Onderwerp: advies concept Heroverweging Minimabeleid Valkenswaard, 1 december 2014

Transcriptie

1 CLIENTENRAAD WERK & INKOMEN Het bestuur van de Samenwerking A2 gemeenten De Hofnar DA Valkenswaard Onderwerp: advies concept Heroverweging Minimabeleid Valkenswaard, 1 december 2014 Geacht College, Op 18 november ontvingen wij de digitale versie van Uw concept Heroverweging Minimabeleid A2 gemeenten. Vierentwintig november kregen wij in onze, uitgestelde, vergadering nadere toelichting met daarbij het verzoek om op 1 december ons advies gereed te hebben. De in Den Haag genomen besluiten om per 1 januari 2015 binnen het sociale domein ingrijpende wijzigingen door te voeren brengt niet alleen onze cliëntenraad, colleges en gemeenteraden in tijdnood, ook de opstellers van deze notitie staan onder grote werkdruk. In de notitie wordt diverse malen gewezen op het belang van goede, duidelijke en tijdige communicatie. Wij kunnen dat alleen maar beamen en benadrukken en zullen dit verder in ons advies dan ook regelmatig herhalen. Hoewel het gesignaleerde niet gebruik van regelingen nooit geheel zal worden voorkomen moet, in het belang van de meest kwetsbare, hier de nodige aandacht aan worden gegeven. Wij zullen ons, gelet op de korte tijd, beperken tot de hoofdstukken 3 en 4. Vooraf willen wij toch opmerken dat het geheel op ons over is gekomen als een theoretische oefening in minimabeleid. Wij waarderen de doorklinkende intentie om meer individueel maatwerk te verzorgen. Wij zijn ongerust dat, zo kort voor de invoering, nog zoveel onduidelijk is.

2 3. Wat verandert er met ingang van Intensivering armoedebeleid Het is te prijzen dat er, via het gemeentefonds 100 miljoen structureel extra geld beschikbaar komt t.b.v. de intensivering van de armoedebestrijding voornamelijk ten behoeve van gezinnen met kinderen. Echter de belangen van alleenstaande ouders, alleenstaanden, de gehuwden zonder kinderen en de chronisch zieken en gehandicapten mogen hierbij niet vergeten worden. Deze groepen ziet men veel bij de voedselbank. Het is in ieders belang als bij deze groepen ook schulden kunnen worden voorkomen. Voor iedereen in de bijstand neemt de koopkracht af. 3.2 Aanpassing bijzondere bijstand in de Wwb De categoriale bijzondere bijstand wordt sterk beperkt voor chronisch zieken en gehandicapten en ouders met schoolgaande kinderen. Dit is spijtig, vooral omdat de voorgenomen en door te voeren bezuinigingen, en de afschaffing van diverse regelingen ( waarschijnlijk) niet, of onvoldoende, gecompenseerd gaan worden door bijzondere bijstand. Het is onwaarschijnlijk dat (vooral) de chronisch zieken (maar ook andere) vanuit de bijzondere bijstand gecompenseerd worden voor het eigen risico. Het is dus niet alleen voor alleenstaande ouders een forse inkomensachteruitgang. Dat men voor aantoonbare kosten (en als men aan alle voorwaarden voldoet) aanspraak kan maken op de individuele bijzondere bijstand kan helpen, maar zoals hierboven gesteld hebben wij onze twijfels of dit wel voldoende is. Ook het gebruik maken van een collectieve (aanvullende) zorgverzekering (CZM) bij CZ/VGZ kan een verlichting betekenen. Hierbij is aan te bevelen dat men duidelijk en in begrijpelijke taal uitlegt welke regelingen komen te vervallen en uitlegt op welke regelingen en onder welke voorwaarden men wel aanspraak kan maken. Als er een uitbreiding kan komen van de CZM bij CZ en VGZ, is ook aan te bevelen dat dit tijdig (voor 1 januari) en in begrijpelijke taal aan bijstandsgerechtigden wordt verteld. Niet alle bijstandsgerechtigden zijn verzekerd bij CZ/VGZ. Zij horen dit niet automatisch van hun zorgverzekeraar. Ook moet rekening gehouden worden met het feit dat mensen die een betalingsachterstand hebben bij de ziektekostenverzekering niet mogen veranderen van zorgverzekeraar. 3.4 Afschaffing Wtcg en CER Ook hier zou het gepast zijn om hierover een duidelijke voorlichting te geven in begrijpelijke taal. Het is te verwachten dat het beroep op bijzondere bijstand toeneemt. 4 Toekomstperspectief minimabeleid 4.1 Kinderen

3 De speciale aandacht voor kinderen mag niet leiden tot onderbelichting van andere categorieën. Communicatie en bereik Fijn dat onderkend wordt dat klantgerichtheid, laagdrempeligheid en duidelijke communicatie cruciaal zijn. Stapelingseffecten Goed dat de stapelingseffecten van overheidsmaatregelen waar mogelijk wordt beperkt en dat deze stapelingseffecten bewaakt worden. 4.2 Context Introductie kostendelersnorm. Hier zou het op zijn plaats zijn om tijdig en in begrijpelijke taal bekend te maken voor wie er iets verandert. Voor welke groepen geldt de kostendelersnorm (mantelzorgers, kinderen boven de 18 jaar en ouders)? Het is positief dat in de A2 gemeenten geen drempelbedrag voor de aanvraag bijzondere bijstand gehanteerd wordt. Verlaging van de alleenstaande oudernorm van 70% naar 50% van de gehuwdennorm in de Wwb. Dit betekent dat een verlaging van de bijstandsnorm van alleenstaande ouders van 28.57%!!! Dit is fors. Doordat dit deels opgevangen wordt door een verhoging van het kindgebonden budget zou een alleenstaande ouder er 530 per jaar op achteruitgaan. Dit is 44 per maand. Als de alleenstaande ouders uitstromen hebben ze een voordeel t.o.v. de bijstand omdat ze de verhoging van het kindgebonden budget behouden. Echter het is voor deze groep niet vanzelfsprekend dat ze uitstromen ondanks dat ze zich hier voor 100% voor inzetten. Vaak is het verrichten van vrijwilligerswerk/ mantelzorg het hoogst haalbare. Om de achteruitgang op te vangen zou men kunnen overwegen om aan alleenstaande ouders hiervoor categoriaal een inkomenstoeslag toe te kennen gefinancierd uit de zgn. Klijnsma gelden, zoals genoemd in de contourennota en verordening participatiewet Scenario s Hoewel scenario 4 vanuit de aangeboden keuzes binnen de cliëntenraad, met de grootst mogelijke meerderheid, als het beste wordt beoordeeld kan men wellicht overwegen om een 'scenario 5' te hanteren. Bij de scenario s 1, 2 en 3 worden vooral de bijstandsgerechtigden die geen uitzicht hebben op betaalde arbeid maar toch aan alle voorwaarden voldoen en een (voor hen hoogst haalbare) tegenprestatie leveren benadeeld.

4 Het blijft voor elke bijstandsgerechtigde belangrijk dat zij kunnen participeren in de samenleving. Een individuele bijzondere bijstand, een individuele inkomenstoeslag, CZM voor minima en regeling Stimulering maatschappelijke participatie voor alle leeftijden inclusief een verruimde interpretatie van participatie voor kinderen is dan wenselijk. Het is te verwachten dat de er een stijging zal komen in de aanvragen voor (individuele) bijzondere bijstand (4.3). Dit is zeer arbeidsintensief. Daarom zou het te overwegen zijn om, zover de wet dit toestaat, aan scenario 4 toe te voegen: Scenario 5. Bepaalde vormen van categoriale bijzondere bijstand voor bepaalde groepen blijven bestaan of worden gecreëerd. Dit zou kunnen worden bekostigd uit het extra geld dat structureel beschikbaar komt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan chronisch zieken en gehandicapten, omdat de Wtcg en CER wordt afgeschaft en aan alleenstaande ouders die er vanaf per jaar op achteruitgaan en ook aan de bijstandsgerechtigden die aan alle voorwaarden, zoals genoemd in hoofdstuk 3/paragraaf 3.3, voldoen. De introductie van een webshop, die in principe een "in natura" vergoeding is, kan betekenen dat het voor sommigen minder beladen wordt om voorzieningen aan te vragen. Het is wel belangrijk dat de keuzevrijheid en privacy van de aanvragers niet in het geding komt. Ook dient rekening te worden gehouden met digibeten en anderstaligen. De mogelijkheid om per post voorzieningen aan te vragen moet (voorlopig) blijven bestaan. Het verruimen van de regeling kinderparticipatie voor schoolkosten verdient aanbeveling. Het zijn kosten waar men niet makkelijk onderuit kan en draagt bij aan het kunnen participeren van kinderen van ouders in de bijstand. Hiermee zou men schulden en betalingsachterstanden kunnen voorkomen. 4.4 Overig voorstel De cliëntenraad onderschrijft, nog maar eens, dat een goede communicatie en voorlichting zeer belangrijk zijn. Vooral omdat, naar onze mening, de website rechtopbijstand.nl waar vaak naar verwezen wordt, niet volstaat. Deze site is heel onduidelijk voor gewone burgers.

5 Een lid wenst aangetekend te hebben dat zij met geen van de voorgelegde scenario s (1 t/m 4) kan instemmen, dat dit wordt opgenomen in de advisering en zij licht dit als volgt toe: Nadat ik aandachtig alle 4 scenario heb gelezen en, na de toelichting, nogmaals heb gelezen stem ik met geen van deze scenario's in. Het in werking treden van een web shop klinkt misschien heel leuk maar echter werd hierdoor wel de privacy van kinderen in de bijstand bloot gegeven. Wanneer iemand met een WWB uitkering in een van de gemeente aangegeven winkel zijn product of diensten zal inkopen en dit vervolgens bij een van de aangegeven winkels zal ophalen weet de eigenaar en personeel meteen dat de persoon die de aankoop heeft gedaan in de bijstand zit. Waar blijft hier de wet op privacy??? Moeten kinderen met een stempel lopen dat ze van de bijstand leven wanneer ze mee willen doen aan sociale en culturele activiteiten? Wat is er mis aan het bijhouden van bonnen en/of afschriften van gemaakte kosten welk zijn gemaakt voor een kind voor het volgen van activiteiten of voor gemaakte schoolkosten. Zoals bij veel verenigingen werd de contributie via automatisch incasso geregeld. Het zal voor een bijstandsgerechtigde die zijn financiële zaken op orde heeft en niet in een schuldsanering zit aanzienlijk minder beschamend zijn wanneer gemaakte kosten met bewijs van betaling terug gestort worden op de rekening van de uitkeringsgerechtigde. Verder dekt het bedrag van 225,- nog niet 25% van de eventueel gemaakte kosten voor sociale of culturele activiteiten wat betekend dat kinderen in de bijstand noodgedwongen niet zullen meedoen aan maatschappelijke activiteiten omdat de kosten hiervoor met ingang van 1 januari 2015 voor een alleenstaande met kinderen niet meer te dragen zijn aangezien de uitkering met 20% werd verlaagd. De alleenstaande ouderkorting komt tevens te vervallen wat betekend dat de uitkering van een alleenstaande op 854,60 euro zal komen. Hier komt nog wel Kindgebonden Budget aan toe maar zal het in mindering gebracht bedrag van 312,40 euro waarop een alleenstaand ouder op gekort wordt niet compenseren. Op welke aanvulling kan een alleenstaande ouder rekenen vanuit de Gemeente? Wanneer je een advies uitbrengt had ik graag dat dit in een overweging word meegenomen Namens de cliëntenraad, F. Goossens, Voorzitter