HET TOETSINSTRUMENT HAVO/VWO
|
|
- Filip de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HET TOETSINSTRUMENT HAVO/VWO Leerlingentekst en opdrachten Het toetsenbord Toetsinstrumenten zijn muziekinstrumenten die worden bespeeld met behulp van een toetsenbord; ook wel klavier of manuaal genoemd. Een klavier bestaat meestal uit zwarte en witte toetsen. Het aantal toetsen is niet bij elk toetsinstrument gelijk; een piano heeft er meestal 88, een keyboard vaak 61. Dit lijkt misschien veel, maar als je goed kijkt zie je dat de zwarte en witte toetsen steeds op dezelfde manier zijn ingedeeld. De zwarte toetsen zijn gerangschikt in groepjes van twee en drie. Daartussen bevinden zich steeds zeven witte toetsen. Dit patroon van in totaal twaalf toetsen herhaalt zich over het hele toetsenbord. Aan de hand van de zwarte toetsen kun je heel makkelijk de juiste tonen vinden. De witte toets die zich direct links van een groepje van twee zwarte toetsen bevindt, geeft altijd de toon C. Als je de C hebt gevonden zijn de andere witte toetsen makkelijk te benoemen, want ze zijn op alfabetische volgorde gerangschikt, van A tot en met G.
2 Van de ene C tot en met de volgende C tel je steeds acht witte toetsen. Zo n groepje van acht heet een octaaf. Vraag 1 In onderstaande afbeelding zie je een gedeelte van een toetsenbord. Je weet nu op welke manier je eenvoudig de witte toetsen kunt benoemen. Vul op elke witte toets de bijbehorende toon in. De akoestische piano Eén van de meest bekende toetsinstrumenten is de piano. Wist je dat dit instrument al een hele tijd meegaat? Al aan het begin van de achttiende eeuw werd de eerste piano door de Italiaan Bartolomeo Cristofari gebouwd. Piano is een afkorting van pianoforte, wat in het Italiaans letterlijk zacht (en) luid betekent. De naam geeft ondubbelzinnig aan waarom het instrument is uitgevonden: er was behoefte aan een toetsinstrument waarop in meer geluidssterktes gespeeld kon worden dan op de voorloper van de piano, de klavecimbel. Op een klavecimbel klinkt iedere aanslag ongeveer even hard, maar met de piano werd het mogelijk om geleidelijke overgangen tussen luid en zacht te spelen. Daarnaast heeft de piano een grotere toonomvang dan de klavecimbel; in plaats van vier of vijf octaven heeft de piano met zijn 88 toetsen een toonbereik van ruim zeven octaven. Als je een toets van een piano indrukt, slaat binnenin een klein, met vilt bekleed hamertje tegen een snaar. In een vleugel liggen deze snaren plat. In de kleinere huiskamerpiano staan ze rechtop en schuin over elkaar heen, zodat ze minder ruimte innemen.
3 Open piano Pianostemmer Door veelvuldig gebruik of verschillen in temperatuur kunnen de tonen van een piano langzaam vals gaan klinken. Om dit te voorkomen moet een piano af en toe opnieuw gestemd worden. Meestal wordt hiervoor een professionele pianostemmer ingeschakeld. De gemiddelde huiskamerpiano wordt één of twee keer per jaar gestemd, maar bij een concertpiano is dit veel vaker nodig. Een toetsenist gebruikt bij het bespelen van een piano niet alleen zijn vingers, maar ook zijn voeten. Een piano heeft namelijk ook pedalen, meestal twee. Door het linkerpedaal in te drukken wordt het geluid gedempt. Het meest gebruikt is echter het rechterpedaal, ook wel het sustainpedaal genoemd. Dit pedaal zorgt ervoor dat de snaren door kunnen trillen. Daardoor klinkt een toon na het loslaten van een toets nog door. Volg deze link voor een luistervoorbeeld met meer uitleg over het gebruik van het sustainpedaal. Eigenlijk speel je op een piano altijd met z n tweeën, in je eentje: je linkerhand is de ene muzikant, je rechterhand de ander. Dat maakt het instrument bijna tot een eenpersoonsorkest. Van hoog tot laag, van hard tot zacht, van langzaam en vloeiend tot snel en staccato; op een piano kan het allemaal. En dan kun je er nog bij zingen ook! Het is daarom niet vreemd dat veel singer-songwriters de piano gebruiken om zichzelf te begeleiden. Wat dacht je van De Beste Singer-Songwriter van Nederland-winnaars Michael Prins (2013) en Anna Rune (2015)? Ook wereldsterren als Alicia Keys en John Legend schreven hun grootste hits achter de piano. Vraag 2 Er zijn in de hedendaagse popmuziek nog veel meer voorbeelden te vinden van nummers waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de akoestische piano. Kun jij er eentje bedenken? Zoek op YouTube naar 3 liedjes waarin de piano duidelijk te horen is
4 Vraag 3 Geef antwoord op de volgende vragen: a. Wat zijn de grootste verschillen tussen de piano en zijn voorganger, de klavecimbel? Noem er twee. b. Welke functie heeft het sustainpedaal? Elektrische piano Van de piano bestaan tegenwoordig ook digitale varianten. Deze instrumenten werken op basis van samples die het geluid van een akoestische piano nabootsen. Een digitale piano is vaak goedkoper in aanschaf, is makkelijker te vervoeren en hoeft niet gestemd te worden. Ook kan een digitale piano aangesloten worden op een koptelefoon: wel zo fijn voor de buren als je zit te oefenen! De eerste elektrische piano s kwamen aan het einde van de jaren 1920 op de markt. Hoewel deze instrumenten aanvankelijk bedoeld waren om het geluid van een akoestische piano na te bootsen, hebben veel van deze vintage elektrische piano s toch een heel eigen sound die in de loop der jaren op zichzelf is komen te staan. Het meest bekend zijn de elektrische piano s van Wurlitzer en Rhodes. De Wurlitzer is te herkennen aan zijn trillende tonen, die mild en vibrafoonachtig klinken als hij zacht wordt bespeeld. Bij luider spel vervormt het geluid en wordt het scherper. What I d Say (1959) van Ray Charles is één van de beroemdste opnames van dit instrument. Wurlitzer 206 Rhodes
5 De klank van een Rhodes is helder en klokachtig met een lange, warme nagalm. Jazzmuzikanten zoals Herbie Hancock en Miles Davis hebben veel gebruikgemaakt van de Rhodes, maar ook in de huidige popmuziek is het geluid van deze elektrische piano nog vaak te horen. Luister maar eens goed naar twee van de grootste hits van de afgelopen jaren, Blurred Lines (2013) van Robin Thicke en Happy (2013) van Pharrell Williams (2013). Orgel Het toetsenbord van een elektronisch orgel heeft witte en zwarte toetsen, hetzelfde als een piano, maar het geluid is totaal verschillend. In plaats van gepingel komt er een geluid uit dat meer doet denken aan dat van sommige blaasinstrumenten. Niet zo gek, want de voorvader van dit instrument is het reusachtige pijporgel dat je in veel oude kerken kunt zien en horen. Een pijporgel bestaat eigenlijk uit een verzameling grote en kleine fluiten. Door op de toetsen van het klavier te drukken kan er vanuit een windmachine met blaasbalgen lucht in deze fluiten stromen, en zo wordt het geluid geproduceerd. Een elektronisch orgel doet het geluid van het pijporgel na, maar dan zonder zo n ingewikkeld bouwsel van pijpen en balgen. Pijporgel In tegenstelling tot een piano heeft een orgel vaak niet één, maar minstens twee rijen toetsen, die boven elkaar gerangschikt zijn. Een orgel heeft ook meerdere pedalen, maar die hebben een hele andere functie dan de pedalen van een piano. Met de pedaaltoetsen van een orgel worden lage tonen geproduceerd. Een orgelspeler speelt de baspartijen dus vaak met zijn voeten. Het meest gebruikte orgel in de popmuziek is het hammondorgel. Dit instrument werd in de jaren dertig van de vorige eeuw uitgevonden door Laurens Hammond als goedkoop en verplaatsbaar alternatief voor het kerkorgel. In de jaren zestig en zeventig maakten rockbands als Led Zeppelin en Deep Purple veel gebruik van het hammondorgel, maar ook in genres als gospel, blues, reggae, jazz en soul is dit toetsinstrument veelvuldig te horen. Beroemde voorbeelden uit die tijd zijn No Woman No Cry van Bob Marley (1974) of A Whiter Shade of Pale (1967) van Procol Harum. Het hammondorgel wordt vrijwel altijd gebruikt in combinatie met een lesliespeaker. Deze luidspreker veroorzaakt het specifieke, vibrerende geluid van het hammondorgel. Omdat deze sound zelfs met de huidige digitale technologieën nog altijd niet goed te reproduceren is, geven veel toetsenisten ook nu nog de voorkeur aan originele vintage hammondorgels. De Nederlandse band Orgel Vreten is hiervan een uitstekend voorbeeld.
6 Elektronische toetsinstrumenten Keyboard Een keyboard is een elektronisch toetsinstrument waarmee talloze klanken van uiteenlopende muziekinstrumenten kunnen worden nagebootst. Ook beschikt een keyboard over automatische begeleidingsmogelijkheden in diverse stijlen en genres. De begeleiding wordt meestal aangestuurd door het spelen van akkoorden met de linkerhand. Het geluid komt uit ingebouwde speakers. Dit type keyboard wordt ook wel arrangeerkeyboard genoemd en wordt voornamelijk gebruikt als solo-instrument. Een synthesizer lijkt op een keyboard, maar in plaats van de vastgestelde klanken van het keyboard biedt de synthesizer meer geavanceerde mogelijkheden om zelf eigen geluiden te maken en bewerken. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd er voor het eerst volop geëxperimenteerd met de mogelijkheden van de synthesizer. Met het baanbrekende nummer Autobahn legde de Duitse band Kraftwerk de basis voor de elektronische popmuziek zoals we die nu kennen. Bij het produceren van muziek wordt tegenwoordig meestal gebruikgemaakt van een midi keyboard of master keyboard. Een master keyboard bevat op zichzelf geen klanken, maar dient vooral als een extern toetsenbord waarmee klanken op een soundmodule of muzieksoftware op een computer aangestuurd kunnen worden. Aerofoon Muziekinstrumenten die lucht nodig hebben om geluid te produceren worden ook wel aerofonen genoemd. Veruit de meeste aerofonen zijn blaasinstrumenten, wat inhoudt dat je er zelf op moet blazen om er geluid uit te krijgen. Er bestaan echter ook aerofonen die worden bespeeld met behulp van een toetsenbord. Eerder hebben we al kennisgemaakt met het pijporgel, maar ook de accordeon en de melodica vallen in deze categorie. De accordeon wordt bespeeld met twee handen. Aan de rechterkant bevindt zich een klavier waarop de melodie gespeeld wordt. De hoeveelheid toetsen op het klavier is afhankelijk van de grootte van de accordeon. Aan de linkerkant zitten kleine knopjes die losse bastonen of volledige akkoorden produceren. Hiermee wordt de melodie begeleid. Door de blaasbalg in het midden in- of uit elkaar te
7 trekken stroomt de lucht door het instrument en maakt de accordeon geluid. In de hedendaagse popmuziek wordt de accordeon vooral toegepast in nummers met een Latin sound. In de muziek van Shakira komt het instrument regelmatig voor. De melodica is een eenvoudig instrument dat vooral gebruikt wordt om kinderen de grondbeginselen van het musiceren bij te brengen. Het geluid wordt geproduceerd door op een mondstuk te blazen en tegelijkertijd één of meer toetsen in te drukken. De melodica is dus toets- en blaasinstrument in één. De melodica komt in de popmuziek niet zo heel vaak voor, maar natuurlijk zijn er uitzonderingen op de regel. In het nummer Clint Eastwood, waarmee de Britse band Gorrillaz in 2001 een grote hit scoorde, speelt de melodica een prominente rol in het refrein. Ook de toetsenist van The Roots, huisband van de Amerikaanse talkshow The Tonight Show, haalt met enige regelmaat zijn melodica tevoorschijn. Kijk maar eens naar deze bijzondere uitvoering van All About That Bass van Meghan Trainor (2014). Spot jij de melodica? Vraag 4 Geef antwoord op de volgende vragen: a. Wat zijn vier voordelen van een elektrische piano ten opzichte van een akoestische piano? b. Wat zijn drie verschillen tussen een orgel en een piano? c. Wat is het grootste verschil tussen een synthesizer en een keyboard?
8 d. Wat is een aerofoon? Vraag 5 Je hebt in deze les kennisgemaakt met verschillende soorten toetsinstrumenten. In deze vraag gaan we testen of jij het geluid van de besproken toetsinstrumenten kan herkennen. Je docent gaat je vier YouTube-fragmenten laten horen en/of zien. Welke toetsinstrumenten worden hier gebruikt? Fragment 1: Deadline Chef Special a. Wurlitzer elektrische piano c. Akoestische piano b. Melodica d. Synthesizer Fragment 2: Say You ll Be There / I ll Be There - Jett Rebel a. Hammond orgel c. Accordeon b. Rhodes elektrische piano d. Klavecimbel Fragment 3: Shine The Cool Quest a. Vleugelpiano c. Hammond orgel b. Pijporgel d. Melodica Fragment 4: Typhoon Hemel Valt a. Accordeon c. Synthesizer b. Rhodes elektrische piano d. Akoestische piano
9 Opdracht 1 Zelf spelen: The Black Eyed Peas - I Gotta Feeling (2009) In dit laatste deel van de les ga je zelf aan de slag op de toetsen. Als je een keyboard, synthesizer of een midi keyboard met muzieksoftware hebt, kun je zelf op zoek gaan naar een geluid dat het dichtst in de buurt komt van het origineel. Maar in feite kun je meespelen op elk toetsinstrument dat voor handen is; dan maak je er gewoon je eigen versie van! Het nummer dat je gaat spelen is I Gotta Feeling (2009), één van de bekendste hits van The Black Eyed Peas. Luister allereerst goed naar de eerste minuut van het liedje. Aan het begin hoor je twee partijen: (1) een hoog, scherp geluid dat op elke tel een tweeklank vormt en (2) een laag, synthetisch geluid dat de baspartij voor rekening neemt. 1: Leg je rechterhand op het toetsenbord: je duim ligt op de G en je pink op de D. Je wijs-, middel- en ringvinger kun je op de drie tussenliggende witte toetsen laten rusten. Om deze partij te kunnen spelen hoef je je hand nu niet meer te verplaatsen. Op elke hele tel speel je steeds twee toetsen tegelijk. Speel de G en de D met je duim en je pink. Deze tweeklank herhaal je vier keer. Vervolgens speel je de G en de C met je duim en je ringvinger. Dit herhaal je twee keer.
10 Dan speel je de G en de B samen. Gebruik hiervoor je duim en je middelvinger. Deze tweeklank herhaal je twee maal. Speel nu weer de G en de C met je duim en ringvinger. Vanaf nu worden alle tweeklanken acht keer herhaald. Speel de G en de B met je duim en middelvinger. Herhaal acht keer. En we gaan opnieuw naar de G en de C met duim en ringvinger. Dit herhaal je acht keer.
11 Vanaf hier begin je weer van voren af aan. Oefen eerst in een langzaam tempo. Als je de partij onder de knie hebt kun je mee gaan spelen met het nummer. 2. De baspartij wordt op een toetsinstrument meestal met de linkerhand gespeeld. De bastonen begeleiden de melodie of akkoorden die gespeeld worden door de rechterhand. Leg je linkerhand op het toetsenbord. Als je pink op de C ligt en je duim op de G, kun je je middelste vingers weer op de tussenliggende toetsen laten rusten en hoef je je hand niet meer te verplaatsen. Druk met je duim de G in. Houd de toets gedurende acht tellen ingedrukt. Met je pink druk je de C in. Deze toon moet je zes tellen aanhouden. Houd de D-toets twee tellen ingedrukt met je ringvinger.
12 Vervolgens komen we aan bij de E. Met je middelvinger houd je deze toets zes tellen ingedrukt. Speel weer twee tellen de D met je ringvinger. Het omloopje eindigt met de lage C. Houd deze toets acht tellen ingedrukt. Vanaf hier begin je weer opnieuw. 3. Als je allebei de partijen vlot mee kan spelen, kun je proberen om ze met beide handen tegelijk te spelen! 4. Kun je al noten lezen en heb je al enige ervaring met het bespelen van een toetsinstrument? Dan zal het voor jou waarschijnlijk geen probleem zijn om op basis van deze partituur mee te spelen met I Gotta Feeling.
13
Piano / Keyboardles deel 1
Piano / Keyboardles deel 1 Les 1 Inleiding Welkom bij deze eerste les en leuk dat je je hebt aangemeld voor de cursus! We zullen in deze les een aantal basisvaardigheden trainen om te zorgen dat je zo
Nadere informatieWarming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 3/4 Thema: Accordeon, instrument Inhoud: Het instrument accordeon wordt in deze les uitgelegd, binnenkant en buitenkant, familieleden, de klank, een beetje techniek en een speciaal liedje aangeleerd.
Nadere informatieKortjakje en akkoordvarianten
Lesweek 3: Kortjakje en akkoordvarianten Inleiding Deze week gaat u uw eerste echte liedje leren spelen: Altijd is kortjakje ziek. Dit liedje is makkelijk te spelen als eerste liedje en bovendien is het
Nadere informatieInstrumentenleer klas 2
Klas 2 Instrumentenleer Er zijn ontzettend veel muziekinstrumenten, je hebt ze in allerlei soorten en maten. Allemaal maken ze geluid. Hoe dit geluid klinkt (de klankkleur van een instrument), is afhankelijk
Nadere informatieGitaarakkoorden. Wat zijn gitaarakkoorden
Gitaarakkoorden Ben je opzoek naar gitaarakkoorden? Wil je graag gitaarakkoorden leren spelen op de juiste manier? Op deze pagina vind je namelijk alle informatie over gitaarakkoorden. Om gitaar te leren
Nadere informatieLes 2. Wat ga je leren in deze tweede les?
Les 2 Wat heb je al geleerd? Je weet dat het toetsenbord van een orgel een klavier heet en dat de toetsen namen hebben. Als iemand je een letter van a tot en met g noemt, kun je daarbij de bijbehorende
Nadere informatieOefen het lied Billy Jean
Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied Billy Jean Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaoke band (hier openen) OF
Nadere informatieIn Evacuate the dancefloor van Cascada wordt een langer motief gebruikt. Meteen daarna wordt een variatie gespeeld.
Naam:.... Klas:. Herhalen is iets nog een keer spelen zonder er iets aan te veranderen. Als je in een muziekstuk het motief alleen maar herhaalt, wordt het wel een beetje saai. Daarom maakt een componist
Nadere informatieAANVULLENDE PROEFLES ACCORDEON
AANVULLENDE PROEFLES ACCORDEON WWW.KLAVARVERENIGING.NL Speel binnen 0 minuten je eerste melodie! Inleiding Aanvulling op de proefles voor de baskant van de accordeon. Deze aanvulling is nodig omdat de
Nadere informatieHoofdstuk Introductie video. 2. OCTAVEN Techniek
Hoofdstuk 9 1. Introductie video 2. OCTAVEN Techniek Wat is de Octaven techniek? Met het spelen van octaven kun je een noot voller laten klinken. Je speelt 2 dezelfde noten maar op een verschillende toonhoogte,
Nadere informatieColdplay en pedaalgebruik
Lesweek 6: Coldplay en pedaalgebruik Inleiding Deze week gaat u weer een nieuw liedje leren spelen. Deze week leert u Clocks van Coldplay. Daarnaast leert u deze week voor het eerst uw pedaal te gebruiken.
Nadere informatiePiano Couture. Intro en Basiskennis
Intro en Basiskennis Intro en Basiskennis 2 Deel 1. Intro en Basiskennis Inhoud Inleiding. p.3 Allereerst en het belangrijkst. p.4 De Effectieve Dosis en overbodigheden. p.6 1.1 Basiskennis: Theorie. p.8
Nadere informatiekennistoets unit 1 en 2
kennistoets unit 1 en 2 naam: klas: Sectie A: Dit gaat over instrumenten (eigenschappen) 1. De staafspelsectie heeft twee verschillende soorten instumenten xylofoons en metallofoons. Beschrijf het verschil
Nadere informatieGa piano spelen. Als je een toetsinstrument hebt met minimaal 15 toetsen, kun je piano spelen. Je kunt ook samen spelen. Dat doe je in een combo.
1 2 Inhoud Ga piano spelen...3 Mag ik mij aan je voorstellen?...4 Referenties....5 Ga spelen. 6 TIP 1: Wees lief voor jezelf. TIP 2: Leerstijlen. TIP 3: Vindt de juiste lichaamshouding TIP 4: Melodie.
Nadere informatieMuzieklessen groep 5:
Muzieklessen groep 5: We kwamen de gymzaal van de kleuters binnen. Er stond een man met een gitaar, en er lagen matten. Daar moesten we gaan zitten. Hij had meer gitaren mee, hij liet de namen van de gitaren
Nadere informatieGoed les 7, wat gaan we doen nu je de snaren kent, wel akkoorden en tabs leek ons een goed vervolg.
Hallo, Leuk dat je er weer bent. Heb je het allemaal begrepen, de vorige lessen? En zit het goed in je vingers? Zo niet; uitleg over iets kan je altijd vragen op het forum, dat weet je he? Want we helpen
Nadere informatieDingeman Coumou www.coumou.nl
Inleidende oefeningen voor klassiek gitaar Methode om in de eerste gitaarlessen de juiste houding van de linker en rechter hand te leren. Samengesteld door Dingeman Coumou www.coumou.nl Ga er maar zo bij
Nadere informatieHoofdstuk 7. 1. Introductie video
Hoofdstuk 7 1. Introductie video 2.Techniek vinger 4/ pinky! De pink is een best moeilijke vinger om noten/ tonen mee te spelen maar met frequent en structureel oefenen zal het snel makkelijker worden.
Nadere informatieOOSTENRIJK 1 GROEP 7. Muzikale elementen. Volksmuziek. Bron: Alma ten Bruin
OOSTENRIJK 1 GROEP 7 Muzikale elementen Volksmuziek Bron: Alma ten Bruin Benodigdheden: CD: Landen Digibord Liedblad Bijlage 1 2 en 3 Werkblad 1 Bord Voorbereiding: CD maken en CD speler klaarzetten. Kaart
Nadere informatieHOOFDSTUK Introductie video. 2.Houding gitaarspelen linker hand
HOOFDSTUK 2 1. Introductie video 2.Houding gitaarspelen linker hand Als we kijken naar de houding van de linkerhand kunnen we het beste er even een A4 papiertje bij pakken. Bij de basis houding voor je
Nadere informatieWerkstuk Muziek Piano
Werkstuk Muziek Piano Werkstuk door een scholier 1916 woorden 11 oktober 2004 6,3 450 keer beoordeeld Vak Muziek Wat is een piano? De piano in een instrument waarbij je op de toetsen moet drukken waardoor
Nadere informatieETUDES VOOR DE CF TREKHARMONICA
ETUDES VOOR DE TREKHRMONI www.harry-dijkstra.nl ETUDE No. 1 REPETERENDE TONEN Doel van deze oefeningen: het verbeteren van de 'repeterendetonen' techniek. Deze techniek bestaat uit het herhalen van ETUDE
Nadere informatieOefen het lied Simarik
Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied Simarik Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5 minuten Voorbereidingstijd: 5 minuten Benodigdheden: karaokeband (hier openen) OF eigen muziekinstrument
Nadere informatieINFOBROCHURE EERSTEJAARS PIANO
INFOBROCHURE EERSTEJAARS PIANO HET INSTRUMENT KORTE BESCHRIJVING VAN HET INSTRUMENT De piano is een slag-, toets- en snaarinstrument waarop je met de handen op een enkel klavier speelt en met de voeten
Nadere informatieHoofdstuk 4. 1. Introductie video. 2. Techniek vinger 3
Hoofdstuk 4 1. Introductie video 2. Techniek vinger 3 We zijn toe aan het leren spelen met onze 3e vinger, de ringvinger. De wijsvinger is nr. 1, de middelvinger krijgt nr. 2 dus de ringvinger nr. 3 :)
Nadere informatieChina. Traditionele muziek in China. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 2 x 30 minuten per les
China Traditionele muziek in China Vakgebied: Muziek Lesduur: 2 x 30 minuten per les 3 Pagina 1 Colofon Traditionele muziek in China Les voor groep 7/8 2 x 30 minuten Muziek China - Traditionele muziek
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatieAntwoordenblad bij het Werkblad over orgels bij de les "Muziek uit een Gebouw"
Antwoorden bij de vragen uit hoofdstuk 1 Vraag 1 Als Yamal, Maarten en Ahmed met de tram door de stad rijden, welk muziekinstrument komen ze dan tegen? (b) een draaiorgel mooie kant van een draaiorgel
Nadere informatieMijn eerste noten en akkoorden op gitaar
Mijn eerste noten en akkoorden op gitaar Samengesteld door Dingeman Coumou www.coumou.nl E F G 3 Noten op de eerste snaar. Oefening 1: Toonladder Oefening 2 Oefening 3 Oefening 4 Oefening 5 B C D 3 Noten
Nadere informatieDe hele noot Deze noot duurt 4 tellen
HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange
Nadere informatieLesbrief. Orgelkids Doe-orgel
Lesbrief Orgelkids Doe-orgel Korte omschrijving: Het Doeorgel van Orgelkids is een leskist met een ambachtelijk gebouwd pijporgel. In de leskist zitten de onderdelen waarmee kinderen zelf een orgel in
Nadere informatieSamenvatting Muziek Instrumenten
Samenvatting Muziek Instrumenten Samenvatting door een scholier 2114 woorden 9 april 2006 6,4 39 keer beoordeeld Vak Muziek SAMENVATTING INSTRUMENTEN Snaarinstrumenten Snaarinstrumenten kunnen verdeeld
Nadere informatieAkkoorden (1) Lesweek 3:
Lesweek 3: Akkoorden (1) Inleiding Deze week leert u de basisbeginselen van akkoorden. Wat is een akkoord, hoe wordt dit genoteerd en hoe kan ik het spelen? Bekijk eerst de video: Akkoorden Hoofdstuk 1
Nadere informatieHoofdstuk 4 De Klankkast
Gitaar Hoofdstuk 1 De Gitaar De gitaar is een snaarinstrument, je kunt er leuke muziek mee maken. Door met je vingers over de snaren te gaan. En met je andere hand akkoorden of noten te maken. Doordat
Nadere informatieGitaarles 7. Vandaag begint het werk voor gevorderden, te weten: TOKKELEN!
GITAARLES.NL - G I TA A R LES 7 G I TA A R L E S 7 VANDAAG LEER JE OOK HET 3 KWARTS MAAT SLAG RITME Gitaarles 7 Vandaag begint het werk voor gevorderden, te weten: TOKKELEN! Ieders hart slaat op hol bij
Nadere informatieLESBRIEF MAARSCHALKERWEERDORGEL Dierendagproject 4 oktober 2012
LESBRIEF MAARSCHALKERWEERDORGEL Dierendagproject 4 oktober 2012 1 HET KERKORGEL HET GROOTSTE BLAASINSTRUMENT Op het plaatje hierboven zie je een heleboel blaasinstrumenten. Welke? Welke komen terug als
Nadere informatie5-Daagse starters workshop
5-Daagse starters workshop Met 2 akkoorden naar je 1 e liedje Dag 2: Akkoordendiagram en A-mineur Copyright 2018 Arvid Kuipers - Gitaarstarters, Haaren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit document
Nadere informatieBijlage voor JOHANNUS OPUS 1
Bijlage voor OPUS 1 voorkomen. Documentgegevens Documentcode OP018000V101NL.wpd Documentnaam Bijlage OPUS 1 Uitgavedatum Februari 2002 Serienummer n.v.t. Copyright 2001 Orgelbouw b.v. Nederland. Alle rechten
Nadere informatieEen goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen:
Een goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen: Zingen Muziek maken Luisteren naar muziek Bewegen op muziek Muziek vastleggen Spreken over muziek Voorbeeld: Domein stap 1. Zingen
Nadere informatieErnstig meervoudig gehandicapten. muziek
Ernstig meervoudig gehandicapten & muziek Ellen Bom Muziektherapeute De Compaan Den Haag Activiteitencentrum Kijkduin 2007 Inleiding In deze brochure wordt ingegaan op hoe muziek kan worden ingezet om
Nadere informatieKleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 6/7/8 Thema: Kleuren (Visueel en auditief!) Inhoud: Lied over kleuren en waarvoor die kleuren staan, luisteren naar klankkleur, i.c.m. instrumenten, ritmes spelen. Het lied heeft 2 versies: Een
Nadere informatieLes 5. Ray Charles III. Hit the road Jack Hoepel op Jack
Les 5 Ray Charles III Hit the road Jack Hoepel op Jack Doelen De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te
Nadere informatiemaken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in
7. Raar maar waar! Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Taal Ontluikende en beginnende geletterdheid Fonemisch bewustzijn
Nadere informatieKennismaken met De Accordeon
Bldz. 12 Kennismaken met De Accordeon.we beginnen met de linkerkant Welkom in de accordeonwereld! Nu gaat de ontdekkingsreis dus beginnen.zoek een prettige oefenplaats uit. De stoel moet lekker zitten
Nadere informatieMondharmonica spelen in 7 lessen!
Mondharmonica spelen in 7 lessen! Hét handboek voor mensen die altijd al een instrument wilden bespelen, maar er nog nooit aan begonnen zijn! In zeven weken leer je de belangrijkste aspecten van de harmonica
Nadere informatieDE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL
DE INSTRUMENTENTOCHT Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL Beste docent, Binnenkort geven een acteur en vier musici van het Noord Nederlands Orkest
Nadere informatieLesbrief bij workshop PBones
Lesbrief bij workshop PBones Introductie Deze lesbrief is gemaakt ter ondersteuning van het project PBones. De methode PBones bestaat uit drie workshops gegeven door een musicus van de philharmonie zuidnederland
Nadere informatie3. Delen oefenen: De groepjes van 2 verzinnen een eigen melodie en noteren deze op de melodiekaartjes. Ze oefenen dit op hun instrument.
spel melodie grafisch notatie Groep Groep 5/6 en 7/8 afhankelijk van niveau Eindproduct De kinderen maken in groepjes van 2 x 2 een samenspel van hun eigen melodieimprovisatie Onderdeel O Zingen X Muziek
Nadere informatieBaspartijen voor gitaar (notenschrift en tabulatuur)
Baspartijen voor gitaar (notenschrift en tabulatuur) Wat is tabulatuur? Tabulatuur is een vorm van muzieknotatie waarbij de noten niet op een notenbalk worden voorgesteld, maar op de snaren van b.v. een
Nadere informatie» Oefening. Een voorbeeld van een idee: Ik ben soms graag alleen
Als eerste moet je goed weten waarover je song gaat. Dit lijkt overduidelijk, maar dat is het niet altijd. Probeer in één woord vast te leggen waarover je song gaat. Het is uiteraard bepalend voor de tekst
Nadere informatieLesweek 7: Het Notenschrift In the Hall of the Mountain King (Grieg) Vervolgcursus
Vervolgcursus Lesweek 7: Het Notenschrift In the Hall of the Mountain King (Grieg) Inleiding Deze lesweek staat in het teken van het muziekstuk In the Hall of the Mountain King van Edward Grieg. Ook deze
Nadere informatiePartijen voor keyboard
Partijen voor keyboard Voor wie zijn deze partijen doeld? Voor pianoleerlingen staat er een afzonderlijke bundel met pianogeleidingen. De partijen die je in deze bundel vindt zijn niet zozeer voor pianisten,
Nadere informatieLES 23. GROEP: 3 t/m 8 Bewegen op muziek.
LES 23. GROEP: 3 t/m 8 DOELSTELLINGEN: Groep 3/4, LES 1: - De leerlingen kunnen de dans na een aantal keer oefenen redelijk zelfstandig uitvoeren. - De leerlingen dansen alle bewegingen mee. Groep 3/4,
Nadere informatieHOOFDSTUK 3. 1. Introductie video. 2.Noten in muziek
HOOFDSTUK 3 1. Introductie video 2.Noten in muziek Muziek bestaat uit tonen. Een toon is een een geluid wat een bepaalde (klank) hoogte heeft. We hebben lage tonen en hoge tonen. In de westerse muziek,
Nadere informatieLesbrief Méér Muziek in de Klas
Lesbrief Méér Muziek in de Klas Doelen: De leerlingen: - Leren bekende artiesten uit de 80 s kennen - Leren wat Live Aid was en USA for Africa - Leren wat een synthesizer en een drumcomputer zijn - Leren
Nadere informatieDoelen: 1. Uitbreiding woordenschat 2. Ik herken de vraagstelling
Begrijpend Lezen Doelen: 1. Uitbreiding woordenschat 2. Ik herken de vraagstelling Muzikale Oefen Citotoets Samenvatting Samengevat Ik vat het samen Wat zijn de verschillen? Wat hebben ze gemeen? Welke
Nadere informatieMuziek en meer MUZIEK METHODE VOOR BASISONDERWIJS GROEP 7
Muziek en meer MUZIEK METHODE VOOR BASISONDERWIJS GROEP 7 Muziek en meer MUZIEK METHODE VOOR BASISONDERWIJS GROEP 7 Opdracht 1.1.a. Je hoorde zojuist een akoestisch en een elektrisch gitaar. Hier ontdek
Nadere informatieBekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.
Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.
Nadere informatiePsalmen met akkoorden
Psalmen met akkoorden_psalmen met akkoorden-binnenwerk 16-03-12 13:14 Pagina 1 Arend N.C. van der Kruk Psalmen met akkoorden Voor keyboard, piano, orgel en gitaar Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Psalmen
Nadere informatieInleiding In deze lesweek wordt de basis besproken van het gitaarspelen. Hoe zit ziet een gitaar eruit en hoe werkt deze eigenlijk?
Inleiding In deze lesweek wordt de basis besproken van het gitaarspelen. Hoe zit ziet een gitaar eruit en hoe werkt deze eigenlijk? Bekijk eerst de video: De basis Hoofdstuk 1 De gitaar Een gitaar is een
Nadere informatie1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.
Werkblad B Les 1 Naam:. 1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.. Het ritme wat ik voor ga spelen
Nadere informatieuitleg proefje 1 spiegelbeeld schrijven
proefje 1 spiegelbeeld schrijven Misschien ziet je naam er een beetje kronkelig of gek uit, maar waarschijnlijk is het je wel een gelukt om je naam te schrijven. Het is moeilijk om de letters in spiegelbeeld
Nadere informatieEen explosie van klankkleuren
Een explosie van klankkleuren 1. Historische achtergrond Hieronder staan enkele stellingen over eigenschappen van instrumenten of bezettingen. Wat zijn de gevolgen voor de componist? a. Op een klavecimbel
Nadere informatieTip: De vele manieren om te tokkelen op je gitaar
GITAAR TOKKELEN.NL Tip: De vele manieren om te tokkelen op je gitaar Tokkelen is voor iedereen weggelegd. Het lijkt een ingewikkelde techniek, maar met het volgen van de juiste methode, is alles aan te
Nadere informatieLesweek 11: Overzicht. Vervolgcursus
Vervolgcursus Lesweek 11: Overzicht Inleiding Deze bonus lesweek krijgt u van onlinepianoles.nl omdat wij graag willen dat u in de toekomst nog veel meer gaat pianospelen en u zichzelf hierin verder ontwikkelt.
Nadere informatieInformatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena.
Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma www.cultuurpuntaltena.nl Informatie voor van het basisonderwijs Gemeente Woudrichem 019500_BIBLIOTHEEK_ALTENA_brochure_CPA_MuziekWijzer_Altena_A5.indd 16-17
Nadere informatieLes 4. Ray Charles II. Hit the road Jack Hoepel op Jack
Les 4 Ray Charles II Hit the road Jack Hoepel op Jack Doelen De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
Nadere informatieDe akkoorden worden aangeduid met hoofdletters, eventueel gevolgd door één of meerdere aanduidingen in de vorm van letters of een cijfer.
1 GITAAR CURSUS De basis van het gitaar-spel steunt op akkoorden. Verschillende noten (minimum 3) die op een harmonische manier samenklinken vormen een akkoord. Deze akkoorden worden in één beweging met
Nadere informatieModule 3g. Liedbegeleidingen met band in a box.
Module 3g Liedbegeleidingen met band in a box. Studielast: 7 uur Doel: kunnen maken van liedbegeleiding aan de hand van een zogenaamde begeleidingsautomaat, op basis van melodie met akkoordschema. De begeleiding
Nadere informatieCOPYRIGHT. Copyright 2017 Online Gitaar Academie Auteurs: Elco Wennink & Jasper van Zwieten Organisatie: Online Gitaar Academie KvK-nummer:
COPYRIGHT Copyright 2017 Online Gitaar Academie Auteurs: Elco Wennink & Jasper van Zwieten Organisatie: Online Gitaar Academie KvK-nummer: 66292492 Het is niet toegestaan om iets uit deze uitgave te verveelvoudigen,
Nadere informatieVertaald door Marloes van der Meulen Coderdojo Wommels Bron: https://www.raspberrypi.org/learning/getting-started-with-sonic-pi/
LES 1 Je eerste geluiden programmeren met Sonic Pi Dit is het startscherm van Sonic Pi. Het bestaat uit drie schermpjes. De grootste is voor het schrijven van de code en we noemen dit het programming panel.
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en
Nadere informatieAnouk Platenkamp 2015
Wat als een sessie overleven niet meer genoeg is? Anouk Platenkamp In het artikel hoe overleef ik een sessie? heb je kunnen lezen over de eerste stappen om mee te spelen met een sessie. We hebben gekeken
Nadere informatieHOOFDSTUK 30 : ARPEGGIO S
HOOFDSTUK 30 : ARPEGGIO S 1. Arpeggio s met drieklanken Arpeggio staat voor de term gebroken akkoord en bestaat dus enkel uit akkoordnoten. Deze techniek is zeer effectief, want elke toon die je speelt
Nadere informatiePiano Leren Spelen. Piano Leren Spelen
Piano Leren Spelen Wil je graag piano leren spelen? Of heb je al wat ervaringen met piano maar je wilt er dieper ingaan. Dan zijn deze online pianocursussen geschikt voor jou. De piano is een instrument
Nadere informatieDieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:
Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen
Nadere informatieDe basgitaar. Leerlingentekst en leerlingenopdracht. Instrumenten
De basgitaar Leerlingentekst en leerlingenopdracht Lees onderstaande tekst aandachtig door. In de tekst staan de verschillende onderdelen van de gitaar beschreven. Bij het lezen van de tekst is het misschien
Nadere informatieAlles wat je wilt weten!
WELKOM BIJ IN10LESSEN Alles wat je wilt weten! VOORDELEN 1. IN 10 LESSEN KUN JE 80% VAN DE MUZIEK SPELEN! 2. OEFENEN WANNEER HET JOU UITKOMT! 3. GEEN REISTIJD! 4. GEEN DURE LESSEN! 5. DUIDELIJKE UITLEG
Nadere informatieParadiddle-drums Drummethode deel
Paradiddle-drums Drummethode deel 1 1 Inhoud Het drumstel blz. 3 en 4. De notenbalk, de noten en rusten blz. 5, 6, 7 en 8. Ritmische waarde blz. 9. Stokken vasthouden blz. 10. Les 1 kwart noten blz. 11
Nadere informatieKorte handleiding TypeWorld 1
Korte handleiding TypeWorld 1 WELKOM BIJ TYPEWORLD KORTE HANDLEIDING VOOR LEERLINGEN Lees dit document goed door om meer te weten te komen over TypeWorld en vergeet niet bij Meer informatie te kijken als
Nadere informatieInleiding in de jazzharmonie op de piano
Inleiding in de jazzharmonie op de piano Masja van der Meer INLEIDING 3 HOE GEBRUIK JE HET BOEK? 4 Tijdsplanning studeren: 5 HOOFDSTUK 1: DE BASIS 6 Welke kennis en vaardigheden heb je nodig? 6 Notatie,
Nadere informatieDE ZINGENDE TOREN pag. 1
DE ZINGENDE TOREN pag. 1 Handleiding voor componisten Deze handleiding bestaat uit een map met aanwijzingen en suggesties voor componisten en een bijgesloten cd met daarop klankvoorbeelden van het instrument
Nadere informatieLesbrief DieDrie: Hier komt de band!
Lesbrief DieDrie: Hier komt de band! Wij zijn DieDrie en we willen heel graag een beroemde band worden. Dat lijkt ons onwijs gaaf, want dan wordt overal onze muziek gedraaid, worden we herkend op straat
Nadere informatieCo-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8
PAS OP JE TELLEN Werken met breuken, inhoud en oppervlakte m.b.v. muziek(les) GROEP 7-8 maatsoort, akkoordschema, vormschema Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 Oktober/november 2015 1 Overzicht
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 2562 woorden 29 april keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 2562 woorden 29 april 2007 6,3 270 keer beoordeeld Vak Muziek Piano 1. Inleiding Thuis hebben wij een piano. Toen ik een klein jongetje van 3 jaar was, begon ik al een beetje
Nadere informatieKijk naar de prenten van de bekende kunstenaar Andy Warhol. Kan je bij elke afbeelding het juiste product en de keersom geven?
Kijk naar de prenten van de bekende kunstenaar Andy Warhol. Kan je bij elke afbeelding het juiste product en de keersom geven? Teken een beeldtafel. Kijk naar het voorbeeld en gebruik je eigen fantasie.
Nadere informatieSpillebeen. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 1/2/3/4 Thema: Sprookjes Inhoud: Een variatie op het welbekende liedje. Drie nieuwe coupletten, ritme en instrumenten spelen, tekst- en ritmeimprovisatie. Reageren op kleuren. Warming-up Doel: Losmaken
Nadere informatieOefen het lied The Middle
Lesbrief Best of 2018 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied The Middle Muzikale activiteit: zingen Moeilijkheidsgraad: 1 Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaokeband OF
Nadere informatieHOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK
HOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK Hierbij starten we met het 2de deel van deze gitaarcursus; de ritmiek. Het noteren van ritmische patronen is in de muzieknotatie als laatste ingevoerd, in het begin
Nadere informatieVerslag leerorkest studieochtend. Zingen tijdens de instrumentale groepsles
Verslag leerorkest studieochtend Zingen tijdens de instrumentale groepsles 6 maart 2012 Muziekcentrum Zuidoost 7 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Noord 9 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Docent: Otto
Nadere informatieIndeling Bladmuziek Centrale Bibliotheek
Indeling Bladmuziek Centrale Bibliotheek K-klassiek / gele sticker P-Populair / witte sticker B-Beginners / groene sticker X-Kerst en Sinterklaas / oranje sticker fk-klassiek folio / licht blauwe sticker
Nadere informatieTheorie A examen G I T A A R
Theorie A examen G I T A A R De stemming van de gitaar is e b g D A E E E N P A A R S P E C I A L E E F F E C T E N Z I J N : G O L P E : T I K O P D E K L A N K K A S T G L I S S A N D O : H O O R B A
Nadere informatieDit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken;
River flows Yiruma Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; - dat het eigenlijk uit 2 thema s bestaat waarop gevarieerd wordt - de basistheorie
Nadere informatieDe opbouw van notenladders
De opbouw van notenladders Door Dirk Schut Voorwoord Iedereen kent de notennamen wel: a, bes, b, c, cis, d, es, e, f, fis, g en gis, maar wat stellen deze namen voor en waarom vinden we juist deze noten
Nadere informatieLesbrief Méér Muziek in de Klas
Lesbrief Méér Muziek in de Klas Doelen: De leerlingen: - Leren wat dancemuziek is - Leren wie de bekendste Nederlandse DJ s zijn - Leren een paar verschillende dancestijlen kennen - Leren hoe Dance wordt
Nadere informatieSPREEKBEURT Museum Speelklok
SPREEKBEURT Museum Speelklok Wat is automatische muziek? Als wij tegenwoordig muziek willen horen, zetten we de radio aan en als het programma ons niet bevalt, zetten we onze Ipod op. Honderden jaren geleden
Nadere informatieDe vele manieren om te tokkelen op je gitaar
G I TA A R TO K K E L E N. N L P RO E F L E S 1 De vele manieren om te tokkelen op je gitaar Tip: Tokkelen is voor iedereen weggelegd. Het lijkt een ingewikkelde techniek, maar met het volgen van de juiste
Nadere informatie2 punten. 3 punten. 4 punten. 1 punt. 3 punten
Speel het vierde stuk uit één van je boeken. Hoeveel verschillende tonen kennen we. 1 2 Schrijf in ritme het woord pianoleerling in kwarten en achtsten. Is dit het ritme van Kortjakje, Vader Jacob, Zie
Nadere informatieHandleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland
Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland
Nadere informatie