VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING JUNI 2016 VRAGEN OM UITLEG

Transcriptie

1 STUK 627 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING JUNI 2016 VRAGEN OM UITLEG Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin van woensdag 1 juni 2016 INTEGRAAL VERSLAG Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: mevrouw Liesbet Dhaene, voorzitter, mevrouw Hannelore Goeman, de heer Arnaud Verstraete, mevrouw Khadija Zamouri Plaatsvervanger: de heer Fouad Ahidar Andere leden: de heer Dominiek Lootens-Stael, de heer Jef Van Damme 1425

2 2 INHOUD 1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) - Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de ondersteuning van Nederlandstaligen in de Brusselse gezondheidszorg - Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende het kinderdagverblijf Harlekijntje - Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de strijd tegen diabetes - Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, over voor- en naschoolse kinderopvang

3 3 1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de ondersteuning van Nederlandstaligen in de Brusselse gezondheidszorg De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Met subsidiemiddelen vanuit de Vlaamse Gemeenschapscommissie zet de vzw Foyer zogenaamde interculturele bemiddelaars in om de toegang tot en de kwaliteit van de gezondheidszorg en de zorg in het algemeen voor vreemdelingen, te verbeteren. De interculturele bemiddeling geeft ondersteuning tijdens doktersbezoeken via tolken, hulp op praktisch vlak, hulp bij conflicten, en er worden hierover ook infosessies in verschillende talen gegeven aan vreemdelingen. Tot slot kunnen de hulpverleners zelf bij Foyer aankloppen voor vormingen over culturele en religieuze achtergronden. Daarnaast verleent de VGC ook steun aan vzw Medimmigrant: een organisatie die zich richt tot mensen in een precaire verblijfssituatie illegalen dus. Die hulpverlening bestaat uit zowel individuele dienstverlening als uit structureel werk. Dit ter inleiding. Nu kom ik tot een andere situatie. Niet zo lang geleden (eind maart - begin april) stond opnieuw een exemplarisch voorbeeld in de media van een Nederlandstalige patiënt die in een Brussels ziekenhuis niet in zijn eigen taal terecht kon. Een Nederlandstalige man uit Dilbeek werd na een val opgenomen in het Erasmusziekenhuis in Anderlecht. Hij moest geopereerd worden en er een maand verblijven. In die periode kreeg hij op geen enkel moment uitleg in het Nederlands en werden ook alle medische voorschriften en documenten louter in het Frans opgesteld. Naar zeggen van die persoon, weigerde het personeel zowel verplegend als medisch hem in het Nederlands te woord te staan. Ik denk dat dit in schril contrast staat tot een ander privéziekenhuis, het UZ-VUB, waar men wel probeert de mensen te bedienen in hun eigen taal, hetzij het Frans, Engels, Duits,... Men doet hier z n best om, in de mate van het mogelijke, de mensen in hun eigen taal te helpen, alhoewel dit eigenlijk een privéziekenhuis is dat niet onderworpen is aan de taalwetgeving. Het getuigt in feite van gezond verstand en elementaire beleefdheid dat men mensen die zich in een moeilijke situatie bevinden, naar best vermogen probeert te helpen en de nodige uitleg doet in een taal die de patiënt verstaat. Het is dus bijzonder pijnlijk dat men in het jaar 2016 in een Brussels ziekenhuis er niet in slaagt om iemand in de tweede landstaal te woord te staan. Het stoot mij een beetje tegen de borst dat wij als VGC heel wat middelen inzetten om mensen met een andere taalachtergrond, hetzij het Arabisch of Berbers,... bij te staan met onze financiële middelen zodat zij geholpen kunnen worden, terwijl er voor de Nederlandstaligen niet zoiets bestaat. Vlamingen, Nederlandstaligen worden niet geholpen en krijgen geen steun. Er worden hiervoor geen middelen vrijgemaakt door de VGC. Op welke manier neemt het College initiatieven om de toegang tot, en de kwaliteit van de gezondheidszorg ook voor Nederlandstaligen te verbeteren, wanneer deze terechtkomen in

4 4 een ziekenhuis waar men niet de wettelijke verplichting noch de hoffelijkheid heeft om de patiënten in het Nederlands te woord te staan? Ik pleit niet voor het inzetten van een soort van interculturele bemiddelaar voor Nederlandstaligen in de openbare ziekenhuizen. Versta me goed. De openbare ziekenhuizen zijn wettelijk verplicht om patiënten in het Nederlands te woord te staan. Ik weet dat het dikwijls fout loopt. Ik heb hetzelfde meegemaakt in het Koningin Fabiola ziekenhuis waar men aan de receptie tweetalig was, namelijk Frans en Arabisch. Maar geen van de twee medewerkers kon Nederlands. In dit ziekenhuis is men echter verplicht tweetalig te zijn. Ik pleit niet voor het financieren van een vervangend optreden. Ik pleit ervoor dat het College en de collegeleden van het Verenigd College de nodige druk zetten op de naleving van de wet. Ik heb het nu over deze instellingen waar tweetaligheid niet verplicht is, die instellingen die niet onderworpen zijn aan de taalwetgeving. Welke initiatieven heeft het College ontwikkeld om aan deze problematiek tegemoet te komen? Op welke bemiddelaars kunnen de Brusselse Vlamingen, maar ook Vlamingen van buiten Brussel, hiervoor rekenen? Welke initiatieven heeft het College reeds genomen om er bij die ziekenhuizen of instellingen, die niet aan de taalwetgeving onderworpen zijn, op aan te dringen dat ze toch een zekere vorm van taalhoffelijkheid aan de dag zouden leggen, een zekere vorm van elementaire beleefdheid zouden hebben naar Nederlandstaligen toe. Welke budgetten zijn er voorzien voor de interculturele bemiddeling voor Nederlandstaligen, wanneer ze geconfronteerd worden met een zorgverlening die blijkbaar niet in het Nederlands kan? Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Het is een heel andere invalshoek. Het gaat wel over de interculturele bemiddelaar. Ik vind dit een heel goede werking van de Foyer. Zelf sta ik in vrij nauw contact met bemiddelaars. De balans is overgeheveld van interculturele bemiddelaars, die Arabisch of Berbers, spreken naar bemiddelaars die Roemeens, Pools, enz. spreken. De trend is verschoven naar andere nieuwkomers. Dit is op zich heel goed. Ik herken ook het voorval van de heer Lootens. Ik heb hetzelfde meegemaakt in Valida. Ik denk dat deze problematiek zeker opnieuw ter sprake moet worden gebracht. Ik weet natuurlijk niet in welke mate het geëvolueerd is want mijn verhaal dateert al van enkele jaren geleden. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Waarom op een ander moment? We zijn nu toch goed bezig. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Ziekenhuizen vallen niet onder de bevoegdheid van het collegelid. (Reactie van collegelid Bianca Debaets en de heer Dominiek Lootens) Hoe zit het met het voortbestaan van deze interculturele bemiddelaars? Een tijdje geleden was er sprake dat het project stopgezet zou worden. (Collegelid Bianca Debaets schudt neen) Er zouden niet genoeg aanvragen zijn en het budget zou ook voor problemen zorgen. Er werd zelfs gesproken om samen met Syntra een opleiding te organiseren. Dat waren toen allemaal denkpistes. Ik wil tot slot onderlijnen dat het werk van interculturele bemiddelaars echt top is. Ze proberen de werking binnen een ziekenhuis zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.

5 5 Collegelid Bianca Debaets: Hoewel Brussel officieel een tweetalig gebied is, is de taalwetgeving enkel van toepassing op de openbare instellingen en hun personeel. Met andere woorden, alleen de openbare ziekenhuizen: de IRIS-ziekenhuizen, zijn onderworpen aan de taalwetgeving. De diensten van deze ziekenhuizen moeten een dienstverlening in beide landstalen garanderen. De GGC waakt over de naleving. Als de heer Lootens dieper op de problematiek wil ingaan, moet hij zijn vraag binnen de GGC stellen. Universitaire ziekenhuizen zijn mono-culturele instellingen en vallen onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen. De VGC doet veel om de tweetaligheid, niet alleen in de openbare maar in alle Brusselse ziekenhuizen te stimuleren. Er werd door de aanwezigen gesuggereerd dat er niets of bijna niets werd gedaan door de VGC. De interculturele bemiddelaars slaan echt wel bruggen tussen mensen. Het gaat over veel meer dan taal. Het gaat vooral over cultuurbarrières. Deze bemiddelaars tolken niet alleen, maar het gaat ook over cultuur-sensitieve zorg. Het gaat over euro. Vzw Huis voor Gezondheid is een belangrijke partner. Hier start alles mee. Er moeten voldoende Nederlandskundige, Nederlandstalige, zorgverleners naar Brussel komen. Ten eerste door in Brussel te komen studeren, bv. verpleegkunde, paramedische beroepen enz. Nadien moet er gezorgd worden dat ze na het voltooien van hun opleiding in Brussel blijven werken. Enkele weken geleden heb ik een dag meegelopen met studenten verpleegkunde. Ze kregen een rondleiding in Brussel om kennis te maken met de diversiteit van het werk als verpleegkundige. Er waren een 100-tal enthousiaste Nederlandstalige studenten. In opdracht van de GGC coördineert en ondersteunt het Huis van het Nederlands het taalbeleid in de Brusselse ziekenhuizen via het opmaken van een taalbeleidsplan. De meeste Brusselse ziekenhuizen hebben een dergelijk taalbeleidsplan uitgewerkt. Hiermee worden concrete acties vastgelegd om het Nederlands een structurele plaats in hun werking te geven. Dit gaat over taalcoaching, het geven van taallessen, conversatietafels, enz. Alle bicommunautaire ziekenhuizen hebben dergelijk taalbeleidsplan, maar ook enkele privéziekenhuizen zoals bv. de Europa-ziekenhuizen, Sint-Jan, Scheutbos. Deze ziekenhuizen werken met taaltrainers. Ook Saint-Anne en Saint-Rémy zijn hier dit jaar mee gestart. Edith Cavell zal hier later op het jaar ook mee starten. Via het taalboekje Medisch Frans/Medisch Nederlands (Operation NL/Operatie FR) steunt het Huis voor Gezondheid, samen met het Huis van het Nederlands, de verpleegkundigen bij het uitvoeren van hun job. Deze zakboekjes focussen zich op het medisch jargon. Ondertussen zijn er boekjes in omloop. Dit boekje staat ook ter beschikking van specialisten en huisartsen. Het Huis van het Nederlands heeft samen met de Iris-ziekenhuizen een elektronisch leerplatform op maat van het Brussels ziekenhuispersoneel ontwikkeld. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Ik twijfelde er niet aan en ik heb zeker niet gesuggereerd dat er niets werd gedaan, maar ik vrees dat er wel nog onvoldoende wordt gedaan. Misschien wel op sommige plaatsen, maar niet overal.

6 6 Er moet misschien eens nagedacht worden over hoe er stappen gezet kunnen worden naar de ziekenhuizen toe om bv. 2 personeelsleden aan te werven die Nederlandstalig zijn om Nederlandstalige patiënten bij te staan. Ik weet niet wie in deze het initiatief moet nemen. Ik vind dat als de GGC het niet doet, de VGC het zelf moet doen. Ik spreek dan over nietopenbare ziekenhuizen want openbare ziekenhuizen zijn sowieso verplicht tweetalig te zijn ook al loopt het daar dikwijls fout, maar dat is een ander verhaal. Misschien moet de VGC trachten de niet-openbare ziekenhuizen ervan te overtuigen toch zoveel mogelijk en toch zeker een minimum aan Nederlands te gebruiken. Ik denk dat u eens moet overwegen om een initiatief in die richting te nemen. Dit kan gaan via een gesprek, een schrijven,... om die ziekenhuizen te sensibiliseren voor het nut daarvan. Ik heb de interculturele bemiddeling als kapstok gebruikt omdat ik het een beetje vervelend vind dat datgene wat we doen voor anderstaligen, niet bestaat voor Nederlandstaligen. Het voorbeeld uit het Erasmusziekenhuis illustreert dit. Mensen worden aan hun lot overgelaten. Wat interculturele bemiddeling zelf betreft, hoe dat werkt en in mekaar zit, daarover kom ik later terug. Ik denk dat velen onder ons niet weten hoe het werkt. Ik hoop tenslotte dat er extra initiatieven worden genomen om de situatie te verbeteren. *** Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen betreffende het Kinderdagverblijf Harlekijntje Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): In september 2014 verhuisde het Kinderdagverblijf Harlekijntje in Jette tijdelijk naar containers, op het grasveld naast de Abdij van Dieleghem in het noordoosten van Jette. Het gebouw waarin het kinderdagverblijf onderdak had, werd volledig afgebroken om plaats te maken voor een nieuw en modern kinderdagverblijf. Vorige week, op 17 mei 2016, mochten de kindjes intrekken in hun splinternieuwe locatie. Op het moment van de verhuis vonden er nog steeds werken plaats. Grote oppervlakten dienden nog geverfd en gepoetst te worden. De ouders waren bezorgd voor de schadelijke effecten van de werken op de gezondheid van hun kinderen en namen daarom contact op met Kind&Gezin met de vraag of de kinderen nog een tweetal weken in de containers konden verblijven. Zij kregen tot hun grootste spijt te horen dat de gemeente Jette dit niet toeliet. Sommige ouders namen daardoor de drastische beslissing om hun kind weg te halen uit het nieuwe kinderdagverblijf tot de werken voorbij zijn. Zij verzamelden eveneens bewijzen van de toestanden waarin de kinderen verbleven. Heel wat wetenschappelijke onderzoeken wijzen op het gevaar van verf voor de gezondheid van kleine kinderen. Er wordt vanuit de wetenschappelijke wereld zelfs aangeraden om kinderen van 2 à 3 weg te houden uit ruimtes die onlangs werden geverfd. Ik wil er ook even bij vermelden dat de ouders overigens ontzettend tevreden waren over de werking van het kinderdagverblijf, alsook het personeel dat er werkt.

7 7 Werd u reeds op de hoogte gebracht van de verschillende klachten in verband met de verhuis naar de nieuwe locatie? Wist u dat er nog werken aan de gang waren? Er werden afspraken gemaakt om pas na de werken te verhuizen. Hoe komt het dat de verhuis dan toch plaatsvond? Welke initiatieven kunnen worden ondernomen om dit in de toekomst te vermijden? Weet u of kinderen hierdoor schade hebben gelopen? Ik weet dat vorige donderdag te opening plaatsvond. Zijn de werken zo uitgevoerd omdat de opening gepland was? Mensen doen soms zotte toeren. (Gelach) Ik bedoel dit niet slecht. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Ik wou graag aansluiten bij de voorgaande vragen. Eerst en vooral mijn felicitaties bij de opening van een nieuwe crèche. Ik was vorige donderdag zelf bij de opening en dat was een groot succes. De crèche heeft een geslaagde vormgeving. De kinderen zullen voldoende kansen krijgen in deze mooie omgeving. De vraag van collega Zamouri is terecht omdat er aandacht nodig is voor de gezondheid van kinderen en vooral van baby's. Het is bekend dat conventionele verf schadelijke stoffen bevat. Veel producten die gebruikt worden voor meubels, kunnen dagen, weken, maanden, soms jaren lang giftige stoffen blijven afgeven. Op de website van wordt specifiek geschreven over verven en kinderen. Er wordt info gegeven over het verven van kinderkamers. Baby's vormen een zeer kwetsbare groep wegens hun laag lichaamsgewicht en een snelle stofwisseling. Ze zijn veel vatbaarder voor chemische stoffen dan volwassenen. Baby's zijn nog volop in ontwikkeling en hebben een kleinere longcapaciteit. In verhouding ademen ze veel sneller giftige stoffen in dan volwassenen. Het is terecht dat we hier aandacht aan besteden. De nadruk moet inderdaad liggen op de vraag hoe we dit in de toekomst kunnen vermijden. Nu is er een specifiek voorval, maar ik denk dat er steeds aandacht aan moet worden besteed als er een crèche opent. Bestaan er nu al voorschriften voor in de regelgeving van Kind&Gezin? Ik wil nog even vermelden dat er natuurlijke verven bestaan. Deze verven bevatten veel minder schadelijke stoffen. Er bestaan dus oplossingen, ook in Brussel. Misschien is dit een uitweg die kan worden geboden. Ten slotte sluit ik me aan bij de vragen van collega Zamouri en bij de bekommernis dat er toekomstgericht moet worden gekeken. Collegelid Bianca Debaets: De VGC wordt alleen op de hoogte gebracht van de bij Kind&Gezin ingediende klachten indien de VGC hier rechtstreeks bij betrokken is, of indien het gaat om steeds terugkerende klachten. Bij het kinderdagverblijf Harlekijntje is dit niet het geval. De VGC was geen betrokken partij en het waren geen terugkerende klachten. Wie het dossier de voorgaande jaren van dichtbij volgde, weet dat er hier zowel door het kinderdagverblijf als door het bouwteam hard gewerkt is om de opvang in de tijdelijke

8 8 infrastructuur te beperken in de tijd én de werken zo optimaal mogelijk uit te voeren. Containers zijn goed om iets te overbruggen, maar zijn geen duurzame oplossing. De vzw communiceerde via nieuwsbrieven ook regelmatig met ouders en buurtbewoners zodat iedereen goed geïnformeerd was. Het is dan ook jammer dat de onverwachte laatste werkzaamheden, waarbij er afgesproken was dat deze buiten de openingstijden van de kribbe dienden uitgevoerd te worden, aanleiding zijn tot klachten van de ouders met mogelijke schade voor de gezondheid van de kinderen. De schade is nog niet vastgesteld. Ik begrijp weliswaar de bezorgdheid van de ouders. De administratie van de VGC zal de verdere afhandeling en de resultaten van het onderzoek op mijn vraag verder opvolgen. De openingsdatum van de nieuwe infrastructuur van het kinderdagverblijf werd in overleg met de VGC vastgelegd. Op dat moment was er nog geen zicht op welke werken nog dienden uitgevoerd te worden. De VGC investeerde meer dan een miljoen euro in deze nieuwbouw en voorzag in een tegemoetkoming in de huur van tijdelijke containers om de kinderen in op te vangen voor de volledige duur van de werkzaamheden. Bij het betrekken van (ver)nieuwbouwprojecten is het niet uitzonderlijk dat er na de oplevering door de aannemer nog werken uitgevoerd worden. In dit specifieke geval diende de tijdelijke infrastructuur ook kort na de oplevering van het gebouw ontmanteld te worden, conform de afspraken met de gemeente. Vandaar de afspraak om de gebreken weg te werken tijdens de sluitingsuren van het kinderdagverblijf. Maar de aannemer hield zich niet aan die afspraak. Ik ben me ervan bewust en er tevens zeer gevoelig voor, dat toxische stoffen een invloed kunnen hebben op mensen, en zeker ook op het milieu. Kind&Gezin heeft hierrond een beleid ontwikkeld. Om de kinderopvang te sensibiliseren voor een veilige en gezonde omgeving voor de kinderen, werd de campagne Meer Dino, minder risico gelanceerd. Het bijhorend filmpje werd opgenomen in een Brussels kinderdagverblijf: Aan dit filmpje zijn tips gekoppeld voor de binnen- en buitenruimtes. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Het is goed dat er een nieuw kinderdagverblijf is en dat de VGC daar geld in heeft geïnvesteerd. U vermeldde dat er geen letsels zijn vastgesteld. Daarvoor is het nu misschien nog te vroeg. Zoals collega Verstraete zei kan de schade aan de hersencapaciteit en de longcapaciteit pas op langere termijn worden bekeken. Collegelid Bianca Debaets: Ik wil het zeker niet minimaliseren. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Het is nu voorgevallen. Naar de toekomst toe moet er een serieuze sensibilisering komen vanuit uw bevoegdheid. U bent bevoegd voor kinderopvang en kinderdagverblijven.

9 9 We moeten voorkomen dat er werken worden uitgevoerd wanneer er kinderen en baby's in de buurt zijn. Hersenletsels zijn erg. Ik dank het collegelid alvast voor haar aandacht hiervoor. *** Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen betreffende de strijd tegen diabetes Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Twee jaar geleden heb ik u een vraag gesteld over de strijd van de VGC tegen diabetes. Zoals u zelf weet is diabetes een ernstige en progressieve ziekte waar 1 op 12 Belgen mee geconfronteerd wordt. Er wordt geschat dat tegen 2030 één op 10 volwassen Belgen diabetes zal hebben en is één van de meest frequent voorkomende chronische ziekten van onze samenleving. Deze cijfers bevatten trouwens zowel gekende als ongekende diabetes. Volgens de Diabetes Liga weet 1 op 3 van de mensen met diabetes niet dat hij of zij de aandoening heeft en wordt er dus ook niet voor behandeld. Bovendien komt type 2 diabetes ook frequenter voor in bepaalde bevolkingsgroepen - vooral bij mensen met Turkse of Marokkaanse roots. Er bestaat verder ook zoiets als de grijze zone : mensen die niet lijden aan diabetes maar wel een gestoorde glucoseverwerking hebben. Men spreekt in dit verband ook vaak van prediabetes. Die groep mensen loopt volgens de Liga een aanzienlijk risico om op korte termijn type 2 diabetes te ontwikkelen. Volgens het Belgisch Diabetes Register een nationaal netwerk van diabetologen, pediaters en onderzoekers verbonden aan Belgische universiteiten is er ook een toename op te merken van het aantal nieuwe gevallen van type 1 bij kinderen. De ziekte komt dus ook meer en meer voor op jongere leeftijd. In uw antwoord op mijn vraag liet u weten dat er sensibiliseringsacties ondernomen werden rond diabetes voor Brusselaars, jong en oud, die een verhoogd risico lopen. Daarnaast liet u ook weten dat er onderzoek gaande was over de mogelijkheid om een Nederlandstalige versie te ontwikkelen van het Reseau Santé Diabète. Wij weten verder ook dat de eerste preventiemanier om diabetes te voorkomen het verbeteren is van het voedingspatroon en vooral meer bewegen. De Brusselaar moet worden aangespoord om gezond te eten en voldoende te bewegen. Welke preventieactiviteiten werden ondertussen ondernomen om jongeren te sensibiliseren voor het fenomeen van diabetes? Is er een samenwerking tussen het Huis voor Gezondheid en de verschillende Brusselse Nederlandstalige scholen? Worden er activiteiten op scholen georganiseerd om jongeren bewust te maken over hun voedingspatroon? Is het onderzoek naar de mogelijkheid om het Reseau Santé Diabète ook aan Nederlandstalige zijde te ontwikkelen uitgevoerd? Wat is het resultaat? Collegelid Bianca Debaets: Mevrouw Khadija Zamouri heeft perfect in haar vraagstelling verwerkt wat de risicofactoren zijn: ongezonde voeding, sedentair leven, met andere woorden

10 10 te weinig beweging, enz. Dit alles heeft een nauwe relatie, band met het ontwikkelen van diabetes. Preventie naar diabetes heeft vooral betrekking op het stimuleren van voldoende beweging en aandacht voor gezonde en gevarieerde eetgewoontes, enz. Dit zit toch wel in verschillende lijnen ingevuld, in die zin dat thema s zoals gezonde voeding en beweging vervat zitten in de eindtermen binnen het onderwijs. De CLB s zetten daarnaast nog eens in op individuele begeleiding zeker bij kinderen met een verhoogd risico. Ze sturen de kinderen door naar de juiste partners wanneer dat nodig is. LOGO Brussel bereikt jongeren via het project Slimme zet! Het is een soort projectoproep waarbij organisaties een stappenplan op maat laten maken om meer actie rond gezonde voeding en beweging te ondernemen. Ze krijgen hiervoor de nodige tips van LOGO Brussel. LOGO Brussel ondersteunt scholen via verschillende projecten zoals bv. een winkeloefening. We hebben dit ook met de lokale dienstencentra gedaan. Er wordt met kinderen naar de winkel gegaan om duidelijk te maken wat gezonde producten zijn. Veel producten ogen misschien gezond, maar zijn dit niet zoals bv. ontbijtkoeken. Tenslotte is er het eigen reglement subsidiering van gezondheidsinitiatieven voor onderwijs en gezinsinstellingen. Scholen worden opnieuw gestimuleerd om projecten rond beweging en gezonde voeding uit te werken. Een voorbeeld hiervan zijn de peuterfietsen. Ongeveer 100 projecten werden in het eerste jaar van dit reglement opgenomen. Het Huis voor Gezondheid is de vaste partner rond gezondheid en heeft geen rechtstreekse samenwerking met de Nederlandstalige scholen betreffende sensibilisatie rond diabetes en voeding. Er zijn uiteraard wel acties in een aantal opleidingen in samenwerking met de zorgtrajectpromotoren. In het kader van het Lokaal Multidisciplinair Netwerk zijn er verschillende preventie-acties gepland: lessen over diabetes en preventie in het kader van de lesweek diabetes voor studenten uit het 1 ste jaar Verpleegkunde van de Erasmushogeschool Brussel; een vorming zorgtraject diabetes' wordt gegeven aan de opleiding Diabeteseducator van de Erasmushogeschool Brussel; Studenten Diabeteseducator worden geholpen bij het zoeken naar een stageplaats in het eerste lijn netwerk. Op uw vraag van november 2014 antwoordde ik u dat er in Brussel een aantal sensibiliseringsacties door het Réseau Santé Diabete bestaan voor mensen die een verhoogd risico lopen of die al diabetes hebben. Bijvoorbeeld l Action de sensibilisation au diabète et à l obésité. Daarnaast antwoordde ik u toen ook dat er in Franstalig België sinds 2012 een nieuwe diagnoseprocedure loopt, die zwangere vrouwen beter screent op diabetes. De intentie was om deze methode verder te verspreiden, maar de procedure veroorzaakte veel discussie. Ondertussen werd afgesproken om de BEDIP studie (Belgian Diabetes in Pregnancy Study) af te wachten en te gebruiken. Deze studie zal klaar zijn eind De BEDIP stelt een nieuwe consensus voor betreffende de opsporing naar vooraf bestaande suikerziekte vroeg in de zwangerschap en voor een universele opsporing naar zwangerschapsdiabetes met de 2 uur 75g orale glucose tolerantie test (OGTT) vanaf weken van de zwangerschap. Dit is een

11 11 nieuwe screeningsstrategie voor zwangerschapsdiabetes die sinds kort ook wordt aanbevolen door de World Health Organization (WHO). Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): U had het over eindtermen. Ik ga ervan uit dat dat zowel voor het kleuter, lager als secundair onderwijs is. Het gaat wel over 3 keer andere eindtermen die behaald moeten worden. Als dit enkel geldt voor het secundair onderwijs dan is het te laat. Het probleem heeft betrekking op jonge kinderen, soms al vanaf het kinderdagverblijf. Collegelid Bianca Debaets: Ik zal dit moeten nakijken. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Het feit dat er bij ons geen sensibiliseringsacties zijn zoals door het Réseau Santé Diabete uitgevoerd, is op zich misschien niet erg. Uit het onderzoek blijkt misschien dat we ook projecten moeten uitzetten aan Nederlandstalige kant. Ik ben blij te horen dat het Huis van Gezondheid niet rechtstreeks, maar onrechtstreeks hieraan werkt. In vergelijking met mijn vorige vraag gaat het nu over kinderen. Veel kinderen krijgen ongezonde voeding mee naar school. Scholen doen al veel moeite door geen koeken, geen chocolade toe te laten. Er zijn echter ouders die systematisch hun kinderen elke dag witte sandwiches met kip-curry meegeven. Ik denk dan steeds "my God". Ik krijg daar hartpijn van. (Reactie collegelid Bianca Debaets) Ik heb ooit gehoord van een brooddoosactie. Misschien is dat een goed initiatief dat dit samen met het collegelid bevoegd voor onderwijs opgemaakt kan worden. ((Reactie collegelid Bianca Debaets) Ten slotte hoorde ik over de studenten diabeteseducator. Collegelid Bianca Debaets: Deze studenten worden geholpen bij het zoeken naar een stageplaats in bv. ziekenhuizen, rusthuizen, gezondheidscentra, enz. *** Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen over voor- en naschoolse kinderopvang. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Zoals u zelf aangaf in uw beleidsnota zal omwille van de demografische vergroening in Brussel de vraag naar Nederlandstalige voorschoolse en buitenschoolse kinderopvang sterk toenemen. In diezelfde nota lezen we ook dat er vervolg gegeven moet worden aan de inhaalbeweging van de vorige legislatuur inzake capaciteitsuitbreiding om zo de Vlaamse ambitie behoeftedekkend aanbod vanaf 2020 te realiseren. Het in kaart brengen van de schoolkinderopvang bleek een zeer complexe opdracht te zijn, dat is althans wat we uit de Cartografie mogen concluderen. Het onderscheid tussen opvangaanbod en het vrijetijdsaanbod vervaagt en bovendien blijkt het aanbod verspreid te zijn over meerdere sectoren.

12 12 Er zouden verschillende organisaties uit verschillende beleidssectoren en met andere regelgevingen voor- en naschoolse kinderopvang aanbieden. Wat voor ons van belang is, is de invulling die deze schoolse kinderopvang krijgt. Hoe wordt hij eigenlijk concreet ingevuld? Wij gaan er namelijk van uit dat schoolse opvang zinvol moet zijn. Zij moet een concreet doel nastreven. Zijn er plannen om de schoolse kinderopvang uit te breiden? Professor Michel Vandenbroeck stelt in zijn Cartografie dat er meer samenwerking moet komen over de sectoren heen. Hoe gaat u dat bewerkstelligen? Worden er initiatieven uitgewerkt om de verschillende vormen van schoolse kinderopvang af te stemmen op de noden van de kinderen? Ze creatiever maken? Wij lezen in de Cartografie ook dat de IBO s vooral naschoolse opvang bieden en in mindere mate voorschoolse opvang. Zijn er plannen om de voorschoolse opvang ook uit te breiden. Verder blijken de IBO s vooral verankerd te zijn in het Noordwesten van Brussel. Zijn er initiatieven om de IBO s uit te breiden en ze in verschillende Brusselse scholen te integreren? De heer Arnaud Verstraete (Groen): We hebben het hier recent al over gehad, maar het is goed om er iets dieper op in te gaan. De belangrijkste vaststellingen in de Cartografie zijn dat er hier inderdaad ook een tekort is in termen van kwantitatief aanbod. De Brusselnorm wordt niet gehaald. De belangrijke nuance hierbij is dat de auteurs van de Cartografie de goede kwaliteit in de verf zetten. Maar bij de kwestie 'kwantiteit' is het moeilijk een volledig beeld te krijgen van de echte situatie omdat de registratie onvoldoende helder is. Ik had begrepen uit het antwoord van het collegelid, enkele weken geleden in de plenaire vergadering, dat ze zou werken aan de centralisatie van de inschrijvingen bij de IBO's. Collegelid Bianca Debaets: Een meer uniform systeem. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Heeft u al een concreter zicht op de timing? Tegen wanneer zal dit systeem er zijn en welke kosten zijn hieraan verbonden? Collegelid Bianca Debaets: Het is nog niet zo lang geleden dat u mij deze vraag hebt gesteld. We werken snel, maar zo snel nu ook weer niet. De heer Arnaud Verstraete (Groen): U hebt dat inderdaad 2 of 4 weken geleden toegelicht in de plenaire zitting. Er moest ook een initiatief komen samen met collegevoorzitter Guy Vanhengel om te kijken naar de afstemming van de registratie van kinderen die naar de speelpleinen gaan. Op welke pistes wordt er dan gewerkt? Waar wordt er aan gedacht? Hoe zal dit in zijn werk gaan? Als we kijken naar de kwaliteit van het werk, zetten de onderzoekers in de verf dat dit goed zit. Er wordt blijkbaar naast de nestfunctie goed samengewerkt met partnerorganisaties uit de omgeving. Er werd wel als risico aangeduid dat als dit niet goed werkt, dit meestal te maken

13 13 heeft met budgettaire problemen. Soms met vervoersproblemen of met de coördinatie of begeleiding. Misschien is het College het eens met deze analyse en zijn er concrete pistes die voorliggen om hieraan iets te doen. Zijn er bv. extra budgetten voorzien of gaat die vraag worden gesteld naar Vlaanderen toe? Zijn er andere concrete maatregelen die u voorziet naar aanleiding van de Cartografie met betrekking tot dit onderwerp? Hoe wil u komen tot de realisatie van de normen die vooropgesteld zijn op dit vlak? Tegen welke termijn? Ik hoor graag wat uw insteek is. Collegelid Bianca Debaets: Om misverstanden te vermijden, wil ik graag nog eens het verschil verduidelijken tussen schoolse opvang, dat weliswaar niet helemaal klopt, binnen de schoolmuren en schooluren en alleen voor kinderen van de school is, en de Initiatieven voor Buitenschoolse Opvang (kortweg IBO). IBO's staan open voor kinderen uit verschillende scholen en vallen onder het beleidsdomein Gezin. De schoolse opvang valt onder het beleidsdomein Onderwijs & Vorming. Dit zijn twee verschillende dingen. Natuurlijk is er nauw overleg tussen de twee beleidsdomeinen, bv. in het kader van de VGCspeelpleinwerking en het organiseren van vormingen en netwerking. De centralisatie waarnaar de heer Arnaud Verstraete vraagt, is nog een stap verder. Ik heb wel gezegd dat we de verantwoordelijken van de IBO's gaan helpen, vormen en begeleiden om naar een uniforme registratie te gaan. We weten perfect hoeveel kinderen gebruik maken van de IBO's en collega Guy Vanhengel kan perfect zeggen hoeveel kinderen ingeschreven zijn voor de speelpleinwerking. Je weet wel niet of dit unieke kinderen zijn. Er zijn misschien kinderen die ingeschreven zijn in een IBO én in een speelplein. Dit heb ik reeds in het lang en breed uitgelegd in de VGC-Raad. Dit is nog maar 1,5 week geleden. In het Brussels Nederlandstalig Onderwijs ontvangen 60% (105) van de scholen subsidies van de VGC voor het organiseren van schoolse opvang (binnen de muren van de school, voor kinderen van de school). Dit is veel. Men kan dus zeggen dat meer dan de helft van de kinderen kan worden opgevangen in de eigen school. Het IBO-aanbod, georganiseerd vanuit het bevoegdheidsdomein Gezin, is voor een stuk complementair met wat het onderwijs zelf doet. Er zijn 21 IBO's die samen zorgen voor de opvang van unieke kinderen. Voor onderwijs gaat het over unieke kinderen. De kwaliteit van de IBO s is goed volgens de Cartografie. Er zijn veel steden die vol bewondering kijken naar de Brusselse werking. De subsidies die aanvullend worden gegeven voor de nest- en webwerking kennen andere steden niet. We zijn hier vrij uniek in en dit laat ons toe sterk in te zetten op de kwaliteit. Dit is natuurlijk een keuze die wordt gemaakt. Deze middelen kunnen ook ingezet worden voor extra plaatsen, maar er wordt voor een betere nesten webwerking gekozen. We vinden de kwaliteitsversterking in Brussel erg belangrijk. De IBO's worden voor de nest- en webwerking door de VGC gefinancierd voor euro per jaar. Dit geld dient voor verschillende thema s: zoals samenwerking & netwerking met scholen en de buurt, de participatie van de kinderen, hun ouders en de IBO-teams, maar ook voor taalondersteuning, enz. Voor meer informatie daarover kan ik u de DVD De Knopjesman warm aanbevelen. U krijgt zo een beeld van de unieke brede werking van onze IBO s in Brussel. Dit inspireert ouders en medewerkers van IBO's om op die weg verder te gaan.

14 14 Over de samenwerkingsverbanden met organisaties uit diverse sectoren (onderwijs, sport, jeugd, cultuur, ) heb ik al uitgebreid gepraat. IBO's kunnen zelf kiezen wanneer ze hun initiatieven openstellen. De ochtendopvang had een capaciteit van 268 plaatsen in Zij focussen vooral op het onthaal van kinderen en veel minder op de nest- en webfunctie want dat is praktisch niet mogelijk. Het is niet echt de moeite om voor 's morgens activiteiten met partners op te zetten. De webfunctie verloopt vooral op woensdagnamiddag, na de schooluren en tijdens de vakantieperiodes. Het goede nieuws is dat er deze maand een uitbreidingsronde zal gebeuren die de capaciteit in onze IBO s met meer dan 100 plaatsen zal uitbreiden. Deze kindplaatsen kunnen vanaf de start van het nieuwe schooljaar gerealiseerd worden. De Vlaamse Gemeenschap werkt aan de hervorming van het IBO-landschap. Zolang dit niet rond is, kunnen we niet fors gaan uitbreiden. De VGC zet ook in op versterking van de IBO s via het vormingsaanbod Opgroeien in Brussel. Dit verloopt via cursussen en coachingstrajecten die ingaan op kinderparticipatie, samenwerking, aanbod en omgaan met kinderen in het IBO. Jaarlijks organiseert de VGC ook een ontmoetingsdag voor de medewerkers van de IBO s en die wordt fel geapprecieerd. Dit zullen we ook blijven doen. Tot slot, wat de geografische spreiding van de IBO s betreft, verwijs ik naar figuur 14 van de Cartografie (kinderarmoede index Kind&Gezin in Brussel) waarbij, met uitzondering van Sint-Gillis, de gemeenten met een index van 14,9% en meer overeenkomen met de figuren 58 tot 60 waarin de IBO-capaciteit per gemeente wordt aangegeven. De VGC heeft, met andere woorden, prioritair ingezet op die gemeenten met de grootste uitdaging inzake kinderarmoede. In afwachting van het nieuwe decreet rond buitenschoolse kinderopvang zal Kind&Gezin deze legislatuur geen nieuwe organisatoren meer laten opstarten. Op advies van de adviesraad Gezin zal de uitbreidingsoproep van de VGC dan ook gesloten verlopen waarbij ingezet wordt op het efficiënt invullen van reeds bestaande infrastructuur en niet op het aantrekken van nieuwe organisatoren. Hier zal de komende weken en maanden aan worden gewerkt. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Ik ben blij dat er nog 100 plaatsen bijkomen. Het klinkt weinig, maar 100 is een serieus aantal. Ik ga ervan uit dat die ingevuld worden op de prioritaire plaatsen. Collegelid Bianca Debaets: Het gaat over een aantal initiatieven waar er letterlijk en figuurlijk nog ruimte is om uit te breiden. Als je kijkt naar de Cartografie, zonder rekening te houden met Sint-Gillis, situeren het aantal plekken die nodig zijn zich vooral in die gemeenten waar de kinderarmoede het grootst is. De huidige uitbreidingsronde zal zich vooral lokaliseren waar er plaats is, waar er zich opportuniteiten aanbieden. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): U zei dat 60% van de scholen subsidies ontvangt voor de schoolse opvang. Natuurlijk is de vraag, hoeveel is 60%? Soms is dit net voldoende voor één iemand die de nabewaking doet. Deze persoon kan dan niet kwalitatief bezig zijn met de kinderen.

15 15 Collegelid Bianca Debaets: Deze vraag moet u aan collegevoorzitter Guy Vanhengel stellen. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Dat zal ik zeker doen, maar soms lopen die dingen door mekaar. U sprak ook over de uniforme registratie binnen de IBO's en dat we geen exacte cijfers kennen. Collegelid Bianca Debaets: Dit is niet waar. Ik heb net de cijfers gegeven. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Eigenlijk ben ik niet bezorgd over de activiteiten van de IBO's tijdens de vakanties, maar eerder over hun naschoolse activiteiten. Het collegelid maakte vandaag een vergelijking tussen speelpleinen en IBO's en hierover maak ik me geen zorgen. Misschien is mijn vraag niet goed geformuleerd geweest. Kinderen krijgen kansen met die IBO-activiteiten. Dit wil ik ook toejuichen. Dit zijn zeer interessante kansen. Deze kansen zou ik persoonlijk aan een zo maximaal mogelijk aantal kinderen willen meegeven. Mijn zorg gaat vooral over de IBO's en hun naschoolse activiteiten. Collegelid Bianca Debaets: Ik snap uw vraag eigenlijk niet zo goed. Wat wilt u precies nog horen? Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Er zijn IBO's tijdens de schoolvakanties. Collegelid Bianca Debaets: De IBO's hebben een werking voor en na schooltijd, op woensdagnamiddag en tijdens de schoolvakanties. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Tijdens de schoolvakanties zouden kinderen dus bv. ook naar speelpleinen kunnen gaan. Collegelid Bianca Debaets: Inderdaad. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Ik ken de IBO's zeer goed want mijn kinderen gaan erheen tijdens de schoolvakanties. Ik vind het spijtig dat andere kinderen daar niet van kunnen genieten. Mijn kinderen zouden tijdens de vakantie evengoed naar een speelplein kunnen gaan. Dit is puur politiek, wij zijn politici en we werken niet op een kabinet. Kan de investering in de IBO's niet meer toegespitst worden op voor- en naschoolse opvang en tijdens de woensdagen in plaats van te focussen op de vakanties? Op deze manier kunnen de IBO's uitgebreid worden na schooltijd en kunnen meer kinderen er gebruik van maken. Wordt met deze vraag rekening gehouden in het geheel of niet? Of heeft u beslist dit niet zo te doen en alles te focussen op de vakanties? Collegelid Bianca Debaets: Ik denk dat daar wel aan wordt gewerkt. Er zijn ook kinderen die naar IBO's én naar speelpleinen gaan.

16 16 Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): De VGC heeft heel zwaar geïnvesteerd in de hervorming van de speelpleinen. (Discussie tussen de spreker en het collegelid) Datgene wat de IBO's doen tijdens de vakanties, is dat niet wat de speelpleinen moeten doen? En kan u hetgene de IBO's tijdens de vakanties doen, niet inzetten in de naschoolse activiteit? Collegelid Bianca Debaets: Ik zal dat bekijken met collega Guy Vanhengel.