B I S N E Z MANAGEMENT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "B I S N E Z MANAGEMENT"

Transcriptie

1 VEILIG? Vanavond hebben we het over veilig? mét vraagteken, en dat onderwerp ligt me na aan het hart. Ik ben twintig jaar geleden afgestudeerd als hoger veiligheidskundige en ik heb jarenlang met het onderwerp gewerkt en geworsteld binnen de chemische industrie. Toen ik daar als jong ventje ging werken aan risicobeheersing, lag de chemische industrie vanwege een veelheid aan rampen,ongelukken, gifbelten en milieuproblemen in de goot van de publieke waardering. Mijn omgeving schrok dan ook: jongen, zou je dat nou wel doen? Je kon vroeger zo goed leren! Maar het leek me nu juist een leuke uitdaging, en ik heb er met plezier gewerkt. Ik heb er veel ervaring opgedaan met het managen van veiligheid en met het inschatten en beleven van risico s en daar wilde ik het vanavond eens met u over hebben. Want managers, ondernemers en bestuurders worden verondersteld risico s in te schatten als onderdeel van het vak. Wij behoren onacceptabele risico s te verkleinen of te vermijden en gecalculeerde risico s te nemen! Maar mijn stelling vanavond is dat het nemen van gecalculeerde risico s een illusie is. Wij spelen dagelijks roulette op ons werk. Dat vraagteken achter veilig? staat daar niet voor niets. Ik ga u deze boude bewering illustreren aan de hand van een paar praktijkvoorbeelden. Het eerste voorbeeld gaat over dat calculeren van risico s, en wat we daar dan mee moeten. Het was 1990 toen mijn werkgever in de chemie besloot een nieuwe reactor te gaan bouwen, waarin zich erg gevaarlijke processen afspelen om een mooi eindproduct te kunnen maken: verf op waterbasis, wat destijds een zeer wenselijke vernieuwing was voor mens en milieu. De overheid dwong ons om een enorme risicostudie uit te voeren, want als toezichthouder wilde men de risico s gekwantificeerd zien in harde getallen. Men wilde gecalculeerde risico s kunnen nemen. Uit die studie kwam een soort kaart van de omgeving van onze nieuwe reactor met zogenaamde risicocontouren erop. Dunne lijntjes in een kilometers grote, slordige cirkel, met getalletjes er bij als 10 E -6. Als je binnen die cirkel woonde, had je een kans van eens in de 1 miljoen jaar om te overlijden als gevolg van een ongeval met onze reactor. Allemaal heel wetenschappelijk gecalculeerd door de knappe koppen van TNO. Wat stelt u zich daar precies bij voor, eens in het miljoen jaar? Is dat veel of weinig? Volgende, nog veel moeilijkere vraag: is dat acceptabel? 1 / 5

2 Ik wist het ook niet, maar op last van de overheid moesten wij wel een informatieavond beleggen met omwonenden die binnen die contour van 10 E -6 woonden. U ziet het voor u: een rokerig zaaltje in een Limburgs dorp, met twintig gepensioneerden en een activistische moeder achter de gratis koffie met gebak. Ik presenteerde als jonge deskundige het hele verhaal, legde uit wat ik dacht dat 10 E -6 betekende en wachtte in spanning af wat de reactie was van mijn buurtgenoten. De eerste vraag was meteen raak. Een oud mevrouwtje wilde weten of eens in de miljoen jaar, of dat ook mórgen kon gebeuren Daar raakte ze precies aan de grote zwakte van ons idee dat je veiligheid in getallen kunt vangen; calculeren gaat wel, maar wat betekenen die getallen eigenlijk? En hoe beleven we die? Natuurlijk had die dame gelijk, en ik kon moeilijk antwoorden dat ze dan daarna een statistische zekerheid had dat het jaar niet nog eens zou gebeuren. Want ook dat is niet waar. Ik zette me schrap voor een onmogelijke discussie, maar die kwam er niet. Want de volgende vraag was: worden onze huizen nu minder waard? en daar is de hele verder avond over gedebatteerd. Geen ander risico kon de interesse meer opwekken. Conclusie die avond: alle risico s zijn acceptabel als ons geld maar veilig is! Houdt u die even vast, want daar gaan we zo nog verder op in. Tweede voorbeeld. Sinds 9/11 hebben wij voortvarend een Nationale Coördinator Terrorismebestrijding aangesteld in Nederland, tot voor kort was dat de heer Tjibbe Joustra. Hij heeft een enorm apparaat aan mensen en middelen tot zijn beschikking gekregen, die hard aan het werk zijn om terroristische groepen op te sporen en te bestrijden. Fantastisch natuurlijk. Sinds de moord op Theo van Gogh is er dan ook geen enkele dode meer gevallen als gevolg van terrorisme in ons land. In lange jaren voor de dood van Van Gogh echter ook niet. De vraag of onze veiligheid met al die inspanning werkelijk wordt vergroot is dus gerechtvaardigd. Ik zal het eens op scherp zetten. Uit de cijfers blijkt dat er in de afgelopen vijfentwintig jaar of zo gemiddeld 0,1 persoon per jaar overleden is aan terroristisch geweld in ons land. Ik las ergens dat iemand die het radicalisme aanhangt het terrorisme vergeleek met een wespenplaag voor onze samenleving, en dat bracht me op een idee. Ik heb het even voor u nagezocht, er overlijden jaarlijks gemiddeld vier mensen in Nederland aan wespensteken. Dat is veertig keer zoveel dan aan terrorisme. Ik stel dan ook voor dat de opvolger van de heer Joustra zijn prioriteiten per direct verlegt naar een actieve opsporing en bestrijding van wespen, omdat dat een aantoonbaar groter risico betreft in ons land. Deze conclusie is op basis van de nuchtere risicocalculaties gerechtvaardigd. Maar veel wetshandhavers en politici zullen toch reageren als door een wesp gestoken! 2 / 5

3 Het probleem is dat al die gecalculeerde risico s ons zo weinig zeggen, al was het maar omdat het zulke absurd kleine getallen betreft. Ik zal u proberen te helpen, door ze in perspectief te plaatsen. Dat getal van 10 E -6 is de wettelijke grens voor acceptatie van risico s van industriële ongevallen. Veel of weinig, acceptabel of niet, laat ik het vergelijken met bijvoorbeeld het geaccepteerde risico op overstroming van de Zeeuwse deltawerken: eens in de jaar, dus 100 maal groter. Maar daar gaat dan ook een ander ministerie over. De kans dat u overlijdt aan een wespensteek is elk jaar 2*10 E -7 (afgerond). Dat is weinig, maar ongeveer vergelijkbaar met de kans op het winnen van de hoofdprijs in de Staatsloterij als u één lot heeft gekocht. Het risico om te sterven door toedoen van een terrorist is dan weer een paar ordes van grootte kleiner. Maar wij blijven doodsbang voor extremisten, wapperen een wesp aan de eettafel gedachteloos weg en kopen gewoon een staatslot in de hoop op de jackpot. Nou heeft de opvolger van meneer Joustra nog een management probleem. Hij kan al zijn mensen en middelen maar een keer inzetten, op de wespen of op de terroristen. Hij moet dus een afweging maken, want zijn middelen lees geld zijn eindig. Hetzelfde geldt voor de Deltawerken: misschien wilt u die wel opgehoogd hebben tot de overstromingskans gereduceerd is tot eens in de miljoen jaar. Maar wat mag dat kosten? Ten behoeve van zo n afweging moeten (risico)beleidsmakers mensenlevens in geld gaan uitdrukken. Waarschijnlijk vindt u data dat helemaal niet kan of zelfs niet mag, een prijskaartje hangen aan een mensenleven. Dan ga ik u nu van een illusie afhelpen: er staat een prijs op uw hoofd. In de wereld van de risico s wordt er een bedrag gehanteerd wat een mensenleven waard is. Dat wil zeggen, wat u persoonlijk mag kosten, in termen van veiligheid. Value of Statistical Life heet zoiets in het vakjargon. Het hangt er een beetje vanaf waar u vandaan komt. Hier in Europa rekenen we met bedragen van 2,5 tot 4,4 miljoen Euro voor een mensenleven, in Amerika zijn mensen blijkbaar goedkoper, want daar gaan ze uit van 2 tot 2,6 miljoen Euro. Overigens, die bedragen zijn zonder aanzien des persoons, u bent even duur als een draaideurcrimineel. Cynisch, hoor ik iemand opmerken? De risicoanalisten willen gewoon alle emotie uitsluiten uit hun calculaties. Zij willen beslissen op keiharde getallen alleen. En daar zit m nou net de grote kloof met u en mij en andere beslissers. Wij mensen van vlees en bloed nemen beslissingen, wegen risico s af, met ons verstand, denken we. Maar eigenlijk doen we dat vooral op ons buikgevoel, op emoties zoals angst, en bij mannen is de testosteronspiegel in het bloed de belangrijkste factor. 3 / 5

4 Onderzoek heeft uitgewezen dat er een direct verband is tussen de hoogte van de testosteronspiegel en de bereidheid risico s te nemen om het even op welk gebied. Dat vertekent het beeld van de harde getallen natuurlijk enorm, waardoor die getallen ons niets meer zeggen. En dan is er nog de vertekening door de media. Helaas halen rampen met veel slachtoffers de schijnwerpers, worden breed uitgemeten in de media, maar sluipende risico s die talloze slachtoffers maken zonder veel lawaai, halen de media zelden. Gevolg: vliegrampen en terrorisme lijken veel gevaarlijker dan, pakweg, fietsen en wespen. Het omgekeerde is echter waar. Maken we nu een stapje naar een ander gebied waar veilig? duidelijk met een vraagteken wordt geschreven. Want in het afgelopen jaar blijkt dat ons GELD dus niet veilig is! De kredietcrisis en de economische crisis slaan toe, banken vallen om en wij vallen de ene verbazing in de andere. Zegt de beursanalist dat er een sterk weerstandsniveau in de AEX zit op 300 punten, floep, hij schiet er zomaar doorheen. Gecalculeerde weerstandsniveaus zijn pure statistische fictie, zoals de meeste financiële indicatoren. De enige echte bodem onder een beurskoers is NUL, en geld is een afspraak, niks meer en niks minder. Kijk maar naar meneer Mugabe in Zimbabwe, die zich niet aan afspraken houdt en de Zimbabwaanse munt heeft gedegradeerd tot bedrukt Wc-papier. Ondertussen denken wij bezorgd aan onze pensioenen, zijn alle Nederlandse huishoudens gezamenlijk 150 miljard Euro spaargeld kwijt, op papier tenminste, en krimpt onze economie dit jaar met wel 2 of 3%, het ligt eraan welke onheilsprofeet je moet geloven. Wat een rampspoed, wat een onveiligheid! Ik heb het even voor u nagezocht, maar die krimp werpt ons terug schrikt u niet op het niveau van de zomer van 2007! Weet u nog wat u toen deed? Zo erg wordt het deze zomer weer! Toen waren we allemaal straatarm en doodongelukkig, toch? Natuurlijk, de bankiers hebben het gedaan, met hun onverantwoordelijke gedrag, hun mistige financiële constructies die ze zelf niet begrepen, hun graaibonussen en hun onvoorstelbaar gebrek aan risicomanagement. Er zijn er vanavond hier een paar aanwezig, en ik heb voor deze gelegenheid bij de uitgang een ton pek en een grote zak veren klaar laten zetten, zodat u straks, bij het uitgaan, uw gram kunt gaan halen. En verder hebben de toezichthouders het wel gedaan. Volledig gefaald bij het in de gaten houden van de onverantwoorde risico s die er genomen zijn. Ons consumenten totaal niet goed voorgelicht. Ook in de pek en de veren ermee! Wie hebben we dan verder nog? Wij spaarders en beleggers, wij geldbeheerders; wij wilden een zo hoog mogelijk rendement op onze centen. 4 / 5

5 En tja, een paar procent op een spaarrekening of een veilige staatsobligatie vonden we niet genoeg natuurlijk. Nee, wie hoge rendementen laat lopen is een dief van de eigen portemonnee, en onze testosteron vertelde ons dat het vast wel goed zou gaan. Dus lieten we ons wijsmaken dat we in ruil voor grote winsten héél weinig risico liepen, een gecalculeerd risico bovendien. En zo namen we allemaal een woekerpolis en een beleggingshypotheek, want de financieel adviseur zei dat het goed was en iedereen deed het toch? Vervolgens stapten we massaal op het verkeerde moment in op de beurs; toen het slecht ging stapten we vervolgens massaal op het verkeerde moment uit, en stortten onze resterende spaarcenten op Icesave. Ik ook hoor, ik ben net zo n lemming als u. Op naar de afgrond, want iedereen loopt die kant op, dus het zal wel goed zijn. Wij allemaal dus ook in de pek en veren, want risico s beoordelen als het gaat om ons GELD: hou maar op. We krijgen eerst Eurotekens in de ogen, en gaan dan aan risicomanagement doen, terwijl de testosteron ons uit de oren spuit! We gaan nu met z n allen veel leren van deze crisis. Nu het kalf is verdronken dempen we de put natuurlijk wel. In de chemische sector is het uiteindelijk ook gelukt om risico s beheersbaar te maken, en dat gaat in de financiële wereld ook echt wel gebeuren, daarvoor zijn de belangen te groot. Maar laten we onszelf alstublieft niets wijs maken, als belegger, als spaarder, als manager: het beoordelen van risico s, gecalculeerde risico s, dat blijft meestal een illusie. Is dat nou erg? Het is wel vervelend om je geld te verliezen, zo lang je je vermogen maar niet kwijtraakt. Je vermogen een ander te vertrouwen, relaties op te bouwen, kansen te zien en te benutten, en zo dat geld gewoon weer te gaan verdienen. Dan komt het allemaal wel weer goed met die economie. En veilig? Dat vraagteken staat daar goed. Dat houdt ons scherp, dat mag niet verdwijnen. Gelukkig ook maar, want anders wordt het leven zo voorspelbaar, zo saai Henk van Rossum Zaltbommel Februari / 5

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Design Document If This Then That. HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art

Design Document If This Then That. HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art Design Document If This Then That HSP moodlight Liad Damhuis G&I1B Game Art Concept Iedereen ervaart wel eens stress of een drukke ruimte die ze even teveel wordt waar ze even weg van moeten gaan om tot

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Beursdagboek 10 September 2013.

Beursdagboek 10 September 2013. Beursdagboek 10 September 2013. Morgen is het al weer 12 jaar geleden. Gisterenavond Tijd 20:16 uur. Op het moment van sluiten van onze beurs gisteren stond de Dow op +86 punten. Op dit moment zien we

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende

Nadere informatie

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS

ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties

Nadere informatie

Wie maalt om de molens?

Wie maalt om de molens? deel 1 Dag 1 Er is een ongeluk gebeurd vandaag, met meneer Swarteschaep. Eind van de middag was ik zakken graan naar binnen aan het sjouwen. De baas was op de stelling aan het werk. Ineens hoorde ik een

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Nora Kansas. Het gebeurde op een maandagochtend. Hét. Datgene waarnaar we allemaal op zoek zijn. Liefde. Op een maandagochtend.

Nora Kansas. Het gebeurde op een maandagochtend. Hét. Datgene waarnaar we allemaal op zoek zijn. Liefde. Op een maandagochtend. Nora Kansas Het gebeurde op een maandagochtend. Hét. Datgene waarnaar we allemaal op zoek zijn. Liefde. Op een maandagochtend. Mijn moeder noemde maandag altijd de Dag van de hartaanval, omdat op die dag

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Beste lezers van De Geldfabriek,

Beste lezers van De Geldfabriek, Beste lezers van De Geldfabriek, Ik hoop dat jullie veel plezier hebben gehad met het lezen van dit verhaal. Vonden jullie ook dat Pippa wel erg veel aan mooie spullen dacht? En dat sommige mensen onaardig

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Krabbie Krab wordt Kapper

Krabbie Krab wordt Kapper E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8 Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8 Hé. Hallo! Wat ontzettend leuk dat je naar mij kijkt. Ja, je ziet het goed. Ik ben een pet. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet.

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 7. Epiloog: Makkelijker dan je dacht 91

Inhoud. Voorwoord 7. Epiloog: Makkelijker dan je dacht 91 Inhoud Voorwoord 7 1. Waarom ga je niet beleggen? 11 2. Rare jongens, die beursgoeroes 19 3. Sparen kost rendement 27 4. Zoek niet naar die ene speld 37 5. De lange termijn 45 6. Lage kosten 51 7. Welk

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Onderzoek: Studiekeuze

Onderzoek: Studiekeuze Onderzoek: Studiekeuze Publicatiedatum: 31-01- 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 t/m 31 januari 2014, deden 712 scholieren en 1064 studenten mee. De uitslag van de peiling

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

Ander werk van Naima El Bezaz

Ander werk van Naima El Bezaz Vinexvrouwen Ander werk van Naima El Bezaz De weg naar het noorden (roman, 1995) Minnares van de duivel (verhalen, 2002) De verstotene (roman, 2006) Het gelukssyndroom (roman, 2008) Naima El Bezaz Vinexvrouwen

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Tekst en lied startzondag 21 september.

Tekst en lied startzondag 21 september. Tekst en lied startzondag 21 september. We zingen op de wijze van het zgn. Farce Majeurelied 1 VERGRIJZING.... Vergrijzing K. Zo hier zijn we dan! Mag ik mijn partner en mijzelf eerst even voorstellen.

Nadere informatie

LOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je?

LOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je? LOOPBAAN-ANKERTEST Welke baan past bij je? Waarom werk je? Welke aspecten motiveren je in jouw werk? Welke inhoudelijke zaken moet je werk bevatten zodat je het naar je zin hebt en met plezier en resultaat

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate

Nadere informatie

FINANCIELE ZEKERHEID. GfK September 2015. GfK 2015 Achmea Financiële Zekerheid september 2015

FINANCIELE ZEKERHEID. GfK September 2015. GfK 2015 Achmea Financiële Zekerheid september 2015 FINANCIELE ZEKERHEID GfK September 2015 1 Opvallende resultaten Meer dan de helft van de Nederlanders staat negatief tegenover de terugtredende overheid Financiële zekerheid: een aanzienlijk deel treft

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Universiteit

Erasmusbestemming: Universiteit Erasmusbestemming: Rijsel Academiejaar:2006-2007 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De univ ligt vrij dicht bij het centrum, maar als

Nadere informatie

Moeilijk? Zo ben ik nu eenmaal!

Moeilijk? Zo ben ik nu eenmaal! Ik ben Marieke Sweens, ik heb een partner, ik heb een huis, ik heb een hond, ik heb een baan, ik heb naast m'n baan een eigen bedrijf. En ik heb borderline. Dit is hoe ik mezelf introduceer bij workshops

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Mijn dochter; boulimia en borderline

Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline E.M. van der Linden Schrijver: E.M. van der Linden Coverontwerp: via Brave New Books ISBN: 9789402130331 E.M. van der Linden Dit

Nadere informatie

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid? Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Beslis zelf over je toekomst!

Beslis zelf over je toekomst! Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.

Nadere informatie

Bouw je eigen pensioen Ontdek het licht aan het eind van de duistere tunnel

Bouw je eigen pensioen Ontdek het licht aan het eind van de duistere tunnel z Bouw je eigen pensioen Ontdek het licht aan het eind van de duistere tunnel Stephan Toom Inleiding Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: dit is geen eeboek om je te verleiden je aan te sluiten

Nadere informatie

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden. Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Maakt geld gelukkig? VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 2 ½ uur. Voor de volledigheid hieronder eerst

Nadere informatie

Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie

Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie 1. De meeste mensen zijn primair: A. visueel ingesteld. B. kinesthetisch ingesteld. C. socialistisch ingesteld. D. auditief ingesteld. 2. Wat is het belangrijkste

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden.

TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. 5. Onderweg naar een feestje doe je nog even snel een boodschap.

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

voor alle aandeelhouders, sponsors en belangstellenden

voor alle aandeelhouders, sponsors en belangstellenden PiepKey L.C. Februari Nieuwsbrief Februari voor alle aandeelhouders, sponsors en belangstellenden In dit nummer: Zeelandhallen 1 Verslag verkoping in de Zeelandhallen Op zaterdag 26 februari hebben wij

Nadere informatie

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier.

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. Hé. Hallo! Wat ontzettend leuk dat je naar mij kijkt. Ja, je ziet het goed. Ik ben een pet. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan

Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Case Enscenering: sollicitatiegesprek in de kamer van Henk Dunker, directeur van Cosmetrics, een middelgroot bedrijf in huidverzorgingsproducten.

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind

Nadere informatie

NOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN

NOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN TEKST: Annick Geets DE KWETSBAARHEID VAN NOOIT GENOEG Kwetsbaarheid is niet een kwestie van winnen of verliezen, maar een kwestie van inzien en accepteren dat beide bij het leven horen. Een kwestie van

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Les 8: Ik voel me hier gelukkig.

Les 8: Ik voel me hier gelukkig. CD 2, Track 15 Alstublieft meneer. Zal ik de kabeljauwfilets in een tasje voor u doen? Kijkt u eens. Tot ziens. Dag meneer. Mijn naam is Sandra Metten. Ik schrijf een artikel voor het studentenblad Zo!

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog

Nadere informatie

De eerste liefde van God

De eerste liefde van God De eerste liefde van God Trouwpreek over 1 Johannes 3:16 (ds. Jos Douma) gehouden in de trouwdienst van Jeroen en Marjoke Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is

Nadere informatie

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg.

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen 1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Als je een tekst leest, kun je vragen stellen over de tekst. Dan begrijp

Nadere informatie

DAMstenen voor het dagelijks LEVEN

DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Voorwoord Verschijnt september 2013 DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Allerdaagse overdenkingen voor het dagelijks leven Daar ligt het dan. Een boekje met dagelijkse overdenkingen. Noem het maar tegeltjeswijsheden.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie