PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE A

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROJECTNUMMER C05058.000050 ONZE REFERENTIE 078811139 A"

Transcriptie

1 ONDERWERP Lijst zeevissen waarvoor ontheffing van de Flora- en faunawet wordt aangevraagd ikv ToZ Borssele DATUM PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE A VAN Wouter Stempher AAN Tennet TSO Aanleiding Op 7 december 015 hebben wij namens TenneT TSO B.V. bij u een aanvraag om ontheffing in het kader van artikel 75 van de Flora- en faunawet ingediend voor het project Transmissiesysteem op Zee Borssele. Deze aanvraag is bij u bekend onder nummer Op december 015 zijn naar aanleiding van een verzoek (met kenmerk FF/75C/015/0563.nac.jw.) aanvullende gegevens toegezonden. Er is gebleken dat er onvoldoende duidelijkheid is gegeven over de (zee)vissoorten waarvoor ontheffing is aangevraagd. Met deze memo trachten wij deze duidelijkheid wel te bieden, deze memo kan daarmee tevens als een aanvulling op de ontheffingsaanvraag voor het project Transmissiesysteem op Zee Borssele worden beschouwd. Lijst vissoorten In bijlage 3 van de rapportage Toetsing Flora- en faunawet Transmissiesysteem op Zee (Arcadis, december 015, kenmerk: :B) is een overzicht opgenomen van de vissoorten die (potentieel) deel uitmaken van de Noordzee visgemeenschap en beschermd zijn in het kader van de Flora- en faunawet. Dit overzicht is afkomstig van Van Keeken et al., (010) 1 in Grontmij & Pondera, 015. Met het voorkomen op het NCP (zie zesde kolom in de tabel) wordt de rol die het NCP voor een vissoort speelt aangeduid. Uit het voorkomen blijkt dat niet alle soorten uit de tabel aanwezig zijn in het plangebied van het project Transmissiesysteem op Zee Borssele (ToZ Borssele). Als gevolg van het project ToZ Borssele kunnen effecten van verstoring van vissen optreden tijdens de aanleg (heien) van de platforms. Met name de soorten die jaarrond aanwezig zijn in het NCP en aldaar ook paaiend (dit betreft de vissen die behoren tot categorie S (resident spawners) van de voorgenoemde tabel 3 ) kunnen hiervan gevolgen ondervinden. Voor deze soorten (zie navolgende tabel) wordt dan ook ontheffing van artikel 11 van de Flora- en faunawet (verstoren, beschadigen en vernielen leefgebied) aangevraagd. Dit komt overeen met de soorten waarvoor in het kader van kavelbesluit Borssele V ontheffing van de Flora- en faunawet is aangevraagd. 1 Keeken van, O.A., H.J.L. Heessen & H.V. Winter, 010. Bescherming zoutwatervissen. Imares Wageningen UR. Rapport C170/10. Grontmij & Pondera, 015. Inventarisatie Flora- en faunawet. Bijlage 7 Milieueffectrapport Wind op Zee - Kavels III & V 3 Met uitzondering van de zee-engel welke thans is verdwenen uit het NCP, zie ook de toelichting in de tabel van bijlage 3 (Arcadis, 015). Arcadis Nederland B.V., Lichtenauerlaan 100 T +31 (0) Arcadis Nederland B.V. - Registered office: Arnhem - Registered number:

2 Soort (Ned naam) Latijnse naam Tabel Ff-wet Aanwezigheid Adderzeenaald Entelurus aequoreus Zeldzaam Botervis Phollis gunellus Brakwatergondel Dikkopje microps minutus Zeer algemeen Dwergbolk Trisopteru minutus Gevlekte lipvis Labrus bergylta Zeldzaam Glasgrondel Aphia minuta Zeer algemeen Groene zeedonderpad Taurulus bubalis Zeldzaam Grote koornaarvis Atherina presbyta Grote zeenaald Syngnathus acus Harnasmannetje Agonus cataphractus Hondshaai Scyliorhinus canicula Kleine pieterman Echiichtys vipera Zeer algemeen Kleine zeenaald Syngnathus rostellatus Kleurige grondel pictus Kristalgrondel Crystallogobius linearis Lozano s grondel lozanoi Pitvis paganellus Rasterpitvis reticularis Schurftvis Amoglossus laterna Zeer algemeen Slakdolf Liparis liparis Slijmvis Lypophris pholis Zeldzaam Datum: van 3

3 Trompetterzeenaald Syngnathus typhle Zeer zeldzaam Vierdradige meun Rhinomenus cimbrius Zeestekelbaars Spinachia spinachia Zeer zeldzaam Zwarte grondel Gobius niger Datum: van 3

4 ONDERWERP Beschermde vissen baggerlocaties DATUM PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE A VAN Wouter Stempher en Belinda Kater (beiden Arcadis) AAN Anne-Marie Taris (TenneT) Baggeren Er wordt langs het gehele kabeltraject gebaggerd. Dit betreft Noordzee en Westerschelde. In deze memo wordt eerst gekeken welke vissen er langs het traject beschermd zij en welke functie het gebied heeft, vervolgens wordt gekeken wat voor effect het baggeren op vissen heeft. Westerschelde Beschermde vissen ter hoogte van baggerlocaties In het Schelde estuarium zijn drie functionele groepen vissen van belang; bentische soorten (bodemvissen), pelagische soorten (open water) en trekvissen. Hiervan zijn 16 soorten beschermd in het kader van de Flora- en faunawet. Deze beschermde soorten staan aangegeven in Tabel 1. Geen van de aanwezige trekvissen (zie paragraaf 5..3) is beschermd in het kader van de Flora- en faunawet. Daarnaast zijn slechts vier van de beschermde vissoorten twee jaar achtereen waargenomen, dit zijn de soorten; harnasmannetje, botervis, kleine pieterman en slakdolf. Van de beschermde vissoorten in de Westerschelde is in het jaar 011 met ankerkuil vissen in twee bemonsteringsperiodes slechts één eemplaar van het harnasmannetje gevonden. De lozano s grondel en grote zeenaald werden met schietfuiken slechts eenmaal gevangen (Goudswaard & Breine, 011). Tabel 1: Onder de Flora- en faunawet beschermde in de Westerschelde waarvan het voorkomen is vastgesteld in (Goudswaard & van Asch, 01) en in 011 (Goudswaard & Breine, 011). Voor de data van 008, 009 en 01 is gevist met een ankerkuil en een boomkor. De data van 009 is verkregen door te vissen met een ankerkuil en fuiken. Arcadis Nederland B.V., Lichtenauerlaan 100 T +31 (0) Arcadis Nederland B.V. - Registered office: Arnhem - Registered number:

5 Functionele groep Soort Latijnse naam Beschermstatus Ffwet / Habitatrichtlijn Bentisch Grote zeenaald Syngnathus acus Tabel Kleine zeenaald Syngnathus rostellatus Tabel Botervis Pholis gunnulus Tabel Dikkopje Harnasmannetje Kleine pieterman Pitvis Rasterpitvis minutus Agonus cataphractus Echiichthys vipera lyra reticulatus Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Slakdolf Liparis liparis Tabel Vierdradige meun Rhinonemus cimbrius Pelagisch Adderzeenaald Entelurus aequoraeus Tabel Tabel Glasgrondel Aphia minuta Tabel Goudharder Liza aurata Tabel Beide Brakwatergrondel microps Lozano's grondel lozanoi Tabel Tabel Datum: van 6

6 Gebruik van het gebied door vissen De geulen en nevengeulen zullen door vissen als zwemroute gebruikt worden. In principe kan er ook gejaagd worden. Voor vissen die benthos eten is de voedselrijkheid in de geulen laag omdat de hoogste biomassa s van het benthos zich in de ondiepere delen bevinden (Wijsman et al. 003). Dit wordt veroorzaakt door de hoge dynamiek van de geulhabitat. Door deze dynamiek is het ook niet aannemelijk dat de vissen de geulen als rustplaats gebruiken. De ondiepe delen langs de plaatranden kunnen als rustplaats, foerageerplaats, kraamkamer en kinderkamer worden gebruikt door vissen. Verschillende soortafhankelijke (a)biotische factoren bepalen de geschiktheid van een gebied als kraam- en kinderkamer. Door deze omstandigheden hebben eieren, larven of juveniele vis een hogere overlevingskans dan in andere gebieden. Een gebied met een belangrijke kinderkamerfunctie wordt vaak gekenmerkt door een lage predatiedruk. Een belangrijke bepalende factor hierbij is het beschikbare ondiepe areaal. Ondiepe gebieden kunnen niet of minder door grote predatoren bereikt worden, waardoor juveniele een grotere kans hebben om te overleven. Kraamkamerfunctie Westerschelde Er zijn 14 vissoorten die de Westerschelde kunnen gebruiken als paaigebied (Hostens, 003). Het is echter niet zeker dat dit ook daadwerkelijk gebeurd. Hoewel er waarnemingen van viseieren van voornamelijk tong (Solea solea) en diverse grondels ( sp.) zijn, is het niet zeker dat deze zijn ontstaan door lokale paaiactiviteiten. Er zijn slechts een aantal soorten waarvan met zekerheid te zeggen is dat deze de Westerschelde gebruiken als paaigebied. Dit zijn de kleine zeenaald, brakwatergrondel, dikkopje en puitaal (Cattrijse & Hampel, 000). Hoewel verwacht wordt dat soorten die hun gehele leven in de estuaria aanwezig zijn ook in de estuaria paaien, is het mogelijk dat deze soorten zich in de monding net buiten het estuaria voortplanten. De meeste mariene soorten paaien op open zee en migreren de estuaria in om op te groeien (Hostens, 003). Paaiplaatsen liggen dus ver buiten de estuaria. Kinderkamerfunctie Westerschelde De gehele Westerschelde wordt door circa 30 mariene en estuariene soorten als kinderkamer gebruikt (Hostens, 003). Niet al deze soorten zijn beschermd onder de Flora- en faunawet. De juveniele soorten die de Westerschelde als kinderkamer gebruiken kunnen omgaan met de huidige abiotische omstandigheden. Doorzicht is over het algemeen het gehele jaar in de Westerschelde zeer laag, maar door verhoogde afvoer van de rivieren in het voorjaar nog lager (Hostens, 003). Doordat eieren meestal in het voorjaar uitkomen is de dichtheid aan juveniele vis in deze periode hoog. Kennelijk kunnen deze soorten met het zeer lage doorzicht in de Westerschelde in deze periode omgaan. Ook uit onderzoek van Cattrijse & Hampel (000) blijkt dat zelfs sterk visueel georiënteerde vissoorten acute en sterke schommelingen in doorzicht kunnen weerstaan. In Tabel zijn de kenmerken van de aanwezige beschermde soorten weergegeven en is aangegeven op welke wijze een soort gebruik maakt van de Westerschelde. Tabel : Kenmerken van de aanwezige beschermde vissoorten. *Soort waarvoor ikv TOZ Borssele geen ontheffing is aangevraagd. Soort Gilde (1) Habitat () kans voorkomen plaatrand ondiep (3) Kans voorkomen plaatrand diep (3) Kans voorkomen sublitoraal (3) kraamkamer Grote zeenaald ER B C Kleine zeenaald ER B X C Botervis ER B C Dikkopje ER B X C Harnasmannetje ER B C Kleine pieterman B X X C Pitvis MS B C Rasterpitvis MS B C Slakdolf ER B C Vierdradige MS B X C Voedsel (4) Datum: van 6

7 Soort meun Gilde (1) Habitat () kans voorkomen plaatrand ondiep (3) Kans voorkomen plaatrand diep (3) Kans voorkomen sublitoraal (3) kraamkamer Adderzeenaald P X C Glasgrondel ER P X X C Goudharder* MS P X X H C Brakwatergrondel ER B X C Lozano s grondel MS B C (1) ER: Estuarien Residente soorten, deze vissen brengen hun gehele leven door in het estuarium. CA: Katadrome en anadrome vissen, deze vissen trekken door het estuarium op weg naar zoet water of naar zee om zich voort te planten. MS: Seizoensgasten, vissen die gedurende een seizoen of als dwaalgast in het estuarium voorkomen (Jager, 1999 en Cattrijse & Hampel, 000) () P: vissen met een pelagische levenswijze, de vis brengt zijn leven door in de waterkolom. D: vissen met een demersale levenswijze, de vis leeft in associatie met de bodem, blijft in de waterlaag vlak boven de bodem en foerageert op de bodem en in de waterkolom. B: vissen met een benthische levenswijze, de vis leeft voornamelijk op de bodem en is daar ook afhankelijk van (Cattrijsse en Hampel, 000). (3) Deze kolommen geven aan waar de vissen in surveys zijn gevangen. Er is onderscheid gemaakt tussen diep (sublitoraal) en ondiep (langs plaatranden en in kreken). De laatste categorie is weer onderverdeeld in dieper in het ondiep, en de ondiepste delen. Het overzicht is afkomstig uit Hostens et al (1996). Een donkerblauw vlak geeft aan dat de meeste vissen op deze diepte waren gevonden, lichter blauw geeft aan dat er ook vissen op die diepte waren aangetroffen, maar niet de meeste. Voor de in deze bron ontbrekende soorten is een inschatting gemaakt op basis van epert judgement; dit is aangegeven met een X (voor deze soorten is geen onderzoek voorhanden om aan te geven waar de meeste vissen verblijven). (4) P: parasitair, C: carnivoor (zoöplankton en andere invertebrate vissen), H: herbivoor (Cattrijsse & Hampel, 000). Voedsel (4) Noordzee Onderstaande lijst geeft de beschermde soorten in de Noordzee weer. Voor deze soorten is reeds een ontheffing voor het heien aangevraagd. De soorten et een * worden ook in de bovenstaande tabellen genoemd. In de Noordzee wordt het gebied wat gebaggerd wordt voor gekenmerkt als een foerageergebied. Soort (Ned naam) Latijnse naam Tabel Ff-wet Aanwezigheid Adderzeenaald* Entelurus aequoreus Zeldzaam Botervis* Phollis gunellus Brakwatergondel* Dikkopje* microps minutus Zeer algemeen Dwergbolk Trisopteru minutus Gevlekte lipvis Labrus bergylta Zeldzaam Glasgrondel* Aphia minuta Zeer algemeen Groene zeedonderpad Taurulus bubalis Zeldzaam Datum: van 6

8 Grote koornaarvis Atherina presbyta Grote zeenaald* Syngnathus acus Harnasmannetje* Agonus cataphractus Hondshaai Scyliorhinus canicula Kleine pieterman* Echiichtys vipera Zeer algemeen Kleine zeenaald* Syngnathus rostellatus Kleurige grondel pictus Kristalgrondel Crystallogobius linearis Lozano s grondel* lozanoi Pitvis* paganellus Rasterpitvis* reticularis Schurftvis Amoglossus laterna Zeer algemeen Slakdolf* Liparis liparis Slijmvis Lypophris pholis Zeldzaam Trompetterzeenaald Syngnathus typhle Zeer zeldzaam Vierdradige meun* Rhinomenus cimbrius Zeestekelbaars Spinachia spinachia Zeer zeldzaam Zwarte grondel Gobius niger Effecten van baggeren op vissen Baggeren leidt tot verstoring van vissen. Daarnaast is er een kans dat vissen bij het baggeren worden opgezogen, of bedekt raken bij verspreiding. Verondersteld kan worden dat vissen door het hele te baggeren gebied voorkomen. Het meest baggeren vindt plaats in geulen en nevengeulen, in de gebieden waar de dynamiek vrij hoog is. Ook in deze gebieden zullen vissen voorkomen, maar ze kenmerken zich niet als belangrijk leefgebied. De verstoring van vissen is beperkt, Het zal hier voornamelijk om het geproduceerde onderwatergeluid gaan. Dit is geluid wat de locatie waar een vis zich bevindt langzaam nadert, waardoor er in geval van een bedreiging voldoende tijd en ruimte is om te vluchten. De kans dat een vis zich bevindt op een plaats waar baggerspecie wordt opgezogen is klein gezien het totale verspreidingsareaal van de genoemde soorten en het belang van het te baggeren gebied. Hetzelfde geldt voor bedekking, de kans dat er überhaupt een vis wordt getroffen is niet uitgesloten, maar wel klein. Daarnaast kan worden verondersteld dat vissen die zich het beïnvloedde gebied Datum: van 6

9 bevinden al gevlucht zijn wegens het geluid. Alles in ogenschouw nemende zal daarmee de kans vis verwondt raakt of gedood wordt door het baggeren niet afwezig, maar wel uiterst klein zijn. Literatuur Cattrijsse, A. Hampel, H. (000) Life history and habitat use tables. Universiteit van Gent Goudswaard, P.C. & J. Breine, (011). Kuilen en Schieten in het Schelde estuarium. Vergelijkend vissen op de Zeeschelde in België en Westerschelde in Nederland. Rapport C139/11. IMARES Wageningen UR, INBO Vlaanderen. I.o.v. Vlaams Nederlandse Schelde Commissie en Waterdienst Rijkswaterstaat. Goudswaard, P.C. & M. van Asch, (01). Kuilen op de Westerschelde. Data rapport 01. IMARES Wageningen UR, Rapport C107/1. I.o.v. Waterdienst Rijkswaterstaat. Hostens, K. (003). The demersal fish and macro invertebrate assemblages of the Westerschelde and Oosterschelde estuaries (Southern Bight of the North Sea) = De demersale vis en macro invertebraten gemeenschappen van de Westerschelde en Oosterschelde estuaria (Zuidelijke Bocht van de Noordzee) PhD Thesis Universiteit Gent. Faculteit Wetenschappen: Gent. Wijsman, J. et al. (003) Move bodemdieren: Effecten van verruiming op de biomassa bodemdieren in de Westerschelde Rijkswaterstaat werkdocument RIKZ/AB Datum: van 6

10 Van: Taris, Anne-Marie Verzonden: maandag februari 016 9:33 Aan: 'Sneppen, ing. J.P.H. van der (Jaap)' CC: Botman, dr. M.J.P. (Marjan); Kelderman, drs. P.E.C. (Paul) Onderwerp: RE: Aanvullingen TOZ Borssele Hallo Jaap, Geluid Zoals in de Kavelbesluiten is opgenomen geldt een norm van db (afhankelijk van de periode) bij het slaan van palen. Ook de ervaring met het heien van onze platforms uit Duitsland leert dat 165 db een praktisch haalbare limiet is. Ons platform heeft maimaal slechts 8 palen en wij zullen daarom in dagen klaar zijn met heien, de hinder zal daardoor zeer beperkt zijn. Wij vragen daarom qua geluidsnormen aan te sluiten bij de normen die genoemd zijn in de Kavelbesluiten. Geluidsnorm (db re µpa s SEL 1 op 750 meter van de geluidsbron) periode Platform Alpha en Beta Januari tot en met mei Juni tot en met augustus September tot en met december 4 of 8 heipalen per platform Met vriendelijke groet, Anne-Marie Taris Anne-Marie Taris Licensing and Spatial Planning Offshore NL T +31 (0) M +31 (0) E anne-marie.taris@tennet.eu TenneT TSO B.V. Utrechtseweg 310 Arnhem Postbus AS Arnhem

TenneT TSO J. van Beek Postbus AS ARNHEM ONTWERP BESLUIT. Datum Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen. Geachte heer Van Beek,

TenneT TSO J. van Beek Postbus AS ARNHEM ONTWERP BESLUIT. Datum Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen. Geachte heer Van Beek, > Retouradres Postbus 40225 8004 DE Zwolle TenneT TSO J. van Beek Postbus 718 6800 AS ARNHEM ONTWERP BESLUIT Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen Postbus 40225 8004 DE Zwolle mijn.rvo.nl

Nadere informatie

Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË

Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË > Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË Postbus 19530 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 F 070 378 61 39 ffwet@rvo.nl

Nadere informatie

Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË

Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË > Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Hansa Hydrocarbons Limited J.E. Clever Franz Merjay Str. 73 1050 BRUSSEL BELGIË Postbus 19530 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 F 070 378 61 39 ffwet@rvo.nl

Nadere informatie

OpenIJ EPC v.o.f. J. Blokland Korenmolenlaan GG Woerden. Datum 29 januari 2016 Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen

OpenIJ EPC v.o.f. J. Blokland Korenmolenlaan GG Woerden. Datum 29 januari 2016 Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen > Retouradres Postbus 40225 8004 DE Zwolle OpenIJ EPC v.o.f. J. Blokland Korenmolenlaan 2 3447 GG Woerden Postbus 40225 8004 DE Zwolle mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 ffwet@rvo.nl Betreft Toekenning ontheffing

Nadere informatie

Buiten aan het werk? Ruim 100 vissoorten om rekening mee te houden! Menno Soes & Marc van der Valk Bureau Waardenburg

Buiten aan het werk? Ruim 100 vissoorten om rekening mee te houden! Menno Soes & Marc van der Valk Bureau Waardenburg Buiten aan het werk? Ruim 100 vissoorten om rekening mee te houden! Menno Soes & Marc van der Valk Bureau Waardenburg Lijst van alle soorten beschermd onder de FFwet Tabel 2 Bermpje Kleine modderkruiper

Nadere informatie

Dr. G.W.N.M. van Moorsel Postbus AC Doorn. Project nummer: Handtekening:

Dr. G.W.N.M. van Moorsel Postbus AC Doorn. Project nummer: Handtekening: Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 97 AB IJmuiden AB Yerseke Tel.: 55 5666 Tel.: 5778 Fax.: 55 566 Fax.: 5777 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl RIVO Rapport Nummer:

Nadere informatie

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat - Waterdienst T. a. v. Dhr. P. Bot Postbus 17 8200 AA Lelystad

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat - Waterdienst T. a. v. Dhr. P. Bot Postbus 17 8200 AA Lelystad Vismonitoring 29, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer P.C. Goudswaard & I.J. de Boois Rapport C13B/9 IMARES Wageningen UR (IMARES - institute for Marine Resources & Ecosystem Studies)

Nadere informatie

B i j l a g e 4 g. B r i e f A a n v u l l i n g A a n s l u i t i n g A 9 H e i l o o, A r c a d i s, 1 1 j a n u a r i

B i j l a g e 4 g. B r i e f A a n v u l l i n g A a n s l u i t i n g A 9 H e i l o o, A r c a d i s, 1 1 j a n u a r i N a t u u r w e t g e v i n g B i j l a g e 4 g. B r i e f A a n v u l l i n g A a n s l u i t i n g A 9 H e i l o o, A r c a d i s, 1 1 j a n u a r i 2 0 1 7 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland T.a.v.

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR

IMARES Wageningen UR Kuilen op de Westerschelde data rapport 2012 P.C. Goudswaard & M. van Asch Rapport C107/12 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Waterdienst

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport P.C. Goudswaard & M. van Asch Rapport C165/13

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport P.C. Goudswaard & M. van Asch Rapport C165/13 Kuilen op de Westerschelde Data rapport 2013 P.C. Goudswaard & M. van Asch Rapport C165/13 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Rijkswaterstaat Toekanweg LC HAARLEM. Datum 29 april 2016 Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen. Geachte heer/mevrouw,

Rijkswaterstaat Toekanweg LC HAARLEM. Datum 29 april 2016 Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen. Geachte heer/mevrouw, > Retouradres Postbus 40225 8004 DE Zwolle Rijkswaterstaat Toekanweg 7 2035 LC HAARLEM Postbus 40225 8004 DE Zwolle mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 ffwet@rvo.nl Betreft Toekenning ontheffing Ruimtelijke ingrepen

Nadere informatie

Visstand Haringvliet en Voordelta - heden -

Visstand Haringvliet en Voordelta - heden - Visstand Haringvliet en Voordelta - heden - Johan van Giels Bijeenkomst Vissennetwerk 19 mei 2016, Haringvliet Inhoudsopgave Inleiding/achtergrond Materiaal en Methode Soortensamenstelling Omvang visbestand

Nadere informatie

Ontheffing 5190014921758 voor het tijdvak van: 1 januari 2017 tot en met 31 december 2023

Ontheffing 5190014921758 voor het tijdvak van: 1 januari 2017 tot en met 31 december 2023 ONTWERP-ONTHEFFING Naar aanleiding van het verzoek van Rijkswaterstaat Midden-Nederland, en de aanvullingen hierop die per brief van 14 april 2015 door RVO.nl ontvangen zijn gelet op artikel 75, lid 3,

Nadere informatie

edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch

edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch Opbouw presentatie Visgemeenschap in het NZK: (Bas van den Boogaard) - monitoring en visserijtechnieken,

Nadere informatie

1. Inleiding Beschrijving visfauna Oosterschelde... 5

1. Inleiding Beschrijving visfauna Oosterschelde... 5 Vakgroep morfologie, systematiek en ecologie UNIVERSITEIT GENT H e r s t e l E s t u a r ie n K a r a k t e r v a n d e O o s t e r s c h e l d e E f f e c t o p d e K r a a m k a m e r - e n K in d e

Nadere informatie

Is zandhonger in de Oosterschelde slecht voor vissen?

Is zandhonger in de Oosterschelde slecht voor vissen? Is zandhonger in de Oosterschelde slecht voor vissen? Eindrapport RIKZ Middelburg Grontmij AquaSense Amsterdam, 4 juli 2007 Pagina 2 van 46 Verantwoording Titel : Is zandhonger in de Oosterschelde slecht

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport P.C. Goudswaard & M. van Asch. Rapport C129/14

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport P.C. Goudswaard & M. van Asch. Rapport C129/14 Kuilen op de Westerschelde Data rapport 2014 P.C. Goudswaard & M. van Asch Rapport C129/14 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Vismonitoring 2008, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer.

Vismonitoring 2008, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer. Vismonitoring, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer. P.C. Goudswaard & I.J. de Boois Rapport C3b/ Vestiging Yerseke Opdrachtgever: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Rijkswaterstaat Dienst Zeeland A. Snoodijk-Smit Postbus KA MIDDELBURG. Datum 24 oktober 2016 Betreft Beslissing op wijzigingsverzoek

Rijkswaterstaat Dienst Zeeland A. Snoodijk-Smit Postbus KA MIDDELBURG. Datum 24 oktober 2016 Betreft Beslissing op wijzigingsverzoek > Retouradres Postbus 40225, 8004 DE Zwolle Rijkswaterstaat Dienst Zeeland A. Snoodijk-Smit Postbus 5014 4330 KA MIDDELBURG Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Postbus 40225, 8004 DE Zwolle mijn.rvo.nl

Nadere informatie

Drs. N.S.H. Tiën, Ing. I.J. de Boois & dr. ir. R.E. Grift

Drs. N.S.H. Tiën, Ing. I.J. de Boois & dr. ir. R.E. Grift Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 572781 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl

Nadere informatie

Nationaal natuurbeleid voor vissen: signalering, stimulerend beleid en wettelijke bescherming

Nationaal natuurbeleid voor vissen: signalering, stimulerend beleid en wettelijke bescherming Nationaal natuurbeleid voor vissen: signalering, stimulerend beleid en wettelijke bescherming Dick Bal, Ministerie van LNV (senior beleidsmedewerker Natuur, Directie Kennis) 1 Nationaal natuurbeleid voor

Nadere informatie

Maatlat vissen in estuaria KRW watertype O2

Maatlat vissen in estuaria KRW watertype O2 Maatlat vissen in estuaria; KRW watertype O2 Maatlat vissen in estuaria KRW watertype O2 juni 2008 Projectnummer P2008-86 Jan Kranenbarg (RAVON) & Zwanette Jager (RWS Waterdienst) 1 Reptielen Amfibieën

Nadere informatie

Vis in de Waddenzee wat vertelt de monitoring ons (en wat niet)? 6 april, Ingrid Tulp & Loes Bolle

Vis in de Waddenzee wat vertelt de monitoring ons (en wat niet)? 6 april, Ingrid Tulp & Loes Bolle Vis in de Waddenzee wat vertelt de monitoring ons (en wat niet)? 6 april, Ingrid Tulp & Loes Bolle Waddenzee als opgroeigebied Residente (standvis)soorten: hele levenscyclus in Waddenzee Trekvis: op doortrek

Nadere informatie

Besluit. TenneT TSO B.V. Datum Wnb; goedkeuringsbesluit Heiplan - Borssele Beta; NOZ Borssele. Geachte,

Besluit. TenneT TSO B.V. Datum Wnb; goedkeuringsbesluit Heiplan - Borssele Beta; NOZ Borssele. Geachte, Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Overheidsidentificatienr 00000001003214369000 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag TenneT TSO B.V. T 070

Nadere informatie

Soortgroep Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Komt voor Bescherming

Soortgroep Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Komt voor Bescherming Soortgroep Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Komt voor Bescherming op GRD Vaatplanten Aangebrande orchis Neotinea ustulata (OUDE NAAM: nee Tabel 2 Orchis ustulata) Vaatplanten Aapjesorchis Orchis

Nadere informatie

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Rijksdienst voor Ondernemend Nederland > Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Rijksdienst voor Rijkswaterstaat Midden Nederland (locatie Ijsselmeergebied) De heer J. Van de Beek Postbus 19530 Postbus

Nadere informatie

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats Vissen in het IJsselmeer Romke Kats Functies IJsselmeer Water Transport Recreatie Visserij Natuur Vissen in het IJsselmeer Historie Ecologie Voedselketen IJsselmeer algen, vissen, mosselen, waterplanten,

Nadere informatie

Eindrapport VISONDERZOEK TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND HET HATTEMS DEEL VAN BEDRIJVENTERREIN H2O

Eindrapport VISONDERZOEK TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND HET HATTEMS DEEL VAN BEDRIJVENTERREIN H2O Eindrapport VISONDERZOEK TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND HET HATTEMS DEEL VAN BEDRIJVENTERREIN H2O Eindrapport VISONDERZOEK TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND HET HATTEMS DEEL VAN BEDRIJVENTERREIN H2O rapportnr.

Nadere informatie

PROJECTPLAN ONTHEFFING AANSLUITING A9 - HEILOO Provincie Noord-Holland 16 DECEMBER 2016

PROJECTPLAN ONTHEFFING AANSLUITING A9 - HEILOO Provincie Noord-Holland 16 DECEMBER 2016 PROJECTPLAN ONTHEFFING AANSLUITING A9 - HEILOO Provincie Noord-Holland 16 DECEMBER 2016 Contactpersonen IRIS BAIJENS Arcadis Nederland B.V. Postbus 264 6800 AG Arnhem Nederland 2 INHOUDSOPGAVE ONDERBOUWING

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 348 Regels ter bescherming van de natuur (Wet natuurbescherming) Nr. 51 AMENDEMENT VAN HET LID SMALING Ontvangen 12 juni 2015 De ondergetekende

Nadere informatie

Berekenen van ecologische kwaliteit van de Nieuwe Waterweg en Haringvliet met Belgische visindices

Berekenen van ecologische kwaliteit van de Nieuwe Waterweg en Haringvliet met Belgische visindices Berekenen van ecologische kwaliteit van de Nieuwe Waterweg en Haringvliet met Belgische visindices Viscampagnes 2006-2011 Jan Breine en Zwanette Jager INBO.R.2013.47 D/2013/3241/263 Inhoudstafel 1 Inleiding...

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport Kees Goudswaard & Margriet van Asch. Rapport nummer C145/15

IMARES Wageningen UR. Kuilen op de Westerschelde. Data rapport Kees Goudswaard & Margriet van Asch. Rapport nummer C145/15 Kuilen op de Westerschelde Data rapport 2015 Kees Goudswaard & Margriet van Asch Rapport nummer C145/15 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever:

Nadere informatie

Visseninventarisatie terrein Simon Loos

Visseninventarisatie terrein Simon Loos Visseninventarisatie terrein Simon Loos resultaten visseninventarisatie Definitief Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 26 oktober 2011 Verantwoording Titel : Visseninventarisatie terrein Simon Loos Subtitel

Nadere informatie

Standaardnaam. Narthecium ossifragum. Barbatula barbatulus. Dactylorhiza majalis ssp. majalis

Standaardnaam. Narthecium ossifragum. Barbatula barbatulus. Dactylorhiza majalis ssp. majalis beschermde soort waarvoor op basis van artikel 75.4 een vrijstelling met gedragscode geldt van artikel 8 t/m 12 of een ontheffing nodig is met lichte toets (tabel 2) Voor reguliere werkzaamheden of ruimtelijke

Nadere informatie

Dit besluit is één van de besluiten die nodig zijn voor het ROAD-project. Daarom is ook op dit besluit de rijkscoördinatieregeling van toepassing.

Dit besluit is één van de besluiten die nodig zijn voor het ROAD-project. Daarom is ook op dit besluit de rijkscoördinatieregeling van toepassing. Ministerie van Economische Zaken, Landbouwen/nnovatie > Retouradres Postbus 19530 2500 CM Oen Haag TAQA Offshore B. V. J.W. van Hoogstraaten Postbus 11550 2502 AN DEN HAAG ONTWERPBESLUIT Betreft Toekenning

Nadere informatie

Aantalsfluctuaties van enige niet commerciële vissoorten in het Schelde estuarium en de Voordelta,

Aantalsfluctuaties van enige niet commerciële vissoorten in het Schelde estuarium en de Voordelta, DLORijksinstituut voor Visserijonderzoek RIVODLO Rapport Nummer: CO/97 Postbus 68 Postbus 77 970AB Umuiden 00 AB Yerseke Tel.: 055 5666 Tel.: 0 5778 Fax.: 055 566 Fax.: 0 5777 Internet: postkamer@ ri vo.dlo.n

Nadere informatie

Samenvatting 5. 1 Inleiding 6

Samenvatting 5. 1 Inleiding 6 Inhoud Samenvatting 5 1 Inleiding 6 1.1 Achtergrond van dit rapport 6 1.2 Achtergrond van de Rode Lijst 6 1.3 Leeswijzer en verantwoording 7 1.4 Begeleidingscommissie 7 2 Systematiek Rode Lijsten 8 2.1

Nadere informatie

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier J. Schaminee Postbus AG HEERHUGOWAARD

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier J. Schaminee Postbus AG HEERHUGOWAARD > Retouradres Postbus 40225, 8004 DE Zwolle Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier J. Schaminee Postbus 250 1700 AG HEERHUGOWAARD Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Postbus 40225, 8004 DE Zwolle

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport C.J.G. van Damme C030.12

IMARES Wageningen UR. PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport C.J.G. van Damme C030.12 PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport 29 C.J.G. van Damme C3.12 Dit rapport is ook gepubliceerd als onderdeel van het Deltares rapport Jaarrapport 29 PMR monitoring natuurcompensatie

Nadere informatie

Notitie. 1 Inleiding. Referentienummer Datum Kenmerk PN mei Betreft Roofvogel onderzoek (BMP-R methode)

Notitie. 1 Inleiding. Referentienummer Datum Kenmerk PN mei Betreft Roofvogel onderzoek (BMP-R methode) Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 20 mei 2014 Betreft Roofvogel onderzoek (BMP-R methode) 1 Inleiding 1.1 Kader van het onderzoek Projecten of handelingen dienen te worden getoetst aan de wet- en

Nadere informatie

De verspreiding van 5 platvissoorten en 1 roggensoort in de Noordzee.

De verspreiding van 5 platvissoorten en 1 roggensoort in de Noordzee. Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Centrum voor 1970 AB IJmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 0255 564646 Postbus 77 Fax.: 0255 564644 4400 AB Yerseke E-mail: visserijonderzoek.asg@wur.nl

Nadere informatie

... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?

... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? ... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en

Nadere informatie

Fint in rivieren en IJsselmeer

Fint in rivieren en IJsselmeer Indicator 9 mei 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De fint is een trekvis die in de

Nadere informatie

QUICKSCAN FLORA EN FAUNA

QUICKSCAN FLORA EN FAUNA QUICKSCAN FLORA EN FAUNA Behorende bij project: ( Naast) Elststraat 2, te Rosmalen Gemeente s-hertogenbosch Opdrachtgever: De heer P. van Hooft Projectnummer: PS.2016.618 Datum: 9 augustus 2016 Pasmaat

Nadere informatie

Notitie resultaten Aanvullend onderzoek kleine modderkruiper Plangebied: Wetenschappersbuurt, Schiedam

Notitie resultaten Aanvullend onderzoek kleine modderkruiper Plangebied: Wetenschappersbuurt, Schiedam Notitie resultaten Aanvullend onderzoek kleine modderkruiper Plangebied: Wetenschappersbuurt, Schiedam Aan: Van: Kopie: M. de Visser (Kubiek Ruimtelijke Plannen) F.A. van Meurs (Ecoresult) L. Boon (Ecoresult)

Nadere informatie

NATUURATLAS ZAANSTAD VISSEN

NATUURATLAS ZAANSTAD VISSEN NATUURATLAS ZAANSTAD VISSEN Opdrachtgever Stichting Natuur & Milieu Educatie Zaanstreek Postbus 223 1500 EE Zaandam Telefoon: 075-6312020 Fax: 075-6312468 E-mail: info@nme-zaanstreek.nl Samenstelling Natuuratlas

Nadere informatie

Ankerkuilmonitoring Westerschelde: resultaten Auteurs: I.J. de Boois, M. van Asch, A.S. Couperus. Wageningen Marine Research Rapport C113/16

Ankerkuilmonitoring Westerschelde: resultaten Auteurs: I.J. de Boois, M. van Asch, A.S. Couperus. Wageningen Marine Research Rapport C113/16 Ankerkuilmonitoring Westerschelde: resultaten 2016 Auteurs: I.J. de Boois, M. van Asch, A.S. Couperus Wageningen Marine Research Rapport C113/16 Ankerkuilmonitoring Westerschelde: resultaten 2016 Auteur(s):

Nadere informatie

paling onderzoek Prosea Eerste leerjaar

paling onderzoek Prosea Eerste leerjaar paling onderzoek Prosea Eerste leerjaar http://vistikhetmaar.nl/lesprogramma/paling-onderzoek/ Introductie op het lesprogramma Docent: Jerry Lust Contact: jerry@prosea.info PALING ONDERZOEK 2 / 15 Lesmodules

Nadere informatie

Actuele toestand van de Habitatrichtlijnvissen in de Schelde (B): met speciale aandacht voor enkele diadrome soorten

Actuele toestand van de Habitatrichtlijnvissen in de Schelde (B): met speciale aandacht voor enkele diadrome soorten Actuele toestand van de Habitatrichtlijnvissen in de Schelde (B): met speciale aandacht voor enkele diadrome soorten David BUYSSE Instituut voor natuur- en bosonderzoek Inhoud Natura 2000 & Habitatrichtlijnsoorten

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport C.J.G. van Damme, I.Y.M. Tulp, L.R. Teal & N.S.H.

IMARES Wageningen UR. PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport C.J.G. van Damme, I.Y.M. Tulp, L.R. Teal & N.S.H. PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport 211 C.J.G. van Damme, I.Y.M. Tulp, L.R. Teal & N.S.H. Tien C31.12 Dit rapport is ook gepubliceerd als onderdeel van het Deltares rapport

Nadere informatie

NATUURTOETS LANGE WEMEN HENGELO VERVOLGONDERZOEK GEMEENTE HENGELO

NATUURTOETS LANGE WEMEN HENGELO VERVOLGONDERZOEK GEMEENTE HENGELO VERVOLGONDERZOEK GEMEENTE HENGELO November 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en doel 3 1.2 Werkwijze 3 1.3 Leeswijzer 4 2 Wettelijk kader Flora- en faunawet 5 3 Aanwezige natuurwaarden 7 3.1 Inleiding

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Implementatie standaardberekening aandeel grote vissen in BTS. Ingeborg de Boois en Marieken van der Sluis Rapport C095/13

IMARES Wageningen UR. Implementatie standaardberekening aandeel grote vissen in BTS. Ingeborg de Boois en Marieken van der Sluis Rapport C095/13 Implementatie standaardberekening aandeel grote vissen in BTS Ingeborg de Boois en Marieken van der Sluis Rapport C095/13 ~ IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies)

Nadere informatie

Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen

Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Haaksbergen 21 Mei 2014 Rapportnummer 031 Projectnummer 012 opdrachtgever Fam. Ten Dam Kolenbranderweg

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies)

IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Perceel Vis: Jaarrapport 21 I.Y.M. Tulp, C.J.G. van Damme, D.M. Beare & S.M. Bierman Rapport C29/12 Dit rapport is ook gepubliceerd als onderdeel van het Deltares

Nadere informatie

Adviesmemo archeologie zonnepark Grondbank Zuidplas

Adviesmemo archeologie zonnepark Grondbank Zuidplas ONDERWERP Advies memo archeologie aanleg zonnepark locatie Grondbank Zuidplas DATUM 10-8-2016 PROJECTNUMMER C05058.000205.0120 ONZE REFERENTIE VAN Ineke de Jongh AAN gemeente Zuidplas KOPIE AAN Frank Gierman

Nadere informatie

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Rijksdienst voor Ondernemend Nederland > Retouradres Postbus 40225 8004 DE Zwolle Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Provincie Noord-Holland p/a Omgevingsdienst noordzeekanaalgebied Postbus 40225 Postbus

Nadere informatie

Wadden Sea Fish Haven: Development agenda for fish in the Wadden Sea and overview of species

Wadden Sea Fish Haven: Development agenda for fish in the Wadden Sea and overview of species Vis in de Waddenzee Ontwikkelagenda voor vis in de Waddenzee en overzicht van soorten Wadden Sea Fish Haven: Development agenda for fish in the Wadden Sea and overview of species Inleiding De Waddenzee

Nadere informatie

Dienst Regelingen Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Dienst Regelingen Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie > Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag TAQA Offshore B.V. J. W. van Hoogstraaten Postbus 11550 2502 AN DEN HAAG Postbus 19530 2500 CM Den Haag

Nadere informatie

Bijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard

Bijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard Bijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard Notitie aanvullend onderzoek vissen - aanpassingen kruisingen N359 De provincie Fryslân

Nadere informatie

Aanvullend natuuronderzoek locatie Nieuweweg / Parklaan te Hattem

Aanvullend natuuronderzoek locatie Nieuweweg / Parklaan te Hattem Aanvullend natuuronderzoek locatie Nieuweweg / Parklaan te Hattem Onderzoek naar het voorkomen van vleermuizen en steenmarter Datum: 15-10-2012 Auteur: A. Tuitert Opdrachtgever: Aveco de Bondt Rapportnummer:

Nadere informatie

Wageningen. Vismonitoring 2008, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer. P.C. Goudswaard & I.J. de Boois.

Wageningen. Vismonitoring 2008, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer. P.C. Goudswaard & I.J. de Boois. Vismonitoring 2008, Overgangswater: Westerschelde en Zoute Meren: Veerse meer. P.C. Goudswaard & I.J. de Boois Rapport C 083b/08 Institute for Marine Resources and Ecosystem Studies Wageningen Vestiging

Nadere informatie

Vogelmonitoring Natuurcompensatie Maasvlakte II

Vogelmonitoring Natuurcompensatie Maasvlakte II Vogelmonitoring Natuurcompensatie Maasvlakte II 1. (o.a.) Ruben Fijn, Theo Boudewijn, Job de Jong, Camiel Heunks, Robert Jan Jonkvorst, Peter van Horssen *, Martin Poot ** 2. (o.a.) Wouter Courtens, Hilbran

Nadere informatie

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen IRO/CEDA lezing Bert Wilbrink (ministerie EZK) Suzanne Lubbe (RWS) 12 maart 2019 Inhoud presentatie Visie overheid op ecologische impact bouw

Nadere informatie

Ecologisch werkprotocol

Ecologisch werkprotocol Ecologisch werkprotocol Lommerrijk 23 Lelystad Locatie en werkzaamheden Lommerrijk 23 ligt aan de noordwestzijde van Lelystad, in de gemeente Lelystad en de provincie Flevoland. Het plangebied is aangegeven

Nadere informatie

Deel 3: het belang van koraal(riffen)

Deel 3: het belang van koraal(riffen) Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal(riffen) Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 3: Het belang van het koraal Deze

Nadere informatie

Vis en Kaderrichtlijn Water in Zeeland

Vis en Kaderrichtlijn Water in Zeeland Vis en Kaderrichtlijn Water in Zeeland St. Zeeschelp M. Dubbeldam Waterschap Zeeuwse Eilanden W. Quist Inhoudsopgave Waterschap Zeeuwse Eilanden Beleidskader (kort) Huidige situatie Gewenste beeld Maatregelen

Nadere informatie

Notitie Quickscan flora en fauna

Notitie Quickscan flora en fauna Notitie Quickscan flora en fauna De Uithof/ Kromhout te Utrecht Projectnummer: 5755.9 Datum: 5-5-2017 Projectleider: Opgesteld: Opdrachtgever: Universiteit Utrecht Universiteit Utrecht laat jaarlijks bomen

Nadere informatie

Rode Lijst Zoetwatervissen 2010: veranderingen ten opzichte van Frank Spikmans 42 ste bijeenkomst vissennetwerk Zwolle, 5 juni 2014

Rode Lijst Zoetwatervissen 2010: veranderingen ten opzichte van Frank Spikmans 42 ste bijeenkomst vissennetwerk Zwolle, 5 juni 2014 Rode Lijst Zoetwatervissen 2010: veranderingen ten opzichte van 1998 Frank Spikmans 42 ste bijeenkomst vissennetwerk Zwolle, 5 juni 2014 Inhoud Historie Rode Lijst Zoetwatervissen Aanpak Rode Lijst analyses

Nadere informatie

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE ONDERWERP Uitvoeringsplan slibmotor Kimstergat (0.11) DATUM 2-9-2016 PROJECTNUMMER C03041.001971 ONZE REFERENTIE 078928228 0.11 VAN Dr.ir. Bart Grasmeijer AAN Ecoshape KOPIE AAN Erik van Eekelen (Ecoshape),

Nadere informatie

: QuickScan Flora & Fauna Meijelseweg 60a te Beringe, gemeente Peel en Maas

: QuickScan Flora & Fauna Meijelseweg 60a te Beringe, gemeente Peel en Maas Advies : QuickScan Flora & Fauna Meijelseweg 60a te Beringe, gemeente Peel en Maas Datum : 14 januari 2014 Opdrachtgever : De heer L.P.G. Oudenhoven Projectnummer : 211x05418 Opgesteld door : Ineke Kroes

Nadere informatie

Recente inzichten kwabaal herintroductieproject in Vlaanderen. Lore Vandamme, Inne Vught, Johan Auwerx, Ine Pauwels & Johan Coeck

Recente inzichten kwabaal herintroductieproject in Vlaanderen. Lore Vandamme, Inne Vught, Johan Auwerx, Ine Pauwels & Johan Coeck Recente inzichten kwabaal herintroductieproject in Vlaanderen Lore Vandamme, Inne Vught, Johan Auwerx, Ine Pauwels & Johan Coeck Vissennetwerk 7 september 2017 Indeling Levenscyclus Situatie in Vlaanderen

Nadere informatie

Quick-scan Stationlaan Zevenbergen

Quick-scan Stationlaan Zevenbergen Quick-scan Stationlaan Zevenbergen Opdrachtgever : Timek bouwmanagement Tholen Kruisland, 28 november 2008 Rapport 2008/10 Ecologisch Adviesbureau Henk Baptist Brugweg 6 4756 SM Kruisland 0167 533272 henk@habitatrichtlijn.nl

Nadere informatie

PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta. Ontwikkeling vis in de Voordelta na instelling bodembeschermingsgebied ter

PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta. Ontwikkeling vis in de Voordelta na instelling bodembeschermingsgebied ter PMR Monitoring natuurcompensatie Voordelta Ontwikkeling vis in de Voordelta na instelling bodembeschermingsgebied ter compensatie van de aanleg Tweede Maasvlakte Auteurs: Ingrid Tulp, Nicola Tien & Cindy

Nadere informatie

Visbemonstering de Zandmotor

Visbemonstering de Zandmotor Visbemonstering de Zandmotor maart-augustus 2012 EcoShape Building with Nature Project: Smart nourishments: improve ecosystem services Report title: Visbemonstering de Zandmotor; maart-augustus 2012 Report

Nadere informatie

Vleermuisonderzoek De Waterwijzer Lelystad

Vleermuisonderzoek De Waterwijzer Lelystad Vleermuisonderzoek De Waterwijzer Lelystad Opdrachtgever : DG Groep Rapporteur : R. van der Kuil Status : concept Datum : 27 augustus 2011 Stichting CREX Boekenburglaan 54 2215 AE Voorhout 06-48410531

Nadere informatie

Vis in de Voordelta: nulmetingen 2007 in het kader van de aanleg van de Tweede Maasvlakte

Vis in de Voordelta: nulmetingen 2007 in het kader van de aanleg van de Tweede Maasvlakte Vis in de Voordelta: nulmetingen 27 in het kader van de aanleg van de Tweede Maasvlakte A.S. Couperus, C.J.G. van Damme, I. Tulp, S. Tribuhl, I. Pennock en H.J.L. Heessen Rapport C61/8 Vestiging IJmuiden

Nadere informatie

Oriënterend!onderzoek!naar!beschermde!flora!en! fauna!aan!de!dorpsstraat!94!te!aarlanderveen!!

Oriënterend!onderzoek!naar!beschermde!flora!en! fauna!aan!de!dorpsstraat!94!te!aarlanderveen!! FREYRARCHITECTEN t.a.v.deheerm.vanderneut AntonievanLeeuwenhoekweg38b10 2408ANAlphenaandenRijn Datum Kenmerk Uwkenmerk Auteur(s) 10maart2015 BE/2015/29/r Emaild.d.23februari2015 C.J.Blom Oriënterendonderzoeknaarbeschermdefloraen

Nadere informatie

Notitie flora en fauna

Notitie flora en fauna Notitie flora en fauna Titel/locatie Projectnummer: 6306 Datum: 11-6-2013 Opgesteld: Rosalie Heins Gemeente Baarn is voornemens om op de locatie van de huidige gemeentewerf een nieuwe brede school ontwikkelen.

Nadere informatie

Joachim Maes Katholieke Universiteit Leuven Laboratorium voor Aquatische Ecologie 03 december 2004

Joachim Maes Katholieke Universiteit Leuven Laboratorium voor Aquatische Ecologie 03 december 2004 Het visbestand van de Zeeschelde: actuele toestand en trends op basis van vismonitoring Joachim Maes Katholieke Universiteit Leuven Laboratorium voor Aquatische Ecologie december Vismonitoring in het Schelde

Nadere informatie

Inventarisatie beschermde vissoorten Vreeland

Inventarisatie beschermde vissoorten Vreeland Inventarisatie beschermde vissoorten Vreeland Rapport: VA2008_11 Opgesteld in opdracht van: Tijhuis Ingenieurs BV Maart, 2008 door: R. Caldenhoven Statuspagina Statuspagina Titel: Inventarisatie beschermde

Nadere informatie

Aan het Dagelijks Bestuur van waterschap Hunze en Aa s, t.a.v. Willem Kastelein.

Aan het Dagelijks Bestuur van waterschap Hunze en Aa s, t.a.v. Willem Kastelein. Zienswijze Slochterdiep, 13-2-14 Haaksbergen, 13 februari 2014. Aan het Dagelijks Bestuur van waterschap Hunze en Aa s, t.a.v. Willem Kastelein. Betreft: Zienswijze met betrekking tot: Ontwerp projectplan

Nadere informatie

Buro Maerlant. Veldhoven Zandoerleseweg. Notitie Flora- en faunawet. L a n d s c h a p, E c o l o g i e & R u i m t e l i j k e O r d e n i n g

Buro Maerlant. Veldhoven Zandoerleseweg. Notitie Flora- en faunawet. L a n d s c h a p, E c o l o g i e & R u i m t e l i j k e O r d e n i n g Buro Maerlant L a n d s c h a p, E c o l o g i e & R u i m t e l i j k e O r d e n i n g BM-NOTITIE 2012 Notitie Flora- en faunawet J. van Suijlekom, 29 februari 2012 Inhoud Blz 1 Inleiding 3 1.1 Algemeen

Nadere informatie

Aanvullend visonderzoek inrichting BBL-percelen Winterswijk Oost. rapportnummer 1324

Aanvullend visonderzoek inrichting BBL-percelen Winterswijk Oost. rapportnummer 1324 Aanvullend visonderzoek inrichting BBL-percelen Winterswijk Oost rapportnummer 1324 Opdrachtgever Dienst Landelijk Gebied Postbus 9079, 6800 ED Contactpersoon: Dhr. T. Paternotte Opdrachtnemer Stichting

Nadere informatie

Toetsing Flora- en faunawet Oude Rijngemaal Juli Inventarisatie van beschermde soorten.

Toetsing Flora- en faunawet Oude Rijngemaal Juli Inventarisatie van beschermde soorten. Toetsing Flora- en faunawet Oude Rijngemaal Juli 2014 Inventarisatie van beschermde soorten. Inleiding Het waterschap heeft bij het uitvoeren van projecten te maken met diverse regelgeving. Naast regelgeving

Nadere informatie

Ecologische basiskaarten voor de Nederlandse mariene wateren ten behoeve van advisering bij crisismanagement

Ecologische basiskaarten voor de Nederlandse mariene wateren ten behoeve van advisering bij crisismanagement Ecologische basiskaarten voor de Nederlandse mariene wateren ten behoeve van advisering bij crisismanagement Selectie vissen Ilse De Mesel, Carola van Zweeden, Remment ter Hofstede Rapport C085/07 Wageningen

Nadere informatie

QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM

QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM Colofon Opdrachtgever: Tulp-Bijl B.V. Titel: Quickscan Edeseweg 51 Wekerom Status: Definitief Datum: Februari 2013 Auteur(s): Ir. M. van Os Foto s: M. van Os Kaartmateriaal:

Nadere informatie

Wageningen IMARES Harder en zeebaars

Wageningen IMARES Harder en zeebaars Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars

Nadere informatie

Kenniskring garnaal NO

Kenniskring garnaal NO Kenniskring garnaal NO Introductie KK & bijvangsten Lauwersoog 9 oktober 2015 Europees Visserijfonds: Investering in duurzame visserij AGENDA 13:00 Kennismaking en verwachtingen 13:15 Aanlandplicht, wat

Nadere informatie

Introductie Natuurversterking in windparken Wind op zee na 2035

Introductie Natuurversterking in windparken Wind op zee na 2035 Agenda Introductie Floris v. Hest (SDN) Natuurversterking in windparken Keuzemenu natuurversterking in windparken Guido Schild 10.10-10.20 Stellingen natuur in windparken (interactieve sessie) Tinka Murk

Nadere informatie

1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde.

1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde. Vaartocht 1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde Verruiming vaargeul Beneden-Zeeschelde en Westerschelde

Nadere informatie

Aanvullend vleermuisonderzoek restaurant Castellum Novum in De Meern

Aanvullend vleermuisonderzoek restaurant Castellum Novum in De Meern Aanvullend vleermuisonderzoek restaurant Castellum Novum in De Meern Toetsing in het kader van de Flora- en faunawet Datum: 08-11-2008 Auteur: A.H. Tuitert Opdrachtgever: Aveco de Bondt Kenmerk: vlm2008/10

Nadere informatie

Bijlage 3: Natuurtoets Westhavendijk (KuiperCompagnons)

Bijlage 3: Natuurtoets Westhavendijk (KuiperCompagnons) Bijlage 3: Natuurtoets Westhavendijk 14-16 (KuiperCompagnons) NATUUR Kader De Flora- en faunawet (hierna: Ffw) beschermt alle in het wild levende zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën. Van deze soortgroepen

Nadere informatie

Trekvissen in Natura2000 gebieden. Vissennetwerk 11 maart 2010 Martin Kroes

Trekvissen in Natura2000 gebieden. Vissennetwerk 11 maart 2010 Martin Kroes Trekvissen in Natura2000 gebieden Vissennetwerk 11 maart 2010 Martin Kroes martin.kroes@tauw.nl Inhoud Achtergrond Natura2000 Bijlage IV HR Relatie met Flora- en Faunawet Bijlage V HR Relatie met Visserijwet

Nadere informatie

Quickscan Lankhorsterweg 27 Staphorst. John Mulder

Quickscan Lankhorsterweg 27 Staphorst. John Mulder Quickscan Lankhorsterweg 27 Staphorst John Mulder Colofon Mulder,J.(2018): Quickscan Lankhorsterweg 27 Staphorst. Ecologisch Adviesbureau Mulder, Beemte Broekland. Opdrachtgever: dhr. H. Visscher. Status

Nadere informatie

Werkprotocol visbemonsteringen FF-wet

Werkprotocol visbemonsteringen FF-wet Visserij Service Nederland sterk in viswerk Werkprotocol visbemonsteringen FF-wet Bemonstering, vaststellen ecologisch effect, aanvragen ontheffing Opgesteld: Januari 2012 Update februari 2014 Visserij

Nadere informatie

inbo Visbestandopnames op het Boudewijnkanaal (2006) Gerlinde Van Thuyne en Jan Breine INBO.R

inbo Visbestandopnames op het Boudewijnkanaal (2006) Gerlinde Van Thuyne en Jan Breine INBO.R inbo Instituut voor natuur- en bosonderzoek Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek - Duboislaan 14 - B-1560 Groenendaal - T.: 32 (0)2 658 04 10 - F.: 32 (0)2 657 96 82 - info@inbo.be - www.inbo.be Visbestandopnames

Nadere informatie

Mees Ruimte & Milieu T.a.v. de heer mr. M.W. van der Hulst Postbus AW Zoetermeer. Ons kenmerk: MEHA Datum: Versie:

Mees Ruimte & Milieu T.a.v. de heer mr. M.W. van der Hulst Postbus AW Zoetermeer. Ons kenmerk: MEHA Datum: Versie: Mees Ruimte & Milieu T.a.v. de heer mr. M.W. van der Hulst Postbus 854 2700 AW Zoetermeer Ons kenmerk: MEHA151056 Datum: Versie: 1 oktober 2015 Definitief Behandeld door: Mevr. M. Boer MSc Betreft: Resultaten

Nadere informatie

Het voorkomen van vleermuizen en vissen op camping t Kalverland te Eck en Wiel

Het voorkomen van vleermuizen en vissen op camping t Kalverland te Eck en Wiel Het voorkomen van vleermuizen en vissen op camping t Kalverland te Eck en Wiel Het voorkomen van vleermuizen en vissen op camping t Kalverland te Eck en Wiel september 2007 In opdracht van: RBOI Postbus

Nadere informatie

Quickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede

Quickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede Quickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Enschede 2 December 2010 Rapportnummer 0123 Projectnummer

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40158 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Sertlek, Hüseyin Ӧzkan Title: Aria of the Dutch North Sea Issue Date: 2016-06-09

Nadere informatie