Burgerschap. Nederland en Europa. Verkoopspecialist/ Ondernemer Naam + klas. Samengewerkt met. Datum. Beoordeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Burgerschap. Nederland en Europa. Verkoopspecialist/ Ondernemer 2013-2014. Naam + klas. Samengewerkt met. Datum. Beoordeling"

Transcriptie

1 Burgerschap Nederland en Europa Verkoopspecialist/ Ondernemer Naam + klas Samengewerkt met Datum Beoordeling

2 Inleiding Dit projectboek bestaat uit twee delen. In het eerste deel staat de Nederlandse staatsinrichting centraal en in deel 2 komt uitvoerig het ontstaan, de ontwikkeling en de huidige situatie van Europa aan de orde. Het is de bedoeling dat je de thema s doorneemt aan de hand van de opdrachten die je in het projectboekje tegenkomt. De meeste opdrachten zul je in groepsverband moeten uitvoeren. Wat er precies van je verwacht wordt kun je terugvinden in het beoordelingsschema. Bekijk deze goed zodat je precies weet waarop je beoordeelt zult worden. Heel veel succes! 2

3 Wat kun je verwachten in dit boekje? De opdracht: De competenties: De theorie : De onderdelen: Benodigdheden: Op school/ op pad: Groepswerk/individueel: De tijd: Test: Kennis vergaren over de Nederlandse staatsinrichting en de Europese Unie. Assertiviteit, Omgang met medeleerlingen en docenten, Communicatie, beslissen en activiteiten initiëren. Project boekje Theorie uit de presentaties van de leerlingen Informatie filmpjes zie links in project boekje Zie planning of beoordeling Boekje + potlood/pen, laptop Op school Je werkt in tweetallen en individueel 12 les weken met elk 2 x 45 minuten les Theorietoets: vragen verstrekt door leerlingen 3

4 Planning Week Activiteit 49 Uitleg project: toets/ Actualiteit/ Manier van inleveren. Betoog 1 50 Afmaken betoog 1 Kabinetsformatie Start/ uitleg verslag politiek partij 51 Doorgang van de les afhankelijk van planning in lesrooster m.b.t. de Kerstmarkt. Verslag Politieke partij 2 Presentaties politieke partij / aantekeningen en argumenten 3 Botsende belangen Europa en Nederland Werken aan actualiteit of 20 toetsvragen 4 Test je Europese kennis Theorie Europa uitwerken 5 Afmaken theorie Europa uitwerken Hof van justitie De Europese Centrale Bank Voor- nadelen Europese unie 6 Moeilijke besluiten Europese raad 7 Europese stemwijzer 8 Inleveren 20 toetsvragen Presentaties stemwijzer stellingen 9 Krokusvakantie 10 Toets Betoog 2 11 Hertoets Debat Let op!!!! Werkwijze Op de volgende bladzijde staat de beoordeling van dit project. Print deze pagina en stop deze in een snelhechter. Wanneer je gevraagd wordt een opdracht aan het einde van de les in te leveren stop je die in de snelhechter en lever je het geheel in. Aan het einde van het project moet je alle gemaakte opdrachten en bewijsstukken, van deelname aan de verschillende opdrachten, in de volgorde die staat aangegeven op de beoordeling inleveren. 4

5 Beoordeling Naam:.Klas:. Onderwerpen Te behalen punten 20 toetsvragen Voldaan Opdracht:10 10 krantenartikelen Deel 1 Opdracht:Betoog 10 Opdracht: Voldaan Kabinetsformatie Opdracht: Verslag partijen 10 Opdracht: Presentatie 10 Opdracht: Argumenten Voldaan Deel 2 Opdracht: Botsende Deelname belangen Opdracht: Test je Deelname Europese kennis Opdracht: Theorie Europa Voldaan Opdracht: Hof en ECB Voldaan Opdracht: moeilijke 10 besluiten (Word) Opdracht 5: presentatie 10 stemwijzer Opdracht 6: Betoog 10 Opdracht: Debat 10 Toets 20 Totaal: 100 Cesuur: 55 Verkregen punten Opmerkingen docent 5

6 Opdracht: 20 toets vragen Als je deel uit maakt van een samenleving is het prettig als je daar invloed op uit kunt oefenen. Zo geldt dat ook binnen een project van school. Dan is hier je kans om invloed uit te oefenen op dit project. Bedenk gedurende dit project per tweetal 20 toetsvragen die evenredig zijn verdeeld over de stof van het project. Deze vragen mogen ook gehaald worden uit de verschillende presentaties die gedurende het project worden gehouden. Noteer deze vragen en de antwoorden in een Word bestand en lever deze in bij je docent. Deze zal ervoor zorgen dat de vragen worden gebundeld en dat iedereen uit je klas deze vragen zal ontvangen. Het is niet de bedoeling dat je vragen overneemt die de makers van dit boekje hebben gesteld. Vervolgens kiest je docent uit al deze vragen 10 toetsvragen die jij op de uiteindelijke toets zal moeten maken. Natuurlijk zal de docent zich het recht voorbehouden dat wanneer de vragen te moeilijk zijn deze te vereenvoudigen. 6

7 Opdracht: Actualiteit Als toekomstig ondernemer zul je rekening moeten houden met de politieke en economische ontwikkelingen in Europa. Dit kun je doen door op regelmatige basis het nieuws te volgen op televisie, internet of in de krant. Opdracht Dit project wordt gegeven in de komende 12 weken. Zoek 10 krantenartikelen die te maken hebben met de politieke of economische ontwikkelingen in Europa. Per week moet je een artikel opleveren. Het is niet toegestaan om uit 1 week 2 of meerdere artikelen in te leveren. Het moeten actuele artikelen zijn. Dit betekent dat ze gepubliceerd moeten zijn in de weken dat dit project draait. Zorg er dus voor dat als je het artikel inlevert dat er een bij staat wanneer het gepubliceerd is. Als je op internet gaat zoeken moet je dus goed letten op de datum. Schrijf kort per artikel op waar het over gaat. Als je alle 12 de artikelen bij elkaar hebt, schrijf op welke ontwikkeling (en) je constateert in Europa en geef je daarop een reactie. Het geheel lever je in een snelhechter in bij je docent. 7

8 Deel 1 Een stukje geschiedenis van Nederland Ontstaan van de monarchie Tot 1795 was Nederland een republiek die bestond uit een statenbond (een bond van onafhankelijke staten die op basis van een gezamenlijk verdrag een staat vormen), de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, waarbij de zeven gewesten autonoom waren maar het buitenlands beleid en defensie een zaak waren van de gewesten gezamenlijk. In de Franse tijd werd Nederland een eenheidsstaat, de Bataafse Republiek. Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurde slechts vier jaar ( ). In 1813 herwon Nederland zijn onafhankelijkheid. De zoon van de laatste stadhouder, Willem Frederik, keerde terug uit ballingschap en werd uitgeroepen tot soeverein vorst. De eerste Grondwet van de monarchie dateert uit Koning Willem I In 1815 bepaalde het Congres van Wenen dat de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden weer verenigd zouden worden. Willem Frederik riep zichzelf uit tot Koning van het nieuw ontstane Koninkrijk der Nederlanden: Koning Willem I. De Zuidelijke Nederlanden scheidden zich in 1830 af en in 1839 bij het Verdrag van Londen, erkende Nederland het nieuwe Koninkrijk België. Koning Willem III Tot 1839 maakte ook Luxemburg deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Daarna was het als Groothertogdom in een personele unie verbonden met Nederland. De Koning was tevens Groothertog van Luxemburg. In 1890 kwam een eind aan de personele unie. Na het overlijden van Koning Willem III kon zijn dochter Wilhelmina als vrouw haar vader in Luxemburg niet opvolgen. Het hoofd van de andere tak van het Huis Nassau volgde Koning Willem III als Groothertog van Luxemburg op. Dekolonisatie Het Koninkrijk der Nederlanden bezat ook nog een aantal overzeese gebiedsdelen: Nederlands-Indië, Suriname en de Nederlandse Antillen. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het dekolonisatieproces op gang. Koningin Juliana tekende in 1949 de soevereiniteitsoverdracht van Nederlands-Indië. Daarna erkende Nederland Indonesië als zelfstandige staat. Alleen Nieuw-Guinea bleef nog tot 1962 bij het Koninkrijk der Nederlanden behoren. In 1963 werd het gebied door de Verenigde Naties aan Indonesië overgedragen. 8

9 Statuut Op 15 december 1954 tekende Koningin Juliana het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Sindsdien wordt op 15 december Koninkrijksdag gevierd. Suriname en de Nederlandse Antillen kregen met het Statuut de status van land binnen het Koninkrijk. Daardoor kregen ze autonomie bij binnenlandse aangelegenheden. Suriname werd in 1975 een onafhankelijke republiek. Caribische gedeelte van het Koninkrijk In 1986 kreeg Aruba, één van de zes eilanden van de Nederlandse Antillen, de status aparte, een land binnen het Koninkrijk. Op 10 oktober 2010 werd het land Nederlandse Antillen ontmanteld. Sindsdien maken Curaçao en Sint Maarten op gelijke wijze als Aruba als zelfstandig land (status aparte) deel uit van het Koninkrijk. Bonaire, Sint Eustatius en Saba kregen de status van Nederlandse gemeenten en maken deel uit van Nederland. 9

10 Opdracht: Betoog schrijven Hieronder tref je de uitleg aan over hoe je een betoog moet schrijven. Lees dat nu goed door. Wat is een betoog? In een betoog probeert de schrijver zijn lezers ervan te overtuigen dat hij gelijk heeft. Dit doet hij doormiddel van argumenten. In het begin van een betoog wordt er vaak een stelling geformuleerd. In de rest van het betoog wordt deze stelling met argumenten en voorbeelden versterkt. De opbouw van een betoog Hoe bouw je een betoog op? Betogen kunnen over allerlei onderwerpen gaan, maar vaak zijn ze op dezelfde manier opgebouwd. Bedenk eerst je standpunt en verzin argumenten om je standpunt te onderbouwen. Maak voor je gaat schrijven een Argumentatieschema. Als je alles op een rijtje hebt, kun je beginnen met schrijven. Alinea 1: Inleiding Alinea 2: Stelling Alinea 3: Argumenten voor Alinea 4: Argumenten tegen Alinea 5: Argumenten tegen verwerpen Alinea 6: Conclusie Titel Kies een pakkende titel voor je betoog. Inleiding De inleiding bestaat meestal uit twee delen. In het eerste deel introduceer je het onderwerp en probeer je de aandacht van de lezer te trekken. Het tweede deel is een opstap naar de kern. Hier formuleer je je stelling. De twee delen kun je in aparte alinea s opsplitsen, maar je kan er ook één alinea van maken. Kern De kern bestaat onder andere uit de onderbouwende argumenten van de stelling. Behandel bij meerdere argumenten ieder hoofdargument in een nieuwe alinea. Horen de argumenten bij elkaar, zet ze dan bij elkaar in één alinea. Geef voorbeelden en gebruik feiten, zo verlevendig je het betoog. Benadruk de argumenten die jouw standpunt versterken maar denk ook aan mogelijke tegenargumenten. Bedenk wat de tegenargumenten kunnen zijn en behandel ze in je betoog. Door ze vervolgens te ontkrachten versterk je je betoog. Conclusie Aan het eind van de tekst herhaal je expliciet de stelling met je belangrijkste argumenten en geef je een korte samenvatting. Hiermee eindig je het betoog. Schrijf een betoog van maximaal 2 A4 tjes over de onderstaande stelling. Lever deze in bij je docent. Nederland: Een Republiek of Monarchie? 10

11 Opdracht: Kabinetsformatie In de kabinetsperiode van Rutte 1 is de rol die de koning speelt tijdens de kabinetsformatie veranderd. 1) Beschrijf de oude en de nieuwe rol van de koning tijdens de kabinetsformatie. 2) Wat vind je van deze nieuwe rol? Geef je mening weer in minimaal 60 woorden. Opdracht: Politieke partij verslag/presentatie Vorm een tweetal met een medestudent. Je krijgt vervolgens van je docent een politieke partij toegewezen. Werk de onderstaande opdrachten uit in een verslag. De inhoud van dit verslag presenteer je aan je studiegenoten. Maak daarbij gebruik van een Powerpoint of Prezie. Geef een duidelijke en begrijpelijke uitleg over waar deze politieke partij voor staat. Zoek uit hoe deze politieke partij denkt over: Onderwijs, Integratie, Europa, Duurzaamheid en Economie. Opdracht: Aantekeningen/ argumenten Luister aandachtig naar de presentaties van je studiegenoten. Maak aantekeningen op apart papier. Kies aan het einde van alle presentaties twee partijen uit waar jou voorkeur naar uit gaat. Geef bij elke partij twee argumenten waarom je voorkeur hier naar uit gaat. 11

12 Opdracht: Botsende Belangen Nederland en Europa Opdracht casus: Dwars door politieke verbanden heen wordt soms verschillend gedacht over het nationale en het Europese belang. Voorstellen van de Europese Commissie kunnen door de ene politieke stroming gezien worden als strijdig met de eigen nationale belangen, terwijl de andere partij daar heel anders over denkt. In dit onderdeel krijgt elk groepje een casus waarin Europese en nationale belangen met elkaar botsen. Elk groepje bedenkt argumenten waarom het ene belang in dit geval belangrijker is dan het andere belang en andersom. Vervolgens presenteren ze beide kanten van het verhaal aan de rest van de klas. Na de presentatie stemmen de leerlingen welk belang dat zij in dit geval het zwaarst willen laten wegen. Na de stemming vindt een korte discussie plaats over de uitkomst. Duur: 45 minuten 12

13 Opdracht: Test je Europese kennis! Jullie worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk team voor een antwoord (A, B of C). De verschillende teams mogen kort overleggen over iedere vraag. Per vraag 5 seconden bedenktijd. De teams die bij het goede antwoord staan krijgen een punt. Het is de bedoeling dat elke keer een ander teamlid naar de letter toeloopt. Bij blufvragen bieden de teams tegen elkaar op wie de meeste goede antwoorden denkt te hebben. De hoogste bieder probeert het. Lukt het, dan krijgen zij een punt. Lukt het niet, dan krijgen alle andere teams een punt. De docent kan kennis- en blufvragen afwisselen. Duur: 45 minuten 13

14 Deel 2 Ontstaan van de Europese unie Kijk naar het volgende filmpje: p/ _historieeu: Historie. Na de Tweede Wereldoorlog was men het er over eens dat zo n oorlog nooit meer zou mogen plaatsvinden. Daarom besloot een aantal Europese landen om samen te gaan werken in de kolen- en staalindustrie. Het gevolg van dat besluit was de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de EGKS. Zes landen deden daar aan mee. Omdat het al snel om meer dan kolen en staal ging, werd in 1958 de naam gewijzigd in EEG, de Europese Economische Gemeenschap. En intussen kwamen er steeds meer leden bij. De EEG heet vanaf 1992 de EU, de Europese Unie. De laatste uitbreiding vond plaats op 1 januari 2007, toen Roemenie en Bulgarije lid werden van de EU. Ging het in het begin alleen nog maar om kolen en staal, in de loop der jaren ging de EU zich ook richten op zaken als milieu, mensenrechten en economische en internationale samenwerking en nog een heleboel andere onderwerpen. De belangrijkste reden voor Europese samenwerking is de versterking van de economie van de leden. Bij elkaar wonen er in alle EU-landen bijna 500 miljoen mensen. En voor bedrijven is het natuurlijk heel interessant als ze op een eenvoudige manier aan al die mensen producten kunnen verkopen, zonder dat ze last hebben van allerlei regels die de export bemoeilijken. Zo kan een bloembollenteler uit Nederland heel gemakkelijk zijn bloembollen exporteren naar een ander EU-land. Maar het betekent ook dat jij kunt gaan wonen, werken of leren in elk EU-land dat je uitkiest. Maar de EU heeft op nog veel meer terreinen zaken geregeld die voor ons allemaal van belang zijn. Wist je bijvoorbeeld dat je dankzij de EU in heel Europa voor hetzelfde tarief mobiel kunt bellen, in heel Europa gratis kunt pinnen, goedkope vliegtickets kunt kopen, en precies kunt zien wat er allemaal in je eten zit. 14

15 De opdracht van de EU in de 21e eeuw is: de vrede tussen de EU-landen bewaren en uitbouwen de Europese landen bijeenbrengen in praktische samenwerking ervoor zorgen dat de EU-bevolking in veiligheid kan leven economische en sociale solidariteit stimuleren de gedeelde Europese waarden verspreiden de Europese identiteit en diversiteit behouden in een geglobaliseerde wereld In de wereld van vandaag staan opkomende economieën zoals China, India en Brazilië klaar om zich bij de VS te voegen als wereldwijde supermachten. Daarom is het nu belangrijker dan ooit dat de EU-landen de handen ineenslaan en een kritische massa vormen om een rol te kunnen blijven spelen op het wereldtoneel. Hoe speelt de EU deze rol? De EU is de grootste handelsmogendheid ter wereld en heeft als zodanig een doorslaggevende rol bij internationale onderhandelingen, bijvoorbeeld binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) waaraan 153 landen deelnemen en de VN-conferenties over klimaatverandering. De EU neemt een duidelijk standpunt in over gevoelige kwesties die de gewone burger raken, zoals milieubescherming, duurzame energie, voedselveiligheid, ethische aspecten van biotechnologie, bescherming van bedreigde diersoorten enzovoort. De EU loopt voorop in de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering. In december 2008 heeft zij eenzijdig beloofd haar broeikasgasuitstoot met 20 % te verminderen. Het oude gezegde Eendracht maakt macht is voor de Europeanen vandaag de dag dus nog steeds relevant. 15

16 Wie zijn lid van de Europese unie? De groei van de Europese unie. 16

17 Hoe kun je lid worden van de Europese Unie? De Europese Unie staat open voor alle Europese landen die aan de democratische, politieke en economische eisen voldoen. Door een reeks uitbreidingen (de laatste in 2007) omvat de EU nu 27 landen. Sinds 2010 zijn nog negen landen ofwel in onderhandeling over toetreding (zoals Kroatië en Turkije) ofwel in een eerdere voorbereidende fase. Kroatië zal waarschijnlijk het 28eEU-land worden. Turkije vroeg in 1987 het EU-lidmaatschap aan. De EU heeft echter wegens de geografische ligging en de politieke geschiedenis van het land lang geaarzeld over dit verzoek. In oktober 2005 zijn de onderhandelingen toch begonnen, niet alleen met Turkije, maar ook met Kroatië. In 2010 waren de onderhandelingen met Kroatië al bijna afgerond. Een aantal EU-landen twijfelt nog of Turkije wel EU-lid zou moeten worden. Zij zouden liever een soort partnerschap met extra privileges zien, maar Turkije verwerpt dit idee. Voorwaarden voor lidmaatschap Wettelijke eisen Volgens het Verdrag van Lissabon mag elke Europese staat lid van de EU worden op voorwaarde dat hij de beginselen van vrijheid, democratie, respect voor de mensenrechten en fundamentele vrijheden en de rechtsstaat respecteert. De criteria van Kopenhagen De Europese Raad heeft in 1993, nadat de voormalige communistische landen hadden gevraagd tot de EU te mogen toetreden, drie toetredingscriteria vastgesteld. Op het moment van toetreding moeten de nieuwe lidstaten: stabiele instellingen hebben die de democratie, de rechtsorde, de mensenrechten en het respect voor en de bescherming van minderheden garanderen; een functionerende markteconomie hebben en het hoofd kunnen bieden aan de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de EU; in staat zijn te voldoen aan de verplichtingen die het lidmaatschap met zich meebrengt, waaronder steun aan de doelstellingen van de EU. Zij moeten overheidsinstellingen hebben die in staat zijn de EU-wetgeving toe te passen en te handhaven. Als een nieuw land wil toetreden, moeten alle EU landen daarmee instemmen. Ook moet de EU vooraf nagaan of zij in staat is nieuwe leden op te nemen en of de EU na de uitbreiding nog goed kan worden bestuurd. Uitbreiding van de EU heeft de democratie en veiligheid in Europa helpen stabiliseren en groei van de handel en economie mogelijk gemaakt. 17

18 Wie is de baas van de Europese Unie? De Europese Unie begint steeds meer op een gewoon land te lijken: er is een vlag, een volkslied, een parlement, er zijn Europese ambtenaren en is er zelfs een Europese munt, de euro. Maar er zijn ook belangrijke verschillen met een gewoon land. Kijk naar het volgende filmpje: : Wie is de baas van de EU? Zo is er is bijvoorbeeld geen regering of een staatshoofd. In plaats daarvan zijn er drie instellingen die samen het bestuur van de Europese Unie vormen: - Europese Commissie - Europees Parlement - Raad van Ministers Dit bestuur neemt besluiten waar de nationale regeringen zich aan moeten houden. Deze Europese besluiten beïnvloeden steeds meer het dagelijks leven van de inwoners van de lidstaten. Je mag vrij reizen door veel lidstaten van de Europese Unie. Er zijn dan ook niet overal grenscontroles meer nodig. Ook mag je je in bijna alle EU-lidstaten vrij vestigen. De inwoners van de Europese Unie kunnen invloed op de Europese besluiten uitoefenen door het kiezen van de leden van het Europees Parlement. 1 keer in de 5 jaar mogen de inwoners stemmen. Instellingen in de EU De verschillende instellingen zijn oorspronkelijk opgericht om het bestuur van een steeds sterkere Unie van Europese landen te vormen. 3 belangrijke instellingen bij de Europese besluitvorming zijn: Europese Commissie De Commissie is de drijvende kracht van de Europese Unie. Zij neemt het initiatief tot voorstellen voor wetgeving en maatregelen op Europees niveau en zorgt dat deze worden uitgevoerd. De Europese Commissie wordt wel beschouwd als het 'dagelijks bestuur'. 18

19 Europees Parlement Kijk naar het volgende filmpje: Hoe werkt het Europarlement? Klik voortgezet onderwijs aan, daarna vakgebied: maatschappijleer politiek Europese unie: Hoe werkt het Europarlement? Het Europees Parlement is het gekozen orgaan dat de EU-burgers vertegenwoordigt. De leden van het Europees Parlement worden sinds 1979 om de vijf jaar via rechtstreekse algemene verkiezingen gekozen. In 2009 waren de laatste EPverkiezingen. Het Parlement vergadert elke maand die in principe door alle Europarlementariërs worden bijgewoond. Het Parlement zorgt ervoor dat wetten democratisch tot stand komen. Zij adviseert of beslist, afhankelijk van het onderwerp, over de wetsvoorstellen. Verder beslist zij mee over de begroting van de Europese Unie en over de toetreding van nieuwe landen. Als laatste taak oefent zij controle uit over de Europese Commissie. Het Europees Parlement houdt vooral rekening met Europese belangen. Aantal zetels per land in het Europees Parlement sinds de verkiezingen van 2009 België 22 Luxemburg 6 Bulgarije 17 Malta 5 Cyprus 6 Nederland 25 Denemarken 13 Oostenrijk 17 Duitsland 99 Polen 50 Estland 6 Portugal 22 Finland 13 Roemenië 33 Frankrijk 72 Slowakije 13 Griekenland 22 Slovenië 7 Hongarije 22 Spanje 50 Ierland 12 Tsjechië 22 Italië 72 Verenigd Koninkrijk 72 Letland 8 Zweden 18 Litouwen 12 TOTAAL:

20 Raad van Ministers (Raad van de Europese Unie) De Raad bestaat uit één minister uit elk land van de Europese Unie. Welke ministers een bijeenkomst bijwonen hangt af van het onderwerp dat op de agenda staat: buitenlandse zaken, landbouw, industrie, vervoer, milieu enzovoort. In de Raad van Ministers nemen de ministers van de afzonderlijke lidstaten de uiteindelijke beslissing over de wetgeving in de Unie. Dit doet zij op basis van de voorstellen van de Commissie en het advies van het Europees Parlement. De raad van ministers houdt vooral rekening met Nationale belangen van de verschillende EU-lidstaten. Europese Raad Daarnaast is er de Europese Raad. De Europese Raad is de hoogste politieke instelling van de EU. Deze bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 lidstaten en de voorzitter van de Europese Commissie. Zij zetten gezamenlijk het algemene beleid van de Europese Unie in grote lijnen uit. Normaal gesproken vergadert de Europese Raad vier keer per jaar in Brussel. President van Europa Sinds november 2009 heeft de Europese Unie een president. De eerste president van de EU is de Vlaming Herman van Rompuy. Hij is de vaste voorzitter van de Europese regeringsleiders en het gezicht van de EU. De president van de EU wordt niet gekozen door de Europeanen maar door de andere EU-leiders. 20

21 Opdracht: Theorie Europa De onderstaande vragen hebben betrekking op de theorie en de filmpjes van bladzijde 14 t/m 20. Kijk naar het volgende filmpje: Historie. 1) Om welke reden is de EK opgericht? 2) Welke twee landen namen het initiatief om samen te gaan werken? 3) Noem 2 zaken waarover deze twee landen afspraken maakten. 4) Wat was het gevolg van deze afspraken voor de Europese gemeenschap? 5) Het Verdrag van Maastricht bracht verandering. Voor welke 2 veranderingen zorgde dit verdrag? Tekst 6) Noem 2 voordelen van de Europese Unie. 7) Leg uit wat er wordt bedoeld met een Geglobaliseerde wereld. Ho0e sta jij hier tegenover? 8) Waarom is het juist nu van belang dat de Europese samenwerking goed verloopt? Wat heeft Eendracht maakt macht hiermee te maken? 9) Aan welke 3 criteria moet een land voldoen om te kunnen toetreden tot Europa? 10) Welke 3 instellingen vormen samen het bestuur van de EU? 11) Wie van deze drie is het dagelijkse bestuur? Kijk naar het volgende filmpje: : Wie is de baas van de EU? 12) Wie is nu de baas van de EU? Kijk naar het volgende filmpje: Hoe werkt het Europarlement? Klik voortgezet onderwijs aan, daarna vakgebied: maatschappijleer politiek Europese unie: Hoe werkt het Europarlement? 13) Door wie wordt een Europarlementariër gekozen? 14) Waar moet een Europarlementariër lid van zijn? 15) Hoe komt een Europees wetsvoorstel tot stand? 16) Leg uit waarom de Europese commissie tussen twee vuren zit? 17) Welk Europees bestuursorgaan is de hoogste instelling binnen Europa? 18) Wat is de taak van deze instelling? 21

22 En er zijn nog meer instellingen van de Europese Unie. Er is een Hof van Justitie, een Europese Centrale Bank, een Europese Rekenkamer, een Economisch en Sociaal Comité, een Comité van de regio s enzovoort. Wat doet het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg? Kijk naar het volgende filmpje: Het Hof van Justitie aan het werk. Klik voortgezet onderwijs aan, daarna vakgebied: maatschappijleer politiek Europese unie: Het EU hof. Opdracht: Het hof van Justitie 1) Hoe wordt het recht van de Europese unie ook wel genoemd? 2) Wanneer is het Hof opgericht? 3) Hoe komt een Europese rechter aan zijn functie? 4) Hoe komt het dat je als Nederlandse burger niet het gevoel hebt dat je regelmatig met Europees recht te maken hebt? 5) Welke uitspraak heeft voorrang in Nederland? De uitspraak van een Nederlandse rechter of die van het Europese hof? Leg je antwoord uit. Opdracht: De Europese Centrale bank Kijk naar het volgende filmpje: 1) Wat is de taak van de Europese Centrale Bank (= ECB)? 2) Leg uit wat er wordt bedoeld met de Goud standaard in de vorige eeuw. 3) Waar is de waarde van het geld van vandaag de dag op gebaseerd? Of wat is de taak van de bank vandaag de dag? 4) Noem 5 activiteiten van de ECB. 5) Wie vormen samen het zogenaamde Eurosysteem? 6) Wie vormen het bestuur van de ECB? 7) Het ECB is een supranationale instelling. Leg uit wat daarmee wordt bedoeld. Opdracht: Voor nadelen Europese unie Het bestaan van de Europese Unie kent zijn voordelen, maar ook zijn nadelen. Zoek op Internet tenminste 3 voordelen en 3 nadelen van de Europese unie en geef een korte uitleg van deze voordelen en nadelen. 22

23 Opdracht: Moeilijke besluiten voor de Europese Raad (klassikaal spel) Werkwijze: Je gaat aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. De docent bepaalt welke dilemma s aan de orde worden gesteld. Jullie werken in groepen. Iedere groep krijgt een EU-land toegewezen*, zodat jullie vanuit dit land gaan redeneren als jullie een standpunt moeten innemen. Jullie bedenken voor de verschillende standpunten argumenten noteren dit in een Word bestand en presenteren deze aan de klas. Ten slotte moet de klas per dilemma bepalen wat volgens hen de goede manier is om met dit dilemma om te gaan. Leg uit wat is het verschil tussen Supranationalisme en Intergouvernementalisme. Plaats dit achter de argumenten en leg uit welke van de twee van toepassing is geweest bij de besluitvorming tijdens deze opdracht. Opdracht: Europese Stemwijzer Werkwijze: Jullie maken groepjes van 3 leerlingen. Vervolgens gaan jullie je inleven/ inlezen in een Nederlandse politieke partij uit de Tweede Kamer die heeft deelgenomen aan de Europese verkiezingen in Vooraf bij je docent opgeven welke partij je kiest. Jullie krijgen 10 stellingen voorgeschoteld uit de Stemwijzer De opdracht is: zoek op of jullie partij het met deze stellingen eens of oneens is. De 10 stellingen moet je opzoeken in de stemwijzer. Dit kun je alleen doen door de stemwijzer eerst zelf in te vullen. Daarna kun je pas aangeven voor welke partij je meer informatie wilt hebben met betrekking tot de 10 stellingen. Goed lezen op de stemwijzer. Als je de antwoorden op de stellingen hebt gevonden verwerk je dat in een presentatie ondersteund door een Powerpoint of een Prezie, zodat de klas een duidelijk beeld krijgt over hoe de partij denkt over de stellingen. Presenteer het geheel aan de klas. 23

24 Opdracht: Betoog 2 Deze opdracht maakt iedereen individueel. Schrijf een betoog. De stelling van je betoog is: Eurosceptisch of Pro-Europees. Je krijgt maximaal 1 x 45 minuten de tijd om dit te schrijven. Als je je betoog hebt geschreven, lever je deze in bij je docent en geef je bij je docent op of je Eurosceptisch bent of Pro-Europees. Opdracht: Debat In de volgende les ga je met je medeleerlingen een debat voeren hierover. 24

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank

Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank GROEP / KLAS.. Naam: Ga www.schooltv.ntr.nl Zoek op trefwoord: EU Bekijk de clip Het ontstaan van de EU en maak de volgende vragen. Gebruik de pauzeknop

Nadere informatie

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo werkvel - 1 De Europese Unie (EU). Je hebt er dagelijks mee te maken. Al is het alleen al omdat je niet alleen Nederlander bent, maar ook Europeaan. Of dat er bijvoorbeeld euro s in je portemonnee zitten.

Nadere informatie

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u? Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

Instructie: Quiz EU - Test je kennis!

Instructie: Quiz EU - Test je kennis! Instructie: Quiz EU - Test je kennis! Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Lees ter voorbereiding de volgende teksten en bekijk de vragen en antwoorden van de quiz. De juiste antwoorden zijn vetgedrukt. Wat wil en doet

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 7 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2015 Nr. 4 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

5. Protocol tot vaststelling van het statuut van de. Europese Investeringsbank

5. Protocol tot vaststelling van het statuut van de. Europese Investeringsbank De Slotakte vermeldt de verbindende protocollen en de niet-verbindende verklaringen Slotakte De CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN, bijeen te Brussel op 30 september

Nadere informatie

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen

Nadere informatie

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN INTRO VOOR DE LEERKRACHT Deze tijdslijn illustreert het verhaal van de Europese Unie. U kunt de tijdslijn in verschillende stukken afdrukken

Nadere informatie

Wie bestuurt de Europese Unie?

Wie bestuurt de Europese Unie? Wie bestuurt de Europese Unie? 2 De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere

Nadere informatie

DE EUROPESE UNIE MAVO Naam: Klas:

DE EUROPESE UNIE MAVO Naam: Klas: DE EUROPESE UNIE MAVO 2 2016 Naam: Klas: INLEIDING De Eerste Wereldoorlog vernietigde grote delen van Europa en de wereld. Nog nooit had een strijd tussen landen voor zoveel doden, gewonden, materiële

Nadere informatie

Hoe is de EU tot stand gekomen?

Hoe is de EU tot stand gekomen? Verslag door? 2035 woorden 4 februari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoe is de EU tot stand gekomen? de geschiedenis de EU is tegenwoordig niet meer weg te denken van politieke tot economische

Nadere informatie

Onderzoek: Europese verkiezingen

Onderzoek: Europese verkiezingen Onderzoek: Europese verkiezingen Publicatiedatum: 5-5- 2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 7000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek, gehouden

Nadere informatie

De organisatie van de EU

De organisatie van de EU I De organisatie van de EU 1 Inleiding De Europese Unie (EU) bestaat inmiddels uit 28 lidstaten. Nadat zes lidstaten het samenwerkingsverband begonnen, hebben de EU en haar rechtsvoorgangers verschillende

Nadere informatie

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart

Nadere informatie

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU?

Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Instructie: Wat weet je van de landen van de EU? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen gaan in tweetallen aan de slag en krijgen een werkblad. Welk land hoort bij de omschrijving? Elke lidstaat van

Nadere informatie

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE INSTELLINGEN: WIE DOET WAT? INTRO VOOR DE LEERKRACHT Op de volgende pagina s vindt u materiaal waarmee u de belangrijkste Europese instellingen op

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 6 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 146 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid

Nadere informatie

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT

DE EUROPESE UNIE EERSTE EN DE WERKVORM IN HET KORT DE EUROPESE UNIE JANUARI 2016 - POLITIEK IN PRAKTIJK #1 EERSTE EN WAT HEB JE NODIG Grote letters A, B en C Aftelklok (op digibord) 50 sterren, uitgeprint op geel papier Circa 4 grote enveloppen Een prijsje

Nadere informatie

GECONSOLIDEERDE VERSIE

GECONSOLIDEERDE VERSIE 30.3.2010 Publicatieblad van de Europese Unie C 83/1 GECONSOLIDEERDE VERSIE VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (2010/C 83/01) 30.3.2010

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I. Wetgeving. Niet-wetgevingshandelingen. 61e jaargang. Uitgave in de Nederlandse taal. 2 juli 2018.

Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I. Wetgeving. Niet-wetgevingshandelingen. 61e jaargang. Uitgave in de Nederlandse taal. 2 juli 2018. Publicatieblad van de Europese Unie L 165 I Uitgave in de Nederlandse taal Wetgeving 61e jaargang 2 juli 2018 Inhoud II Niet-wetgevingshandelingen BESLUITEN Besluit (EU) 2018/937 van de Europese Raad van

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 9 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU

Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU VIVES BRIEFING 2016/06 Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU Klaas Staal Karlstad Universitet 1 GEVOLGEN VAN BREXIT VOOR DE BESLUITVORMING IN DE EU Klaas Staal INLEIDING Op 23 juni 2016 stemmen

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 23 (2008) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2013 Nr. 147 A. TITEL Stabilisatie- en associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds en

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 66 (1991) Nr. 6 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2014 Nr. 39 A. TITEL Overeenkomst betreffende samenwerking en een douane-unie tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten,

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 4 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 245 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

BRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys

BRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys BRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys INHOUD 1. Algemene kennis over de EU 2. Wat ging eraan vooraf 3. Structuur 4. Totstandkoming wetten De Europese Unie: 500 miljoen mensen 27 landen EU-landen Kandidaat-EU-landen

Nadere informatie

ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE

ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om Elzas-Lotharingen Elzas-Lotharingen Welke grondstoffen vindt men terug in dit gebied? Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om

Nadere informatie

PGI 2. Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) EUCO 7/1/18 REV 1

PGI 2. Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) EUCO 7/1/18 REV 1 Europese Raad Brussel, 19 juni 2018 (OR. en) Interinstitutionele dossiers: 2017/0900 (E) 2013/0900 (E) EUCO 7/1/18 REV 1 INST 92 POLGEN 23 CO EUR 8 RECHTSHANDELINGEN Betreft: BESLUIT VAN DE EUROPESE RAAD

Nadere informatie

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING Non-member state of the Council of Europe (Belarus) LIDSTATEN HOOFDZETEL EN OVERIGE VESTIGINGEN BEGROTING Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan,

Nadere informatie

Wat is de Europese Unie?

Wat is de Europese Unie? Wat is de Europese Unie? De EU is Europees = gelegen in Europa De EU is een Unie = verenigt landen en mensen Laten we eens inzoomen: Wat hebben de Europeanen met elkaar gemeen? Hoe heeft de EU zich ontwikkeld?

Nadere informatie

Europa in een notendop

Europa in een notendop Europa in een notendop Wat is de Europese Unie? Europees Een unie = gelegen in Europa. = verenigt landen en mensen. Laten we eens verder kijken: Wat hebben de Europeanen gemeenschappelijk? Hoe heeft de

Nadere informatie

Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR. De procedures in de verschillende lidstaten

Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR. De procedures in de verschillende lidstaten Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR De procedures in de verschillende lidstaten SAMENVATTING In de preambule van het Verdrag betreffende de Europese Unie luidt het dat één van de doelstellingen

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 13 (1957) Nr. 18 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 40 A. TITEL 1) Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 B. TEKST De Franse

Nadere informatie

ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE

ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE Brussel, 31 maart 2005 (OR. en) AA 2/2/05 REV 2 TOETREDINGSVERDRAG: VERDRAG ONTWERP VAN WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE

Nadere informatie

Samenvatting Europees Recht

Samenvatting Europees Recht Samenvatting Europees Recht Week 1 Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag) - De juridische vormen van export beschrijven - De basisstructuur van de Europese

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket

Nadere informatie

Stemmen Europese verkiezingen 2014

Stemmen Europese verkiezingen 2014 Stemmen Europese verkiezingen 2014 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 22 mei 2014. Het boek is gemaakt door de medewerkers van het Educatief Centrum voor Cliënten,

Nadere informatie

De Europese Unie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

De Europese Unie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 08 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32558 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

SAMENVATTING SYLLABUS

SAMENVATTING SYLLABUS SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het

Nadere informatie

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz Inhoudsopgave 1. Democratie blz. 3 2. De staatsinrichting van Nederland blz. 4 2.1. Het kabinet en het parlement 3. De Grondwet blz. 6 3.1. De Grondrechten 4. Europa blz. 7 Afsluitende opdracht De Klassengrondwet

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN OVERZICHT

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN OVERZICHT DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN OVERZICHT Niet-lidstaat van de Raad van Europa (Wit-Rusland) LIDSTATEN HOOFDZETEL EN VESTIGINGEN BEGROTING Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, België,

Nadere informatie

EUROPA. meer samen bouwen!

EUROPA. meer samen bouwen! EUROPA meer samen bouwen! INHOUDSOPGAVE GESCHIEDENIS VAN DE EUROPESE CONSTRUCTIE herinneren waar we vandaan komen... 04 EUROPESE VERDRAGEN meer overeenkomsten afsluiten... 11 EUROPESE SYMBOLEN onze diversiteit

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte; (met Protocollen, Bijlagen en Slotakte) Oporto, 2 mei 1992

TRACTATENBLAD VAN HET. Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte; (met Protocollen, Bijlagen en Slotakte) Oporto, 2 mei 1992 19 (1992) Nr. 8 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 46 A. TITEL Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte; (met Protocollen, Bijlagen en Slotakte) Oporto, 2

Nadere informatie

Stap 1: Verdeel de leerlingen in groepjes van 4 tot 6 leerlingen. Er zijn 5 casussen, dus maximaal 5 groepjes. Geef elk groepje een casus.

Stap 1: Verdeel de leerlingen in groepjes van 4 tot 6 leerlingen. Er zijn 5 casussen, dus maximaal 5 groepjes. Geef elk groepje een casus. Botsende Belangen Korte omschrijving: Dwars door politieke verbanden heen wordt soms verschillend gedacht over het nationale en het Europese belang. Voorstellen van de Europese Commissie kunnen door de

Nadere informatie

VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST

VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST VORMGEVING NAAM: KLAS: VAK: LB 131 & NEDERLANDS 131: PROJECT GEZONDHEID CODE: LB/NED 131 LEERJAAR: 1 PERIODE: 3 TIJD: 20 uur DOEL: verwerven van kennis op het gebied van

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 49 (1994) Nr. 7 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2015 Nr. A. TITEL Overeenkomst inzake Partnerschap en Samen waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 13 (1957) Nr. 22 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 181 A. TITEL Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 B. TEKST De Franse

Nadere informatie

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen

Nadere informatie

Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie

Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie Profielwerkstuk Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie Profielwerkstuk door een scholier 1933 woorden 26 mei 2003 5,8 48 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Uitbreiding van de Europese Unie

Nadere informatie

Ik ben de Hamer. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. HET BESTUUR VAN DE EUROPESE UNIE GROEP 7 8

Ik ben de Hamer. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. HET BESTUUR VAN DE EUROPESE UNIE GROEP 7 8 Ik ben de Hamer Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Goedendag! Als

Nadere informatie

Instructie Machtenscheidingsquiz

Instructie Machtenscheidingsquiz Instructie Machtenscheidingsquiz Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk

Nadere informatie

Samenstelling van het Europees Parlement met het oog op de verkiezingen van 2014

Samenstelling van het Europees Parlement met het oog op de verkiezingen van 2014 P7_TA(2013)0082 Samenstelling van het Europees Parlement met het oog op de verkiezingen van 2014 Resolutie van het Europees Parlement van 13 maart 2013 over de samenstelling van het Europees Parlement

Nadere informatie

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING

DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING LIDSTATEN Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, België, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei 2019. Het boek is gemaakt door de medewerkers van Leren & Ontwikkelen Cliënten.

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november 2006 6,6 197 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inhoud: Voorwoord 3. - Wat verwachten we van dit werkstuk? - Hoe gaan we het aanpakken?

Nadere informatie

Herman 1ste president van EU

Herman 1ste president van EU Herman 1ste president van EU Herman for President Een droom van een grijze muis komt uit uit! Heel het land reageerde positief op de aanstelling van Herman Van Rompuy als Europees president. Velen vonden

Nadere informatie

ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE

ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE ONDERHANDELINGEN OVER DE TOETREDING VAN BULGARIJE EN ROEMENIË TOT DE EUROPESE UNIE Brussel, 31 maart 2005 (OR. en) AA 23/2/05 REV 2 TOETREDINGSVERDRAG: SLOTAKTE ONTWERP VAN WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE

Nadere informatie

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u? Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de Europese Unie; (met Protocollen) Maastricht, 7 februari 1992

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de Europese Unie; (met Protocollen) Maastricht, 7 februari 1992 10 (1992) Nr. 13 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2012 Nr. 182 A. TITEL Verdrag betreffende de Europese Unie; (met Protocollen) Maastricht, 7 februari 1992 B. TEKST De Nederlandse

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat

Nadere informatie

DE WERKVORM IN HET KORT

DE WERKVORM IN HET KORT EUROPESE UNIE MEI 2014 - POLITIEK IN PRAKTIJK #3 WAT HEB JE NODIG? Werkbladen met landomschrijvingen Kaart van Europa DE WERKVORM IN HET KORT Er zijn 28 landen lid van de Europese Unie. In deze opdracht

Nadere informatie

De Europese Unie: 500 miljoen mensen 27 landen

De Europese Unie: 500 miljoen mensen 27 landen De Europese Unie De Europese Unie: 500 miljoen mensen 27 landen EU-landen Kandidaat-EU-landen Oprichters Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede Konrad Adenauer Alcide De Gasperi Winston Churchill

Nadere informatie

HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE REPUBLIEK, HET KONINKRIJK DENEMARKEN, DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND, DE REPUBLIEK ESTLAND,

HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE REPUBLIEK, HET KONINKRIJK DENEMARKEN, DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND, DE REPUBLIEK ESTLAND, PROTOCOL TOT WIJZIGING VAN HET AAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE, HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG TOT OPRICHTING VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAP VOOR ATOOMENERGIE

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2004 Nr. 180

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2004 Nr. 180 47 (1997) Nr. 4 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2004 Nr. 180 A. TITEL Overeenkomst inzake economisch partnerschap, politieke coördinatie en samenwerking tussen de Europese Gemeenschap

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1474 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

Protocol over de bezwaren van het Ierse volk ten aanzien van het Verdrag van Lissabon

Protocol over de bezwaren van het Ierse volk ten aanzien van het Verdrag van Lissabon 1796 der Beilagen XXIV. GP - Staatsvertrag - 15 Protokoll in niederländischer Sprachfassung (Normativer Teil) 1 von 10 CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN DER LIDSTATEN Brussel, 14

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 16.5.2007 COM(2007) 256 definitief 2007/0090 (CNS) Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD overeenkomstig artikel 122, lid 2, van het Verdrag betreffende

Nadere informatie

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? MEMO/11/406 Brussel, 16 juni 2011 Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? Vakantie verwacht het onverwachte. Gaat u binnenkort op reis in de EU of naar IJsland, Liechtenstein,

Nadere informatie

EUROPESE VERKIEZINGEN Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen

EUROPESE VERKIEZINGEN Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale tendensen Algemene directie Communicatie UNIT FOLLOW-UP PUBLIEKE OPINIE 15/09/2008 EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Standaard Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 Eerste grove resultaten: Europees gemiddelde en grote nationale

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel)

Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Als voorbereiding op de opdracht kunt u onderstaande tekst lezen. Wat heb jij aan Europa Europa een ver van je bed show? Nee hoor. Je eten, je kleding, de prijs

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2015 Nr. 70

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2015 Nr. 70 13 (2013) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2015 Nr. 70 A. TITEL Euro-mediterrane luchtvaartovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de regering

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Onderzoek gunstige prijsligging.

Onderzoek gunstige prijsligging. Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD. ter bepaling van de samenstelling van het Comité van de Regio's

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD. ter bepaling van de samenstelling van het Comité van de Regio's EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11.6.2014 COM(2014) 226 final 2014/0128 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD ter bepaling van de samenstelling van het Comité van de Regio's NL NL TOELICHTING 1. ACHTERGROND

Nadere informatie

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Door: F. De Smyter en P. Holvoet 1. Geef een correcte omschrijving van de volgende economische begrippen: a) Globalisering:.

Nadere informatie

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE INSTELLINGEN: WIE DOET WAT? INTRO VOOR DE LEERKRACHT Op de volgende pagina s vindt u materiaal waarmee u de belangrijkste Europese instellingen op

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 18 mei 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 18 mei 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 18 mei 2017 (OR. en) 9438/17 ADD 1 MAP 12 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 17 mei 2017 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretaris-generaal van

Nadere informatie

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. JAARGANG 1993 Nr. 51. Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992

TRACTATENBLAD VAN HET. JAARGANG 1993 Nr. 51. Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992 10 (1992) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1993 Nr. 51 A. TITEL Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992 B. TEKST De Nederlandse

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

Eindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I

Eindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I Opgave De eurocrisis Bij deze opgave horen de teksten 9 en. Inleiding De situatie rond de gemeenschappelijke munt, de euro, is tien jaar na de introductie verre van stabiel (mei 2012). In tekst 9 beschrijft

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266 15 (1965) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 266 A. TITEL Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben, met

Nadere informatie

Doelen. Begin van het spel. Handleiding EU-spel

Doelen. Begin van het spel. Handleiding EU-spel Het EU-spel is gemaakt in opdracht van de Europese Unie. Leerlingen uit groep 7 en 8 beantwoorden vragen en lezen weetjes over de 28 landen van de EU. Zo testen en vergroten de leerlingen hun kennis over

Nadere informatie