Archief van het dorp. en de gemeente. Stavenisse (1948)

Transcriptie

1 1 Archief van het dorp en de gemeente Stavenisse (1948)

2 2 INLEIDING Het eiland Stavenisse wordt al in een oorkonde van 1206 genoemd. Van dit gebied, dat in 1509 overstroomde, is echter weinig bekend. Aan de noordkant ervan lag Oud-Kempenshofstede. Deze polder ontstond door bedijking van een geheel door de zee omgeven opwas van ca. 258 ha in Toen Stavenisse in 1509 inundeerde hield deze polder stand. Het huidige Stavenisse -het meest westelijke deel van het Zeeuwse eiland Tholen- is een bedijking uit 1599 toen de geulen De Kamer en De Hals van het buitenwater werden afgesloten en ongeveer 8300 m dijk werd opgeworpen tussen de Oud-Kempenshofstedepolder en de Noordpolder van Sint-Maartensdijk. De 655 ha grote polder werd Stavenisse cum annexis genoemd. Dit laatste duidt op de gronden die tot de aangrenzende heerlijkheden Sint-Maartensdijk, Sint-Annaland en Zuidmoer behoorden. In de tweede helft van de 17de eeuw werd het gebied verder vergroot met de polder Nieuw-Zuidmoer (10 ha) en het dwergpoldertje Al te Klein. Aan de noordkant van het huidige havenkanaal werd in 1656 de Margarethapolder (72 ha) bedijkt die genoemd werd naar Margaretha Huyssen, echtgenote van de toenmalige ambachtsheer Hieronymus van Tuyll van Serooskerke. Deze kleine polder moest menig calamiteit doorstaan. Na overstromingen in 1715 en 1808 moest men in 1842 en 1848 de zeedijk verlaten en terugtrekken op de in 1823 aangelegde inlaagdijk. Aan de zuidkant van het havenkanaal moest Stavenisse een inlaag prijsgeven in Een aantal nollen herinnert nog aan de stroomaanval die tot ca duurde. De Nieuw-Annex-Stavenissepolder (127 ha) ontstond in Reeds bij de bedijking van de Stavenissepolder is rekening gehouden met de aanleg van een dorp dat werd gesitueerd naast de dam door De Kamer. Het dorp werd hierdoor bereikbaar voor schepen hetgeen voor de verbindingen met de andere Zeeuwse eilanden en Holland van groot belang was. Stavenisse is een voorstraatdorp waarbij de Voorstraat van de haven naar de kerk loopt. Hier stonden de voornaamste huizen waarvan nog een aantal 17de en 18de eeuwse gevels zijn bewaard gebleven. Vanouds staan er langs de Voorstraat leilinden. De kerk was oorspronkelijk gepland aan de oostkant van het dorp bij de begraafplaats. De parallel lopende achterstraten waren indertijd bedoeld voor het ontsluiten van de achtererven van de huizen aan de voorstraat. In de 19de en 20ste eeuw zijn hier echter ook woningen gebouwd. De huidige Bosstraat is volgens de plattegrond van 1599 een restant van een weg die de Voorstraat kruiste. Een der eerste bouwwerken in het nieuwe dorp was een houten standerdmolen die in 1602 werd gebouwd. Deze nieuwe korenmolen had geen lang leven. In 1606 woei deze om. Het duurde 13 maanden voor de heren van Stavenisse tot herbouw besloten. Bij een orkaan in 1800 werd de molen eveneens zwaar beschadigd. Deze is toen gesloopt en vervangen door de huidige stenen grondzeiler. In 1616 werd de eerste predikant in Stavenisse benoemd. Twee jaar later werd de kerk gebouwd. Het was een van de eerste in Zeeland gebouwde protestantse kerken. Deze is in 1910 vervangen door de huidige Ned. Herv. kerk. De in 1672 gebouwde kerktoren en de in een aparte kapel geplaatste marmeren graftombe van ambachtsheer Hieronymus van Tuyll van Serooskerke ( 1669), die door Rombout Verhulst in de glanstijd van zijn kunnen is vervaardigd, bleven behouden. Deze ambachtsheer liet in 1653 aan de oostkant van het dorp een door water omgeven herenhuis bouwen. Alleen een deel van de gracht en de grachtmuren zijn bewaard gebleven. In de 19de eeuw en eerder leefde men vooral van de landbouw. In de meestoof De Star, die in 1657 aan het eind van de Stoofdijk werd gebouwd, is tot de uitvinding van de chemische verfstoffen rond 1870 de wortel van de Rubia tinctorum (meekrap) verwerkt tot een poeder dat voor de fabricage van rode verf werd gebruikt. Deze verf werd ondermeer gebruikt voor het verven van wol. Ook de scheepvaart was voor Stavenisse van belang. Rond 1900 hadden 15 schippers er

3 hun thuishaven. Nog steeds heeft de vereniging Schuttevaer er een grote afdeling. Tijdens de laatste Wereldoorlog hebben de bezetters het eiland Tholen in 1944 onder water gezet. De bevolking werd met uitzondering van die in het stadje Tholen geëvacueerd en over heel Nederland verspreid. Eerst na de bevrijding van het eiland eind oktober 1944 kon men het zeewater lozen en terugkeren. Op 1 februari 1953 werd het eiland Tholen getroffen door de Watersnoodramp. Ruim de helft ervan overstroomde. Stavenisse werd het zwaarst getroffen. Door 6 stroomgaten in de zeedijken en 2 in de noordelijke havendijk stroomde het zeewater met groot geweld naar binnen. In het dorp stond het water in zeer korte tijd ruim 3,5 m boven het maaiveld. Van de 1737 inwoners verdronken er 153. Daarnaast kwam veel vee in de golven om en was de materiële schade groot. Ongeveer 140 woningen werden verwoest of onherstelbaar beschadigd. Met hulp uit binnen- en buitenland werd Stavenisse herbouwd. Tastbare herinneringen aan deze hulp zijn de 19 Noorse houten woningen en het hertenkamp. Als sluitstuk van de hulp van 40 Noord-Hollandse gemeenten en Maartensdijk in Utrecht werd in 1958 aan de provinciale weg tussen Stavenisse en Sint-Maartensdijk een monument onthuld dat een drooggevallen zeemonster voorstelt. Zoals gezegd was de eerste haven van Stavenisse de geul De Kamer. Een "caeyken" werd in 1606 aangelegd. Na de bedijking van de Margarethapolder in 1656 ontstond het huidige havenkanaal dat in open verbinding stond met het Keeten. Het kanaal wordt op diepte gehouden met het polderwater dat door de suatiesluis in de Stoofdijk in de haven wordt geloosd. Deze haven aan een druk en vaak ruw vaarwater is tot de laatste wereldoorlog voor de omgeving steeds van groot belang geweest. Stavenisse was voor de gemeentelijke herindeling op het eiland Tholen van 1 juli 1971 een zelfstandige gemeente met een oppervlakte van ca ha. Het gemeentewapen, een schild van zilver met een rood schildhoofd is afkomstig van de Middeleeuwse heren van Stavenisse. Het is bevestigd bij K.B. van 31 juli Het is het eenvoudigste gemeentewapen in Zeeland. De vlag, ingesteld bij raadsbesluit van 14 april 1954, is wit met een golvende blauw-wit-blauwe baan met het wapen in het midden en omzoomd met oranje franje. 3 ARCHIEF Waar schout en schepenen -er waren 7 schepenen- de eerste jaren na de bedijking bijeenkwamen is niet bekend. In 1645 besloot de ambachtsheer dat de vierschaar voorlopig moest worden gehouden in de opperkamer van het huis van schout Leendert Adriaanse Troost. Ook de rekeningen en inventarissen van de weeskamer moest het dorpsbestuur daar bewaren. Er stond echter ook een "heerenhuis op den dijk" dat volgens de rekening van de ambachtsheerlijkheid van 1648 werd verbouwd. Vaak was dit het eerste stenen gebouw in een nieuwe polder van waar uit de direktie van de bedijking werd gevoerd. Het eerste "plaatsenhuis" is in 1660 aan de Voorstraat gebouwd "over en neffens de Cruysweg naar de achterstrate". Een restant van deze kruisweg is het gedeeltelijk overbouwde slop tussen de Voorstraat en Wilhelminastraat. Dit gebouw zal als herberg zijn verhuurd waarbij een kamer voor de magistraat zal zijn gereserveerd. Hier zal ook het archief zijn bewaard. In 1724 werd het gebouw verkocht. Bij de verkoop werd uitdrukkelijk bedongen dat de als rechtkamer in gebruik zijnde zuidelijke bovenkamer door baljuw, schepenen, weesmeesters, dijkgraven en gezworenen en voor andere "publieke" zaken gebruikt zou mogen worden. Tot diep in de 19de eeuw is deze ruimte door de gemeenteraad en het college van B. en W. voor hun vergaderingen gebruikt.

4 In de twintiger en dertiger jaren van de 19de eeuw gaf de ambachtsheer de gemeente gratis een kamer in zijn huis aan de Voorstraat (thans nr. 29) ter beschikking om deze als secretarie en als berging van het gemeentearchief te gebruiken. Deze overeenkomst is in 1859 door de ambachtsheer opgezegd. De gemeenteraad heeft toen besloten aan het eind van de Voorstraat bij de haven een nieuw gemeentehuis te bouwen, dat in 1860 gereed kwam. Hier is toen het archief geborgen. Tegen de achterzijde van het gemeentehuis is in 1897 een postkantoor gebouwd. Toen dat in verband met de bouw van een nieuw postkantoor in 1922 vrijkwam, is de woning van de kantoorhouder gebruikt voor de berging van het archief. Het stond hier droog toen op 1 februari 1953 de dijken braken. Na de ramp is het Oranjehotel, dat op de plaats stond van het oude "plaatsenhuis", in gebruik genomen. Bij de verbouwing is toen ook een archiefkluis gebouwd, die in 1956 in gebruik is genomen. Op 1 juli 1971 vond de gemeentelijke herindeling op het eiland Tholen plaats. Het gemeentehuis werd toen overbodig en verkocht. Het archief, dat in de vochtige kluis stond, is in 1974 overgebracht naar het voormalige gemeentehuis in de stad Tholen. Na de aanwijzing van Sint-Maartensdijk als zetel van het bestuur van de nieuwe gemeente Tholen en de uitbreiding van het gemeentehuis aldaar zijn de archievan van Stavenisse in 1979 naar de nieuwe gemeentelijke archiefbewaarplaats in Sint-Maartensdijk overgebracht. Zoals gebruikelijk in kleine gemeenten bevat het archief enige grote series. De ingekomen en afschriften van uitgaande stukken zijn tot en met 1946 chronologisch geordend. Van voor 1893 zijn slechts enige agenda's, waarin de bovengenoemde stukken werden ingeschreven, bewaard gebleven. Na de watersnoodramp is het archief van 1947 af geordend volgens de code-v.n.g. Dit deel is niet in deze inventaris opgenomen. De stukken van voor 1947, die indertijd uit het archief zijn gelicht en in het volgens de code-v.n.g. geordende archief zijn opgenomen, zijn teruggebracht in het archief van voor Uit het archief is bij een vorige ordening al het een en ander vernietigd. Zo zijn de registers van de Nationale militie en schutterij uit de 19de eeuw vermoedelijk opgeruimd. De dienstplichtregisters van 1914 t/m 1941 zijn in 1941 naar de Ortscommandant in Bergen op Zoom gezonden. Opvallend is ook dat de bouwvergunningen van voor 1932 ontbreken. Tijdens deze inventarisatie is de lijst houdende opgaaf van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in de gemeentearchieven dagtekende van na 1850 van 1948 als leidraad gebruikt voor het vernietigen. De omvang van het archief, dat grotendeels is verpakt in dozen, bedraagt 21 m. 4 LITERATUUR Aa, A.J. van der. Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, deel X, Gorinchem (1848). Encyclopedie van Zeeland (3 delen), Middelburg 1982/1984. Hollestelle, A. Geschied en waterstaatkundige beschrijving van de waterschappen en polders in het eiland Tholen, Tholen Steenberg, H. Stavenisse, Amsterdam Wilderom, M.H. Tussen afsluitdammen en deltadijken, deel 2 Noord- Zeeland, Middelburg 1964.

5 5 INVENTARIS A. ARCHIEF VAN DE GEMEENTE I. ARCHIEF VAN HET PLAATSELIJK BESTUUR, a. BESTUUR IN HET ALGEMEEN 1. Register van octrooien en andere akten betreffende de bedijking van de Stavenissepolder, (begin 17de eeuw). 1 deel Hierin een getypte inhoudsopgave. Het register bevat afschriften van stukken van Deze zijn, niet in chronologische volgorde, afgeschreven door notaris Gillis Poppe. Het register is onvolledig doordat de bladzijden na folio 29 ontbreken. Los hierbij een begin 19de eeuws afschrift van de voorwaarden van uitgifte in erfcijns van erven tot oprichting van het dorp van Register van voorgeboden en keuren, vastgesteld door de ambachtsheer nov. 7 met aanvullingen tot 1636 juli 18.1 deel 3. Register van resoluties van de ambachtsheer, deel Bevat hoofdzakelijk de aanstelling van de magistraaten andere functionarissen. Tot en met 1646 bevat het ook enige andere resoluties en afschriften van requesten uit "Register van diversche stucken raeckende den heerlicheden van Stavenisse en Kempenshofstede" deel De stukken zijn ingebonden geweest in een band, waarvan het grootste deel ontbreekt en geheel uit elkaar ligt. 5. Resoluties van de vergaderingen van de baljuw en schepenen , deel Bevat ook processen-verbaal van de ommegangen, bestek en voorwaarden van aanbesteding van het vergieten van de klok, reglementen, een lijst van hoofden van huisgezinnen en lijsten t.b.v. de fourage van de Franse troepen Stukken ingekomen bij en minuten van stukken uitgaande van het plaatselijk bestuur pakken

6 Hierbij lijsten van stemgerechtigde personen van Hierbij een akte van scheiding van het beheer en onderhoud van de kerk en toren, nr Van april af zijn de stukken genummerd, terwijl tevens wordt vermeld in welke vergadering van het gemeentebestuur de stukken zijn behandeld. De genummerde stukken liggen chronologisch Stukken ingekomen bij het plaatselijk bestuur, pakken Hierbij een conceptreglement voor de rechtbanken en gemeentebesturen op het eiland Tholen, Sint-Philipsland en Nieuw-Vossemeer m.u.v. de stad Tholen Hierbij een lijst van de hoofden van huisgezinnen in Hierbij een ordonnantie van de beurtschippers en veerman Proces-verbaal van overdracht van archiefstukken en het zegel van de ambachtsheer stuk b. FINANCIëLE ZAKEN 1. Belastingen 15. Lijst van eigenaars, begrenzing en grootte van erven opgemaakt t.b.v. de "sis penninck" van 5 groten Vlms per jaar. [begin 17de eeuw] 1 katern Achterin bevindt zich een tekening van de erven en de molen. 15a. Akte van jaarlijkse verpachting van de accijns op bier en wijn en katern

7 7 15b. Lijst van gezinshoofden en de door hen betaalde (of te betalen) belasting. ca katern Onduidelijk is waarvoor deze lijst is opgemaakt. 16. Kohier van de belasting op boomgaarden, met bijlagen Stukken betreffende de "liberale gifte", een éénmalige heffing op bezittingen en goederen tot wering van de Fransen Lijsten van hoofden van huisgezinnen, met de bij hun inwonenden en mannen ouder dan 18 jaar o.a. i.v.m. de belasting van 8% op het inkomen en de burgerwacht Aangiften van overlijden i.v.m. het recht van successie Kohier van de omslag ingevolge de wet van 30 maart 1808 en het Koninklijk Decreet van 12 april 1808, in tweevoud katern 21. Staat van deuren en vensters i.v.m. de personele belasting katern 2. Overige financiële zaken Rekeningen van inkomsten en uitgaven. 1692/ /98. 3 omslagen /93 en 1695/96. Hierin bevinden zich de rekeningen van de kerk van 1693 en /23 en 1724/ / /65. De dorpsrekeningen zijn met de kerkrekeningen gecombineerd. Afschriften. Hierbij een goedgekeurde rekening van 1764/ / /98. De eerste rekening is een afschrift. De rekeningen van 1768/69 en 1790/91 ontbreken.

8 26. Rekeningen van de "Gemeene Magistraten" op het eiland Tholen, afschriften. 1750/51, 1759/60, 1767/68, 1780/81 en 1795/ Rekening van de bergingskosten van een schuitje en van de goederen op en in het schip stuk 3. Eigendommen 28. Bestek en voorwaarden van aanbesteding van het herstel van de kerktoren en het verven van diverse gebouwen stuk Betreft ook het Armbestuur. 8

9 II. ARCHIEF VAN DE MAIRE, Processen-verbaal van de vergaderingen van de gemeenteraad deel Bevat ook de notulen van en andere stukken van Ingekomen en minuten van uitgaande stukken pakken jan. - nov. 33. Agenda op de ingekomen en uitgaande stukken dec nov deel Het deel is van weer in gebruik geweest. 34. Lijsten van schepen die de haven zijn binnengelopen Lijsten van personen geboren in 1789 en 1790 opgemaakt i.v.m. de militaire dienstplicht a. Reglementen van orde van de vergaderingen van de gemeenteraad en burgemeester en wethouders en

10 III. ARCHIEF VAN HET GEMEENTEBESTUUR, a. Stukken en seriën van algemene aard 36. Register vermeldend de samenstelling der gemeenteraad, commissies, verenigingen, personeel in dienst der gemeente enz deel Het register is tot en met 1950 bijgehouden Processenverbaal en notulen van de vergaderingen van de gemeenteraad delen Het deel bevat ook processen-verbaal van justitionele aard en enige andere stukken van 1816 en Bevindt zich in inv.nr sep dec feb feb feb sep sep mei mei dec feb okt okt dec aug dec Bevat ook de notulen t/m 1947 nov Notulen van de besloten vergaderingen van de gemeenteraad mrt aug katern 549. Presentielijsten van vergaderingen van de gemeenteraad delen Resoluties en notulen van de vergaderingen van burgemeester en assessoren, later burgemeester en wethouders delen aug mei juni okt okt dec juli dec jan mei feb feb feb feb mrt juli 1.

11 jan sep okt feb mrt dec aug. 22 en 1945 feb Presentielijsten van vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders deel , Stukken ingekomen bij en minuten van stukken uitgaande van schout en assessoren, later burgemeester en wethouders dec ken 56 banden 11 De pakken bevatten van ook stukken van de schout/burgemeester. Voor de agenda op deze stukken zie inv.nr. 33 en 265. Van zijn er weinig minuten van uitgaande stukken. Zie hiervoor ook de inv.nr dec , met agenda en klapper , met agenda en klapper

12 va va va va va va va va

13 jan. - jun jun dec jan. - jul jul dec jan. - jun jul. - dec Register van stukken uitgaande van burgemeester en wethouders katern 4 delen De stukken zijn geheel afgeschreven mrt mrt mrt Agenda's op de ingekomen en uitgaande stukken van burgemeester en wethouders delen juni dec Betreft de ingekomen en slechts enige uitgaande stukken. Bevinden zich in inv.nr. 82 en jan mrt. 28. Betreft alleen de ingekomen stukken. Bevat een klapper op onderwerpen die t/m 1897 mrt. is bijgehouden. De A-serie betreft de stukken ingekomen bij burgemeester en wethouders. De B-serie betreft de ingekomen stukken van de burgemeester. Deze B-serie is t/m 1897 mrt. 31 in dit deel opgenomen mrt dec. 28. Betreft alleen de ingekomen stukken jan jan. 4. Betreft alleen de ingekomen stukken mei mei juni 4.

14 juni Klappers op de stukken ingekomen bij en t/m 1845 ook de uitgaande stukken van burgemeester en wethouders delen Bevinden zich in inv.nr. 82 en mrt. Bevinden zich in inv.nr Stukken ingekomen bij en van 1909 af afschriften van stukken uitgaande van de burgemeester banden 20 pakken Voor de ingekomen stukken van en zie respectievelijk de inv.nr en Voor afschriften van uitgaande stukken, zie ook de inv.nr. 29 en , hierin een agenda en een klapper , hierin een agenda en een klapper

15 Register van stukken uitgaande van de burgemeester delen 1 katern De stukken zijn geheel afgeschreven aug okt dec aug aug mrt Agenda's van ingekomen en uitgaande stukken van de schout/ burgemeester delen Voor de ingekomen en afschriften en minuten van uitgaande stukken van zie inv.nr mrt mei 18. Bevindt zich in inv.nr mei dec Bevinden zich in inv.nr. 193 en 194. Betreft alleen ingekomen stukken mrt. Bevindt zich in inv.nr Betreft alleen ingekomen stukken sep sep aug aug Klappers op de stukken ingekomen bij de burgemeester, en Bevinden zich in inv.nr. 177, 193 en Stukken ingekomen bij en minuten van stukken uitgaande van de burgemeester, getiteld "Kabinet" Bekendmakingen Reglementen en verordeningen

16 272. Verslagen van de toestand en behoeften van de gemeente , en Voor de jaarverslagen van en zie inv.nr en Inventarissen van het archief of van gedeelten hiervan b. Stukken en seriën van bijzondere aard Administratieve organisatie 1. Het organisme 274. Akten van overeenkomsten Bestekken en voorwaarden van aanbesteding van het gemeentehuis en verbouwingen of restauratie van de dokters- en onderwijzerswoning, de toren der Ned. Herv. kerk en andere eigendommen, Met tekeningen Akten van verhuring van gemeente-eigendommen Akten van uitgifte en aaneming van percelen in erfpacht Akten van koop, verkoop en schenking van eigendommen Lijsten van gemeente-eigendommen Financiële zaken Begrotingen en inkomsten en uitgaven, met bijlagen , 7 pakken 23 delen , , afschriften

17 Begrotingswijzigingen en andere stukken behorende bij de begrotingen Journalen en kasboeken van inkomsten en uitgaven pakken Registers van inkomsten van kade- en havengelden pakken j. Grootboeken van inkomsten en uitgaven pakken

18 Van 1925 af zijn de inkomsten en uitgaven in aparte delen opgenomen a ontbreken 1857 en b c a b c d e f g h i j Rekeningen van inkomsten en uitgaven pakken 23 delen , 1820 en Van 1817 en 1820 zijn afschriften Hierbij een afschrift van de rekening van Bijlagen van de rekeningen. 1832, stuk 14 pakken , afschrift

19 , 1939, Lijsten van afgegeven bevelschriften van betaling pakken Specifieke staten der bescheiden behorend bij de rekeningen pakken Verzamelstaten van de inkomsten en uitgaven pakken Stukken betreffende geldleningen van en aan derden (1957). 2. Personeel Zie ook inv.nr Verordeningen en instructies van personeel in dienst der gemeente Besluiten betreffende de benoeming en ontslag van personeel en de vaststelling van de pensioengrondslag Behandeling der administratie 1. Belastingen Tafels van de grondeigenaren en van de gebouwde en ongebouwde eigendommen delen 401. Oorspronkelijke tafel, 1832.

20 Aanvullende tafel, Kadastrale perceelsgewijze leggers, leggers van eigenaren en vruchtgebruikers en hun gebouwde en ongebouwde percelen delen De inv.nrs zijn t/m 1964 gewijzigd en aangevuld Legger nr , Hierin een klapper en een verzameling. Los hierin een conceptstaat van eigendomsovergangen Legger nr , Hierin een klapper. 404a. Legger nr , Hierin een klapper. 404b. Legger nr , Legger nr , Los hierin lijsten van veranderde perceelsnrs Legger nr , Legger nr , Legger nr , Legger nr , Legger nr , Register houdende verwijzing van de artikelen voorkomende in de perceelsgewijze legger naar de nummers op de kadastrale plans. (1833) deel Het register is t/m 1962 bijgewerkt Registers van patentschuldigen Kohieren van de hoofdelijke omslag pakken , , 1860, 1863, a. Verordeningen betreffende de heffing van belastingen Kohieren van de hondenbelasting pakken ,

21 Ontbreken 1938 en Register van kwitanties t.b.v. de plaatselijke belastingen op gedistilleerd en likeuren en Verzamelingslegger van de grondbelasting deel 571. Dagvaardingen inzake het afleggen van verklaringen met betrekking tot het ontduiken van belasting Kohieren van het schoolgeld /46. Ontbreken 1938 en Kohieren van de rechten krachtens de warenwet Ontbreken 1938 en Repertoires van de akten, waarvan de minuut onderworpen is aan het registratierecht en Lijsten houdende overzicht van verzonden aanslagbiljetten precariorechten. 1959, stukken 2. Openbare orde 425. Verklaringen van overlijden Lijst van de oude en nieuwe nummers van de huizen ingevolge het K.B. van 27 maart 1825 nr stuk Bevolkingsregisters delen NB In de inv.nrs zijn de personen ingeschreven op nummer van de woning, hierna alfabetisch op naam van het hoofd van het gezin

22 [ ] A - K [ ] L - Z [ ] A - K [ ] L - Z [ ] A - H [ ] H - P [ ] Q - Z [ ] A - G [ ] G - M [ ] M - S [ ] S - Z Dienstbodenregisters ( ). De mannelijke en vrouwelijke inwonenden zijn alfabetisch/chronologisch ingeschreven. 3 delen 440. [ ] [ ] [ ] Registers van ingekomen en vertrokken personen en Stukken ingekomen bij de burgemeester als strandvonder en Register van de strandvonderij katern 572. Stukken betreffende kosten van evacuatie van inwoners van Stavenisse Openbare zedelijkheid 446. Register van buitengewone machtigingen tot het schieten, vangen of verdrijven van schadelijk gedierte en van zwanen en ganzen katern 4. Openbare gezondheid 447. Stukken betreffende de vleeskeuringsdienst voor de gemeenten Sint-Maartensdijk (kringgemeente), Stavenisse, Sint-Annaland, Poortvliet en Scherpenisse Registers van de "kinderziekte", (kinderpokken) en besmettelijke ziekten en

23 23 2 katernen 448a. Verordeningen op de heffing van begraafrechten Register van begraafrechten deel Het register is t/m 1947 bijgewerkt Register van lijken begraven op de begraafplaats okt deel Het register is t/m 1947 nov. 8 bijgewerkt Registers van eigen graven delen Het [circa 1937] aangelegde register is bijgewerkt t/m a. Verordeningen betreffende keuring van waren Tekeningen van de eigen graven en van een uitbreidingsplan van de begraafplaats en [1939] 453. Akten van verkoop van grafruimten en vergunningen voor het plaatsen van grafstenen. 1908, en Zie ook inv.nr Voorwaarden van de verkoop van as en vuilnis Bestek en voorwaarden van aanbesteding en tekeningen van het maken van een riolering met bijlagen en Zie ook inv.nr. 471.

24 -. Stukken betreffen het begraven van de bemanning van een Engelse Halifax bommenwerper en 3 Duitse matrozen, met situatietekeningen Zie hiervoor archief inv. nr a. Bouwverordening deel 456. Tekening van een uitbreidingsplan van de gemeente stuk 457. Tekening van het waterleidingnet, behorende bij de concessie verleend aan de Waterleiding Mij Tholen stuk 458. Situatietekening van de woningen, met hierop aangegeven de toestand ervan, behorend bij een rapport van de gezondheidscommissie. ` [1907]. 1 stuk 459. Bestek en voorwaarden van aanbesteding van de bouw van gemeentewoningen aan de Kerkweg [1920]. 459a-460. Bouwvergunningen pakken 459a b c a. Bouwvergunningen voor loodsen, schuurtjes en andere kleine bouwwerken en verbouwingen. ` Openbare Veiligheid 460b. Verordening op de heffing van inentingsgelden met bijlagen c. Reglementen op de brandweer met bijlage. 1853, 1932 en Stukken betreffende vuurwapens ter uitvoering van de Vuurwapenwet

25 462. Situatie-tekeningen van de brandkranen en afsluiters van het waterleidingnet en de verschillende lokaliteiten van de luchtbescherming Stukken betreffende het opruimen van projectielen, mijnen e.d. zaken Verkeer en vervoer Hierbij tekeningen van Duitse mijnenvelden in de Stavenissepolder Concept-ordonnantie van de heffing van haven- en kaaigelden stuk 465. Reglement en tarief voor de beurtschippers, met een aanvulling en Afschriften. 465a. Reglement op het overzetten op het veer Stavenisse - Vianen opgesteld door de ambachtsheren van Stavenisse en de gemeenteraad van Stavenisse. circa stuk 466. Afschrift van het besluit tot heffing van kade- en havengeld stuk 467. Bestekken en voorwaarden van aanbesteding van werken aan de haven, het haventerrein en sluis, met bijlagen Voor de uitbreiding van het haventerrein van 1910 zie inv.nr. 129 en Contracten voor de levering van stroom t.b.v. de straatverlichting en Hierbij een situatietekening van de lantaarnpalen.

26 Staat van de wegen Leggers van de wegen en voetpaden met bijlagen Met bijbehorende kaart Bestekken en voorwaarden van aanbesteding en tekeningen van de te verbeteren wegen en aankoop van grind voor verharding [1938] Stukken betreffende de aanleg van een lokaalspoorweg op Tholen Situatietekening van de te leggen telefoonkabels. [circa 1935]. 1 blad 7. Economische aangelegenheden 474. Verslagen van de landbouw en veeteelt , Voor de landbouwverslagen van 1859 af zie de stukken ingekomen bij en uitgaande van burgemeester en wethouders inv.nr. 79 en volgende m.u.v. de verslagen van 1867 en zie hiervoor inv.nr. 197, 220 en Stukken betreffende de veilingverenigingen Register van aangevraagde en geweigerde jachtakten katern Het register is t/m 1947 bijgewerkt. 476a. Register van vee dat verschijnselen van besmettelijke ziekten vertoont katern 551. Staat van uitbetalingen voor ingeleverde metalen, stuk Op huisnummer geordend.

27 27 8. Maatschappelijke zorg 477. Inventaris van de eigendommen van het plaatselijke- en diaconiearmbestuur stuk 478. Reglement van het plaatselijk armbestuur. afschrift stuk 479. Stukken ingekomen bij burgemeester en wethouders betreffende de armenzorg a. Lijsten van in de gemeente gevestigde instellingen van weldadigheid en Onderwijs 480. Verordeningen en instructies betreffende het onderwijs en heffing van schoolgeld Maandlijsten van leerlingen op de openbare school Bestekken en voorwaarden van aanbesteding van de bouw en verbetering van de openbare lagere school. 1872, 1894 en Register van verleende en geweigerde vergunningen als bedoeld in art. 9 der Vogelwet katern 483a. Verordening inzake het plaatselijk toezicht op het lager onderwijs met bijlage en Landsverdediging Zie ook inv.nr. 543 en b. Keuringsregister voor de landstorm

28 28 1 stuk 484. Stukken betreffende de rustende schutterij , Justitie 424a. Reglement van politie met wijzigingen en Stukken ingekomen bij en minuten van stukken uitgaande van de burgemeester als hulpofficier van justitie Registers van processen-verbaal betreffende justitie en politie katernen sep., aug Lijsten van veroordeelde personen wegens overtreding van de Jachtwet B. GEDEPONEERDE ARCHIEVEN I. Archief van de ambtenaar van de Burgerlijke Stand, Het gedeelte van het archief bestaande uit de registers van geboorten, huwelijken en echtscheidingen en overlijdens ingebonden in banden en de tienjaarlijkse tafels van is niet in de inventaris opgenomen. 488a. Stukken ingekomen bij of opgemaakt door de ambtenaar van de Burgerlijke Stand Hierbij statistische opgaven van het verloop van de bevolking van Register van stukken uitgaande van de ambtenaar van de Burgerlijke Stand deel

29 29 Het register is t/m 1956 in gebruik geweest. II. Archief van het Levensmiddelenbedrijf, Rekeningen van inkomsten en uitgaven en Bijlagen van de rekeningen pakken III. Archief van het Burgerlijk Armbestuur, Rekeningen van inkomsten en uitgaven. 1724/25 en katern /25, afgehoord 1726 mrt Bijlagen van de rekeningen. 1784/85, 1807 en De bijlagen van 1807 en 1810 zijn borderellen Stukken betreffende uitgeleende gelden IV. Archief van het gecombineerd Burgerlijk en Diakonie Armbestuur, Ingekomen en minuten van uitgaande stukken Overeenkomsten en reglementen met bijlagen Hierbij de overeenkomsten betreffende de combinatie en d scheiding van beide instellingen.

30 Begrotingen van inkomsten en uitgaven Kasboek van inkomsten en uitgaven deel Van is het deel gebruikt door het Diakonie Armbestuur. 550a. Register van inkomsten en uitgaven bestaande uit opbrengsten van verpachtingen, leningen, collecten, werkgelden en uitbesteding van wezen enz en aan de keerzijde deel 501. Rekeningen van inkomsten en uitgaven Bijlagen van de rekeningen van inkomsten en uitgaven pakken Stukken betreffende uitgeleende gelden Inventarissen van de bezittingen en schulden van het Burgerlijk en Diakonie Armbestuur en V. Archief van het Burgerlijk Armbestuur, Reglementen van het Burgerlijk Armbestuur Zie ook inv.nr Notulen van de vergaderingen van het bestuur delen jan jul. 10. Hierin ook afschriften van uitgaande stukken.

31 Ingekomen stukken en minuten en afschriften van uitgaande stukken pakken , Registers van uitgaande stukken De stukken zijn geheel afgeschreven. Het register van bevindt zich in inv.nr Akten en overeenkomsten Begrotingen van inkomsten en uitgaven pakken De begrotingen van 1867 en 1868 zijn afschriften Kasboeken van inkomsten en uitgaven delen mei 9. Van zijn hierin ook de inkomsten en uitgaven van het Diakonie Armbestuur geboekt jan mei mei Register van inkomsten en uitgaven van het Burgerlijk Armbestuur bestaande uit opbrengsten van verpachtingen, leningen, collecten enz., Bevindt zich in inv.nr. 500a. 518a. Grootboeken van inkomsten en uitgaven Rekeningen van inkomsten en uitgaven

32 32 2 pakken Bijlagen van de rekeningen pakken Ontbreekt Stukken betreffende waardepapieren Bestek en voorwaarden van aanbesteding van een te bouwen regenbak bij de armhuizen katern 532. Proces-verbaal van aanbesteding van de herstelling van 6 armwoningen. 1911, Lijsten van toegezegde granen en gelden voor de armen Lijsten van brood- en turfbedeling katern 535. Staat van baten en lasten t.b.v. de erven van weduwe Cr. Nelisse, met bijlagen C. VARIA Zie ook inv.nr Rekeningen van inkomsten en uitgaven van de tienden en dijketting van Zuytmoer, 1605, afgehoord 1606 april 29 en 1606 mei 9. Fragmenten Begrotingen en omschrijving van de herstellingskosten van de hofstede van de Gecommitteerde Raad Turcq te Sint-Philipsland stuk

33 33 Achterop staat vermeld: papieren wegens administratie van de heer Turcq, Akten van verpachting van de korenwindmolen met hierop betrekking hebbende stukken en stukken betreffende de verhuur van de lammertienden en dijketting te Stavenisse Zie ook inv.nr Verklaringen betreffende de opbrengst van lammertienden te Stavenisse a. Register van ontvangsten van de collecteur van de gemeene landsmiddelen te Stavenisse katern 540. Aanslagbiljetten van diverse belastingen en dijkgeschotten ingekomen bij J. de Clercq Conceptakte van de verkoop van de korenwindmolen stuk De akte staat achter op een overlijdensbericht van J. de Clercq, dd. 10 september Staat van inkomsten en uitgaven van een hofstede van 150 gemet (58 bunders) op het eiland Tholen stuk 543. Stukken van de commanderend officier van de landstorm te Stavenisse, J. de Clercq Akte van uitgifte in erfpacht van een deel buitenberm van de dijk bewesten de haven van Middelharnis door de ambachtsheer aan Ary van der Staal, scheepstimmerman te Middelharnis, katern 544a. Akte van scheiding van de boedel van Pieter Vos, weduwnaar van Cornelia van Vossen, te Stavenisse

34 opgemaakt door notaris Barend van Emden te Tholen, afschrift stuk 544b. Akte van scheiding van de boedel van Jacob Izakse van Oeveren te Stavenisse opgemaakt door notaris Willem Was te Sint-Maartensdijk met bijlage, afschriften c. Akte van volmacht gegeven door Jacob Hoek Jzn. dijkgraaf te Dreischor aan notaris D. van Weel te Dreischor, concept, stuk d. Akte van veiling van onroerende goederen van wijlen Johannes Repart te Stavenisse opgemaakt door notaris Krijn Wagtho te Tholen, afschrift stuk 545. Koopakte van een huis en erf gelegen aan de Markt te Sint-Maartensdijk, verkocht door C.M. Tichelaar aan M. Boddingius stuk 546. Stukken van de plaatselijke commissie tot oprichting van een nationaal gedenkteken voor november Koopakten van gronden en gebouwen te Stavenisse door particulieren aan particulieren n.b. Hierbij koopakten van het hotel de Gouden Leeuw dat later door de gemeente Stavenisse werd aangekocht om als gemeentehuis te dienen Kasboek van inkomsten en uitgaven van de Nederlandschen volksdienst afdeling buurtschap Stavenisse sep jan. 1 katern

35 35 D. BIJLAGEN I. OVERZICHT VAN DE ARCHIEVEN VAN HET GERECHT, WEESKAMER EN NOTARIS ABRAHAM VERKOUTEREN. Uittreksel van de inventaris van L.W.A.M. Lasonder. De archieven van de rechtbanken, weeskamers en notarissen die over het tegenwoordige grondgebied der provincie Zeeland gefungeerd hebben; De Zeeuwse eilanden van 1914 met latere aanvullingen. Onderstaande archieven zijn in 1979 in bewaring gegeven aan de gemeente Tholen en geplaatst in de gemeentelijke archiefbewaarplaats te Sint-Maartensdijk. g. Archief van het gerecht van Stavenisse, Dit gerecht strekte zich uit over de heerlijkheden Stavenisse en Kempens Hofstede. - Het nog bewaard gebleven proces-verbaal van overdracht der stukken aan den juge de paix van het kanton Tholen, als door den prefect benoemden commissaris van ontzegeling, is gedateerd 26 September De stukken zijn in 1888 van den griffier der arrondissementsrechtbank te Zierikzee voor het provinciaal archief overgenomen. 1. Rechtspraak in boetstraffelijke en civiele zaken. Zie ook inv.nrs , , Gerechtsrol, deelen Processtukken, Vrijwillige rechtspraak Schepenaktenboek, deelen Register van schepenakten, deelen De drie thans ontbrekende deelen over de jaren worden nog vermeld op het proces-verbaal van overdracht in Hierin een alphabetische index op de persoonsnamen

36 Hierin een alphabetische index op de persoonsnamen Hierin een alphabetische index op de persoonsnamen Hierin een alphabetische index op de persoonsnamen. 5913a a. Afschriften van transportakten, Minuten van schepenakten, pakken en 9 liassen lias lias lias lias lias lias lias lias lias a. Minuten van verkoopconditiën, en Register van akten van verpachting, deelen Minuten van testamenten, a. Minuut van volmacht, stuk Minuten van boedelrekeningen en boedelinventarissen, Minuten van allerlei schepenakten,

37 37 1 lias. h. Archief van de weeskamer van Stavenisse, Weeskamers waren verantwoordelijk voor het beheer van goederen van minderjarige wezen. Wees werd men door het overlijden van een van de ouders of van beiden. In het archief van de gemeente Stavenisse vernemen we voor het eerst van de zorg voor wezen in de keur van 1636 (inv.nr. 2 ). Volgens artikel 68 moesten de voogden binnen 6 weken een staat van goederen in handen van schout en schepenen geven. Later werden weesmeesters benoemd (1696, inv.nr. 3). Zij hielden toezicht op het beheer van de goederen. Bij het bereiken van de leeftijd van 25 jaar werd een wees meerderjarig. De voogd moest dan rekening en verantwoording aan de weeskamer afleggen. Ook wanneer een wees eerder huwde kreeg deze de beschikking over zijn erfdeel. Bij de invoering van de Franse wetten kwam er een eind aan de werkzaamheden van de weesmeesters. In het Franse recht waren zij onbekend. Hun werkzaamheden gingen in 1811 over naar de vrederechters. De hier beschreven stukken, die tegelijk met het archief van het gerecht 26 september 1811 aan den juge de paix van het kanton Tholen, als door den prefect benoemden commissaris van ontzegeling, zijn overgedragen, zijn bij de opheffing der weeskamer in 1852 naar de Algemeene Commissie van Liquidatie te 's-gravenhage opgezonden. Aangezien de gemeente Stavenisse de stukken in 1879 niet weder heeft teruggevraagd, is het archief der weeskamer in 1880 uit 's-gravenhage naar het provinciaal archief van Zeeland overgebracht en Register van weesakten, deelen Alfabetisch register op de familienamen Minuten van boedelrekeningen en boedelinventarissen, , a. Ingekomen stuk, i. Archief van den notaris Abraham Verkouteren te Stavenisse, Deze notaris werd als zoodanig 14 augustus 1736 op recommandatie van den magistraat van Tholen gecreëerd door de Staten van Zeeland, en 31 Augustus 1736 bij het Hof van Holland geadmitteerd. Na van te Stavenisse geresideerd te hebben, bracht hij in laatstgenoemd jaar zijn residentie over naar Oud- Vossemeer. De akten uit de laatste periode zie men in inv.nr De hieronder beschreven stukken zijn krachtens de notariswet van 1842 uit de bewaarplaats te Zierikzee overgebracht, en 23 augustus 1911 door den bewaarder der notarieele protokollen aldaar aan den rijksarchivaris in Zeeland overgedragen Minuten van notarieele akten,

38 38 II. OVERZICHT VAN DE DOOP-, TROUW- EN BEGRAAFBOEKEN, ALSMEDE VAN LIJSTEN VAN LIDMATEN VAN DE NED. HERVORMDE KERK TE STAVENISSE. In verband met de invoering van de Burgerlijke Stand moesten de kerkelijke instanties in deze regio krachtens het Frans decreet van 16 december 1810 de doop-, trouw- en begraafregisters inleveren bij de plaatselijke dorps- en stadsbesturen. Krachtens twee Koninklijke Besluiten zijn deze retroacta van de Burgelijke Stand in 1919 overgedragen aan de Rijksarchieven in de provincies. In Zeeland is de helft van de overgebrachte D.T.B.-registers bij het bombardement van Middelburg op 17 mei 1940 verloren gegaan. Van Stavenisse zijn alle overgebrachte D.T.B.-registers verloren gegaan. Indertijd zijn echter niet alle registers ingeleverd. Door particulieren waren voor de brand al afschriften en uittreksels van deze overgebrachte D.T.B.-registers gemaakt. Hiervan zijn copieën aanwezig in het gemeentearchief Tholen. Voor de Rooms Katholieke ingezetenen zie de D.T.B.- register van de R.K.-parochie Halsteren. De hieronder genoemde afkorting DTB en verz. De Vos verwijzen naar verzamelingen aanwezig in het Rijksarchief Zeeland. Dopen. Afschriften doopboeken, met index. DTB nr. 87 Op 't Hof Afschrift A.W. Kloet met aanvulling T. Giljam. Uittreksels doopboeken, DTB nr. 34 en Verz. De Vos nr. 30. Doopboek, 1807 jan dec. 23. Origineel in archief N.H.kerk Stavenisse inv.nr. 14. Trouwen. Trouwboeken, en mei juni 13 Origineel in archief N.H.kerk Stavenisse inv.nr jan mei 6. Origineel in archief N.H.kerk Stavenisse inv.nr. 15. Afschriften trouwboeken, , met index. DTB nr. 88 Op 't Hof Afschrift A.W. Kloet + aanvulling T. Giljam. Uittreksels trouwboeken, DTB nr Verz. De Vos inv.nr. 30.