Lesmateriaal: WOI voor kinderen
|
|
- Frans Bosman
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lesmateriaal: WOI voor kinderen Lesverloop De werkblaadjes en bijlage zijn zo ontworpen dat de leerkracht nog over een ruime vrijheid beschikt. Zo kan je zelf beslissen hoe je de les aanpakt. Een van de manieren is de leerlingen in groepen van drie of vier verdelen, en de leerlingen in groep de werkbundel laten oplossen. Daarnaast kan men de leerlingen ook per twee, of individueel laten werken. Indien de leerkracht dat wenst kan hij of zij mits enkele aanpassingen de les ook klassikaal overlopen met de leerlingen. Het eerste deel van de bundel gaat over het nut van kinderliteratuur tijdens WOI. Daarnaast worden de kenmerken van kinderliteratuur en strips uit de Eerste Wereldoorlog besproken. In de werkbundel komt ook een vergelijking van oude en recente strips aan bod. Voor die recente strips hebben wij gekozen voor een vervolgverhaal van een SUSKE & WISKE strip uit Het Nieuwsblad. Als leerkracht ben je natuurlijk vrij in die keuze, en kan je gemakkelijk een ander stripfragment selecteren. Het voordeel van zo een vervolgverhaal, is dat het een goed contrast geeft met stripverhalen uit WOI, die eerder een gesloten opbouw hadden. Het lesmateriaal, de afbeeldingen, zijn gebundeld in een boekje. Dit boekje heeft een A5 formaat en kan, afhankelijk van de keuze van de leerkracht, voor elke leerling apart of een aantal keer afgedrukt worden. Het is belangrijk dat de boekjes in kleur afgedrukt worden, in grijswaarden komen de afbeeldingen niet altijd tot hun recht. Het boekje kan u op onze weebly pagina, woileuven.weebly.com, vinden. Wat wel belangrijk is, is dat deze les niet in het begin van een lessenreeks over de Eerste Wereldoorlog gegeven wordt. De les komt volgens ons optimaal tot zijn recht als de leerlingen al over een zeker bagage beschikken. De les maakt gebruik van afbeeldingen uit tijdschriften voor kinderen, ten tijde van WOI. De leerlingen moeten de afbeldingen stripfragmenten bestuderen. Naast het gebruik van bronnen komen er ook thema s als historische kritiek en burgerzin aan bod. Hieronder hebben we de ingevulde versie van de werkbundel, die leerkrachten kunnen gebruiken, bijgevoegd. Voor de lege versie van de werkbundel en het afbeeldingenboekje verwijzen we naar de bijlage. Als je als leerkracht extra informatie over het onderwerp te weten wil komen raden we het boek, De Grote Oorlog voor kleine kinderen van Anthony en Nicky Langley aan. Uit dit boeken komen ook de afbeeldingen vandaan.
2 Situering in de Eindtermen: 2.1 Kennis, inzicht en vaardigheden i.v.m. tijd, ruimte en socialiteit Kennis, inzicht en vaardigheden i.v.m. de bestudeerde samenlevingen uit de 19de en 20ste eeuw De leerlingen 6 analyseren fundamentele conflicten en breuklijnen waarmee moderne samenlevingen worden geconfronteerd. 2.2 Vaardigheden i.v.m. de methodologische onderbouwing Verzameling van historisch informatiemateriaal De leerlingen kunnen 14 doeltreffend informatie selecteren uit gevarieerd informatiemateriaal omtrent een ruim geformuleerde historische of actuele probleemstelling. 15 hun selectie van informatie kritisch verantwoorden Bevraging van het historisch informatiemateriaal De leerlingen kunnen 16 zelfstandig de nodige gegevens voor het beantwoorden van een historische probleemstelling halen uit het historisch informatiemateriaal zoals beeldmateriaal, schema's, tabellen, diagrammen, kaarten, cartoons, dagboekfragmenten, reisverslagen, memoires. 2.3 Attitudes De leerlingen 24* zijn bereid om actuele/historische spanningsvelden vanuit verschillende gezichtshoeken kritisch te bekijken, rekening houdend met mogelijke achterliggende waarden, normen en mentaliteiten. Gebruikte bronnen: LANGLEY, L, LANGLEY, N, De Grote Oorlog voor kleine kinderen, Heldenmoed in beeld, Uitgeverij Davidsfons, Leuven, 2012, 151 pagina s. WIKIPEDIA, Kindsoldaat, internet, , (
3 Ingevuld werkblad: WOI voor kinderen 1. Het nut van kindertekeningen: Kijk naar het woord Boche op bladzijde 3. Wat valt je op aan het woord? De letters staan onder elkaar geschreven. De auteur wil iets voorstellen met het woord Ken je de betekenis van het woord? Boche = mof... Kijk naar de laatste van de vier prenten op bladzijde 4, let vooral op de details. Wat zie je? Wat zou de maker van deze tekening bedoelen? Een speelgoedpaardje, een houten geweer en kindervoetjes. Hij wil de Duitse soldaat als een kindermoordenaar afbeelden. Wat zou nu het doel geweest zijn van deze kindertekening? De prent kan mogelijk als propaganda gediend hebben. Zou wou men kinderen laten aanzien dat de Duitsers de slechten waren. Kijk naar de prenten op bladzijde 5, 6 en 7. Wat is het thema van de drie prenten? Oorlogsvoering Wat gebeurt er op elke prent? Op elke prent worden er mensen vermoord. De eerste prent geeft een slagveld weer. De tweede prent geeft een jongen, die een Duitser neersteekt met een bajonet, weer. Op de laatste prent wordt een machinegeweer bemand door een jongetje die Duitse soldaten vermoord. Waarom zouden er zoveel prenten en tijdschriften verschenen zijn over dit thema? Men wou aantonen dat oorlogsvoering tegen de vijand, de Duitsers, een goede zaak was. Voor kinderen wiens familie naar het front moest, was dit ook een manier van dromen van heldendaden en moed. Kijkt men vandaag met hetzelfde oog naar dit thema? Vandaag staat men meer afkeurend tegenover oorlogsvoering, er worden ook geen kinderboeken, tijdschriften uitgegeven over de thema s. Vandaag de dag besteden onder andere journaals aandacht aan het afkeuren van oorlogen.
4 2. Kinderen in de Eerste Wereldoorlog a. Kinderen in de literatuur De oorlogsgebeurtenissen gingen niet onopgemerkt aan de kinderen voorbij. Soms woonden ze pal in een oorlogsgebied, waren ze getuige van voorbijmarcherende soldaten of werden ze zelf slachtoffer van oorlogsgeweld. Of zagen ze hun vaders of broers vertrekken naar de slagvelden, als vrijwilliger of opgeroepen soldaat. Hoe dan ook leefden ze langdurig in angst en onzekerheid. Bekijk de afbeeldingen op de pagina s 7 en 8. Wat valt je op met betrekking tot het hoofdpersonage. Het hoofdpersonage is steeds een kind. Wat is zo bijzonder aan de hoofdpersonages? Wat hebben ze gemeen? Ze dragen allemaal wapens en vechten tegen de vijand. Hoe staat men tegenwoordig tegenover kindsoldaten? Vandaag is men zeker niet voorstander van kindsoldaten. Men is van mening dat kinderen niet thuishoren op het slagveld. Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind stelt zelfs dat kinderen onder de 15 jaar niet mogen worden ingezet bij gewapende conflicten. Zou men daar tijdens de Eerste Wereldoorlog ook zo over gedacht hebben? De afbeeldingen die we zien, zijn helemaal niet tegen kindsoldaten. In de Eerste Wereldoorlog vond men het lovenswaardig dat kinderen hielpen. Bekijk en lees de strip: LE MENDIANT BELGE op p. 10. Vat de strip kort samen in je eigen woorden. Een oude bedelaar wordt aangesproken en lastiggevallen door drie Duitse officieren. Ze mishandelen de bedelaar en laten hem achter. De bedelaar neemt wraak op de drie officiers. Hij vermoord hen een voor een, als ze het meest kwetsbaar zijn. De oude man wordt gefusilleerd, maar zegt dat hij er geen spijt van heeft. In welk opzicht verschilt deze strip met de vorige afbeeldingen? Het hoofdpersonage is geen kind maar een oude man.
5 b. Literatuur voor kinderen. Bekijk de strips op de pagina s 9, 10 en 11. Vergelijk ze daarna met een hedendaagse strip op pagina 12. Thema Strips uit WOI Oorlog staat centraal, zwaar thema SUSKE & WISKE, De vliegende rivier luchtiger Hoofdrol(len)? (geslacht) rolverdeling gesloten of open? Burgers, kinderen en soldaten Meestal zijn de Duitsers de slechten Gesloten, de strips eindigen na een pagina. SUSKE en WISKE Een slechterik Open, je kent het einde nog niet, daarvoor moet je dagelijks de krant kopen. Vormgeving De strips zijn opgebouwd uit gesloten afbeeldingen. Daaronder loopt er een doorlopende tekst. Vakken met beeld en tekstballonnen. doel Enerzijds de oorlog verbloemen, enkel de mooie kant laten zien, anderzijds ontspanning. Het kan ook gezien worden als propaganda. ontspanning c. Meisjes en WOI Tot nu toe waren de hoofdfiguren in de kinderliteratuur enkel mannen of jongens. Hebben vrouwen of meisjes dan geen rol gespeeld in de oorlog?. Wat zou de rol van vrouwen tijdens WOI zijn geweest? (bekijk hiervoor de afbeeldingen op p. 13 Ze waren voornamelijk verpleegster.
6 Lees de tekst: Emilienne Moreau, La nouvelle Jeanne d Arc Hoe schoot Emilienne de Britten ter hulp? Ze richtte samen met de Bitse arts een hulppost op. Ze verschafte de Britse soldaten informatie over de Duitsers. Ze vermoorde Duitse soldaten. Waarom zou ze een school opgericht hebben in haar kelder? De kelder wijst waarschijnlijk op het clandestiene. Zo zal de kans, op ontdekking door de Duitsers, waarschijnlijk minder groot geweest zijn. Bekijk nu de afbeeldingen op p Welke van de vier afbeeldingen valt uit te toon en waarom? De prent: The Joan of Arc of Northern France. Hier is Emilienne soldaten aan het verzorgen. Op alle andere prenten vecht ze met Duitse soldaten. Is deze afbeelding correct volgens de tekst? Waarom wel/niet? Ja, Emilienne zou een eerstehulppost hebben opgericht om er samen met de Britse verplegers de gewonden te verzorgen. Wat tegenstrijdig is met de tekst, is het feit dat ze tijdens het moment dat de hulppost onder vuur genomen werd, meegevochten zou hebben. Is de informatie die we vinden betrouwbaar? Waarom wel/niet? Ja en neen. Emilienne heeft haar memoires neergeschreven, en dus weten we wel wat er gebeurt is. Anderzijds is er vandaag geen spoor dat naar Emilienne leidt. Daarnaast zijn haar memoires de enige bron die we gevonden hebben, andere versies ontbreken, en dus is haar verhaal misschien wel subjectief. Nu is het aan Jullie! Stel je hebt net een nieuwe afbeelding voor het begin van een strip ontvangen. De afbeelding is zeer mooi, maar er mist enkel nog een titel. Deze moeten jullie met je hele redactieploeg verzinnen. Denk eraan, de titel is het eerste wat de mensen zien, en moet aanspreken. Iets te gewelddadigs zal niet aanspreken. Aan de andere kant mag het natuurlijk niet te braaf zijn. (de afbeelding kan je ook terugvinden in je boek. In deze versie voor de leerkracht hebben we de originele afbeelding bijgevoegd. Zo kan deze dor de leerkracht getoond worden na de opdracht. De leerlingen kunnen hun versie dan vergelijken met het origineel.
7
PEDAGOGISCH DOSSIER DE RONDE VAN BELVUE
PEDAGOGISCH DOSSIER DE RONDE VAN BELVUE 3 DE EN 4 DE GRAAD BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS EINDTERMEN IN DE RONDE VAN BELVUE KENNIS, INZICHT EN VAARDIGHEDEN I.V.M. DE BESTUDEERDE SAMENLEVINGEN UIT DE 19 DE
Nadere informatieoorlog voor kleine kinderen
Anthony Langley De grote Nicky Langley oorlog voor kleine kinderen Heldenmoed in beeld Inhoud Voorwoord 7 De Grote Oorlog in woord en beeld 11 Van het front veel nieuws. Tijdschriften in de oorlog 19 België
Nadere informatieEEN REIS VOOR HET LEVEN
EEN REIS VOOR HET LEVEN Introductie Beste Dit lesmateriaal vormt een aanvulling op de Rondleiding Een reis voor het leven. Deze rondleiding werd ontwikkeld voor de derde graad van het secundair onderwijs.
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieWerkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling:
Werkbladen voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film D-Day, Normandy 1944. Een film die je meeneemt naar een beslissend moment in de geschiedenis:
Nadere informatieSTADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders
Nadere informatieGroep 7/8 Rechten van het kind
Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen
Nadere informatieLICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi
Nadere informatieStappenplan: een spreekbeurt maken
Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die
Nadere informatieMaak je eigen audioguide! Leerkrachtenbundel
Maak je eigen audioguide! Leerkrachtenbundel Doelgroep: Wij denken dat dit een geschikte opdracht is voor de 2 de (en 3 de ) graad aso, voor 2 de (en 3 de ) graad tso en kso. Type opdracht: Groepsopdracht
Nadere informatieLes 1 Van koffieboon tot pakje koffie
Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie VAKKEN PAV, Humane Wetenschappen, Aardrijkskunde DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN Gemeenschappelijke stam De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief
Nadere informatieONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps!
ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps! ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps! Wil je met je klas een project uitwerken rond WOI en gebruik maken van nieuwe media? Dan zijn deze drie apps
Nadere informatieIZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende
Nadere informatieTe veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet
Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring
Nadere informatieGENTMOMENTEN. lessenreeks n.a.v. de stadsklassen 21 tot 23 april 2009
GENTMOMENTEN lessenreeks n.a.v. de stadsklassen 21 tot 23 april 2009 Overzicht van de verschillende Gentmomenten. 1. Pointillisme in de drie hoofdkleuren op zwartwitfoto s van Gent 2. Wat zegt Gent ons
Nadere informatieCHINA, HET WESTEN EN DE KOUDE OORLOG
CHINA, HET WESTEN EN DE KOUDE OORLOG PERCEPTIE EN BEELDVORMING HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT Saskia Bollen en Selina Nagels-Coune Historisch-didactisch onderzoek 2014-2015 Begeleiders: Silke De Keyser
Nadere informatieGITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor
Nadere informatiekracht TWEEDE WERELDOORLOG VERSUS MENSENRECHTEN
WERKb L a D WERKBLAD met terugwerkende kracht met terugwerkende kracht TWEEDE WERELDOORLOG VERSUS MENSENRECHTEN Dit werkblad is een voorbereiding op je bezoek aan de vaste tentoonstelling Met Terugwerkende
Nadere informatieHOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen
Nadere informatie1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader
1. Kennis en Inzicht 1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader 1. verduidelijken de begrippen generatie, decennium, eeuw, millenium aan de hand van historische evoluties, vertrekkend
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - ASO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatieWat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk.
Werkblad 7 Ω Oorlog en crisis Ω Les : De Eerste Wereldoorlog Het begin van de Eerste Wereldoorlog Rond 900 zijn er twee kampen in Europa. Rusland, Frankrijk en Groot- Brittannië aan de ene kant. Oostenrijk-
Nadere informatieCEUNEN, M., VEDMAN, P. (red.), Aan onze helden en martelaren, Beelden van de brand van Leuven (augustus 1914), Peeters, Leuven, 2004, 355 pagina s.
Boeken: CEUNEN, M., Beelden van een Verwoeste Stad, openluchttentoonstelling in de Leuvense binnenstad naar aanleiding van de herdenking van de negentigste verjaardag van het einde van de Eerste Wereldoorlog,
Nadere informatiePerspectief 3e editie 3 hv Project Oorlog & vrede. 0 Start
Perspectief 3e editie 3 hv Project Oorlog & vrede 0 Start Een project over oorlog en vrede, waarbij je gaat kijken naar verschillende aspecten. Is oorlog te voorkomen? Kun je vrede leren, of stimuleren?
Nadere informatiex x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Nadere informatieSLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto
Nadere informatieDichter bij Vrijheid. Docentenhandleiding Boek 3. www.dichterbijvrijheid.nl
Dichter bij Vrijheid Docentenhandleiding Boek 3 Dichter bij Vrijheid Een onderwijsproject van Amnesty International Dit is boek 3 uit de docentenhandleiding Dichter bij Vrijheid. Op de boekenplank staan
Nadere informatieEMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Iedereen komt op straat en praat erover. De jonge mannen worden opgeroepen
Nadere informatieJUNIOR JOURNALIST- WEDSTRIJD 2016
JUNIOR JOURNALIST- WEDSTRIJD 2016 Thema: Verschillend en toch gelijk Inspiratiebundel InspiratiebundelJrJournalist.docx/pdf INHOUDSTAFEL In deze bundel... 3 Thema 2016: verschillend en toch gelijk... 3
Nadere informatieOEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog de kerk van Oekene voor de Eerste Wereldoorlog 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieLES 1: De wereld in verandering
LES 1: De wereld in verandering 1 Les 1: De wereld in verandering Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieTitel Nederlandse troepen in Srebrenica
Nederlandse troepen in Srebrenica Hoe zorg je voor vrede in moeilijke tijden? Korte lesomschrijving Leerlingen verwerven in deze les informatie over de burgeroorlog in Joegoslavië. Ook onderzoeken ze de
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieDADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook
Nadere informatie1-Kennismaking met archeologie
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren
Nadere informatieMijn prentenboek Lou en Lena en de rechten van het kind
Mijn prentenboek Lou en Lena en de rechten van het kind Mijn naam:...... Mijn klas:... Lena Lou Mondiale Vorming Plan België Obi Een nieuw kind Bedenk zelf je personage! Denk goed na over wat hij of zij
Nadere informatie100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.
100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een
Nadere informatieVoorwoord. Rome en de Romeinen
Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote
Nadere informatieSchoolproject: IK KIES VOOR VREDE
Schoolproject: IK KIES VOOR VREDE Klasproject 6de leerjaar: Wereldoorlog I Anne Van Hemelryck Uitgangspunten: Een duidelijke vredesboodschap voor de kinderen vanuit een verantwoorde herinnering NIET: kinderen
Nadere informatieAchtergrond van het onderzoek:
Bureau van de Europese Unie voor de Grondrechten (FRA) MEMO / 26 januari 2010 De Holocaust bezien vanuit mensenrechtenperspectief: het eerste EU-brede onderzoek naar Holocaust-onderwijs en mensenrechtenonderwijs
Nadere informatieRandvoorwaarden In les 2 hebben leerlingen individueel een computer met internet nodig. Alternatief: leerling voert les 2 thuis uit.
Brief over Annie M.G. Schmidt Schrijf een overtuigende brief aan een basisschool Korte lesomschrijving De lessen Advies over Annie M.G. Schmidt gaan over Nederlands bekendste kinderboekenschrijfster. Leerlingen
Nadere informatieverrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?
verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema
Nadere informatieBEVRAGING OVER HET VEILIGHEIDSGEVOEL VAN KINDEREN OP DE WEG NAAR EN VAN DE SCHOOL
BEVRAGING OVER HET VEILIGHEIDSGEVOEL VAN KINDEREN OP DE WEG NAAR EN VAN DE SCHOOL Hallo. Dit is een anonieme vragenlijst voor de leerlingen van het 6 e leerjaar, het 1 e, 2 e en 3 e secundair en hun ouder(s)
Nadere informatieLESMAP CONTACT LOCATIE. Lees verder meer:
LESMAP Bezoek aan de archeologische site Hoge Wal in Ertvelde. Voor leerlingen van het 1ste en 2de leerjaar. p de archeologische site Hoge Wal ligt een grote berg aarde. Deze berg zou zoveel kunnen zijn:
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieLe s b r i e f. Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet
Le s b r i e f Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet Voor je gaat lezen Dit is een lesbrief over het boek Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet, geschreven door Carmen Reid. Hoe ver zou
Nadere informatieNieuwe romantiek? 3.1
Nieuwe romantiek? 3.1 Leven we vandaag in een romantische tijd? Wat betekent dit dan? Je krijgt 2 teksten over dit thema. ORIËNTEREN Bij elke tekst krijg je enkele vragen. Die los je op per twee. Dit betekent:
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieMet welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?
Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen
Nadere informatieMOMOTARO. Beste, Barbara Beel en Sarah Beel www.casablancavzw.be
Beste, Momotaro is een eeuwenoud Japans verhaal. Het vertelt over een kleine perzikjongen en over groot geluk, over vrienden en vijanden en over hoe je samen sterk, moedig en wijs kan zijn. Het verhaal
Nadere informatieLeerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com
Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 3 Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en 2) Kerndoel(en):
A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en ) Kerndoel(en): 7. De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen
Nadere informatieDeelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek
Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept
Nadere informatieRUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog RUM_02 Koetsen en karren over de kasseien van de vooroorlogse Rumbeeksesteenweg. De straat loopt recht op de mooie, fiere kerktoren. 31 juli 1914:
Nadere informatieKies Actief Rapportage van Femke Peeters
Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!
Nadere informatieDidactische fiche bij eindopdracht
Didactische fiche bij eindopdracht 1. Beginsituatie van de leerlingen Dit is een geschiedenisles voor A-stroom, 1 ste graad 2 de jaar. Ik werk met het handboek Historia 2. hebben al gezien hoe de Griekse
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatieMaak het, met hout Leerkrachtenbundel
Maak het, met hout Leerkrachtenbundel Opbouw cursus - De cursus is opgebouwd in verschillende delen. Het eerste deel bestaat uit de werkblaadjes met de theorie met bijhorende onderzoeksopdrachten. Vervolgens
Nadere informatieLeven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951
Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen Les 1 Pratende dingen Samenvatting van de les Deze les is de eerste van vier lessen over beeldcultuur. Tijdens
Nadere informatieSoorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieLESMAP DATAWIJSHEID CIJFERS IN HET NIEUWS
LESMAP DATAWIJSHEID (1) CIJFERS BEWIJZEN HET. OF TOCH NIET? Wat zeggen cijfers in het nieuws nu echt. ACHTERGRONDINFORMATIE Het aantal verkeersslachtoffers per jaar, het vertrouwen van de Belg in de politiek
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen kennen de verschillende voedselgroepen en kunnen deze correct binnen de actieve voedingsdriehoek plaatsen. De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen.
Nadere informatieOOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Nadere informatieDoelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap.
Activiteit: Impliciete Associatietest Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Materialen Computer met internettoegang Werkmethodes De IAT
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Vacatures zoeken. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatieJ A N U A R I
A L G E M E E N De is ontwikkeld om tussendoor of als start van een les uit te voeren. Het is een korte opdracht waarbij leerlingen en wellicht ook uzelf worden geïnspireerd om met (een onderdeel van de)
Nadere informatieLestip 'Mevrouw wit konijn'
Lestip 'Mevrouw wit konijn' Over het boek Ken jij het witte konijn uit Alice in Wonderland? Hij werd beroemd toen hij gehaast weg rende en Alice hem achterna huppelde. Misschien vraag je je af hoe het
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Nadere informatieMOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...
Nadere informatieRijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les
Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE
OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE INLEIDING Op 17 augustus opende de tentoonstelling Tegen-Strijd, de beleving van de Groote Oorlog in het land
Nadere informatieHierna volgen nu 13 begrippen die iets met de oorlog te maken hebben. Combineer deze begrippen met een plaatje uit de strip.
Rebecca R. Een Senne en Sanneverhaal of een lesje geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog Marc Verhaegen Een voorbeeld van didactische verwerking naar de klas toe. Al weeral bijna 70 jaar geleden! De oorlogsjaren
Nadere informatieIn de weer met striphelden
Weer graad 1 In de weer met striphelden Lesvoorbereiding Bij lesmateriaal op de site vind je het nodige lesmateriaal voor deze les. Print het stripblad dubbelzijdig uit voor elke leerling. Dit zijn in
Nadere informatieAirborne Museum Hartenstein
Airborne Museum Hartenstein Opdrachten VMBO Welkom in het Airborne Museum! De villa is het voormalige hoofdkwartier van de Britten en stond in september 1944 midden op het slagveld. In het Museum is van
Nadere informatieSpiegelen en symmetrie
Spiegelen en symmetrie Bedoeling: De leerlingen komen doormiddel van verschillende activiteiten te weten wat spiegelen (en spiegelas) en symmetrie is. Doelen: De leerlingen kunnen - in eigen woorden verwoorden
Nadere informatieDe Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING
LES 9 De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING SUGGESTIES VOOR LINKEN Je kunt het kopieerblad met de dobbelsteen (de 5 W-vragen en de H-vraag) kopiëren voor alle leerlingen. Laat ze zelf de dobbelsteen versieren
Nadere informatieI.5 Nieuwe regels historische les - 3de graad B.O.
I.5 Nieuwe regels historische les - 3de graad B.O. Inhoud Als hoofdplaats van het Marinegebied is Brugge tijdens WOI strategisch erg belangrijk voor de Duitsers. Onmiddellijk na inname van de stad, op
Nadere informatieSoorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6
Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:
Nadere informatieWAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK
WAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.
Nadere informatieKACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de
Nadere informatieProfielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk
Ben je op zoek naar een onderwerp voor je profielwerkstuk? Dan is het Woudagemaal misschien interessant voor je. Profielen Volg je het profiel Natuur & Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan
Nadere informatie4.1 Leven van een slaaf
Thema/ onderwerp: Verschillende soorten slaven 4.1 Leven van een slaaf Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen maken kennis met de verschillende soorten slaven en kunnen een dag van één
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieA. Jouw rechten! Kinderrechten
Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler
Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van
Nadere informatie1 Lesvoorbereiding TIMING DOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN ONDERWIJS- EN LEERACTIVITEITEN (STRATEGIE) MEDIA EN WERKVORMEN
1 Lesvoorbereiding TIMING DOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN ONDERWIJS- EN LEERACTIVITEITEN (STRATEGIE) MEDIA EN I. Inleiding Aanknopingsfase 10 min. Probleemstelling De lln kunnen in eigen woorden vertellen
Nadere informatieHET DROOMMUSEUM VAN DRE
HET DROOMMUSEUM VAN DRE Beste leerling, Dit werkblad wil je iets langer bij bepaalde zaken in het museum laten stil staan. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je niet mag rondneuzen naar andere objecten,
Nadere informatieSociaal netwerk. Handleiding voor begeleiders
Sociaal netwerk Handleiding voor begeleiders Algemene tips voor begeleider Het beste uit jezelf! Philadelphia vindt het belangrijk dat cliënten zich net als ieder ander mens kunnen ontwikkelen. Hierbij
Nadere informatieWERKBLAADJES VOOR KINDEREN
WERKBLAADJES VOOR KINDEREN P R O D U C T I E H U I S V O O R K I N D & K U N S T P R O J E C T E N Dr. Verdurmenstraat 16 9100 Sint-Niklaas Tel: 03/776 86 88 Fax: 03/765 98 75 E-mail : rasa.vzw@advalvas.be
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN De leerlingen leren het verschil tussen basisbehoeften en luxebehoeften: tussen iets écht nodig hebben en iets willen omdat het gewoon leuk is. Vervolgens leren ze dat
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekreclame
Uitleg boekverslag en boekreclame groep 7 schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave Stap 4: Inhoud boekverslag
Nadere informatieAchter gesloten ogen: Spencer
Achter gesloten ogen: Spencer Opdrachtenblad Regie: Dulco Tellegen Jaar: 2000 Duur: 25 minuten 1 Filmbeschrijving Spencer (18) woont in een opvangcentrum voor voormalig kindsoldaten in Liberia (West-Afrika).
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieI.4 school historische les - 1ste graad S.O.
I.4 school historische les - 1ste graad S.O. Inhoud WOI heeft een grote invloed op het dagelijks leven in het bezette Brugge. Ook het schoolgaan wordt er niet eenvoudiger op. Voor de oorlog gingen jongens
Nadere informatieVAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS
VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAK: GESCHIEDENIS Dit is een vakfiche voor alle studierichtingen 3 de graad bso. Let op: de inhoud van een vakfiche wordt jaarlijks aangepast. Deze vakfiche
Nadere informatieOntdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Nadere informatie