DONADARIAnieuws. Publiekscampagne. Huiselijk geweld: houd het op de agenda ALERT ZIJN OP SIGNALEN KOPLOPER IN DE AANPAK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DONADARIAnieuws. Publiekscampagne. Huiselijk geweld: houd het op de agenda ALERT ZIJN OP SIGNALEN KOPLOPER IN DE AANPAK"

Transcriptie

1 DONADARIAnieuws THEMANIEUWSBRIEF VAN KENNISCENTRUM EMANCIPATIE ROTTERDAM JAARGANG 7, NUMMER 34, NOVEMBER 2012 Huiselijk geweld: houd het op de agenda KOPLOPER IN DE AANPAK Publiekscampagne ALERT ZIJN OP SIGNALEN

2 Te ver van mijn bed? Huiselijk geweld ver van mijn bed? Zo in mijn eigen omgeving kijkend, denk ik van wel. Maar statistische cijfers tonen aan dat het dichterbij is dan wij over het algemeen denken. Mijn buurvrouw of die kleine meid van de overkant? Een nicht of een vriendin? Slachtoffers zijn keien in het verbergen van de beurse plekken. Bang als ze zijn voor de gevolgen van wat hulpverleners overhoop halen. Jaren geleden kwam ik in aanraking met dit vreselijke probleem. Ik dacht: er is iets met Riet. Riet ging zich steeds meer terugtrekken en werd steeds somberder. Wij, vriendinnen werden niet meer voor een etentje bij haar thuis uitgenodigd. Maar ik kon de vinger er niet opleggen en vergat het weer. Tot zij zelf opbiechtte dat zij al jaren door haar man gemept werd en eindelijk naar maatschappelijk werk gestapt was. Wat schaamde ik me dat ik niks met het signaal gedaan had. Gelukkig kwam het na veel gesprekken en hulp weer goed in haar gezin en hebben wij vriendinnen daar een steentje aan bij kunnen dragen. Slachtoffers vermijden contact en kunnen gemakkelijk denken dat het hun eigen schuld is dat ze in deze situatie terecht gekomen zijn. Allemaal redenen om in eigen kring alert te zijn en vragen te blijven stellen. Want groot is de schaamte en bang is men om alleen achter te blijven of uit huis te worden gezet. Dus zijn ze afhankelijk van ons in de directe omgeving. Van hen die signalen oppikken en er iets mee doen. Eind november start de week tegen geweld. Dit is een internationale week. Ik hoop dat er weer aandacht komt en doe een appèl op mijn collega s, vriendinnen en op jou om in geval van signalen ook daadwerkelijk in actie te komen. Kijk wat je kunt doen! Onderzoek of je het signaal goed geïnterpreteerd hebt. Ga zelf hulp zoeken voor diegene die geen hulp wil. Soms moet je het afdwingen. Het tv-spotje van de vriendin die onderaan de trap bedenkt dat haar eigen vriendin haar kind opsluit en daarmee mishandelt en zelf geen hulp gaat zoeken, vind ik uitstekend. Je ziet de vriendin zich realiseren dat er ingegrepen moet worden, hoe erg zij daar zelf ook tegen opziet. Te gemakkelijk wenden wij ons af van gezinnen waar het niet goed gaat. Ze zijn immers helemaal niet gezellig meer. De spanning is te snijden in hun huis. En bovendien: we hebben het al zo druk. Gerda Nijssen Rotterdam is koploper in de aanpak van huiselijk geweld, aldus wethouder Hugo de Jonge. Met Monique Bastinck van stichting ArosA blikt hij vooruit op de expertmeeting 'Huiselijk Geweld - Over de drempel' op 29 november. In meer dan Rotterdamse gezinnen komt huiselijk geweld voor. Vrijwel altijd is er sprake van meervoudige problematiek en meerdere slachtoffers. Veel vrouwen die bij stichting ArosA komen voor opvang, ondersteuning en hulpverlening, zijn letterlijk murw geslagen, volgens directeur Monique Bastinck. Het lukt hen niet om zelfstandig beslissingen te nemen, zelfstandig te wonen en te leven. Huiselijk geweld heeft zijn weerslag op de mate waarin vrouwen participeren en op de ontwikkeling van hun kinderen. Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld, worden later vaak zelf slachtoffer of dader. Als wethouder Onderwijs, Jeugd en Gezin is Hugo de Jonge verantwoordelijk voor de aanpak van huiselijk geweld in Rotterdam, zoals vastgelegd in het programma Veilig Thuis. Uitgangspunt is dat kinderen en volwassenen recht hebben op een veilig thuis waar zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Waar mogelijk bieden we laagdrempelige hulp dichtbij huis. Verschillende partijen (waaronder jeugdzorg, politie, het openbaar ministerie, vrouwenopvang, reclassering, plegerhulp, maatschappelijk werk) zetten zich dagelijks in om huiselijk geweld een halt toe te roepen. Stichting ArosA is daarin een belangrijke speler. Bij de vrouwen (en, apart, ook mannen) die bij ons in de opvang zitten, vertelt Bastinck, kijken we naar de schuldenproblematiek en naar mogelijkheden tot opvoedingsondersteuning, bieden we ondersteuning bij het vinden van zelfstandige woonruimte en bij het zoeken naar werk. Stabiliteit in alle leefgebieden is een voorwaarde om op de been te komen. De vrouwen verblijven hier met hun kinderen, want die zijn ook altijd slachtoffer. Ook voor hen moet er goede zorg en hulpverlening zijn. De Jonge is het daarmee eens. Tot zijn trots loopt Rotterdam in de aanpak van huiselijk geweld op kop. De activiteiten die zijn ontwikkeld in het kader van de Rotterdamse en regionale Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zijn een voorbeeld voor heel Nederland. In totaal zijn er zeshonderd aandachtsfunctionarissen getraind om signalen van huiselijk geweld beter te zien en aan te pakken. Maar de aanpak vereist een lange adem. Samen met allerlei instanties en organisaties hebben we de afgelopen jaren intensief geïnvesteerd in effectieve samenwerking bij huiselijk geweld. Ondertussen steeg het aantal professionals dat soms met leden van hetzelfde gezin aan de slag was. Er wordt gewerkt aan vereenvoudigde coördinatie van zorg op zowel stedelijk als wijkgericht gebied. De uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod heeft volgens de wethouder duidelijk gemaakt dat een dergelijk zwaar Emancipatie belangrijk aspect aanpak huiselijk geweld middel voor de betrokken gezinsleden ruimte biedt om de eigen situatie onder ogen te zien en anders te gaan handelen. Tegelijkertijd leert het ons scherper te kijken naar het vraagstuk van opvoeden ná partnergeweld. In dat verband stimuleer ik initiatieven op het terrein van emancipatie door de Kenniscentra en andere maatschappelijke organisaties. Activiteiten gericht op empowerment, ondersteuning, vrijwilligerswerk en lotgenotengroepen zijn erg belangrijk in de ondersteuning van families en individuen die met huiselijk geweld te maken hebben gehad. Bastinck is tevreden met de gemeentelijke inzet. Maar er blijft altijd wat te wensen over. Wij willen graag een structureel aanbod ambulante hulpverlening bieden die tijdens huisverbod of zelfs preventief ingezet kan worden. Daarnaast wil ArosA graag gespecialiseerde hulp voor kinderen kunnen bieden. We zijn daarover in gesprek met de ggz en Jeugdzorg. Kinderen die uit een geweldssituatie komen, moeten zo snel mogelijk worden gezien, zodat ze de trauma's verwerken kunnen en nieuwe schade voorkomen kan worden. Als zij hier met hun moeders toch zijn en even rust hebben, is het goed als ze daarvoor niet naar een andere instelling hoeven te gaan. Bastinck en De Jonge zijn het eens over het belang van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Het ASHG maakt de eerste screening over de ernst van het huiselijk geweld. Bij een vraag om opvang verwijzen zij direct door naar ArosA, bij andere vragen naar de lokale teams huiselijk geweld. Wel blijkt volgens Bastinck dat vooral Rotterdammers uit andere culturen niet goed weten wat het ASHG doet en hoe zij het ASHG kunnen bereiken. Bovendien zijn veel allochtone gezinnen bang dat bij een melding aan het ASHG hun kinderen uit huis gehaald worden. De Jonge erkent dat, al hanteert de gemeente geen doelgroepenbeleid ten aanzien van huiselijk geweld. Het ASHG heeft specifieke deskundigheid in huis en werkt samen met allerlei instellingen om te kunnen voorzien in maatwerk bij hulp en het voorkomen van huiselijk en eergerelateerd geweld. Dona Daria heeft daarin een belangrijk rol gespeeld. Iedere vorm van huiselijk geweld krijgt aandacht. De aanpak van eergerelateerd geweld en huwelijksdwang zijn ondergebracht in het programma Veilig Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Met huiselijke kring worden (ex-) partners, familieleden en huisvrienden bedoeld. Het woord huiselijk verwijst naar de relatie tussen pleger en slachtoffer. Het gaat om lichamelijk, psychisch of seksueel geweld. Het kan de vorm aannemen van (ex-)partnergeweld, kindermishandeling, verwaarlozing van ouderen of geweld tegen ouders. Landelijk: Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) en minister Ivo Opstelten (VenJ) pakken huiselijk geweld aan met een nieuwe televisiecampagne: Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf. Slachtoffers, omstanders en plegers van partnergeweld en andere vormen van huiselijk geweld worden opgeroepen om zo snel mogelijk advies en hulp te zoeken. Volgens onderzoek in opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Veiligheid en Justitie zijn jaarlijks tot mensen slachtoffer van ernstig of herhaald huiselijk geweld. In Rotterdam komt in circa gezinnen huiselijk geweld voor. Meldingen variëren van lichte tot ernstige gevallen van partnergeweld, kindermishandeling, ouderen uitbuiting en mishandeling tot aan eergerelateerde kwesties zoals gedwongen partnerkeuze en andere vormen van geweld uit eermotieven. Eén op de dertig kinderen is slachtoffer van kindermishandeling. 600 aandachtsfunctionarissen bij allerlei instellingen en scholen in Rotterdam zijn getraind om signalen van huiselijk geweld beter te zien en aan te pakken in het kader van de Rotterdamse en regionale Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Hugo de Jonge Monique Bastinck 2 3

3 Thuis en rijk en gemeente hebben de afgelopen jaren intensief ingezet op voorlichting en deskundigheidsbevordering over het voorkomen van eergerelateerd geweld en huwelijksdwang bij de migrantengemeenschappen en zelforganisaties. Om migrantengroepen te bereiken die nog in ontwikkeling zijn als het gaat om het open praten over onderwerpen als man-vrouw verhoudingen en seksualiteit, is zijn hoop gericht op initiatieven op het terrein van emancipatie èn op de in januari geopende Kenniscentra, waaronder Dona Daria. Zij kunnen een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de aansluiting met migrantengemeenschappen. Net als Dona Daria vind ik het belangrijk om de aanwezige positieve krachten bij Rotterdammers met verschillende migrantenachtergronden verdergaand te stimuleren. Het vraagt creativiteit van beide kanten om elkaar te vinden en van elkaar te leren. Of het nou over emancipatie, gezondheid of het tegengaan van huiselijk geweld gaat, we leven met elkaar en hebben elkaar nodig in de stad. persoonlijk Gun jezelf hulp! Naam: Joyce Leeftijd: 28 jaar Kinderen: 1 zoon Verbleef in: Vrouwenopvang Arosa Wat speelde er in je thuissituatie? Toen ik 20 was leerde ik mijn ex-partner kennen. Hij was 17 jaar ouder dan ik en gaf me de aandacht die ik op dat moment nodig had. De relatie liep al meteen moeizaam. Hij was bezitterig. Als hij dronk werd hij agressief. Dan sloeg hij mij, soms ook in het openbaar. Achteraf had hij spijt. Ik heb hem meer dan eens het huis uit gezet, maar hij kwam altijd terug. Ondanks ik mij eenzaam voelde in de relatie hield ik van hem. We kregen een zoontje. Het geweld ging door. Op welk moment bedacht je dat je hulp nodig had? Ik stond in de deuropening met mijn zoontje van 2 op mijn arm. Hij sloeg me voor het eerst waar ons kind bij was. Met mijn zoon en een koffertje verhuisde ik sindsdien heen en weer tussen vrienden in België en familie in Amsterdam. Mijn ex dreigde dat hij mij zou doden als hij mij zou vinden. Ik probeerde bij te verdienen, maar een vaste baan aannemen kon niet vanwege het constante verhuizen. Mijn zoontje was inmiddels bijna 4 en moest naar school. Na een gesprek met een vriendin realiseerde ik mij dat ik mijn trots opzij moest zetten en professionele hulp moest zoeken. Ook Monique Bastinck verwacht veel van Dona Daria op dat gebied. Wij werken al jarenlang samen, onder andere in de organisatie van de Week zonder Geweld. Van de komende editie, inclusief de expertmeeting Huiselijk Geweld, Over de drempel op 29 november, verwacht zij huiselijk geweld opnieuw breed onder de aandacht te kunnen brengen, zodat iedereen, dus ook mensen uit andere culturen, zich bij huiselijk geweld melden bij het ASHG. De samenwerking tussen ArosA en Dona Daria is wat Bastinck betreft vanzelfsprekend: Hulpverlening bij huiselijk geweld heeft alles met emancipatie te maken: geweld is een zeer zware vorm van onderdrukking, dat vrouwen ervan weerhoudt zich zelfstandig te bewegen op de arbeidsmarkt. Met als consequentie dat vrouwen een laag zelfbeeld hebben, weinig draagkracht. Ook missen veel vrouwen scholing waardoor participatie op de arbeidsmarkt niet mogelijk is. Terwijl het hebben van een opleiding en werk, naast het hebben van een eigen woning en geen schulden de basis is voor een zelfstandig en weerbaar leven. Waar ben je hulp gaan zoeken? Ik belde 5 maanden geleden vanuit België naar het Steunpunt Huiselijk Geweld in Amsterdam. Ik werd doorverwezen naar een steunpunt in Brabant, gezien ik in België was. Het steunpunt in Brabant verwees mij naar het steunpunt in Amsterdam, want daar stond ik het laatst ingeschreven in de basisadministratie. Na een dag vol telefoontjes naar beide steunpunten kreeg ik de tip te bellen met de GGD Amsterdam. Ik mocht de volgende ochtend met mijn zoon naar Amsterdam komen. Na 2 keer mijn verhaal te hebben verteld en mijn verhaal te laten bevestigen door familie en vrienden, kreeg ik te horen dat ik in aanmerking kwam voor opvang. Wat voor hulp kreeg je? Een week zat ik in de crisisopvang in Amsterdam. Voor mijn veiligheid werd ik overgeplaatst naar Utrecht. Daar kreeg ik hulp bij het op orde stellen van mijn financiën en kwam ik tot rust. Ik wilde zo gauw mogelijk zelfstandig gaan wonen, het liefst in Rotterdam. Omdat ik via de opvang in Utrecht een uitkering ontving, kon ik niet reageren op woningen in Rotterdam. Ik wilde naar ArosA om de overstap naar zelfstandig wonen in Rotterdam te kunnen maken. Omdat ik niet uit de regio kwam, duurde het even voor ArosA plaats had. Nu, twee maanden later, hebben mijn zoon en ik een eigen huis. Heb je tips voor andere slachtoffers van huiselijk geweld? Wees niet te trots, gun jezelf hulp! Samen staan we sterk Achter gesloten deuren Over huiselijk geweld praat je niet. Dat weten Sila Boedhoe, mentormoeder bij Mentormoeder Steun en advies (MEMOSA), en Cocky Ruitenberg, coördinator van het Lokaal Team Huiselijk Geweld (LTHG) Feijenoord maar al te goed. Samen zetten zij zich in om gezinnen waarin huiselijk geweld speelt op laagdrempelige wijze naar hulp toe te leiden. Huiselijk geweld komt nog altijd veel voor. Het maakt niet uit of iemand hoog- of laagopgeleid, allochtoon of autochtoon is. Het patroon is steeds hetzelfde: Er is een slachtoffer, een dader en eventueel zijn kinderen getuigen. Bovendien gaat het vrijwel altijd gepaard met isolatie, omdat huiselijk geweld niet bespreekbaar is in het leven buitenshuis, vertellen zowel Ruitenberg als Boedhoe. MEMOSA biedt begeleiding, advies en ondersteuning aan moeders die te maken hebben met partnergeweld. MEMOSA startte in 2007 als project van de Radboud Universiteit Nijmegen. In de opzet schakelden huisartsen een mentormoeder van MEMOSA in bij vermoedens van huiselijk geweld in gezinnen met kinderen, om de juistheid van die vermoedens te achterhalen en het gezin toe te leiden naar reguliere hulpverlening. Sinds 2010 is MEMOSA ondergebracht bij Flexus Jeugdplein en zijn niet langer alleen huisartsen doorverwijzer, maar kunnen ook andere instellingen een beroep doen op MEMOSA. Het bijzondere aan MEMOSA is de laagdrempelige werkwijze. Als een melding bij MEMOSA binnenkomt legt een mentormoeder contact, legt Boedhoe uit. We maken een afspraak met de moeder. Tenzij dit onveilig is bij de moeder thuis. Anders op een vertrouwde plaats zoals de huisartsenpraktijk of het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). We praten vertrouwelijk over wat er speelt en delen onze ervaringen met bijvoorbeeld het opvoeden van kinderen. Op die manier helpen we de eenzaamheid waarin de vrouwen met hun kinderen leven te doorbreken en ontstaat er ruimte om hen, als dat nodig is, in contact te brengen met de reguliere hulpverlening. In tegenstelling tot het algemeen maatschappelijk werk verwachten we niet van onze cliënten dat ze zelfstandig hulp zoeken bij de instanties waarnaar we hen verwijzen. We gaan als het ware naast de moeder staan en nemen haar letterlijk bij de hand naar de reguliere hulpverlening. We zijn coach. De regie is altijd in handen van de cliënt. We monitoren de voortgang door in ieder geval 4 maanden, soms langer, 1 keer per week een gesprek te voeren met de moeder. Ook staan we in contact met de hulpverlenende instantie en in veel gevallen met de instelling die de moeder aangemeld heeft. MEMOSA springt in een gat waar wij geen antwoord op hebben, zegt Ruitenberg, die vanuit de GGD het LTHG Feijenoord coördineert. Het LTHG Feijenoord is een samenwerkingsverband tussen politie, vrouwenopvang ArosA, CJG, Bureau Jeugdzorg, Centrum voor Dienstverlening, MOtief en FlexusJeugdplein. Een aantal jaar geleden in het leven geroepen om zoveel mogelijk in de directe leefomgeving hulp te organiseren voor slachtoffers, daders en kinderen betrokken bij huiselijk geweld. Bij huiselijk geweld stuit je vaak op zorgmijding. Als een gezin niet vrijwillig de deuren openstelt voor hulp en er geen kindsignalen zijn, dan staan we als LTHG met lege handen. De laagdrempeligheid van de begeleiding van MEMOSA maakt dat een mentormoeder in zo n geval veilig kan invliegen. Zo gaat het balletje toch rollen. De gouden tip van Boedhoe voor organisaties die een vergelijkbaar samenwerkingsverband op willen zetten, luidt: Richt je op meerdere doorverwijzers of aanmelders en attendeer hen voortdurend op je bestaan. Zo vergroot je de kans dat je de hele doelgroep bereikt. Dat hebben we bij MEMOSA zelf ook ervaren. We sturen nu regelmatig een mailing met informatie over MEMOSA. Ruitenberg raadt organisaties aan open te staan voor nieuwe initiatieven en verschillende samenwerkingsverbanden. Achter dit type laagdrempelige, vol toewijding uitgevoerde initiatieven schuilt zo n enorme kracht, van de samenwerking daarmee moeten hulpverleners het uiteindelijk hebben! 4 5

4 het netwerk Zonta Zonta is een wereldwijde serviceorganisatie van vrouwen met een zelfstandige of leidinggevende positie in beroep, bedrijf of organisatie. Per stad of regio zijn de leden verenigd in clubs om samen te werken aan de verbetering van de juridische, professionele, politieke en economische status van vrouwen over de hele wereld. In Rotterdam zijn twee clubs gevestigd: Zonta Club Rotterdam en Zonta Club Rotterdam aan de Maas. Zonta is neutraal, niet partij- of religiegebonden en neemt als zodanig geen politieke of religieuze standpunten in. De doelstelling van Zonta is gericht op het verbeteren van de positie van vrouwen. Zonta Nederland is lid van de Nederlandse Vrouwenraad (NVR) en Serviceclubs in Nederland (SIN). De belangrijkste speerpunten zijn het opkomen voor gelijke rechten van vrouwen, hulp bieden aan kansarme vrouwen en het stimuleren van actieve deelname van vrouwen aan het maatschappelijke- en beroepsleven. Leden van de Rotterdamse clubs maken ook deel uit van internationale Zontanetwerken, zoals Zonta Internatonal en de Zonta Port Society, een groep Zontaclubs in Europese Havensteden. Elke Zontaclub hanteert een eigen beleid voor aanname van nieuwe leden, onder andere om diversiteit in beroepsgroepen en leeftijdsopbouw te garanderen. Ongeveer tien keer per jaar vindt een vergadering van een Zonta Club plaats. Voorafgaand wordt gezamenlijk gegeten en houdt een van de leden of een genodigde een voordracht. Daarnaast organiseert Zonta allerlei activiteiten. Zo organiseert Zonta Club Rotterdam op 23 november 2012 een training voor vrijwilligers van vrouwenorganisaties in Rotterdam. Doel van de training is om de vrijwilligers te leren omgaan met de gevolgen van seksueel misbruik en huiselijk geweld waar zij in hun vrijwilligerswerk mee te maken krijgen. O.a. om te voorkomen dat de vrijwilligers zelf getraumatiseerd raken. De training is georganiseerd met ondersteuning van Dona Daria en vindt plaats in hun gebouw. Meer informatie: november van uur Wat: Festival Leeszaal Rotterdam West Vanwege het sluiten van de wijkbibliotheken starten bewoners en ondernemers een nieuwe ontmoetingsplek: een leeszaal. Om te onderzoeken hoe deze er uit moet komen te zien, wordt het festival georganiseerd. Waar: Rijnhoutplein 3 Info: 20 november van uur Wat: Scholing- en Participatiemarkt Delfshaven Waar: Postwest, Tidemanstraat 20 november - 29 januari van uur Wat: Interculturele training voor mantelzorgers Voor: Mantelzorgers Waar: Zorgcentrum Leeuwenhoek, Westkruiskade 54 Info: A.volmer@context.nl of M.Lloyd@context.nl 21 november van uur Wat: Train de trainer genderbewust opvoeden Professionals worden ondersteunt om ouders bewust te maken en te leren hoe ze genderbewust(er) kunnen opvoeden. Voor: Professionals of vrijwilligers die met ouders werken Waar: Dona Daria Kenniscentrum Emancipatie, Gerard Scholtenstraat 129 Aanmelden: via info@donadaria.nl Info: Rabia Orhan, telefoon november van uur Wat: Training Huiselijk geweld hoe maak ik het bespreekbaar Voor: Actieve vrijwilligsters Door: Zonta Rotterdam Waar: Dona Daria, G. Scholtenstraat 129 Aanmelden: via g.nijssen@donadaria.nl 27 november - 18 december van uur Wat: Training Stoppen met piekeren Voor: Vrouwen die (veel) piekeren Waar: Buurtcentrum Bergpolder, Insulindestraat Info: a.volmer@context.nl 29 november van uur Wat: Expertmeeting Over de drempel Door: ArosA, GGD Rotterdam Rijnmond en Dona Daria Voor: Professionals (betaald en onbetaald) Waar: Dona Daria Kenniscentrum Emancipatie, G. Scholtenstraat 129 Aanmelden: via info@donadaria.nl Info: Carola Dogan 30 november van uur Wat: Conferentie Interculturele geboortezorg FORUM organiseert in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum een symposium over geboortezorg bij migrantengezinnen. Waar: Arminiuskerk, Museumpark 3 Aanmelden: via Info: Arjaan Hijmans van den Bergh, telefoon , a.hijmansvdbergh@forum.nl 16 december van uur Wat: Islamofobie confronteren Een training over islamofobie en wat je er tegen kunt doen. Voor: Islamitische/culturele organisaties Waar: Dona Daria Kenniscentrum Emancipatie, Gerard Scholtenstraat 129 Aanmelden: Sinan Eysen, s.eysen@islamendialoog.nl, telefoon of Tikho Ong, th.ong@radar.nl, telefoon Campagne Week zonder geweld november 2012 De Verenigde Naties hebben 25 november uitgeroepen tot de Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. In Nederland is de week daarna uitgeroepen tot Week zonder geweld. In dat kader voeren Dona Daria, Stichting ArosA en GGD Rotterdam- Rijnmond ook dit jaar een gezamenlijke campagne tegen huiselijk geweld. Hoewel jaarlijks tot Nederlanders slacht offer zijn van ernstig of herhaaldelijk huiselijk geweld, is geweld achter de voordeur nog altijd een taboe. Slachtoffers, maar ook omstanders melden nog altijd pas na een reeks van gemiddeld 19 incidenten. Om aandacht te vragen voor de problematiek, en zowel slachtoffers als omstanders op te roepen tot melding, verspreiden we kaarten en posters met het telefoonnummer Expertmeeting huiselijk geweld Over de drempel Donderdag 29 november 2012 In meer dan Rotterdamse gezinnen komt huiselijk geweld voor. De gevolgen zijn groot: directe slachtoffers worden minder zelfstandig en hun kinderen worden later vaak zelf slachtoffer of dader. Slachtoffers en getuigen van huiselijk geweld kunnen zich melden bij het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Helaas weten zij het steunpunt niet altijd te vinden. Vooral mensen uit gemeenschappen met een zogenaamde collectieve mentaliteit kennen het steunpunt niet, of weten onvoldoende wat het steunpunt voor hen kan betekenen. Daarom besteden wij tijdens de expertmeeting bijzondere aandacht aan de toegankelijkheid van het steunpunt voor deze groepen. In het kader van de Week zonder Geweld (25 november - 30 november) organiseert Dona Daria in samenwerking met ArosA en de GGD Rotterdam-Rijnmond op 29 november de expertmeeting Over de drempel. Het doel van de expertmeeting is tweeledig: het inventariseren van de belemmeringen die slachtoffers van geweld ondervinden voor het zoeken van hulp via het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG) het formuleren van aanbevelingen om de toegankelijkheid van het steunpunt te verbeteren en daarmee de meldingsbereidheid van slachtoffers en omstanders te vergroten. COLOFON kenniscentrum emancipatie Gerard Scholtenstraat SJ Rotterdam telefoon fax info@donadaria.nl Uitgave van: Dona Daria, November, 2012 Redactie: Gerda Nijssen, Aisha de Jong Aan dit nummer werkten mee: Anke Welten, Carola Doğan, Siwoh Djojomarto Illustratie op de voorpagina: Boy Akkerman van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. Ook zetten we social media in voor kennisdeling en discussie tussen relevante professionals en beleidsmakers. Tenslotte vragen we religieuze instellingen in hun wekelijkse preek op te roepen om huiselijk geweld te voorkomen of te bestrijden. De posters verspreiden we over de Rotterdamse onderwijs instellingen. We vragen ze de poster op te hangen en zo leerlingen en leerkrachten te vragen om signalen op te pakken en in actie te komen om slachtoffers te ondersteunen. Mee discussiëren? Volg ons op en tweet mee via #weekzondergeweld en #overdedrempel, volg ons op Facebook en word lid van onze LinkedIn-groep Dona Daria, Kenniscentrum Emancipatie. Datum: Donderdag 29 november 2012 Tijd: uur Locatie: Dona Daria Kenniscentrum Emancipatie, Gerard Scholtenstraat 129 Informatie en aanmelden: info@donadaria.nl of (Carola Dogan) Informatie en advies Ook bij Dona Daria kunt u terecht voor vraagstukken huiselijk en eergerelateerd geweld. Als professional kun je behoefte hebben aan feitelijke informatie, advies bij het opzetten van een project of activiteit huiselijke geweld of methodieken om het bespreekbaar te maken. Dona Daria biedt informatie en advies en deskundigheidsbevordering aan beroepskrachten en vrijwilligers. We plaatsen huiselijk geweld blijvend op de politieke en publieke agenda door agenderende activiteiten zoals de Week zonder Geweld (25 november - 30 november). Heeft u een vraag, behoefte aan advies of ondersteuning, of denkt u in ons een goede partner te vinden, neemt u dan contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Via info@donadaria.nl of Fotografie: diverse fotografen Ontwerp: Pressure Line, Rotterdam Druk: Goos Communicatiemakers Deze nieuwsbrief wordt mogelijk gemaakt door Gemeen. 6 7

5 Stelling: Met doelgroepspecifieke voorlichting voor migrantenvrouwen beperk je het aantal slachtoffers van huiselijk geweld Eens Anna Hu, voorzitter Stichting Perspectief Chinezen in Nederland Chinese nieuwkomers weten vaak niet wat hun rechten zijn in Nederland. Ze stellen zich afhankelijk van hun partner op omdat zij nog in afwachting van hun verblijfsvergunning zijn. Ze hebben te maken met een taalbarrière en zijn financieel afhankelijk van hun partner. Als er informatie wordt gegeven over wat men bij huiselijk geweld kan doen of hoe vroegtijdig kan worden ingegrepen, worden mensen zich bewuster van wat hun rechten zijn, wat zij zouden kunnen doen bij huiselijk geweld en waar zij terecht kunnen met een hulpvraag. Door voorlichting krijgen mensen een beter beeld van eventuele kenmerken bij huiselijk geweld. Denk bijvoorbeeld aan plotselinge gedragsverandering bij slachtoffers. Zo kan tijdig ingegrepen worden. Voorlichting zorgt er ook voor dat mensen op de hoogte zijn van actualiteiten, denk aan wijzigingen in de weten regelgeving. Deze informatie verspreiden de mensen dan weer in hun eigen netwerk. Ze zijn alerter op onrechtvaardige behandeling. Daarmee kan voorkomen worden dat een situatie volledig uit de hand loopt. Daarnaast is het ook erg belangrijk dat mensen weten dat zij op steun kunnen rekenen, dat zij niet alleen zijn en dat hulpverlenende instanties geheimhoudingsplicht hebben. Wat besproken wordt, hoeft niet bij de Chinese gemeenschap terecht te komen. Hier is namelijk wel sprake van schaamtegevoel. Eens Anita Fähmel, raadslid Leefbaar Rotterdam Huiselijk geweld komt binnen alle gelederen van de Nederlandse samenleving voor. Huwelijksdwang en eergerelateerd geweld zijn vormen van huiselijk geweld die specifiek spelen binnen eerculturen. Bovendien maakt het verhoogde risico van escalatie van het geweld bij openbaarheid, dat de drempel om hulp te zoeken voor vrouwen in migrantengemeenschappen met eerculturen hoger ligt dan voor andere vrouwen. Elk slachtoffer is er één teveel. Daarom moet er specifieke aandacht zijn voor migrantenvrouwen in de voorlichting. Huiselijk geweld, huwelijksdwang en eergerelateerd geweld moeten bespreekbaar worden. Migrantenvrouwen moeten weten dat het strafbaar is in Nederland. Vrouwen en mannen hebben gelijke rechten in Nederland. Dat is een boodschap die de overheid voortdurend uit zou moeten dragen. Daarnaast zouden migrantenorganisaties en andere sleutelfiguren in migrantengemeenschappen zelf in hun eigen omgeving moeten werken aan attitudeverandering ten aanzien van geweld. Dit hoeft geen bakken met geld te kosten, want zij gebruiken bestaande informele netwerken. Mensen moeten openstaan voor verandering, attitude kun je niet kopen. Belangrijk is blijvende aandacht voor deskundigheidsbevordering, zowel van professionals in de hulpverlening als van sleutelfiguren in migrantengemeenschappen. Her- en erkenning van de problematiek zijn essentieel voor zowel repressie als maatschappelijke preventie. oneens Annemiek Er is de afgelopen jaren heel veel geld gegaan naar voorlichtingen aan specifieke groepen. In moskeeën, in buurthuizen en in stichtingen zijn er voorlichtingen gegeven door zowel professionals als vrijwilligers. Toch heeft dit er niet toegeleid dat er meer meldingen binnenkomen bij het advies- en steunpunt huiselijk geweld. Er is nog steeds veel wantrouwen naar professionals en politie. Er is angst voor jeugdzorg en het krijgen van een stempel. Hierdoor vragen ze niet om advies of ondersteuning, waardoor er nog te vaak situaties escaleren en kinderen slachtoffer of getuige zijn van huiselijk geweld. Dit geldt voor vrouwen en mannen met alle achtergronden. Het is niet gebonden aan een specifieke etnische achtergrond. Het stigma dat hangt om hulp zoeken bij huiselijk geweld dient nationaal veranderd te worden. Ik geloof wel in algemene campagnes. Maar dit is niet genoeg. In het onderwijs zou hulpverlening standaard in het curriculum moeten worden opgenomen. Niet alleen de beeldvorming moet dan aan de orde komen, maar ook de vaardigheden om hulp te vragen. Uit ervaring weet ik dat hoogopgeleide jongeren ook veel moeite hebben met het bespreken van hun problemen en laat of geen hulp vragen. Wilt u ook reageren op bovenstaande stelling? Reageer in de poll op of mail naar a.welten@donadaria.nl, o.v.v. Van mening, november 2012.

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

Rotterdamse Meldcode. huiselijk geweld en kindermishandeling

Rotterdamse Meldcode. huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2 Waarom een meldcode? De Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een stappenplan voor professionals en instellingen bij

Nadere informatie

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa

Nadere informatie

Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort

Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort De bestrijding van huiselijk geweld is een van de taken van gemeenten op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO, nu nog prestatieveld

Nadere informatie

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden. Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je

Nadere informatie

MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING

MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING MELDCODE HUISHOUDELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Inhoud Inhoud... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Voorwoord... 2 Enkele begrippen... 3 Stappenplan bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling...

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Crisisopvang en Integrale Arrangementen

Crisisopvang en Integrale Arrangementen Crisisopvang en Integrale Arrangementen Geweld in afhankelijkheidsrelaties Stichting Arosa Brede aanpak huiselijk geweld Vrouwenopvang & mannenopvang Advies, informatie & hulpverlening in de eigen omgeving

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck

Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck Datum mei 2019 Team Processen Auteur Kees de Groot 1 1. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 1.1 Wat verstaan we onder huiselijk geweld

Nadere informatie

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Door Suzanne Kok (Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen), Amy Mante-Adu (Rutgers) en Maaike van de Graaf (Gemeente Rotterdam) Dag

Nadere informatie

SIGNS OF SAFETY EN DE MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD

SIGNS OF SAFETY EN DE MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD pagina 1 pagina 2 SIGNS OF SAFETY EN DE MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD pagina 3 Problematiek pagina 4 Omvang van de problematiek 45% van de Nederlandse bevolking ooit/vaker slachtoffer

Nadere informatie

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Debat Kiezen voor kinderen 26 september 2013 De Balie wie ben ik en waarom sta ik hier? Annet Kramer Landelijk parket, cluster kinderporno en

Nadere informatie

Veilig Thuis. Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling

Veilig Thuis. Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling Veilig Thuis Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling Veilig Thuis Huiselijk geweld en kindermishandeling komen vaak voor, op alle leeftijden en in alle culturen. Vaak gaat het om

Nadere informatie

Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal

Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal Nieuws voor professionals op het gebied van opvoeden en opgroeien 10 Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal In deze nieuwsbrief vindt u als professional, informatie over de ontwikkelingen van

Nadere informatie

Meld huiselijk geweld

Meld huiselijk geweld Meld huiselijk geweld Meer weten? Bel Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten. Iemand bedreigen is

Nadere informatie

Crisisopvang en Integrale Arrangementen

Crisisopvang en Integrale Arrangementen Crisisopvang en Integrale Arrangementen Geweld in afhankelijkheidsrelaties Stichting Arosa Brede aanpak huiselijk geweld Vrouwenopvang & mannenopvang Advies, informatie & hulpverlening in de eigen omgeving

Nadere informatie

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of

Nadere informatie

Kinderen, ouderen en het huisverbod

Kinderen, ouderen en het huisverbod Een korte introductie Bureau voor beleidsonderzoek, advies en detachering Kinderen, ouderen en het huisverbod Alle relevante beleidsthema s, van arbeid, onderwijs en zorg tot criminaliteit & veiligheid

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

CATEGORALE OPVANG VOOR SLACHTOFFERS MENSENHANDEL

CATEGORALE OPVANG VOOR SLACHTOFFERS MENSENHANDEL CATEGORALE OPVANG VOOR SLACHTOFFERS MENSENHANDEL categorale opvang voor slachtoffers mensenhandel De categorale opvang voor slachtoffers van mensenhandel (COSM) omvat 70 veilige opvangplekken en is in

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk geweld en ouderenmishandeling

Meldcode Huiselijk geweld en ouderenmishandeling Het bevoegd gezag van TZM legt de volgende afspraken vast rondom signalering en eventuele rapportage bij huiselijk geweld en ouderenmishandeling: Overwegende - Dat TZM verantwoordelijk is voor een goede

Nadere informatie

Nationale Bijscholingsdag

Nationale Bijscholingsdag Nationale Bijscholingsdag Voor Jeugd- en Gezinsprofessionals Trainer: Anja Roosendaal Programma Vormen huiselijk geweld /kindermishandeling Signaleren en handelen Risicofactoren en beschermende factoren

Nadere informatie

Bureau Jeugdzorg Gelderland Bereikbaar en Beschikbaar

Bureau Jeugdzorg Gelderland Bereikbaar en Beschikbaar Bureau Jeugdzorg Gelderland Bereikbaar en Beschikbaar Hans Lomans Bestuurder BJzG 8 april 2011 2 U vindt ons Overal in Gelderland In alle regio s Zorg-en Adviesteams Centra voor Jeugd en Gezin Veiligheidshuizen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Huiselijk Geweld Kop van Noord-Holland Nummer 6 April 2007

Nieuwsbrief Huiselijk Geweld Kop van Noord-Holland Nummer 6 April 2007 Nieuwsbrief Huiselijk Geweld Kop van Noord-Holland Nummer 6 April 2007 Landelijke publiekscampagne op 16 april van start! Op maandag 16 april start de landelijke publiekscampagne over huiselijk geweld.

Nadere informatie

dat MENS De Bilt in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten en vrijwilligers bij deze stappen ondersteunt;

dat MENS De Bilt in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten en vrijwilligers bij deze stappen ondersteunt; Inleiding Een Meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals goed te reageren bij signalen van dit soort geweld. Sinds 1 juli 2013 zijn beroepskrachten verplicht zo'n Meldcode

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

stelt de volgende Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, uitgewerkt in een stappenplan en geldend voor alle agogische medewerkers, vast:

stelt de volgende Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, uitgewerkt in een stappenplan en geldend voor alle agogische medewerkers, vast: Het bevoegd gezag van Stichting Welzijnswerk Hoogeveen, overwegende, - dat Stichting Welzijnswerk Hoogeveen verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn cliënten en dat

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 22 juni 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 22 juni 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties Schedeldoekshaven

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld. en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld. en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdam-Rijnmond en kindermishandeling 2 Waarom een meldcode De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdam- Rijnmond is een stappenplan

Nadere informatie

MET CARDEA KUN JE VERDER

MET CARDEA KUN JE VERDER MET CARDEA KUN JE VERDER 2 met cardea kun je verder 3 met cardea kun je verder weerslag hebben op het gedrag van een kind. Een team van specialisten met een brede deskundigheid helpt bij het oplossen van

Nadere informatie

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, naar voorbeeld van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, naar voorbeeld van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, naar voorbeeld van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Het bevoegd gezag van Van Vooren Coaching & Training Overwegende

Nadere informatie

Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag

Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag Ondergetekenden - (naam + functie), namens Gemeente Den Haag -, namens Regiopolitie Haaglanden, -, namens Algemeen Maatschappelijk Werk Den Haag, bestaande

Nadere informatie

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen) In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet

Nadere informatie

llochtone meiden en vrouwen in-zicht

llochtone meiden en vrouwen in-zicht 2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk Datum: 14 april 2011 Status: Definitief Versie: 1.0 Meldcode huiselijk Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Meldcode... 4 2. Stappenplan bij signalen van huiselijk... 6 Stap 1: In kaart

Nadere informatie

bij ons thuis ging het eerst heel anders...

bij ons thuis ging het eerst heel anders... bij ons thuis ging het eerst heel anders... stop huiselijk geweld, kindermishandeling en overlast bel 0800 2000 (gratis) een veilig thuis, dat doen we samen! www.veiligthuiszuidhollandzuid.nl 1 Een veilig

Nadere informatie

Hoe voorkomen we eergerelateerd geweld?

Hoe voorkomen we eergerelateerd geweld? Hoe voorkomen we eergerelateerd geweld? ARTIKEL - 30 OKTOBER 2015 Het Platform Eer en Vrijheid organiseerde op 8 oktober een landelijke bijeenkomst over eergerelateerd geweld. Hilde Bakker (Kennisplatform

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Burgemeesters op de bres Presentatie: Linda de Haas Erik Jan de Wilde Sara Etty programmamedewerker Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik expert

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Meldcode bij signalen van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling SWOM

Meldcode bij signalen van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling SWOM Meldcode bij signalen van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling SWOM Inhoud Inleiding...2 Stappenplan bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, toe te passen door de medewerkers van SWOM....4

Nadere informatie

MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING

MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Stappenplan voor het handelen bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Het bevoegd gezag van cbs Eben Haezer te Menaam, Overwegende

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

MELDCODE HUISELIJK GEWELD ZORGT IN ZORG BV

MELDCODE HUISELIJK GEWELD ZORGT IN ZORG BV MELDCODE HUISELIJK GEWELD ZORGT IN ZORG BV Het bevoegd gezag van Zorgt in Zorg B.V. legt de volgende afspraken vast rondom signalering en eventuele rapportage bij huiselijk geweld en ouderenmishandeling:

Nadere informatie

Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming

Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming heette vroeger Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam. Wij dragen bij aan de bescherming van kinderen en daardoor

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Datum vaststelling : 12-11-2007 Eigenaar : Beleidsmedewerker Vastgesteld door : MT Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Doel meldcode Begeleiders een stappenplan

Nadere informatie

We zijn bloedfanatiek op de aanpak van

We zijn bloedfanatiek op de aanpak van Hugo de Jonge, wethouder in Rotterdam: We zijn bloedfanatiek op de aanpak van kindermishandeling Rotterdam maakt zich sterk voor een consequente aanpak van kindermishandeling en trauma-sensitief werken.

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert Het college van Burgemeesters en Wethouders van Weert overwegende: dat de gemeente Weert verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van

Nadere informatie

ALLES OVER DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING

ALLES OVER DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING ALLES OVER DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING DE WMO IS ER OOK VOOR HULP IN HET HUISHOUDEN Eén van de prestatievelden binnen de Wmo betreft de hulp in het huishouden. Onlangs zijn met acht organisaties

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

ACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN

ACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN ACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN gemeente Den Haag September 2015 Conceptversie 2.0 1 Inleiding In november jl. is door de Haagse gemeenteraad Motie 86 Geïsoleerde Vrouwen aangenomen. Om uitvoering te geven

Nadere informatie

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING september 2013 Meldcode uit het Friese Basismodel Uitvoering: Alie Hooijer, Coördinerend IB er Vastgesteld met instemming van de GMR op 14 november 2013

Nadere informatie

De Wet meldcode Hoe zit het?

De Wet meldcode Hoe zit het? De Wet meldcode Hoe zit het? Het houdt niet vanzelf op November 2012 Sita Hoogland & Mirella Laan Gebruik deze gelegenheid om dat te zeggen wat je werkelijk wil zeggen, luister goed en heb respect voor

Nadere informatie

Veilig Thuis. 1Gelderland Noord & Midden

Veilig Thuis. 1Gelderland Noord & Midden Veilig Thuis advies en meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Werkconferenties in de zes regio s 1 Programma Werkconferentie Presentatie, wat brengt Veilig Thuis, Regionale werktafels met opdrachten

Nadere informatie

Protocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling

Protocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling Protocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling Onderstaand protocol is opgesteld in verband met de wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling die met ingang van 1 juli 2013 van kracht is geworden.

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie vooraf Als huisarts, leerkracht, verpleegkundige, kinderopvang begeleider, hulpverlener, zelfstandige beroepsbeoefenaar, kun je te maken krijgen

Nadere informatie

Gemeente Delft. In de bijlage is een overzicht opgenomen van definities.

Gemeente Delft. In de bijlage is een overzicht opgenomen van definities. Samenleving Gemeente Delft bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de gemeenteraad Behandeld door Olga Lemmen

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Algemeen Sinds 1 juli 2013 zijn de zorgprofessionals van het Radboudumc verplicht de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te gebruiken bij vermoedens

Nadere informatie

Presentatie Huiselijk Geweld

Presentatie Huiselijk Geweld Definitie: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. Hieronder vallen lichamelijke en seksuele geweldpleging, belaging en bedreiging

Nadere informatie

DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN

DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN WMO W A A I E R Obstakels - Voorwaarden en Aanbevelingen DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN 1 Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid van dorpen wijken en buurten Obstakels Isolement Vooroordelen

Nadere informatie

Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties

Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties 2 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Contactpersoon binnen de vrijwilligersorganisatie 6 3. Protocol Omgaan met

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en Het bevoegd gezag van het OPDC Utrecht Overwegende dat het OPDC Utrechts verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn leerlingen

Nadere informatie

MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING

MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING MELDCODE BIJ SIGNALEN VAN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Het bevoegd gezag van Stichting Tangent Overwegende dat Stichting Tangent verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening

Nadere informatie

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.

Nadere informatie

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter, 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt

Nadere informatie

Hoor je mij wel? Kinderen van ouders met een ziekte, verslaving of beperking

Hoor je mij wel? Kinderen van ouders met een ziekte, verslaving of beperking Hoor je mij wel? Kinderen van ouders met een ziekte, verslaving of beperking Juni 2018 Woord vooraf Ouders zorgen voor hun kinderen. Door het regelen van praktische en materiële zaken, maar ook door het

Nadere informatie

2010D02442. Lijst van vragen totaal

2010D02442. Lijst van vragen totaal 2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over

Nadere informatie

Secundaire traumatisering

Secundaire traumatisering SECTORFONDSEN ZORG EN WELZIJN Secundaire traumatisering In de welzijnssector Informatie voor werknemers Weer een verhaal over incest: ik kan er niet meer tegen Als ik zo n lieve vader op de crèche zie,

Nadere informatie

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID Werkconferentie 6 juli 2017 VOORWOORD DE WERKCONFERENTIE Mens onder de mensen zijn, meedoen en meetellen. Dingen voor jezelf of anderen

Nadere informatie

-dat de Pionier in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt;

-dat de Pionier in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt; Protocol meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling kindermishandeling aan het Steunpunt Huiselijk Geweld. De directie van de Pionier Locatie: OBS de Duinroos Floraronde 293, te Velserbroek + OBS

Nadere informatie

Informatie voor gezinnen

Informatie voor gezinnen Informatie voor gezinnen Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming Regio Amsterdam draagt bij aan de bescherming van kinderen en daardoor aan een blijvend veilige ontwikkeling van kinderen. Kinderen hebben

Nadere informatie

Protocol Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld binnen de zorgstructuur van het Karel de Grote College Nijmegen.

Protocol Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld binnen de zorgstructuur van het Karel de Grote College Nijmegen. Protocol Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld binnen de zorgstructuur van het Karel de Grote College Nijmegen. Sinds juli 2013 is het onderwijs wettelijk verplicht om op scholen met de Meldcode

Nadere informatie

Jan de Laat OVERSTAG

Jan de Laat OVERSTAG Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten

Nadere informatie

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld Jaarlijks 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld In

Nadere informatie

Convenant Stedelijke Aanpak Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Gemeente Rotterdam

Convenant Stedelijke Aanpak Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Gemeente Rotterdam Convenant Stedelijke Aanpak Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Gemeente Rotterdam Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Rotterdam in zijn hoedanigheid van regisseur van de stedelijke

Nadere informatie

Tien meest gestelde vragen over huiselijk geweld- Stichting LTAK 2013

Tien meest gestelde vragen over huiselijk geweld- Stichting LTAK 2013 Tien meest gestelde vragen over huiselijk geweld- Stichting LTAK 1. Wat is huiselijk geweld? Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd.

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling

Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Lange Voorhout 13 2514 EA Den Haag Postbus 556 2501 CN Den Haag www.taskforcekinderenveilig.nl Meest gestelde vragen en antwoorden over de Week tegen Kindermishandeling

Nadere informatie

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente Ouderenmishandeling De rol van de gemeente 11/21/2013 Congres huiselijk geweld 18 november 2013 Programma: Opening Inleiding landelijke aanpak ouderenmishandeling; de meldcode De rol van de gemeente: s-hertogenbosch

Nadere informatie

Samen een plan maken... Samen beslissen...over de toekomst!

Samen een plan maken... Samen beslissen...over de toekomst! Eigen Kracht-conferentie voor individuen en families Samen een plan maken... Samen beslissen......over de toekomst! Dat ik zelf kan kiezen wat er gaat gebeuren en zoveel mensen me daarbij steunen, dat

Nadere informatie

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Geleding Besproken Besluitvorming Directeuren en GMR Jan-mrt 2011 April 2011 Directeuren en GMR Evaluatie mei 2012 Directeuren Evaluatie en update MO 5-3-2013 DB 26 maart 2013 Directeuren Evaluatie DB

Nadere informatie

Onderwerp Convenant Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Regio Brabant Noord

Onderwerp Convenant Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Regio Brabant Noord Onderwerp Convenant Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Regio Brabant Noord 2012-2015 Status Informerend Voorstel Kennis te nemen van ondertekening van het convenant Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

Nadere informatie

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' 'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige

Nadere informatie

Samen opvoeden in de buurt.

Samen opvoeden in de buurt. Samen opvoeden in de buurt. Praktische trainingen voor speeltuinvrijwilligers. 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 1 24-02-12 10:07 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 2 24-02-12

Nadere informatie

Praten met kinderen!!

Praten met kinderen!! Praten met kinderen!! over (intiem) geweld www.seksueelmisbruikbijkinderenvoorkomen.nl Kindermishandeling moet stoppen Wie ben ik? Petra van der Pool Oprichter COB Laat je horen! Maatschappelijk werkster

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

Hulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op

Hulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op Hulp bij het herstel Als slachtoffer kunt u bij Slachtofferhulp Nederland terecht voor kosteloze ondersteuning op emotioneel, praktisch en juridisch gebied. Bent u slachtoffer van een misdrijf, zoals een

Nadere informatie

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Het bevoegd gezag van de Adriaan Roland Holstschool Overwegende dat de Adriaan Roland Holstschool verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING

SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Pagina 1 van 8 SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Protocol kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag voor de kinderopvang Kindermishandeling; iedereen weet dat

Nadere informatie

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Dit examen doen deelnemers aan de taalcursus Nederlands Niveau 3+4 aan de Universiteit Leiden. Deze cursus bestaat uit 120 contacturen.

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Angelien Bouvrie en Dominique Vranken Veilig Thuis Zuid Limburg

Angelien Bouvrie en Dominique Vranken Veilig Thuis Zuid Limburg Angelien Bouvrie en Dominique Vranken Veilig Thuis Zuid Limburg Regiovisie Veilig Thuis Uitgangspunten Zuid-Limburg Sluitende aanpak voor geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA) in Zuid-Limburg. Samenwerking

Nadere informatie