Attero Jaarverslag Afval = grondstof voor. innovatie

Transcriptie

1 Attero Jaarverslag 2011 Afval = grondstof voor innovatie

2 Contact en informatie Attero staat open voor vragen, opmerkingen en suggesties met betrekking tot de inhoud van dit verslag. Hiervoor, alsmede voor verzoeken om additionele informatie, kunt u contact opnemen met: Riny Kok Manager Communicatie Postbus AC HAELEN T (088) E riny.kok@attero.nl GRI-indicator 3.4 Voor toelichting: zie pagina 103

3 Een innovatief jaar van duurzaam denken en doen Het jaar van duurzaam denken en doen. Zo betitelde Attero 2011, het tweede volledige jaar in zijn bestaan. Het was het jaar waarin wij onze ambities op het gebied van verduurzaming verder vorm wilden geven; vertalen in concrete projecten, activiteiten en resultaten. Zo n ambitie vergt innovatieve daadkracht. En ook die hebben wij inhoud gegeven. Op heel verschillende manieren. Bijvoorbeeld door projecten voor de omzetting van organisch afval in groen gas. Door de introductie van vernieuwende methodes voor de verwerking van bedrijfsafval. Maar ook door de samenwerking op te zoeken met kennisinstituten. Door innovatieve concepten voor dienstverlening aan onze klanten voor een duurzaam afvalbeheer. En wellicht minder voor de hand liggend door letterlijk werk te maken van sociale innovatie. De interviews in dit Jaarverslag 2011 nemen u mee op ons pad van innovatie. U ontmoet mét ons de boeiende mensen die wij op dat pad hebben getroffen. Wij hopen dat zij u inspireren. Want innovatie is de vitale vonk van verandering, verbetering en vooruitgang.

4 Voorwoord Afval is grondstof voor innovatie. Attero wil op een duurzame en innovatieve wijze omgaan met afval. Dat betekent dat we een belangrijke bijdrage willen leveren aan het voorkómen van het ontstaan van afval, het maximaal produceren van nuttige grondstoffen uit afvalstromen, en het produceren van duurzame energie uit afval. Stappen maken op de Ladder van Lansink. Dat willen we bereiken samen met onze belangrijkste stakeholders. Attero bestaat als zelfstandig bedrijf inmiddels ruim twee jaar. Belangrijke ontwikkelingen in het verslagjaar waren de verdere ontwikkeling en uitvoering van de nieuwe strategie, de stroomlijning van de organisatiestructuur met inbegrip van de geleidelijke inpassing van het Veluws Afvalverwerkingsen Recyclingbedrijf (VAR) en de optimalisering van de bedrijfsvoering bij onze afvalenergiecentrales, compostfabrieken en stortlocaties. Ook op het gebied van innovatie hebben wij een aantal belangrijke stappen gezet. De geautomatiseerde scheiding van plastic verpakkingsmateriaal in onze installaties in Groningen en Wijster is hiervan een goed voorbeeld. Door deze geavanceerde technieken draagt Attero bij aan de duurzame verwerking van afvalstromen. Een ander aansprekend voorbeeld is de nieuwe groengasinstallatie in Groningen, die biogas vanuit een bestaand vergistingsproces omzet naar aardgaskwaliteit en dat als groen gas invoedt op het aardgasnetwerk. Door deze ontwikkelingen blijft Attero de grootste groengasproducent van Nederland. Wij hebben de vastbesloten ambitie om in de nabije toekomst nog meer innovatieve en duurzame investeringen te doen. Hierbij zullen wij nadrukkelijk kijken naar de wijze waarop Attero zijn gemeentelijke klanten, die voor een belangrijk deel ook aandeelhouder zijn van ons bedrijf, kan helpen in het realiseren van hun duurzaamheidsdoelstellingen. Samenwerking met onze klanten staat bij ons hoog op de agenda. De ontwikkeling van Attero en de realisatie van onze strategie is mede mogelijk gemaakt door de inzet van onze medewerkers. De saamhorigheid binnen onze onderneming is indrukwekkend en geeft vertrouwen voor de toekomst. Belangrijk in het acteren van onze medewerkers zijn de kernwaarden die we hebben gedefinieerd: duurzaam, innovatief, betrouwbaar en klantgericht. Deze kernwaarden zijn richtinggevend voor ons handelen en de groene draad om Attero naar een steeds hoger niveau te tillen. Wij willen voorop lopen bij de ontwikkelingen op dat gebied. Dat moge bijvoorbeeld blijken uit het feit dat de rapportage over duurzaamheid integraal deel uitmaakt van dit Jaarverslag én dat dit Jaarverslag gecontroleerd is door onze externe accountant. De financiële resultaten in 2011 zijn - in het licht van de economische ontwikkelingen - goed te noemen. De omzet bedraagt EUR 350,0 miljoen en het bedrijfsresultaat is uitgekomen op EUR 54,9 miljoen. De aanvoer van afval en de afzet van daaruit teruggewonnen grondstoffen lagen op een hoog niveau. Prijzen van de afvalstromen stonden onder druk, evenals de prijzen voor de geproduceerde energie. Prijzen voor herbruikbare grondstoffen, zoals ferro s en non-ferro s, waren hoog. De nettowinst is uitgekomen op EUR 25,4 miljoen. Naast de operationele en bedrijfseconomische ontwikkelingen binnen Attero, wordt de nettowinst onder meer beïnvloed door de beleggingsrendementen op de nazorgfondsen. Het afgelopen jaar was opnieuw een enerverend jaar voor ons bedrijf. De lijn van veelbelovende ontwikkelingen uit 2010 hebben we weten door te trekken. We hebben in 2011 koers gezet naar een nieuwe duurzame toekomst. Vóór ons ligt nu een zeker zo uitdagend Vanuit onze klanten klinkt een sterke vraag door naar intensivering van de samenwerking en naar duurzaamheid op het terrein van afvalverwerking. Attero wil die wensen graag invullen in een structuur van regionale samenwerkingsverbanden, die de krachtigste waarborgen biedt voor flexibiliteit, creativiteit en efficiency. Zo scheppen we samen met onze klanten de best mogelijke condities om een strategie voor duurzaam afvalbeheer tot uitvoering te brengen. Een kans om met maximale waardecreatie de samenleving centraal te stellen. Arnhem, 19 maart 2012 P.M. Vincent Algemeen directeur GRI-indicator

5 P.M. Vincent Algemeen directeur Afval is grondstof voor innovatie 5

6 Inhoudsopgave

7 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 7 Voorwoord Attero in een oogopslag Bedrijfsprofiel 9 Kerncijfers 10 Strategie 12 Stakeholders 15 Bericht van de Raad van Commissarissen Directieverslag Algemene ontwikkelingen 25 Attero en duurzaamheid 30 Stakeholderdialoog 34 Financiële ontwikkelingen 40 Marktontwikkelingen 43 Operationele ontwikkelingen 48 Energie & Service 48 Bio-energie & Mineraal 50 VAR 52 Personele ontwikkelingen 58 Algemene informatie Corporate governance 67 Risicobeheersing 70 Bestuurdersverklaring 73 Verkorte jaarrekening Assurancerapport van de onafhankelijke accountant Bestuur en medezeggenschap Raad van Commissarissen 93 Directie 93 Managementteam 95 Ondernemingsraad 95 Ondernemingsraad VAR 95 Toelichting duurzaamheidsrapportage Duurzaamheidsdoelstellingen 97 Verslaggevingsprincipes 101 GRI prestatie-indicatoren 103 Managementbenadering 109 Bijlagen Beleidsverklaring 111 Gedragscode leveranciers 112 Overzicht locaties 113

8 Attero in een oogopslag

9 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 9 Bedrijfsprofiel Attero is een krachtige en energieke speler op de Nederlandse afvalmarkt. Geworteld in een jarenlange ervaring met de verschillende vormen van afvalverwerking van de ondernemingen waaruit het is ontstaan, richt ons bedrijf zich op de grootschalige verwerking van huishoudelijk restafval, organisch afval, bedrijfsafval en mineraal afval. Duurzaam, innovatief, betrouwbaar en klantgericht. Dat zijn de kernwaarden die ons de richting wijzen bij ons dagelijks handelen. Als dynamisch en hoogwaardig milieubedrijf streeft Attero naast een verantwoorde verwerking van afvalstromen en milieubewust beheer van stortplaatsen naar maximale terugwinning, hergebruik en nuttige toepassing van grondstoffen uit afval. Ons bedrijf manifesteert zich steeds meer als een innoverende kracht in de productie van grondstoffen en duurzame energie uit afval. Vernieuwende oplossingen zoals vergisting van groente-, fruit- en tuinafval (gft) en nascheiding van kunststoffen uit restafval zijn daarvan sprekende voorbeelden. Attero produceert in zijn afvalenergiecentrales (duurzame) elektriciteit voor huishoudens, is de grootste verwerker van gft én de grootste producent van groen gas in Nederland. Wij produceren en leveren daarnaast onder meer compost als bodemverbeteraar voor land- en tuinbouw, (bio)brandstoffen voor energiecentrales en bodemassen als funderingsmateriaal voor de wegenbouw. Herbruikbare materialen die wij uit het afval scheiden (zoals metalen en kunststoffen) vormen nieuwe grondstoffen voor de industrie. In 2011 behaalde Attero inclusief VAR een omzet van EUR 350 miljoen. GRI-indicator Attero biedt inclusief de in 2011 overgenomen VAR werk aan ruim achthonderd medewerkers, die op een vijftiental locaties jaarlijks zo n 3,4 miljoen ton afval verwerken. Het gaat onder meer om het afval van bijna 40 procent van alle Nederlandse huishoudens, ofwel ruim 6 miljoen mensen. VAR verwerkt vooral bedrijfsafval, gft en minerale stromen.

10 10 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV Kerncijfers 350 mln 33,5% 54,9 mln netto-omzet solvabiliteit EBIT Economisch bedragen in duizenden euro s Winst- en verliesrekening Netto-omzet EBIT Resultaat na belastingen waarvan ten behoeve van aandeelhouders Attero Holding NV Balans en kasstromen Geïnvesteerd vermogen Totaal eigen vermogen Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom voor financieringsactiviteiten (vrije kasstroom) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Kasstroom totaal Ratio s (in procenten) Solvabiliteit 33,5 30,7 ROIC 10,4 10,3 GRI-indicator 2.8 EC1 Berekeningswijze financiële ratio s en gebruikte afkortingen Bedrijfsresultaat Brutomarge plus overige bedrijfsopbrengsten minus bedrijfslasten. EBIT Bedrijfsresultaat plus resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen. Geïnvesteerd vermogen Som van de vaste activa, het netto werkkapitaal en activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop. Netto werkkapitaal Totaal vlottende activa minus liquide middelen en rentedragende vorderingen minus kortlopende niet-rentedragende verplichtingen (inclusief kortlopend deel voorzieningen). Return on invested capital (ROIC) EBIT gedeeld door gemiddeld geïnvesteerd vermogen. Solvabiliteit Totaal eigen vermogen gedeeld door het balanstotaal x 100%. FTE's Fulltime equivalents, aantal medewerkers omgerekend naar een volledige werkweek. LTIF Lost Time Injury Frequency, het aantal ongevallen met verzuim per gewerkte uren van eigen personeel, inhuur en derden, berekend over een bepaalde periode.

11 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 11 10,8 mln m 3 3,4 mln ton GWh productie groen gas afval verwerkt elektriciteitsproductie Sociaal Personeelsleden ultimo jaar FTE s ultimo jaar LTIF-score (inclusief derden) 5,8 7,1 Ziekteverzuim (in procenten) 4,4 4,0 1 Betreft eigen personeel Milieu Verwerking brandbaar afval (kton) Verwerking gft (kton) Verwerking mineraal (kton) Verwerking puin (kton) Verwerking verontreinigde grond/bodemsanering (kton) Verwerking bedrijfsafval (kton) Verwerking hout (kton) Verwerking hoogcalorisch materiaal (kton) Elektriciteitsproductie (GWh) GRI-indicator EN1 EN16 EN17 LA7 Productie groen gas (miljoen m 3 ) 10,8 10,4 Carbon footprint Scope 1 emissies (kton CO 2 e) 854,6 889,6 Scope 2 emissies (kton CO 2 e) 1,8 12,5 Scope 3 emissies (kton CO 2 e) 762,0 705,2 94,4 196,9 Scope 1 emissies Directe emissies van broeikasgassen ten gevolge van activiteiten waar de organisatie controle over heeft. Hieronder vallen procesemissies en emissies door brandstofverbruik op de locaties en in het wagenpark. Scope 2 emissies Indirecte emissies van broeikasgassen ten gevolge van extern geproduceerde elektriciteit of warmte die door de organisatie is ingekocht. Scope 3 emissies Emissies van broeikasgassen buiten de eigendomsen operationele invloedssfeer van de organisatie. Binnen deze scope vallen ook de emissiereducties door de afzet van uit afval teruggewonnen energie en grondstoffen. CO 2 e Meeteenheid gebruikt om het opwarmend vermogen van broeikasgassen weer te geven. CO 2 is hierbij het referentiegas, waartegen andere broeikasgassen gemeten worden. kton Kiloton. Dit is 1 miljoen kilogram. GWh Gigawattuur, 1 miljard wattuur, eenheid voor elektriciteit.

12 12 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV Strategie Attero streeft ernaar de potentie in afval maximaal te benutten door hernieuwbare grondstoffen terug te winnen en door duurzame energie te produceren. Uitgangspunt daarbij is een optimale balans tussen ecologie en economie. GRI-indicator 1.2 EC2 Als publieke dienstverlener willen wij maatschappelijke en financiële waarde creëren voor onze stakeholders. Op deze strategie heeft Attero zijn organisatie afgestemd. Wij brengen daarbij een heldere scheiding aan tussen bestaande activiteiten met primaire focus op operational excellence en nieuwe activiteiten gericht op innovatieve groei en ontwikkeling. Voor bestaande activiteiten is de strategie gebaseerd op: borgen van de continuïteit van onze dienstverlening door het aangaan van langetermijnrelaties met klanten; operational excellence in de bedrijfsvoering. Voor nieuwe activiteiten ligt de prioriteit bij: ontwikkelen van innovatieve en duurzame proposities voor recycling en duurzame energie; intensiveren en verbreden van de relatie met onze klanten, met een speciale focus op gemeenten. Inzetten op recycling In onze Beleidsverklaring 1 staat dat wij vernieuwend, deskundig en vooruitstrevend willen zijn zonder de realiteit uit het oog te verliezen. Het afgelopen decennium zijn wij getransformeerd van een bedrijf met als kernactiviteit het storten van afval naar een organisatie met composteren en verbranden van afval als hoofdactiviteiten. In de komende tien jaar willen wij ons nadrukkelijk doorontwikkelen op de volgende treden van de Ladder van Lansink: duurzame energie, recycling en preventie. Wij willen er samen met onze klanten naar streven maximaal in te zetten op recycling, om vervolgens alleen de niet-herbruikbare reststroom te gebruiken als brandstof in onze afvalenergiecentrales. Bestaande activiteiten Bij bestaande activiteiten richten wij ons op het bestendigen van huidige relaties en het doorvoeren van operational excellence. Wat betreft dat laatste is in 2011 onder de naam Koploper een bedrijfsbreed programma gestart. 1 Zie pagina 111

13 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 13 Het bestaat uit een groot aantal projecten waarmee wij zowel de operationele- als de milieuprestaties verder optimaliseren. In het verslagjaar voerden wij onder meer optimalisaties door op het gebied van vergisting, nascheiding en verdere sortering van plastics, rookgasreiniging en warmtelevering. Nieuwe activiteiten In nauwe samenwerking met gemeenten, bedrijfsleven, universiteiten en kennisinstellingen zijn wij continu op zoek naar vernieuwende manieren om afval zo duurzaam en efficiënt mogelijk om te zetten in nuttige producten en energie. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van het Energie Transitie Park Midden-Drenthe rondom de Attero-locatie Wijster. Onderlinge leveringen van restwarmte, energiewinning uit vergisting en productie van groen gas zijn de ingrediënten voor vergroening van het Drentse bedrijventerrein bij onze afvalenergiecentrale. In een open dialoog met provincie, gemeente, waterschap, de Natuur en Milieufederatie Drenthe en bedrijfsleven werken wij hier aan het leveren van een belangrijke bijdrage aan de gezamenlijke duurzaamheidsdoelstellingen. Duurzame partnerships Het streven naar duurzame partnerships met gemeenten wil Attero onder andere inhoud geven door het inrichten van een nieuwe entiteit die is gericht op het bedienen van aandeelhoudende gemeenten. Daarbinnen kunnen wij samen met gemeenten in regionaal verband werken aan duurzaam afvalbeheer. Die werkwijze biedt nieuwe impulsen voor lokale en regionale initiatieven in verwerking van afval tot grondstoffen en duurzame energie. Tevens vormt deze opzet de beste waarborg voor flexibele samenwerking, waarin creativiteit en efficiency alle ruimte krijgen. In 2011 verkenden wij met aandeel houders en klanten de mogelijkheden van deze nieuwe propositie. Na goedkeuring door onze aandeelhouders wil Attero deze medio 2012 hebben ingevuld. Innovatiebudget Het is ten slotte onze ambitie om de komende jaren een extra impuls te geven aan fundamenteel nieuwe technologieën of toepassingen in afvalverwerking. Daarom reserveren wij hiervoor in 2012 extra financiële middelen. Met dit budget willen wij de innovatieve en ondernemende cultuur bij Attero verder stimuleren. Dankzij de acquisitie van VAR hebben wij innovatiekracht aan ons bedrijf toegevoegd. VAR focust al jarenlang op innovatieve recylingtechnieken, zoals kunstgrasrecycling, kunststofopwerking, hoogwaardige recycling van grof huishoudelijk afval, energiewinning uit afval, algenproductie en overige biobased technieken.

14 14 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV De kracht van de kringloop Attero bevindt zich in een transitieperiode die essentieel is voor de toekomst van ons bedrijf. Wij stellen de komende jaren alles in het werk om meer afval te recyclen en minder afval te storten en te verbranden. Op die manier willen wij hoger uitkomen op de Ladder van Lansink. Die geeft aan dat we als samenleving ernaar moeten streven het ontstaan van afval te voorkomen, en als dat niet mogelijk is dit zo hoogwaardig mogelijk te benutten. De verschillende treden van de Ladder geven een voorkeur weer. In afnemende volgorde luidt die: preventie; product-hergebruik; materiaalhergebruik; nuttige toepassing; verwijdering met terugwinning van energie; verwerken in verbrandingsinstallaties; verwijdering anders dan door storten; storten. Attero gelooft in de kracht van de kringloop. Wij geloven in de toekomst van materiaalketenbeheer en verduurzaming van het energiebeleid. Deze denkwijze sluit naadloos aan bij de ambities van onze gemeentelijke klanten, die de hoeveelheid huishoudelijk restafval sterk willen terugdringen. De uitdaging is om een klantpropositie neer te zetten die afvalstromen voor andere doeleinden aan Attero bindt en die tegelijkertijd onze gemeentelijke klanten waarde biedt door samen te werken aan het behalen van hun klimaatdoelstellingen. Natuurlijk lukt het niet van vandaag op morgen om deze ambitie waar te maken; om van storten en verbranden maximaal over te stappen op recycling. Dat is een geleidelijk proces. In 2012 en in de jaren daarna gaan wij uit van een tweesporenaanpak in afvalverwerking. Aan de ene kant is het vanuit financieel perspectief cruciaal de huidige business te optimaliseren door kostenreducties te realiseren en de bestaande installaties volledig en optimaal in te zetten. Bijvoorbeeld door nieuwe afvalstromen en klanten te werven voor energieproductie door verbranding en converteren, zoals gedroogd slib, digestaat, reststromen na sortering van herbruikbare grondstoffen en bedrijfsafval. Ook de import van brandbaar afval is een optie. Tegelijkertijd streven wij er in onze langetermijnvisie nadrukkelijk naar verder uit te groeien tot een volwaardige afvalrecycler en een toonaangevend producent van duurzame energie, om zo lokale en regionale kringlopen te sluiten. Technologische innovaties, een nauwe samenwerking met klanten en de ontwikkeling van nieuwe afzetmarkten maken het voor Attero mogelijk te klimmen op de Ladder van Lansink. Het tempo waarin dat gebeurt, hangt af van het milieurendement, de maatschappelijke acceptatie en de financiële haalbaarheid van een volgende stap.

15 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 15 Stakeholders Attero heeft zijn stakeholders geïdentificeerd op basis van de verschillende rollen die het bedrijf in de maatschappij vervult. In zijn rol als marktspeler stelt Attero de klant centraal. Wij wensen ons op te stellen als een betrokken partner, die luistert naar zijn klanten. De klant kan rekenen op Attero en Attero streeft een transparante communicatie over zijn activiteiten en resultaten na. Als bedrijfsvoerder kent Attero twee belangrijke stakeholdergroepen: aandeelhouders en partners/toeleveranciers. Attero s aandeelhouders worden vertegenwoordigd door een statutaire Aandeelhouderscommissie. Er vindt regelmatig overleg plaats tussen deze commissie, de Raad van Commissarissen en het bestuur van Attero. Met betrekking tot partners/toeleveranciers streven wij naar duurzame relaties. Ons bedrijf stelt daarbij aan hen dezelfde eisen als die het aan zichzelf stelt. Op deze manier wil Attero zijn naam als betrouwbare organisatie hooghouden. Voor Attero als werkgever vormen de medewerkers een belangrijke stakeholdergroep. Attero wil een goede werkgever zijn, door zijn medewerkers ontwikkelingsmogelijkheden te bieden en ze de bevoegdheden en middelen te geven om hun werkzaamheden veilig, gezond, milieuverantwoord en optimaal uit te voeren. Op zijn beurt verwacht Attero van zijn werknemers dat ze integer en respectvol handelen, afspraken nakomen en elkaar aanspreken op gedrag. Ten slotte heeft Attero een rol als bedrijfsburger, met de direct omwonenden als stakeholder, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. Wij zijn continu op zoek naar vernieuwende manieren om afval zo duurzaam en efficiënt mogelijk om te zetten in nuttige producten en energie. Hierbij houden wij rekening met het woon- en leefklimaat van omwonenden. GRI-indicator

16 Robert Jan Saft Attero Geert Bergsma onderzoeksbureau CE Delft Attero geeft gemeenten CO 2 inzicht in innovatief afvalbeheer

17 Nog veel CO 2 -winst mogelijk bij afvalscheiding Gemeenten hebben duurzaamheid hoog op de agenda staan. Menig gemeente wil op langere termijn CO 2 - neutraal zijn. Een eyeopener voor gemeenten is dat er op het gebied van afval management volop klimaatwinst te boeken valt. Afval is het onderwerp bij uitstek waar gemeenten hun invloed kunnen laten gelden, met name vanuit milieuoptiek. Attero heeft zijn dienstverlening geïntensiveerd om gemeentelijke klanten te ondersteunen bij het inzichtelijk maken van kansen op CO 2 -reductie bij het inzamelen en verwerken van afval. Het instrument hiervoor is een klantvriendelijk en online computerprogramma, CO 2 inzicht geheten. Op basis hiervan kunnen gemeenten hun CO 2 -belasting vaststellen en daar scherper beleid op formuleren. Gemeenten kunnen in hun afvalmanagement nog veel CO 2 - winst boeken, stelt afvalspecialist Geert Bergsma van onderzoeks bureau CE Delft. Er zijn nog tal van stromen, neem kunststoffen, waarmee gemeenten kunnen bijdragen aan meer recycling. Gemeenten hebben veel invloed, betoogt Bergsma. Zij nemen het voortouw bij de inzameling en bepalen naar welke verwerker hun afval gaat. Goed afvalbeheer levert meestal een besparing op van de CO 2 -uitstoot, omdat uit het afval waardevolle materialen en energie worden teruggewonnen. Ook de keuze voor een afvalenergiecentrale met een hoog rendement op het gebied van energie en CO 2 levert veel milieuvoordeel op. Een afvalstroom die dicht bij gemeenten staat, geeft Bergsma als voorbeeld, is gft. Composteren van gft-afval is goed, maar de extra stap van vergisten en biogas terugwinnen is een hele mooie route om klimaatwinst te boeken. De onderzoeker noemt nog een voorbeeld bij de inzameling. Inzamelvoertuigen gebruiken behoorlijk veel brandstof. Een optie om CO 2 -emissies terug te dringen is het gebruik van hybride voertuigen die energie terugwinnen tijdens het remmen. Kortom, er zijn tal van milieukansen, vindt Bergsma, die gemeenten niet moeten laten liggen. Meten Attero heeft een goed beeld van de afvalstromen die het bedrijf voor zijn klanten verwerkt en wat de CO 2 -impact daarvan is. We verwerken het afval van zo n 140 gemeenten. We kennen de samenstelling ervan en weten waar en op welke wijze het afval wordt verwerkt, vertelt Robert Jan Saft van Attero, die het computerprogramma CO 2 inzicht ontwikkeld heeft. Deze applicatie stelt gemeenten in staat snel hun CO 2 - prestatie te doorgronden voor het afval dat via burgers wordt ingezameld en de afvalstromen op de milieustraten; in totaal zo n 26 afvalstromen. De CO 2 -tool zet voor alle gemeenten in ons land de inzamelcijfers op een rij. Via berekeningen aan de hand van de zogeheten CO 2 -kengetallen, geaccrediteerd door adviesbureau IVAM van de Universiteit van Amsterdam, kunnen gemeenten met een paar muisklikken zien wat hun CO 2 -reductieprestatie is. Belangrijk is dat er een transparant getal uitrolt, zegt Saft, waar gemeenten wat mee kunnen; namelijk: de uitkomst relateren aan de totale CO 2 -voetafdruk van de gemeente. Met onze analyse kan een gemeente haar klimaatbeleid aanscherpen. Aan de hand van de reacties van gebruikers gaan Attero het CO 2 -model de komende maanden perfectioneren. Zo kijkt het nu vooral achterom naar de geleverde CO 2 -prestatie. Door het model te koppelen aan de kennis over herbruikbare stromen die nog in het restafval zitten, kunnen we straks ook naar de verbeterpotentie in de toekomst kijken. Bergsma onderschrijft het nut van instrumenten als CO 2 inzicht. CE Delft heeft veel ervaring in het opstellen van CO 2 -modellen voor verschillende organisaties. De kracht is juist dit soort instrumenten niet te ingewikkeld te maken. Het instrument van Attero reikt tal van opties aan om de CO 2 -prestatie te verbeteren. Het is zeker de moeite waard voor gemeenten hier tijd in te steken.

18 Bericht van de Raad van Commissarissen

19 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV 19 Aan de aandeelhouders Hierbij biedt de Raad van Commissarissen van Attero het Jaarverslag 2011 van Attero Holding NV aan. Het Jaarverslag bevat een verkorte weergave van de jaarrekening De volledige jaarrekening 2011 wordt gepubliceerd op de website van Attero: Jaarverslag en jaarrekening zijn gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP. Het assurancerapport van Ernst & Young is opgenomen op pagina 89. De Auditcommissie heeft op 14 maart 2012 de jaarrekening uitvoerig besproken met de financieel directeur in het bijzijn van de externe accountant. De Raad van Commissarissen heeft vervolgens op 14 maart 2012 het Jaarverslag met de Directie besproken en kennis genomen van de bevindingen van de Auditcommissie. De Raad van Commissarissen stemt in met de jaarrekening en kan zich verenigen met het voorstel voor winstbestemming van de Directie. Wij stellen u voor de jaarrekening en de daarin opgenomen winstbestemming in de op 26 april 2012 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders ongewijzigd vast te stellen. Belangrijke thema s 2011 Voor de Raad van Commissarissen stond 2011 in het teken van de realisatie van de strategie van Attero. Na de verzelfstandiging van het bedrijf, is in 2010 een nieuwe strategische richting ontwikkeld. Deze is afgestemd met de Aandeelhouderscommissie en goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 juni De nieuwe strategie wordt gekenmerkt door de positionering van Attero als publiek dienstverlener, focus op continuïteit en efficiency van bestaande activiteiten en realisering van innovatieve groeiopties als ook op intensivering van de relatie met de gemeentelijke klanten, die veelal ook aandeelhouder zijn. In juni 2011 heeft een separaat overleg met de Directie plaatsgevonden over de stand van zaken bij de realisatie van deze strategie. In het bijzonder de ontwikkelingen als publiek dienstverlener en het continueren van de contractuele relaties met bestaande gemeentelijke klanten zijn aan de orde gekomen. Ook de innovatieve groeiopties zijn in dit kader besproken.

20 20 Jaarverslag 2011 Attero Holding NV Een ander belangrijk thema voor de Raad was veiligheid. Attero wil zijn medewerkers een veilige werkomgeving bieden en heeft daarbij de ambitie om op het gebied van veiligheid een topspeler in de branche te zijn. Enerzijds is het streven om het aantal ongevallen met verzuim maximaal te beperken, anderzijds is het van belang een omgeving te creëren waarin het veiligheidsbewustzijn van medewerkers op een hoog niveau ligt. In iedere vergadering van de Raad wordt specifiek stilgestaan bij het thema veiligheid en de ontwikkelingen op dit gebied binnen de onderneming. Samenstelling De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf personen. De Raad is zorgvuldig samengesteld in overeenstemming met de profielschets zoals die in de Bijzondere Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 28 januari 2010 is vastgesteld. De Raad wordt gevormd door: de heer J.P.B. Huberts, voorzitter de heer J.A.M. Hendrikx, vice-voorzitter de heer J. van den Belt, lid mevrouw W.H. Huijbregts-Schiedon, lid mevrouw A.M.L.M. Nelissen-Hanssen, lid In 2011 is de heer J. van den Belt door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders herbenoemd voor een periode van vier jaren. Invulling van het toezicht Voor de invulling van het toezicht is de Nederlandse corporate governance code leidend. De wijze waarop dat is gebeurd, wordt beschreven op pagina 67 van dit Jaarverslag. In 2011 is de Raad van Commissarissen viermaal regulier bijeen gekomen. Een additionele vergadering werd volledig besteed aan de realisatie van de strategie. In het kader van een nadere kennismaking met de door Attero geacquireerde onderneming VAR heeft deze vergadering plaatsgevonden op de locatie van VAR in Voorst. De vergaderingen van de Raad van Commissarissen werden steeds in aanwezigheid van de Directie gehouden. De heer F.T.M. Smulders, manager Juridische Zaken en Secretaris van de Vennootschap, fungeerde als secretaris van de Raad van Commissarissen. De Raad heeft twee commissies ingesteld: de Auditcommissie en de Remuneratie- en selectiecommissie. Iedere commissaris van de Raad heeft zitting in een commissie. Auditcommissie De Auditcommissie houdt toezicht op de interne risicobeheersings- en controlesystemen, financiering, financiële informatieverstrekking en informatietechnologie. De commissie adviseert de Raad van Commissarissen hierover. De Auditcommissie is in 2011 vijfmaal bijeen geweest. Bij al deze vergaderingen was de financieel directeur aanwezig. Bij twee vergaderingen was de externe accountant aanwezig. De Auditcommissie heeft uitvoerig overleg met de Directie gehad over de operationele en financiële ontwikkelingen van de onderneming aan de hand van kwartaalrapportages. Tevens is intensief gesproken over het ondernemingsplan en budget Een vast onderwerp van het overleg met de Directie was de ontwikkeling en implementatie van een nieuw enterprise resource planning systeem. Dit project is in 2011 gestart en zal naar verwachting in 2012 worden afgerond. De werking van het systeem van risico beheersing en de daarmee samenhangende risicorapportages zijn in twee vergaderingen uitgebreid besproken. Tevens is er in een vergadering specifiek aandacht besteed aan de financieringstructuur en het treasurystatuut zoals dat binnen de onderneming van kracht is. De voorzieningen voor de nazorg van stortplaatsen zijn meermaals aan de orde geweest. Bijzondere aandacht kreeg daarbij het deel van de nazorggelden die worden beheerd door de nazorgfondsen van de provincies waar stort plaatsen van Attero aanwezig zijn. Ten slotte is gesproken over het voorstel van de Directie voor de aanstelling van de externe accountant. Dit voorstel zal aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 26 april 2012 worden voorgelegd. In aanwezigheid van de externe accountant is gesproken over de jaarrekening 2010, het auditplan 2011 en de management letter De Auditcommissie bestaat uit drie commissarissen: de heer J. van den Belt (voorzitter) mevrouw W.H. Huijbregts-Schiedon mevrouw A.M.L.M. Nelissen-Hanssen GRI-indicator 4.6