BEDRIJFSWAGENS IN HET RECHT

Transcriptie

1 BEDRIJFSWAGENS IN HET RECHT

2

3 BEDRIJFSWAGENS IN HET RECHT Dirk Heylen en Ivo Verreyt (eds.) Lode Agache Stefan Creemers Bart Verstuyft Erik Verlinden Tweede editie Antwerpen Cambridge

4 Bedrijfswagens in het recht, tweede editie Dirk Heylen en Ivo Verreyt (eds.), Lode Agache, Stefan Creemers, Bart Verstuyft en Erik Verlinden 2012 Antwerpen Cambridge Coverafbeelding: Ann Verelst ISBN D/2012/7849/12 NUR 825 Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

5 VOORWOORD In 2010 verscheen de eerste editie van dit boek. We schreven toen dat het grote aantal bedrijfswagens in België het gevolg was van het gunstige fiscale regime in ons land, vergeleken met de ons omringende landen. Het toekennen van een bedrijfswagen die de werknemer ook privé mag gebruiken is, gelet op de hoge loonlasten, zeer voordelig in vergelijking met een loonsverhoging. Ook voor een werknemer was het toekennen van een bedrijfswagen voor privégebruik zeer voordelig. De fiscale waardering van het voertuig, namelijk het bedrag waarop de belasting voor de werknemer wordt berekend, was aanzienlijk lager dan de reële waarde van het voertuig. Er werd voor de berekening van het belastbare voordeel geen rekening gehouden met de (nieuw)waarde van de wagen, enkel de CO 2 -uitstoot en de afstand woon-werkverkeer waren relevant. Vanaf 1 januari 2012 geldt evenwel een nieuwe regeling. Het criterium woonwerkverkeer speelt niet langer een rol. Voortaan wordt er, naast de CO 2 -uitstoot, rekening gehouden met de nieuwwaarde van de bedrijfswagen (met inbegrip van opties en zonder eventueel toegekende kortingen). De regering Di Rupo voerde deze regeling in zonder enige overgangsmaatregel, met als gevolg dat veel bedrijfswagens (vooral de duurdere modellen en de wagens met hogere uitstoot) ineens veel zwaarder belast werden. Omdat deze nieuwe maatregelen heel wat stof deden opwaaien, besloten de auteurs het boek te updaten en vooral het fiscale gedeelte meer uit te diepen. In het eerste deel van dit boek wordt voornamelijk stilgestaan bij arbeidsrechtelijke problemen. Het valt immers op dat ondanks het grote aantal bedrijfswagens op onze wegen, er tussen de werkgever en de werknemer over het gebruik ervan dikwijls geen, onduidelijke of onwettige afspraken gemaakt worden. Als er dan problemen ontstaan, is het vaak niet eenvoudig om te bepalen hoe die kunnen worden opgelost. Een deel van die problemen ontstaat overigens uit het dubbelzinnige statuut van de bedrijfswagen: enerzijds kan de wagen een hulpmiddel zijn bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, maar anderzijds kan hij ook (louter) een looncomponent vormen. Die dualiteit zal in het eerste hoofdstuk besproken worden, maar komt verder in het werk ook meermaals aan bod, o.m. waar de aansprakelijkheid van de werknemer bij schade wordt besproken. Het kan niet genoeg worden benadrukt dat v

6 Voorwoord een goede, correcte en duidelijke car policy voor zowel de werkgever als de werknemer heel wat ellende kan voorkomen. In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op diverse knelpunten bij het gebruik van de bedrijfswagen. Kan de werkgever het voordeel van het privégebruik van de bedrijfswagen intrekken, beperken of veranderen en in welke mate zou dit mogelijk zijn? In de praktijk bestaan er immers heel wat misverstanden over het gebruik van de bedrijfswagen als de werknemer enige tijd van het werk afwezig blijft, bv. als gevolg van ziekte, vakantie of loopbaanonderbreking. Het derde hoofdstuk bespreekt wat het lot van het privégebruik van de bedrijfswagen is bij deze en andere gevallen van schorsing van de arbeidsovereenkomst. Nog meer misverstanden en onwetendheid duiken op wanneer de aansprakelijkheid van de werknemer aan bod komt. Het gebeurt vaak dat noch de werkgever, noch de werknemer op de hoogte zijn van de mate waarin ze aansprakelijk zijn, en hoe die aansprakelijkheid kan worden beoordeeld. Die problematiek, die complexer is dan ze op het eerste gezicht lijkt, komt aan bod in hoofdstuk vier. In hoofdstuk vijf wordt stilgestaan bij een element dat eigenlijk onlosmakelijk verbonden is met het privégebruik van een bedrijfswagen: het rijbewijs. Onderzocht wordt of de werkgever de kosten van het behalen van een rijbewijs ten laste mag leggen van de werknemer, en wat de gevolgen zijn van de intrekking van het rijbewijs op de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Het zesde hoofdstuk behandelt het moeilijke spanningsveld tussen de privacy van de werknemer en het controlerecht van de werkgever: in welke mate mag de werkgever de bewegingen van de bedrijfswagen volgen met een zogenaamd autovolgsysteem? Wat is de waarde van bewijzen tegen de werknemer die verkregen zijn door een niet-reglementair autovolgsysteem? Ook op deze moeilijke vragen wordt gepoogd een antwoord te formuleren. Hierbij gaat onze oprechte dank uit naar mr. Erik Verlinden voor zijn gewaardeerde hulp. In het zevende en laatste hoofdstuk van het eerste deel wordt uitgebreid ingegaan op het lot van de bedrijfswagen bij het einde van de arbeidsovereenkomst. Kan het foutieve gebruik van de bedrijfswagen aanleiding geven tot ontslag, al dan niet om een dringende reden? En hoe moet het voordeel van de bedrijfswagen worden begroot in de opzegvergoeding die bij de verbreking van de arbeidsovereenkomst moet worden betaald? Hier zal blijken dat er een omvangrijke casuïstiek bestaat met begrotingen in de meest uiteenlopende richtingen. We zullen die begrotingen onderzoeken en een antwoord formuleren op welke wijze ze in het vi

7 Voorwoord licht van de rechtspraak van het Hof van Cassatie het meest correct kan gebeuren. In het tweede deel van dit boek gaan Lode Agache, Stefan Creemers en Bart Verstuyft uitgebreid in op de aspecten van fiscaliteit en sociale zekerheid. Vooreerst wordt nader bepaald welk type van voertuigen onder de specifieke regeling van bedrijfswagens vallen en op welke wijze die kunnen worden verworven. Vervolgens behandelen zij de diverse aspecten betreffende de problematiek van de aftrekbaarheid van de autokosten in de vennootschap en wordt in een derde hoofdstuk uitgebreid stilgestaan bij de impact die de toekenning van een bedrijfswagen heeft op de personenbelasting van de werknemer. In hoofdstuk vier wordt de uitermate complexe regeling van de btw op autokosten onder de loep genomen, waarna vervolgens de BIV en verkeersbelasting nader worden toegelicht. In het laatste hoofdstuk ten slotte komen de aspecten van sociale zekerheid aan bod. Wij zijn er vast van overtuigd dat dit boek een veilige en betrouwbare vraagbaak zal zijn voor eenieder die met deze complexe materie in contact komt, of het nu als HR-verantwoordelijke, fleetmanager, acountant, bedrijfsjurist of als advocaat is. Dirk Heylen en Ivo Verreyt 6 oktober 2012 vii

8

9 INHOUD Voorwoord v DEEL I. DE BEDRIJFSWAGEN IN DE RELATIE WERKGEVER-WERKNEMER Hoofdstuk 1. Inleiding: de bedrijfswagen als loon Bedrijfswagen en loon De bedrijfswagen als een hulpmiddel voor de uitvoering van de arbeidsovereenkomst De bedrijfswagen als een voordeel in natura Bedrijfswagen en andere looncomponenten Eindejaarspremie en bedrijfswagen Feestdagenvergoeding en bedrijfswagen Hoofdstuk 2. Knelpunten m.b.t. het gebruik van de bedrijfswagen Inleiding Afspraken in een car policy of (bijlage bij de) arbeidsovereenkomst Afspraken m.b.t. het gebruik Afspraken rond de gebruikers Afspraken rond de keuze van de wagen Afspraken rond de kosten en het onderhoud Afspraken rond verkeersovertredingen en schadegevallen Afspraken rond sancties Afspraken rond intrekking/vervanging/wijziging van de wagen Afspraken bij het einde van de arbeids overeenkomst Enkele knelpunten bij het gebruik Algemeen Verplicht of collectief karakter van de toekenning? Intrekking/wijziging door de werkgever Het wijzigingsrecht van de werkgever versus de ongeoorloofde eenzijdige wijziging Wijzigingen in onderling akkoord ix

10 Eenzijdige wijzigingen door de werkgever Het wijzigingsbeding Algemeen Het wijzigingsbeding en de bedrijfswagen Algemeen Wagen gekoppeld aan een functie Overeenkomst over intrekking van de wagen bij ziekte Bedrijfswagen toegekend voor een bepaalde tijd Gevolgen van de miskenning van het wijzigingsrecht van de werkgever Houding van de werknemer Vaststellen van de verbreking van de arbeidsovereenkomst Algemeen Inschatten van de wijziging Ogenblik van vaststellen van de verbreking De gerechtelijke ontbinding van de arbeidsovereenkomst De werknemer kan de uitvoering in natura vorderen Exceptie van niet-uitvoering exceptio non adimpleti contractus Enkele courante wijzigingen m.b.t. de bedrijfswagen: overzicht en beoordeling Eenzijdige intrekking door de werkgever Eenzijdige intrekking door werkgever mits betaling van een passende compensatie Betalen van een persoonlijke bijdrage door de werknemer Verandering van de wagen door een model van lagere klasse Verandering van de wagen door een model van lagere klasse met betaling van een passende compensatie Bedrijfswagen gekoppeld aan bepaalde tijdelijke functie Weigering van de werknemer om de wagen als loonvoordeel te aanvaarden Overgang van een voltijdse naar een deeltijdse tewerkstelling x

11 3.5. Gevolgen van gewijzigde fiscale en sociaalrechtelijke behandeling In hoofde van de werknemer In hoofde van de werkgever Lot van de opties die de werknemer boven zijn budget kiest en privé betaalt Betaling van de opties In welke mate mag de werknemer de opties verwijderen? Het leasebeding Hoofdstuk 3. De bedrijfswagen en de schorsing van de arbeidsovereenkomst Algemeen Bedrijfswagen en volledige schorsing Algemeen Arbeidsongeschiktheid Tijdens de periode van gewaarborgd loon Algemeen Werklieden Gewaarborgd loon bij werklieden Anciënniteitsvereiste Carenzdag Herval Bedienden Algemeen stelsel Bedienden die de regeling voor werklieden volgen Uitsluitingen Na de periode van gewaarborgd loon In de verhouding werkgever-werknemer In de verhouding werknemer-ziekenfonds In de verhouding met de fiscus In de verhouding met de aansprakelijke derde De werkgever versus de aansprake lijke derde De werknemer versus de aansprakelijke derde De begeleide werkhervatting Algemeen Cumulatie tussen beroepsinkomen en uitkeringen xi

12 2.3. Arbeidsongeschiktheid ingevolge arbeidsongeval of beroepsziekte De periode van gewaarborgd loon De werkgever versus de aansprakelijke derde Na afloop van de periode van gewaarborgd loon Gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid Jaarlijkse vakantie Werklieden Bedienden De wettelijke jaarlijkse vakantie en andere vakantie dagen Onbetaalde vakantiedagen Feestdagen Kort verzuim en verlof om dwingende reden Kort verzuim Verlof om dwingende reden Tijdskrediet Verhouding werkgever-werknemer Verhouding m.b.t. de onderbrekingsuitkering Palliatief verlof en verzorgingsverlof voor een zwaar ziek gezins- of familielid Verhouding werkgever-werknemer Verhouding m.b.t. de onderbrekingsuitkering Zwangerschaps- en ouderschapsverlof Verhouding werkgever-werknemer Zwangerschapsrust Ouderschapsverlof Verhouding m.b.t. de onderbrekingsuitkering Zwangerschapsrust Ouderschapsverlof Schorsing wegens technische stoornis, slecht weer of economische redenen Verhouding werkgever-werknemer Verhouding m.b.t. de werkloosheidsuitkeringen Ongerechtvaardigde afwezigheden Vaderschaps- en adoptieverlof Vaderschapsverlof Adoptieverlof Overmacht Staking en lock-out Voorlopige hechtenis Militaire dienst, burgerdienst en dienst uit gewetensbezwaar Politiek verlof Niet (tijdig) aanvatten of voortzetten van het werk xii

13 2.19. Schorsing als tuchtmaatregel Enkele korte schorsingen Contractuele beperking van de rechten van de werknemer? Bedrijfswagen en gedeeltelijke schorsing Teruggave van de wagen Algemeen Ten onrechte terugname van de wagen door de werkgever Terechte vraag tot terugname Nalaten van de werknemer de wagen (tijdig) terug te bezorgen Rijbewijs en schorsing Besluit Hoofdstuk 4. De bedrijfswagen en problemen van aansprakelijkheid Strafrechtelijk luik Strafrechtelijke aansprakelijkheid van de werknemer voor door hem begane verkeersovertredingen Burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de werkgever voor de geldboete De geldboete Algemeen Regresvordering door de werkgever De minnelijke schikking voorstel tot onmiddellijke inning Verzekering tegen geldboetes en minnelijke schikkingen Bijzondere aansprakelijkheid van artikel 67ter van de wegverkeerswet Sociaalrechtelijke en fiscaalrechtelijke gevolgen van betaling van verkeersboetes van de werknemer door de werkgever Sociaalrechtelijke aspecten Fiscaalrechtelijke aspecten Burgerrechtelijk luik Aansprakelijkheid van de werknemer bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Burgerlijke aansprakelijkheid algemeen Burgerlijke aansprakelijkheid en de arbeidsovereenkomst Regeling Inhoud van de aansprakelijkheidsbeperking Draagwijdte van de aansprakelijkheidsbeperking De regeling geldt enkel voor werknemers.. 98 xiii

14 De regeling geldt enkel voor fouten begaan tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst De regeling geldt enkel voor schade aan de werkgever of aan derden Van de regeling mag niet contractueel worden afgeweken De regeling is tegenstelbaar aan de werkgever en aan derden De regeling geldt enkel voor de burgerrechtelijke aansprakelijkheid Afwijkende regels bij arbeidsongevallen Bevoegdheid van de arbeidsrechtbank Toepassingsgevallen Bij ongeval Diefstal Vrijstelling en premieverhoging bij ongeval Algemeen Tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst a. Geen zware fout, bedrog of een gewoonlijk voorkomende lichte fout b. Zware fout, bedrog of een gewoonlijk voorkomende lichte fout Buiten de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Regres door de verzekeraar De bedrijfswagen als arbeidsgereedschap: bijzondere aansprakelijkheid van de werknemer? De bedrijfswagen als arbeidsgereedschap Gevolgen van de bedrijfswagen als arbeidsgereedschap Aansprakelijkheid van de werknemer buiten de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Inleiding Veroorzaakte schade Schade aan de werkgever De bedrijfswagen als arbeidsgereedschap xiv

15 De bedrijfswagen niet als arbeidsgereedschap a. Algemeen b. Bewaargeving c. Bruikleen d. Huur e. Besluit Schade aan derden Regres door de verzekeraar Een bijzonder geval: dronkenschap van de werknemer en mogelijke aansprakelijkheid van de werkgever Algemeen Dronkenschap op een bedrijfsfeest Is er toch een verhoogde aansprakelijkheid van de werkgever mogelijk? Aansprakelijkheid en uitzendarbeid terbeschikkingstelling Algemeen De regeling Toepasselijkheid van artikel 18 van de arbeidsovereenkomstenwet Aansprakelijkheid bij arbeidsongevallen Algemeen Geen keuzerecht Cumulatieverbod Burgerlijke immuniteit Algemeen Uitzonderingen Artikel 46 van de arbeidsongevallenwet Ongevallen op de weg van en naar het werk en verkeersongevallen a. Algemeen b. Samenloop met de wet aansprakelijkheid motorvoertuigen (WAM) Specifieke regeling bij uitzendarbeid Hoofdstuk 5. De bedrijfswagen en het rijbewijs Inleiding Mag de werkgever in het kader van een aanwervingsprocedure van de werknemer vragen of die over een geldig rijbewijs beschikt? Algemeen xv

16 Principes Vraagrecht van de werkgever versus spreekplicht/liegrecht van de werknemer Verplicht rijbewijs Facultatief rijbewijs De kosten van het behalen van een rijbewijs Probleemstelling Het scholingsbeding Voorwaarden voor een geldig scholingsbeding Het scholingsbeding en het rijbewijs Intrekking van het rijbewijs Algemeen: verbod van het recht tot sturen Een tijdelijk rijverbod De onmiddellijke intrekking van het rijbewijs Het verval van het recht tot sturen Het verval als straf Verval wegens lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid De immobilisering en verbeurdverklaring van het voertuig De beperking van de geldigheid van het rijbewijs van de overtreder tot motorvoertuigen die uitgerust zijn met een alcoholslot Sancties in het arbeidsreglement Meldingsplicht van de werknemer van de intrekking van het rijbewijs? Rijbewijs noodzakelijk voor de uitvoering van de overeenkomst Rijbewijs niet noodzakelijk voor de uitvoering van de overeenkomst Intrekking van het rijbewijs en teruggave van de wagen Met contractuele regeling Zonder contractuele regeling Intrekking van het rijbewijs gevolgen voor de arbeidsrelatie Rijbewijs noodzakelijk om de overeenkomst uit te voeren Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst? Schorsing ingevolge overmacht? Gevolgen van de schorsing Uitvoeren van ander werk Beëindiging van de arbeidsovereenkomst? xvi

17 Beëindigende overmacht? Ontslag wegens dringende reden? Opzegging of verbreking van de arbeidsovereenkomst? Rijbewijs niet noodzakelijk om de arbeidsovereenkomst uit te voeren Het alcoholslot Algemeen Het alcoholslot en de arbeidsrelatie Het alcoholslot in de (bedrijfs)wagen Alcoholslot opgelegd door de rechtbank De werknemer beschikt niet over een bedrijfswagen, en verplaatst zich (desgevallend ook beroepsmatig) met zijn eigen wagen De werknemer beschikt over een bedrijfswagen Alcoholslot zonder rechterlijke beslissing Rijgeschiktheidsattest Algemeen Vraagrecht van de werkgever Hoofdstuk 6. Privacy van de werknemer versus controlerecht van de werkgever Inleiding Algemeen Privacy als grondrecht Wat is een autovolgsysteem? Definitie Wettelijk kader Europese richtlijnen De wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (WVP) Telecommunicatiewet Cao nr Wanneer is het gebruik van een autovolgsysteem toegelaten? Finaliteit Veiligheid van de werknemer Bescherming van de dienstwagen Welomschreven professionele behoefte aangaande transport en logistiek Controle op de arbeid van de werknemer xvii

18 3.2. Proportionaliteit Dubbele toets: relevantie en evenredigheid Gps-lokalisatie tijdens en/of na de arbeidstijd Gericht of permanent autovolgsysteem Bewaring van gps-monitoringgegevens Hoe moet controle via een autovolgsysteem worden ingevoerd? Inhoud Informatie en overleg De ondernemingsraad De vakbondsafvaardiging Aangifte aan de privacycommissie Vorm en kennisgeving Reglement opstellen en meedelen Arbeidsovereenkomst Arbeidsreglement Cao Toestemming? Gevolgen van miskenning van de privacy Algemeen Sancties en schadevergoeding Strafsancties Schadevergoeding Straffen in het arbeidsreglement Klacht bij de privacycommissie De waarde van onrechtmatig verkregen bewijs Algemeen Gevolgen Hoofdstuk 7. De bedrijfswagen en het einde van de arbeidsovereenkomst De wagen als aanleiding tot het ontslag Foutief gebruik door de werknemer Algemeen Enkele courante gevallen Misbruik van de tankkaart/terugbetaling tankkosten/parkeertickets Verkeersovertredingen Algemeen Dronkenschap Overtreding van het verbod op privégebruik Ontzetting uit het recht tot sturen Weigering tot inlevering van de bedrijfswagen xviii

19 Andere mogelijke sancties Misbruik door de werkgever Gevolgen van ontslag: gebruik en vergoeding Beëindiging met opzegtermijn Beëindiging met een te presteren opzegtermijn Beëindiging met een opzegtermijn met vrijstelling van prestaties Onmiddellijke beëindiging/verbreking Algemeen Zonder privévoordeel Met privévoordeel Zonder recht op verbrekingsvergoeding Met recht op verbrekingsvergoeding Algemeen Dient het voordeel van de bedrijfswagen opgenomen te worden in de berekeningsbasis van het basisloon? De waardering van het voordeel a. Algemeen b. In acht te nemen voordeel: het principe van de werkelijke waarde c. De toepassing van het principe van de werkelijke waarde in de praktijk d. De betaling van een persoonlijke bijdrage door de werknemer e. Conventionele waardering van het voordeel? De waardering van het voordeel in de rechtspraak a. Algemeen b. Het voordeel in de rechtspraak: actuele tendensen De berekening van het voordeel in het basisloon Vakantiegeld en eindejaarspremie Bruto- of nettovoordeel Algemeen De bedrijfswagen Besluit Gebruik na verbreking met toestemming van de werkgever Algemeen xix

20 Gevolgen op fiscaalrechtelijk en socialezekerheidsrechtelijk vlak Standpunt van de RSZ en de FOD Financiën Bijzonder geval: brugpensioen Eventuele aandachtspunten m.b.t. de car policy Andere vergoedingen n.a.v. het ontslag Algemeen Uitwinningsvergoeding Vergoeding voor willekeurig ontslag Vergoeding wegens misbruik van ontslagrecht Werkzekerheidsbedingen Algemeen Paritair comité van het verzekeringswezen Ontslagbescherming Algemeen Overzicht Vergoeding bij collectief ontslag Tussenkomst bij sluiting van onderneming Vertrekvakantiegeld Leasebeding Teruggave van de wagen bij het einde van de arbeidsovereenkomst Het inleveren van de wagen De staat van de wagen Terugvordering van de wagen Terugvordering Retentie door de werknemer? Retentierecht? Exceptio non adimpleti contractus (enac) DEEL II. DE BEDRIJFSWAGEN IN RELATIE TOT DE FISCUS EN DE RSZ Hoofdstuk 1. De bedrijfswagen en de inkomstenbelasting Welke voertuigen fiscale definitie van de personenwagen en de lichte vrachtwagen Personenwagens Lichte vrachtwagen Hoe verwerven financieringswijzen Inleiding Aankoop Huur of lease xx

21 Hoofdstuk 2. Vennootschapsbelasting aftrekbaarheid van autokosten Inleiding Aftrekbeperking Schalen per 1 januari Welke voertuigen? Personenwagens Directiewagens Welke kosten Beperkt aftrekbare kosten (cf. CO 2 -uitstoot) Beperkt aftrekbare kosten (75%) Onbeperkt aftrekbare kosten Terugbetaalde kosten Overdreven autokosten (opportuniteitstoets inzake luxewagens) Verkoop van de bedrijfswagen (meer- en minderwaarde bij realisatie) De impact van het voordeel van alle aard of de eigen bijdrage op de aftrekbare kosten Principe Praktische toepassing De eigen bijdrage betaald door de werknemer Bijkomende verworpen uitgave t.b.v. 17% van het VAA (vanaf 1 januari 2012) Doorrekening van autokosten Wettelijk kader Autokosten die een onderdeel vormen van een hoofdhandeling Individuele doorrekening van autokosten Bijzondere topics Collectief georganiseerd woon-werkverkeer Algemeen In hoofde van de werkgever In hoofde van de werknemer Oplaadstations voor elektrische wagens investeringsaftrek Hoofdstuk 3. Voordeel van alle aard Inleiding Wat wordt verstaan onder privégebruik? Welke voertuigen? Waardering van het belastbare voordeel Berekening tot 31 december Berekening vanaf 1 januari xxi

22 Basisformule Wat is de cataloguswaarde? Wat is het toepasselijke CO 2 -percentage? Beperking tot 6/ Correcties Eigen bijdrage van de werknemer Beschikking over meerdere bedrijfswagens Administratieve verwerking Hoe verwerken in de loonadministratie? Specifieke situaties Wat bij tijdelijke onbeschikbaarheid van de wagen of aanloopwagen? Wat bij tijdelijke afwezigheid van de werknemer? Rapporteringsverplichting fiche of Aftrekbaarheid van de kosten van woon-werkverkeer met bedrijfswagen Algemeen Voorwaarden om recht te hebben op de aftrek Beperking van de aftrek Voorbeelden Voorbeeld 1: bedrijfswagen sinds Voorbeeld 2: eerst aanloopwagen, daarna definitieve bedrijfswagen Voorbeeld 3: elektrische wagen Voorbeeld 4: eenmalige eigen bijdrage Voorbeeld 5: maandelijkse eigen bijdrage Bijzondere topics Tankkaart Verkoop van de bedrijfswagen ingevolge beëindiging leasecontract Onttrekking Hoofdstuk 4. De bedrijfswagen en de btw Inleiding Aftrek van btw op autokosten Aftrekbeperking tot 50% (en beroepsgebruik) Bestemmingsprincipe en bewijslast (art. 45, 1 WBTW) Aftrekbeperking tot 50% (art. 45, 2 WBTW) Vanaf 2011/2012: ook aftrekbeperking volgens beroepsgebruik (art. 45, 1quinquies WBTW) Voor welke voertuigen en kosten geldt de aftrekbeperking tot 50%? xxii

23 Voor welke voertuigen? Voor welke uitgaven? Specifieke uitgaven met/zonder aftrekbeperking Enkel tankkaart of tenlasteneming uitgaven: 0% aftrek Vereiste van conforme aankoopfacturen Doorrekening van autokosten Doorfacturatie als dusdanig of als onderdeel (met btw) Doorrekening als dusdanig Als onderdeel van een globale dienst Andere soorten van doorrekeningen Voorgeschoten kosten en terugbetaling (zonder btw) Doorrekening van kosten als schadevergoeding (zonder btw) Tenlasteneming van kosten als financiële steun (zonder btw) Toepassing: doorrekening aan personeel (door werkgever) Toepassing: doorrekeningen in het kader van verhuur Kwalificatie van bepaalde doorrekeningen bij verhuur (lease) Verzekering en pechverhelping Belasting op de inverkeerstelling en verkeersbelasting (met of zonder btw) De problematiek van doorrekening van brandstof in all-in lease Toepassing: doorrekening van autokosten aan groepsonderneming Verhuur van bedrijfswagens tussen verbonden ondernemingen Oud administratief standpunt Kentering onder impuls van Cassatie Toch nog aftrekbeperking Oude regeling inzake voordelen van alle aard (tot 31 december 2010) Geen correctie via recht op aftrek Gelijkstelling met belastbare dienst (oud art. 19, 1 WBTW) Berekening van het voordeel (art. 33, 1 WBTW en aanschr. nr. 96/004) Drie mogelijke scenario s Scenario 1: volledig gratis gebruik Scenario 2: eigen bijdrage minstens gelijk aan het forfaitaire voordeel Scenario 3: eigen bijdrage kleiner dan forfaitaire voordeel Nieuwe regeling vanaf 1 januari 2011: aftrek btw in functie van beroepsgebruik xxiii

24 5.1. Wijziging van het correctiemechanisme Nieuwe regeling vanaf 1 januari 2011: via aftrekbeperking Aftrek volgens beroepsgebruik (art. 45, 1quinquies WBTWen art. 45, 1 WBTW) Samenhang met aftrekbeperking tot 50% (art. 45, 2 WBTW) Btw enkel toepasselijk bij opname in het bedrijfsvermogen Tolerantietoepassing oude regeling tot 31 december Vaststelling van beroepsmatig gebruik en correcties Naar een kilometeradministratie Jaarlijkse herziening van het beroepsgebruik Vijf scenario s inzake aftrek van btw op de bedrijfswagen zelf Gratis terbeschikkingstelling van aangekochte bedrijfswagen Gratis terbeschikkingstelling van geleasede of gehuurde wagen Terbeschikkingstelling bedrijfswagen tegen vergoeding Bedrijfswagen aangekocht vóór 1 januari 2011 (of 1 januari 2012) Wagen initieel volledig beroepsmatig gebruikt Bedrijfswagen verlaat de onderneming Gratis onttrekking (art. 12 WBTW) Btw op gratis overdracht Maatstaf van heffing: btw op 50% Voorbeeld Verkoop van de bedrijfswagen Btw op 50% op de verkoopprijs Vaststelling van de verkoopprijs Verkoopfactuur en rapportering in periodieke btw-aangifte Herziening in het voordeel van de belastingplichtige Hoofdstuk 5. Belasting op inverkeerstelling en verkeersbelasting De belasting op inverkeerstelling Inschrijving op naam van eigenaar of gebruiker Inschrijving vóór 1 maart Inschrijving vanaf 1 maart Verkeersbelasting xxiv

25 Hoofdstuk 6. Aspecten van sociale zekerheid Algemeen Betaling van de CO 2 -bijdrage Voertuigen Gebruik voor andere dan loutere beroepsdoeleinden Algemeen Privégebruik Individueel woon-werkverkeer Collectief vervoer van werknemers Bewijslast m.b.t. het gebruik louter voor beroepsdoeleinden Bewijslast voor de werkgever Actiepunten voor de werkgever De CO 2 -uitstoot Berekening van de CO 2 -bijdrage Aangifte Sancties Betaling van een verkeersboete door de werkgever xxv

26