Richtlijnen Assortimentskeuze De 1 e Fase op weg naar de gezonde kantine
|
|
- Anneleen Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Richtlijnen Assortimentskeuze De 1 e Fase op weg naar de gezonde kantine Voorlopig achtergrond document tbv Criteria Brons voor de sportkantine februari 2014 Achtergrond Er zijn veel locaties die voedingsmiddelen verstrekken aan consumenten zoals schoolkantines, sportkantines, bedrijfskantines, tehuizen, zorginstellingen. Het Voedingscentrum heeft als taak om voor dergelijke omgevingen, waar de consument in meer of mindere mate genoodzaakt is om zijn voeding ter plaatse te betrekken, criteria vast te stellen waaraan de kantine moet beantwoorden om gezond te kunnen worden. Voor producten bestaan er criteria op basis waarvan zij beoordeeld kunnen worden op nutritionele kwaliteit. Voor kantines speelt daarnaast het geheel van de assortiments-samenstelling. Zijn er voldoende gezonde producten in de kantine aanwezig waaruit gekozen kan worden? Wat is de verhouding tussen gezonde en minder gezonde producten. Kantines kunnen hun assortiment zodanig inrichten dat zij de gezonde keuze de makkelijke keuze maken, en daarmee bijdragen aan (het versterken van) de gezonde eetgewoonten van hun consument. We zien zulke criteria als een standaard voor eetomgevingen en als praktische handvatten om gezonder gedrag te faciliteren. De criteria die we ontwikkelen zijn in principe van toepassing op alle genoemde kantine-settings, waar de consument verblijft om een andere hoofdreden dan het consumeren van voedsel. Dit is wezenlijk dan in een restaurant. De criteria zijn dus niet van toepassing op dergelijke horecagelegenheden. Kantine-settings verschillen enorm. Zo kan de uitgangssituatie anders zijn, staat de ene kantine veel verder af van het gezonde ideaal dan de andere. Verder is de ene setting bedoeld om in de hoofdmaaltijden te voorzien ( zoals bij een zorginstelling) en zorgt de andere kantine voor consumpties in de vrije tijd (zoals een sportkantine). Het is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de setting om het ambitieniveau te bepalen waarop zij met hun kantines willen inzetten, wat in hun praktijk haalbaar is en welke bijdrage zij zouden moeten leveren aan (het verbeteren van) het eetgedrag van hun consumenten. De richtlijnen assortimentskeuze worden daarom voorgesteld als een gefaseerd traject, waarbij verschillende stadia gelden met elk een eigen set aan criteria. Elk stadium wordt voorgesteld als een bepaalde status (voor de sportkantine is dit bijvoorbeeld brons, zilver, goud) waarbij het ultieme einddoel van het traject altijd De Gezonde Kantine is. 1/5
2 De eisen die worden gesteld aan de samenstelling van een kantine assortiment zijn per stadium vastgelegd in een aantal criteria. We onderscheiden twee soorten criteria. Enerzijds criteria die zich richten op het assortiment per se. Bijvoorbeeld welk deel van de producten uit de gezondere of betere keus moet bestaan. Anderzijds criteria waarmee het gedrag van de consument beïnvloed kan worden. Dit kan door eisen te stellen aan hoe producten worden aangeboden. Sportkantine Brons In het voorliggende document worden de criteria uiteengezet die zijn opgesteld voor de eerste stap op weg naar een Gezonde Sportkantine, namelijk stadium Brons. We stellen hiermee nadrukkelijk, dat kantines die voldoen aan de criteria voor Brons niet een gezonde sportkantine zijn, maar een eerste stap op weg daar naartoe hebben gemaakt. Doel van Brons Het doel van brons is om het assortiment in de kantine zo in te richten dat een betere keuze mogelijk is op alle eetmomenten in de sportkantine, en zo bewustwording over een gezonder aanbod bij de kantinebeheerders en kantinebezoekers op gang te brengen. In deze fase gaat het om de eerste stappen die een sportkantine kan zetten. De eerste stap naar een gezonder aanbod in de sportkantine moet logisch en haalbaar zijn en zeer snel uit te rollen en bijdragen aan het doel. Deze eerste stap bestaat daarom niet uit veranderingen in het bestaande assortiment maar uit aanvullingen op dit assortiment. Deze aanvullingen zorgen ervoor dat een betere keuze mogelijk wordt voor die consumenten die dat wensen. 2/5
3 Uitganspunten voor stadium 1 / sportkantine brons 1) De criteria zijn erop gericht om een betere keuze (zie onder wat daarmee wordt bedoeld) mogelijk te maken uitgaande van het bestaande assortiment, daarmee wordt bedoeld dat binnen alle productgroepen die worden verkocht in de sportkantine* ten minste een gezondere keuze mogelijk moet zijn. *dus alleen als er binnen deze productgroepen gewoonlijk een aanbod is in een individuele kantine 2) Voedingsmiddelen worden beoordeeld op basis van de Richtlijnen Voedselkeuze (RVK) van het Voedingscentrum. Daarmee wordt bepaald of producten zogenaamde basisvoedingsmiddelen zijn of niet-basis voedingsmiddelen (extra s). Basisproducten leveren een essentiële bijdrage in belangrijke voedingsstoffen. Extra s doen dat niet en zijn veelal producten met een lage nutriënten- en hoge energiedichtheid. Verder wordt met de RVK bepaald of producten in de categorie voorkeur, middenweg of uitzondering binnen hun productgroep vallen en dus een betere of minder goede keus zijn. Producten die voldoen aan de criteria voor bij voorkeur en middenweg worden beschouwd als de betere keus. De criteria die Stichting Ik Kies Bewust (Vinkje), hanteert voor de indeling van producten zijn hiermee geharmoniseerd. Producten met een Vinkje vallen daarom ook binnen de betere keus voor de sportkantine. 3) De criteria uit de Richtlijnen Voedselkeuze worden voor de volgende productgroepen een-op-een overgenomen: alle basis-productgroepen ( groente, fruit, brood, ontbijtgranen, aardappelen/pasta, rijst, melk(producten), kaas, vlees, eieren, vis, vleeswaren, smeer-en bereidingsvetten, water/koffie/thee) en uit de niet-basisproductgroepen: dranken (dranken (fris-en alcoholische), soepen en overig(zoet) broodbeleg*. Voor de productgroepen snacks wordt voor dit eerste stadium een aangepaste indeling en criterium gehanteerd (zie punt 6 en 7). * Met broodbeleg wordt hier zoet en overig broodbeleg zoals salades bedoeld, maar niet kaas en vleeswaren. De laatste twee vallen namelijk onder de basisproducten en tellen daar mee. 4) Vanwege de zeer beperkte keuze in de voorkeur/middenweg categorie voor vruchtensappen is deze productgroep voor dit eerste stadium buiten beschouwing gelaten. Binnen de productgroep sappen hoeft dus niet per se de betere keus beschikbaar te zijn. In de vervolg-stadia zullen hiervoor mogelijk striktere criteria gaan gelden. 5) De productgroep sauzen is voor dit eerste stadium buiten beschouwing gelaten. Deze producten worden alleen als toevoeging gegeten en de keuze voor voorkeur/middenweg producten is hier beperkt. Door hier minder restrictief te zijn blijft het mogelijk om een saus op een gezond broodje en een dressing op een salade te doen. In de vervolg-stadia zullen hiervoor mogelijk striktere criteria gaan gelden. 3/5
4 6) De productgroep snacks is voor de kantine Brons onderverdeeld in verschillende subgroepen ( koek en gebak, snoep en chocola, zoutjes en chips, noten, gefrituurde snacks en ijs). Omdat deze producten gewoonlijk een ander eetmoment kennen en bij een bepaalde snack-behoefte horen, en daarin per categorie de betere keuze beschikbaar zou moeten zijn, wordt de groep snacks voor de bronzen sportkantine beoordeeld in 3 aparte groepen: snacks zoet (koek en gebak, snoep en chocola), snacks hartig ( zoutjes en chips, noten, gefrituurde snacks) ijs. Voor elk van deze groepen moet dus de betere keus aanwezig zijn. 7) De Richtlijnen Voedselkeuze (RVK) en richtlijnen voor het Vinkje hanteren voor de extra s criteria voor energie, verzadigd vet, transvet, natrium en toegevoegd suiker. In de praktijk leidt dat voor de categorie snacks tot weinig keus, omdat veel producten uitzondering zijn op basis van het natrium-gehalte. Voor sportkantine Brons wordt daarom voor de snacks alleen een energie-criterium gehanteerd. Dat wil zeggen dat voor deze extra s (snacks (= koek en gebak, snoep en chocola, gefrituurde snacks, chips en zoutjes) als criterium het aantal calorieën per portie/verpakking geldt ( 110 kcal). Deze worden omschreven als minder calorierijke opties. Hiervoor is gekozen om beoordeling van producten door relatieve leken ( de consument/ kantinebeheerder) haalbaarder te maken, en om toch een betere keuze te kunnen bieden in producten die veelal op basis van het natrium-criterium als uitzondering gelden. Door alleen kcal als criterium mee te nemen (waarin suiker en verzadigd vet meegaan), wordt natrium dus veelal genegeerd. Producten die beoordeeld worden volgens de Richtlijnen Voedsel Keuze (RVK) of die het Vinkje dragen, worden dus strenger beoordeeld en voldoen hoe dan ook aan deze criteria. Met een portie wordt hier bedoeld de hoeveelheid zoals omschreven in de Richtlijnen Voedselkeuze 2011, bijlage 9. 8) De wijze waarop een assortiment wordt aangeboden, bepaalt mede de keus die de consument maakt. Het gezonder maken van het aanbod in de kantine kan hiervan niet los worden gezien. Daarom zijn er voor brons ook criteria opgesteld voor de wijze van aanbieden van de betere keuze. Drie bepalende factoren hierbij zijn prijs, promotie en plaats. Deze hebben allen een effect op het koopgedrag van de consument, waarbij plaatsing het gezondere aanbod als criterium binnen dit eerste stadium is opgenomen. In de vervolg-stadia zullen hiervoor mogelijk additionele criteria gaangelden. Voor samengestelde producten zoals belegde broodjes moet er tenminste een samengesteld product te bestellen zijn dat op alle onderdelen binnen de voorkeurs- of middenwegcategorie valt (zoals broodsoort, smeersel en beleg) 4/5
5 De criteria voor stadium1, een bronzen assortiment 1. Binnen alle aangeboden * productgroepen, behalve de productgroepen die in dit stadium buiten beschouwing zijn gelaten ( vruchtensappen en sauzen), moet ten minste één optie worden aangeboden die voldoet aan de criteria voor de betere keus. Dit zijn voor de basis-productgroepen de producten die voldoen aan de criteria voor voorkeur of middenweg uit de richtlijnen Voedselkeuze van het Voedingscentrum, of een groen Vinkje hebben. Dit zijn voor extra s (behalve voor snacks, zie onder) de producten die voldoen aan de de criteria voor voorkeur of middenweg uit de richtlijnen Voedselkeuze van het Voedingscentrum, of een blauw Vinkje hebben. Dit zijn voor de snacks, in elk van de subgroepen zoete snacks, hartige snacks en ijs de producten met een energiegehalte van 110 kcal /portie. 2. Er is gratis water aanwezig om waterdrinken te stimuleren, via een van deze opties: - Kannen met kraanwater en bekers op de bar. - Een speciaal watertappunt voor drinkwater. - Een water-cooler. 3. Bij het frituren worden harde frituurvetten vervangen door vloeibare. 4. Om de gezondere keuze onder de aandacht te brengen moet deze op een zichtbare plek direct naast het minder gezonde alternatief worden aangeboden. * Onder het aanbod in de sportkantine wordt verstaan: alle voedingsmiddelen, inclusief dranken, die worden aangeboden of verkocht door de vereniging in de kantine, en op en rond het veld of sportaccommodatie (ook in de rust, of bij toernooien). Onder het aanbod in de sportkantine wordt niet verstaan de voedingsmiddelen en dranken die worden aangeboden tijdens niet-sportieve evenementen (zoals voor de verhuur van een kantine voor een feest) 5/5
Basisvoedingsmiddelen
Basisvoedingsmiddelen Hoofdgroep Subgroep Definitie A/voorkeur B/middenweg /bij uitzondering Groente en fruit Alle groente en fruit ook die waarbij het totale eetbare gedeelte van het uitgangsproduct nog
Nadere informatieBijdrage (%) van de tussendoortjes aan de consumptie van productgroepen in drie voedselconsumptiepeilingen
Tabel 18 Bijdrage (%) van de tussendoortjes aan de consumptie van productgroepen in drie voedselconsumptiepeilingen Bijdrage (%) van tussendoortjes aan de consumptie van groepen voedingsmiddelen bij de
Nadere informatiewww.voedingscentrum.nl Veranderingen in indelingscriteria 1/10
BIJLAGE 2: Vergelijking criteria RV 2009 versus RV 2011 Voor de voetnoten bij criteria RV 2011 zie RV zelf. Richtlijnen voedselkeuze 2009 hoofdgroep subgroep a/b b/c BASIS PRODUCTGROEPEN Groente* Alle
Nadere informatiestandaard gebruikers Voedingsmiddel gemiddelde afwijking aantal [%] Overigen 112 92 4952 83 td ochtend 0 4 6 0 td middag 1 7 49 1 td avond 1 11 63 1
Tabel 24 Dagelijkse consumptie van groepen voedingsmiddelen door diverse bevolkingsgroepen naar tussendoorgebruik (berekening bij gebruikers van tussendoortjes) Project : Basis rapportage VCP (SAS) Weergave:
Nadere informatieBijdrage (%) van maaltijden aan de consumptie van groepen
Tabel 25 Bijdrage (%) van maaltijden aan de consumptie van groepen voedingsmiddelen Project : Basis rapportage VCP (SAS) Weergave: Gewogen, vast aantal van 2 dagen, naar gebruik van consumptietypering
Nadere informatieStap voor stap naar een gezonde sportkantine
De Gezonde Sportkantine Gezond wint Stap voor stap naar een gezonde sportkantine Meer en meer mensen sporten en bewegen. Ze kiezen voor een gezonde leefstijl en daar horen gezond eten en drinken bij. Ook
Nadere informatieEten volgens de nieuwe Schijf van Vijf. Annette Stafleu 8 november 2016
Eten volgens de nieuwe Schijf van Vijf Annette Stafleu 8 november 2016 Video: Wat is gezond eten volgens de Schijf van Vijf Astrid Postma van het Voedingscentrum vertelt Wat presenteren we vandaag? Onze
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 9
Samenvatting Voedingsmiddenenbedrijven hebben verschillende manieren om consumenten erop te attenderen dat bepaalde producten goed zouden zijn voor de gezondheid. Sinds enkele jaren worden daar in Nederland
Nadere informatieAnalyse innovatie van producten met het Vinkje
Analyse innovatie van producten met het Vinkje 28 april 216 Inleiding Stichting Ik Kies Bewust heeft twee doelstellingen: 1. producenten stimuleren gezondere producten te maken, en 2. consumenten helpen
Nadere informatieGezond wint Stap voor stap naar een gezonde sportkantine
Gezond wint Stap voor stap naar een gezonde sportkantine Meer en meer mensen sporten en bewegen. Ze kiezen voor een gezonde leefstijl en daar horen gezond eten en drinken bij. Ook in de sportkantine moet
Nadere informatieWat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar
Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit
Nadere informatieAanbod van levensmiddelen in schoolkantines
Aanbod van levensmiddelen in schoolkantines Versie 1 Datum 12 januari 2011 Status DEFINITIEF Schoolkantines 12 januari 2011 Colofon Projectnaam Aanbod levensmiddelen in schoolkantines Projectnummer ZD
Nadere informatieClaims bij levensmiddelen (2)
Claims bij levensmiddelen (2) Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuid (Deel)projectnummer: ZD06D250 Thema Voeding & Gezondheid oktober 2007 Samenvatting Per 1 juli 2007
Nadere informatieAan : Directieteam Van : team facilitair d.d. : 14 juni 17 onderwerp : Voedingsbeleid Groene Welle
Aan : Directieteam Van : team facilitair d.d. : 14 juni 17 onderwerp : Voedingsbeleid Groene Welle De Groene Welle Een groene, gezonde school van binnen en buiten. De Groene Welle stelt het welzijn van
Nadere informatieVoedingskundige criteria reclame voor voedingsmiddelen gericht op kinderen - Reclame Code voor Voedingsmiddelen 2015
Categorie 1: Plantaardige en Dierlijke oliën en vetten, incl. smeer-en bereidingsvetten alsmede sauzen die op emulsies zijn gebaseerd 1. Subcategorie A: plantaardige en dierlijke oliën en vetten en smeer-
Nadere informatieG e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf
G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een
Nadere informatie2. Schijf van Vijf samengevat
2. Schijf van Vijf samengevat 2.1 De essentie van de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf is het beeldmerk dat laat zien wat gezond eten inhoudt. Het beeldmerk wordt onderbouwd met de Richtlijnen Schijf
Nadere informatieVol verwachting is afgelopen
Wat is er nieuw aan de Schijf van Vijf? Na een gedegen voorbereiding en hard werken presenteerde het Voedingscentrum op 22 maart de nieuwe Schijf van Vijf. Een belangrijke dag voor diëtisten en andere
Nadere informatieIs productcriterium RCVV in overeenstemming met criterium Schijf van Vijf?
Categorie 1. Plantaardige en Dierlijke oliën en vetten, incl. smeer-en bereidingsvetten alsmede sauzen die op emulsies zijn gebaseerd Subcategorie A. plantaardige en dierlijke oliën en vetten en smeer-
Nadere informatieVoedingskundige criteria Reclame Code voor voedingsmiddelen
Voor referentieporties: zie portielijst. In deze lijst staan de meest gehanteerde portiegroottes, tenzij anders aangegeven op de verpakking van producten. Categorie 1: Plantaardige en Dierlijke oliën en
Nadere informatieDE MAAND ZONDER SUIKER
DE MAAND ZONDER SUIKER Spelregels Hoe werkt het experiment? De maand november is voor Kassa de Maand Zonder Suiker. Helemaal suikervrij is niet gezond: in fruit zit bijvoorbeeld van nature suiker, maar
Nadere informatieScore & Advies ontmoet elkaar 87% 80% De basis. Uitgestald aanbod. Automaten. Uitstraling
Score & Advies ontmoet elkaar De basis 87% Uitgestald aanbod 80% 80% Automaten Uitstraling De kantine is Goud; betere keuzes liggen voor de hand Gefeliciteerd, het niveau van de kantine is Goud en het
Nadere informatieGeschat effect van lagere suikergehalten in voedingsmiddelen
Geschat effect van lagere suikergehalten in voedingsmiddelen op de dagelijkse suikerinname in Nederland In het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP) hebben verschillende partijen afgesproken het
Nadere informatieGezonde basisvoeding met de Schijf van Vijf Factsheet
Voedingscentrum De erkende autoriteit op het gebied van gezond, veilig en duurzaam eten Gezonde basisvoeding met de Schijf van Vijf Factsheet De Schijf van Vijf is het voorlichtingsmodel dat het Voedingscentrum
Nadere informatieAan de slag met De Gezonde Schoolkantine
Aan de slag met De Gezonde Schoolkantine Schoolkantine Brigade - Schoolbezoek Helpt concreet toe te werken naar een gezonder aanbod Kosteloos advies op maat Scholen ontvangen rapport met bevindingen en
Nadere informatieBijlage 1. Voedingskundige criteria Schijf van Vijf en niet-schijf-van-vijf
Bijlage 1. Voedingskundige criteria en niet-schijf-van-vijf Criteria voor onderscheid tussen schijf-van-vijf-producten en niet-schijf-van-vijf-producten, en criteria voor onderscheid tussen niet-schijf-van-vijf-producten.
Nadere informatieBelangrijkste bevindingen
gram/dag tijdens ontbijt A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Belangrijkste bevindingen Ontbijtgewoonten
Nadere informatieScore & Advies 2e RONDE Beroepscollege Parkstad Limburg, locatie HOLZ, Kerkrade
Score & Advies 2e RONDE Beroepscollege Parkstad Limburg, locatie HOLZ, Kerkrade De basis 93% 79% Uitgestald aanbod Automaten Uitstraling De kantine is Zilver; betere keuzes zijn aantrekkelijk Gefeliciteerd,
Nadere informatieBewegen x vakleerkracht = toekomst 2
Bewegen x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool (Bewegen + voeding) x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool Inhoud
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieVoedselconsumptie in Nederland anno nu Eerste bevindingen van voedselconsumptiepeiling Caroline van Rossum
Voedselconsumptie in Nederland anno nu Eerste bevindingen van voedselconsumptiepeiling 2012-2016 Caroline van Rossum 1 Voedselconsumptiepeilingen Inzicht in wat, waar en wanneer voedingsmiddelen worden
Nadere informatieBijlage 1. Voedingskundige criteria Schijf van Vijf en niet-schijf-van-vijf
Bijlage 1. Voedingskundige criteria en niet-schijf-van-vijf Criteria voor onderscheid tussen schijf-van-vijf-producten en niet-schijf-van-vijf-producten, en criteria voor onderscheid tussen niet-schijf-van-vijf-producten.
Nadere informatieConsumptie van koolhydraten in Nederland
Consumptie van koolhydraten in Nederland Caroline van Rossum 1 Inhoud Voedselconsumptie meten Inname Bronnen Waar en wanneer Verschillen in bevolking Veranderingen 2 Voedselconsumptiepeilingen Inzicht
Nadere informatieVoedingsbeleid Bso 1
Voedingsbeleid Bso 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties Voedingsaanbod en eetmomenten o Eet- en drinkmomenten - Fruit
Nadere informatieVOEDINGSBELEID Versie Oktober 2015, versie 01 Verantwoordelijke Beleidsmedewerker Kwaliteit Aantal pagina s 7 Geldig tot 31 december 2016
VOEDINGSBELEID Versie Oktober 2015, versie 01 Verantwoordelijke Beleidsmedewerker Kwaliteit Aantal pagina s 7 Geldig tot 31 december 2016 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten
Nadere informatieInstructiedocument bij monitoringformat Handvest Gezonder Voedingsaanbod op scholen
Instructiedocument bij monitoringformat Handvest Gezonder Voedingsaanbod op scholen De ondertekenaars van het Handvest werken samen met individuele scholen in het Voortgezet Onderwijs en het Middelbaar
Nadere informatieVoedingsbeleid kinderopvang de Harlekijn
Voedingsbeleid kinderopvang de Harlekijn Inhoud: Gezond voedingsaanbod Vaste en rustige eetmomenten Allergieën en individuele afspraken Traktaties en feestjes Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar Eten
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieEiwit- en energieverrijkt dieet
Eiwit- en energieverrijkt dieet 1 Inleiding Als gevolg van ziekte of na een operatie, is het mogelijk dat uw eetlust minder is. Voor een betere reactie op uw behandeling en een sneller herstel, is het
Nadere informatieVoedingskundige criteria reclame voor voedingsmiddelen gericht op kinderen - Reclame Code voor Voedingsmiddelen februari 2019 update
Categorie 1: Plantaardige en Dierlijke oliën en vetten, incl. smeer-en bereidingsvetten alsmede sauzen die op emulsies zijn gebaseerd 1. Subcategorie A: plantaardige en dierlijke oliën en vetten en smeer-
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieVoeding en sport. 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse
Voeding en sport 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse Inhoud 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische tips 4. Energiebehoefte 5. Etiket lezen 6. Reclame 7. Fabels en feiten Voeding
Nadere informatieHet bijhouden van een diabetes-eetdagboek tijdens de sensor. Diëtetiek
Het bijhouden van een diabeteseetdagboek tijdens de sensor Diëtetiek Inleiding Mensen met diabetes kunnen hun glucosewaarden op verschillende manieren onder controle houden. Sommigen doen dat met een zorgvuldig
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. VIGeZ 2012
De actieve voedingsdriehoek VIGeZ 2012 De actieve voedingsdriehoek Geeft weer - Wat je dagelijks zou moeten eten - Hoeveel je best beweegt Voor iedereen vanaf 6 jaar De actieve voedingsdriehoek Is gebaseerd
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieAnnex: Tabellen behorende bij de analyses consumptiedatabanken
Verkennend beleidsgericht onderzoek m.b.t. sociale stratificatie in aankoop en consumptie van voedingsmiddelen, de impact daarvan op de volksgezondheid en de mogelijkheden om deze sociale stratificatie
Nadere informatieVoedingsbeleid Buitenschoolse Opvang De Groene Weide. Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar
Voedingsbeleid Buitenschoolse Opvang De Groene Weide Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar Inhoud Algemeen 2 o Gezond voedingsaanbod 2 o Vaste en rustige eetmomenten 2 o Allergieën en individuele afspraken 2
Nadere informatieGezond eten met de actieve voedingsdriehoek
Gezond eten met de actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek Gezond eten is makkelijker dan je denkt. Zeker met de actieve voedingsdriehoek. Het is een handige wegwijzer over eten en bewegen
Nadere informatieDiewertje Sluik, Edith Feskens
Nutriëntendichtheid van basisvoedingsmiddelen Diewertje Sluik, Edith Feskens NZO Symposium, 21 November 2013 Inhoud Kwaliteit van voeding meten: dieetscores/indexen Nutrient profiling Nutriëntendichtheid
Nadere informatieOp naar een gezonde schoolkantine
Op naar een gezonde schoolkantine Richtlijnen Gezondere Kantines voor scholen Een gezonde schoolkantine maakt gezond kiezen makkelijker door een overwegend gezond aanbod en gezonde uitstraling. De Richtlijnen
Nadere informatieVan Richtlijnen Goede Voeding naar de Schijf van Vijf en diëtistenpraktijk Andrea Werkman
Van Richtlijnen Goede Voeding naar de Schijf van Vijf en diëtistenpraktijk Andrea Werkman Logischer voor diëtist? Is het logischer geworden door uit te gaan van voedingsmiddelen? De aandacht voor voedingsmiddelen
Nadere informatieWerkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst
Volop uit de Schijf van Vijf Veel groente en fruit Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Gezond eten: Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
Nadere informatieBijdrage (gewogen* %) van voedingsmiddelen aan de inneming van micronutrinten voor jarigen, opgesplitst naar BMI
Epic-Soft indeling
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieVoedingsbeleid van Basisschool
Voedingsbeleid van Basisschool Algemeen De invoering van het continu rooster is aanleiding om op onze school het voedingsbeleid te herzien. Naast het tussendoortje, het trakteren en eten rondom feestelijke
Nadere informatieVoedingsadvies bij galklachten
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 Wat is gal? De lever maakt galvloeistof aan, die nodig is bij de vertering van vetten. Deze galvloeistof wordt opgeslagen in de galblaas. Zodra er vet voedsel in de darm
Nadere informatieHet preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een
Nadere informatieWAAROM EEN GEZONDERE SPORTKANTINE
WAAROM DOEN WE DIT? WAAROM EEN GEZONDERE SPORTKANTINE 1 op de 8 kinderen is te zwaar Obesitas en diabetes neemt enorm toe Ongezonde voeding heeft effect op de ontwikkeling en prestaties van kinderen en
Nadere informatieSamenvatting. Voedingsmiddelengebruik en maaltijdpatroon
Samenvatting Sinds 1987 vindt in Nederland eens in de vijf jaar een peiling van de voedselconsumptie van de bevolking plaats. In dit advies worden de belangrijkste ontwikkelingen in de voedselconsumptie
Nadere informatieTrainen is 1 ding VOEDING EN SPORT. 2 november 2013 Carmen Lecluyse. Voeding en sport - Carmen Lecluyse. maar er komt meer bij kijken
2 Trainen is 1 ding VOEDING EN SPORT 2 november 2013 Carmen Lecluyse 3 4 maar er komt meer bij kijken 1 5 6 Inhoud Actieve voedingsdriehoek (1) 7 8 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische
Nadere informatieVoedingsbeleid Bso 1
Voedingsbeleid Bso 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken Voedingsaanbod en eetmomenten o Fruit o Drinken o Eten o Broodbeleg Dagindeling
Nadere informatieBijdrage van VCN-voedingsmiddelengroepen aan de inname van nutriënten door kinderen en volwassenen in Nederland
MEMO Bijdrage van VCN-voedingsmiddelengroepen aan de inname van nutriënten door kinderen en volwassenen in Nederland Resultaten van VCP 2007-2010 samen met NEVO-2013 Colofon RIVM 2016 Delen uit deze publicatie
Nadere informatieOPDRACHTKAART DRANKEN
OPDRACHTKAART DRANKEN Ga naar de afdeling met de sappen, frisdranken en sportdranken. Opdracht 1: Zoek van één soort frisdrank (mét prik) van hetzelfde merk een gewone en de light-versie. Bekijk de ingrediënten:
Nadere informatieDiabetes type 2 Het belang van gezonde voeding
Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt
Nadere informatieResultaten Panelonderzoek HET VINKJE. Consumentenbond Resultaten Panelonderzoek het Vinkje
Resultaten Panelonderzoek HET VINKJE 2015 Maart 2016 1 Wat weten consumenten over het Vinkje? Het Vinkje heeft twee vormen: een met een groene cirkel (Gezondere keuze) en een met een blauwe cirkel (Bewuste
Nadere informatieBij deze vragenlijst is gebruik gemaakt van de vettest en de groente & fruittest van het Voedingscentrum.
Vragenlijst Voeding Inleiding Uw organisatie wil graag meer inzicht krijgen in wat zij op het terrein van voeding voor de werknemers kan betekenen. Door het invullen van deze vragenlijst over uw voedingsgedrag
Nadere informatieKlasseLunch. Over gezond eten 1. Docentenhandleiding KlasseLunch 2008:
Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende voedingsstoffen
Nadere informatieLoes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren BEWUST ETEN KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN
Loes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK GROEP PER GROEP WEETJE DEHYDRATEREND EFFECT VAN ALCOHOL EN KOFFIE Alcoholische dranken hebben een
Nadere informatieKoolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde
Koolhydraatarm dieet PET/CT Nucleaire geneeskunde Het is belangrijk om 24 uur vóór het PET/CT onderzoek een koolhydraat arm dieet te volgen. De laatste twaalf uur vóór het onderzoek moet u nuchter blijven.
Nadere informatieTips bij ondergewicht voor kinderen
1 Tips bij ondergewicht voor kinderen 1. Algemene voedingstips Neem meermaals per dag een kleine maaltijd. Zo kan je naast de drie hoofdmaaltijden ook nog enkele eetmomenten tussendoor voorzien. Zorg voor
Nadere informatieD e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n
D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n Hoe komen we tot gezonde en duurzame voedingspatronen? Gerard Kramer Manager Sustainable Nutrition Blonk Consultants Slotdebat It s the food, my
Nadere informatieVetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet
Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet In voeding zitten twee soorten vet: verzadigd vet en onverzadigd vet. Als je verzadigd vet vervangt door onverzadigd vet heeft dat een positief effect
Nadere informatieWaar u op moet letten
voedseldagboek datum van invullen naam diëtist OLVG patiëntensticker Voor de behandeling van uw kind is het belangrijk om te weten wat uw kind eet en drinkt. Wij vragen u om 3 dagen (2 weekdagen en 1 weekenddag)
Nadere informatieAdviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen
Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed
Nadere informatieHET LEVERSPAREND DIEET
HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieHet leversparend dieet
Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieSamenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014
Samenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014 De resultaten van de VCP 2014 werden in september 2016 gepubliceerd. Een samenvattend overzicht van de resultaten, en een vergelijking met enkele resultaten
Nadere informatieInstructies bij de voor- en nameting van de gezonde sportkantine
Instructies bij de voor- en nameting van de gezonde sportkantine Beste combinatiefunctionaris/buurtsportcoach, Je bent waarschijnlijk actief binnen een sportvereniging. Door te sporten werken we aan onze
Nadere informatielekker sporten gezond eten
lekker sporten gezond eten Sporten is gezond! Daar hoort ook een gezonde omgeving bij. Team:Fit is een makkelijke methode om stapsgewijs jouw sportkantine gezonder te maken. Een kwestie van doen dus. Team:Fit,
Nadere informatieGoede voeding vóór een operatie
Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede
Nadere informatieBeleidsstuk. gezonde schoolkantine. Arte College
Beleidsstuk gezonde schoolkantine Arte College Inhoudsopgave Inleiding... 2 De kantine... 2 Waarom is een gezonde schoolkantine belangrijk?... 3 Wat is de meerwaarde van een gezonde schoolkantine op het
Nadere informatieVoedingsbeleid. Niels Donders De Sportanen
2019 Voedingsbeleid Niels Donders De Sportanen 1-1-2019 INLEIDING 2 1.1 Waarom een voedingsplan 2 1.2 Gezond voedingsaanbod 2 1.2.1 Gezond eten met de schijf van vijf 3 1.2.2 Vaste en rustige eetmomenten
Nadere informatieVoedingsbeleid KDV 1
Voedingsbeleid KDV 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties Voedingsaanbod o Fruit o Drinken o Broodbeleg o Voedingsaanbod
Nadere informatieVoedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap
Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?
Nadere informatieVerduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat?
Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat? Expert duurzaam eten Corné van Dooren @DuurzaamEten NAV voedingsforum 8 maart 2018 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten
Nadere informatieVetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet
Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet In voeding zitten twee soorten vet: verzadigd vet en onverzadigd vet. Als je verzadigd vet vervangt door onverzadigd vet heeft dat een positief effect
Nadere informatieDe diëtist berekent en beoordeelt de voeding en informeert de behandelend arts. Zo nodig neemt de diëtist contact met u op.
OLVG, locatie Oost en West Voedseldagboek datum van invullen naam diëtist OLVG patiëntensticker Voor de behandeling van uw kind is het belangrijk om te weten wat uw kind eet en drinkt. Wij vragen u om
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatieVoedingsbeleid Kinderdagverblijf Kiekeboe 2015
Ons voedingsbeleid Inleiding Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten betekent: gevarieerd en niet te veel. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee problemen
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Gynaecologie Zwangerschapsdiabetes en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Zwangerschapsdiabetes... 3 Glucosedagcurve... 3 Behandeling... 4 Adviezen met betrekking tot uw voeding... 4 Hanteer een
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatielyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid
Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke
Nadere informatieVOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek
VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek Gezond eten: wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je op den duur het bos door de bomen niet
Nadere informatieGrafiek 1: Aanbeveling versus huidige inname. Gemiddelde aanbeveling per dag (ADH) voor volwassenen (19-59 jaar) 2 (uitgedrukt als 100 %)
1 2 Grafiek 1: Aanbeveling versus huidige inname 3 g groenten 2 stukken (of 25 g) fruit minstens 5 sneetjes (of 175 g) bruin brood of volkorenbrood 141 g of 47 % van de ADH (214 g incl. soepen en sappen)
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieVoeding bij pancreatitis
UMC St Radboud Voeding bij pancreatitis (alvleesklierontsteking) Patiënteninformatie Deze brochure geeft u algemene informatie over de voeding bij pancreatitis. Heeft u na het lezen van deze brochure nog
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatieNutritionele kwaliteit kant-en-klaarmaaltijden (2)
Nutritionele kwaliteit kant-en-klaarmaaltijden (2) Voedsel en Waren Autoriteit Thema Voeding & Gezondheid Augustus 2007 Samenvatting In 2006 heeft de VWA een rapport gepubliceerd over de nutritionele kwaliteit
Nadere informatieDe Schijf van Vijf in het kort
Gezond eten met de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Iedereen weet dat gezond eten goed voor je is. Door gezond te eten, voel je je fitter. Daarnaast is het belangrijk om een gezond gewicht
Nadere informatieEén jaar Gezonde Sportkantine. Uitkomsten 1-meting GSK
Eén jaar Gezonde Sportkantine Uitkomsten -meting GSK Inhoudsopgave Samenvatting 3 Inleiding 4 Achtergrond GSK sportverenigingen Verantwoordelijkheid kantine 6 Beleid en ambitie Gezonde Sportkantine Richtlijnen
Nadere informatie