Een brug naar de toekomst PCOB manifest heeft oog voor solidariteit tussen generaties
|
|
- Anneleen van den Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een brug naar de toekomst PCOB manifest heeft oog voor solidariteit tussen generaties Inleiding De huidige financiële en economische crisis maakt pijnlijk duidelijk dat de houdbaarheid van de overheidsfinanciën betrekkelijk is. Door onder andere vergrijzing en ontgroening en daaraan verbonden oplopende kosten voor de AOW en voor de gezondheidszorg en AWBZ, dreigen de overheidsuitgaven structureel toe te nemen, terwijl de inkomsten structureel onder druk staan. Het verhogen van de AOW-leeftijd wordt gezien als één van de maatregelen die de (financiële) pijn moet verzachten. Het kabinet stelt zich op dit punt concreet voor om de AOW-leeftijd naar 67 jaar te brengen, rekening houdend met de zogenaamde zware beroepen. De PCOB is van mening dat een gezonde samenleving niet alleen een zaak is van een groeiende economie, laat staan van gezonde overheidsfinanciën. De AOW-leeftijd verhogen, alleen om het huishoudboekje van de overheid op orde te brengen, is onvoldoende. In dit manifest benaderen wij het verhogen van de AOW-leeftijd als een maatschappelijk vraagstuk en proberen wij een positieve bijdrage te leveren aan een blijvend gezonde samenleving, met oog voor solidariteit tussen generaties. Dit manifest is in lijn met eerder beleid van de PCOB in De PCOB heeft zich toen uitgesproken voor verdere fiscalisering van de AOW. In de beleidsvoornemens van het huidige kabinet wordt naast de fiscalisering van de AOW (20% AOW betaald uit algemene middelen in 2008) in 2011 een houdbaarheidsbijdrage ingevoerd. De houdbaarheidsbijdrage is een beperking van de indexatie tweede schijf die ook tot verdere fiscalisering van de AOW leidt. Meer ouderen vallen in het tarief van de Tweede schijf. Een brug naar de toekomst Een beweegbare brug kent pijlers als dragende basiselementen en een beweegbaar deel om de verschillende gebruikers ten dienste te zijn. Deze metafoor past bij de opzet van dit manifest. De randvoorwaarden van de PCOB in de discussie over de verhoging van de AOW-leeftijd vormen de basis. De voorstellen bieden houvast én geven beweging aan. Ze leiden tot het overbruggen van verschillende meningen en standpunten. Zo wil de PCOB een brug slaan naar de toekomst en inhoud geven aan solidariteit tussen generaties. Randvoorwaarden Met deze randvoorwaarden beschrijven wij het kader waaraan alle maatregelen die bij het bestrijden van de financiële en economische crisis genomen worden, moeten voldoen. Ze zijn de toetssteen voor alle beleidsvoorstellen rond de verhoging van de AOW-leeftijd.
2 De PCOB De PCOB is een organisatie die opkomt voor de belangen van 50-plussers. Daarbij laten we ons inspireren door het christelijk sociaal gedachtegoed. Van daaruit zijn Omzien naar elkaar, Rechtvaardige verhoudingen en Rentmeesterschap belangrijke kernwaarden voor de PCOB. Wij ontlopen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid niet en spelen graag onze rol, ook in dit maatschappelijk debat. Solidariteit De PCOB is een warm voorstander van solidariteit tussen ziek, gezond, arm en rijk en tussen generaties en pleit daarbij voor evenwicht in verhoudingen. Daarbij vragen we aandacht voor de huidige generatie 50-plussers, die hard heeft gewerkt voor de welvaart van nu. Wij willen hen recht doen. Echter, dit kan niet betekenen dat we de rekening doorschuiven naar komende generaties. Daarom staat voor de PCOB de discussie over verhoging van de AOW-leeftijd ook los van de huidige crisismaatregelen. Betrouwbare overheid De PCOB vindt dat de overheid betrouwbaar moet zijn. Dat betekent dat de overheid een heldere, toekomstbestendige lijn volgt. Zwalkend overheidsbeleid maakt het voor burgers onmogelijk te anticiperen op veranderende situaties. Daar komt nog bij dat burgers, juist als het gaat om hun oudedagsvoorziening, tijd nodig hebben zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Economische groei en arbeidsparticipatie De PCOB realiseert zich dat een duurzame economische groei noodzakelijk is voor een gezonde maatschappij. In samenhang met deze economische groei pleiten wij voor maatregelen die de arbeidsparticipatie verhogen. Los van de huidige crisis ontstaat over een aantal jaren een groot probleem, namelijk dat er veel handen tekort zullen komen. Zo geven berekeningen aan dat rond 2025 bijna 25% van de Nederlandse beroepsbevolking in de zorgsector werkzaam moet zijn om aan de stijgende zorgvraag te voldoen. Momenteel zijn circa 1,2 miljoen mensen actief in de zorg. (bron: Eerlijk delen De PCOB wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. De PCOB heeft, wat eerder ingenomen standpunten betreft, een lange historie op dit gebied. In 2006 heeft de PCOB zich positief uitgesproken over verdere fiscalisering van de AOW en in de aanloop naar de nieuwe zorgverzekeringswet heeft de PCOB zich hard gemaakt voor een inkomensafhankelijke premie. Verantwoordelijkheid De PCOB is een belangenbehartigende organisatie voor 50-plussers, maar heeft geen rol als CAO partij. De PCOB doet daarom nadrukkelijk de oproep aan CAO partijen om meer specifiek de belangen te behartigen van de langer doorwerkende mens. 2
3 Levensfase De PCOB vindt dat levensfasegericht loopbaanbeleid noodzakelijk is, waarbij zowel aandacht is voor zware beroepen als het arbeidsverleden (aantal gewerkte jaren). In de toekomst moeten ook mensen in zware beroepen langer kunnen doorwerken. Het mag niet zo zijn dat bepaalde beroepen dermate belastend zijn dat de werknemers in deze beroepen voor hun 65 e zijn versleten. Voorstellen Koppeling AOW-leeftijd aan vergroten arbeidsparticipatie 55-plussers Van de mannen en vrouwen in de leeftijd tussen 55 en 65 jaar had in % een betaalde baan (bron: CBS: Sociaaleconomische trends, 2 e kwartaal 2009). Dat betekent dat minder dan de helft van de mensen in deze leeftijdsgroep werkt. De PCOB vindt het van groot belang de arbeidsparticipatie binnen deze leeftijdsgroep te vergroten. Alleen het verhogen van de AOW-leeftijd om de overheidsfinanciën op orde te brengen biedt mensen een perspectiefloze toekomst. De PCOB gaat voor een integrale, toekomstbestendige oplossing en wil geen maatregelen die slechts tot doel hebben de overheidsfinanciën op orde te brengen. Bij onvoldoende resultaat blijft, wat de PCOB betreft, het recht op AOW geënt op de leeftijd van 65 jaar. We maken geen onderscheid tussen de AOW gerechtigde leeftijd en het moment dat de pensioenuitkering ingaat. Met andere woorden: die gaan hand in hand. De PCOB wil de stijging van de AOW koppelen aan de stijging van de arbeidsparticipatie van oudere werknemers. De PCOB gaat uit van onderstaande staffel: - als de participatiegraad in de leeftijdsgroep jaar jaarlijks stijgt met als resultaat een nader te bepalen participatie graad in 2015 en in 2020 wil de PCOB de AOW-leeftijd verhogen met één maand per jaar, tot een maximum van 67 jaar. - als de participatiegraad in de leeftijdsgroep jaar jaarlijks stijgt met als resultaat een nader te bepalen participatie graad in 2015 en in 2020 wil de PCOB de AOW-leeftijd verhogen met één maand per jaar, tot een maximum van 67 jaar. Flexibilisering AOW-leeftijd De discussie over het verhogen van de AOW-gerechtigde leeftijd is gericht op de langere termijn. Het kabinetsvoorstel voor flexibilisering van de AOW wordt door de PCOB gezien als een maatregel voor de korte(re) termijn. In het voorstel is 65 jaar niet meer per definitie automatisch het eindpunt van het arbeidzame leven en kan men de AOW maximaal vijf jaar uitstellen. Ook krijgt men de keuze om na 65 jaar de AOW geheel of gedeeltelijk te ontvangen. De PCOB vindt individuele keuze gebaseerd op fysieke en financiële mogelijkheden en transparantie bij deze wet van groot belang. De verhoging van de AOW-uitkering per uitgesteld jaar moet een aantrekkelijk financieel perspectief bieden om langer door te werken. De in het wetsvoorstel voorgestelde verhoging die uitgaat van de resterende 3
4 levensverwachting zoals die door het CBS wordt vastgesteld, deelt de PCOB niet. De PCOB vindt dat de leeftijd van 65 jaar uitgangspunt moet blijven als moment waarop men recht heeft op AOW. Het ingaan van de AOW is geen belemmering om door te werken na het 65 e jaar. Indien gekozen wordt voor de mogelijkheid om de uitbetaling van de AOW uit te stellen vindt de PCOB dat in ieder geval de gewone arbeidsrechtelijke en sociale zekerheidsbepalingen moeten blijven gelden bij uitstel van de AOW-uitbetaling. De PCOB vindt dat men alleen de AOW-leeftijd kan uitstellen wanneer er geen gebruik gemaakt wordt van de Wet Werk en Bijstand. De rol van sociale partners, ouderenorganisaties en overheid Om het verhogen van de arbeidsparticipatie in de groep jarigen te realiseren, is het van belang dat sociale partners, de ouderenorganisaties en de overheid elk hun verantwoordelijkheid nemen. Elk heeft zijn eigen rol: - De overheid heeft een rol in het wegnemen van belemmerende maatregelen, die een hoge arbeidsparticipatie van jarigen en doorwerken na 65 jaar tegenwerken. De overheid kan (fiscale) financiële prikkels inzetten voor (om)scholing met als doel het bieden van carrière perspectief voor alle 50-plussers. Daarnaast zou de overheid in de opgerichte mobiliteitscentra niet alleen oog moeten hebben voor de jongere werklozen, maar juist ook voor oudere werklozen. Dit alles gebaseerd op goed wetenschappelijk onderzoek. Ten slotte kan de overheid een speciale campagne (via Postbus 51) starten die vooroordelen en misverstanden ten opzichte van oudere werknemers aan de kaak stelt. - De sociale partners hebben een rol door aan de cao-onderhandelingstafel, meer dan nu al gebeurt, gerichte afspraken te maken voor oudere werknemers en werkzoekenden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het gerichter inzetten van vaak goedgevulde Opleidings- en ontwikkelingsfondsen voor dit doel, of het stimuleren van levensfasegericht loopbaanbeleid. Sociale partners hebben de verantwoordelijkheid om (op sectoraal of bovensectoraal niveau) afspraken te maken gericht op carrière kansen voor sectoren waar mentaal of fysiek zwaar werk wordt verricht. - De PCOB en andere ouderenorganisaties zijn medeverantwoordelijk voor het bewerkstelligen van een mentaliteitsverandering rondom het (door)werken van mensen van 55 jaar en ouder. Dat geldt voor de maatschappij als geheel, maar juist ook voor de ouderen zelf. Ouderen moeten gestimuleerd worden de verantwoordelijkheid voor hun eigen loopbaan ter hand te nemen. Samenhang met andere maatregelen Het verhogen van de AOW-leeftijd heeft verstrekkende gevolgen, ook in de samenhang met andere regelingen. De PCOB vindt dat overheid er zorg voor moet dragen dat een eventuele verhoging van de AOW-leeftijd samenhangend, overzichtelijk en begrijpelijk voor burgers wordt doorgevoerd. Dit betreft zowel het leeftijdscriterium bij samenhangende wetgeving als de inhoud en omvang. 4
5 Draagvlak Het doorvoeren van ingrijpende veranderingen vereist draagvlak. Daarvoor is kennis en informatieoverdracht nodig: in het algemeen, maar ook voor de concrete situatie van specifieke doelgroepen. De PCOB vindt dat er voldoende ruimte voor informatie en kennisoverdracht dient te zijn tussen het moment van besluitvorming en de daadwerkelijke invoering van veranderingen. Verhoging AOW-leeftijd niet onacceptabel Het standpunt dat de AOW-leeftijd onder geen enkele voorwaarde mag stijgen, is voor de PCOB niet onacceptabel. De AOW moet zijn belangrijkste waarde blijven houden: een oudedagsvoorziening voor alle ouderen, met een sterk solidariteitskarakter. Als daarvoor een verhoging van de AOW-leeftijd nodig is, dan zij dat zo, maar dan wel onder voorwaarden en garanties. De PCOB ontloopt zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid niet. 5
Vakcentrale. Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen
Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen 0 Tom Poes verzin eens een list! Het is moeilijk om jong te zijn, gaf hij toe. Je moet lenen aan je kinderen, en je moet de ouderen teruggeven
Nadere informatieWanneer ga jij met pensioen?
Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatieSociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 10 juni 2011 Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg
Nadere informatieCPB Notitie. Samenvatting. Aan: Ministerie van SZW
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070) 3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever Datum: 10 juni 2011 Betreft: Sociaal akkoord
Nadere informatiesolidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd?
Bijdrage prof. dr. Kees Goudswaard / 49 Financiering van de AOW: solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd? Deze vraag staat centraal in de bij drage van bijzonder hoogleraar Sociale zekerheid prof.
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Dit advies bevat een reactie op: De adviesaanvraag van de staatssecretaris van SZW van 25 mei 2005 over het wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar. Naast een algemene vraag
Nadere informatieSamenvatting Waarom de AOW-leeftijd verhogen?
1 Samenvatting Het kabinet heeft in het aanvullend beleidsakkoord gekozen voor een pakket van houdbaarheidsmaatregelen waaronder het voornemen om de AOW-gerechtigde leeftijd te verhogen van 65 naar 67
Nadere informatieDoorwerken na je AOW, ja graag
Doorwerken na je AOW, ja graag De Algemene Ouderdomswet Eerste volksverzekering Een basispensioen Ingevoerd in 1957 AOW uitgaven: In 1957: 2,4% van het BBP In 2014: 5,6% van het BBP Totale uitgaven in
Nadere informatieDatum 16 augustus 2018 Betreft Antwoorden op Kamervragen van het lid Van Dijk (PvdA) over een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1424 Vragen van het lid
Nadere informatieMartin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow
Martin Gast Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV Even voorstellen Wat is er aan de hand in lijfrenteland? Pensioenactualiteiten Kansen 3e pijler Ik ben Martin Gast Edmond Halley BV Pensioenconsultants
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 046 Wijziging van de Algemene Ouderdomswet, de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen, de Wet werk en bijstand, de Wet inkomstenbelasting
Nadere informatieWijziging pensioenregeling
Stichting Pensioenfonds TNO Wijziging pensioenregeling 2014 Wat vindt u in deze brochure? In deze brochure vindt u een overzicht van de wijzigingen van de pensioenregeling per 1 januari 2014. Introductie
Nadere informatie1. De detailhandel in Nederland
1 2 1. De detailhandel in Nederland De detailhandel is een belangrijke economische sector die wordt gekenmerkt door een zeer arbeidsintensief karakter. Er werken ongeveer 750.000 mensen. Het belang voor
Nadere informatiePCOB. Actief netwerk van en voor senioren. Gemeenschappelijk actief
PCOB Actief netwerk van en voor senioren Gemeenschappelijk actief PCOB: gemeenschappelijk actief! Dynamisch, betrokken, professioneel en christelijk geïnspireerd; het zijn dé kenmerken van de PCOB. We
Nadere informatieNederlandse Orde van PensioenDeskundigen
Nederlandse Orde van PensioenDeskundigen - Aanpassen AOW-leeftijd en Witteveenkader -Afstemming tweede en derde pijler Zeist, 14 juni 2011 Prof. Mr. Herman M. Kappelle Bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht
Nadere informatieConceptrapportage Preferentie keuzes aanpak crisis van CNV leden
Conceptrapportage Preferentie keuzes aanpak crisis van CNV leden In opdracht van: Contactpersoon: CNV De heer P. Hazenbosch Utrecht, mei 2009 DUO MARKET RESEARCH drs. Vincent van Grinsven Henk Westerik
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamerder Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum 8 april 2011 Betreft Evaluatie IOW
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamerder Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieDatum : 6 juli 2010 Aan : Informateurs
CPB Notitie Datum : 6 juli 2010 Aan : Informateurs 4 Aow-plan sociale partners Het plan voor verhoging van de aow-leeftijd heeft 2020 als beginjaar, dus nà de komende kabinetsperiode. Conform de systematiek
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 729 Evaluatie Wet inkomensvoorziening oudere werklozen Nr. 1 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter
Nadere informatieAan de slag met duurzame inzetbaarheid 3 november 2015
Duurzame inzetbaarheid uitgangspunt personeelsbeleid Het voorstel is duurzame inzetbaarheid centraal te stellen in het personeelsbeleid om medewerkers van alle levensfasen optimaal inzetbaar te houden
Nadere informatieOverheid schuift OAP-gat af op werkgevers. Afspraken uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst
Overheid schuift OAP-gat af op werkgevers Afspraken uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst Hoe het was Als je met pensioen ging op leeftijd 65 jaar, dan kreeg je een AOW-uitkering kreeg je
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid = Langer werken?
Duurzame inzetbaarheid Verzilveren in Drenthe? 10 maart 2011, Carry Goedhart, directeur Duurzame inzetbaarheid = Langer werken? Drie onderwerpen: Publiek debat over langer doorwerken Arbeidsmarkt en productiviteit
Nadere informatieNo.W /III 's-gravenhage, 21 april 2011
................................................................................... No.W12.11.0113/III 's-gravenhage, 21 april 2011 Bij Kabinetsmissive van 11 april 2011, no.11.000939, heeft Uwe Majesteit,
Nadere informatieNotitie. 11 juni 2010. Datum. Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen. 1 Gemiddelde op basis van het verleden
Notitie Datum 11 juni 2010 Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen 1. Waarover gaat dit raadgevend referendum? De FNV heeft samen met de andere vakcentrales afspraken
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Adviesaanvraag Op 28 mei 2004 heeft de raad een adviesaanvraag van de Tweede Kamer ontvangen over het ouderenbeleid op middellange en lange termijn. Het advies is bedoeld voor de themacommissie
Nadere informatie2500EA20018. Leden Vaste Commissie SZW van de Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. M. Esmeijer, griffier Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
Hoofdkantoor Jaarbeursplein 22 Postbus 2875 3500 GW UTRECHT Leden Vaste Commissie SZW van de Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. M. Esmeijer, griffier Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 2500EA20018 Datum
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing AOW-leeftijd
Opdracht Levensbeschouwing AOW-leeftijd Opdracht door een scholier 2333 woorden 17 december 2009 6,4 14 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave Inleiding 3 Welke feiten spelen een rol? 4 +
Nadere informatieDoorwerken na 65 jaar
CvA-notitie februari 2008 Doorwerken na 65 jaar De levensverwachting en het gemiddelde aantal gezonde jaren na het bereiken van de 65-jarige leeftijd is toegenomen. Een groeiende groep ouderen heeft behoefte
Nadere informatieMag ik dan nooit meer stoppen met werken?
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 046 Wijziging van de Algemene Ouderdomswet, de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen, de Wet werk en bijstand, de Wet inkomstenbelasting
Nadere informatieNeimed Krimpbericht. Potentiële beroepsbevolking Limburg MEI 2014
MEI 214 Neimed Krimpbericht Potentiële beroepsbevolking Voor de ontwikkeling van het aanbod van arbeidskrachten is de potentiële beroepsbevolking van belang. Deze leeftijdsgroep daalt in al sinds 1995.
Nadere informatieOMGAAN MET VERGRIJZING
OMGAAN MET VERGRIJZING 1. Waar gaat het om? We worden gemiddeld steeds ouder: de samenleving vergrijst. Hierdoor ontstaan er vragen over het aantal werkenden en financiële zaken Werk is volgens het CNV
Nadere informatieCrisismaatregelen. Welke van de volgende onderwerpen zou dan niet aan de orde mogen komen?
Crisismaatregelen De financiele en economische crisis zorgt ervoor dat o.a. de pensioenfondsen op dit moment geen dekking meer hebben voor het uitbetalen van pensioenen in de toekomst en dat het ernaar
Nadere informatieFinanciële bijlage D66-verkiezingsprogramma
Financiële bijlage D66-verkiezingsprogramma D66 staat garant voor een solide financieel beleid, dat ruimte biedt voor investeringen in de kwaliteit van de samenleving en economische dynamiek. Het verkiezingsprogramma
Nadere informatienieuwsplus Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 Inhoud 1. Wijzigingen in 2014
s-gravenhage, 21 mei 2013 Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 De gevolgen van het regeerakkoord VVD-PvdA zijn groot voor de AOW en de opbouw van pensioen in de tweede pijler. In deze tweede editie van
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieKoopkrachtverandering van ouderen 2014-2015
Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2013 Nibud, september 2014 In opdracht
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA).
CB 10115 AB 10066 CBAC 10163 WP 10074 De meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA). 1. Wanneer gaat de AOW-leeftijd omhoog? 2. Blijft de hoogte van de AOW-uitkering
Nadere informatiePensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010
Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen Jan Neven VVP 14 september 2010 Het akkoord gaat met name over.. Incorporeren stijgende levensverwachting in AOW en aanvullend
Nadere informatie20120621: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd door Tweede Kamer aangenomen
Berkenlaan 6 7461 XB Rijssen T 0548-518191 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl W www.hertgerspensioenadvies.nl 20120621: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd door Tweede
Nadere informatieApril 2014. Actieplan ter voorkoming én bestrijding van werkloosheid onder 50-plussers
April 2014 Actieplan ter voorkoming én bestrijding van werkloosheid onder 50-plussers Inleiding De arbeidsmarkt volgt altijd de economische ontwikkelingen. Dus terwijl de macroeconomische cijfers voor
Nadere informatieKoopkrachtverandering van ouderen 2014-2015
Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 In opdracht
Nadere informatieBerkenlaan XB Rijssen. T F E W
Berkenlaan 6 7461 XB Rijssen 20120607: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd T 0548-518191 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl W www.hertgerspensioenadvies.nl Volgens dit
Nadere informatie5 augustus Onderzoek: Werknemers over verhoging AOW-leeftijd
5 augustus 2017 Onderzoek: Werknemers over verhoging AOW-leeftijd Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van
Nadere informatieVergrijzing; de noodzaak van verandering
Vergrijzing; de noodzaak van verandering Peter Kooiman CPB Vergrijzing 2006 2020 2040 Leeftijdsgroep 0-4,0 3,8 3,8 20-64 10,0 9,8 9,2 65+ 2,3 3,2 4,0 Totaal 16,4 16,8 17,0 Grijze druk Aantal 65+ gedeeld
Nadere informatieDe pensioenleeftijd in beweging
Verschenen: 'De pensioenleeftijd in beweging', Jaarverslag Stichting Instituut Gak, blz. 5-8. De pensioenleeftijd in beweging Kees Goudswaard Wereldwijd worden stelsels van sociale zekerheid en pensioenen
Nadere informatieLanger werken voor het pensioen
Langer werken voor het pensioen Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Rotterdam, 20 mei 2005 Oudedag in discussie Nederland verwelkomt de 2,5 miljoenste AOW-er en het aantal zal stijgen tot 4,5
Nadere informatiePensioenaanspraken in beeld
Pensioenaanspraken in beeld Deel 1: aanspraken naar geslacht en burgerlijke staat Elisabeth Eenkhoorn, Annelie Hakkenes-Tuinman en Marije vandegrift bouwen minder pensioen op via een werkgever dan mannen.
Nadere informatieHet advies van de Raad van State geeft aanleiding tot de hiernavolgende opmerkingen.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T 070 333 44 44 F 070 333 40 33 www.szw.nl 30 november 2009 Betreft Nader rapport inzake het voorstel
Nadere informatieMinisterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Postbus LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T F
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T 070 333 44 44 F 070 333 40 33 www.szw.nl Betreft Nader rapport inzake het voorstel van Wet tot
Nadere informatieRegionale Arbeidsmarkt Informatie Limburg update juni 2013
Regionale Arbeidsmarkt Informatie Limburg update juni 2013 1. Inleiding In 2012 hebben Etil en Research voor Beleid in opdracht van de Provincie Limburg de ontwikkeling van de Limburgse arbeidsmarkt onderzocht
Nadere informatieUitzenden van 65-plussers Wat zijn de specifieke regelingen?
Uitzenden van 65-plussers Wat zijn de specifieke regelingen? Het CBS voorspelt dat binnen vijf jaar de groep 65-plussers zal stijgen met 400.000 personen, de groep 65-70-jarigen zal met 210.000 personen
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieInspelen op vergrijzing
Bron: K.P. Goudswaard, 'Inspelen op vergrijzing', AE Consultancy, februari 2009, pp. 1-8. Inspelen op vergrijzing Prof. dr. Kees Goudswaard, Hoogleraar Economie aan de Universiteit Leiden Inleiding Vergrijzing
Nadere informatieAlles (laten) doen voor een goed pensioen
Alles (laten) doen voor een goed pensioen Den Haag, 5 oktober 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert
Nadere informatiePENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011
PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 29 544 Arbeidsmarktbeleid Nr. 445 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatie2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd
2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd Mensen moeten steeds de keuze maken tussen werken en vrije tijd: 1. Werken * Je ontvangt loon in ruil voor je arbeid; * Langer werken geeft meer loon (en dus kun
Nadere informatieVerhoging AOW-leeftijd
Verhoging AOW-leeftijd Naam Citeertitel Verhoging AOW-leeftijd Verhoging AOW-leeftijd Kamerstuk 32163 Datum indiening 02-10-2009 November 2016 Pagina 1 van 10 November 2016 Wetsvoorstel met relevante ontwikkelingen
Nadere informatiemoment van de voorspelling komt, hoe lager die voorspelling uitvalt.
VERSLAG SYMPOSIUM AOW-LEEFTIJD NAAR 65 JAAR Organisatie: WETENSCHAPPELIJK BUREAU 50PLUS Nieuwspoort, Den Haag, vrijdag 24 februari 2017 11.00 uur. Aanwezig: 77 deelnemers Na een kort welkomstwoord van
Nadere informatieHoudbaarheidseffect voorstel verhoging AOW-leeftijd
CPB Notitie Datum : 4 december 2009 Aan : ministerie van SZW Houdbaarheidseffect voorstel verhoging AOW-leeftijd Deze notitie bespreekt het wetsvoorstel voor verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar,
Nadere informatiePensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services
Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?
Nadere informatieDEPARTEMENT WERK EN SOCIALE ECONOMIE. Kerncijfers Vergrijzing en Werkzaamheid Versie 20 juni 2013
DEPARTEMENT WERK EN SOCIALE ECONOMIE Kerncijfers Vergrijzing en Werkzaamheid Versie 20 juni 2013 1 De arbeidsmarkt wordt krapper: alle talent is nodig Evolutie van de vervangingsgraad (verhouding 15-24-jarigen
Nadere informatieLeeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak
Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-073 13 december 2012 9.30 uur Potentiële beroepsbevolking blijft straks op peil dankzij 65-plussers Geen langdurige krimp potentiële beroepsbevolking
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 24 515 Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting Nr. 482 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan
Nadere informatieDoorleren werkt! 14 November 2017
Doorleren werkt! 14 November 2017 Dé opleider voor het openbaar bestuur. Arbeidsmarkt digitaliseert Banen die verdwijnen 962.000 werkenden in industrie 407.000 werkenden in Vervoer & Logistiek Science
Nadere informatieSamenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3
Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken
Nadere informatieWerken of vrije tijd?
Samenvatting door Sophie 612 woorden 28 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 Werken of vrije tijd? Je moet keuzes maken tussen vrije tijd en werken/ geld verdienen. Veel mensen werken
Nadere informatieOverzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen
Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 14 september 2015 VERD VERD VERD VERD GEWIJZI Vooraf VERD VERD 08 VERD Herziening IORP-richtlijn VERD G 01 02 03 04 05 VERD Toekomst pensioenstelsel Algemeen
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieVerkiezingsspeerpunten Afdelingen Belangenbehartiging (zie tekst voor de contactpersonen)
Aan de programmacommissie 16 mei 2012 Verkiezingsspeerpunten Afdelingen Belangenbehartiging (zie tekst voor de contactpersonen) ANBO VERKIEZINGSSPEERPUNTEN 2012 Inkomen o Laat de koopkrachtontwikkeling
Nadere informatieZorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013
Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Rode draad De kosten van de zorg: een probleem? Rol
Nadere informatieHoe houden we de sector Zorg en Welzijn gezond? Gezien de toenemende vergrijzing en ziekteverzuim in de Zorg en Welzijn sector
Hoe houden we de sector Zorg en Welzijn gezond? Gezien de toenemende vergrijzing en ziekteverzuim in de Zorg en Welzijn sector Bart Boon Bart.boon@achmea.nl Vergrijzing: Grote generaties groeien op, mensen
Nadere informatie7.2 Terugblik. Een slechte gezondheidszorg in de negentiende eeuw zorgde voor een hoge kindersterfte. Willem-Jan van der Zanden
Een slechte gezondheidszorg in de negentiende eeuw zorgde voor een hoge kindersterfte. 1 Er was onvoldoende voeding, de arbeidsomstandigheden waren slecht, verzekeren tegen ziektekosten was nauwelijks
Nadere informatieAOW-notitie. oudedagvoorziening. Zware beroepen. Werk. Arbeidsverleden. Levensverwachting. solidariteit. Verenigd Koninkrijk.
AOW-notitie Zware beroepen oudedagvoorziening 67 Werk Arbeidsverleden uitgaven werken Zweden solidariteit Levensverwachting Verenigd Koninkrijk AOW-notitie AOW-notitie 1 Inhoudsopgave Samenvatting 4 Waarom
Nadere informatieDeze notitie beschrijft de effecten van het voorstel op de werkgelegenheid en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën.
CPB Notitie Aan: Kamerlid dhr. N. Klein Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM Den Haag T 088 9846000 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever, H.J.M. ter Rele
Nadere informatieSAMENVATTING REGEERAKKOORD
SAMENVATTING REGEERAKKOORD Sociale zekerheid I N H O U D 1. Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid 2. De balans op de arbeidsmarkt 3. Werken als zelfstandige 4. Langer doorwerken 5. De uitbreiding van
Nadere informatieDatum 31 januari Betreft Nota van wijziging Wet verhoging pensioenleeftijd, extra verhoging AOW en flexibilisering ingangsdatum AOW (33046)
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieDOORWERKEN NA DE AOW-GERECHTIGDE LEEFTIJD
DOORWERKEN NA DE AOW-GERECHTIGDE LEEFTIJD VAN IMPACT EN DRIJFVEREN NAAR IMPLICATIES VOOR BELEID Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt / ROA DOORWERKEN NA DE AOW-GERECHTIGDE LEEFTIJD VAN IMPACT
Nadere informatieThemabijeenkomst regionale arbeidsmarkt. Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Putten en Zeewolde
Themabijeenkomst regionale arbeidsmarkt Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Putten en Zeewolde Aandachtspunten Even voorstellen: Willem van der Craats De werkgelegenheidsstructuur
Nadere informatie2 Ontwikkelingen. 2.1 Grijze en groene druk
2 Ontwikkelingen Nederland vergrijst en ontgroent. Ook in arbeidsorganisaties zal de gemiddelde leeftijd van medewerkers steeds meer omhoog gaan. Oudere medewerkers zullen een steeds groter deel van het
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieHoudbaarheid. Albert van der Horst
Houdbaarheid Albert van der Horst Vergrijzing => dalend EMU-saldo => houdbaarheidstekort 4 2 0-2 -4-6 % gdp Sustainability gap: 4½% gdp -8 2010 2020 2030 2040 2050 2060 sustainable primary balance primary
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum 23 april 2013 Betreft Werkgelegenheid
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieBulletin Informatie voor kaderleden
Bulletin Informatie voor kaderleden 10 juni 2011 nummer 11.13 Inhoud: MHP over Pensioenakkoord: Stop eigen pensioenplannen kabinet Meest gestelde vragen Pensioenakkoord 3. Is het waar dat de pensioenuitkering
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieAOW, (door)werken en pensioen
AOW, (door)werken en pensioen Inleiding De AOW'er staat in de schijnwerpers. Aan de wijzen waarop de arbeidsovereenkomst met de (bijna) AOW-gerechtigde werknemer kan worden beëindigd c.q. kan eindigen
Nadere informatieCBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen
CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen Het aantal mensen met werk is in de periode februari-april met gemiddeld 2 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren en 45-plussers gingen aan de slag.
Nadere informatieWELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.
WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het
Nadere informatieVragen en antwoorden pensioenakkoord
Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.
Nadere informatieDe belangrijkste maatregelen in 2010 van het ministerie van SZW
Nummer Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T 070 333 44 33 F 070 333 40 30 www.szw.nl De belangrijkste maatregelen in 2010 van het ministerie van SZW Crisis Het kabinet neemt in 2010
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1411 Vragen van het lid
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Dit advies bevat de reactie van de Sociaal-Economische Raad op de adviesaanvraag over het voorkómen van arbeidsmarktknelpunten in de collectieve sector. Hierover hebben de ministers van
Nadere informatieWerkloosheid 50-plussers
Gemeente Amsterdam Werkloosheid 50-plussers Amsterdam, 2017 Factsheet maart 2018 Er zijn ruim 150.000 Amsterdammers in de leeftijd van 50 tot en met 64 jaar. Hiervan is 64% aan het werk. Ongeveer 6.200
Nadere informatieNotitie. 1. Inleiding
Aan CAO coördinatieoverleg Van Anja Jongbloed, hoofdbestuurder Willem Noordman, hoofdbestuurder Adviesgroep T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 www.fnvbondgenoten.nl Datum Doorkiesnummer 14 december
Nadere informatie2513AA22XA. Inleiding. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatie