Jan Van Everbroeck. Carolina Verheyen. Broechem Borgerhout. Wijnegem Borgerhout

Transcriptie

1 Jan Van Everbroeck Broechem Borgerhout Carolina Verheyen Wijnegem Borgerhout

2 1863 Maria Elisabeth Van Camp is in 1830 te Oelegem geboren. Carolus Verheyen is in 1826 in Westmalle geboren. Ze huwen en gaan in Wijnegem wonen. Daar worden hun 6 kinderen, 6 dochters, geboren. Al de ons bekende gegevens vind je in de stamboom verderop. De derde dochter op rij is Maria Carolina Verheyen, geboren te Wijnegem in Caroline 11 j Elisabeth Van Everbroeck (Alice) wist over haar grootvader langs moeders kant, Carolus Verheyen, alleen maar te vertellen dat hij vermoord is langs het Kempisch kanaal toen hij geld bracht naar het kasteel van Massenhoven, en dat zijn vrouw en kinderen om te overleven dan naar de stad zijn gekomen, waar de meisjes gingen dienen. Het Kempisch kanaal wordt vanaf 1854 gegraven van uit het nieuwe Kattendijkdok over Schoten naar Turnhout, waar het in 1875 toekomt. De familie Verheyen woont in Wijnegem. Van daaruit naar Massenhoven, kom je niet in de buurt van dit kanaal. Carolus zal dus misschien van Merksem of Schoten naar Massenhoven gelopen zijn, waarbij hij in Schoten een stuk langs de vaart liep. Maar waarom bracht hij geld naar Massenhoven? Wie was opdrachtgever? Wat is er precies gebeurt? We weten er niets over en zullen het wellicht nooit weten. Toch vinden wel één duidelijke aanwijzing: uit de bevolkingsregisters kunnen we halen dat Elisabeth van Camp weduwe is van Carolus Verheyen, geboren te Westmalle in 1826 en overleden te Schoten in Carolus, wonende te Wijnegem, is wel degelijk op grondgebied Schoten overleden!

3 Plan van 1860 uit het Felixarchief. Moeder Maria Van Camp verhuist dus met haar dochters, waaronder Caroline, naar Antwerpen. In de bevolkingsregisters van Borgerhout kunnen we haar spoor oppikken in de Molenstraat 31, de huidige Blijde Inkomststraat Joannes Josephus ( Jan ) Van Everbroeck is, net als Carolina Verheyen, in 1863 geboren. Maar hij te Broechem. Zijn vader, Ludovicus Van Everbroeck, is geboren in Aarschot. Moeder Joanna Bos is geboren in Broechem. Ze stamt uit een echte Kempense familie. We vinden haar voorouders terug in Broechem, Morkhoven, Herselt, Grobbendonk, Veerle, 1887 Jan 24 j In de registers van aankomst in het Felixarchief, zien we Jan Van Everbroeck in november 1887 in Borgerhout toekomen uit Massenhoven. Jan zou zich, volgens dit register, in de Schoenstraat 9 vestigen. Maar daar vinden we hem in de bevolkingsregisters van Borgerhout niet terug, wel in de Schoenstraat 73.

4 Dat zowel de familie Van Camp als Jan Van Everbroeck zich in Borgerhout vestigen, is geen toeval. Door het verdwijnen van de Spaanse omwalling, barst Antwerpen open en wordt heel het gebied tussen de gedempte vesten en de nieuwe Brialmont-omwalling in die periode potentieel woongebied. Dat gebeurt zo ook met het grondgebied van Borgerhout ten zuiden van de Turnhoutsebaan. Oorspronkelijk vinden we daar alleen enige bewoning langs de Kroonstraat (toegangsweg naar de Bleekhof) en de Molenstraat (toegangsweg naar de Jagersmolen). Snel zullen op deze gronden een reeks straten getrokken worden en zullen er veel huizen verrijzen. toekomstige Langstraat Borgerhout rond 1855 (plan uit het Felixarchief) Molenstraat

5 De Bleekhof ( Bleyckerije ), een garenblekerij uit 1700, in de loop van de 19 de eeuw omgevormd tot wasserij.

6 1887 Jan 24 j Caroline 24 j 1887 : Jan van Everbroeck huwt Caroline Verheyen. Caroline trekt in bij Jan, hun woonplaats is dus vanaf nu Schoenstraat 73.

7 Trouwboekje Jan en Caroline kijken, op de enkele foto s die we van hen hebben, wel erg nors. Ze lijken zelfs ronduit gevaarlijk Misschien is dit slechts een overdreven ernstige pose voor de foto? Maar wellicht is het leven voor hen ook niet altijd zo vriendelijk geweest. Als we de volgende bladzijden van het trouwboekje bekijken, zien we daar een voorbeeld van: van de 5 kinderen die geboren worden, zal er slechts één in leven blijven Ludovicus Maria Camillus wordt in januari 1888 geboren maar leeft slechts 2 weken, Maria Elisabeth Fransisca wordt geboren in 1889, Maria Henrica wordt in 1890 wellicht dood geboren. Ze wordt gedoopt maar niet in de gemeenteregisters ingeschreven, Franciscus Joannes Philomena wordt in 1890 slechts 3 maand oud, Maria Carolina leeft in 1891 ook slechts 3 maand.

8 1889 Jan 26 j Caroline 26 j 28 januari 1889 : dochtertje Maria Elisabeth Francisca ( Alice ) Van Everbroeck geboren. Jan staat hier ingeschreven als metser.

9 1894 Jan 31 j Caroline 31 j Alice 5 j Moeder Maria van Camp woont uiteindelijk alleen in de Molenstraat 31. Alle dochters zijn vertrokken. Zo ook de 4 de in rij, Philomena Verheyen. Die is getrouwd met de timmermansgast Alfons Van Beylen en in de Langstraat 42 gaan wonen. In 1894 verhuizen Jan, Caroline en dochtertje Alice van de Schoenstraat naar de Schildstraat 15. Schoonbroer en (schoon)zus Alfons Van Beylen en Philomena Verheyen verhuizen mee vanuit de Langstraat 42 naar de Schildstraat 15. Alice zal de volgende 12 jaar van haar jeugd bij haar ouders en ook bij Philomena en Alfons Van Beylen wonen. Vandaar de sterke band met deze twee laatste. In 1901 komt de 71-jarige moeder Maria Van Camp vanuit de Molenstraat ook bij haar twee dochters in de Schildstraat 15 wonen. Ze zal daar 6 jaar later, op 12 februari 1907, overlijden. Uittreksel bevolkingsregister Felixarchief : Schildstraat 15

10 1906 Jan 43 j Caroline 43 j Alice 17 j 13 januari 1906 adreswijziging: Jan, Caroline en Alice verhuizen naar de Langstraat 15. Alfons en Philomena zullen in 1908, na de dood van Moeder, ook uit de Schildstraat 15 wegtrekken om via de Schildstraat 23, Vaartstraat 31 en Kroonstraat 98 in de Langstraat 25 te belanden, 5 huizen naast de familie Van Everbroeck Verheyen

11 Schematische weergave van deze volksverhuizingen :

12 Alice, Jan en Caroline in de Langstraat 15 Alice

13 In de Langstraat staat Jan Van Everbroeck in het bevolkingsregister ingeschreven als Bleekersbaas Wanneer hij er begint te werken, weten we niet, maar we weten wel dat Jan een baan heeft in de fabriek van Wood. William Wood, kind van de Engelse Industriële Revolutie, richt in 1824 in Borgerhout een groot textielveredelingsbedrijf op dat hij Le Phénix ( Phoenix & Glenmore ) noemt. Ingevoerde, ruwe mechanische tulle wordt hier chemisch gebleekt, geappreteerd en opgemaakt. Hij heeft 300 werknemers in dienst. De fabriek heeft de grootste stoommachines in de provincie.

14 De fabriek van Wood is gelegen in de driehoek gevormd door de huidige Luitenant Lippenslaan - Stenenbrug - Joe Englishstraat, aan de Herentalse Vaart, zodat de aanvoer van voldoende zuiver water verzekerd is. De toegangsweg is de huidige William Woodstraat Het bedrijf wordt door de zonen en kleinzoon van William Wood voortgezet tot in Bij de inval van het Duitse leger wordt de Phoenix verwoest en een paar jaar later worden de gronden verkocht. Stafkaart van Leunis Barentsen uit Zicht vanuit de Peperbus richting oost. Achteraan de William Wood fabriek.

15 Jan Van Everbroeck zal zich zeker in zijn graf omdraaien als hij zich blekersbaas hoort noemen. Hij zal dan misschien wel als bleker in de fabriek begonnen zijn, hij is in ieder geval opgeklommen tot appreteur. En dit laatste moet je echt met respect uitspreken! Misschien is het door de sluiting van de grote wasserij op de bleekhof, waardoor er een gat in de markt ontstaat, we weten het niet, maar Caroline Verheyen begint een eigen wasserij in de Langstraat 15. Wanneer juist, is onbekend. In de Guide Commercial van Ratinckx van 1914 staat de wasserij in iedere geval reeds vermeld in de Rue Longue 15. Mogelijk vindt de start in 1906 plaats en is dat de reden van de verhuis naar de Langstraat? In de Ratinckx-gids van 1920 staat de wasserij ook vermeld, in die van 1929 niet meer. Het eindjaar ligt dus ergens voor De wasserij is eigendom van Caroline maar volgens de gewoonte van toen staat op nummer 15 de naam van de man vermeld. Volgens wat Alice later vertelt, zou Jan Van Everbroeck ook nooit in staat zijn om een eigen zaak te voeren. Hij is een flierefluiter met een groot gat in zijn hand Carolina s zus, Philomena, werkt mee in de wasserij. Ze staat in het bevolkingsregister ingeschreven als strijkster. Achter het huis in de Langstraat 15 staat een achterbouw waarin wellicht de wasserij is ondergebracht.

16 1916 Jan 53 j Caroline 53 j Alice 27 j In de wasserij hebben ze voor verschillende klanten afzonderlijke maatstokken. Zo kan de was mooi op maat van hun kasten opgevouwen worden Ook mijnheer pastoor is klant bij de wasserij. Afkomstig uit de kasten van Alice, bestaat er nog altijd een heel groot tafelkleed met ingeweven letters AM, dat bij nader inzien een altaarkleed blijkt te zijn. Waarom het nooit werd afgehaald is onbekend. Ook een tafelkleed met Joodse sterren is afkomstig uit die kasten. De wasserij heeft een paar hotels en cafés van de De Keyserlei onder haar klanten. s Zondags gaat moeder Caroline met dochter Alice, na de mis in de Sint Jozefkerk aan het stadspark, flaneren over de De Keyserlei en gaan ze iets drinken bij één van hun klanten. Zo komen ze ook regelmatig in café De Vlaamsche Leeuw in nummer 21. Alice wordt verliefd op de jonge waard, een zekere Leonard. Maar Alice s wereld stort in als moeder Caroline zegt die jongen heeft een baard, die gaat missionaris worden Maar de baard verdwijnt en Leonard blijft en ze gaan zich verloven en trouwen! 22 november 1916 : huwelijk van Elisabeth (Alice) Van Everbroeck met de 3 jaar oudere Leonard Janssen. Alice gaat bij Leonard boven het café op de De Keyserlei 21 wonen. Daar wonen ook de ouders van Leonard, Gust Janssen en Philomena Van Hove.

17 1918 Jan 55 j Caroline 55 j Alice 29 j 10 juni 1918 : geboorte van dochtertje Elisabeth ( Els ) Janssen bij Alice en Leonard.

18 1921 Jan 58 j Caroline 58 j Alice 32 j De ouders van Leonard Janssen overlijden. De uitbating van het café op de De Keyserlei wordt stopgezet en Alice met Leonard en Els verhuizen terug naar Alice s ouderlijk huis in de Langstraat 15. Leonard is handelaar in bier. Hij is agent in Antwerpen voor de brouwerij Ind, Coope & Co uit het Engelse Burton-upon-Trent bij Birmingham. Later (juiste datum onbekend) zal hij als klerk gaan werken bij wijn-invoerder Vinoherck aan de Kapucinessenstraat.

19 Taferelen uit de tuin in de Langstraat : Dit zijn afdrukken van opnames op glazen plaatjes voor een stereoscoop. Waarschijnlijk gemaakt door Leonard. Alice met Els Jan, Alice, Caroline, Els Caroline met Els

20 afstamming Jan Van Everbroeck

21 stamboom Verheyen - Van Everbroeck

22 Els in de tuin van de Langstraat 15 De familie Van Everbroeck - Verheyen met broer en schoonzus van Leonard samen op de foto : Rond 1928 Vlnr : Jan Van Everbroeck August Janssen (broer van Leonard) Alfons Van Beylen (echtgenoot van Philomena Verheyen) Caroline Verheyen Philomena Verheyen (zus van Caroline Verheyen) Julia Oyen (echtgenote van August Janssen) Leonard Janssen Alice Van Everbroeck

23 Els janssen

24 1940 Jan 77 j Caroline 77 j Alice 51 j 1940 : Jan Van Everbroeck overlijdt op 77-jarige leeftijd. Philomena Verheyen (zus van Caroline) woont na de dood van haar echtgenoot Alfons Van Beylen ( 1930) alleen in de Langstraat 25. Ergens rond deze tijd komt ze mee in nummer 15 wonen.

25 1947 Caroline 84 j Alice 58 j Els Janssen (29 jaar) trouwt met Albert Barentsen (32 jaar). Els verlaat de Langstraat en gaat met Albert op de eerste verdieping van een groot herenhuis in de Lange Lozannastraat 213 wonen. Er zullen 3 kinderen geboren worden.

26 Albert Barentsen en Els Janssen met grootmoeder Caroline Verheyen en groottante Philomena Verheyen. ( Bonneke ) ( tante Phil )

27

28

29 1953 Caroline 90 j Alice 64 j 1953 : Caroline Verheyen overlijdt op 90-jarige leeftijd. Alice, Leonard en hun tante Philomena verhuizen naar het gelijkvloers van het huis aan de Lange Lozannastraat 213, bij dochter en schoonzoon Els en Albert.

30 1960 Alice 71 j Verhuis in dezelfde kangoeroe -structuur naar de Cruyslei 1B aan het Te Boelaerpark Alice 73 j 1962 : Overlijden van Leonard Janssen (76 jaar oud).

31 1963 : Overlijden van Philomena Verheyen (97 jaar oud) Alice 86 j 1975 : Overlijden van Elisabeth ( Alice ) Van Everbroeck (86 jaar oud).

32 Leonard en Alice worden begraven op het kerkhof van Silzburg naast het graf van Philomena en Alfons. Frank Barentsen. September 2013

33