19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet

Transcriptie

1 19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Inhoudsopgave Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet... 2 Bijlage: Sanctietabel DHW en horeca-exploitatie Houten Raadsvoorstel Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Bijlage: Preventie- en Handhavingsplan

2 19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet

3 19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Bijlage: Sanctietabel DHW en horeca-exploitatie Houten 2014

4 Sanctietabel behorend bij Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014 Categorie 1 = spoedeisend APV: Algemene Plaatselijke Verordening Houten DHW: Drank- en Horecawet Categorie 2 = ernstige overtreding, maar geen sprake van (acuut) gevaar. Categorie 3 = overige overtreding Regelgeving Artikel Overtreding Toelichting Categorie Sanctiemiddel (geadviseerd) Bestuursdwang toepassing * minimale hoogte dwangsom/hoogte bestuurlijke boete in euro's * maximum dwangsombedrag: 3 x opgelegde dwangsom. Sanctie per Begunstigingstermijn (termij het ongedaan maken van de onrechtmatige situatie) DHW 3 Bedrijf exploiteert zonder (rechtsgeldige) vergunning Geen vergunning, wel zicht op legalisatie. Bedrijf = horecabedrijf (alcohol voor gebruik ter plaatse) of slijtersbedrijf (sterke alcohol voor gebruik elders). - niet handhaven DHW 3 Bedrijf exploiteert zonder (rechtsgeldige) vergunning Geen vergunning, onduidelijk of gelegaliseerd kan worden, maar verwachting is van wel. (zie voor omschrijving bedrijf hierboven) 3 Last onder dwangsom ter info: leges voor drankvergunning 2014 ) maatwerk, zie toelichting in bijlage 1 va Sanctiestrategie DHW 3 Bedrijf exploiteert zonder (rechtsgeldige) vergunning Geen vergunning, geen zicht op legalisatie (zie voor omschrijving bedrijf hierboven) 2 Last onder bestuursdwang Zienswijzetermijn 1 week, daarna begunstigingstermijn van 1 dag. DHW 8 Leidinggevende voldoet niet langer aan een of meerdere aan hem gestelde vereisten DHW 10 Inrichting voldoet niet langer aan een of meerdere gestelde inrichtingseisen Artikel 31 verplicht in dat geval tot intrekking vergunning Eisen zijn: - 21 jaar of ouder; - niet van slecht levengedrag; - niet onder curatele of uit ouderlijk gezag of voogdij gezet; - SVH-verklaring. Inrichting voldoet niet aan eisen in Besluit eisen inrichtingen DHW. Artikel 31 verplicht in dat geval tot intrekking vergunning 2 Intrekking vergunning Last en bestuurlijke boete niet mogelijk 1 week tot 12 weken, afhankelijk van ve 2 Intrekking vergunning Last en bestuurlijke boete niet mogelijk 1 week tot 12 weken, afhankelijk van inrichtingsaanpassingen DHW 12, lid 1 en 2 Verstrekken alcoholhoudende drank in een niet op de vergunning vermelde lokaliteit 2 Last onder dwangsom ter info: leges voor wijziging vergunning hierop ) overtreding 1 dag DHW 13, lid 1 Verbod verstrekking alcohol horecalokaliteit/terras voor gebruik elders dan ter plaatse Bij 3e constatering naast opleggen last tevens pv of bestuurlijke boete. 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag DHW 13, lid 2 Verbod verstrekking alcohol voor gebruik ter plaatse in slijtersbedrijf Slechts toegestaan indien een klant erom vraagt de alcoholhoudende drank eerst te proeven. Bij 3e constatering: zie bij lid 1. 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag DHW 14, lid 1 Verbod andere bedrijfsactiviteiten in slijtersbedrijf DHW 14, lid 2 en 15, lid 1 Verbod kleinhandel in horecalokaliteit of op terras DHW 15, lid 2 Verbod rechtstreekse verbinding tussen slijterij en andere neringruimte voor kleinhandel In het Besluit aanvulling omschrijving slijtersbedrijf staat welke activiteiten in het slijtersbedrijf zijn toegestaan In de horecalokaliteit of op het terras mag geen kleinhandel, zelfbedieningsgroothandel of handel genoemd in artikel 14 derde lid plaatsvinden. 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 3 Last onder dwangsom week maatwerk

5 DHW 16 Verbod automatenverkoop M.u.v. hotelkamers 2 Last onder dwangsom overtreding 1 week alcohol DHW 17 Verbod verstrekken Verpakkingen mogen geen beschadigingen te 3 Last onder dwangsom overtreding 1e waarschuwing: 1 week; in last: 1 dag alcoholhoudende drank voor gebruik elders, anders dan in gesloten verpakking vertonen. DHW 18, lid 1 en 2 Verkoopverbod zwakalcoholische Verbod geldt niet voor: 3 Last onder dwangsom overtreding 2 weken drank anders dan in slijtersbedrijf of levensmiddelenbedrijf voor gebruik elders dan per plaatse - levensmiddelenwinkel; - tabakswinkel; - winkel met alleen dranken; - warenhuis met ten minste 15 m2 levensmiddelenafdeling; - eetgelegenheid waar ook eten afgehaald kan worden, maar waar geen alcohol voor gebruik ter plaatse verstrekt mag worden (bijv. snackbar). DHW 18, lid 3 Onderscheid tussen zwakalcoholhoudende en alcoholvrije dranken ontbreekt in ruimte van het levensmiddelenbedrijf Geldt voor bedrijven uit artikel 18 lid 2. 3 Last onder dwangsom overtreding 1 week DHW 19, lid 1 Verbod op bestelservice sterke drank voor ander bedrijf dan slijtersbedrijf en partijen-catering DHW 19, lid 2 Verbod bestelservice zwakalcoholhoudende drank, behalve vanuit de uitzonderingen genoemd in artikel 19 lid 2 DHW 20, lid 1 Verkoop alcohol aan persoon < 18 jaar/leeftijd niet vastgesteld Uitzonderingen zijn: - niet voor publiek toegankelijke besloten ruimten om bestellingen op te nemen (geen horecabedrijf); - ruimtes zoals in artikel 18 lid 2; - slijterijen. Relatie met art. 19a DHW. Voor bedrijven zoals in artikel 18 lid 2 geldt hierbij het three strikes out principe: ontzegging bevoegdheid tot verkoop zwakalcoholhoudende drank. 2 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 2 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 2 * Bestuurlijke boete bij 1e en 2e constatering; Bij 3e en volgende constateringen in 12 maanden: * Art. 19a DHW (three strikes out) en last onder bestuursdwang * Bedrijven niet vallend onder art. 19a DHW (horeca, slijterijen): schorsen vergunning Ontzegging/schorsing: minimaal 1 week, maximaal 12 weken Hoogte bestuurlijke boete ligt vast in het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet, en bedraagt overtreding geen DHW 20, lid 2 Bezoeker < 18 jaar (leeftijd niet vastgesteld), zonder toezicht van persoon 21 jaar of ouder, toegelaten in slijtersbedrijf DHW 20, lid 4 Leeftijdsgrens niet duidelijk aangegeven bij toegang horeca- /slijtlokaliteit (sticker) 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 3 Last onder dwangsom week 4 weken DHW 20, lid 5 Dronken personen of onder invloed van drugs toegelaten in horeca- en slijtersbedrijf 1 Proces-verbaal en last onder bestuursdwang dronken personen laten verwijderen, alleen indien mogelijk Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding direct DHW 20, lid 6 Onder invloed (dronken of drugs) aan het werk zijn in horeca- en slijtersbedrijf 1 Proces-verbaal en last onder bestuursdwang werkzaamheden laten staken door onder invloed verkerende medewerker Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding direct DHW 21 Alcohol verstrekken wat tot verstoring openbare orde, veiligheid of zedelijkheid leidt 1 Proces-verbaal en last onder bestuursdwang Sluiting alcoholverkoop Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding Zeer korte termijn, afhankelijk van polit

6 DHW 22, lid 1 en 2 Verbod alcoholhoudende drank te verstrekken in tankstations e.d. DHW 24, lid 1 en 2 Geen leidinggevende of vereiste persoon aanwezig in horeca- en slijtersbedrijf i.c.m. art. 25 DHW 2 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 2 of 3 zie toelichting op sanctietabel indien recidive: bestuurlijke boete en Hoogte bestuurlijke boete ligt vast in het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet, en bedraagt voornemen tot intrekken of schorsen vergunning Voor de last ook dit bedrag aanhouden. overtreding maatwerk DHW 24, lid 3 Verkoop alcohol/dienst door personen < 16 jaar 1 Last onder bestuursdwang (staken alcoholverkoop) en bestuurlijke boete Alleen bestuurdwang (staken alcoholverkoop) en boete indien geen vervanging/verwijdering 16minner. Hoogte bestuurlijke boete ligt vast in het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet, en bedraagt overtreding direct DHW 25, lid 1 Verbod aanwezigheid alcoholhoudende drank behoudens uitzondering DHW 25, lid 2 Verbod nuttiging alcoholhoudende drank ter plaatse, in niet zijnde horecabedrijf, behoudens uitzondering DHW 25, lid 3 Verbod alcoholhoudende drank in vervoermiddel, behoudens enkele uitzonderingen 3 Last onder dwangsom overtreding 1 week 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 3 Last onder dwangsom Bestuurlijke boete niet mogelijk door burgemeester (art. 44a DHW), wel door NVWA (art. 44aa lid 1 DHW) overtreding 1 dag DHW 29, lid 3 Vergunning, aanhangsel e.d. niet aanwezig in inrichting 3 Last onder dwangsom per document per constatering maatwerk DHW 30 Vergunninghouder heeft geen melding gedaan van wijziging in inrichting DHW 30a, lid 1 Geen melding nieuwe leidinggevende of doorhaling gedaan DHW 31, lid 1 Gevaar voor openbare orde, veiligheid of zedelijkheid door voorgedane feiten DHW 31, lid 2 Handelen in strijd met vergunningvoorschriften of regels uit DHW DHW 31, lid 3 Resultaat Wet bibob of minimaal 3x weigering bijschrijving persoon op aanhangsel Imperatieve intrekkingsgrond 2 Intrekking vergunning (na legalisatieonderzoek) Imperatieve intrekkingsgrond 2 Intrekking vergunning (na legalisatieonderzoek) Niet mogelijk Niet mogelijk Imperatieve intrekkingsgrond 2 Intrekking vergunning Niet mogelijk afh. van het gevaar Facultatieve intrekkingsgrond 2 * Schorsing vergunning (art. 32 DHW) * Intrekking vergunning Facultatieve intrekkingsgrond 2 * Schorsing vergunning (art. 32 DHW) * Intrekking vergunning Bestuurlijke boete niet mogelijk, indien voornemen tot intrekken vergunning (art. 44a DHW) Bestuurlijke boete niet mogelijk, indien voornemen tot intrekken vergunning (art. 44a DHW) overtreding overtreding 1 week zienswijzetermijn, intrekking vol na verstrijken termijn geen melding van gedaan. 1 week zienswijzetermijn, intrekking vol na verstrijken termijn geen melding van gedaan. maatwerk 1 week DHW 35, lid 1 Zonder ontheffing zwakalcoholhoudende drank verstrekken DHW 35, lid 2 Niet voldoen aan beperkingen/voorschriften die gekoppeld zijn aan ontheffing 1 Proces-verbaal, eventueel last onder bestuursdwang 1 Bestuurlijke boete, eventueel last onder bestuursdwang eventueel sluiting alcoholverkoop/inbeslagname drank eventueel sluiting alcoholverkoop/inbeslagname drank Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding direct drankverstrekking staken, zo niet bestuursdwang Hoogte bestuurlijke boete ligt vast in het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet, en bedraagt overtreding zo mogelijk direct naleven van voorwaa boete en evt. bestuursdwang DHW 35, lid 4 Ontheffing niet aanwezig 1 Bestuurlijke boete Hoogte bestuurlijke boete ligt vast in het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet, en bedraagt overtreding 1 uur om ontheffing te tonen, daarna be boete DHW 44 Geen medewerking verlenen aan een toezichthouder in de door hem gestelde termijn (artikel 5:20 Awb) 1 Last onder bestuursdwang Afhankelijk van waaraan niet meegewerkt wordt Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding Zeer korte termijn, aangezien de werkza door moeten kunnen gaan

7 DHW 45 <18-jarige heeft alcohol op publiek toegankelijke plaats uitgezonderd plaatsen waar bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan ter plaatse wordt verstrekt. Dat zijn supermarkten, andere levensmiddelenhandels, slijterijen, en soms snackbars. x Strafrechtelijk (Proces-verbaal) Afwegen tot in beslag nemen drank. Bestuurlijke boete niet mogelijk (art. 44a DHW) overtreding PARACOMMERCIE DHW 4 DHW APV 2:34b APV Paracommercieel horecabedrijf houdt zich niet aan de schenktijden voor alcoholhoudende drank De toegestane schenktijden zijn 1 uur voor, tijdens en 2 uur na de activiteiten. 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag DHW APV 4 DHW 2:34c, lid 1 APV Paracommercieel horecabedrijf organiseert persoonlijke bijeenkomsten die leiden tot oneerlijke mededinging. Persoonlijke bijeenkomsten zijn bijvoorbeeld bruiloften of partijen. 1 Strafrechtelijk (PV) of preventieve last onder dwangsom overtreding geen DHW APV 4 DHW 2:34c, lid 2 APV Bijeenkomst openlijk aangeprezen DHW 4, lid 5 Ontheffing niet aanwezig Burgemeester kan ontheffing verlenen van de verboden uit artikel 2:34b en 2:34c APV. DHW 9, lid 1 en lid 2 Geen reglement vastgesteld, danwel voldoet niet aan eisen lid 2. DHW 9, lid 3 Geen registratie van barvrijwilligers die voorlichtingsinstructie hebben gehad DHW 9, lid 3 en 4 Reglement/registratie niet in de inrichting aanwezig 3 Last onder dwangsom overtreding maatwerk, afhankelijk van type aanprijz 3 Last onder dwangsom overtreding 1 dag 3 Last onder dwangsom week maatwerk, in afstemming met bestuur, 3 Last onder dwangsom week maatwerk, in afstemming met bestuur, 3 Last onder dwangsom per document, per overtreding maatwerk, in afstemming met bestuur, reglement/registratie wel bestaat maar plaatse, dan termijn verkorten tot 1-2 w

8 OPENBARE ORDE APV 2:48 Persoon van 18 jaar of ouder gebruikt alcohol of heeft aangebroken flessen, blikjes e.d. bij zich op een openbare plaats, ondanks verbod. Het college heeft in het Aanwijsbesluit 'uitbreiding verbod drankgebruik' gebieden aangewezen. Ook de toezichthouder Drank- en Horecawet is bevoegd hierop te handhaven en doet dat met bestuurlijke strafbeschikking. Voor personen onder de 18 geldt artikel 45 DHW. x Strafrechtelijk (PV) of bestuurlijke strafbeschikking TERRAS APV 2:28 APV Bedrijf exploiteert terras zonder (actuele) vergunning APV 2:28 APV Bedrijf exploiteert terras zonder (actuele) vergunning APV 2:28 APV 1:4 APV Overtreding voorschriften voor terras EXPLOITATIE APV 2:28 APV Horecabedrijf exploiteert zonder (actuele) exploitatievergunning geen vergunning, wél zicht op legalisatie 2 Last onder dwangsom ter info: leges voor verkrijgen horeca- ) geen vergunning, geen zicht op legalisatie 2 Last onder bestuursdwang staken/gestaakt houden exploitatie terras dag maatwerk 1 dag tot enkele dagen, afhankelijk van situatie; o.a. veiligheid, b doorgang hulpdiensten afhankelijk van situatie; o.a. veiligheid, b 2 of 3 Last onder dwangsom dag 1 dag tot enkele dagen, doorgang hulpdiensten Geen vergunning, wel zicht op legalisatie 2 Last onder dwangsom ter info: leges voor verkrijgen horeca- ) week maatwerk APV 2:28 Horecabedrijf exploiteert zonder (actuele) exploitatievergunning Geen vergunning, geen zicht op legalisatie 2 Last onder bestuursdwang staken/gestaakt houden exploitatie horecabedrijf 2 weken APV 2:28 1:4 Overtreding voorschriften exploitatievergunning SLUITING(STIJDEN) APV 2:29 Horecabedrijf houdt zich niet aan sluitingstijd APV 2:30 Horecabedrijf houdt zich niet aan tijdelijke sluitingstijd / tijdelijke sluiting APV 2:31 aanwezigheid bezoekers in gesloten horecabedrijf burgemeester heeft reden gezien tot tijdelijke sluitingstijden/tijdelijke sluiting 2 of 3 Last onder dwangsom overtreding 1 week tot 4 weken, afhankelijk van ern 2 Last onder dwangsom overtreding 1 week 1 Strafrecht en spoedbestuursdwang 1 Strafrecht en spoedbestuursdwang Verzegelen en sluiten van de zaak Verzegelen en sluiten van de zaak direct, indien dat niet mogelijk is vanwe veiligheid, zo spoedig mogelijk daarna direct, indien dat niet mogelijk is vanwe veiligheid, zo spoedig mogelijk daarna

9

10 19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Raadsvoorstel Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet

11 Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 1 april 2014 Onderwerp: Raadsvoorstel Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Beslispunten: 1. Conform artikel 43a van de Drank- en Horecawet het Preventie- en Handhavingsplan Houten vast te stellen. Samenvatting: De raad moet per 1 juli 2014 een Preventie- en Handhavingsplan hebben vastgesteld. Deze verplichting vloeit voort uit de per 1 juli 2013 gewijzigde Drank - en Horecawet. De gemeente heeft een goede invulling voor het nieuwe plan gevonden. Daarbij ziet zij de nieuwe wettelijke verplichting als een kans om op een doelmatige manier richting te geven aan zowel preventie als handhaving van alcoholgerelateerde problemen, met name onder jongeren. Aanleiding: Op 1 juli 2013 is de Drank- en Horecawet (hierna ook: DHW ) op een belangrijk punt gewijzigd. De inhoud van die wijziging is, dat gemeenteraden per 1 juli 2014 een Preventie- en handhavingsplan alcohol (hierna ook: PHP ) op moeten stellen. Dit plan moet volgens artikel 43a van de Drank- en Horecawet de hoofdzaken van het beleid bevatten dat zich richt op de preventie van alcoholgebruik -met name onder jongerenen de handhaving van de wet. Voorts vormt het PHP een weergave van zowel de preventie- als handhavingsacties die de gemeente onderneemt in dit verband. In Houten is een goede invulling van het nieuwe plan gevonden. Daarbij is zoveel mogelijk aangesloten bij de doelstellingen en activiteiten uit het bestaande preventiebeleid genotmiddelen om op een realistische manier alcoholproblemen met name bij jongeren aan te pakken. Zo is bijvoorbeeld een analyse gemaakt waarin de verschillende typen alcoholverstrekkers op risico s zijn onderzocht. Aan de hand hiervan zijn vervolgens concrete handhavings- en preventieacties bepaald. Voorts is in regioverband gekeken naar het nieuwe PHP. Tezamen met onder meer de gemeenten Nieuwegein, Vianen, Lopik en IJsselstein heeft het plan voor een groot deel een gemeenschappelijke component gekregen. Immers: veel alcoholgerelateerde problematiek is niet beperkt tot de gemeentegrenzen. Een gemeenschappelijke aanpak is volgens de gemeente Houten daarom noodzakelijk om op een goede manier preventie- en handhavingstaken uit te oefenen. Het resultaat van bovengenoemde inspanningen is het Preventie- en Handhavingsplan van de gemeente Houten. Het plan heeft een looptijd van vier jaar. Doel van dit voorstel: Het vaststellen van een preventie- en handhavingsplan voor de duur van vier jaar. Argumenten per beslispunt: 1.1 Artikel 43a DHW verplicht tot vaststelling van een preventie- en handhavingsplan 1.2 Het PHP geeft een duidelijke richting aan preventie- en handhavingsacties Het vaststellen van het PHP moet niet alleen als een verplichting worden gezien. Sterker: met de vaststelling van het PHP kan beter gestuurd worden o p de nieuwe taken- en bevoegdheden die de gemeente in het kader van de Drank - en Horecawet heeft sinds 1 januari Het plan vormt een richtinggevend document dat duidelijk de prioriteiten en doelen weergeeft ten aanzien van de aanpak van alcoholgerelateerde problematiek, met name onder jongeren. Hiermee kan de gemeente effectief haar gezondheidsbeleid ten aanzien van alcohol uitvoeren. * *

12 -2- Communicatie: Na vaststelling van het raadsvoorstel zal het Preventie- en Handhavingsplan met een begeleidende brief worden toegezonden aan de directe partners van de gemeente (denk aan het sportplatform en de reguliere horecabedrijven). Tijdens reguliere overleggen met onder andere sportpunt Houten en het voortgezet onderwijs zal aandacht besteed worden aan het Preventie- en Handhavingsplan (Strategisch Beraad Jeugd). In de werkgroep preventiebeleid genotmiddelen worden de preventieve activiteiten voorbereid. Daarnaast zal met een kort artikel in de gemeenterubriek van het Houtens Nieuws aandacht worden besteed aan het nieuwe Preventie- en Handhavingsplan. Financiën: Aan dit voorstel zijn geen financiële consequenties verbonden. Kanttekeningen: 1.1 Het is de eerste keer dat een Preventie- en Handhavingsplan wordt vastgesteld Zoals bekend verplicht de Drank- en Horecawet tot vaststelling van een Preventie- en Handhavingsplan. Het mag echter duidelijk zijn dat het de eerste keer is dat de gemeente een dergelijk plan vaststelt; met deze planvorm is nog geen ervaring opgedaan. Om die reden is denkbaar dat het plan een groeidocument is. Gedurende de eerste jaren van gebruik van het plan kunnen zich ontwikkelingen voordoen die het noodzakelijk maken het plan (tussentijds) te wijzigen. Aan de andere kant is het voorliggende plan een goede basis voor de noodzakelijk te zetten stappen in een goed alcoholbeleid voor jongeren. Daarbij komt, dat met name alcoholpreventie al onderdeel uitmaakt van het gemeentelijke gezondheidsbeleid. Het huidige preventiebeleid heeft een looptijd tot en met De gemeentelijke gezondheidsnota zal in de tweede helft van 2014 geactualiseerd worden. Evaluatie: Binnen één jaar na inwerkingtreding van het Preventie- en Handhavingsplan zullen de afdelingen Samenleving en Ruimtelijke Ontwikkeling gezamenlijk evalueren hoe de verschillende acties uit het plan verlopen en een koppeling maken met de gezondheidsnota. Houten, 1 april 2014 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, H.S. den Bieman W.M. de Jong Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: 1. Preventie- en Handhavingsplan gemeente Houten Sanctietabel DHW en horeca-exploitatie Houten 2014 Verantwoordelijke wethouder(s): 1e poho : WJON = De Jong 2e poho: DAL = Van Dalen

13 Raadsbesluit Voorstelnummer: De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 1 april 2014 nr. BWV gelezen en besluit; 1. Conform artikel 43a van de Drank- en Horecawet het Preventieen Handhavingsplan Houten vast te stellen. Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 3 juni De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter, F.E.H.M. Backerra W.M. de Jong * *

14 19.0. Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Bijlage: Preventie- en Handhavingsplan

15 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Houten

16 INHOUD 1. Inleiding p Alcohol en jongeren: probleemanalyse p Preventie- en handhavingsplan alcohol: wettelijke verplichtingen en looptijd p Waarom is de integrale aanpak van beleid en uitvoering zo belangrijk? p Doelstellingen Preventie- en Handhavingsplan Alcohol p Alcohol Preventie: Helder Houten p Toezicht en Handhaving p Communicatie p. 17 Bijlagen: 1. Bestuurlijke sanctietabel toezicht- en handhavingsbevoegdheden DHW 2

17 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de (nieuwe) Drank- en Horecawet op een belangrijk punt gewijzigd. De inhoud van die wijziging is, dat gemeenten per 1 juli 2014 een Preventie- en handhavingsplan alcohol (hierna ook: PHP ) op moeten stellen. Dit plan moet volgens artikel 43a van de Drank- en Horecawet de hoofdzaken van het beleid bevatten dat zich richt op de preventie van alcoholgebruik -met name onder jongeren- en de handhaving van de wet. Voorts vormt het PHP een weergave van zowel de preventie- als handhavingsacties die de gemeente onderneemt in dit verband. Van belang is verder, dat op 1 januari 2013 de nieuwe Drank- en Horecawet (hierna: DHW) in werking is getreden. Vanaf dat moment kregen gemeenten er in het kader van deze wet een aantal taken- en bevoegdheden bij, zoals bijvoorbeeld het toezicht houden op de Drank- en Horecawet 1. Ook werden gemeenten per 1 januari 2013 verplicht om zogenaamde paracommerciële bepalingen op te stellen (bijvoorbeeld door opname van deze bepalingen de bestaande Algemene Plaatselijke Verordening). Deze bepalingen reguleren kort samengevat de paracommerciële horeca (denk aan sportkantines en dorpshuizen). De gemeente Houten heeft de genoemde wijzigingen inmiddels allemaal geïmplementeerd Leeswijzer Dit Preventie- en Handhavingsplan bestaat uit de volgende onderdelen: - een toelichting op het belang van preventie en handhaving als het gaat om jongeren en alcohol (hoofdstuk 2); - een kort overzicht van de wettelijke verplichtingen voor het Preventie- en Handhavingsplan en de relatie met het gemeentelijk gezondheidsbeleid (hoofdstuk 3); - een algemene inleiding over de link tussen preventie en handhaving en het belang van samenwerking in de regio (hoofdstuk 4); - doelstellingen van dit preventie- en handhavingsplan (hoofdstuk 5); - het preventiedeel met een toelichting op Helder Houten en de wijze waarop dit past in de wettelijke verplichtingen rond het PHP (hoofdstuk 6); - het handhavingsdeel met informatie over handhavingsacties en activiteiten (hoofdstuk 7); - informatie over de inzet van communicatie (hoofdstuk 8) ten aanzien van het PHP. 1 Tot 1 januari 2013 was dit een taak van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). 3

18 2. Alcohol en jongeren: probleemanalyse 2.1 Ontwikkelingen in het alcoholgebruik onder jongeren Sinds 1988 is onder Nederlandse jongeren het alcoholgebruik flink toegenomen. Jongeren gingen in de loop van de afgelopen decennia meer, vaker én op jongere leeftijd drinken. In 2003 waren Nederlandse jongeren zelfs koplopers in Europa, als het ging om bingedrinken, oftewel het op een avond meer dan vijf drankjes drinken. Afgelopen decennium is sterk ingezet op het voorkomen van drinken door jongeren onder de 16 jaar. Gevolg was dat drankgebruik onder jonge pubers sterk afnam, vooral onder de jongste groep: in 2003 had 36% van de 12-jarige jongens de afgelopen maand gedronken, in 2011 was dat geslonken tot 9,4%. Bij 12-jarige meisjes daalde het aandeel actuele drinkers van 25,4% naar 5,8%. In geen ander Europees land nam drankgebruik onder jonge drinkers zo spectaculair af. Naast deze positieve ontwikkelingen is er ook minder goed nieuws. De trend is weliswaar dat jongeren later starten met drinken, ze drinken dan echter nog te vaak en te veel. Onder jongeren van 16 jaar en ouder veranderde er namelijk weinig. En dat is zorgelijk omdat er steeds meer bekend wordt over de negatieve gevolgen van (overmatig) drankgebruik onder jongeren, zowel in fysieke- als in sociale zin. Als jongeren in hun puberjaren veel drinken, neemt de kans toe dat ze later problemen met hun drankgebruik krijgen. Een op de drie mannen in de leeftijdsgroep van 16 tot 24 jaar valt onder de noemer probleemdrinker 2. Alcoholgebruik is ongunstig voor de ontwikkeling van de hersenstructuren. Vooral het drinken van veel alcohol in korte tijd is slecht voor het brein. Pubers met alcoholproblemen scoren lager dan andere jongeren op taalvaardigheid, intelligentie, aandacht en ruimtelijk inzicht. Overmatig alcoholgebruik kan dus gevolgen hebben voor het brein, maar vergroot ook de kans op verkeersongevallen, letselschade, geweld (waaronder ook seksueel geweld) en onveilig vrijen. Vooral jongeren die veel drinken zijn vaker bij deze vormen van riskant gedrag betrokken Cijfers over alcoholgebruik in onze regio Vanuit de GGD regio Utrecht wordt regelmatig onderzoek gedaan naar het drankgebruik van jongeren en van de houding van volwassenen. Landelijke trends, zoals hierboven geschetst, blijken zich in onze regio eveneens voor te doen. Alcohol gebruik 2008 Houten 2012 Houten 2012 Midden Nederland Alcohol gebruik ooit, onder 16 jaar (%) Alcohol gebruik afgelopen 4 weken, onder de 16 jaar (%) Ouders keuren alcoholgebruik onder de jaar niet af (% van de drinkers) Overmatig alcoholgebruik 3 tussen de en 65 jaar (%) Bingedrinken 4 onder de 16 jaar (% van de totale populatie) Bingedrinken (% van de populatie drinkers) Iemand wordt zo genoemd als hij of zij problemen heeft door regelmatig of stevig drinken. Regelmatig drinken is daarbij minstens 21 dagen per maand vier of meer glazen drank. Stevig drinken is minstens vier keer per maand zes of meer glazen drank. De problemen lopen uiteen van black-outs door drankgebruik tot alcoholongevallen, regelmatige dronkenschap/katers en problemen met vrienden en familie (Van Dijkck e.a. 2005). 3 Overmatig alcoholgebruik is voor vrouwen meer dan 14 glazen en voor mannen meer dan 21 glazen alcohol per week 4 Bingedrinken is minimaal 5 glazen alcohol bij één gelegenheid 4

19 Met de komst van het extra contactmoment voor 15/16 jarigen in de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ontstaat voorts een extra meetmoment op dit thema. Een van de vragen die aan bod komt, is het actuele drank en drugsgebruik van jongeren op deze leeftijd. Zeker wanneer jongeren daarnaast psychisch vastlopen, is het reden tot zorg. De GGD signaleert allereerst waarna tot handelen overgegaan wordt. De gegevens over het drankgebruik zullen vanaf eind 2014 voortaan jaarlijks verstrekt kunnen worden, waardoor gemeenten beter in staat zijn te sturen. 5

20 3. Preventie- en handhavingsplan alcohol: wettelijke verplichtingen en looptijd 3.1. Wettelijke verplichtingen Zoals gezegd, is in de gewijzigde Drank- en Horecawet van 1 januari opgenomen dat de gemeenteraad iedere vier jaar een Preventie- en handhavingsplan alcohol vaststelt (artikel 43a DHW). Dit plan bevat aldus de hoofdzaken van het beleid dat zich richt op de preventie van alcoholgebruik -met name onder jongeren- en de handhaving van de wet. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd. Het preventie- en handhavingsplan dient uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding van de wet voor de eerste keer vastgesteld te worden. Daarna dient sprake te zijn van een samenloop met de lokale Nota Gezondheidsbeleid (zie 2.2 voor een toelichting hierop). De wet bevat de volgende verplichtingen ten aan zien van de inhoud van het Preventie- en handhavingsplan alcohol a. Wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsplan. b. Welke acties ondernomen worden om alcoholgebruik te voorkomen, met name onder jongeren en al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma s vanuit de Wet Publieke Gezondheid (artikel 2, tweede lid, onderdeel d). c. De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen. d. Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. In de memorie van toelichting 6 is ten aanzien van het preventie- en handhavingsplan alcohol het volgende opgenomen: Ten aanzien van alcoholpreventie wordt bepaald dat het plan de volgende elementen bevat: - de hoofdzaken van het preventiebeleid alcohol, met name richting jongeren (hier kan bijvoorbeeld gemeld worden op welke subdoelgroepen het beleid zich richt); - de doelstellingen van het preventiebeleid alcohol; - welke acties worden ondernomen (specifiek gericht op alcoholpreventie of in samenhang met andere preventieprogramma s, met inbegrip van programma s voor de gezondheidsbevordering). Deze onderdelen zijn uitvoerig opgenomen in de kadernotitie preventiebeleid genotmiddelen en activiteitenoverzicht Helder Houten (zie hoofdstuk 5 voor de algemene doelstellingen en hoofdstuk 6 voor een toelichting op het preventiedeel van dit PHP). Ten aanzien van handhaving wordt bepaald dat het plan de volgende elementen bevat: - de hoofdzaken van het handhavingsbeleid; - de doelstellingen van het handhavingsbeleid; - de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd; - welke handhavingsacties in de door het plan beschreven periode worden ondernomen. Deze onderdelen zijn uitvoerig opgenomen in hoofdstuk Looptijd Preventie- en Handhavingsplan in relatie tot lokaal gemeentelijk gezondheidsbeleid Zoals hierboven gemeld, is de wettelijke verplichting vanuit Drank- en Horecawet om iedere vier jaar een PHP alcohol door de gemeenteraad vast te laten stellen. De nieuwe Drank- en Horecawet 5 Voorstel van wet van de leden Voordewind, Van der Staaij, Bouwmeester en Uitslag houdende wijziging van de Drank- en Horecawet teneinde enkele leeftijdsgrenzen te verhogen van 16 naar 18 jaar en de preventie en handhaving te verankeren, Kamerstukken II 2011/12, , nr. 2, p.2. 6 Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3, p.11. 6

21 verbindt de ontwikkelingscyclus van het volgende PenHplan op die van de lokale nota s gemeentelijk gezondheidsbeleid. Ook gemeentelijke nota s gezondheidsbeleid kennen vanuit de wet Publieke Gezondheid (WPG) een wettelijk verplichte cyclus van in principe- vier jaar. Deze cyclus hangt direct samen met de presentatie van een landelijke beleidsnota gezondheidsbeleid door de minister van VWS waarna gemeenten in de regel twee jaar de tijd krijgen om eigen beleid op te stellen. De gemeenteraad van Houten zal aan het einde van de zomer van 2014 besluiten over het gezondheidsbeleid Het voornemen is om vanaf 2015 het gezondheidsbeleid integraal onderdeel uit te laten maken van het Wmo-beleid. 7

22 4. Waarom is integrale aanpak van beleid en uitvoering zo belangrijk? 4.1. De link tussen preventie en handhaving Wetenschappelijke studies laten zien dat een integrale benadering van de problematiek rondom alcohol een cruciaal kenmerk is van effectief alcoholbeleid (Reynolds, 2003). Recent onderzoek van het RIVM Centrum voor Gezond Leven, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en het Trimbos-instituut bevestigt dat beleid op het gebied van alcoholmatiging het meest effectief is als het integraal wordt aangepakt 7 (Mulder, Bovens, Franken & Sannen, 2013). De belangrijkste pijlers waarop alcoholbeleid dient te zijn gebaseerd, zijn regelgeving (grenzen stellen), handhaving (grenzen bewaken) en publiek draagvlak (grenzen overdragen) (Figuur 1). Het creëren van bewustwording bij alcoholverstrekkers (inclusief sport- en onderwijsinstellingen) en ouders is een noodzakelijke voorwaarde voor gedragsverandering, die ingegeven wordt door een helder beleid over alcoholpreventie bij jongeren. Door het versterken van de handhaving via de mogelijkheden in de Drank- en Horecawet, kunnen aanvullende effecten bereikt worden op het terugdringen van de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren. Dit is ook het uitgangspunt van het landelijke alcoholpreventiebeleid. Naast het voorkomen van schadelijk alcoholgebruik vanuit het perspectief van de volksgezondheid en het jeugdbeleid, is het landelijke beleid ook gericht op het terugdringen van criminaliteit en verstoringen van de openbare orde. Figuur 1. Integraal beleidsmodel voor effectief lokaal alcoholbeleid (Reynolds, 2003). Maatregelen gericht op het beperken van de beschikbaarheid van alcohol zijn het meest effectief. Alcoholgebruik is niet alleen een persoonlijke en bewuste keuze. Drinkgedrag wordt voor een groot deel ook bepaald door de omgeving, zoals de ouders, de prijs van alcohol, het productaanbod, verkoopregels, normen, tradities en het sociale netwerk. De WHO laat in een overzichtsstudie naar alcoholbeleid zien dat maatregelen die de beschikbaarheid van alcohol beperken het meest effectief zijn in het terugdringen van alcoholgebruik (Babor e.a., 2010). De volgende omgevingsfactoren zijn van invloed op het drinkgedrag van jongeren: - de prijs van alcohol; - het beschikbare assortiment; - het aantal verkooppunten; - de leeftijdsgrenzen en naleving en handhaving daarvan; 7 Zie de brochure Effectief Alcoholbeleid: hoe pakt u dat aan?, te downloaden via U kunt op deze pagina ook een korte film bekijken over effectief alcoholbeleid. 8

23 - de aanwezige promotie van alcohol; - de normen in de sociale omgeving van het individu (bijvoorbeeld van ouders); - het overheidsbeleid. Een eenzijdige aanpak gericht op slechts één of twee van dergelijke factoren is gedoemd te mislukken. Preventiestrategieën die gebaseerd zijn op handhaving van wet- en regelgeving, training van alcoholverstrekkers, instellen van alcoholvrije zones en intensieve media-aandacht zijn potentieel succesvol (Holder e.a., 1999). Tabel 1 geeft een overzicht van beleidsmaatregelen en hun effectiviteit zoals aangetoond in wetenschappelijk onderzoek (Babor e.a., 2010) Het belang van samenwerking binnen een grotere regio Jongeren beperken zich in hun dagelijks leven uiteraard niet tot hun eigen omgeving: ze wonen ergens en verplaatsen zich naar elders voor school, sport of uitgaan. De effecten van preventie- en handhavingsmaatregelen nemen toe als alcoholverstrekkers en jongeren geconfronteerd worden met gelijksoortige regels en sancties in de wijde omgeving. Om die reden werkt de gemeente Houten hard aan samenwerking met andere gemeenten in district Lekstroom (gemeenten Nieuwegein, Vianen, Lopik, IJsselstein en Houten). Die samenwerking leidt uiteindelijk tot de volgende resultaten: - duidelijkheid aan alle partijen wat gebruikers en verstrekkers mogen verwachten van de gemeenten - het voorkomen van het zgn. waterbedeffect waarbij jongeren zich verplaatsen naar locaties waar de handhaving minder streng wordt toegepast of de boetes lager zijn en drankverstrekkers makkelijker drank verstrekken; - duidelijkheid over wat de bovenlokale handhavingspartners (politie en openbaar ministerie) van de gemeenten in de regio kunnen verwachten. Op dit moment hanteert de gemeente Houten zoals gezegd haar eigen gezondheidsbeleid, te weten de kadernotitie genotmiddelen ( Helder Houten ). In Houten zal het besluit over regionale samenwerking het gaat dan om het preventieprogramma Nuchter Verstand worden meegenomen in de besluitvorming over het gezondheidsbeleid. Zoals aangegeven in paragraaf 3.2 zal de raad van Houten hierover beslissen aan het einde van de zomer van

24 5. Doelstellingen Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Het hoofddoel van dit preventie- en handhavingsbeleid is: Het tegengaan en voorkomen van alcohol door jongeren in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, waarbij de focus zal liggen op het zo lang mogelijk uitstellen van alcoholgebruik. Het Preventiebeleid genotmiddelen Helder Houten richt zich naast alcoholgebruik ook op roken en drugsgebruik. Dit PHP is alleen gericht op alcoholgebruik. Uitgaande van voorgaande hoofddoelstellingen hebben we voor de komende vier jaar de volgende doelstellingen en ambities geformuleerd. Deze doelstellingen sluiten zowel aan bij Helder Houten als bij het regionale project Nuchter Verstand. 1. Ouders en jongeren zijn zich bewust van de risico s en gevolgen van alcohol- en drugsgebruik. o Situatie nu: 66% van de ouders keurt het alcoholgebruik van hun kinderen beneden de 16 jaar af. o Doel 2018: de gemeente Houten wil dat in % van de ouders het alcoholgebruik van kinderen beneden de 16 jaar afkeurt. 2. Het aantal jongeren dat ooit onder de 16 jaar heeft gedronken is afgenomen. o Situatie nu: 35% van de jongeren onder de 16 jaar heeft wel eens gedronken o Situatie 2018: de gemeente Houten wil dat in 2017 slechts 30% van de jongeren onder de 16 in zijn leven ooit heeft gedronken. 3. Correcte naleving en handhaving van de wettelijke leeftijdsgrenzen met betrekking tot de verkoop van alcohol. o In 2012 is bij een mysteryshop onderzoek naar voren gekomen dat 72% van de bezochte drankverstrekkers de wet naleefde o Doel 2019: de gemeente Houten wil dat in % van de bezochte drankverstrekkers de wet naleeft. Resultaten zullen gemeten worden op de volgende manieren: Via de reguliere metingen van de GGDrU. (GGD regio Utrecht) Daarnaast worden de activiteiten die in het PHP staat gemonitord; zijn activiteiten uitgevoerd? Dienen ze bijgesteld te worden? Dienen er activiteiten toegevoegd te worden? 10

25 6. Alcohol Preventie: Helder Houten De gemeente Houten voert vanaf 2006 beleid gericht op de preventie van genotmiddelen. Het project Helder Houten is een meerjarenaanpak tot en met 2014 en richt zich op de doelgroep jaar. De aanpak is een verdere concretisering van de doelstelling zoals geformuleerd in het de gezondheidsbeleid nota Verleiden tot gezond gedrag : Als gevolg van voorlichting, preventie en handhaving drinken jeugdigen onder 16 jaar geen alcohol en neemt het alcoholgebruik van jeugdigen tussen 16 en 18 jaar meetbaar af tot het niveau van verantwoord alcoholgebruik. De resultaten die in Helder Houten gekoppeld zijn aan de doelstellingen, zijn de volgende: Alcoholpreventie ten behoeve van de jeugd en volwassenen staat op de agenda; Geen verdere toename van het aantal jeugdigen van 16 jaar en jonger dat alcohol drinkt; Alcoholgebruik onder jongeren van 16 jaar en ouder wordt zo lang mogelijk uitgesteld; Geen verdere toename overmatig alcoholgebruik onder volwassenen / senioren; Geen verdere toename bingedrinken; Toename van bewustwording en draagvlak bij de doelgroepen, in het bijzonder de ouders wanneer het gaat om jeugd. Helder Houten gaat uit van een integrale aanpak van alcohol- en drugsgebruik en speelt in op de verschillende factoren die dat gebruik beïnvloeden: maatschappelijke norm, persoonlijke motivatie, beschikbaarheid van alcohol en drugs en toezicht. Om deze aanpak concreet te maken, kan een gemeente vier pijlers inzetten: Inrichting van de omgeving; Regelgeving en handhaving; Voorlichting en educatie; Signalering, advies en ondersteuning. Op elk van deze pijlers zijn activiteiten ingezet om de omschreven resultaten te behalen. De belangrijkste activiteiten zijn: Samenwerking tussen onderwijs, gemeente, jongerenwerk, CJG, Sportpunt Houten, Stichting Voorkom, GGD Midden Nederland en Victas (voorheen Centrum Maliebaan) om de beschikbaarheid van alcohol en drugs te beperken en het gebruik van alcohol door jongeren zo lang mogelijk uit te stellen en het gebruik van drugs te voorkomen. Preventielessen op alle basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs door Stichting Voorkom en de GGD Midden Nederland. Een ouderavond is onderdeel van het programma. Op verzoek van de school is op sommige scholen ook aandacht voor gameverslaving. Aandacht voor alcoholpreventie bij sportverenigingen. Kantinemedewerkers hebben een cursus verantwoord alcoholgebruik gevolgd. Hetzelfde geldt voor barmedewerkers van Enter. Het jongerenwerk van Van Houten&co maakt alcohol en drugsgebruik bespreekbaar en verwijst zo nodig door naar Victas. Het preventiebeleid en het toezicht en handhavingsbeleid sluiten zoveel mogelijk op elkaar aan. Voorlichting aan ouders vanuit het CJG, onder andere op de website van het CJG. Dit varieert van voorlichting over de gevolgen van alcohol drinken tijdens de zwangerschap tot tips voor alcohol en opvoeding. Bij het vaststellen van het PHP neemt de gemeente Houten de doelstellingen, aanpak en activiteiten zoals in Helder Houten omschreven, als uitgangspunt. In 2014 wordt een nieuwe kadernota gezondheidsbeleid vastgesteld door de gemeenteraad. Vanuit de Lekstroom gemeenten is eind 2013 ambtelijk afgesproken deel te nemen aan de gezamenlijke aanpak in de regio op de ontwikkeling van dit PHP. Daarbij is de intentie uitgesproken om, zoals gezegd, in te zetten op aansluiting op Nuchter Verstand, een gezamenlijk project van de 11

26 gemeenten in de regio Utrecht-West. Winst is daarbij vooral te halen in eenduidige aanpak zoals in paragraaf 4.2 besproken. Daarnaast is regionale samenwerking aantrekkelijk om de boodschap van alcoholpreventie uit te dragen, bijvoorbeeld door aandacht in de media te genereren bij activiteiten. Besluitvorming over aansluiting bij Nuchter verstand maakt onderdeel uit van het besluitvormingstraject rond de nieuwe kadernota gezondheidsbeleid. 12

27 7. Toezicht en Handhaving Het PHP dient ten aanzien van handhaving te bevatten (1) de hoofdzaken van het handhavingsbeleid, (2) de doelstellingen van dat beleid, (3) de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en (4) welke handhavingsacties in door het plan beschreven periode wordt ondernomen. In de hiernavolgende paragrafen zijn voorgaande punten zo mogelijk integraal weergegeven en in concrete acties en doelstellingen vertaald Hoofdzaken, doelstellingen en acties De gemeente Houten heeft op basis van een inventarisatie van risico s rond alcoholgebruik haar alcoholgerelateerde handhavingsbeleid bepaald. De gemeente is daarbij als volgt te werk gegaan. Ten eerste zijn de typen drankverstrekkers bepaald die in de gemeente Houten voorkomen. Met behulp van het aangeven van plussen en minnen is bezien hoe groot het risico in voorkomende gevallen is. Deze risico s zijn in onderstaande tabel weergegeven. Bedrijfstype Gezondheid Leefb. / Openb. orde Risico s Ruimtelijk e kwaliteit Oneerlijke concurrenti e Totaal gewogen risico Café s/bars - regulier Restaurants, bistro s, lunchrooms Snackbars, cafetaria s, fastfood, grillrooms Partycentra Supermarkten, warenhuizen Slijterijen Sportverenigingen Overige paracommerciële instellingen (kerken, buurthuizen, ed.) Hotels Evenementen scholen (schoolfeesten) Evenementen - overige Legenda: +++ : risico heel hoog ++ : risico hoog + : risico aanwezig 0 : laag tot geen risico Op basis van bovenstaande risicoanalyse heeft de gemeente Houten vier pijlers vastgesteld waarin doelen, acties en resultaten ten aanzien van handhaving en preventie zijn vastgelegd. Omwille van de duidelijkheid zijn niet alleen de handhavingsacties, maar ook meer concrete preventieacties in onderstaande tabellen aangegeven. Op deze manier wordt een integraal overzicht geboden van de acties die de gemeente onderneemt op gebied van handhaving, maar ook op het daarmee corresponderende preventiedeel. Volgens de gemeente Houten zijn namelijk preventie en handhaving innig met elkaar verbonden. Immers: handhavingsacties of handhavingsbeleid staat niet op zichzelf. Handhaving heeft alleen zin, wanneer een concrete preventiedoelstelling of actie wordt getoetst op naleving. Pas dan is handhaving een middel tot een (preventie-)doel. Hierna zijn de pijlers voorzien van subdoelen, activiteiten en resultaten weergegeven. 13

28 Pijler 1 Inrichting van de omgeving Subdoel Er wordt gestreefd naar een alcoholveilige omgeving voor jongeren onder de 18 jaar. Daarnaast wordt er gewerkt aan een veilig (m.b.t. alcohol en drugs) uitgaansgebied voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar. Activiteiten - Ouderbetrokkenheid stimuleren en verhogen; thema komt jaarlijks aan bod bij een informatie- of ouderavond; - Scholen stimuleren om alcoholvrij te worden; - Trainen van jongerenwerkers, barpersoneel; (Instructie Verantwoord Alcoholschenken en signalering) - Samenwerking met sportverenigingen stimuleren via Sportpunt Houten, bijvoorbeeld via bestuursreglement. Resultaten Er is in kaart gebracht welke intermediairs en barpersoneel (sportverenigingen) getraind willen worden. Bijv. elke 2 jaar training voor barpersoneel herhalen. 100% (van de voortgezet onderwijsscholen zijn alcoholvrij en schenken geen alcohol tijdens schoolfeesten. Jongeren gebruiken minder alcohol Pijler 2: Regelgeving en Handhaving Subdoel Correcte naleving en handhaving van de wettelijke leeftijdsgrenzen met betrekking tot de verkoop van alcohol. Activiteiten - Toezichthouders inzetten, regelmatige controles, inventariseren mogelijkheden uitbreiden naar Lekstroom gemeenten; - vergunningen actueel houden; - In gesprek met sportverenigingen (Sportpunt Houten) over alcoholbeleid; - In gesprek met horecaondernemers en winkeliers over het verscherpen van de handhaving; - Inzetten van handhavingscommunicatie; - Duidelijke afspraken vastleggen met (reguliere) horeca, politie evt. vastleggen in convenant - Met de sportverenigingen (i.s.m. Sportpunt Houten) wordt een convenant gesloten Resultaten Er wordt jaarlijks een tweejarig uitvoeringsprogramma handhaving opgesteld ter uitvoering van het in 2014 vastgestelde preventie- en handhavingsplan. Met het Sportpunt Houten het overkoepelend orgaan van sportverenigingen in Houten wordt, bij wijze van extra impuls, regelmatig gesproken over de naleving van de Drank- en Horecawet; Paracommerciele inrichtingen zorgen zelf voor een correcte naleving van de aan hen gestelde regels afkomstig uit de Drank- en Horecawet; Horecaondernemers en winkeliers zijn op de hoogte van het verscherpte toezicht; Bekend is wat de locaties zijn waar jongeren zich op straat bevinden. Subdoel Adequate afstemming van handhaving tussen de gemeenten Activiteit - informeren inwoners, instellingen, horeca over de gewijzigde wetgeving op lokaal niveau; - Ontwikkelen van een regionaal PHP; - Tweejaarlijks opstellen van een uitvoeringsplan handhaving; - Opstellen van een eenduidig sanctiebeleid ten aanzien van de handhaving van de Drank- en Horecawet. Resultaten Er is een plan van aanpak voor het uitvoeren van het gemeentelijk 14

29 2017 toezicht; Inwoners zijn geïnformeerd over de nieuwe Drank- en Horecawet; Sportkantinebeleid is geïnventariseerd en aangescherpt met aangepaste subsidie/vergunningvoorwaarden; Door verbeterd toezicht en uniform beleid is er een afname van alcoholverstrekking aan jongeren onder de 18 jaar. Het nalevingspercentage gaat omhoog naar 50% (volgens het STAP bedroeg het nalevingspercentage in %); In voorkomende gevallen worden BOA s uitgewisseld tussen gemeenten (dit om anonimisering van toezichthouders te bevorderen). Pijler 3: Voorlichting en Educatie Subdoel Het vergroten van kennis over en bewustwording van de risico s van alcoholgebruik Activiteit - Op het basisonderwijs en voortgezet onderwijs wordt voorlichting gegeven over de risico s van alcoholgebruik en over omgaan met groepsdruk. Ook voor ouders zullen informatie-avonden worden georganiseerd. - Publiekscampagne ouders en jongeren, aansluitend bij landelijke campagnes van de overheid. - Speciale activiteiten/ evenementen voor jongeren; - Het aanbieden van schriftelijk informatiemateriaal op locaties waar potentiële risicogroepen komen, zoals in CJG s en de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg; Resultaten 2017 Er staan meer ouders achter de sociale normale norm: geen alcohol onder de 18 jaar. Er hebben activiteiten plaats gevonden op alle scholen voor basis- en voortgezet onderwijs. Er zijn activiteiten georganiseerd voor jongeren. Subdoel Het creëren en behouden van publiek en politiek draagvlak voor het thema alcohol Activiteit - Regelmatig aandacht voor dit onderwerp in de media middels persberichten, nieuwsbrieven e.d.; - Het terugkoppelen van inventarisaties en onderzoeken over de omvang en gevolgen van de problematiek; - Bekendheid geven aan de inhoud van lokale beleidsmaatregelen en de normen die daaraan ten grondslag liggen (gemeentepagina, debatavonden, themabijeenkomst); - Draagvlak creëren bij samenwerkingspartners, college, gemeenteraad door berichtgeving en presentaties. - Communiceren over handhavingsactitiviteiten. Resultaten 2017 Diverse beleidsterreinen zijn actief betrokken bij de aanpak van alcohol. Subdoel Er wordt een samenhangend preventieaanbod geboden door alle relevante organisaties. Activiteit - Aanbieders van preventieactiviteiten worden geïnformeerd en stemmen af in de werkgroep preventiebeleid genotmiddelen; - Er wordt extra ingezet op het bereiken van ouders: middels bestaande activiteiten wordt gezocht naar meer integraal aanbod; - Organisaties zijn goed op de hoogte van de doorverwijsmogelijkheden. Resultaten 2017 Alle relevante organisaties die aanbod hebben voor het thema alcohol zijn in kaart gebracht. 15