Omzetgroei in meeste sectoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Omzetgroei in meeste sectoren"

Transcriptie

1 Vooruitzicht Groothandel Omzetgroei in meeste sectoren 2016 eindelijk weer groei-jaar groothandel... vooral dankzij bouwmaterialen en ICT......terwijl oliehandel omzetcijfers drukt -0, +4, * betreft omzetwaarde

2 Groothandel Groei 2016 heeft brede basis De omzet in de groothandel leeft na vier jaar omzetkrimp in 2016 naar verwachting weer op (+4%). De omzetgroei is het sterkst in de ICT- en bouwmaterialengroothandel en nihil in de groothandel in grondstoffen. Het vertrouwen van ondernemers in de groothandel is momenteel groot en heeft in het derde kwartaal van 2015 een recordhoogte bereikt. Het prijsherstel voor de groothandel als geheel blijft minimaal vanwege de relatief lage olieprijzen en de sterke vertegenwoordiging van deze sector. In 2015 lijdt de groothandel in olie en steenkool naar verwachting een omzetverlies van 2. Groothandel in positieve flow Qua volumegroei heeft de groothandel sinds 2008 van alle sectoren de meeste vooruitgang geboekt. Voor de waardeontwikkeling is het beeld pas vanaf volgend jaar weer positief. In de eerste drie kwartalen van 2015 was er wel ook al wel omzetgroei in alle sectoren, behalve voor olie en steenkool en chemische producten. Dit is het gevolg van de enorme dip in de olieprijzen. Dit beeld zal in 2016 naar verwachting hetzelfde blijven. Dankzij een verbreding van het economisch herstel ligt voor de groothandel in 2016 na vier krimpjaren weer omzetgroei in het verschiet, tot een omzetniveau van ruim 450 miljard. De drie grote drivers van de groothandel groeien dit en volgend jaar: de export met circa 4,, de consumptie met ruim 1, (mede dankzij de aangekondigde lastenverlichtingen) en de investeringen met 9% in 2015 en 4, in De invoer stijgt met ongeveer, iets hoger dan de uitvoer. Dit is gunstig voor groothandelaren die zich met wederuitvoer bezighouden. Ook bij vele Europese handelspartners is sprake van aantrekkende groei. Dit is gunstig voor een breed scala aan groothandels, van ICT en kapitaalgoederen tot aan non-food consumentenproducten. Omzetgroei in 2016 eindelijk weer positief 4% 2% -2% -4% -6% Bron: CBS en Vooral wederuitvoer sinds 2009 hard gegroeid Index 2009 = F 2016F Omzet Volume Prijs De groothandel heeft een prima uitgangspositie om de rol van ketenregisseur op te pakken. Een voorwaarde om de waardecreatie te verhogen is te investeren in digitale platforms Marinus van der Meer Sectormanager Groothandel 80 BBP Wederuitvoer Uitvoer binnenlands geproduceerd product Bron: CBS en CPB; bewerking

3 Agrarische producten Omzetgroei blijft ook in 2016 gematigd De omzet van de agrarische groothandel is ondanks de aanhoudende druk op de graanprijzen in 2015 gestegen, met circa 3%. Ook in 2016 zal de omzetgroei naar verwachting tot 3% beperkt blijven vanwege aanhoudend lage graanprijzen. De prijzen die handelaren voor uien en aardappelen betaald krijgen, hebben in het seizoen 2015/16 een prima start gemaakt. Aanhoudende consumptiegroei en de gunstige eurokoers pakken vooral positief uit voor de omzet van groothandels in bloemen en planten. Lagere graanprijzen drukken omzetgroei In de groothandel voor agrarische producten (akkerbouwproducten en bloemen en planten) ging in 2015 bijna 45 miljard om. De omzet van de totale agrarische groothandel trok na twee krimpjaren weer aan. In 2014 daalde de omzet met 5,, vooral door prijsdalingen van akkerbouwproducten (7 van het sectortotaal). De gemiddelde graanprijsdaling was ook aanzienlijk (-18%) en de oogstraming voor 2016 is vooralsnog zo gunstig dat nieuwe prijsdalingen worden voorzien. Dit zal de omzetgroei in zowel 2015 als 2016 drukken tot circa 3% (zie figuur). De omzetontwikkeling in de akkerbouw is volatieler dan die van andere landbouwproducten. Ook uien en aardappelprijzen zijn afhankelijk van de door weersomstandigheden bepaalde opbrengst en kwaliteit. In 2014/15 waren deze prijzen beneden gemiddeld en in 2015/16 zijn de prijzen bij de seizoenstart bovengemiddeld. Gunstig groeiperspectief sierteeltgroothandel De omzetontwikkeling bij sierteeltproducten wordt in hoge mate bepaald door de consumentenmarkten in de exportlanden. Twee derde van de bloemen en planten wordt uitgevoerd, bij akkerbouwproducten bijna een kwart. Voor deze groothandels zijn de voortekenen voor 2016 gunstig. De consumptieve bestedingen in veel exportlanden ontwikkelen zich positief en de eurokoers blijft gunstig. Vooral de export naar het VK, Frankrijk en Polen zal in 2015 en 2016 naar verwachting sterk toenemen. Omdat er minder via de veiling wordt verhandeld, is er enige neerwaartse prijsdruk in de handel, omdat afnemers in het buitenland eerder zullen kiezen voor goedkopere alternatieven. Gematigd omzetherstel vanwege prijsdruk Index 2010 = Bron: CBS; raming Omzetontwikkeling akkerbouw meest volatiel Index 2010 = Akkerbouwproducten Groenten en fruit Sierteelt Zuivel, vetten, eieren Bron: CBS en

4 Voedingsmiddelen Groothandel food profiteert van eurokoers De omzetgroei van groothandels in voedingsmiddelen zal naar verwachting in zowel 2015 als 2016 circa 3% bedragen, dankzij zowel binnen als buitenlandse consumptiegroei. De groothandel in groenten en fruit en dranken behaalde in 2015 betere resultaten dan de groothandel in zuivel. De VS is dankzij de laag blijvende eurokoers zeker nog in 2016 een groeimarkt. Voor de komende jaren is China echter exportgroeimarkt nr.1 voor de food groothandel. De ontwikkeling van de afzet naar EUlanden stagneerde in 2015, maar zal dankzij de groei van de consumptieve bestedingen in diverse Europese landen in 2016 opleven. Exportgroei EU nihil, VS en China groeimarkten Op basis van de groei in de eerste drie kwartalen van 2015 lijkt de omzetgroei in de food groothandel in 2015 uit te komen op bijna 3%. Bovengemiddeld presteren de groothandel in groenten en fruit en dranken. De omzet in de zuivelgroothandel lijdt onder de slechte prijzen. Ook voor 2016 wordt dankzij de goedkope euro en gunstigere zuivelprijzen een exportgroei van minstens 3% voorzien. De uitvoerwaarde van voeding en levende dieren ( 56 mrd in 2014) steeg in de eerste negen maanden van 2015 nauwelijks, die van dranken en tabak ( 6,5 mrd) daalde flink. De belangrijkste groeimarkten waren de VS en China. Ook de binnenlandse markt en vooral de foodservicemarkt trok aan dankzij groei van de consumptieve bestedingen. Het aandeel van de wederuitvoer bij dranken en tabak is de laatste jaren snel toegenomen, met name door de sluiting van Philip Morris. Exportontwikkeling food naar land / regio (% j.o.j.) * VOEDING EN LEVENDE DIEREN EU Niet-EU landen VS China DRANKEN EN TABAK EU Niet-EU landen VS China Bron: CBS en ; * januari-september 3% omzetgroei voedingsgroothandel % 3% 2% 1% -1% Bron: CBS en Wederuitvoer dranken en tabak fors gestegen Aandeel wederuitvoer in % van totale uitvoerwaarde Voeding en levende dieren Dranken en tabak jan-aug Bron: CBS en

5 Non-food Non-food doet het ook in 2016 goed De voorziene verdere verbetering van de koopkracht in binnen en buitenland stimuleert de afzet van de groothandel non-food ook in De verwachte omzetgroei bedraagt ongeveer, na een groei van 7, in De volumeontwikkeling in de groothandel is prima, het schort nog aan de groei van de toegevoegde waarde. De uitdaging voor ondernemers in de groothandel ligt in het combineren van de aansluiting op digitale platforms en het bereiken van vooral meer niet-europese afzetmarkten. Koopkrachtverbetering stimuleert omzet De groothandel in non-food consumentenproducten genereert in 2015 een omzet van ruim 82 miljard. De omzet beweegt ongeveer gelijkmatig met die van de conjunctuur. De omzetgroei in 2015 kwam boven die in 2013 en 2014 uit dankzij het aantrekken van de consumptieve bestedingen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de ontwikkeling van de retailomzet non-food. Deze neemt in 2015 met ongeveer 1, toe, na vier krimpjaren. In 2016 verbetert de koopkracht in Nederland en in diverse Europese afzetlanden verder, terwijl de exportvooruitzichten richting bijvoorbeeld China iets onzekerder zijn. Al met al wordt voor 2016 omzetgroei verwacht. Qua volumegroei in de afgelopen jaren overtreft de groothandel de meeste andere sectoren. De ontwikkeling uitgedrukt in toegevoegde waarde valt echter tegen. Digitalisering en internationalisering van belang De internetomzet groeit veel sneller dan die in winkels en zal in 2016 waarschijnlijk ongeveer driekwart hoger zijn dan in Deze groei is ook beduidend hoger dan die van de exportwaarde (zie figuur), die geremd wordt door de aanhoudende prijzendruk. De uitdaging voor de groothandel non-food zit naast waardecreatie onder meer in het voorkomen dat omzet weglekt omdat er vaker rechtstreeks bij de fabrikant wordt besteld. Behalve het beleveren van webwinkels worden ook het zelf openen van webwinkels of het faciliteren van digitale platforms een must voor de groothandel. Bovenaan de to do lists zou het inzetten van de modernste IT systemen ten behoeve van internationale digitale platforms moeten staan, in combinatie met internationaal zaken doen in vooral niet-europese afzetlanden. Omzet groothandel non-food groeit stevig door 1 - Bron: berekeningen o.b.v. CBS Internetomzet groeit 3,5x zo snel als export Index 2010 = F 2016F Omzet non-food detailhandel (niet-internet) Omzet internetwinkels Exportwaarde Bron: berekeningen o.b.v. CBS

6 Kapitaalgoederen Omzetgroei 2016 van ruim verwacht De hoge groei van de bedrijfsinvesteringen vertaalt zich in een herstel van de omzet in zowel 2015 als In 2016 kan de omzetgroei boven de uitkomen dankzij herstel van de ICT investeringen na de pas op de plaats in De groothandel in vervoermiddelen was met een omzetherstel van 2 in 2015 de grote motor achter de groei. De groothandel in machines zal na een investeringsgroei van circa 7% in 2015 in het nieuwe jaar terugvallen vanwege toenemende exportonzekerheden naar China. Verwachte investeringsimpuls 2016 dankzij ICT De groothandel in kapitaalgoederen (ICT, transportmaterieel, landbouwmachines en industriële machines) kent een omzet van ongeveer 40 miljard. De sector profiteert sinds 2015 van het aangetrokken investeringsklimaat. De binnenlandse bedrijfsinvesteringen nemen in 2015 met circa 9% toe. Op basis van de omzetgroei in de eerste drie kwartalen ligt voor 2015 voor de groothandel in kapitaalgoederen een omzetgroei van in het verschiet. Door aantrekkende investeringsgroei in de ICT wordt voor 2016 een investeringsgroei van ruim verwacht. Neerwaartse risico s voor machines De investeringsgroei in de ICT is in 2015 afgevlakt, na de hoge groeipercentages in de jaren ervoor (zie figuur). Voor 2016 wordt verwacht dat de groei ongeveer 6% bedraagt, iets lager dan het groeigemiddelde sinds Digitalisering blijft immers core business voor vrijwel alle sectoren. De investeringen in vervoermiddelen maakten de drie jaren van krimp van in totaal ruim 2 in 2015 in één klap weer goed en zullen in 2016 op basis van een positief producentenvertrouwen naar verwachting met circa kunnen doorgroeien. Ook de investeringen in machines en overige materiële activa ontwikkelen zich na een flinke groei in 2015 (+7%) in 2016 nog wel positief, maar minder goed dan die van de ICT investeringen en met bovendien neerwaartse risico s. Dit vooral vanwege somberheid omtrent exportgroei naar China. Groei investeringen impuls voor omzetgroei groothandel kapitaalgoederen Bron: berekeningen o.b.v. CBS Investeringsimpuls zet door in 2016 Index 2010 = F 2016F Totaal Vervoermiddelen ICT Machines en overige materiële activa Bron: berekeningen o.b.v. CBS

7 Grondstoffen Omzet oliehandel nog niet uit de put De handel in olie en steenkool boekt al vier jaren forse omzetverliezen door grote prijsdalingen. Sinds 2011 is ongeveer 6 aan omzet ingeleverd. De olieprijzen blijven in 2016 naar verwachting laag en zullen per saldo nauwelijks stijgen ten opzichte van Ook de groothandel in chemische producten ondervindt de nadelen van de lage olieprijzen en zal na de omzetkrimp in 2016 maar mondjesmaat herstellen. De verwachte groei in 2016 is te danken aan de groei in de segmenten bouwmaterialen en metaalwaren. Lage olieprijzen blijven omzetherstel drukken De handel in olie en steenkool maakt ruim de helft uit van de omzet in grondstoffen en halffabricaten (metaal, bouwmaterialen, metaal en chemische producten). De lage olieprijzen sinds medio 2014 hebben in 2015 tot een omzetverlies van ruim 8% geleid voor deze sector. Ook 2016 blijft een turbulent jaar voor groothandelsbedrijven actief in de grondstoffenbranche. De prijzen zullen naar verwachting stabiliseren op de huidige lage niveaus. Het omzetherstel voor deze sector van circa 4% wordt dan ook gevoed door de omzetgroei in bouwmaterialen, metaal en metaalproducten. Bouwmaterialen en metaalwaren groeipijlers Groothandels in grondstoffen en halffabricaten kennen een uiteenlopende dynamiek. De omzet in de groothandel in bouwmaterialen noteerde vanwege de crisis op de woningmarkt sinds 2009 vier krimpjaren. In 2014 zette voorzichtig het herstel in, maar in 2015 is dit segment in de groothandel met een groei van ruim 7% de sterkste pijler. De groothandel in metaal herstelde zich na drie krimpjaren in 2015 met een omzetherstel van ruim 3%. De groothandel in chemische producten bleek in 2015 ook gevoelig voor de neerwaartse druk op de olieprijzen, waardoor de omzet ruim 6% daalde. Voor 2016 wordt een gering herstel van circa 2% voorzien. De oliehandel spant momenteel echter de kroon met in 2015 alleen al een omzetdaling van een kwart en sinds 2011 van circa 6. De omzetgroei in 2016 wordt geraamd op. Beperkt herstel na vier jaar omzetverlies Bron: berekeningen o.b.v. CBS Fors omzetverlies oliehandel in drie jaar tijd Index 2010 Q4=; 4-kw. voortschrijdend gemiddelde Olie en steenkool Metaal en erts Bouwmaterialen Metaalwaren, verwarming Chemische producten Bron: berekeningen o.b.v. CBS

8 Meer weten? Kijk op ing.nl/kennis en volg ons op Twitter Of neem contact op met: Henk van den Brink Sectoreconoom Groothandel Marinus van der Meer Sectormanager Groothandel Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist (en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 8 december 2015.

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

Minder faillissementen in 2016

Minder faillissementen in 2016 Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis

Nadere informatie

Noord-Holland heeft hoogste startersquote

Noord-Holland heeft hoogste startersquote Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters

Nadere informatie

Minder startende ondernemers

Minder startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim

Nadere informatie

Groter handelsvolume, blijvende prijsdruk

Groter handelsvolume, blijvende prijsdruk Groothandel Groter handelsvolume, blijvende prijsdruk De groothandel kampt al drie jaar met dalende omzetten. Dit was in 2014 vooral te wijten aan (fors) lagere prijzen van olie en agrarische producten.

Nadere informatie

Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken

Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Na twee moeilijke jaren, waarin het volume èn de omzet daalde, kan de groothandel in 2014 stappen vooruit zetten (volumegroei;

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

Economie Utrecht komt verder op stoom

Economie Utrecht komt verder op stoom Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting

Nadere informatie

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Horeca herstelt laat

Horeca herstelt laat Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse

Nadere informatie

Productiegroei industrie versnelt

Productiegroei industrie versnelt Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste

Nadere informatie

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2013

De agrarische handel van Nederland in 2013 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in opnieuw

Nadere informatie

Verdere groei in het verschiet

Verdere groei in het verschiet Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2013

De agrarische handel van Nederland in 2013 De agrarische handel van Nederland in 2013 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in 2013

Nadere informatie

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2014

De agrarische handel van Nederland in 2014 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale Nederlandse handelsoverschot is in gelijk gebleven aan het niveau van ( 47,6 mld.); handelsoverschot agrarische producten komt

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2012

De agrarische handel van Nederland in 2012 De agrarische handel van Nederland in 2012 1. Opvallende ontwikkelingen Totale wereldhandel in agrarische producten groeit voor tweede opeenvolgende jaar met ruim 10% Nederlandse agrarische export groeit

Nadere informatie

Groeimotor logistiek koelt af

Groeimotor logistiek koelt af Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2010

De agrarische handel van Nederland in 2010 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Wereldhandel in agrarische producten daalde in met ruim 10%, maar vertoont in weer herstel Nederlandse agrarische export groeit in naar

Nadere informatie

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000 Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Atradius Landenrapport

Atradius Landenrapport Atradius Landenrapport Nederland November 214 Overzicht Algemene informatie Belangrijkste sectoren (213, % van bbp) Hoofdstad: Amsterdam Diensten: 72% Regeringsvorm: Constitutionele monarchie Industrie:

Nadere informatie

Visie ING Investment Office Oktober 2017

Visie ING Investment Office Oktober 2017 Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?

Nadere informatie

Economie en financiële markten

Economie en financiële markten Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese

Nadere informatie

Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij

Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Vooruitzicht Bouw Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Bouwproductie groeit met 4% in 216 Einde aan enorme groei afgegeven vergunningen en verkoop nieuwbouw 4% 216 ING Economisch Bureau 1 Bouw Bouwproductie

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse

Nadere informatie

Omzetgroei zet door in 2016

Omzetgroei zet door in 2016 Vooruitzicht Horeca Omzetgroei zet door in 216 De omzet* in de horeca stijgt in 215 en 216... want Nederlandse consumenten besteden meer buiten de deur... en de toestroom van toeristen groeit. +4% 215

Nadere informatie

Aantal starters stabiliseert

Aantal starters stabiliseert Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar

Nadere informatie

Gematigd optimisme voor 2016

Gematigd optimisme voor 2016 Vooruitzicht Agrarische sector Gematigd optimisme voor 216 Stabiele groei productievolume... met goede exportvooruitzichten 216......door goedkope euro en groei koopkracht +1,% +1,% 215 216 ING Economisch

Nadere informatie

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren

Nadere informatie

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog

Nadere informatie

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014 Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Agrarische export omhoog naar 20% van alle uitvoer

Agrarische export omhoog naar 20% van alle uitvoer Kwartaalbericht Agrarische sector ING Economisch Bureau Agrarische export omhoog naar 20% van alle uitvoer Hoogste productiegroei voor melkveehouders De vooruitzichten voor de meeste agrarische sectoren

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-144 21 december 2005 9.30 uur Groei economie derde kwartaal 2005 hoger dan eerder geraamd De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van 2005 met

Nadere informatie

Omzet industrie daalt door lagere prijzen

Omzet industrie daalt door lagere prijzen Eerste kwartaal 21 Omzet industrie daalt door lagere prijzen Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Herstel horeca in 2011

Herstel horeca in 2011 Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Herstel horeca in 2011 De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca is in 2010 nog negatief. Hiermee blijft de sector achter bij de Nederlandse economie als

Nadere informatie

Zorgen om arbeidsmarktkrapte

Zorgen om arbeidsmarktkrapte Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van

Nadere informatie

Kwartaalbericht Vastgoed

Kwartaalbericht Vastgoed Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen

Nadere informatie

ING Investment Office

ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten

Nadere informatie

Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater? Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog

Nadere informatie

Balanceren tussen regulering en klantwensen

Balanceren tussen regulering en klantwensen Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche

Nadere informatie

Sectormonitor 2015-Q4

Sectormonitor 2015-Q4 Sectormonitor 2015-Q4 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Kaj van Zenderen Inhoud Sectormonitor 2015-Q4 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling en ondernemersvertrouwen

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal

Nadere informatie

Effecten van Russische boycot op invoer van Europees vlees, zuivel, groente en fruit. Stand van zaken in juni 2015.

Effecten van Russische boycot op invoer van Europees vlees, zuivel, groente en fruit. Stand van zaken in juni 2015. Effecten van Russische boycot op invoer van Europees vlees, zuivel, groente en fruit. Stand van zaken in juni 2015. Siemen van Berkum en Gerben Jukema, LEI Wageningen UR, 24 juni 2015. Hoofdpunten De Nederlandse

Nadere informatie

Nederland Handelsland

Nederland Handelsland Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch

Nadere informatie

Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken

Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken Detailhandel ING Economisch Bureau Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken De Nederlandse detailhandel gaat door een moeilijke tijd. In het eerste kwartaal werd 3,8% minder omgezet.

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

Dienstensector houdt vertrouwen

Dienstensector houdt vertrouwen Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren

Nadere informatie

Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter

Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter Verhuurders willen kranenpark uitbreiden Bouwproductie groeit met 4% in 216 Prefab: meer draaiuren en grotere kranen + 4% 216 Prefab Meer draaiuren

Nadere informatie

Marktontwikkelingen varkenssector

Marktontwikkelingen varkenssector Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te

Nadere informatie

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research Sectorupdate Export bloemen en planten Economisch Bureau, Sector & Commodity Research 25 juni 2012 Exportgroei ondanks crisis in de eurozone Rusland vierde exportbestemming door sterke toename van de export

Nadere informatie

Daling faillissementen vlakt af

Daling faillissementen vlakt af Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen

Nadere informatie

Visie op de Nederlandse economie in 2014

Visie op de Nederlandse economie in 2014 Visie op de Nederlandse economie in 2014 De economie lijkt in de tweede helft van 2013 de bodem te hebben bereikt. Het is sinds 2008 niet de eerste keer dat dit gebeurt. Na het aanvankelijke herstel gedurende

Nadere informatie

Retail nog niet in evenwicht

Retail nog niet in evenwicht Vooruitzicht Detailhandel Retail nog niet in evenwicht 2015 met horten en stoten; onevenwichtige groei in detailhandel Stijgende koopkracht huishoudens biedt volgend jaar zetje in de rug. Op termijn zal

Nadere informatie

Interesse in vastgoed vertaalt zich in transacties

Interesse in vastgoed vertaalt zich in transacties Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Interesse in vastgoed vertaalt zich in transacties Opname kantorenmarkt stabiel 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 Logistiek vastgoed in trek Activiteit winkelmarkt

Nadere informatie

Productiegroei industrie afgenomen in derde kwartaal

Productiegroei industrie afgenomen in derde kwartaal Derde kwartaal 214 groei industrie afgenomen in derde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

Macro-economische Ontwikkelingen

Macro-economische Ontwikkelingen Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Onderdeel Economische groei Inflatie Producentenvertrouwen Consumptie Omzet detailhandel Consumentenvertrouwen Hypotheken Hypotheek- en kapitaalmarktrente

Nadere informatie

Provinciale economie in het nauw

Provinciale economie in het nauw Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.

Nadere informatie

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING

Nadere informatie

Industriële omzet stijgt opnieuw

Industriële omzet stijgt opnieuw Vierde kwartaal 217 Industriële omzet stijgt opnieuw Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Wederom meer omzet voor industrie

Wederom meer omzet voor industrie Derde kwartaal 217 Wederom meer omzet voor industrie Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Productie licht gedaald in vierde kwartaal

Productie licht gedaald in vierde kwartaal Vierde kwartaal 14 Productie licht gedaald in vierde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

Macro-economische Ontwikkelingen

Macro-economische Ontwikkelingen Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Overall conclusie De Nederlandse economie groeit naar verwachting met 1¾% in 1 en met 1½% in 11. De toename van het bbp komt bijna volledig voor

Nadere informatie

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015 HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2015 Samenvatting Uit de FME Conjunctuurenquête voorjaar 2015 wordt duidelijk dat veel bedrijven een gezonde uitgangspositie hebben om de uitdagingen

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Technologische industrie. november 2016

Conjunctuurenquête Technologische industrie. november 2016 Conjunctuurenquête Technologische industrie november 2016 Voorzichtige groei in onzekere markt Het CBS kwam vorige week donderdag naar buiten met het bericht dat de positieve stemming onder ondernemers

Nadere informatie

Internationale handel in goederen van Nederland 2012

Internationale handel in goederen van Nederland 2012 Webartikel 2013 Internationale handel in goederen van Nederland 2012 Wiel Packbier 11-11-2013 gepubliceerd op cbs.nl Samenvatting De internationale handel in goederen is in 2012 wederom minder hard gegroeid.

Nadere informatie

Conjunctuurtest voorjaar 2011

Conjunctuurtest voorjaar 2011 Conjunctuurtest voorjaar 2011 Vereniging FME-CWM, Zoetermeer, juni 2011 Kasper Buiting, beleidsadviseur Onderzoek en Economie www.fme.nl Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag zonder bronvermelding

Nadere informatie

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt

Nadere informatie

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden

Nadere informatie

2014 minder goed jaar dan 2013 voor meeste sectoren

2014 minder goed jaar dan 2013 voor meeste sectoren Kwartaalbericht Agrarische sector ING Economisch Bureau 2014 minder goed jaar dan 2013 voor meeste sectoren Export blijft basis voor land- en tuinbouw en is ook in 2014 groeimotor voor totale Nederlandse

Nadere informatie

Kraanverhuurders bouwen capaciteit af

Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Het aantal kranen in Nederland neemt af maar er bestaat nog steeds een overcapaciteit. Uurtarieven liggen hierdoor verder onder

Nadere informatie

Lagere afzetprijzen drukken nog steeds omzet

Lagere afzetprijzen drukken nog steeds omzet Tweede kwartaal 216 Lagere afzetprijzen drukken nog steeds omzet Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 2015

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 2015 Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 215 Stabilisatie van de horecaomzet in 215 na sterke groei in 214. De verbetering van het vertrouwen van de Nederlandse consument

Nadere informatie

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik Persbericht PB14-032 15 mei 2014 9.30 uur CBS: economie krimpt door lager gasverbruik - Sterke afname binnenlands verbruik en export van aardgas door milde winter - Mede hierdoor economische krimp van

Nadere informatie

Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie

Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Kwartaalbericht Bouw NG Economisch Bureau Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Faillissementen en slecht weer laten orderportefeuilles groeien Voor 2011 verwacht NG Economisch Bureau

Nadere informatie

Minder sterke groei industrie in tweede kwartaal

Minder sterke groei industrie in tweede kwartaal Minder sterke groei industrie in tweede kwartaal Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

retail sectormonitor januari 2012

retail sectormonitor januari 2012 sectormonitor retail januari 212 > Omzetdaling voor non-food branches in 212 > Omzetgroei van 1% in 212 verwacht voor supermarkten > Herstel foodspeciaalzaken nog niet in zicht 1 Retailmonitor Januari

Nadere informatie

Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top

Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top In de bouw is de recessie nog verre van over. In 2010 krimpt de bouwproductie naar verwachting met 6,7%. In 2011 herstelt

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-010 13 februari 2007 9.30 uur Economie groeit 2,9 procent in 2006 De Nederlandse economie is in 2006 met 2,9 procent gegroeid. Dit is bijna twee keer

Nadere informatie

Groeiversnelling in Midden-Brabant

Groeiversnelling in Midden-Brabant Regiovisie Midden-Brabant Groeiversnelling in Midden-Brabant De economische groei in Midden-Brabant houdt aan en ligt in 2015 boven de 2,5%. De toenemende vraag naar producten en diensten levert ondernemers

Nadere informatie

Krimp slaat weer toe in bouw

Krimp slaat weer toe in bouw Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Krimp slaat weer toe in bouw Voor 2012 verwacht ING Economisch Bureau een lichte krimp van de bouwproductie van 2%. Door de vastgelopen woningmarkt worden er

Nadere informatie

Rabobank Cijfers & Trends

Rabobank Cijfers & Trends Detailhandel in wonen De detailhandel in wonen bestaat uit de volgende branches: woninginrichting (onder te verdelen in meubelspeciaalzaken, woningtextielspeciaalzaken, slaapspeciaalzaken en gemengde zaken),

Nadere informatie

FME Postbus AD Zoetermeer T E I HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2016

FME Postbus AD Zoetermeer T E I  HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2016 FME Postbus 190 2700 AD Zoetermeer T 079 353 11 00 E info@fme.nl I www.fme.nl HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête 2016 Algemeen Ondernemers in de technologische industrie hebben in 2015 een omzetgroei

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

Welkom. Datum: 25 april 2014

Welkom. Datum: 25 april 2014 Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel

Nadere informatie

Sectormonitor 2016-Q1

Sectormonitor 2016-Q1 Sectormonitor 2016-Q1 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Kaj van Zenderen Inhoud Sectormonitor 2016-Q1 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling en ondernemersvertrouwen

Nadere informatie

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Herstel zakelijke diensten op handen

Herstel zakelijke diensten op handen Kwartaalbericht zakelijke dienstverlening ING Economisch Bureau Herstel zakelijke diensten op handen Het ING Economisch Bureau verwacht dat de omzet in de zakelijke dienstverlening in 211 met ruim 3% toeneemt.

Nadere informatie

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk Derde kwartaal 2 industrie daalt, productie vrijwel gelijk Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Producenten boeken omzetgroei met dubbele cijfers

Producenten boeken omzetgroei met dubbele cijfers Eerste kwartaal 217 Producenten boeken omzetgroei met dubbele cijfers Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal-

Nadere informatie

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt Starters ING Economisch Bureau Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt In 2011 is het aantal startende ondernemers licht toegenomen tot totaal 123.500. Dit aantal ligt nog altijd

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2007-I

Eindexamen economie 1 vwo 2007-I Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 1 Een antwoord waaruit

Nadere informatie

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend , 14.30 uur Update grondstoffen Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend In 2016 werd nog een mooi rendement geboekt met grondstoffen. Kunt u de komende tijd rekenen op goede rendementen op deze

Nadere informatie

Omzet producenten industrie stijgt opnieuw

Omzet producenten industrie stijgt opnieuw Tweede kwartaal 217 producenten industrie stijgt opnieuw Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie