AB GIETELINK GOTTFRID VAN ECK
|
|
- Pepijn van der Ven
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 FOKKER de vliegende Hollander een filmtheater project Uitvoering: AB GIETELINK GOTTFRID VAN ECK THEATER NOMADE
2 ANTHONY FOKKER EN DE GEBOORTE VAN DE LUCHTVAART Anthony Fokker ( ) is hét pionierssymbool van de Nederlandse luchtvaart geworden. Een onwaarschijnlijk dramatisch levensverhaal dat zich afspeelt op de roerige bakermat van de internationale luchtvaart aan het begin van de 20 e eeuw. Fokker was een man die op 21-jarige leeftijd in een zelfgemaakt vliegtuigje van linnen en hout reeds in 1911 rond de Bavokerk in Haarlem vloog. Het vliegtuigje ging de geschiedenis in als de Fokker Spin. Hij maakte deel uit van de vliegeniersgemeenschap op het Berlijnse vliegveld Johannisthal. Fokker was niet alleen aviateur en ontwerper, hij bleek ook een zakelijk genie. Hij werd de grondlegger van grote vliegtuigfabrieken in Duitsland, Nederland en Amerika. Hij produceerde tijdens zijn leven ( ) duizenden vliegtuigen. Politiek gevoelig lag zijn bijdrage aan de Duitse oorlogsindustrie tijdens de 1 e Wereldoorlog. Zijn vliegtuigfabriek in het Duitse Schwerin produceerde honderden kleine jagers, die werden ingezet aan het front. Anthony Fokker onderhield in die tijd vriendschappelijke relaties met diverse oorlogsvliegers, waaronder de fameuze Rode Baron, Manfred von Richthofen. Na de oorlog in 1918 legden de geallieerden beslag op de Duitse oorlogsindustrie. In een onwaarschijnlijke operatie smokkelde Fokker in 6 treinen met ieder 60 wagons de restanten van zijn fabriek met honderden vliegtuigen over de grens naar Nederland, waar hij in Amsterdam een nieuwe (civiele) vliegtuigfabriek stichtte. In 1921 breidde hij uit naar Amerika, ontwikkelde en bouwde daar een nieuwe generaties verkeersvliegtuigen. Zo werd hij op een zeker moment de grootste vliegtuigbouwer van de wereld. In 1924 maakte zijn F7 de eerste tocht van Amsterdam naar Batavia. In 1929 stierf zijn tweede vrouw na een zelfgekozen val uit een hotelraam. Fokker zelf stierf in 1939 in New York aan de complicaties van een Neusontsteking.. 1. DOCUMENTATIE: FILMFRAGMENTEN, FOTO EN TEKSTMATERIAAL De eerste jaren van de Nederlandse luchtvaart zijn ruim gedocumenteerd. Over Anthony Fokker en zijn vliegtuigen bestaan verschillende boeken. Fokker schreef met behulp van een ghostwriter in 1931 en dramatisch geschreven autobiografie De Vliegende Hollander. Er is veel zwart-wit foto- en filmmateriaal beschikbaar op DVD, You Tube. Televisieprogramma s Andere tijden (VPRO) en Hoge bomen (AVRO) maakten in 2008 een documentaire over Fokker. Verder hebben wij voor filmmateriaal contacten met Eye Filminstituut en Aviodrome. Het diverse filmmateriaal zal een belangrijke rol krijgen in het filmtheaterstuk. 2. ARTISTIEK CONCEPT: MUZIKAAL FILMTHEATER Het filmtheaterstuk is een mengvorm van gemonteerde film, filmexplicatie, theater scènes en livemuziek. Vertrekpunt is de gemonteerde film met een explicateur in de traditie van de stomme film. De explicateur Louis Hartlooper (gespeeld door Ab Gietelink) kruipt geregeld in de huid van Anthony Fokker. Als explicateur/acteur transformeert hij dus naar de hoofdfiguur. De bedoeling is het filmtheater te laten begeleiden door een klein muziekorkest o.l.v. Gottfrid van Eck. Voor muziekstukken en liedjes zal worden geput uit Nederlandse, Duitse en Amerikaanse amusementsmuziek uit de jaren
3 TWEE VERSIES: FILMTHEATER EN SCHOUWBURG Wij willen aan de hand van geselecteerde filmscènes werken aan een scenario op twee niveaus. Het scenario wordt gaandeweg met de keuze voor het meest geschikte filmmateriaal - geschreven door Ab Gietelink en Gottfrid van Eck. 1. De kleinere filmtheaterversie steunt op de filmfragmenten gepresenteerd door een explicateur/ acteur, met een geluidsdecor en muziek van twee muzikanten. Deze productie wordt als eerste ontwikkeld. 2. De grotere schouwburgversie kan zich van daaruit ontwikkelen en in tweede instantie worden aangeboden. Dan is er sprake van uitgewerkte theatrale scènes en handelingen. Het decor zou kunnen bestaan uit een kopie van de historische Fokker Spin, waar Fokker in 1911 als eerste in Haarlem mee opsteeg en rond de Bavokerk vloog. Het is de bedoeling het stuk door 3 acteurs in wisselende rollen en 2 muzikanten te laten uitvoeren. 3. FOKKER S LEVENSVERHAAL: HISTORISCH SCÈNEVERLOOP Het filmtheaterstuk vertelt het levensverhaal van Anthony Fokker tegen de achtergrond van de ontwikkeling van de luchtvaart aan het begin van de 20 e eeuw. Nadruk zal daarin
4 vallen op de meest dramatische fase van Fokkers levensverhaal tussen , dat gedeeltelijk speelt tegen de achtergrond van de 1 e Wereldoorlog. Een tijdperk waarin hij een opmerkelijke rol speelde. De verschillende scènes verlopen historisch. Proloog. Icarische hoogmoed.( ) Het stuk begint met een overview-vertelling van de mythe van Icarus, geïllustreerd met een collage van prachtige film- en fotobeelden van allerlei vaak mislukkende vliegpogingen. Een komische collage met commentaar en muziek. 1. Vroege jaren ( ) In zijn jeugd was Anthony Fokker een jongen die op school mislukte, omdat hij meer bezig was met treintjes, stoommachientjes en het bouwen van papieren vliegtuigjes. Zijn vader zond hem in 1910 naar een Technische School in Duitsland met een kleine afdeling luchtvaart. Fokker werd in Duitsland de eerste Nederlander met een vliegbrevet. 2. Vliegpresentatie in Haarlem (1911) Anthony Fokker maakte naam door als eerste Nederlander met het zelfgemaakte vliegtuigje, de Spin, op te stijgen bij zijn ouderlijk huis in Haarlem en rond de Bavokerk te vliegen. 3. Fokker in Duitsland ( ). Anthony Fokker ontwikkelde zich in de vliegtuigbouw in Johannisthal (Berlijn). Zijn vader bekostigde deze dure hobby en investeerde honderdduizenden in de ambities van zijn zoon. Hij klaagde regelmatig over zijn uitgavenpatroon. Met de komst van de 1 e WO kreeg Antony een grote opdracht van het Duitse leger en de kans om een grote eigen vliegtuigfabriek in Schwerin (Noord-Duitsland) te stichten. In die periode doet hij diverse ontdekkingen, o.a. een mitrailleurconstructie die door de propeller heen schoot. Hij ontmoette onder meer de fameuze oorlogsvlieger de Rode Baron, Manfred von Richthofen en Herman Göring. Anthony wilde een relatie met de eerste vrouwelijke Russische piloot, die bij hem lessen volgde. De affaire zou zijn mislukt omdat de jonge Anthony alleen maar over vliegtuigen wilde praten. 4. Smokkel naar Nederland (1919) Na het Duitse verlies in de 1 e WO dreigde de volledige vernietiging van zijn vliegtuigen en de fabriek in Schwerin. Door tussenkomst van Prins Hendrik verkreeg hij zijn Nederlands paspoort terug. Hij smokkelde in 350 treinwagons 400 motoren, 200 vliegtuigen en 100 parachutes alsmede een groot deel van zijn miljoenenkapitaal naar Nederland. 5. Oprichting van de Nederlandsche Vliegtuigen Fabriek in Amsterdam (1919) Albert Plesman organiseerde even daarna in 1919 in Amsterdam-Noord aan de Petroleumhaven de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (ELTA). Fokker gaf daar vliegdemonstraties. Er kwamen in 6 weken tijd een half miljoen bezoekers. Daarna nam Fokker de tentoonstellingshallen over voor zijn Nederlandsche Vliegtuigen Fabriek. Nog in 1919 werd de KLM opgericht en Plesman werd gevraagd daarvan de eerste directeur te worden. 6. Amerikaanse vliegtuigavontuur ( ). Fokker had gezien zijn binding met de Duitse oorlogsindustrie in Europa een moeilijke positie. Amerika lag achter in haar vliegtuigindustrie, maar had op den
5 duur ongekende mogelijkheden. Fokker werd positief ontvangen en bouwde in Amerika enorme fabrieken. 7. F7 Eerste vlucht Amsterdam-Batavia (1924) Een Fokker F7 van de KLM maakte in 1924 met 10 tussenstops in evenzovele dagen de eerste vliegreis Amsterdam-Batavia 8. De Amerikaanse jaren in zaken en privé Fokker doet veel verschillende zaken in Amerika en wordt daar in 1930 de grootste vliegtuigfabrikant ter wereld. In 1931 Schrijft hij samen met een ghost-writer zijn autobiografie The Flying Dutchman. Fokker ontmoet enkele groten der aarde, waaronder de zoon van president Henry Ford en filmster Charlie Chaplin. Zijn tweede vrouw, de Canadese Violet Austman, voelde zich na een psychose en ziekenhuisopname zo alleen in de relatie, dat ze de zelfmoord pleegde door uit een hotelraam te springen. 9. Dood in New York (1939) Hij stierf op 49 jarige leeftijd aan de complicaties na een neusoperatie.
6 THEATERPERSONAGES Bij een verdere enscenering van het (film)theaterstuk kan men zich naast Anthony Fokker de volgende personages voorstellen: Anthony s vader Herman Fokker, zijn beide vrouwen (nl. de Duitse Sophie von Morgen en de Canadese Violet Austman), een Duitse militaire opdrachtgever, de Rode Baron en Albert Plesman. 4. FILMFRAGMENTEN Naast documentair filmmateriaal over Fokker, vliegtuigdemonstraties en WO I, denken we ook aan dramatisch of komisch filmmateriaal. Bijvoorbeeld een of meer scènes uit de film Balloonatic (1923) van Buster Keaton of Shoulder Arms (1918) van Charlie Chaplin. Laatstgenoemde is misschien het meest interessant, omdat Fokker in zijn Amerikaanse periode contact met hem onderhield. Mogelijk kan er ook dramatisch materiaal gebruikt worden uit films over de Rode Baron, een (willekeurige) huwelijksscène die uit de hand loopt of een zelfmoordscène van een vrouw die van nieuwe dialogen geënt op het leven van Fokker en zijn tweede vrouw Violet - wordt voorzien. Zo kunnen losse filmfragmenten aan elkaar gesmeed worden tot verschillende eenheden: een (Polygoon) journaal, een korte documentaire, een drama, een komische slapstickfilm. Dit zijn diverse genres die de explicateur vroeger kunstig aan elkaar praatte en van commentaar voorzag, met dit ene verschil dat het nu om één levensverhaal en thematiek (nl. luchtvaart) draait en niet om heel diverse onderwerpen. 5. PRODUCTIEFASE VAN FILMTHEATER- EN SCHOUWBURGVERSIE Wij denken in het voorjaar van 2013 in samenwerking met partners als Filmmuseum Eye en Aviodrome het scenario te ontwikkelen en de voorstelling te maken. Wij willen in de nazomer/ najaar 2013 reeds een serie filmtheatervoorstellingen kunnen geven. Mocht er een schouwburgtournee tot de mogelijkheden behoren dan kijken we naar het seizoen 2014/2015. A. Filmtheater locatieproject Forteiland Het is de bedoeling een kleine onderzoeksproject rond Fokker te presenteren op het Forteiland. B. Schouwburgtournee ism. Impact Entertainment In het najaar van 2014 zal het project een schouwburgtournee beleven. Onze impresario Impact Entertainment/ Ruud de Graaf zal de verkoop en contractuele begeleiding naar de Nederlandse schouwburgen verzorgen. Wij zijn met de Stadsschouwburg Haarlem (Jaap Lampe) in gesprek over een première najaar PARTNERS a. Nederlandse Luchtvaart en Ruimtevaart Instituut (NLR) b. Historisch Museum NLR c. Aviodrome d. Fokker Spin Centennial e. Eye Filmmuseum We verwachten de partnerlijst in de loop van het project nog fors te kunnen uitbreiden. 7. FONDSEN EN SPONSORING Wij denken natuurlijk aan de reguliere theaterfondsen.
7 Daarnaast kijken we specifiek naar sponsormogelijkheden uit de luchtvaartwereld. Stichtingen rond Fokker en Schipholfonds, KLM en de overige vliegwereld. 8. CONTACT Ab Gietelink Theater Nomade O.Z. Achterburgwal 203 D 1012 DL Amsterdam telefoon info@theaternomade.nl Gottfrid van Eck Wilde Eend Producties Shetlands ED Utrecht / info@wilde-eendproducties.nl
LESBRIEF ANTHONY FOKKER, EEN FILMTHEATER PROJECT MET LEVENDE MUZIEK
LESBRIEF ANTHONY FOKKER, EEN FILMTHEATER PROJECT MET LEVENDE MUZIEK Doelgroep : 4, 5 en 6 VWO/ HAVO Totale duur toneelstuk: 120 min met pauze Verkorte schoolversie: 60 min AB GIETELINK THEATER NOMADE 1.
Nadere informatieANTHONY FOKKER. Theater Nomade Project. De Vliegende Hollander. Een filmtheaterproject met levende muziek. prospectus
prospectus Theater Nomade Project ANTHONY FOKKER De Vliegende Hollander Een filmtheaterproject met levende muziek Grootformaat prints? CopyNet Print & Sign Generaal Cronjéstraat 39 Haarlem T. (023) 527
Nadere informatieAnthony Fokker De Vliegende Hollander Luchtvaartpionier en Vliegtuigbouwer - zijn werk en zijn leven. Anthony Fokker. De Vliegende Hollander
Anthony Fokker De Vliegende Hollander Een filmtheaterproject met live muziek 1 ANTHONY FOKKER Anthony Fokker (1890 1939) is hét pionierssymbool van de Nederlandse luchtvaart geworden. Een onwaarschijnlijk
Nadere informatieanthony fokker EEn documentaire van ab GiEtElink
anthony fokker Een documentaire van Ab Gietelink CHRONOLOGIE ANTHONY FOKKER ONTWIKKELINGSFASE (1890-1924) 1890 Anthony Herman Gerardus wordt geboren op 6 April geboren als planterszoon in Blitar op Java,
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b
Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatieVliegend Museum Seppe in vogelvlucht
Vliegend Museum Seppe in vogelvlucht Vliegend Museum Seppe is een non-profit organisatie die zich ten doel stelt luchtvaarthistorie te bewaren en ten toon te stellen. Het museum wordt draaiende gehouden
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog
Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-1-b 1 / 14 lees verder bron 1 Een zin uit het programma van een politieke partij (1894): Het
Nadere informatieSCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden
Nadere informatieWERKBOEK. Lest we Forget
1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatie'De geschiedenis van Aviod(r)ome'
'De geschiedenis van Aviod(r)ome' 1955, oprichting van de Stichting voor het Nationaal Luchtvaartmuseum In 1955 namen diverse maatschappelijk organisaties het initiatief om een Nationaal Luchtvaartmuseum
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b
Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de
Nadere informatieHad ik vleugels als een duif, dan zou ik wegvliegen
* HET VLIEGTUIG LUCHTPOST Had ik vleugels als een duif, dan zou ik wegvliegen en rust vinden, schreef de psalmdichter van het Oude Testament. Vanaf de vroegste tijden is de mens jaloers geweest op het
Nadere informatieNaam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem
Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden
Nadere informatieFoundation for Dutch Heritage Overseas BELEIDSPLAN NEW HOLLAND FOUNDATION 2016-2020. Hoofdstuk 1 Inleiding p. 2. Hoofdstuk 2 Huidige situatie p.
BELEIDSPLAN NEW HOLLAND FOUNDATION 2016-2020 Hoofdstuk 1 Inleiding p. 2 Hoofdstuk 2 Huidige situatie p. 2 Hoofdstuk 3 Visie en Missie p. 3 Hoofdstuk 4 Ambities p. 4 Hoofdstuk 5 Stappenplan p. 5 1 Hoofdstuk
Nadere informatieWilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941
Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari 1859 - Doorn, 4 juni 1941 Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen, in het Nederlands Frederik Willem Victor Albert van Pruisen uit het huis Hohenzollern
Nadere informatieDIE VIJF DAGEN IN MEI
DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de
Nadere informatieDe prestaties van onze vliegers op de Indië-lijn
LUCHTPOST * POSTVERVOER - 2 De prestaties van onze vliegers op de Indië-lijn hebben tot een snelle postverbinding tussen Nederland en Indië geleid. Na het succes van van der Hoop in 1924 ging men er zich
Nadere informatieKOSSMANN.DEJONG ARC 13 - INTERIEUR
DE DODE ZEEROLLEN ARC 13 - INTERIEUR De Ruyterkade 107 1011 AB Amsterdam info@kossmanndejong.nl Tentoonstelling zaal 1. Verbeelding van belangrijke aspecten van het dagelijks leven in de tijd waarin de
Nadere informatieAan het slot van het artikel in de vorige aflevering
LUCHTPOST * POSTVERVOER- 3 Aan het slot van het artikel in de vorige aflevering werd gewag gemaakt van de start op 25 september 1930 met een geregelde 14-daagse dienst op Indië. Daarbij werd een brief
Nadere informatieLUCHTPOST - DE OORLOGSJAREN.
LUCHTPOST - DE OORLOGSJAREN. Toen in september 1939 de tweede wereldoorlog uitbrak werd het voor de KLM onmogelijk om op alle l i j nen te blijven vliegen. Alle Europese luchtdiensten, met uitzondering
Nadere informatieADMARE B.V. administraties en belastingen JAARVERSLAG 2012. Stichting Nomade Amsterdam
ADMARE B.V. administraties en belastingen JAARVERSLAG 2012 Stichting Nomade Amsterdam 1. Rapport 1.1 Opdracht 2 1.2 Werkzaamheden 2 1.3 Bevestiging 2 1.4 Algemeen 3 1.5 Terugblik en verwachtingen 3 1.6
Nadere informatie1.1 Opdracht Werkzaamheden Bevestiging Algemeen Resultaten 4
1. Rapport 1.1 Opdracht 2 1.2 Werkzaamheden 2 1.3 Bevestiging 3 1.4 Algemeen 3 1.5 Resultaten 4 2. Jaarrekening 2.1 Balans per 31 december 2016 5 2.2 Winst- en verliesrekening over 2016 6 2.3 Algemene
Nadere informatieBELEIDSPLAN STICHTING HOOGVLIEGERS
BELEIDSPLAN STICHTING HOOGVLIEGERS (Update 2017-2012) ONZE KERNWAARDEN, MISSIE EN AMBITIE Inleiding Het is ongelofelijk wat vrijwilligers van Stichting Hoogvliegers voor elkaar krijgen. We vliegen met
Nadere informatieInformatie voor docent: Les 1
Informatie voor docent: Les 1 a. Eigen antwoord. b. De Eerste Wereldoorlog: Stravinsky verbleef in de jaren voor de oorlog al een aantal maanden per jaar in Zwitserland met zijn familie. Door de Eerste
Nadere informatieVOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :
VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de
Nadere informatieInhoudsopgave BIJLAGEN
BIJLAGEN Leerlijn Theater Thema Identiteit Groep 7 en 8 Mei 2017 Inhoudsopgave BIJLAGEN 1. Introductie van het project - (Voorbeeld)brief van de theaterdirecteur - Reflectievragen 2. Oriëntatie 2.1. Het
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 12 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-2-b bron 1 De vrouw van koning Willem II schrijft in een brief: Willem heeft de opdracht gegeven
Nadere informatieWaar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad
Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieMuziekopdracht. 1950-heden. Naam: Klas: Docent:
Muziekopdracht 1950-heden Naam: Klas: Docent: Muziekopdracht: 20ste eeuw (1950-heden) Ga naar http://www.sitepalace.com/develsteinhavo4/muziek.html. Hier vind je links naar muziek(clips) die je nodig hebt
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieVliegtuigen. Inleiding. De geschiedenis van het vliegtuig
Vliegtuigen Inleiding Een vliegtuig is een voertuig dat in de lucht vliegt. Een passagiersvliegtuig is een vliegtuig die mensen vervoerd. Een gevechtsvliegtuig is een vliegtuig die oorlog voert. Een gevechtsvliegtuig
Nadere informatieCrash gaat verhuizen.. Inhoud
Crash 40-45 gaat verhuizen.. Inhoud 1. Projectinformatie 2. Uitwerking opdracht 3. Vaktaalveld 4. Beroep en opleiding 5. Organisatie 6. Afronding project 7. Bijlagen: A. Plan van aanpak B. Persoonlijk
Nadere informatieStichting Requiem van Theresienstadt: Stemmen van Verzet. Beleidsplan. Amsterdam, september 2014
Stichting Requiem van Theresienstadt: Stemmen van Verzet Beleidsplan Amsterdam, september 2014 1. Het werk dat de stichting doet: De Stichting Requiem van Theresienstadt: Stemmen van Verzet is op 3 juli
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieMysterie De vluchtende keizer
Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede
Nadere informatieCanonvensters Michiel de Ruyter
ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout
Nadere informatieEducatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016
Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieWEBQUEST L6-02 oorlog & vrede
WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus
Nadere informatieAirborne Museum Hartenstein
Airborne Museum Hartenstein Opdrachten VMBO Welkom in het Airborne Museum! De villa is het voormalige hoofdkwartier van de Britten en stond in september 1944 midden op het slagveld. In het Museum is van
Nadere informatieLEMELERVELD TIJDENS WO2
LEMELERVELD TIJDENS WO2 ROUTE 4,5 km Ontdek tijdens deze route hoe Lemelerveld de tweede wereldoorlog beleefde. Werkgroep Doc. '39-'45 van de Historische Kring Dalfsen. 20 17 Lemelerveld tijdens WO2 4
Nadere informatieklas naar Museum Kom met je het Zaans Museum Zaans Museum Educatie Voortgezet Onderwijs
Kom met je klas naar het Zaans Museum Kom met je klas naar het Zaans Museum Zaans Museum Schansend 7 1509 AW Zaandam sales@zaansmuseum.nl www.zaansmuseum.nl/onderwijs Kom met je klas naar het Zaans Museum
Nadere informatieEen blijvende herinnering. Beleidsplan Stichting Russisch Ereveld
Een blijvende herinnering Beleidsplan Stichting Russisch Ereveld 2016-2020 Datum: 23 september 2016 Introductie In 2012 publiceerde de Stichting Russisch Ereveld het beleidsplan 'Niet langer vergeten'
Nadere informatieBoekverslag Nederlands De held door Jessica Durlacher
Boekverslag Nederlands De held door Jessica Durlacher Boekverslag door T. 1011 woorden 18 januari 2017 5,5 8 keer beoordeeld Auteur Genre Jessica Durlacher Psychologische roman, Eerste uitgave 2010 Oorlogsroman
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-13-2-b
Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-13-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een prentbriefkaart uit 1908 Dit is Kenau, die in 1573 in Haarlem
Nadere informatieRassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.
De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige
Nadere informatie1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.
D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier
Nadere informatieGeachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie,
1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2
Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b
Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift
Nadere informatiecolumbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen
columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieWereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich
Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich => Na El Alamein, Stalingrad en Midway werden de Asmogendheden (Duitsland,
Nadere informatieKOUDE OORLOG. Opgavenblad
ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit
Nadere informatieWelke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?
Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste
Nadere informatieTIJDLIJN WOII
1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 TIJDLIJN WOII 1939 1 SEPTEMBER (begin van de Tweede Wereldoorlog) Nazi-Duitsland valt Polen binnen Er wordt een straatverbod voor Duitse Joden ingevoerd Hitler voert
Nadere informatieMOZART(K)RING GELRE - NIEDERRHEIN
MOZART(K)RING GELRE - NIEDERRHEIN VERKORTE VERSIE BELEIDSPLAN 2013 MOZART(K)RING GELRE - NIEDERRHEIN VERKORTE VERSIE BELEIDSPLAN 2013 INHOUD: 1 Oorsprong 2 Uitgangspunten 3 Huidige Situatie 4 Aandachtspunten
Nadere informatieUitleendossier Expo Human Migration
Uitleendossier Expo Human Migration GoodPlanet Belgium Sinds 1997 inspireert GoodPlanet Belgium jong en oud om een duurzame samenleving te realiseren, door positieve acties te ondernemen en expertise te
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2008-II
De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië In 1596 bereikte een Nederlandse expeditie onder Cornelis de Houtman Bantam. 2p 1 Leg uit welk verband er bestaat tussen deze expeditie en
Nadere informatieVan modderig weiland tot luchthaven
100 jaar Schiphol Woordenschat Week 38 klokhuis B Terug Print Van modderig weiland tot luchthaven Schiphol bestaat precies honderd jaar. Op 19 september 1916 landde het eerste vliegtuig er. De luchthaven
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-15-2-b
Bijlage VMBO-KB 2015 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-15-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een tekst op een website over de viering van 200 jaar koninkrijk
Nadere informatieINGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen
Nadere informatiezakelijke mogelijkheden bij Aviodrome www.aviodrome.nl
zakelijke mogelijkheden bij Aviodrome www.aviodrome.nl De startbaan voor uw evenement! Congressen, evenementen, brainstormsessies, workshops, familiefeesten, vergaderingen en bedrijfsuitjes. Allemaal Business
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatie-Mijn naam is Henkjan van der Hoek. -J, dank je wel. - Mijn naam is Alex -Jannet, ja die mocht er niet bij zitten, die zegt altijd van die rare
Interview met Jannet Bodewes Door Timen van Ark en Jaap van der Weerd van www.countryland.nl We hebben in de studio Jannet Bodewes, en wat is uw naam? -Mijn naam is Henkjan van der Hoek Jullie hebben nog
Nadere informatieProjectplan. creatief talent verbinden. Een project van Theaterwerkplaats Kazou www.theaterwerkplaatskazou.nl. Onbekend maakt onbemind
Projectplan creatief talent verbinden Een project van Theaterwerkplaats Kazou www.theaterwerkplaatskazou.nl Voorstelling Kompas, slotapplaus, Junushof Wageningen, 2009 Onbekend maakt onbemind De werelden
Nadere informatieSPEL en WERKELIJKHEID
SPEL en WERKELIJKHEID Lesbrief bij de voorstelling Boring van theatergroep koeterwaals. We hopen dat jullie Boring een leuke voorstelling vonden. Wij hebben bij de voorstelling nog een lesbrief gemaakt
Nadere informatieMUZIEK SUPER MEGA KNAP NATUURKNAP REKENKNAP MUZIEKKNAP ZELFKNAP BEELDKNAP SAMENKNAP BEWEEGKNAP TAALKNAP
MUZIEK NATUUR REKEN BEELD MUZIEK ZELF SAMEN TAAL BEWEEG BEWEEG MUZIEK BEELD NATUUR REKEN ZELF SAMEN MUZIEK TAAL FILMMUZIEK Filmmuziek is de muziek die je hoort tijdens de film. Met muziek worden de sfeer
Nadere informatieDe Nederlandse geschiedenis vanuit een onverwachte hoek. Willem van Oranje
De Nederlandse geschiedenis vanuit een onverwachte hoek Willem van Oranje Willem van Oranje Wij brengen een muzikaal theaterstuk over prins Willem van Oranje. Tijdens deze familievoorstelling blikt de
Nadere informatieCIJFERS Gebaseerd op 1 jaar gegevens NPO-fonds (met uitzondering van de talentontwikkelingstrajecten bij drama, documentaire en radio)
CIJFERS Gebaseerd op 1 jaar gegevens NPO-fonds (met uitzondering van de talentontwikkelingstrajecten bij drama, documentaire en radio) 1 ALGEMEEN 2 Hoeveel aanvragen zijn er in totaal bij het NPO-fonds
Nadere informatieoverzicht activiteiten 75 jaar bevrijding Gemeente Woensdrecht
overzicht activiteiten 75 jaar bevrijding Gemeente Woensdrecht 1944-2019 De Slag om de Schelde In oktober 2019 is het 75 jaar geleden dat Woensdrecht en omgeving bevrijd werd door de geallieerden. Hoewel
Nadere informatieWerkblad: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. 1
Achtergrond informatie voor docenten. D- Day betekend de eerste dag van een grote militaire operatie. In de Tweede Wereldoorlog viel dat op 6 juni 1944. Maar de inval van de Amerikanen in Afghanistan was
Nadere informatieAfb.l (Nijmegen II, 18/21) *
Deze maand is het zeventig jaar geleden dat de oorlog in Europa (VE Day) ten einde kwam. Met operatie Market Garden' was de bevrijding van Nederland begonnen, maar na de mislukking van de slag om Arnhem
Nadere informatieWat rest is een foto
Wat rest is een foto Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum, Leeuwarden
Nadere informatieToespraak Gerdi Verbeet. Conferentie 1WO2: jongeren en de toekomst van herdenken Amersfoort, 14 mei Dames en heren,
Toespraak Gerdi Verbeet Conferentie 1WO2: jongeren en de toekomst van herdenken Amersfoort, 14 mei 2016 Dames en heren, Goed dat ik u allemaal hier samen zie op deze bijeenkomst van de werkgroep 1WO2.
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Paspoort Ik houd mijn spreekbeurt over paspoorten. Sommige van jullie zijn vast wel eens naar het gemeentehuis geweest om met jullie vader of moeder een paspoort te halen. Ik moest ook een keer mee en
Nadere informatieNaam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking
Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Jodenvervolging in Duitsland De reden dat de joden vervolgd en vermoord werden tijdens de Tweede Wereldoorlog was, dat de joden rijk en succesvol
Nadere informatieEen conflict niet alleen maar om macht en belangen, maar ook tussen 2 ideologieën: Kapitalisme/democratie en Communisme
Samenvatting door M. 508 woorden 21 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting GS Definitie Koude Oorlog: Conflict waarbij alle middelen (economisch, politiek, ideologisch, etc.) worden
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieINFORMATIE ROTTERDAM CULTUURDAG CKV1 donderdag 18 april 2013
INFORMATIE ROTTERDAM CULTUURDAG CKV1 donderdag 18 april 2013 SCAPINO BALLET EN HET WERELDMUSEUM Het Scapino Ballet is een Nederlands ballet- en dansgezelschap uit Rotterdam. Het Scapino Ballet was de eerste
Nadere informatieNieuwsbrief mei
Nieuwsbrief mei 2011 Met de uitgave van een nieuwsbrief zullen we u in de toekomst regelmatig informeren over interessante activiteiten van de Historische Vereniging Den Dolder. Website Historische Vereniging
Nadere informatieGrize Lok. Het Goud van Oud zit in de aders van onze herinneringen
Het Goud van Oud zit in de aders van onze herinneringen Grize Lok een podium voor levenswijsheid levenservaring en levensverhalen voor ouderen in verzorgingstehuizen Wie vraagt aan ouderen wat zij kunnen?
Nadere informatieAuto. Inleiding. Geschiedenis van de auto
Auto Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen dagelijks gebruik van de auto maken en onze wereld zonder auto's nauwelijks meer voor te stellen is. Bovendien wist ik er zelf ook nog niet
Nadere informatieReisverslag Oostelijk Duitsland 2012 Deel 5 [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Oostelijk Duitsland 2012 Deel 5 Reisverslag Oostelijk Duitsland 2012 Deel 5 [1] Door wjvanderzanden [2] op zo, 07/15/2012-18:18
Nadere informatieGrote Klus Thema : Cultuur
Grote Klus Thema : Cultuur Bij cultuur horen : muziek drama beeldend dans erfgoed foto/film - literatuur Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met onze speciale cultuur viering. Als
Nadere informatieAdolf Hitler: Braunau am Inn, 20 april 1889 Berlijn, 30 april 1945
Adolf Hitler: Braunau am Inn, 20 april 1889 Berlijn, 30 april 1945 Hij was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Hij was
Nadere informatieDe koude oorlog Jesse Klever Groep 7
De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet
Nadere informatieDe tijd van: Wereldoorlogen
De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun
Nadere informatieONTMOETEN KENNY KOKEN
Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN ONTMOETEN KENNY KOKEN Boven de wolken en maken we ons gereed voor vertrek. Namens de bemanning wens ik u een prettige vlucht aan boord van ons toestel. Timo controleerde
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieIedereen overal en altijd laden
Iedereen overal en altijd laden Jorrit Zijdewind 19-11-2015 1 1 intro zelf 19-11-2015 Allego template Even voorstellen 2 Geboren en getogen in Utrecht Onrustig en reislustig Van fysiotherapeut naar communicatiefanaat
Nadere informatieAan het slot van het artikel in het april-nummer
LUCHTPOST POSTVERVOER Aan het slot van het artikel in het april-nummer werd melding gemaakt van de oprichting van de K.L.M. in 1919 en de opening van de l i j n Amsterdam- Londen op 17 mei 1920. - HET
Nadere informatieHet ultimatum. Lesblad A. 14 mei 1940 tijd: 10:30
lesbladen Lesblad A 14 mei 1940 tijd: 10:30 Het ultimatum Pieter Scharroo is in de Tweede Wereldoorlog kolonel bij het Nederlandse leger. Hij is de baas over de Nederlandse legertroepen in Rotterdam. Op
Nadere informatieWaar verleden en heden elkaar ontmoeten
Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Introductie Graafs Museum Het Graafs Museum is gevestigd in de Hampoort, de laatste overgebleven stadspoort van de vestingstad Grave. Een locatie die mede het verhaal
Nadere informatieLESBRIEF. Bosch in Bed
LESBRIEF Bosch in Bed 1 Inleiding De schilder Jheronimus Bosch maakte schilderijen met allerlei vreemde personages, gebeurtenissen, hij schiep een bizarre droomwereld. Tussen wakker worden en dromen fantaseren
Nadere informatie