Processtukken binnen het personen- en familierecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Processtukken binnen het personen- en familierecht"

Transcriptie

1 Processtukken binnen het personen- en familierecht Melanie Nadorp Hogeschool van Amsterdam HBO-Rechten Oktober

2

3 Voorwoord Dit onderzoeksrapport, naar de processtukken binnen het personen- en familierecht, is geschreven in het kader van mijn afstuderen aan de Hogeschool van Amsterdam bij de opleiding HBO-rechten. Het onderzoeksrapport is uitgevoerd naar aanleiding van een opdracht van een Advocatenkantoor te Den-Haag. Het betreft een kantoor waar elf advocaten werkzaam zijn. De advocate voor wie mijn onderzoek is uitgevoerd is advocate op het gebied van personen- en familierecht, waarbij voornamelijk het echtscheidingsrecht centraal staat. Daarnaast houdt zij zich bezig met mediation. Het onderzoek heeft vijf maanden in beslag genomen. Voorheen had ik weinig kennis op het gebied van het personen- en familierecht, maar door dit onderzoek is dat omgeslagen. Het rapport bestaat uit een literatuur- en een praktijkonderzoek. In het literatuuronderzoek wordt er gekeken naar de verschillende processtukken binnen het personen- en familierecht en waar deze juridisch inhoudelijk aan dienen te voldoen. Uit het praktijkonderzoek is een modellenbank voor deze processtukken ontstaan. Ten slotte wil ik graag vermelden dat dit onderzoek mede tot stand is komen dankzij de suggesties en opbouwende kritiek van mijn afstudeerbegeleidster, mevrouw Phillips, van de Hogeschool van Amsterdam. Verder wil ik graag eenieder bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van dit onderzoek. Mede dankzij jullie is het mogelijk geweest mijn afstudeerperiode goed af te sluiten. Amsterdam, oktober 2010

4

5 Inhoudsopgave Verklarende woordenlijst... 9 Afkortingenlijst Samenvatting Inleiding Het personen- en familierecht in een notendop Wat houdt het personen- en familierecht in? Het toepassingsgebied van het personen- en familierecht Verwantschap Het recht op een naam Woonplaats De burgerlijke stand Het huwelijk Geregistreerd partnerschap Scheiding Afstamming Adoptie Minderjarigheid & het gezag over minderjarigen Omgang Meerderjarigenbescherming De verzoekschriftprocedure De verzoekschriftprocedure Inleiding Het verzoekschrift Indiening ter griffie Oproep voor de behandeling Verweerschrift De behandeling Beschikking Hoger beroep Cassatie... 52

6 3. Naamswijziging Wijzigen voornaam De procedure De vereisten Wijzigen achternaam De procedure De vereisten Wetswijziging minister Echtscheidingsrecht De rechtsmacht van de Nederlandse rechter en de relatieve competentie Voorlopige voorzieningen Het exclusieve gebruik van de echtelijke woning Afgifte goederen De kinderen De partneralimentatie Uitspraak Hoger beroep Einde voorlopige voorziening Verzoekschrift tot echtscheiding Gegevens van partijen Omschrijving van het verzoek en de gronden Ouderschapsplan Echtscheiding op gemeenschappelijk verzoek Betekeningexploot Nevenverzoeken De kinderen (artikel 827 lid 1 sub c Rv): Partneralimentatie De verdeling van de gemeenschap De echtelijke woning Verweerschrift Zelfstandig verzoek De referteverklaring Akte van berusting en verklaring non-appèl... 82

7 5. Geregistreerd partnerschap Omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk Wederzijds goedvinden Ontbinding door de rechter Ongehuwd samenleven Samenlevingsovereenkomst Goederenrechtelijke aspecten Verbintenisrechtelijke aspecten Vaderschap De vader Het huwelijksvaderschap Ontkennen van het huwelijksvaderschap Erkenning Gerechtelijke vaststelling vaderschap Mediation Wat is mediation? Het Nederlands Mediation Instituut Wanneer is mediation geschikt? Het verloop van mediation Wat als mediation mislukt? Conclusie Literatuurlijst

8

9 Verklarende woordenlijst Absolute competentie Met absolute competentie wordt bedoeld welke rechter kennis neemt van een geschil. Alimentatie Alimentatie is een financiële uitkering in de kosten van levensonderhoud die na een echtscheiding door de meest draagkrachtige partner wordt verstrekt. Belanghebbende Degene wiens belang rechtstreeks betrokken is bij de rechtszaak. Beschikking De verzoekschriftprocedure eindigt met een beschikking (artikel 30 Rv). Dit is een gemotiveerde beslissing van de rechter op het verzoek. Betekeningexploot Gerechtelijk bekendmaken en mededelen van de inhoud van het verzoekschrift door een deurwaarder. Cassatie Van de beschikking die in hoger beroep is gewezen, staat cassatieberoep open bij de Hoge Raad in Den Haag. Erkenning Door erkenning van een kind door een man ontstaat een familierechtelijke betrekking tussen de man en het kind. Geregistreerd partnerschap Het geregistreerd partnerschap is een wettelijk geregelde en erkende samenlevingsvorm. 9

10 Hoger Beroep Door middel van hoger beroep kan de partij die zich niet in de beslissing van de rechter in eerste aanleg kan vinden een herbeoordeling vragen. Juridisch vaderschap Het juridisch vaderschap kan op meerdere manieren tot stand komen. De man die getrouwd is met de moeder op het moment van de geboorte is van rechtswege de juridische vader. Indien de man niet van rechtswege de juridische vader is, bestaat er de mogelijkheid het kind te erkennen. Indien de man niet wil instemmen met erkenning, kan zijn vaderschap worden vastgesteld op verzoek van het kind of de moeder. Mediation Mediation is een vorm van conflicthantering door een onafhankelijke bemiddelaar, de zogenoemde mediator. Ongehuwd samenwonen Samenwonenden zonder geregistreerd partnerschap of huwelijk, er geldt geen wettelijke regeling. Ouderschapsplan Het ouderschapsplan is een verplichte regeling waarin ouders die gaan scheiden afspraken vastleggen over hun minderjarige kinderen. Overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen gezamenlijk één of meerdere verbintenissen aangaan. Personen- en familierecht Het personen- en familierecht is onderdeel van het burgerlijk recht en is voornamelijk neergelegd in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Het verschaft uiteenlopende regels en richt zich onder andere op afstamming, huwelijk, echtscheiding en geboorte maar ook op andere rechtsgebieden betreffende bevoegdheden van personen- en familiebetrekkingen. 10

11 Relatieve competentie Met relatieve competentie wordt bedoeld in welke regio het geschil voor de rechter gebracht moet worden. Samenlevingcontract Dit is een schriftelijke overeenkomst die de vermogensrechtelijke en goederenrechtelijke verhoudingen tussen twee personen regelt. Verweerschrift Het verweerschrift bevat het onderbouwde en van bewijsstukken voorziene verweer ten aanzien van de ingediende verzoeken. Verzoekschrift Het verzoekschrift is een processtuk, niet zijnde een dagvaarding, waarmee een belanghebbende zich wendt tot de rechtbank en aan de rechter verzoekt een bepaalde beslissing te nemen. Verzoekschriftprocedure Een procedure die begint met een aan de rechter gericht verzoekschrift, gevolgd door een verweerschrift. Daarna volgt de behandeling en de beschikking. Voorlopige voorziening In echtscheidingszaken kunnen beide echtgenoten voorlopige voorzieningen vragen. Deze voorzieningen hebben de aard van een ordemaatregel met een voorlopig karakter. 11

12 12

13 Afkortingenlijst Advw Advocatenwet BW Burgerlijk Wetboek EVRM Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens EU Europese Unie GR Gedragsregels voor Advocaten 1992 HR Hoge Raad IVRK Internationaal Verdrag inzake Rechten van het Kind LJN Landelijk Jurisprudentienummer NJ Nederlandse Jurisprudentie p. pagina PA Procesreglement Alimentatie PS Procesreglement Scheiding Rb. Rechtbank RO Wet op de Rechtelijke Organisatie Rv Rechtsvordering Stb. Staatsblad Stcrt. Staatscourant Wobka Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie 13

14 14

15 Samenvatting Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van een advocate en richt zich op de verschillende processtukken op het gebied van het personen- en familierecht. In dit onderzoek heeft de volgende vraagstelling centraal gestaan: Van welke processtukken wordt het meest gebruik gemaakt binnen het personen- en familierecht en waaraan dienen deze processtukken juridisch inhoudelijk te voldoen? Door middel van een literatuuronderzoek zijn de meest gebruikte processtukken van het personen- en familierecht in kaart gebracht. De inzichten die aan de hand van dit onderzoek zijn verkregen, zijn vertaald naar een achttal hoofdstukken. Ter inleiding wordt in het eerste hoofdstuk een overzicht gegeven van het personen- en familierecht. Hierin worden de meest besproken onderwerpen van het Burgerlijk Wetboek 1 nader toegelicht. De onderwerpen die worden besproken zijn: verwantschap, recht op een naam, woonplaats, burgerlijke stand, het huwelijk, het geregistreerd partnerschap, scheiding, afstamming, adoptie, minderjarigheid, gezag, omgang en bescherming van meerderjarigen. Verzoekschriftprocedure In hoofdstuk twee komt de verzoekschriftprocedure aan de orde. In het personen- en familierecht wordt gebruik gemaakt van de verzoekschriftprocedure, krachtens artikel 261 Rv. De procedure vangt aan met het indienen van een verzoekschrift ter griffie. De rechter bepaalt een dag en een tijdstip voor de behandeling ter zitting (artikel 279 lid 1 Rv). Tot aanvang van de behandeling kan door iedere belanghebbende een verweerschrift worden ingediend (artikel 282 Rv). De behandeling van het verzoekschrift vindt mondeling plaats en achter gesloten deuren. De verzoekschriftprocedure eindigt met een beschikking (artikel 30 Rv), dit is een gemotiveerde beslissing van de rechter op het verzoek. 15

16 De meest voorkomende onderwerpen in de praktijk van de advocate zijn: naamswijzigingen, echtscheidingsrecht, einde geregistreerd partnerschap, ongehuwd samenleven, vaderschap en mediation. Naamswijziging Zowel de voor- als achternaam van personen kunnen worden gewijzigd. De voornaam kan door middel van een wijzigingsverzoek bij de rechtbank door de ouders van het kind of door het meerderjarige kind veranderd worden (artikel 1:4 lid 4 BW). De geslachtsnaam kan op meerdere manieren worden gewijzigd. De meest voorkomende manier geschiedt door de Koning (artikel 1:7 lid 1 BW). Dat verzoek dient te worden ingediend bij het Ministerie van Justitie. Daarnaast kan een naam van een minderjarige worden gewijzigd als gevolg van veranderingen in de relatie tussen degenen die hem opvoeden (artikel 1:5 lid 2 BW) of bij verandering in het gezag (artikel 1:253t BW). Echtscheidingsrecht Bij het echtscheidingsrecht is de algemene verzoekschriftprocedure van toepassing. Een echtscheiding wordt uitgesproken op verzoek van één van de echtgenoten of op gezamenlijk verzoek, indien het huwelijk duurzaam is ontwricht. Artikel 815 Rv vormt een aanvulling op hetgeen artikel 278 lid 1 Rv voorschrijft ten aanzien van de inhoud van een verzoekschrift. Op grond van artikel 816 lid 1 Rv doet de verzoeker bij een eenzijdig verzoek, het verzoekschrift na de indiening betekenen aan de andere echtgenoot. Einde geregistreerd partnerschap Het geregistreerd partnerschap kan op grond van artikel 1:80c BW op verschillende wijzen beëindigd worden: door de dood, door vermissing, door omzetting in een huwelijk, door inschrijving van een verklaring omtrent beëindiging door de partners en door ontbinding op verzoek van de partners. 16

17 Ongehuwd samenleven Het vermogensrecht voor paren die informeel samenleven, is niet afzonderlijk in een wettelijke regeling neergelegd. Dat betekent dat tussen de partners bijvoorbeeld geen onderhoudsplicht bestaat jegens elkaar. De verhouding tussen de partners onderling wordt geregeld door het verbintenissen- en goederenrecht, zoals dat geldt voor een ieder die rechtshandelingen met een ander verricht. Vaderschap Het juridisch vaderschap kan op meerdere manieren tot stand komen. De man die getrouwd is met de moeder op het moment van de geboorte (artikel 1:119 sub a en b BW), is van rechtswege de juridische vader. Indien de man niet van rechtswege de juridische vader is, bestaat er de mogelijkheid het kind te erkennen (artikel 1:119 sub c BW). Indien de man niet wil instemmen met erkenning, kan zijn vaderschap worden vastgesteld op verzoek van het kind of de moeder (artikel 1:199 sub d BW). Mediation Mediation is een vorm van conflicthantering door een onafhankelijke bemiddelaar. De mediator helpt de betrokken partijen alle belangen en standpunten helder te krijgen. Mediation verloopt in een zestal fasen te weten: de voorfase, de intake, de mediationovereenkomst, mediationbijeenkomsten, de onderhandelingsfase en de vaststellingsovereenkomst. 17

18 18

19 Inleiding Binnen het personen- en familierecht wordt er gebruikt gemaakt van diverse processtukken, voornamelijk verzoekschriften en verweerschriften, bijvoorbeeld voor de aanvraag van een echtscheiding of een naamswijziging. De advocate voor wie ik dit onderzoek heb verricht is advocaat bij een Advocatenkantoor in Den- Haag; zij is werkzaam binnen het personen- en familierecht en dan voornamelijk op het gebied van echtscheidingsrecht, alsmede mediation. Voor haar heb ik een modellenbank gemaakt, maar ook voor beginnende advocaat-stagiaires binnen het personen- en familierecht is deze modellenbank nuttig. In deze modellenbank zijn modellen alsmede voorbeelden opgenomen van de meest gebruikte processtukken in haar praktijk. Voor de totstandkoming van deze database is het van belang om te weten welke processtukken het meest binnen haar praktijk gebruikt worden en waar deze processtukken inhoudelijk aan dienen te voldoen, vanwaar dit inhoudelijke rapport. In mijn onderzoek naar de verschillende processtukken bij het personen- en familierecht staat de volgende vraagstelling centraal: Van welke processtukken wordt het meest gebruik gemaakt binnen het personen- en familierecht en waaraan dienen deze processtukken juridisch inhoudelijk te voldoen? Het inhoudelijke onderzoek is beperkt tot de processtukken binnen het personen- en familierecht en dan gerelateerd aan de praktijk van de advocate voor wie het onderzoek is uitgevoerd. Haar praktijk omvat voornamelijk het echtscheidingsrecht en tevens een aantal andere onderwerpen binnen het personen- en familierecht, alsmede mediation. Het onderzoek is beperkt tot de meest gebruikte processtukken van de advocate binnen het personen- en familierecht. Het inhoudelijke onderzoek is voornamelijk een literatuuronderzoek, waarbij de juridische aspecten met betrekking tot de diverse onderwerpen toegelicht zullen worden. 19

20 Het onderzoek is als volgt ingedeeld: in hoofdstuk 1 zal het personenen familierecht in een notendop worden omschreven, waarbij de relevante onderwerpen binnen het personen- en familierecht toegelicht zullen worden. De verzoekschriftprocedure, waarvan binnen het personen- en familierecht veelvuldig gebruik wordt gemaakt, zal uitgebreid worden behandeld in hoofdstuk 2. In de hoofdstukken daarop volgend worden de belangrijkste onderwerpen binnen het personen- en familierecht voor de praktijk van de advocate nader toegelicht. Hoofdstuk 3 heeft betrekking op de naamswijziging, waarbij zowel de wijziging van de voornaam als van de achternaam worden toegelicht. Hoofdstuk 4 betreft het echtscheidingsrecht; hierin wordt de gehele procedure van de echtscheiding besproken, alsmede de relevante processtukken. In het hoofdstuk daaropvolgend zal het einde van het geregistreerd partnerschap kort en bondig worden toegelicht, gevolgd door het ongehuwd samenleven. Hoofdstuk 7 heeft betrekking op het vaderschap. De onderwerpen die aan bod komen zijn: het vaderschap, ontkenning van het vaderschap, erkenning en de gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. In het laatste hoofdstuk zal op verzoek van de advocate mediation worden behandeld, aangezien zij momenteel een opleiding volgt tot mediator. Het geheel zal worden afgesloten met een conclusie. 20

21 1. Het personen- en familierecht in een notendop 1.1 Wat houdt het personen- en familierecht in? Het personen- en familierecht is onderdeel van het burgerlijk recht en is voornamelijk neergelegd in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Het verschaft uiteenlopende regels en richt zich onder andere op afstamming, huwelijk, echtscheiding en geboorte maar ook op andere rechtsgebieden betreffende bevoegdheden van personen- en familiebetrekkingen. Tevens maakt het personen- en familierecht onderdeel uit van verdragen zoals het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK), het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Voornamelijk artikel 8 EVRM is in het personen- en familierecht van belang, aangezien het grote invloed heeft op de rechtspraak en wetgeving. In dit artikel is het recht op familie- en gezinsleven vastgelegd. Dit recht is een verzamelnaam voor uiteenlopende betrekkingen die deel uitmaken van het gezinsleven en families. Het Europese Hof heeft in het Marckx-arrest geoordeeld dat de lidstaten hun nationale wetgeving zo moeten inrichten dat personen die een gezinsband hebben met elkaar een normaal gezinsleven moeten kunnen hebben. 1 De Hoge Raad heeft naar aanleiding van voorgenoemd arrest een aantal rechten voor de Nederlandse burgers geformuleerd, welke zijn opgenomen in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. 1 EHRM 13 juni 1979, NJ 1980,

22 De bemoeienis van de rechter op het terrein van het personen- en familierecht pleegt men aan te duiden met de term: voluntaire jurisdictie (vrijwillige rechtspraak) of wel oneigenlijke rechtspraak. Oneigenlijke rechtspraak is burgerlijke rechtspraak in zaken waarbij er geen sprake is van een juridisch geschil. Deze vorm van rechtshandhaving komt bijvoorbeeld voor indien de rechtstoestand van een persoon gewijzigd moet worden, zoals bij ondercuratelestelling of bij de benoeming van een voogd. 1.2 Het toepassingsgebied van het personen- en familierecht In deze paragraaf zullen de belangrijkste onderwerpen binnen het personen- en familierecht kort besproken en toegelicht worden. Deze onderwerpen zijn, verwantschap, recht op een naam, woonplaats, burgerlijke stand, het huwelijk, het geregistreerd partnerschap, scheiding, afstamming, adoptie, minderjarigheid, gezag, omgang en bescherming van meerderjarigen Verwantschap Met verwantschap wordt bedoeld de samenhang tussen personen die tot dezelfde familie behoren. De graad van verwantschap is voor verschillende gebieden van het personen- en familierecht van belang. Het Burgerlijk Wetboek onderscheidt in artikel 1:3 BW twee soorten verwantschap: Bloedverwantschap De graad van bloedverwanten wordt bepaald door het geval van de geboorten. Hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat erkenning, adoptie en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap worden gelijkgesteld aan een geboorte. 22

23 Bloedverwanten zijn er dus in verschillenden graden. De graad van verwantschap is te vinden door de stappen te tellen die in de stamboom doorlopen dienen te worden om van de ene bloedverwant bij de andere te komen. Zie onderstaand schema: Figuur 1: bloedverwantschap Overgrootouders 3 4 Grootouders Oudoom/ tante Ouders Oom/tante Achterneef/ nicht Startpunt Broer/zus Neef/nicht Achterneef/ nicht Kinderen Neef/nicht Achterneef/ nicht Achterneef/ nicht Kleinkinderen Achterneef/ nicht Achterneef/ nicht Achterneef/ nicht Achterkleinkinderen Achterneef/ nicht Achterneef/ nicht Achterneef/ nicht 23

24 Aanverwantschap Door het huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap. Aanverwanten zijn alle personen die een bloedverwant zijn van de partner. De graad van aanverwantschap is gelijk aan het bloedverwantschap. Door ontbinding van het huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt de aanverwantschap niet opgeheven, op grond van artikel 1:3 lid 3 BW Het recht op een naam Titel 2 van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek vormt de kern van het recht op een naam. Het telt een zestal artikelen. In deze bepalingen wordt aangegeven hoe een voornaam wordt verkregen en onder welke omstandigheden deze kan worden gewijzigd. Ook wordt in deze artikelen bepaald welke geslachtsnaam het kind zal krijgen. Het recht op een naam is geen vermogensrecht. Het is een persoonlijkheidsrecht en valt daarom onder de bescherming van artikel 8 van het EVRM. Het is een recht waarop anderen niet ongestraft een inbreuk mogen maken. De voornaam De voornamen van een pasgeborene worden bij de geboorte aangegeven. De aangever van de geboorte bepaalt de voornamen van het kind. Nederland kent een keuzevrijheid voor het kiezen van een voornaam. Echter, in artikel 1:4 BW worden een aantal beperkingen geformuleerd; de naam mag niet ongepast zijn en de naam mag niet gelijk zijn aan de achternaam, tenzij dit een gebruikelijke voornaam is. De vader is verplicht om aangifte van de geboorte te doen, de moeder daarentegen is hiertoe bevoegd. De aangifte moet binnen een termijn van drie dagen na de geboorte worden gedaan bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. 24

25 De achternaam Elk kind krijgt bij de geboorte een achternaam, ook wel geslachtsnaam genoemd. Een kind welke wordt geboren in een familierechtelijke betrekking met beide ouders, kan zowel de naam van de moeder als van de vader krijgen. De ouders dienen daarvoor bij de geboorteaangifte een keuze te maken. Er bestaan echter ook andere opties, uiteengezet in onderstaande tabel: Tabel 1: achternaam Achternaam Moeder Vader Huwelijk Erkenning Gerechtelijke vaststelling Adoptie Partneradoptie Naam van de moeder, tenzij gezamenlijke verklaring waarin wordt bepaald dat voor de achternaam van de vader wordt gekozen Naam van de moeder, tenzij gezamenlijke verklaring waarin wordt bepaald dat voor de achternaam van de vader wordt gekozen Keuze is vrij aan partijen en staat in de rechterlijke uitspraak vermeld In beginsel behoudt het kind zijn achternaam, maar partijen kunnen ervoor kiezen om het kind de achternaam van de nieuwe ouder te geven Naam van de vader, tenzij naamskeuze 25

26 Het wijzigen van de naam, welke voorwaarden daaraan verbonden zijn en welke procedure gevolgd dient te worden, zal besproken worden in hoofdstuk Woonplaats Onder woonplaats wordt verstaan de plaats waar iemand met betrekking tot de uitoefening van rechten en de vervulling van zijn verplichtingen geacht wordt aanwezig te zijn. Als woonplaats van een natuurlijke persoon geldt zijn woonstede op grond van artikel 1:10 lid 1 BW. Hieronder wordt verstaan, de plaats waar men zijn huis en haard heeft. De woonplaats van een persoon, is in verschillende opzichten van belang. Allereerst is het een antwoord op de vraag waar bepaalde procesrechtelijke handelingen moeten plaatsvinden. Bijvoorbeeld het betekenen van de dagvaarding. Verder is de bepaling van iemand zijn woonplaats van belang voor de relatieve bevoegdheid van de rechter, artikel 99 Rv. Met relatieve competentie wordt bedoeld in welke regio het geschil voor de rechter gebracht moet worden De burgerlijke stand Het doel van de burgerlijke stand is het registreren van rechtsfeiten die de staat van personen bepalen en daarop van invloed zijn. Voorbeeld van dergelijke rechtsfeiten zijn: geboorte, erkenning en overlijden. Ambtenaar van de burgerlijke stand De ambtenaar van de burgerlijke stand wordt door het college van Burgermeesters en Wethouders benoemd, geschorst en ontslagen. De ambtenaar functioneert echter als zelfstandige en is verplicht aan de rechter verantwoording af te leggen. 26

27 De ambtenaar van de burgerlijke stand is belast met familierechtelijke rechtsfeiten. De taak van de ambtenaar is hierin tweeledig: het opmaken van akten en het toevoegen van latere vermeldingen en de bewaring van en de zorg voor de toegankelijkheid van de in de akten opgenomen gegevens. Registers Op grond van artikel 1:17 lid 1 BW bestaat voor iedere gemeente een viertal registers, te weten een geboorteregister, een huwelijksregister, een register voor geregistreerde partnerschappen en een register van overlijden Het huwelijk Vereisten en formaliteiten voor het aangaan van een huwelijk Aan het burgerlijk huwelijk zijn door de wetgever verstrekkende gevolgen toegekend. De wet regelt de vereisten voor het aangaan van een huwelijk in de wetsartikelen 1:31 BW tot en met 1:42 BW. Daarin worden de volgende vereisten gesteld: o Leeftijd Uit artikel 1:31 lid 1 BW blijkt dat de leeftijd van 18 jaar moet zijn bereikt om een huwelijk aan te kunnen gaan. o Monogamie Er mag geen sprake zijn van polygamie. Van polygamie is sprake wanneer er een echtelijke verbintenis is met meerdere personen tegelijk. Op grond van artikel 1:33 BW mag men slechts met één persoon getrouwd zijn. 27

28 o Toestemming Er mag geen sprake zijn van een gestoord geestesvermogen waardoor een partij niet in staat is zijn wil te bepalen of de betekenis van zijn verklaring te begrijpen. Handelingsonbekwamen kunnen geen huwelijk aangaan zonder toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger. Een minderjarige heeft altijd toestemming nodig van zijn ouders. Staat de belanghebbende onder voogdij, dan is de toestemming van de voogd vereist, artikel 1:35 BW. Bij ondercuratelestelling is toestemming vereist van de curandus of de rechter, artikel 1:37 en 1:38 BW. o Overige beletselen Er mag geen sprake zijn van een te nauw bloedverwantschap of familierechtelijke band, op grond van artikel 1:41 BW, ter voorkoming van incest. Van incest is sprake bij alle relaties tussen bloedverwanten in de eerste en tweede graad, dus bijvoorbeeld tussen vader en dochter of broer en zus. Voordat men in het huwelijk kan treden moet er vooraf voldaan worden aan een tweetal formaliteiten. De volgende formaliteiten zijn vereist: o Huwelijksaangifte, artikel 1:43 BW Als men een huwelijk wil aangaan, moet hiervan aangifte worden gedaan bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de woonplaats van één van de partijen. De geldigheidsduur van deze akte is beperkt tot de periode van één jaar. o Bescheiden, artikel 1:44 tot en met 1:49a BW In artikel 1:44 BW worden de stukken die nodig zijn voor de aangifte van het huwelijk bij de burgerlijke stand limitatief opgesomd; dit zijn onder andere de geboorteakte van beide partners en een gewaarmerkt afschrift van de gegevens uit de basisadministratie persoonsgegevens. 28

29 De voltrekking van het huwelijk Nadat voldaan is aan de formaliteiten treden er twee termijnen in werking. Na de huwelijksaangifte geldt een termijn van veertien dagen, een zogenoemde wachttijd, voordat men mag gaan trouwen en een termijn van één jaar waarbinnen het huwelijk gesloten dient te worden. Het huwelijk wordt in het openbaar, in het gemeentehuis ten overstaan van een ambtenaar van de burgerlijke stand voltrokken. Uit hoofde van artikel 1:63 BW moeten hierbij tenminste twee en ten hoogste vier meerderjarige getuigen aanwezig zijn. De aanstaande echtgenoten moeten ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand en in aanwezigheid van de getuigen verklaren dat zij elkaar aannemen tot echtgenoten en dat zij getrouw de plichten zullen vervullen, die door de wet aan de huwelijkse status worden verbonden. Nadat deze verklaring is afgelegd, verklaart de ambtenaar dat partijen door de echt aan elkaar verbonden zijn en maakt hij daarvan een huwelijksakte op die door de echtgenoten en de getuigen wordt ondertekend, artikel 1:67 BW. Gemeenschap van goederen en huwelijkse voorwaarden In Nederland bestaan er twee vormen van huwelijksgemeenschap: in gemeenschap van goederen (titel 7 van boek 1 BW) en onder huwelijkse voorwaarden (titel 8 van boek 1 BW). o Gemeenschap van goederen Nadat een huwelijk voltrokken is, bestaat er tussen de echtgenoten een complete gemeenschap van goederen. De hoofdregel is dat alle tegenwoordige en toekomstige goederen en schulden binnen de gemeenschap vallen. Dat wil zeggen: dat alle bezittingen en schulden die ieder heeft gemeenschappelijk worden vanaf het moment van het huwelijk. 29

30 o Huwelijkse voorwaarden Uit artikel 1:93 BW blijkt dat door het sluiten van huwelijkse voorwaarden de omvang van de gemeenschap beperkt kan worden. De huwelijkse voorwaarden dienen bij notariële akte te worden aangegaan, anders zijn ze nietig, hetgeen wil zeggen dat ze voor het recht nooit hebben bestaan. Deze voorwaarden kunnen zowel voor en tijdens het huwelijk worden gemaakt, blijkens artikel 1:114 en 1:115 BW Geregistreerd partnerschap Op 1 januari 1998 is titel 5A van het Burgerlijk Wetboek in werking getreden, waarin het geregistreerd partnerschap is geregeld. In een vijftal artikelen worden de voorwaarden voor registratie, de gevolgen van een geregistreerd partnerschap en de wijze van beëindiging geregeld. 2 Er gelden ongeveer dezelfde voorwaarden voor het aangaan van een geregistreerd partnerschap als voor een huwelijk. Men mag slechts met één persoon een geregistreerd partnerschap aangaan, blijkt uit artikel 1:80a lid 1 en 2 BW. Aanvullend hierop is dat men niet tegelijkertijd getrouwd mag zijn. De registratie van het partnerschap geschiedt door middel van een akte van registratie door een ambtenaar van de burgerlijke stand. De vermogensrechtelijke gevolgen van een geregistreerd partnerschap worden geregeld in artikel 1:80b BW. Dit artikel bepaalt dat de titels 6, 7 en 8 betreffende het huwelijks vermogensrecht van toepassing zijn op het geregistreerd partnerschap. 2 Van Buchem-Spapens 2009, p

31 Het geregistreerd partnerschap eindigt door de dood of door vermissing van één van de partners (artikel 1:80c sub a en b BW). Ook kan een geregistreerd partnerschap ontbonden worden op verzoek van partijen, met wederzijds goedvinden of op verzoek van één van de partijen, op grond van artikel 1:80c sub c en d. De laatste mogelijkheid is sinds 1 april 2001 om een geregistreerd partnerschap om te zetten in een huwelijk, blijkens artikel 1:80g BW. Het einde van het geregistreerd partnerschap zal verder worden behandeld in hoofdstuk Scheiding Slechts de mogelijkheden tot scheiding zullen in hoofdstuk 1 worden besproken; een meer gedetailleerde uiteenzetting van het echtscheidingsrecht komt in het onderzoek nog nader aan de orde. Echtscheiding Op grond van artikel 1:149 BW kunnen echtgenoten hun huwelijk beëindigen door middel van een echtscheiding. Artikel 1:150 BW bepaalt dat een echtscheiding wordt uitgesproken op verzoek van één van de echtgenoten of op gezamenlijk verzoek. De grond waarop de echtscheiding wordt uitgesproken is duurzame ontwrichting, blijkt uit artikel 1:51 BW. Dit is de enige grond waarop een echtscheiding uitgesproken kan worden; degene die de echtscheiding verzoekt volstaat met te stellen dat het huwelijk duurzaam ontwricht is. De echtscheiding komt niet tot stand door enkel een echtscheidingsbeschikking. Voor het voltooien van de echtscheiding dient de beschikking binnen zes maanden nadat deze definitief is geworden te worden ingeschreven in het register van de burgerlijke stand. Het echtscheidingsrecht zal uitgebreid worden behandeld in hoofdstuk 4. 31

32 Scheiding van tafel en bed Scheiding van tafel en bed wil zeggen dat gehuwde personen uit elkaar gaan maar het huwelijk in stand blijft. Hieruit vloeit voort dat trouwen met een ander via deze weg niet mogelijk is, maar samenwonen wel. Door scheiding van tafel en bed zijn op grond van artikel 1:92a BW de bepalingen van de zesde titel, betreffende de rechten en verplichtingen van echtgenoten, niet meer van toepassing. Op grond van artikel 1:173 BW dient een scheiding van tafel en bed te worden ingeschreven in het huwelijksgoederenregister. De scheiding van tafel en bed kan op dezelfde wijzen en op dezelfde grond worden verzocht als een echtscheiding. De scheiding van tafel en bed kan ongedaan worden gemaakt wanneer de echtgenoten zich met elkaar verzoenen. Indien verzoening is ingeschreven in het huwelijksregister, eindigt de scheiding van tafel en bed, artikel 1:176 BW. Hierdoor herleven alle rechtsgevolgen van het huwelijk alsof er geen scheiding heeft plaatsgevonden. Nadat men van tafel en bed gescheiden is, is er geen mogelijkheid meer tot echtscheiding maar moet het huwelijk na scheiding van tafel bed ontbonden worden. Ontbinding van het huwelijk van echtgenoten die van tafel en bed gescheiden zijn, wordt in beginsel uitgesproken op gemeenschappelijk verzoek. Ook één van de echtgenoten kan het verzoek tot ontbinding indienen. Hierbij geldt dat de scheiding ten minste drie jaar moet hebben geduurd. De ontbinding komt tot stand door inschrijving van de beschikking in de registers van de burgerlijke stand, op grond van artikel 1:179 tot en met 1:183 BW. 32

33 1.2.8 Afstamming Het afstammingsrecht is bij wet van 24 december 1997 ingrijpend gewijzigd. Deze wet is op 1 april 1998 inwerking getreden. 3 De wetgever heeft met deze herziening van het afstammingsrecht willen bewerkstelligen dat bij het tot stand komen en tenietgaan van afstammingsrelaties zoveel mogelijk aansluiting zou worden gezocht bij de biologische waarheid. De term afstamming duidt op de biologische familierechtelijke betrekking die door de geboorte ontstaat. Het afstammingsrecht regelt de familierechtelijke betrekkingen tussen een kind, zijn ouders en de daarbij behorende bloedverwanten (artikel 1:197 BW). Moederschap De moeder staat altijd in familierechtelijke betrekking tot het kind. Artikel 1:198 BW regelt dat de moeder van een kind is: de vrouw uit wie het kind is geboren of de vrouw die het kind heeft geadopteerd. Vaderschap Artikel 1:199 BW bepaalt dat de vader van een kind is de man die op het tijdstip van de geboorte van het kind met de vrouw uit wie het kind is geboren is getrouwd, die het kind heeft erkend, wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld of die het kind heeft geadopteerd. Ontkenning vaderschap Het door het huwelijk ontstane vaderschap kan uit hoofde van artikel 1:200 lid 1 BW worden ontkend op de grond dat de man niet de biologische vader van het kind is. De ontkenning kan plaatsvinden door de vader, de moeder en door het kind. 3 Kamerstukken I 2007/08, , nr. 11d. 33

34 Ontkenning van het vaderschap is niet mogelijk indien de man voor het aangaan van het huwelijk wist dat de vrouw zwanger was van een andere man of indien de man heeft ingestemd met een daad die verwekking tot gevolg kan hebben. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een zogenoemde IVF behandeling. Het rechtsgevolg van de ontkenning van het vaderschap is, dat het kind geacht wordt vanaf zijn geboorte slechts in familierechtelijke betrekking tot zijn moeder gestaan te hebben. De ontkenning van het vaderschap heeft dus terugwerkende kracht, blijkens artikel 1:202 BW. Erkenning Een manier waarop een familierechtelijke betrekking tussen een man en een kind kan ontstaan is door middel van erkenning. Erkenning wordt volgens Nederlands recht niet gezien als waarheidshandeling van afstamming, maar als rechtshandeling. Dit betekent dat erkennen ook kan geschieden door een man die niet de biologische vader van het kind is. Een kind kan in meerdere fases worden erkend: voor de geboorte, bij de geboorte en op een later tijdstip. Erkenning kan zelfs nog plaatsvinden als een kind meerderjarig is. 4 Erkenning geschiedt door een akte van erkenning. Deze kan worden opgemaakt door een ambtenaar van de Burgerlijke stand of door een notaris (notariële akte). Om een kind te kunnen erkennen heeft de man toestemming nodig van de moeder en/of van het kind. De toestemming moet op grond van artikel 1:204 lid 1 sub c en d BW schriftelijk worden gegeven. Is het kind jonger dan 12 jaar, dan is alleen de toestemming van de moeder vereist. Betreft het een kind van 12 jaar of ouder, dan dient het kind ook zelf toestemming te geven. 4 Van Buchem-Spapens 2009, p

35 Een erkenning kan ongedaan gemaakt worden, hiervoor dient er een verzoekschrift ingediend te worden bij de rechter. Vernietiging van de erkenning heeft terugwerkende kracht, hetgeen erop neer komt dat de erkenner juridisch gezien nooit de vader van het kind is geweest. Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap Het vaderschap kan ook gerechtelijk worden vastgesteld op grond van artikel 1:207 BW. Dit is mogelijk sinds de inwerkingtreding van het nieuwe afstammingsrecht op 1 april De gerechtelijke vaststelling van het vaderschap vindt plaats op verzoek van de moeder, zolang het kind de leeftijd van 16 jaar nog niet heeft bereikt en te allen tijde op verzoek van het kind, op grond van artikel 1:207 lid 1 BW. Wordt de procedure tijdens de minderjarigheid van het kind ingesteld, dan wordt het kind vertegenwoordigd door een bijzondere curator. De vaststelling van het vaderschap heeft eveneens terugwerkende kracht en werkt terug tot het moment van de geboorte van het kind. Het vaderschap, ontkenning van het vaderschap, erkenning en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap zullen nader worden toegelicht in hoofdstuk Adoptie Er is een drietal verschillende vormen van adoptie te onderscheiden: o landelijke adoptie o interlandelijke adoptie o partner adoptie 35

36 Landelijke adoptie & partneradoptie Artikel 1:227 BW bepaalt dat adoptie geschiedt door een uitspraak van de rechtbank, op verzoek van één of twee personen. Twee personen kunnen slechts het verzoek tot adoptie bij de rechtbank indienen als zij drie jaar voorafgaand aan het verzoek met elkaar hebben samengewoond. Bij partneradoptatie kan slechts een verzoek tot adoptie worden ingediend wanneer de partner de drie jaren voorafgaand aan het verzoek met de ouder van het kind heeft samengeleefd. Daarnaast geldt een verzorgingstermijn van één jaar, waarin het kind moet zijn verzorgd en opgevoed door degene die het kind wil adopteren. De adoptie kan worden toegekend als deze in het kennelijk belang is van het kind en indien is voldaan aan de voorwaarden die worden gesteld in artikel 1:228 BW. Door adoptie komen de geadopteerde en de adoptiefouders in familierechtelijke betrekking tot elkaar te staan. De oorspronkelijke familierechtelijke betrekkingen houden op te bestaan, tenzij er sprake is van partneradoptie. De adoptie heeft gevolgen vanaf de dag waarop de uitspraak van de rechtbank in kracht van gewijsde is gegaan. Interlandelijke adoptie Voor de adoptie van kinderen buiten Nederland, ook wel interlandelijke adoptie genoemd, bestaan een aantal bijzondere voorwaarden. Deze zijn te vinden in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (hierna te noemen: Wobka); naast deze wet zijn ook een aantal verdragen van toepassing. 36

37 Op grond van de Wobka worden de volgende vereisten voor de adoptie gesteld: 5 o de minister moet beginseltoestemming hebben gegeven (artikel 2 Wobka); o geen van de aspirant-adoptiefouders mag in beginsel ouder zijn dan tweeënveertig jaar (artikel 5 Wobka); o het verschil in leeftijd tussen het kind en de aspirantadoptiefouders mag niet meer dan veertig jaar zijn (artikel 5 en 6 Wobka); o bij binnenkomst van het kind in Nederland dient op grond van artikel 8 Wobka, het kind de leeftijd van zes jaar niet nog te hebben bereikt. Er bestaat een sterke- en een zwakke adoptie. Bij een sterke adoptie wordt de familierechtelijke betrekking tussen het kind en de oorspronkelijke ouders verbroken. Bij zwakke adoptie blijft de oorspronkelijke familierechtelijke betrekking bestaan Minderjarigheid & het gezag over minderjarigen Minderjarigheid Op grond van artikel 1:233 BW is iemand die de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt minderjarig. Hierop bestaan echter wel een aantal uitzonderingen, bijvoorbeeld in geval van een huwelijk- of meerderjarigheid verklaring. Er is een tweetal gevolgen verbonden aan minderjarigheid. Een minderjarige is onbekwaam om rechtshandelingen te verrichten, met uitzondering van de rechtshandelingen die in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk zijn (artikel 1:234 BW). Het tweede gevolg is dat minderjarigen onder gezag staan, op grond van artikel 1:245 BW. 5 Van den Berg 2009, p

38 Gezag Minderjarigen staan altijd onder gezag. Er bestaan drie vormen van gezag, te weten: ouderlijk gezag, gezamenlijk gezag en voogdij (zie onderstaande figuur 2). Figuur 2: gezag Gezag Ouderlijk gezag: Het gezag wordt uitgeoefend door de ouders samen of door één ouder Gezamenlijk gezag: Het gezag wordt uitgeoefend door een ouder samen met een ander (derde) Voogdij: Het gezag wordt uitgeoefend door één of twee derden Ouderlijk gezag vangt aan bij de geboorte van het kind en eindigt wanneer het kind meerderjarig wordt. Het ouderlijk gezag kan worden uitgeoefend door beide ouders of door een ouder alleen. Wordt het gezag uitgeoefend door één ouder, dan is er sprake van eenhoofdig gezag. Ook kan het gezag worden uitgeoefend door een ander die niet ouder is van het kind, dit wordt gezamenlijk gezag genoemd. Gezag kan tevens ontstaan door een gerechtelijke beslissing (artikel 1:295 BW) of een testamentaire beslissing (artikel 1:292 BW); deze gezagsvorm wordt voogdij genoemd. Van voogdij is sprake wanneer het gezag wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders. 38

39 Wie gezag uitoefent over een minderjarige heeft een aantal rechten en plichten. Het gezag heeft op grond van artikel 1:245 lid 1 BW betrekking op een drietal punten: de persoon van de minderjarige, het bewind over zijn vermogen en vertegenwoordiging in burgerlijke handelingen. De persoon die belast is met het gezag is op grond van artikel 1:247 BW verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van het kind. Het gezag houdt voorts in dat de ouders die het gezag uitoefenen de plicht hebben het vermogen van het kind als goede bewindvoerders uit te voeren, zo blijkt uit artikel 1:253j BW. Tenslotte betekent gezag dat de personen die het gezag dragen het kind waar nodig vertegenwoordigen in burgerlijke handelingen, bijvoorbeeld het zetten van een handtekening Omgang Ieder kind heeft recht op omgang met zijn ouders en degene die met hem in een familierechtelijke betrekking staan. Als een ouder geen gezag heeft over een kind, bestaat er wel recht op omgang met elkaar, op grond van artikel 1:377a BW. Bij omgang wordt op de eerste plaats gedacht aan een bezoekregeling, maar ook schriftelijk, telefonisch of contact is een, zij het beperktere, vorm van omgang. 6 Als ouders er ten aanzien van de omgang niet gezamenlijk uitkomen, kan de rechter besluiten hoe een omgangsregeling eruit moet zien, op grond van artikel 1:377a lid 2 BW. Als anderen dan de ouders omgang willen met het kind, kunnen zij hiertoe bij de rechter een verzoek indienen op grond van artikel 1:377a lid 2 BW. Er moet dan sprake zijn van family life, in de zin van artikel 8 EVRM. 7 6 Van den Berg 2009, p Van Buchem-Spapens 2009, p

40 Als de ouders geen gezamenlijk gezag uitoefenen over een minderjarig kind, dan moet de gezaghebbende ouder de ander informeren en raadplegen over belangrijke zaken, de zogenoemde consultatieplicht op grond van artikel 1:377b BW. Hierbij kan gedacht worden aan schoolkeuze en medische behandelingen Meerderjarigenbescherming In bepaalde gevallen kan het voorkomen dat een meerderjarige niet volledig in staat is om voor zichzelf te zorgen en daardoor niet in staat is zijn eigen belangen te behartigen. Er zijn hierbij een drietal maatregelen mogelijk die in deze paragraaf besproken zullen worden, voor een inleiding zie tabel 2. Tabel 2: meerderjarigenbescherming Grond Meerderjarigenbescherming Curatele Bewind Mentorschap Een meerderjarige Een meerderjarige die als gevolg van zijn die als gevolg van zijn lichamelijke of lichamelijke of geestelijke toestand geestelijke toestand tijdelijk of duurlijk Geestelijke stoornis, tijdelijk of duurzaam niet in staat is of verkwisting en gewoonte niet in staat is ten bemoeilijkt wordt van drankmisbruik volle zijn zijn belangen van vermogensrechtelijke nietvermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te aard zelf behoorlijk nemen waar te nemen Gevolg Handelingsonbekwaamheid Niet meer zelf beslissen over de goederen die onder bewind staan Niet meer zelf beslissen over verzorging, verpleging en behandeling 40

41 Curatele Een geestelijke stoornis, verkwisting en gewoonte van drankmisbruik zijn gronden waarop door de kantonrechter curatele kan worden uitgesproken, op grond van artikel 1:378 lid 1 BW. Bij een geestelijke stoornis valt te denken aan psychiatrische patiënten, verstandelijk gehandicapten of dementerenden. Verkwisting is het onverantwoord doen van uitgaven die niet in verhouding staat tot het inkomen en vermogen. Drankmisbruik spreekt voor zich. Curatele kan worden verzocht door de betrokken persoon zelf, diens echtgenoot of andere levensgezel, geregistreerde partner, een beperkte groep van bloedverwanten en eveneens door het openbaar ministerie, op grond van artikel 1:379 BW. De kantonrechter zal in zijn beslissing aangeven wie wordt benoemd tot curator. Een ondercuratelestelling heeft tot gevolg dat een meerderjarige handelingsonbekwaam wordt. Dit kan worden vergeleken met minderjarigheid, zie paragraaf Een rechtshandeling verricht door een handelingsonbekwame kan door de curator worden vernietigd, uit hoofde van artikel 3:32 lid 2 BW. Binnen tien dagen nadat de uitspraken ten uitvoer kunnen worden gelegd, moeten ze worden gepubliceerd in de Staatscourant en in een tweetal door de rechter aan te wijzen dagbladen (artikel 1:390 BW). Bij de rechtbank Den Haag is een openbaar register waarin alle lopende ondercuratelestellingen in Nederland zijn opgenomen. Het curatelenregister is ook online te raadplegen via 41

42 Onderbewindstelling Onderbewindstelling is mogelijk als blijkt dat een meerderjarige niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te nemen. In dat geval kan een kantonrechter op grond van artikel 1:431 BW een beschermingsbewind instellen. De rechter die het bewind instelt, benoemt ook de bewindvoerder. Het bewind kan worden ingesteld over één of meerdere goederen van de belanghebbende. Artikel 1:432 BW bepaalt wie de onderbewindstelling kunnen verzoeken. Het zijn behalve de rechthebbende zelf: diens echtgenoot, geregistreerd partner of andere levensgezel, de naaste bloedverwanten, het openbaar ministerie, de voogd, de curator of mentor. Door het bewind verliest de rechthebbende het beheer over de onder het bewind vallende goederen en kan hij slechts beschikken over die goederen indien de bewindvoerder daarmee instemt. Tot het verrichten van rechtshandelingen, anders dan tot beheer, blijft de rechthebbende bevoegd. Uit artikel 1:428 BW blijkt dat tijdens het bewind uitsluitend de bewindvoerder bevoegd is tot het verrichten van beheershandelingen. Mentorschap Het mentorschap beoogt een aanvulling te geven op de regeling onderbewindstelling. Het betreft de bescherming van de belangen die niet van vermogensrechtelijke aard zijn. Uit artikel 1:450 BW kan worden opgemaakt dat de grond voor instelling van een mentorschap is dat een minderjarige als gevolg van een geestelijke of lichamelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is zijn belangen van nietvermogensrechtelijke aard zelf behoorlijk waar te nemen. Uit artikel 1:451 lid 1 BW blijkt dat het mentorschap kan worden aangevraagd door de rechthebbende zelf, diens echtgenoot, geregistreerd partner of andere levensgezel, de naaste bloedverwanten, het openbaar ministerie, de voogd, de curator of mentor en de rechter op grond van artikel 1:451 lid 3 BW. 42

43 De betrokkene is tijdens het mentorschap onbevoegd om rechtshandelingen te verrichten die zijn verzorging, verpleging of behandeling aangaan. De mentor vertegenwoordigt met betrekking tot deze rechtshandelingen de betrokkene. De mentor kan echter toestemming verlenen aan de betrokkene om de betreffende rechtshandeling zelf te verrichten. 43

44 2. De verzoekschriftprocedure In dit hoofdstuk wordt de algemene verzoekschriftprocedure besproken waar binnen het personen- en familierecht gebruik van wordt gemaakt. In de hoofdstukken daaropvolgend zullen de processtukken per onderwerp nader worden toegelicht. 2.1 De verzoekschriftprocedure Inleiding Procedures kunnen, behalve met een dagvaarding, ook worden ingeleid met een verzoekschrift. 8 Het verzoekschrift wordt ook wel aangeduid met de term rekest. De wet gaat ervan uit dat de dagvaardingsprocedure wordt gevolgd, tenzij expliciet de verzoekschriftprocedure wordt aangewezen; dit wordt ook wel een gesloten systeem genoemd (artikel 261 lid 2 Rv). De verzoekschriftprocedure verschilt op een aantal punten met de dagvaardingsprocedure. De procedure wordt niet ingeleid met een aan de wederpartij gerichte dagvaarding, maar met een aan de rechter gericht verzoekschrift. De behandeling is niet gefaseerd en schriftelijk, maar geconcentreerd en mondeling, waardoor informeler en sneller. Er is niet altijd een wederpartij, maar eventuele belanghebbenden worden voor de behandeling van het verzoek opgeroepen. De procedure mondt niet uit in een vonnis, maar in een beschikking. 9 8 Van Mierlo 2001, p Wieten 2007, p

45 In familiezaken geldt slechts de verzoekschriftprocedure. Op grond van artikel 261 Rv is titel 3 van boek 1 BW van toepassing op alle verzoekschriftprocedures, tenzij de wet anders bepaalt. Aanvullingen en afwijkingen op de algemene verzoekschriftprocedure staan voor personen- en familierechtzaken in titel zes van boek 3. Deze titel is verdeeld in twee afdelingen. De eerste afdeling, artikelen 798 tot en met 813 Rv bevat de algemene bepalingen die van toepassing zijn op het personen- en familierecht. In de tweede titel, artikelen 815 tot en met 827 Rv zijn de bepalingen voor scheidingszaken opgenomen. Wil men een verzoekschriftprocedure aanhangig maken, dan dient men zich af te vragen welke rechter absoluut- en relatief bevoegd is. Ten aanzien van de absolute bevoegdheid is de regeling te vinden in artikel 42 Wet RO. De rechtbanken nemen in eerste aanleg kennis van alle burgerlijke zaken, tenzij in een wettelijke bepaling anders is bepaald. Als hoofdregel voor de relatieve bevoegdheid geldt, op grond van artikel 262 Rv, de woonplaats van de verzoeker of van de belanghebbende. De woonplaats van de belanghebbende moet niet als subsidiair worden gezien maar als alternatief bevoegdheidscheppend. 10 Dat wil zeggen dat de woonplaats van belanghebbende een extra maar gelijkwaardige mogelijkheid is. De uitzonderingen op de hoofdregel zijn opgenomen in de artikelen 263 tot en met 270 Rv. 10 Kamerstukken II 2000/01, 26855, nr. 3, p

Inleiding. Nederlandse personen- en familierecht. Personen- en familierecht 9

Inleiding. Nederlandse personen- en familierecht. Personen- en familierecht 9 I Inleiding Het Nederlandse personen- en familierecht Het personen- en familierecht is voornamelijk neergelegd in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Het verschaft uiteenlopende regels aan jong en

Nadere informatie

Vergelijking Curatele, Beschermingsbewind en Mentorschap

Vergelijking Curatele, Beschermingsbewind en Mentorschap Vergelijking Curatele, Beschermingsbewind en Mentorschap Curatele Beschermingsbewind Mentorschap Vanaf welke leeftijd? 18 jaar 18 jaar 18 jaar De grond voor de maatregel is voor de meerderjarige die tijdelijk

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p. typen of duidelijk

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 1996 1997 Nr. 157 23 761 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met opneming daarin

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p.

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:6614

ECLI:NL:RBDHA:2017:6614 ECLI:NL:RBDHA:2017:6614 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 19-06-2017 Datum publicatie 13-07-2017 Zaaknummer C/09/520036 / FA RK 16-7841 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Personen-

Nadere informatie

Vergelijking Curatele Beschermingsbewind - Mentorschap

Vergelijking Curatele Beschermingsbewind - Mentorschap Vergelijking Curatele Beschermingsbewind - Mentorschap Curatele Beschermingsbewind Mentorschap Vanaf welke leeftijd? 18 jaar 18 jaar 18 jaar De grond voor de maatregel is voor de meerderjarige die tijdelijk

Nadere informatie

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Wijziging van Boek 1 en Boek 10 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten betreffende het uitspreken van de echtscheiding en ontbinding van het geregistreerd partnerschap door de ambtenaar van

Nadere informatie

MENTORSCHAP TEN BEHOEVE VAN MEERDERJARIGEN ARTIKELEN

MENTORSCHAP TEN BEHOEVE VAN MEERDERJARIGEN ARTIKELEN TITEL 20: MENTORSCHAP TEN BEHOEVE VAN MEERDERJARIGEN ARTIKELEN 450-462 Artikel 450 Indien een meerderjarige als gevolg van zijn geestelijke of lichamelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat

Nadere informatie

Gezagsdragers hebben (anders dan pleegouders) de plicht te voorzien in het levensonderhoud van het kind waarover zij het gezag uitoefenen.

Gezagsdragers hebben (anders dan pleegouders) de plicht te voorzien in het levensonderhoud van het kind waarover zij het gezag uitoefenen. GEZAG EN VOOGDIJ WAT IS GEZAG? De wet geeft als omschrijving van gezag: de plicht en het recht om een minderjarig kind (dat is een kind jonger dan 18 jaar) te verzorgen en op te voeden. Wat betekent dit

Nadere informatie

JPF 2013/115 Rechtbank Den Haag 11 februari 2013, C/09/419508 FA RK 12-3722; ECLI:NL:RBDHA:2013:BZ3284. ( mr. Brakel )

JPF 2013/115 Rechtbank Den Haag 11 februari 2013, C/09/419508 FA RK 12-3722; ECLI:NL:RBDHA:2013:BZ3284. ( mr. Brakel ) JPF 2013/115 Rechtbank Den Haag 11 februari 2013, C/09/419508 FA RK 12-3722; ECLI:NL:RBDHA:2013:BZ3284. ( mr. Brakel ) [De minderjarige], geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats], Frankrijk, wonende

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p.

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling

Verzoek tot ondercuratelestelling Verzoek tot ondercuratelestelling Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u bij een rubriek

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling

Verzoek tot ondercuratelestelling Verzoek tot ondercuratelestelling Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u

Nadere informatie

Minderjarigheid in het recht

Minderjarigheid in het recht Minderjarigheid in het recht Minderjarigen zijn personen onder de 18 jaar, tenzij voor hun 18e levensjaar huwelijk, geregistreerd partnerschap (GP) of meerderjarigverklaring van moeder van 16/17 jr Twee

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord / 5. 1 Burgerlijk Wetboek Boek 1 (uittreksel) / 17. Titel 1 Algemene bepalingen / 17. Titel 2 Het recht op de naam / 17

INHOUD. Voorwoord / 5. 1 Burgerlijk Wetboek Boek 1 (uittreksel) / 17. Titel 1 Algemene bepalingen / 17. Titel 2 Het recht op de naam / 17 INHOUD Voorwoord / 5 1 Burgerlijk Wetboek Boek 1 (uittreksel) / 17 Titel 1 Algemene bepalingen / 17 Titel 2 Het recht op de naam / 17 Titel 3 Woonplaats / 22 Titel 4 Burgerlijke stand / 23 Afdeling 1 De

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Curatele, mentorschap en bewindvoerschap

Werkstuk Maatschappijleer Curatele, mentorschap en bewindvoerschap Werkstuk Maatschappijleer Curatele, mentorschap en bewindvoerschap Werkstuk door een scholier 2527 woorden 2 oktober 2001 6,1 34 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Wat is ondercuratelestelling,

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2000 2001 Nr. 79 26 862 Wijziging van de regeling in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het naamrecht, de voorkoming van schijnhuwelijken

Nadere informatie

Het huwelijk van twee mannen of twee vrouwen

Het huwelijk van twee mannen of twee vrouwen Justitie maakt rechten en plichten duidelijk Het leven kent vele gebeurtenissen met juridische gevolgen. Justitie is verantwoordelijk voor de wetten die uw familie- en gezinsaangelegenheden regelen. Zo

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2013 480 Wet van 25 november 2013 tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het juridisch ouderschap van de vrouwelijke partner

Nadere informatie

Compendium van het personenen familierecht

Compendium van het personenen familierecht Mevr. prof. mr. S.F.M. Wortmann Mevr. mr. J. van Duijvendijk-Brand Compendium van het personenen familierecht Elfde druk Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2012 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Hoofdstuk

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling

Verzoek tot ondercuratelestelling Verzoek tot ondercuratelestelling Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p.

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p.

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u bij een rubriek ruimte te kort komt, wilt u dan op een genummerde bijlage

Nadere informatie

Artikel 99 wordt als volgt gewijzigd:

Artikel 99 wordt als volgt gewijzigd: Wijziging van Boek 1 en Boek 10 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten betreffende het uitspreken van de echtscheiding en ontbinding van het geregistreerd partnerschap door de ambtenaar van

Nadere informatie

Wat is gezag? De ouder Gezag en erfrecht Wie heeft het gezag? de NOTARIS en. Gezag. en voogdij

Wat is gezag? De ouder Gezag en erfrecht Wie heeft het gezag? de NOTARIS en. Gezag. en voogdij Wat is gezag? De ouder Gezag en erfrecht Wie heeft het gezag? de NOTARIS en Gezag en voogdij Inhoud Wat is gezag? 2 De ouder 3 Gezag en erfrecht 3 Wie heeft het gezag? 4 Huwelijk 4 Man en vrouw 4 Vrouw

Nadere informatie

PUBLICATIEBLAD. LANDSVERORDENING van de 8'*^mei 2010 tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek^ (Landsverordening herziening namenrecht)

PUBLICATIEBLAD. LANDSVERORDENING van de 8'*^mei 2010 tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek^ (Landsverordening herziening namenrecht) A 2010 l**l N 29 PUBLICATIEBLAD LANDSVERORDENING van de 8'*^mei 2010 tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek^ (Landsverordening herziening namenrecht) IN NAAM DER KONINGIN! In overweging genomen

Nadere informatie

8 Kind en scheiding. mr. MJ.C. Koens. 2e gewijzigde druk

8 Kind en scheiding. mr. MJ.C. Koens. 2e gewijzigde druk 8 Kind en scheiding mr. MJ.C. Koens 2e gewijzigde druk Sdu Uitgevers 2008 Inhoud Voorwoord / 13 Afkortingenlijst / 15 Inleiding/ 17 1. De verantwoordelijkheid van ouders bij scheiding / 19 1.1. De rechter

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of

Nadere informatie

ECLI:NL:RBNHO:2013:10520

ECLI:NL:RBNHO:2013:10520 ECLI:NL:RBNHO:2013:10520 Instantie Datum uitspraak 16-01-2013 Datum publicatie 12-11-2013 Rechtbank Noord-Holland Zaaknummer 187067 / FA RK 11-3921 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p. typen of duidelijk

Nadere informatie

De keuze van de achternaam. Ministerie van Justitie

De keuze van de achternaam. Ministerie van Justitie Ministerie van Justitie De keuze van de achternaam Burgerlijk Wetboek Boek 1, Personen- en familierecht Titel 2 Het recht op de naam Artikel 5 1. Indien een kind alleen in familierechtelijke betrekking

Nadere informatie

1. Echtscheidingsrecht

1. Echtscheidingsrecht 1. Echtscheidingsrecht 1.1 Materieel recht Art. 1:149 BW. Het huwelijk eindigt: a. door de dood; (BW 1:34, 426 v.) b. indien de vermiste, die overeenkomstig de bepalingen van de tweede of derde afdeling

Nadere informatie

VOORJAARSWIJZIGINGEN FAMILIERECHT mr. L.H.M. Zonnenberg

VOORJAARSWIJZIGINGEN FAMILIERECHT mr. L.H.M. Zonnenberg VOORJAARSWIJZIGINGEN FAMILIERECHT mr. L.H.M. Zonnenberg Op 12 februari 2009 verscheen het Koninklijk Besluit van 6 februari 2009. Dat KB regelt de inwerkingtreding van onder meer de Wet van 9 oktober 2008

Nadere informatie

Inleiding tot de burgerlijke stand

Inleiding tot de burgerlijke stand Inleiding tot de burgerlijke stand Mr. J. Kampers bewerkt door: L.J.W. Evers H.Vat 12e druk 2004 Kluwer, Alphen aan den Rijn Voorwoord 13 1 Ontstaan en ontwikkeling van de wetgeving betreffende de burgerlijke

Nadere informatie

SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT

SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT SAMENLEVINGSVORMEN SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT Algemeen De gevolgen van het huwelijk en het geregistreerd partnerschap worden in de wet uitgebreid geregeld. Andere samenwonenden worden door

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2013 2014 33 488 Wijziging van Boek 1 en Boek 10 van het Burgerlijk Wetboek betreffende de huwelijksleeftijd, de huwelijksbeletselen, de nietigverklaring

Nadere informatie

7 Inleiding / 11 8 Verkrijging, verlening, verlies en vaststelling van het Nederlanderschap / 12 9 Nationaliteit en internationaal privaatrecht / 16

7 Inleiding / 11 8 Verkrijging, verlening, verlies en vaststelling van het Nederlanderschap / 12 9 Nationaliteit en internationaal privaatrecht / 16 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Hoofdstuk 1 Inleiding / 1 1 Algemeen / 1 2 Inhoud van Boek 1: personen- en familierecht / 2 3 Literatuur over personen- en familierecht / 3 Hoofdstuk 2 De algemene bepalingen

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of

Nadere informatie

ECLI:NL:RBMNE:2017:449

ECLI:NL:RBMNE:2017:449 ECLI:NL:RBMNE:2017:449 Instantie Datum uitspraak 02-02-2017 Datum publicatie 06-02-2017 Rechtbank Midden-Nederland Zaaknummer C/16/418623 / FA RK 16-4448 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie

Nadere informatie

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Wilt u uw relatie met uw partner officieel vastleggen? Dan hebt u daarvoor drie mogelijkheden: trouwen, geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract.

Nadere informatie

1. Echtscheidingsrecht

1. Echtscheidingsrecht 1. Echtscheidingsrecht 1.1 Materieel recht Art. 1:149 BW. Het huwelijk eindigt: a. door de dood; (BW 1:34, 426 v.) b. indien de vermiste, die overeenkomstig de bepalingen van de tweede of derde afdeling

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap in plaats van curatele S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u bij een rubriek ruimte te kort komt, wilt u dan op een genummerde bijlage

Nadere informatie

Compendium van het personenen familierecht

Compendium van het personenen familierecht Mevr. prof. mr. S.F.M. Wortmann Mevr. mr. J. van Duijvendijk-Brand Compendium van het personenen familierecht Tiende druk y> Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V

Nadere informatie

Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding

Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding Ouderschapsplan opstellen bij scheiding en afschaffing van flitsscheiding Maart 2009 / F&A 9882 Ministerie van Justitie Directie Voorlichting Schedeldoekshaven 100 Postbus 20301 2500 EH Den Haag T 070

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1997 772 Wet van 24 december 1997 tot herziening van het afstammingsrecht alsmede van de regeling van adoptie Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin

Nadere informatie

Geboorte, Huwelijk en Overlijden 07. GHO

Geboorte, Huwelijk en Overlijden 07. GHO , en 07. GHO Deze module heeft betrekking op uitsluitend Nederlandse partijen. Eindterm 07.01. De kandidaat kan met betrekking tot het thema geboorte de van belang zijnde Nederlandse weten regelgeving

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 551 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met verkorting van de adoptieprocedure en wijziging van de Wet opneming buitenlandse

Nadere informatie

5. Bewijs van de opgegeven reden voor ondercur atelestelling

5. Bewijs van de opgegeven reden voor ondercur atelestelling 5. Bewijs van de opgegeven reden voor ondercur atelestelling Dat van de opgegeven reden sprake is, kan als volgt worden aangetoond: met de volgende schriftelijke stukken die ik bij dit verzoek voeg: Korte

Nadere informatie

Wat staat ons te wachten en waar dienen we straks rekening mee te houden. En soms even terug in de tijd!

Wat staat ons te wachten en waar dienen we straks rekening mee te houden. En soms even terug in de tijd! Wat staat ons te wachten en waar dienen we straks rekening mee te houden. En soms even terug in de tijd! Betreft: echtscheiding en ontbinding geregistreerd partnerschap Bekendmaking aan personen die geen

Nadere informatie

Gezag, omgang en informatie. Ministerie van Justitie

Gezag, omgang en informatie. Ministerie van Justitie Ministerie van Justitie Gezag, omgang en informatie Burgerlijk Wetboek, Boek 1 Titel 14 Het gezag over minderjarige kinderen Artikel 245 1. Minderjarigen staan onder gezag. 2. Onder gezag wordt verstaan

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2010 2011 32 137 Vaststelling en invoering van Boek 10 (Internationaal privaatrecht) van het Burgerlijk Wetboek (Vaststellings- en Invoeringswet Boek 10

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p. typen of

Nadere informatie

Het conceptwetsvoorstel lesbisch ouderschap onder de loep

Het conceptwetsvoorstel lesbisch ouderschap onder de loep Het conceptwetsvoorstel lesbisch ouderschap onder de loep Machteld Vonk Inleiding Eindelijk is het zover: de regering is gekomen met een conceptwetsvoorstel om het ouderschap van lesbische paren te regelen.

Nadere informatie

HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen

HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen GERECHTELIJK WETBOEK - Deel IV : BURGERLIJKE RECHTSPLEGING. HOOFDSTUK XI. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en scheiding van goederen Afdeling II. Echtscheiding door onderlinge toestemming. Art.

Nadere informatie

Mevrouw mr M.I. Loof, notaris bij Westvest Netwerk Notarissen, Westvest 38, 2611 AZ Delft, telefoon 015 2191999, info@westvest-notarissen.

Mevrouw mr M.I. Loof, notaris bij Westvest Netwerk Notarissen, Westvest 38, 2611 AZ Delft, telefoon 015 2191999, info@westvest-notarissen. 1 VAN MENTORSCHAP TOT NALATENSCHAP Mevrouw mr M.I. Loof, notaris bij, Westvest 38, 2611 AZ Delft, telefoon 015 2191999, info@westvest-notarissen.nl De wet zegt: als je 18 jaar bent dan ben je meerderjarig

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling

Verzoek tot ondercuratelestelling Verzoek tot ondercuratelestelling Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl S.v.p. typen of duidelijk schrijven. Indien u bij een rubriek

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 27 047 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het gezamenlijk gezag van rechtswege bij geboorte tijdens een geregistreerd

Nadere informatie

Gezag, omgang en informatie

Gezag, omgang en informatie Gezag, omgang en informatie Iedereen in Nederland die jonger is dan 18 jaar staat onder gezag. Dit betekent dat zij sommige beslissingen niet zelfstandig mogen nemen. Meestal hebben de ouders het gezag.

Nadere informatie

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap

Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Verzoek tot onderbewindstelling en/of instelling van mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p. typen of duidelijk

Nadere informatie

Gezag, omgang en informatie

Gezag, omgang en informatie Gezag, omgang en informatie Burgerlijk Wetboek, Boek 1 Titel 14 Het gezag over minderjarige kinderen Artikel 245 1. Minderjarigen staan onder gezag. 2. Onder gezag wordt verstaan ouderlijk gezag dan wel

Nadere informatie

Echtscheiding kan nimmer door onderlinge toestemming plaats hebben.

Echtscheiding kan nimmer door onderlinge toestemming plaats hebben. DERDE AFDELING VAN ECHTSCHEIDING Artikel 260-142 De vordering tot echtscheiding wordt ingesteld bij de kantonrechter, binnen wiens rechtsgebied de gedaagde op het ogenblik van de indiening van het in artikel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1996 1997 24 649 Herziening van het afstammingsrecht alsmede van de regeling van de adoptie Nr. 8 GEWIJZIGD VOORSTEL VAN WET 21 oktober 1996 Wij Beatrix,

Nadere informatie

Het hedendaagse personen en familierecht

Het hedendaagse personen en familierecht Het hedendaagse personen en familierecht (behoudens het huwelijksvermogensrecht) Prof. mr. P. Vlaardingerbroek Mr. K. Blankman Mw. mr. A. Heida Mr. A.P. van der Linden Mw. mr. E.C.C. Punselie Mw. mr. J.A.E.

Nadere informatie

LVAK, najaar 2017 Mr. Lydia Janssen. Beschrijft juridische banden tussen ouders en kinderen

LVAK, najaar 2017 Mr. Lydia Janssen. Beschrijft juridische banden tussen ouders en kinderen LVAK, najaar 2017 Mr. Lydia Janssen } Ouderschap } Gezag } Positie gescheiden ouders } Grove schets van internationale aspecten Beschrijft juridische banden tussen ouders en kinderen 1 } Uit wie het kind

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 145 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met het bevorderen van voortgezet

Nadere informatie

De in de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding vergeten voogden en het voogdijplan

De in de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding vergeten voogden en het voogdijplan Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series De in de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding vergeten voogden en het voogdijplan A.J.M. Nuytinck Published in WPNR, 2008,

Nadere informatie

Echtgenoten die van tafel en bed gescheiden zijn, kunnen om een ontbinding van het huwelijk verzoeken.

Echtgenoten die van tafel en bed gescheiden zijn, kunnen om een ontbinding van het huwelijk verzoeken. Antwoorden door Een scholier 2544 woorden 4 oktober 2004 5,9 36 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Verslag: Scheiden, alimentatie en bijstand in Nederland In dit verslag heb ik, in ieder geval, de antwoorden

Nadere informatie

ECLI:NL:RBAMS:2017:2967

ECLI:NL:RBAMS:2017:2967 ECLI:NL:RBAMS:2017:2967 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 10-05-2017 Datum publicatie 12-05-2017 Zaaknummer C/13/614815 / FA RK 16-6107 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1995 1996 24 649 Herziening van het afstammingsrecht alsmede van de regeling van adoptie Nr. 1 KONINKLIJKE BOODSCHAP Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1997 161 Wet van 10 april 1997 tot wijziging van de artikelen 5 en 9 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en in verband daarmede van enige andere

Nadere informatie

ECLI:NL:RBNHO:2016:10882

ECLI:NL:RBNHO:2016:10882 ECLI:NL:RBNHO:2016:10882 Instantie Datum uitspraak 28-12-2016 Datum publicatie 17-01-2017 Rechtbank Noord-Holland Zaaknummer C/15/245613 / FA RK 16-4085 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie

Nadere informatie

Best Bewindvoering, de Vucht 25, 5121 ZK RIJEN, Tel. Mobiel: 06-25213624 of 06-12879818 www.bestbewindvoering.nl / info@bestbewindvoering.

Best Bewindvoering, de Vucht 25, 5121 ZK RIJEN, Tel. Mobiel: 06-25213624 of 06-12879818 www.bestbewindvoering.nl / info@bestbewindvoering. Curateles Curatele is een rechterlijke maatregel ter bescherming van een meerderjarige die als gevolg van bijvoorbeeld een geestelijke stoornis niet meer staat is om zijn vermogensrechtelijke belangen

Nadere informatie

ECLI:NL:RBDHA:2017:8005

ECLI:NL:RBDHA:2017:8005 ECLI:NL:RBDHA:2017:8005 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 17072017 Datum publicatie 03082017 Zaaknummer C/09/522456 / FA RK 168986 Rechtsgebieden Personen en familierecht Bijzondere kenmerken

Nadere informatie

U gaat scheiden. In dit informatieblad. 1 Wanneer kunt u scheiden?

U gaat scheiden. In dit informatieblad. 1 Wanneer kunt u scheiden? U gaat scheiden U bent getrouwd en u wilt niet langer bij uw partner blijven. Dan kunt u gaan scheiden. Als u gaat scheiden, moet u veel dingen regelen. Dit informatieblad helpt u daarbij. U vindt informatie

Nadere informatie

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Wie zijn relatie met zijn of haar partner formeel wil regelen, heeft daarvoor sinds april 2001 drie mogelijkheden: het burgerlijk huwelijk, het geregistreerd

Nadere informatie

Zitting 1967-8436 1 BOEK 1

Zitting 1967-8436 1 BOEK 1 Zitting 1967-8436 1 Vervanging van het eerste boek van het Burgerlijk Wetboek door Boek 1 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek en, in verband daarmede, wijziging van dit boek en de overige boeken van het

Nadere informatie

Scheiden en Alimentatie

Scheiden en Alimentatie Scheiden en Alimentatie Dagelijks worden aan CSG Advocatuur tientallen vragen gesteld over Scheiden en Alimentatie. Op deze pagina vindt u de antwoorden op de aan CSG Advocatuur meest gestelde vragen over

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 054 Wijziging van enige bepalingen van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek inzake curatele, onderbewindstelling ter bescherming van meerderjarigen

Nadere informatie

Inhoud VOORWOORD LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN V XV 1 DE FASE VOOR DE SCHEIDING 1 1.1 Scheiden of niet 1 1.2 Inschakeling van een advocaat 2 1.3 Verzoening 10 1.4 Gescheiden wonen 11 1.5 Risico s bij

Nadere informatie

ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ1184

ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ1184 ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ1184 Instantie Rechtbank Breda Datum uitspraak 11-04-2011 Datum publicatie 14-04-2011 Zaaknummer 647993 ov 11-945 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel recht

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 30 145 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met het bevorderen van voortgezet

Nadere informatie

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Wie zijn relatie met zijn of haar partner formeel wil regelen, heeft daarvoor sinds april 2001 drie mogelijkheden: het burgerlijk huwelijk, het geregistreerd

Nadere informatie

Definities van de gehanteerde termen:

Definities van de gehanteerde termen: Protocol Scheiding in school 1 Dit protocol: legt uit wie voor de wet ouder van een kind is; formuleert een aantal richtlijnen waar de school zich aan zal houden om misverstanden te voorkomen; beschrijft

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2004 334 Wet van 6 juli 2004, houdende regeling van het conflictenrecht met betrekking tot het geregistreerd partnerschap (Wet conflictenrecht geregistreerd

Nadere informatie

Algemene Module Burgerzaken 22. 2. AMB

Algemene Module Burgerzaken 22. 2. AMB Algemene Module Burgerzaken 22. 2. AMB 22.01. 2.01. Bestanden persoonsgegevens Eindterm 22.01. 2 2.01. De kandidaat kan het doel van de administratie van de burgerlijke stand, en de Basisadministratie

Nadere informatie

Protocol Kind en echtscheiding

Protocol Kind en echtscheiding Protocol Kind en echtscheiding Voorwoord/inhoud Het doel van dit protocol is een handreiking te geven hoe te handelen in een situatie waarin de ouders van het kind de intentie hebben te gaan scheiden of

Nadere informatie

Afstamming. U hebt vragen over uw afstamming of over de afstamming van uw kind

Afstamming. U hebt vragen over uw afstamming of over de afstamming van uw kind Afstamming U hebt vragen over uw afstamming of over de afstamming van uw kind Inhoud Afstamming in het Belgische recht...3 Afstamming krachtens de wet...4 Afstamming langs moederszijde...4 Afstamming langs

Nadere informatie

Protocol Kind en echtscheiding

Protocol Kind en echtscheiding Protocol Kind en echtscheiding Protocol kind en echtscheiding Pagina 1 Voorwoord/inhoud Het doel van dit protocol is een handreiking te geven hoe te handelen in een situatie waarin de ouders van het kind

Nadere informatie

Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen

Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen Echtscheidingsrecht in hoofdlijnen In België kan men onder andere aan de hand van twee verschillende procedures uit de echt scheiden: - de procedure EOT (Echtscheiding Onderlinge Toestemming) - de procedure

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 29 353 Wijziging van enige bepalingen van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het geregistreerd partnerschap, de geslachtsnaam

Nadere informatie

De keuze van de achternaam

De keuze van de achternaam De keuze van de achternaam Inhoudsopgave Deze brochure 2 Naamskeuze voor kinderen door de ouders 3 Kiezen van de voornaam 3 Kiezen van de achternaam 3 Wie krijgt in Nederland met naamskeuze te maken 3

Nadere informatie

De keuze van de achternaam

De keuze van de achternaam De keuze van de achternaam Ieder mens heeft een voornaam en een achternaam. Die krijgen we bij de geboorte, meestal van onze ouders. Namen zijn belangrijk. In het dagelijks leven zorgt de naam voor onderscheid

Nadere informatie

Uw Scheiding Uw Financieel Planner

Uw Scheiding Uw Financieel Planner Uw Scheiding Uw Financieel Planner Dr. O. Botjeslaan 83 9681 GE MIDWOLDA 06-29 07 58 01 www.meyshuis.nl info@meyshuis.nl ING Bank: NL 56INGB 043.58.871 KvK Groningen 01163895 BTW NL104595553B01 SCHEIDEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 145 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met het bevorderen van voortgezet

Nadere informatie

Curatele, bewind en mentorschap

Curatele, bewind en mentorschap DC 40 Curatele, bewind en mentorschap 1 Inleiding Als medewerker maatschappelijke zorg kun je in aanraking komen met cliënten die door de kantonrechter onder curatele gesteld zijn, een bewindvoerder krijgen

Nadere informatie