Het effect van functionele krachttraining op het dagelijks functioneren van kwetsbare ouderen.
|
|
- Jacobus van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het effect van functionele krachttraining op het dagelijks functioneren van kwetsbare ouderen. Abstract Doel Inzicht krijgen in de effecten van functionele krachttraining op dagelijkse activiteiten bij kwetsbare ouderen. Onderzoeksdesign Deze studie is een pilotstudy. Plaats Het onderzoek heeft plaatsgevonden in een woonzorgcentrum in Nijmegen. Deelnemers Er nemen 12 kwetsbare mannen en vrouwen deel aan het onderzoek. De leeftijd van de deelnemers ligt tussen de 69 en 93 jaar. Alle deelnemers wonen permanent in het woonzorgcentrum. Interventie De interventie bestaat uit functionele krachttraining. De training bestaat uit een warming up, 5 oefeningen voor de onderste extremiteit en een cooling down. De 5 oefeningen die worden uitgevoerd zijn: traplopen, opstaan vanuit de stoel, knie extensie, heup extensie en half squats. De training zal 6 weken duren en elke week zal 2 keer worden getraind. De intensiteit van de training ligt op Moderate (5 6) en Vigorous (7 8) op de VAS schaal. Meetinstrumenten De Timed up and go test en handknijpkracht test worden gebruikt als meetinstrumenten om te bepalen of de training een positief effect heeft op de deelnemers. Resultaten De Timed up and Go (p<0,01) en de handknijpkracht links (p<0,05) laten een significante verbetering zien. De handknijpkracht rechts laat geen significante verbetering zien. Conclusie Bij deze ouderen lijkt functionele krachttraining een effect te hebben op het fysiek functioneren. Er is meer onderzoek nodig om deze conclusie te ondersteunen. Inleiding Een van de gevolgen die bij het ouder worden hoort, is het verlies aan spiermassa en de daarmee gepaard gaande vermindering van spierkracht. Als een echt leeftijdsgebonden fenomeen, doet het zich dus ook voor bij de gezonde oudere. Optredende ziekteprocessen kunnen het verloop van de spiermassa afname versnellen. Door deze afname kunnen dagelijkse bezigheden moeilijker worden, waardoor de zelfredzaamheid vermindert en de kans op vallen groter wordt. Algemeen bekend is dat krachttraining een positief effect heeft op de spiermassa bij ouderen. Hierbij gaat het om krachttraining op apparaten. Er is weinig onderzoek gedaan naar functionele krachttraining bij ouderen. De oefeningen bij deze training zijn gericht op dagelijkse bezigheden, zoals het opstaan uit de stoel en traplopen. Dit is de reden dat ervoor gekozen is om een onderzoek op te starten gericht op functionele krachttraining. In april is er contact gezocht met een woonzorgcentrum. Aan de hand van selectiecriteria is er gestart met de werving van de groep kwetsbare ouderen. De
2 volgende criteria zijn opgesteld: de ouderen moeten 65 jaar of ouder zijn, mogen geen pacemaker hebben, niet bekend zijn met centraal neurologische problemen, geslacht is niet belangrijk en ze moeten het onderzoek kunnen begrijpen en uitvoeren. Twaalf enthousiaste deelnemers bleven over die gescreend konden worden, aan de hand van de Groningen Frailty Indicator en de BMI. De vragen van de eerste lijst geven een indruk van de zelfstandigheid en welzijn van de ouderen. Wanneer zij 4 punten of meer scoren vallen zij binnen de groep kwetsbare ouderen. Alle ouderen die deel hebben genomen aan het onderzoek vielen binnen deze groep kwetsbare ouderen. De BMI werd uitgerekend aan de hand van lengte en gewicht. Wanneer de BMI van een oudere twee keer de standaard deviatie afwijkt van de seksspecifieke gemiddelde waarde, wordt het sarcopenie genoemd. Bij een van de deelnemers werd sarcopenie vastgesteld. Door gebrek aan tijd is er niet verder gezocht naar ouderen met sarcopenie. Hierdoor is dit criterium komen te vervallen. Als uitkomstmaat is gekozen voor de Timed Up and Go test en de handknijpkracht. De laatste test geeft een beeld van de algemene kracht in het lichaam. De oefeningen uit de training zijn voornamelijk gericht op de m. quadriceps femoris, omdat dit de belangrijkste spiergroep is voor de inzet van veel bewegingen en de mobiliteit. De oefeningen kunnen verzwaard worden door de weerstand te verhogen met gewichtjes of met behulp van een dynaband. Methode Deelnemers Twaalf ouderen (10 vrouwen en 2 mannen), leeftijd tussen de 69 en 93, waren bereid mee te werken aan het onderzoek. De ouderen zijn ieder persoonlijk benaderd om te vragen of ze deel wilden nemen aan het onderzoek. De exclusiecriteria om deel te nemen aan het onderzoek zijn: minder dan 4 punten op de Groningen Frailty Indicator (GFI), een neurologische aandoening, niet zelfstandig (met hulpmiddel mag wel) kunnen opstaan uit een stoel en niet zonder hulp van derden kunnen lopen. Twaalf deelnemers hadden toegestemd om deel te nemen aan het onderzoek, een deelnemer heeft voor de screening al af moeten zeggen. De reden hiervoor was, dat de vrouw een verzakte wervel heeft. Alle deelnemers hebben toestemming gegeven om deel te nemen aan het onderzoek door een informed consent te tekenen. Groningen Frailty Indicator De GFI vragenlijst is voor dit onderzoek gebruikt om de ouderen voor dit onderzoek te includeren of excluderen. Het is een korte en makkelijk in te vullen vragenlijst. Het wordt gebruikt als screeningsinstrument om te bepalen hoe kwetsbaar een oudere is. De vragenlijst bestaat uit 15 vragen die zich richten op vier gebieden van functioneren. Fysiek, cognitief, sociaal en psychisch zijn de vier gebieden waar de vragen over worden gesteld. Elke vraag wordt gescoord met 0 of 1 punt, in totaal kan men 15 punten scoren. Een score van 4 punten of hoger geeft aan dat men te maken heeft met een kwetsbare oudere. De GFI is een betrouwbaar en valide meetinstrument. Daarnaast heeft het een hoge interne consistentie. (Daniëls, 2010 ; Frieswijk, 2004) Meetinstrumenten De Timed Up and Go test en handknijpkrachttest zijn gebruikt als meetinstrumenten bij dit onderzoek. Er is een begin- en eindmeting gedaan, de eindmeting vond plaats na 6 weken trainen.
3 Timed Up and Go test De timed up and go test wordt gebruikt om te kijken hoeveel tijd iemand nodig heeft om achtereenvolgens uit een stoel op kan staan, 3 meter kan lopen, om kan draaien, 3 meter terug kan lopen en gaat zitten. De transfer van zit naar stand en andersom is hierbij belangrijk en ook de kwaliteit van het lopen wordt bekeken. Voordat de echte test gaat beginnen wordt er eerst een keer geoefend. Zo kan de deelnemer zich voorbereiden en weet deze persoon wat er gaat gebeuren. De deelnemer wordt tijdens de test aangemoedigd door de persoon die de test afneemt. De persoon die de test afneemt loopt mee om de veiligheid van de deelnemer te waarborgen, aangezien de deelnemers kwetsbare ouderen zijn. De Timed Up and Go test is een valide test. Men krijgt een goed inzicht in hoe snel iemand kan opstaan en kan lopen. Door de test ook tijdens evaluatie momenten in te zetten kan men aan de hand van de uitkomsten evalueren of de oefeningen zinvol zijn of niet. Naast dat de test valide is, heeft het ook een goede testhertestbetrouwbaarheid (ICC = 0,97-0,99). (Wittink, 2010) Hand knijpkrachttest Met de handknijpkracht test wordt bepaald wat de isometrische spierkracht van de onderarmspieren is. De test is uitgevoerd met een MSD Europe hydraulic handhelddynamometer. Voordat de test wordt uitgevoerd wordt deze eerst een keer voorgedaan. Na de uitleg wordt de test door de deelnemer uitgevoerd. De deelnemer heeft per hand drie pogingen en er wordt begonnen bij de dominante hand. Tijdens de test wordt de deelnemer aangemoedigd. Er wordt door wetenschappers aangenomen dat de score van de handknijpkracht als maat kan worden genomen voor de totale spierkracht. De correlatie coëfficiënt hiervan ligt tussen de 0,736 en 0,890 (P < 0,01). Het onderzoek naar deze aanname is alleen wel gedaan bij jongeren en niet bij ouderen. (Engelbert, 2010) Er is onderzocht wat de test-hertestbetrouwbaarheid van de hand held dynamometer is. Dit is onderzocht voor links en rechts apart. Het onderzoek toont een goede testhertestbetrouwbaarheid aan (ICC Links = 0,981 en ICC Rechts = 0,941). (Bohannon, 2005) Trainingsprogramma Het trainingsprogramma wordt gedurende 6 weken uitgevoerd. Twee keer per week wordt er getraind door de ouderen. Tussen de training zit uur hersteltijd. Er wordt gestreefd naar 3 series van 8-12 herhalingen. Indien dit niet mogelijk was, is het schema aangepast aan de mogelijkheden van de deelnemer. (Henwood, 2006; Chodzko-Zajko, 2009) De training begint met een warming up. De warming up bestaat uit rondjes lopen over de afdeling. Het aantal rondjes wordt bepaald door de conditie van de deelnemer. Na de warming up worden er vijf oefeningen voor de onderste extremiteit uitgevoerd. Deze oefeningen zijn: traplopen, opstaan vanuit de stoel, knie extensie, heup extensie en half squats. (Henwood, 2006; Higaki, 2009; de Carvalho Bastone, 2004; Littbrand, 2006; Anderson, 2003) Alleen het eigen lichaamsgewicht wordt ingezet tijdens de oefeningen. Voor de knie extensie en heup extensie zijn gewichtjes en/of dynaband gebruikt om de training te verzwaren. De gewichtjes en/of dynaband zijn alleen gebruikt indien de deelnemer het aantal series en herhalingen volledig correct kon uitvoeren.
4 De rust tussen de series is 1 minuut en de rust tussen de oefeningen 2 minuten. Wanneer de deelnemer erg vermoeid was, werd er gekozen voor een langere rustperiode. De cooling down bestaat uit rondjes lopen over de afdeling. Het aantal rondjes is afhankelijk van de conditie van de deelnemer. Niet alle deelnemers hebben alle trainingen kunnen volgen. Door ziekte, erge vermoeidheid of bezoek aan het ziekenhuis was dit niet mogelijk. Statistische analyse Voor het analyseren van de data is SPSS statistical software package gebruikt. Omdat de steekproef uit minder dan 30 deelnemers bestaat, is de Student t-test en de Kolmogorov-Smirnov-test voor een normale verdeling van de variabelen gebruikt. De analyse bevat standaard beschrijvende statistiek en de paired sample t-test. Een p-waarde van 0,05 voor het significant verschil is vastgesteld. Resultaten zijn weergegeven als mean en SD. Resultaten Deelnemers De eigenschappen leeftijd, lichaamslengte, gewicht, Body Mass Index (BMI), de factor Sarcopenie en de Groningen Frailty Indicator (GFI) van de deelnemers zijn in de tabel 1 vermeld. Van de 12 deelnemers die de screening en de baselinemeting hebben ondergaan, zijn er tijdens het onderzoek 3 gestopt. Één van de deelnemers heeft in het begin van het onderzoek tijdens een activiteit een ingezakte wervel opgelopen. Één deelnemer ging halverwege het onderzoek verhuizen. De derde deelnemer had er geen zin meer in, omdat ze er moe van werd en dat wilde ze niet. Wat resulteert in een definitieve groep van 9 deelnemers. Tabel 1 Eigenschappen deelnemers N=9 Mean Std. Deviatie Leeftijd 85,44 5,15 Gewicht (kg) 65,61 13,50 Lichaamslengte 160,56 7,81 (cm) BMI 25,05 3,45 Sarcopenie 1 N met _ sarcopenie GFI 8,11 1,69 GFI=Groningen Frailty Indicator screening *1=geen Sarcopenie; 2=Sarcopenie Fysiek functioneren Met de Timed Up and Go (TUaG) en de Handknijpkracht rechts en links wordt bekeken hoe het fysiek functioneren van de ouderen is veranderd. De
5 baselinemeting, de eindmeting, de veranderingen absoluut en de veranderingen in procenten zijn in tabel 2 weergegeven. Alle negen deelnemers hebben de eindmeting ondergaan. Na de zes weken functionele krachttraining was er zeer significant verschil in het activiteitenniveau voor de Timed Up and Go test (p<0,01). Deelnemers hebben na de 6 weken training gemiddeld 6 seconden minder tijd nodig gehad voor de Timed Up and Go test. Voor de handknijpkracht links is er ook significant verschil (p<0,05). De deelnemers hebben na de 6 weken functionele training gemiddeld 2,22 kg meer kunnen knijpen. Voor het verschil van de handknijpkracht rechts geldt geen significantie. Hoewel de deelnemers meer (1,11 kg) met rechts konden knijpen, bestaat er volgens de statistische berekeningen geen significant verschil (p=0,388). Tabel 2 Activiteitenniveau gemeten baseline en na een 6 weken functionele training Baseline mean Week 6 mean Procent Absoluut P-waarde 1 (SD) (SD) verandering veranderingen Timed Up and GO In seconden Handknijpkracht rechts in kg Handknijpkracht links in kg 24,50 (12,46) 16,78 (7.07) 15,33 (6,77) 18,44 (9,64) 17,89 (7,69) 17,56 (6,41) 24,24-6,06 0,002** 6,62 1,11 0,388 14,49 2,22 0,038* SD=Standard Deviatie 1 =paired sample t-test *=significant verschil **=zeer significant verschil Discussie Er is nog erg weinig onderzoek gedaan naar functionele krachttraining bij kwetsbare ouderen. Dit is het eerste onderzoek wat de TUaG en hand knijpkracht samen gebruikt als meetinstrument om het effect te meten van functionele krachttraining. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat functionele krachttraining een positief effect heeft op het fysiek functioneren. Dit komt overeen met het onderzoek van Anderson et al en Baum et al die ook de Timed Up and Go als meetinstrument gebruikten. Uit deze onderzoeken kwam naar voren dat er na 6 maanden trainen er een significante verbetering was te zien van de Timed Up and Go test. Anderson et al gaf een verbetering van 6 seconden, daarbij moet wel aangetekend worden, dat er gebruik werd gemaakt van alleen maar oefeningen die in zit werden uitgevoerd. Het is de vraag in hoeverre de vooruitgang van de Timed Up and Go test kan worden toegewezen aan het leermoment. Naarmate men de test vaker uitvoert, wordt duidelijker hoe de test gaat en wordt het makkelijker om de test uit te voeren. Om bij een vervolg onderzoek het leermoment te beperken is het belangrijk om voor de baseline meting al een keer te oefenen. Het vooraf oefenen is niet gebeurd tijdens dit onderzoek hierdoor kan het resultaat van de training hoger zijn uitgevallen.
6 Engelbert et al veronderstellen dat de handknijpkracht het algehele niveau van de spierkracht weergeeft. Uit het onderzoek is gebleken dat de handknijpkracht links significant met 14,49% en de handknijpkracht rechts met 6,62% is toegenomen, zonder expliciet de bovenste extremiteit te trainen. Door de trainingen is er een toename gekomen in de fysieke activiteit van de kwetsbare ouderen. Naast de trainingen zijn de ouderen verder ook actiever geworden. Door de verhoogde fysieke activiteit, zou er een toename kunnen zijn van de algehele spierkracht. Wanneer de algehele spierkracht is verbeterd, zou men dit terug kunnen zien in de vooruitgang van de handknijpkracht. De vraag is of er ook echt een verband is tussen de handknijpkracht en de algehele spierkracht. Het aantal deelnemers is een beperking van het onderzoek. Er hebben maar 9 deelnemers deelgenomen aan het onderzoek. Dit is te weinig om er een overtuigende conclusie te trekken. Er is nu alleen het korte termijn effect onderzocht van functionele krachttraining. Het is interessant om bij een vervolg onderzoek ook het lange termijn effect te onderzoeken. Er is tijdens de trainingen gebleken dat de deelnemers vaak afzeggen. Hierdoor hebben ze niet alle trainingen gevolgd en dit kan nadelig zijn voor het resultaat van het onderzoek. Wanneer iedereen wel alle trainingen zou hebben gevolgd, had het resultaat misschien groter kunnen zijn. De ouderen die deel hebben genomen aan het onderzoek zijn niet representatief voor alle kwetsbare ouderen, omdat de mate van kwetsbaarheid bij deze ouderen gemiddeld is. Bij ouderen die erg kwetsbaar zijn, zouden de uitkomsten anders kunnen zijn. Conclusie Bij kwetsbare ouderen lijkt functionele krachttraining een effect te hebben op het fysiek functioneren. Hoe groot het effect is, is afhankelijk van de mate van kwetsbaarheid, de zwaarte van de training en hoeveel trainingen er gevolgd zijn. Er is een duidelijk significante verbetering te zien van de Timed Up and Go en de handknijpkracht links, maar het is noodzakelijk dat er een vervolgonderzoek komt om de uitspraken die er naar aanleiding van dit onderzoek kunnen worden gedaan te ondersteunen. Literatuurlijst 1. Daniëls R, van den Heuvel WJ, Kempen GI, Metzelthin SF, van Rossum E, de Witte L. (2010) The psychometric properties of three self-report screening instruments for identifying frail older people in the community. BMC Public Health., 31;10, Frieswijk, N, Lindenberg, S, Schuurmans, H, Slaets, N, Slaets, J, Steverink, N. (2004) Old or Frail: What Tells Us More? J Gerontol A Biol Sci Med Sci., 59(9), M Wittink H.(2010) Betrouwbaarheid Timed Up and Go test. Fysiopraxis, 19(4), Bohannon, R.W. & Schaubert, K.L. (2005) Reliability and validity of three strength measures obtained from community-dwelling elderly persons. Journal of Strength and Conditioning Research, 19(3),
7 5. Engelbert, R.H.H., Helders, P.J.M., Takken, T. & Wind, A.E. (2010) Is grip strength a predictor for total muscle strength in healthy children, adolescents, and young adults? Eur J Pediatr, 169: Henwood, T.R. & Taaffe D.R. (2006) Short-term resistance training and the older adult: the effect of varied programmes for the enhancement of muscle strength and functional performance Clin Physiol Funct Imaging., 26(5), Chodzko-Zajko, W.J., Proctor, D.N., et al. (2009) Exercise and Physical Activity for Older Adults. Med Sci Sports Exerc., 41(7), Taguchi, N, Higaki, Y, et al. (2010) Effects of a 12-Month Multicomponent Exercise Program on Physical Performance, Daily Physical Activity, and Quality of Life in Very Elderly People With Minor Disabilities: An Intervention Study. J Epidemiol., 20(1), de Carvalho Bastone, A, et al.(2004) Effect of an exercise program on functional performance of institutionalized elderly. J Rehabil Res Dev., 41(5), Littbrand, H, Rosendahl, E, et al. (2006) A High-Intensity Functional Weight- Bearing Exercise Program for Older People Dependent in Activities of Daily Living and Living in Residential Care Facilities: Evaluation of the Applicability With Focus on Cognitive Function. Phys Ther., 86(4), Anderson C.S., Latham, N.K. (2003) A Randomized, Controlled Trial of Quadriceps Resistance Exercise and Vitamin D in Frail Older People: The Frailty Interventions Trial in Elderly Subjects. J Am Geriatr Soc., 51(3), Baum, E.E., Faur, D, Jarjoura, D, Polen, A.E., Rutecki, G. (2003) Effectiveness of a Group Exercise Program in a Long-Term Care Facility: A Randomized Pilot Trial. J Am Med Dir Assoc., 4(2),
8 Bijlage 1: Theoretische Onderbouwing Trainingsprogramma en meetinstrumenten Woonzorgcentrum Sonnehaert Inleiding: Het hieronder volgende document is de theoretische onderbouwing van het artikel Effect van functionele krachttraining op het dagelijks functioneren van kwetsbare ouderen. Het geeft verantwoording voor 1. Van het functionele trainingsprogramma, en 2. De meetinstrumenten van de baseline- en eindmeting. Daarnaast zal in dit document ook de definitie van functioneel trainen/functionele oefeningen worden besproken. Definitie functioneel trainen/functionele oefeningen Wanneer je in het Encarta woordenboek (2003) gaat zoeken naar de definitie van functioneel bewegen vindt je de als definitie doelmatig bewegen. Daarnaast wordt ook de volgende definitie gebruikt: Functioneel trainen is een vorm van oefentherapie die het accent legt op het uitvoeren van oefeningen die gericht zijn op de activiteiten uit het ADL. Daarbij mag ook gebruik worden gemaakt van geconstrueerde oefeningen, mits deze voorwaarde scheppend zijn. Een geconstrueerde oefeningen houdt in dat je een deelbewegingen van de ADL-activiteit oefent (10) 1. Trainingsprogramma Er werd gekozen voor functionele oefeningen gericht op activiteiten die de bewoners van het woonzorgcentrum dagelijks doen. De onderbouwing van de oefeningen en trainingsvariabelen heeft uitsluitend plaatsgevonden door literatuurstudie. Alles soorten artikelen zijn betrokken bij het opstellen van het trainingsprogramma. Maar voornamelijk systematic reviews, rct s en richtlijnen. De hieronder volgende trefwoorden zijn bij de database pubmed ingevoerd. Als via pubmed geen vol-tekst beschickbaar was, werd er gekozen via de database googlescholar en Web of Science door te zoeken. Trefwoorden voor pubmed: functional performance home bases exercise program physical performance elderly older adults met een ingevoerde limit van 65+ leeftijd Uiteindelijk werden 6 artikelen voor geschikt bevonden en zijn betrokken bij het opstellen van het functionele trainingsprogramma. Ten eerste werden de trainingsvariabelen bepaald aan de hand van de richtlijn van het American College of Sports Medicine voor ouderen van Chodzko-Zajko et al. (1) en aan de hand van het artikel van Henwood et al. (2) Vervolg zijn de 5 functionele oefeningen bepaald aan de hand van de andere artikelen te vinden in de literatuurlijst (2 t/m6). Er waren beperkt aantal artikelen te vinden over onderzoek naar effectieve functionele
9 oefeningen bij ouderen. Uit de gekozen artikelen werden verschillende oefeningen gehaald, die op de locatie Sonnehaert makkelijk uit te voeren en voor de deelnemers makkelijk te begrijpen waren. Hier volgt nu het uiteindelijke trainingsprogramma met 1. Variabelen, 2. Oefeningen, 3. Verhogen van gewicht: Variabelen: Frequentie: 2 keer per week trainen. Intensiteit: moderat (5 6) en vigorous (7 8) op de VAS. Type: Progressieve training program 5 oefeningen voor de onderste extremiteit. 3 series van 8-12 herhalingen per oefening. Rust: 1 minuut tussen de series en 2 minuten tussen de oefeningen. Ritme: (1; 2) Oefeningen per training: Warming up: 5 minuten op de fiets of loopband op een lage intensiteit. 1. Chair rise to standing. De cliënt zit op een stoel met harde rugleuning. Zithoogte van 43 cm. De armen van de cliënt zijn gekruist voor de borst. Één herhaling is compleet, als de cliënt volledig tot stand komt en weer gaat zitten. (2; 3) 2. Stair climb. De cliënt loopt twee verdiepingen op en neer, elke met 9 traptreden (15 cm hoogte per trede). Een trede per trap. (2; 4) 3. Half squats. De cliënt staat in de brug of achter een voorwerp waar hij zo nodig veilig vast kan houden. De squat wordt tot een knieflexie van ca graden uitgevoerd. Een herhaling is compleet als de cliënt weer in de uitgangspositie terugkeert. (3; 5) 4. Knee extension. De cliënt zit met afhangende benen (kniepositie 90 graden) op een stoel met rugleuning. De knie wordt gestrekt in een voor de client vol ROM. Een herhaling is compleet als het knie weer in de uitgangspositie terecht komt. (6) 5. Hip extension. De cliënt staat in de brug of achter een voorwerp waar hij zo nodig veilig vast kan houden. Met en rechte bovenlichaam wordt een heup extensie uitgevoerd in voor de cliënt vol ROM. (3) Cooling down: 5 minuten op de fiets of de loopband op een lage intensiteit. Verhogen van gewicht: Om in een overload situatie en een progressieve opbouw te krijgen in de trainingen, wordt het gewicht per oefeningen 5-10% verhoogt, als de derde serie >8 herhalingen coördinatief goed uitgevoerd kan worden. En/of als de VAS op 5/6 wordt gescoord. (2) Het protocol is al eerder beschreven (Jozsi et al., 1999).
10 2. Meetinstrumenten Meetinstrumenten De Timed Up and Go test en handknijpkrachttest zijn gebruikt als meetinstrumenten bij dit onderzoek. Er is een begin-, tussen- en eindmeting gedaan. De tussenmeting vond plaats na 3 weken en de eindmeting na 6 weken trainen. Timed Up and Go test De timed up and go test wordt gebruikt om te kijken hoe snel een oudere uit een stoel op kan staan, 3 meter kan lopen, om kan draaien, 3 meter terug kan lopen en gaat zitten. De transfer van zit naar stand en andersom is hierbij belangrijk en ook de kwaliteit van het lopen wordt bekeken. Voordat de echte test gaat beginnen wordt er eerst een keer geoefend. Zo kan de deelnemer zich voorbereiden en weet deze persoon wat er gaat gebeuren. De deelnemer wordt tijdens de test aangemoedigd door de persoon die de test afneemt. De persoon die de test afneemt loopt mee om de veiligheid van de deelnemer te waarborgen, aangezien de deelnemers kwetsbare ouderen zijn. De Timed Up and Go test is een valide test. Men krijgt een goed inzicht in hoe snel iemand kan opstaan en kan lopen. Door de test ook tijdens evaluatie momenten in te zetten kan men aan de hand van de uitkomsten evalueren of de oefeningen zinvol zijn of niet. Naast dat de test valide is heeft het ook een goede testhertestbetrouwbaarheid (ICC = 0,97-0,99). (7) Hand knijpkrachttest Met de handknijpkracht test wordt bepaald wat de isometrische spierkracht van de onderarmspieren is. De test is uitgevoerd met een MSD Europe hydraulic handhelddynamometer. Voordat de test wordt uitgevoerd wordt deze eerst een keer voorgedaan. Na de uitleg wordt de test door de deelnemer uitgevoerd. De deelnemer heeft per hand drie pogingen en er wordt begonnen bij de dominante hand. Tijdens de test wordt de deelnemer aangemoedigd. Er wordt aangenomen dat de handknijpkracht als maat kan worden genomen voor de totale spierkracht. De correlatie coëfficiënt hiervan ligt tussen de 0,736 en 0,890 (P < 0,01). Het onderzoek naar deze aanname is alleen wel gedaan bij jongeren en niet bij ouderen. (9) Er is onderzocht wat de test-hertestbetrouwbaarheid van de hand held dynamometer is. Dit is onderzocht voor links en rechts apart. Het onderzoek toont een goede testhertestbetrouwbaarheid aan (ICC Links = 0,981 en ICC Rechts = 0,941). (8)
11 Literatuurlijst: (1) Chodzko-Zajko., Fiatarone Singh, M. A., Minson, C. T., Nigg, C. R., Proctor, D.N., Salem G. J., Skinner J. S. & Wojtek, J. (2009) Exercise and Physical Activity for Older Adults. American College of Sports Medicine /09/ /0 (2) Henwood, T.R. & Taaffe D.R. (2006) Short-term resistance training and the older adult: the effect of varied programmes for the enhancement of muscle strength and functional performance Clin Physiol Funct Imaging., 26(5), (3) Higaki, Y., Inoue, S., Kimura, H., Taguchi, N. & Tanaka, K. (2008) Effects of a 12-Month Multicomponent Exercise Program on Physical Performance, Daily Physical Activity, and Quality of Life in Very Elderly People With Minor Disabilities: An Intervention Study. J Epidemiol 2010;20(1):21-29 (4) de Carvalho Bastone, A. & Filho, W. J.(2004) Effect of an exercise program on functional performance of institutionalized elderly. Journal of rehabilitation research and development; Volume 41, Number 5, Pages (5) Gustafson, Y., E. Lindelöf, N., Lundin-Olsson, L., Littbrand, H., Nyberg, L. & Rosendahl, E. (2006) A High-Intensity Functional Weight- Bearing Exercise Program for Older People Dependent in Activities of Daily Living and Living in Residential Care Facilities: Evaluation of the Applicability With Focus on Cognitive Function. Physical Therapy. Volume 86. Number 4, (6) Anderson, C.S. & Latham, N.K. (2003) A Randomized, Controlled Trial of Quadriceps Resistance Exercise and Vitamin D in Frail Older People: The Frailty Interventions Trial in Elderly Subjects. J Am Geriatr Soc., 51(3), (7) Wittink, H. (2010) Betrouwbaarheid Timed Up and Go test. Fysiopraxis, 19(4), (8) Bohannon, R.W. & Schaubert, K.L. (2005) Reliability and validity of three strength measures obtained from community-dwelling elderly persons. Journal of Strength and Conditioning Research, 19(3), (9) Engelbert, R.H.H., Helders, P.J.M., Takken, T. & wind, A.E. (2010) Is grip strength a predictor for total muscle strength in healthy children, adolescents, and young adults? Eur J Pediatr, 169: (10) Van de Korput, V. & Notermans, S. (no date) Oud maar toch nog functioneel Opleiding Fysiotherapie, Hogeschool Zuyd. From: functioneel%20trainen%20final.pdf
Programma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatie(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom
(2016.1) Schouder: Secundair Impingement-syndroom Instituut: Sportrevalidatie Hilversum Verwijzer: Alle verwijzers Periode: 1-1-2016 t/m 31-12-2017 Fysiotherapeut: Alle fysiotherapeuten Inleiding Dit rapport
Nadere informatieKwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Kwetsbaarheid bij 65-plussers Het verouderingsproces
Nadere informatieNederlandse samenvatting SAMENVATTING
Samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING De inleiding, de achtergronden en de doelstellingen van dit proefschrift worden beschreven in hoofdstuk 1. Evenals in andere landen neemt het aantal
Nadere informatieSpierkracht meten met de microfet
Spierkracht meten met de microfet Jan Willem Wisselink biometricsmotion.com Overzicht Algemeen Functionele testen / testen op stoornisniveau Spierkracht meten (MRC, MVC bv. HHD) Validiteit Doelstelling
Nadere informatieKrachttraining bij ouderen
Krachttraining bij ouderen Elke Eelbode 1, Ivan Bautmans 1, 2, Tony Mets 1, 2 1 Frailty in Ageing research (FRIA) & Gerontology (GERO) department,, Vrije Universiteit Brussel 2 Geriatrics department, Universitair
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Algemeen, overig, ongespecificeerd. Overige (overig, ongespecificeerd)
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument de Morton Mobility Index (DEMMI) 29 december 2011 review: M.P. Jans invoer: E v. Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Onderste extrimiteiten
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Emory Functional Ambulation Profile (E-FAP) 22 juni 2011 Review: 1) Britta Klingen Tanja Schmitz Julia Wagner 2) Sandra Joeris Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene
Nadere informatieDe Gecombineerde Valrisico Score
DOEL(GROEP): OPBOUW: De Gecombineerde Valrisico Score Door Arnout van Baal De GVS is toe te passen op alle patiëntgroepen De test is een combinatie van de 10 Meter Looptest (10-MLT), de Timed Up and Go
Nadere informatieFysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking. Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015
Fysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015 Workshop?! LITERATUUR PILOT CROSS SECTIONELE ONDERZOEK DATAVERZAMELING
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING
KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid
Nadere informatie1 G>=>KE:G=L> Dutch summary
1 Dutch summary * - nederlandse samenvatting Alhoewel cerebrale parese (CP) wordt gezien als een non-progressieve aandoening treden er wel degelijk secundaire complicaties op zoals afname van beweeglijkheid,
Nadere informatiePARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING. Brochure
2017 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat 9 / Postbus
Nadere informatieTraining en praktische beweegadviezen. Voor kwetsbare groepen
Training en praktische beweegadviezen Voor kwetsbare groepen Onderwerpen Trainingsleer Richtlijnen voor het trainen Praktische oefeningen Trainingsleer Trainingsprincipes Trainingsvariabelen Training stijl
Nadere informatiesamenvatting 127 Samenvatting
127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.
Nadere informatiee-exercise bij knie en heup artrose
e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatie! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard
An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering
Nadere informatieTriage Risk Screening Tool (TRST)
Triage Risk Screening Tool (TRST) Meldon (2003) Meetinstrument Triage Risk Screening Tool Afkorting TRST Auteur Meldon Onderwerp Functionele, mentale, psychosociale beoordeling Doelstellingen Meten van
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieMS Fitnessgroep. Klinimetrie MS. Fysiotherapie bij MS 19-2-2014. MSMS 2 december 2013
MS Fitnessgroep MSMS 2 december 2013 Marion Verhulsdonck (RA) Nydia van As (FT), Sanne Lambeck (FT) Klinimetrie MS Basis lichamelijk onderzoek (kracht, mobiliteit, sensibiliteit, tonus (SPAT?) 10 meter
Nadere informatieGEZONDHEID SUBSTANTIEEL VERBETERD
RESULTATEN ANALYSE 2014 GEZONDHEID SUBSTANTIEEL VERBETERD De Rughuis Methode heeft aangetoond dat de gezondheidstoestand en kwaliteit van leven bij patiënten met chronische rugklachten enorm kan toenemen.
Nadere informatieSarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC
Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat
Nadere informatie5.3. Opdracht door Iris 2624 woorden 28 januari keer beoordeeld. Inleiding
Opdracht door Iris 2624 woorden 28 januari 2015 5.3 15 keer beoordeeld Vak LO Inleiding Met BSM hebben wij de opdracht gekregen om een trainingsschema te maken om jezelf te verbeteren op verschillende
Nadere informatieResultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017
Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017 De Nationale Diabetes Challenge De Bas van de Goor Foundation organiseerde voor het derde jaar op rij de Nationale Diabetes Challenge (NDC). De NDC
Nadere informatieProximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D.
Proximal tendon avulsion Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D. Orthopaedic Surgery www.acesamsterdam.nl www.manualfysion.nl Epidemiology Relatively rare Koulouris & Connell 16 of 179 (9%) hamstring
Nadere informatieVO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS
19-6-2011 Hersenbeschadiging voor de eerste verjaardag Primaire beschadiging zit in de hersenen Olaf Verschuren Wat betekent dit voor de fitheid? De Hoogstraat Utrecht lopers rolstoelrijders Aerobe FITNESS
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) 1 Algemene gegevens
1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) September 2009 Review: Béatrice Dijcks Invoer: Eveline van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft
Nadere informatieCircuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter
Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht
Nadere informatie4 Beweegprogramma. 4.1 Voorbereiding
4 Beweegprogramma In dit onderdeel wordt het beweegprogramma gepresenteerd. Binnen het programma worden eerst doelstellingen gevormd die gelden op lange en korte termijn. Vervolgens wordt de introductie
Nadere informatieLanger leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012
ACA Congres 2012 LICHAAMSBEWEGING EN SUCCESVOL OUDER WORDEN Meer bewegen - Afdeling Gezondheidswetenschappen, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit; - Afdeling Epidemiologie en
Nadere informatieCourse of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose.
Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee Gabriella M. van Dijk Achtergrond Onderzoeksvragen Literatuuronderzoek Longitudinaal cohort onderzoek Methode
Nadere informatieStabiliteit motoriek kwetsbare ouderen
Stabiliteit motoriek kwetsbare ouderen Universiteit Maastricht, 26 januari 2019 John Branten, Geriatriefysiotherapeut SZBC Joachim en Anna, WZC Nijevelt, stichting De Waalboog, Nijmegen Looprevalidatie
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) Mei 017 Review: Ilse Swinkels Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op
Nadere informatieCasus oudere vrouw met COPD
Casus oudere vrouw met COPD Een casus: Mevrouw de Wit 73 jarige vrouw 2003 tot 2005 herhaalde heupfracturen, kunstheup links Osteoporose Sinds een aantal jaren COPD gold 3, matige ziektelast Echtgenoot
Nadere informatieTrainen met hoge frequentie
Trainen met hoge frequentie Einde van de bro-split? Luuk Hilkens Bewegingswetenschapper Certified Strength & Conditioning Specialist Expertiseteam Sports & Exercise Nutrition HAN Sport & Bewegen Monday
Nadere informatieResultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017
Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 217 Regeer, H., Bilo, H. J., & Huisman, S. D. De Nationale Diabetes Challenge De Bas van de Goor Foundation organiseerde voor het derde jaar op rij de
Nadere informatieNaam patiënt:... Datum: BERG BALANCE SCHAAL (BBS)
BERG BALANCE SCHAAL (BBS) Het benodigde materiaal voor de test - Een stopwatch - Een liniaal of meetlint van minimaal 25 cm - 2 stoelen (één met en één zonder armleuning), zithoogte +/- 45 cm - Een krukje
Nadere informatieSport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen
Sport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen Johan de Jong Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor sportstudies Hanzehogeschool Groningen Onderwerpen - Achtergrond - Groepsinterventie
Nadere informatieBent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.
Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten
Nadere informatieKrachttraining mannen
Krachttraining mannen Dit schema is speciaal gemaakt voor mannen, die meer spiermassa en kracht willen opbouwen. Dit schema biedt je een full body workout, wat betekent dat al je spiergroepen aan bod zullen
Nadere informatie23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie
Raymond Ostelo, PhD Professor of Evidence-Based Physiotherapy Dept. Health Sciences EMGO+ Institute for Health and Care Research VU University Amsterdam, the Netherlands r.ostelo@vumc.nl 1 Classificeren
Nadere informatieTRAININGTIPS. Van onze personal trainer Jill de Vreng
TRAININGTIPS Van onze personal trainer Jill de Vreng Hoeveel trainingen per week? Verschillende spiergroepen Het is belangrijk om minimaal 2 workouts per week in te plannen, zodat je ook echt resultaat
Nadere informatieArtrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.
Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt
Nadere informatieEffect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'
Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Stany Perkisas 30/04/2019 Wat moet je straks wijzer zijn? Waarom sarcopenie op een voedingssymposium?
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieBewegen; dementie, evidentie & beleid
Bewegen; dementie, evidentie & beleid Masterclass Motorische stoornissen bij Dementie Hans Drenth MPt geriatrie fysiotherapeut / promovendus Inhoud Bewegen en Dementie Beweegstimulering instellingen Plenaire
Nadere informatieINTERVENTIESTUDIE. Fitkids, a Nationwide exercise therapy program in the Netherlands: is it effective?
INTERVENTIESTUDIE Fitkids, a Nationwide exercise therapy program in the Netherlands: is it effective? Tim Takken; Janke de Groot; Lex Winkler; Elles Kotte DOEL Inzicht in het effect van het beweegprogramma
Nadere informatieDE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid
Nadere informatieBewegen als medicijn. Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care
Bewegen als medicijn Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Every man desires to live long, but no man would be old. Jonathan Swift, Thoughts on Various Subjects 1711 Het
Nadere informatieSamenvattingen scripties:
Samenvattingen scripties: The Session Rating Scale: A reliable and valid measurement of Working Alliance in a Physiotherapy setting? Jacobien Boiten Achtergrond Werkalliantie is een beschrijving van de
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieDe Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen
De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider
Nadere informatieOud met functiebehoud! Marjolein E.M. den Ouden MSc. Vereniging voor Bewegingswetenschappen Nederland. 15 September 2011
Oud met functiebehoud! Marjolein E.M. den Ouden MSc Vereniging voor Bewegingswetenschappen Nederland 15 September 2011 Introductie Percentage ouderen (> 65 years) stijgt Veroudering Achteruitgang uithoudingsvermogen
Nadere informatieOefeningen voor de knie
Oefeningen voor de knie Spierkracht verbeterende oefeningen voor de knie: Het is belangrijk om een goede spierkracht te hebben, mede omdat de spieren helpen bij schokabsorptie. Door een goede spierkracht
Nadere informatieBewegen; dementie, evidentie & beleid
Bewegen; dementie, evidentie & beleid Masterclass Motorische stoornissen bij Dementie Hans Drenth MPt geriatrie fysiotherapeut / promovendus Inhoud Bewegen en Dementie Beweegstimulering instellingen Plenaire
Nadere informatieDE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland
DE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN Dr. Ir. Michael Tieland 1 DISCLOSURE BELANGEN (potentiële) belangenverstrengeling Geen Veroudering Spiermassa & Kracht
Nadere informatieGebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet
Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau Riekie de Vet Klinimetrie: meten in de geneeskunde Het meten van symptomen, diagnostiek, uitkomsten van behandelingen, gezondheidsstatus en bijvoorbeeld
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieVoorbeelden krachtoefeningen voor niet lopende sporters met CP
Voorbeelden krachtoefeningen voor niet lopende sporters met CP Oefening 1: Armen horizontaal (schouders, m. Deltoidius en m. Biceps) Werkwijze Endo- en exorotatie van de schouders gelijkmatig trainen Materiaal
Nadere informatieVergrijzing van de bevolking in België
Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf
Nadere informatieDrs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille
Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten
Nadere informatieMeten is weten. ook. bij collum care
Meten is weten ook bij collum care Presentatie door Leny Blonk nurse practitioner orthopedie Alysis zorggroep 1 Meten een dagelijkse bezigheid Leveren van maatwerk 2 Meten een dagelijkse bezigheid Om ons
Nadere informatieDeze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg.
Drug Regimen Unassisted Grading Scale (DRUGS) Edelberg HK, Shallenberger E, Wei JY (1999) Medication management capacity in highly functioning community living older adults: detection of early deficits.
Nadere informatieWelke vragenlijst voor mijn onderzoek?
Welke vragenlijst voor mijn onderzoek? NHG wetenschapsdag 2010 Caroline Terwee Kenniscentrum Meetinstrumenten VUmc Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek VU medisch centrum Inhoud 1. Presentatie 2. Kritisch
Nadere informatieAppendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)
Appendix Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) 93 87 Inleiding Diabetes mellitus, kortweg diabetes, is een ziekte waar wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen aan lijden. Ook in Nederland komt de
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Walking Impairment Questionnaire (WIQ) review: EJCM Swinkels-Meewisse. invoer: E v Engelen
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Walking Impairment Questionnaire (WIQ) 06-03-2012 review: EJCM Swinkels-Meewisse invoer: E v Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking
Nadere informatieHet meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA
Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Measuring quality of life in children with JIA Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Marlot Schuurman 1642138 mei 2011 Afdeling Psychologie
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieNederlandse samenvatting
INTRODUCTION Kinderen en jongeren met cerebrale parese (CP) kunnen vaak niet zo goed lopen, rennen of traplopen. Dat kan komen door spierzwakte. Spierzwakte wordt vaak gemeten als de kracht die kinderen
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieIn Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015
2015 In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015 IN BEWEGING IMPLEMENTATIE VAN EEN BEST PRACTICE BINNEN HET UNO-VUMC. EINDVERSLAG INLEIDING Ouderen in woonzorgcentra
Nadere informatieKrachttraining mannen
Krachttraining mannen Dit schema is speciaal gemaakt voor mannen, die meer spiermassa en kracht willen opbouwen. Dit schema biedt je een full body workout, wat betekent dat al je spiergroepen aan bod zullen
Nadere informatieBijlage 2 Meetinstrumenten
Bijlage 2 Meetinstrumenten 2.1 Health Assessment Questionnaire (HAQ) Zie www.nvr.nl, meetinstrumenten. 2.2 Vragenlijst Patiënt Specifieke Klachten (PSK) [De vragenlijst Patiënt Specifieke klachten (PSK)
Nadere informatieElectronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial
Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Ingrid Kramer ima.kramer@ggze.nl Van onderzoek naar de klinische praktijk PsyMate
Nadere informatieEen literatuurstudie met betrekking tot de dementiewoning. Door Susan Arendse en Martijn Moerman, studenten Fysiotherapie van de HU.
Zijn bewegingsprogramma s die cognitie stimuleren haalbaar in de thuissituatie? Een literatuurstudie met betrekking tot de dementiewoning van het project Technologie Thuis Nu Door Susan Arendse en Martijn
Nadere informatieRELEASENOTES bij FysioRoadmap 4.7.0.5.
RELEASENOTES bij FysioRoadmap 4.7.0.5. Wijzigingen in FysioRoadmap Vanaf versie 4.7.0.5 en hoger, beschikken FysioRoadmap en alle andere modules van Monitored Rehab Systems, over de functionaliteit om
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Maastricht Social Participation Profile (MSPP) Augustus 2013 Review: G.M.J. Mars Eveline van Engelen Invoer : Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Het meetinstrument
Nadere informatieExamen Statistische Modellen en Data-analyse. Derde Bachelor Wiskunde. 14 januari 2008
Examen Statistische Modellen en Data-analyse Derde Bachelor Wiskunde 14 januari 2008 Vraag 1 1. Stel dat ɛ N 3 (0, σ 2 I 3 ) en dat Y 0 N(0, σ 2 0) onafhankelijk is van ɛ = (ɛ 1, ɛ 2, ɛ 3 ). Definieer
Nadere informatiePraktische bruikbaarheid van frailty(schalen)
Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering
Nadere informatieRevalidatieschema na een meniscushechting
1 Revalidatieschema na een meniscushechting Locatie: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een meniscushechting. Let te allen tijde op de reactiviteit
Nadere informatieEvaluatie FysiohuisTraining
Evaluatie FysiohuisTraining 2014 INLEIDING Sinds 2013 is er binnen het Fysiohuis de mogelijkheid voor oud-patiënten en andere geïnteresseerden onder begeleiding van een fysiotherapeut te trainen. Het doel
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Een goede hand functie is van belang voor interactie met onze omgeving. Vanaf het moment dat we opstaan, tot we s avonds weer naar bed gaan,
Nadere informatie3 Oefeningen Voor Strakke Benen & Billen
3 Oefeningen Voor Strakke Benen & Billen Vooraf 1. Lees eerst de algemene trainingsinstructies, deze vind je als bijlage bij dit schema. 2. Doe altijd een warming up van 10 minuten voordat je gaat trainen.
Nadere informatieGegeneraliseerde Hypermobiliteit (GHM) Een variatie van normale gewrichtsmobiliteit, waarbij de Range of Motion groter is dan gemiddeld (+2SD)
Gegeneraliseerde Hypermobiliteit (GHM) Kinderfysiotherapie bij het hypermobiliteitssyndroom Een variatie van normale gewrichtsmobiliteit, waarbij de Range of Motion groter is dan gemiddeld (+2SD) Femke
Nadere informatieKwetsbaarheid en slapen
Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met
Nadere informatieeen geriatriefysiotherapeutisch patiëntonderzoek
een geriatriefysiotherapeutisch patiëntonderzoek 25 September 2012 Marjan Doves, MFt opzet Doel workshop Introductie geriatriefysiotherapie Introductie van de casus Uitwerking van het onderzoek Conclusie
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatie4 DAGEN SPLIT SCHEMA
4 DAGEN SPLIT SCHEMA KRACHTTRAINING HALF GEVORDERD / GEVORDERD Dit vier dagen splitsschema is gemaakt voor een sporter die vier keer per week wil sporten en zijn hele lichaam wil trainen. Het schema is
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke
Nadere informatieFast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.
Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:
Nadere informatieDit trainingsschema is ontwikkeld i.s.m. Michael Zijlaard (o.a. ploegleider en coach van team AA Drink/Leontien.nl) en Dick Siliakus (fysiotherapeut)
Inleiding trainingsschema Onderstaand trainingsschema is geschikt voor beginnende fietsers die binnen vijf maanden 100 tot 300 kilometer willen fietsen. Het schema is gebaseerd op je Hmax, dit is je maximale
Nadere informatieRevalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht
Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema
Nadere informatieBeweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn
Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Carien Linders v.d. Lijcke fysiotherapeut PMC Heusdenhout, Breda lid NAHFysioNet Hoe ontstaan? Als opdracht voor cursus Neurorevalidatie... Aanvulling van
Nadere informatieEffectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties
Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties Van Waelvelde, De Roubaix A, Steppe L, et al. (2017) Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties.
Nadere informatie