 9 spandoeken Samen Inburgeren Affiches en flyers stad Lier Gemiddeld 1 à 2x/jaar Affiches en flyers externen Gemiddeld 2x/jaar Facebook Gemiddeld 2 à 3 berichten/jaar Bannering bij 1x in 2013 Lokale pers persberichten 2x in 2012 (toelichting hoofddoekenverbod, oproep samen inburgeren)

39 Kwalitatieve analyse STERKTES ZWAKTES KANSEN BEDREIGINGEN De stad heeft reeds een basis gelegd voor een divers personeelsbeleid. Verruiming van benadering v correcte beeldvorming is mogelijk dankzij de verschillende communicatiekanalen vd stad. Er is een aanzet gegeven tot een divers fotobestand. De bibliotheek bereikt uit de doelgroep ECM vooral allochtone jongeren ifv het internet / uitlenen schoolmateriaal. Allochtone volwassenen worden bereikt via een Gomor-pas) ifv het leren / oefenen van het Nederlands. (ontlenen eenvoudige boekjes of taalcursussen) Er is nood aan een structureel diversiteitsbeleid. Op het vlak van diversiteit is de know-how teveel gecentraliseerd. Het huidige financiële klimaat staat geen extra investeringen toe op het vlak van personeel. Sinds het afronden van het diversiteitsplan personeel is er geen werkgroep of groeidiversiteitsplan. De gedragscode heeft voor bepaalde personeelsleden en kandidaat werknemers gevolgen. Omwille van een volle agenda of takenpakket dreigen acties rond diversiteit op de lange baan te worden geschoven. Diversiteit is een apart item op de website, maar is kan nog meer in beeld worden gebracht op andere pagina s. Acties rond beeldvorming zijn vaak ad hoc. Cijfers over het bereikt van ECM zijn in bepaalde sectoren moeilijk te vergaren / worden niet specifiek bijgehouden. Het percentage allochtone werknemers bij de stad is licht gestegen. Knelpuntvacatures (op lange termijn) stimuleren noodzaak divers personeelsbeleid. De bereidheid van de diversiteitsraad om acties ikv een divers personeelsbeleid mee te ondersteunen. De decretale partner Prisma die de stad kan ondersteunen. Werken aan correcte beeldvorming kan kostenloos en via haalbare initiatieven. Sociaal economische crisis treft allochtonen harder dan gemiddeld. Weinig informatie over en contacten met mensen met migratieachtergrond blijft het evenwicht in de communicatie verstoren en zorgt voor stereotiep beeld in de gemeenschap.

40 4. TOEGANKELIJKHEID NIET-GEMEENTELIJKE diensten Algemeen In aanvulling op het toegankelijk maken van de eigen diensten is het integratiebeleid bij uitstek een inclusief beleid dat gerealiseerd wordt binnen het beleid van de verschillende sectoren en diensten zoals bv. het ocmw, scholen, welzijnsvoorzieningen, verenigingen, sociale huisvesting, enzovoort. De stad is de regisseur van dit inclusief lokaal beleid en heeft daarbij de opdracht om niet gemeentelijke organisaties in de verschillende relevante domeinen te versterken of stimuleren in het bereiken van de bijzondere doelgroepen met het oog op gelijke kansen voor alle burgers. Kwantitatieve analyse Wonen De Vlaamse Overheid heeft geldende kwaliteitsnormen voor zelfstandige woningen. Wanneer een woning niet aan deze norm voldoet, kan de huurder dit melden en wordt een onderzoek gestart. De stad Lier heeft 109 concrete dossiers rond woonkwaliteit. 28% van deze woondossiers is van een allochtone eigenaar (geteld op basis van naamherkenning). De nationaliteiten zijn divers: EU burgers en niet-eu burgers. Allochtone eigenaars Autochtone eigenaars De woonwijzer van de stad Lier heeft een loket voor eigenaars en huurders met vragen rond wonen. Op het vlak van etnisch-culturele minderheden zijn er twee duidelijke groepen te onderscheiden: anderstalige nieuwkomers en oudkomers van Turkse origine. Oudkomers van Marokkaanse origine komen zeer zelden aan het loket. Een overzicht van de doelgroepen, hun vragen, de doorverwijzer en de trends: Doelgroep Vraag Doorverwijzer Trends Anderstalige Problemen in de OCMW Discriminatie nieuwkomers huurwoning (woonkwaliteit) Moeilijkheden bij het vinden van een nieuwe huurwoning (omwille van betaalbaarheid, discriminatie) Inschrijven sociale huurwoning SVK en LMH Huursubsidie Oudkomers Vragen gaan bijna 100% over het verbouwen van een eigendom en de premies. Mondelinge reclame Discriminatie, Turkse dossiers woonkwaliteit

41 LMH Lierse Maatschappij voor de huisvesting Bij de Lierse Maatschappij voor de huisvesting liepen er in 2012, 847 huurovereenkomsten. Goed 7 % of 60 woningen wisselden van bewoners. Ter vergelijking, in 2011 waren er slechts 38 nieuwe huurovereenkomsten. In 2012 werden ook de gerenoveerde woningen in de multiculturele wijk Herderin opnieuw verhuurd gemiddeld Opzeg door huurder Overlijden huurder Huurder naar rusthuis Huurder koopt woning Mutatie Uitdrijving Totaal EW Nationaliteit en herkomst Wanneer we spreken over allochtonen beschikken we over twee soorten gegevens. De nationaliteit zegt iets over de civiele toestand op dit moment m.n. het al dan niet hebben van de Belgische nationaliteit. In 2012 had slechts 4% een andere nationaliteit. Herkomst is een tweede indicator. Die aanduidt of iemand geboren is uit minstens één Belgische ouder. Bijna 11% van de huurders is niet geboren uit minstens één Belgische ouder. Over een periode van vijf jaar is deze groep met nauwelijks 2% gestegen, mooi verdeeld over de verschillende continenten. Concrete cijfers over deze evolutie en landen van herkomst heeft de LMH voorhanden. De sterkst vertegenwoordigde landen zijn Turkije (22), Marokko (17) en Soedan (7). In totaal gaat het om 92 huurders. Het beeld dat de sociale huisvesting steeds donkerder kleurt klopt voor Lier niet.

42 De nationaliteit van huurders Huurders Belg Niet Belg EU niet EU Belg Niet Belg EU niet EU ,3% 0,8% 1,9% ,3% 0,8% 2,0% ,2% 0,9% 2,0% ,1% 0,9% 2,1% ,0% 1,0% 2,1% gem 775 6, ,8 gem 97,1% 0,9% 2,0% ,0% 1,3% 2,7% = 4% Kandidaten Belg Niet Belg EU niet EU Belg Niet Belg EU niet EU ,2% 2,5% 2,3% ,4% 2,5% 3,1% ,9% 4,0% 4,2% ,6% 5,4% 5,0% ,4% 5,4% 5,1% gem gem 91,8% 4,1% 4,0% ,7% 5,3% 5,0% Toewijzingen Belg Niet Belg EU niet EU Belg Niet Belg EU niet EU ,5% 0,0% 3,5% ,7% 0,0% 3,3% ,9% 2,1% 0,0% ,3% 2,3% 2,3% ,4% 2,6% 0,0% gem gem 96,8% 1,1% 2,2% ,8% 5,2% 12,1% 2012 Belg Niet Belg EU niet EU huurders 96,0% 1,3% 2,7% kandidaten 89,7% 5,3% 5,0% toewijzingen 82,8% 5,2% 12,1% 100,0% 96,0% 89,7% 90,0% 82,8% 80,0% huurders kandidaten toewijzingen 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 12,1% 10,0% 1,3% 5,3% 5,2% 2,7% 5,0% 0,0% Belg Niet Belg EU niet EU

43 De herkomst van huurders Albanië 1 Algerije 2 Armenië 2 Bulgarije 2 Duitsland 1 Georgië 2 Groot -Brittanië 1 India 2 Indonesië 1 Irak 2 Iran 2 Italië 1 Joegoslavië 4 Kasakstan 3 Luxemburg 1 Marokko 17 Nederland 1 Oekraïne 1 Pakistan 4 Portugal 1 Rusland 4 Servië 3 Slovakije 1 Soedan 7 Spanje 1 Thailand 1 Tunesië 1 Turkije 22 Wit Rusland 1 Totaal Albanië Algerije Armenië Bulgarije Duitsland Georgië Groot -Brittanië India Indonesië Irak Iran Italië Joegoslavië Kasakstan Luxemburg Marokko Nederland Oekraïne Pakistan Portugal Rusland Servië Slovakije Soedan Spanje Thailand Tunesië Turkije Wit Rusland 1

44 Verhouding huurders met herkomst België en huurders herkomst uit Europa, Azië of Afrika. 2,10% 5,60% 3,20% europa azië afrika belgië 89,10% Europa Azië Afrika België 2,1% 5,6% 3,2% 89,1% Het aandeel mensen van Belgische herkomst neemt systematisch af van de huurders over de kandidaten naar de toewijzingen.

45 Bij mensen van een andere herkomst gebeurt de omgekeerde beweging. Hun cijfers stijgen zowel bij de kandidaten en ook bij de toewijzingen. 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% huurders kandidaten toewijzingen 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% europa azië afrika belgië Herkomst van de kandidaat huurders. 5,8 10,8 4,4 europa azië afrika belgië 78,8 Europa Azië Afrika België 5,8% 10,8% 4,4% 78,8% SVK Sociaal verhuurkantoor Het sociaal verhuurkantoor houdt geen gegevens bij van de herkomst van de kandidaten. Wel wordt de nationaliteit ingegeven. Het SVK heeft geen mogelijkheid om deze gegevens te extraheren uit het registratieprogramma. Handmatig bekijken is een groot werk : het gaat over zo n 500 dossiers.

46 Onderwijs in Lier een algemeen overzicht. Basis Basisschool Stadspark Basisschool Het Molentje Leefschool Dagpauwoog Basisschool Heilige Familie Basisschool St.-Ursula Klim op Basisschool Pullaar Basisschool St.-Ursula Lisp Basisschool Het Spoor Basisschool Heilig Hart Basisschool Sint-Gummaruscollege Basisschool De Sterrendaalders (R. Steinerschool) Buitengewoon Onderwijs t Vestje (wijkafdeling Balderschool) BuSO De Regenboog De Regenboog Secundair Koninklijk Atheneum Arthur Vanderpoorten Middenschool Anton Bergmann Koninklijk Technisch Atheneum Middelbare Rudolf Steinerschool Sint-Gummaruscollege Sint-Ursulascholen Vrij Technisch Instituut Sint-Aloysiusinstituut voor verpleegkunde Aantal schoolgangers Lier basis secundair Stedelijke initiatieven aantal gezinnen lerarenopleiding aantal kinderen huistaakbegeleiding individueel via Auxilia basis secudair hoger 1 in groep via Huistaakklas aantal kinderen taalvakantie Aantal zitdagen studietoelage 50 Kleuterparticipatie Lier 99,44% 99,64% 99,03% 99,04% Vlaanderen 98,50% 98,53% Studietoelage basis 24% 23% 19% 21% secundair 25% 25% 23% 22% Ongewenst gedrag op school spijbelproblematiek 26 schorsingen

47 GOK-leerlingen Basisonderwijs, voorbeeld Lln IND GOK TB TNN LOM TL S Het Molentje % 58% 0% 25% 38% 1% 40% Stadspark % 70% 0% 25% 52% 0% 51% Dagpauwoog 94 41% 41% 0% 0% 13% 0% 34% Sint-Ursula Klimop % 40% 0% 17% 23% 0% 28% Heilige Familie % 30% 0% 1% 14% 0% 19% Kesselsestweg Heilige Familie % 22% 0% 0% 16% 0% 8% Kriekenstraat Sint-Ursula Klimop % 36% 1% 9% 23% 0% 25% Sint-Ursula-Lisp % 33% 0% 10% 13% 0% 25% Pullaar % 26% 1% 3% 15% 0% 15% Het Spoor % 32% 0% 15% 22% 1% 21% Heilig Hart % 25% 0% 1% 14% 0% 15% Rudolf Steinersch % 28% 0% 1% 9% 2% 24% Sint % 13% 0% 3% 7% 0% 8% Gummaruscollege Relatieve % 34% 0% 9% 20% 0% 24% aanwezigheid Relatieve % 34% 0% 9% 20% 0% 23% aanwezigheid Duffel % 25% 0% 4% 13% 2% 17% Turnhout % 42% 0% 12% 26% 0% 29% Herentals % 33% 1% 4% 19% 0% 21% Antwerpen % 59% 1% 37% 43% 0% 41% Vlaanderen ,5% 33,7% 0,4% 15% 21% 0,4% 22,40% IND: indicatorleerling GOK: gelijke onderwijskansen TB: trekkende bevolking TNN: thuistaal niet Nederlands LOM: lage opleiding moeder TL: thuisloosheid S: studietoelage

48 Secundair onderwijs, voorbeeld Lln IND GOK TB TNN LOM TL S Koninklijk Atheneum % 35% 0% 6% 17% 0% 25% Koninklijk Technisch % 61% 0% 10% 44% 2% 36% Atheneum Middelbare Rudolf % 38% 0% 5% 11% 1% 30% Steinerschool Middenschool van het % 48% 0% 8% 34% 1% 35% GO Lier Sint-Aloysiusinstituut % 48% 0% 3% 30% 0% 27% Sint-Gummaruscollege % 18% 0% 2% 8% 0% 14% Sint-Gummaruscollege % 11% 0% 1% 4% 0% 9% EG-1 Sint-Gummaruscollege % 21% 0% 3% 8% 0% 16% EG-2 Sint Gummaruscollege % 18% 0% 2% 7% 0% 14% totaal Sint-Ursula-instituut % 48% 0% 9% 28% 0% 35% Sint-Ursulalyceum % 25% 0% 4% 10% 0% 20% Vrij Technisch Instituut % 46% 0% 4% 28% 1% 29% Gemeentelijk Technisch % 61% 0% 8% 44% 0% 35% Instituut Sint-Norbertusinstituut % 23% 0% 2% 11% 0% 16% Sint-Norbertusinstituut % 23% 0% 1% 11% 0% 17% Sint-Norbertusinstituut % 38% 0% 2% 21% 0% 24% Sint-Norbertusinstituut % 30% 0% 2% 16% 0% 19% totaal LOP Duffel- Lier SOtotaal % 37% 0% 4% 21% 0% 24%

49 Een overzicht: Aandeel GOK leerlingen BASIS ONDERWIJS 34% 34% 31% 32% secundair 37% 37% 35% 35% Aandeel TNN basis basis 9% 9% 11% 11% secundair 4% 5% 5% 6% Aandeel ouder kortgeschoold diploma basis 20% 20% 20% 19% secundair 21% 21% 20% 21%

50 Onthaalonderwijs Lier Lint (LOP cijfers ) Geboortejaar Aantal ATN Niveau SO SO SO SO SO SO SO Totaal 61 SO BaO BaO BaO BaO BaO BaO BaO BaO BaO Totaal 33 BaO SO: secundair onderwijs BaO: Basisonderwijs Land van herkomst Aantal % Afganistan 20 21% Congo 6 6% Armenië 5 5% Kosovo 5 5% Servië 5 5% Somalië 5 5% Spanje 5 5% Onbekend 5 5% Bosnië 4 4% Rusland 4 4% Portugal 3 3% Azerbeidjan 2 2% Guinee 2 2% Iran 2 2% Kenia 2 2% Macedonië 2 2% Rwanda 2 2% Albanië 1 1% Algerije 1 1% Angola 1 1% Bangladesh 1 1% Brazilïë 1 1% Bulgarije 1 1% China 1 1% Colombië 1 1% Hongarije 1 1% Nepal 1 1% Roemenië 1 1% Sri- Lanka 1 1% Thailand 1 1% Tunesië 1 1% Turkije 1 1% Totaal %

51 Onthaalklassen in het basisonderwijs. BAO Het groen De Wilg Sint- Ursula LS Het Spoor schooltje

52 Schoolse vertraging in Lier. Schoolse vertraging Basis onderwijs 18% 18% 19% 19% Secundair onderwijs 32% 31% 31% 31% Lier BaO Vergelijkbare steden Vlaams Gewest 19% 14,6% 15,5% Schoolse vertraging, geselecteerd op thuistaal. Zittenblijvers Lier Vergelijkbare steden Vlaams Gewest 31% 26% 29% waarvan meisjes 26,6% waarvan jongens 34,9% Schoolrichtingen Het aantal leerlingen in 1B en 2BVL (beroepsvoorbereidende leerjaren) stijgt sterker dan in 1A en 2A (ASO en TSO). Stijging leerlingenaantal tussen 2001 en 2010: A % B % Aantal meldingen problematische afwezigheden schooljaar 09 10: 1ste graad 2de graad 3de graad ASO / TSO BSO BUSO

53 Weigeringen aantallen per school per schooljaar BaO Basis onderwijs Basis onderwijs Schooljaar School Doelgroep Weigeringen bij het LOP St Gummaruscollege Geboortejaar De Balderschool BLO type 8 32 (cap. verhoogt 8) BLO type 1 13 Sint Ursula 5 de Leerjaar 3 4 de Leerjaar 1 R. Steinerschool 3 de leerjaar 1 Schooljaar School Doelgroep Weigeringen bij het LOP Het Molentje Kleuterklas 1 Het Stadspark Kleuters gj St Gummaruscollege 1 ste Leerjaar Vol gemeld, zonder weigeringen St Ursula 2 de Leerjaar 1 St Gummaruscollege 2 de Leerjaar Vol gemeld, zonder weigeringen St Ursula 3 de, 4 de en 5 de Leerjaar Vol gemeld, zonder weigeringen St Gummaruscollege 3 de en 4 de Leerjaar Vol gemeld, zonder weigeringen Weigeringen Schooljaar School Doelgroep bij het LOP Basis St Ursula 2 de Leerjaar Vol gemeld, onderwijs zonder weigeringen

54 SO Secundair Onderwijs Schooljaar School Doelgroep Anton Bergman Middenschool Weigeringen bij het LOP 1 e jaar Hout Vol gemeld, zonder weigeringen 1 e jaar Electriciteit Idem Schooljaar School Doelgroep VTI 3 e jaar BSO basismechanica 5 e jaar BSO Auto Idem Weigeringen bij het LOP Vol gemeld, zonder weigeringen 5 e jaar BSO Lassen Idem Steinerschool Anton Bergman Middenschool 3 e jaar BSO Idem Duurzaam wonen 1 e jaar Hout Idem 1 e jaar Haarzorg / KV Idem Secundair Onderwijs Sint-Aloysiusinstituut St Ursula 6 e jaar BSO 1 Kinderzorg 4 e jaar BSO Kantoor Vol gemeld, zonder weigeringen 4 e jaar BSO Verkoop 1 VTI 1 e jaar BSO Idem 3 e jaar BSO basismechanica Idem 3 e jaar TSO mechanische technieken Idem 4 e jaar BSO Hout Idem 5 e jaar BSO Auto Idem Secundair Onderwijs Schooljaar School Doelgroep Anton Bergman Middenschool St Ursula 1 e jaar BSO Elec. KV 4 e jaar TSO Handel Talen Weigeringen bij het LOP Vol gemeld, zonder weigeringen Idem VTI 1 e jaar BSO Idem 3 e jaar TSO Mech. technieken Idem 5 e jaar BSO Auto idem

55 Maatschappelijke dienstverlening OCMW OCMW CLIËNTEN EN CLIËNTCONTACTEN aantal intakes evolutie van de intakes stijging 19% stijging 20% daling 12% aantal nieuwe cliëntsystemen RECHT MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE aantal dossiers leefloon mannelijke leefloners vrouwelijke leefloners evolutie van het aantal leefloners stijging 14% stijging 3% aantal leefloners volgens leeftijd < studenten leefloon mannelijk vrouwelijk leefloon per categorie samenwonende alleenstaande gezinslast leefloon per nationaliteitsgroep Belgen Buiten EU in EU RECHT MAATSCHAPPELIJKE HULP equivalent leefloners volgens statuut erkend vluchteling kandidaat vluchteling illegaal, gekend in RR of KSZ niet ingeschreven in bevolk.register met recht op verblijf aantal personen per jaar

56 Wijkgezondheidscentrum Nationaliteitgegevens van de patiënten. Herkomst wordt voorlopig nog niet geregistreerd. Patiënten Fedasil: - Guinea (8) - Rusland (6) - Irak (3) - Kazakstan (2) - Macedonië (2) - Nigeria (2) - Pakistan (2) - Togo (2) - Syrië (2) - Afghanistan (1) - Albanië (1) - Angola (1) - Bangladesh (1) - België (1) - Eritrea (1) - Iran (1) - Jemen (1) - Kosovo (1) - Nigeria (1) - Rwanda (1) - Senegal (1) - Servië (1) - Somalië (1) - Turkije (1) - Totaal: 44 Opmerking: onbrekende lijst mensen van Fedasil (OC Broechem) waar geen nationaliteitsgegevens van zijn. Aantal onbekend. Eigen patiënten (205 ingeschreven) en patiënten die eenmalig op consultatie: - België (186) - Onbekend (84) - Kosovo (7) - Afghanistan (5) - Armenië (3) - Macedonië (3) - Pakistan (3) - Algerije (3) - Marokko (2) - Rusland (2) - Somalië (2) - Sri Lanka (2) - Nederland (1) - Canada (1) - Djibouti (1) - Duitsland (1) - Roemenië (1) Opmerkingen: Het bijhouden van de nationaliteit wordt geoptimaliseerd. Bij nationaliteit België zitten ook een aantal patiënten van buitenlandse afkomst.

57 Kwalitatieve analyse STERKTES In het kader van het lokaal onderwijsbeleid rond gelijke kansen, zijn de afgelopen jaren positief geëvalueerde projecten opgezet en verruimd i.s.m. stad Lier, CLB s, SK Lierse, scholen, Positieve evaluatie van de scholen t.a.v. lokaal flankerend onderwijsproject rond ongewenst gedrag in de school en uitbouw van het aanbod naar time out projecten. Sociale dienstverlening is door het OCMW verder uitgebouwd (kwalitatief, inhoudelijk). Middeleninzet in sociale tewerkstelling is fors verhoogd, met als gevolg de realisatie van nieuwe initiatieven bv.. speeltuincafetariaproject vzw Werkmmaat; De stad Lier beklemtoond werkactivering sterk in het bestuursakkoord. Uitbouw van CVT projecten en overleg tussen de welzijnssector en de vrijetijdssector. ZWAKTES Sinds opstart van GOMOR (2008) is het bereik, het aanbod, en het gebruik ervan fors toegenomen. Projecten inzake flankerend onderwijs zijn eerder kleinschalig qua bereik (vb. huistaakklassen, project lerarenopleiding, ) en geraken onvoldoende ingebed in structureel beleid (van de school) vb. inzake huiswerkbegeleiding, Deze projecten zijn ook soms onaangepast aan nieuwe evoluties (bvb. de nood aan extra taalstimulering voor anderstaligen in het secundair onderwijs). Een geïntegreerd lokaal beleid rond gelijke onderwijskansen met stad/ocmw Lier, CLB s, LOP, scholen, is (nog) niet gerealiseerd; een betere afstemming tussen diverse initiatieven en plannen is noodzakelijk. Allochtone eigenaars moeten geïnformeerd en gesensibiliseerd worden over het verhuren als zakelijke transactie (contract, kwaliteit, ) Er is nood aan sensibilisering over discriminatie op de huisvestingsmarkt en actieve doorverwijzing om een melding te doen. Het SVK kan geen gegevens extraheren uit het registratieprogramma. Begeleiding op maat (grote gezinnen) is voor het SVK op dit moment niet haalbaar. Hoge dossierlast voor het OCMW t.g.v. de sociaal economische crisis. Er is op het vlak van maatschappelijke dienstverlening nood aan een toegankelijk klachtenbehandelingsysteem. Budgettaire krapte zet sociale werking onder druk (vb. jeugdwelzijnswerk); Effecten van procesmatig werk zijn onvoldoende transparant. Ondanks een aantal inspanningen, nog ruimte voor verbetering om de toegankelijkheid van de sociale dienstverlening te verhogen.

58 De lokale regierol inzake lokaal werkgelegenheidsbeleid (naar kansengroepen) is onvoldoende opgenomen. Structurele problemen ifv werk: *Gebrek aan betaalbare en occasionele/flexibele kinderopvang. *Onvoldoende investeringen in begeleiding naar werk * Nood aan initiatieven voor jongeren (-25 jaar) * Nood aan sensibiliseren van werkgevers Omwille van de budgettaire moeilijkheden, zijn een aantal projecten afgebouwd of onzeker. Voor maatschappelijk kwetsbare kinderen (-12 jaar) wordt een nood ervaren aan een aangepaste ontmoetingsactiviteit. Overleg tss de welzijns- en culturele sector is niet structureel. KANSEN Niet iedereen vindt de weg naar GOMOR (geen automatische toekenning) Onderwijs Zeer hoge kleuterparticipatie in Lier. Aandeel GOK leerlingen is in Lier niet hoger dan het Vlaams gemiddelde. De GOK- cijfers tonen dat er in Lier geen GOK problematiek is. Vlaams beleid voorziet voor lokale besturen beleidsprioriteiten en middelen inzake flankerend onderwijsbeleid. Aanwezigheid LOP (=lokaal overlegplatform) biedt forum om afspraken te maken op vlak van gelijke onderwijskansen, en laat toe beleidsthema gelijke onderwijskansen op de agenda te zetten (vb. rond effect van zittenblijven, ) Het aantal leerlingen met thuistaal niet -Nederlands neemt niet toe. Het nieuwe decreet inschrijvingsrecht biedt een aantal beleidshefbomen om te streven naar een betere sociale mix in de basisscholen. Momenteel is er geen capaciteitsprobleem in het onderwijs in Lier. De organisatie van onthaalonderwijs in het BaO van Lier is relatief nieuw. De oprichting van een Lokaal Opvang Initiatief heeft er voor gezorgd dat de instroom sedert het schooljaar fundamenteel is toegenomen. Wonen Het SVK krijgt veel meer allochtone kandidaten. In de opstart bestond het profiel hoofdzakelijk uit alleenstaande moeders. Dit is nu veel diverser, ook wat nationaliteiten betreft. Gezondheid Het wijkgezondheidscentrum bereikt in verhouding een redelijk aantal allochtonen. Er is een bereidheid om na te denken rond de verbetering van contacten met Lierenaars van allochtone origine en het doorstromen van informatie over het aanbod en andere projecten. Sociaal beleid Vanuit de privé sector, zijn verbeteringen gerealiseerd op vlak van maatschappelijke dienstverlening uitbouw van een sociale kruidenier (i.p.v. voedselbank), De jobratio (aantal jobs/bevolking) ligt in Lier (97%) beduidend hoger dan in vergelijkbare steden. De werkzaamheidsgraad is vergelijkbaar met gelijkaardige steden en het Vlaams Gewest. Vanuit de privé sector, is de afgelopen jaren geïnvesteerd in de uitbouw van sociale tewerkstelling.

59 BEDREIGINGEN De Vlaamse overheid voorziet een beleidsprioriteit en middelen rond sociale economie voor lokale besturen. De Vlaamse overheid voorziet beleidsprioriteiten en middelen voor lokale besturen om te werken aan de toegankelijkheid binnen cultuur, sport en jeugd ifv het bereiken van moeilijke doelgroepen. Vlaamse en federale middelen om rond cultuurparticipatie voor kansengroepen te werken. Vanuit de privé sector wordt ingezet op participatie van kansengroepen in de vrijetijdssectoren. Wonen Er worden bij het registratiekantoor te Lier geen gegevens bijgehouden over het aantal huurwoningen specifieke te Lier. Lier en Nijlen worden samengeteld, waardoor dit een vertekend beeld geeft. Wat betreft eigenaars en huurders houdt het registratiekantoor wel juridische informatie bij, maar kan er niet geselecteerd worden op afkomst of nationaliteit. Enkel op naam of adres van het goed. Discriminatie t.a.v. allochtone huurders is een blijvend fenomeen op de huisvestingsmarkt. Het aantal allochtone dossiers mbt woonkwaliteit is van aanzienlijke omvang. Allochtone eigenaars willen allochtone huurders wel van een woning voorzien, maar kijken daarbij teveel over de normen die vanuit Vlaanderen zijn opgelegd. Onderwijs In Lier lopen er relatief meer leerlingen uit het lager onderwijs schoolse vertraging op. Het aantal zittenblijvers in het secundair onderwijs ligt in Lier beduidend hoger dan in vergelijkbare steden en het Vlaams Gewest. Jongens scoren merkbaar slechter dan meisjes. De verwachting t.a.v. scholen om adequaat om te gaan diversiteit in de school is voor de scholen op dit moment onhaalbaar. Het aantal leerlingen in 1B en 2BVL (beroepsvoorbereidende leerjaren) stijgt sterker dan in 1A en 2A (ASO en TSO). Het aantal leerlingen met thuistaal niet -Nederlands neemt niet toe, maar het thema wordt complexer (cf. anderstalige leerlingen die op latere leeftijd instromen). Het aantal problematische afwezigheden is vooral opvallend in de tweede graad en ligt in het BSO hoger dan in de andere onderwijsvormen. Het lokale onderwijsbeleid is niet altijd voldoende afgestemd op de diversiteit in de schoolgemeenschap (en vice versa). Leerlingen uit de kansengroepen zijn ongelijk verdeeld over de scholen, hoewel een goede sociale mix een meerwaarde is.er zijn grote verschillen merkbaar tussen de scholen wat betreft de GOK cijfers (een spreiding van 14 tot 72% indicatorleerlingen). Er zijn richtingen waar merkelijk meer leerlingen worden uitgesloten. Door de capaciteitsproblematiek in Antwerpen, is de inschatting dat ouders in de nabije toekomst kunnen kiezen voor een school in de ruimere

60 rand rond Antwerpen waardoor er in Lier wel een capaciteitsprobleem kan optreden. Wonen Bij de sociale huurders is er nog een ondervertegenwoordiging van niet- Belgen in vergelijking met de verhoudingen in de Lierse bevolking. Kanttekening: het aandeel van een bepaalde groep in de totale bevolking is niet altijd een goede graadmeter. In dit geval bijv. omdat de groep in kwestie meer of minder tot de specifieke doelgroep voor sociale huisvesting kan behoren. Het SVK ziet dat bepaalde allochtone gezinnen kampen met terugkerende problematieken: verluchting, grote gezinnen in kleine woningen, onvoldoende slaapplaatsen, Door taalproblemen kan specifieke informatie soms moeilijk worden overgebracht. Het SVK ondervindt problemen bij de huisvesting van grote gezinnen (7 of meer) die hoofdzakelijk allochtone gezinnen zijn: hier heeft het SVK bijna geen woningen voor : ze zijn heel moeilijk te vinden op de huurmarkt. Gezondheid De informatie over welzijnsinitiatieven zoals het wijkgezondheidscentrum stroomt niet makkelijk door naar de allochtone gemeenschap. Medewerkers hebben zeer beperkte contacten met Lierenaars van allochtone origine (vaak weinig tot geen). Sociaal beleid Het aantal kansarme geboortes stijgt (1,9 % in 1999 tegenover 3,7% in 2007). Dat is een stijging met 50% op 5 jaar tijd. Het aantal leefloners stijgt van 74 in 2005 tot 154 in T.g.v. de sociaal economische crisis is er een toename van de armoede in Lier; bovendien is de toename gemiddeld sterker in Lier i.v.m. elders. Behoeften vanuit de privé sector o.a. door de afbouw van de eerstelijnsopdracht door Prisma. De werkloosheid in Lier is hoger dan het Vlaams gemiddelde. De economische crisis heeft Lier in verhouding harder getroffen, dan elders. Aandeel werklozen met (gecumuleerde) risicokenmerken (cf. die verder af staan van integratie op de arbeidsmarkt) nam de afgelopen jaren toe. Het aantal allochtone werklozen is hoog. Een intensieve begeleidingsaanpak noodzakelijk is. Het aandeel jongeren en ouderen in de werkloosheidspopulatie van Lier is hoog. Het aantal openstaande vacatures voor laaggeschoolden ligt in Lier lager dan het gemiddelde in het arrondissement. Een aantal aangevoelde, structurele belemmeringen remmen de inschakeling van werklozen: kloof loon - uitkering, kinderopvang, discriminatie, slechte arbeidsvoorwaarden,

61 5. BELEIDSPARTICIPATIE Algemeen Structurele participatie aan het lokaal beleid gaat over de betrokkenheid van bijzondere doelgroepen bij de opvolging, evaluatie en bijsturing van het lokale beleid. Drempels die inspraak en participatie van doelgroepen beperken, moeten worden weggewerkt en doelgroepen moeten worden gestimuleerd om deel te nemen. Kwantitatieve analyse De allochtone verenigingen vertegenwoordigen een belangrijk deel van de Lierse allochtone bevolking en zijn allen aangesloten bij een adviesraad van de stad Lier. Hoewel ze ook allemaal lid zijn van de diversiteitsraad, ontvangen ze van deze raad geen enkele vorm van subsidie. Hun inzet is puur vrijwillig en op basis van interesse en motivatie. Subsidie of logistieke ondersteuning loopt via de andere adviesraden. Vereniging Ledenaantal Adviesraad Vzw Marokkaanse Gemeenschap Vzw Turkse Arbeiders vereniging Vzw Safa De Witte Parel 65 gezinshoofden 300 gezinshoofden 50 gezinshoofden 10-tal deelnemers Cultuurraad Diversiteitsraad Cultuurraad: Diversiteitsraad Jeugdraad: Diversiteitsraad Cultuurraad Diversiteitsraad Vzw Gulbahçe 20 gezinshoofden Diversiteitsraad De diversiteitsraad bestaat uit leden van allochtone en autochtone zelf- en middenveldsorganisaties en enkele individuele experten. Karen Vanassche Fitim Sheremeti Hulya Bayraktar Meki Bobouh Davut Marangoz Huseyin Balci Hafida Znagui Jamal El Ahmadi Walid bin Khalid Ludo Wesenbeek Hulya Bayraktar Esranur Cifci Saida Bobouh

62 De diversiteitraad deed de afgelopen 3 jaar 5 grote acties en formuleerde aan de hand daarvan of los daarvan in totaal 32 adviezen. Adviezen werden geformuleerd op eigen initiatief of op vraag van het stadsbestuur, stedelijke diensten of partners van de stad. Actie Bereik Aantal adviezen Open forum minderhedenbeleidsplan 27 personen Werken bij de stad Lier personen 15 Lachen met diversiteit personen 4 Lachen met diversiteit Onder voorbehoud Wat met diversiteit? Nog plaatsvinden Onder voorbehoud Advies Wereldmarkt 1 Advies Meldpunt Discriminatie 1 Advies taalgebruik website 1 Advies beheer uitleenmaterialen 1 Advies dresscode 1 Advies afsprakennota offerfeest 1 Advies lokaal sociaal beleid 1 Advies wijkgezondheidscentrum 1 Participatie via deelname aan de verkiezingen van oktober Beleidsparticipatie via verzoek van een burger. Via een burgerverzoek, gesteund door minstens 1% van de bevolking, deed een burger in 2013 voor het eerst een uiteenzetting op de Lierse gemeenteraad. Het voorstel werd ingediend door een burger van allochtone origine en werd voornamelijk gesteund door burgers van allochtone nationaliteit of origine. Dit duidt op een verhoogde betrokkenheid van deze doelgroep aan het beleid.