Kansen benutten! Jaarplan 2016 (compacte versie) Inhoud. NOB januari 2016

Transcriptie

1 Kansen benutten! Jaarplan 2016 (compacte versie) NOB januari 2016 Inhoud 1. Inleiding Strategie Maatschappelijke ontwikkelingen Wat doet NOB in 2016? Tot slot...9

2 Inleiding Waar de ene deur dichtgaat, opent een andere. Die uitspraak past bij de werkzaamheden van NOB voor Dit jaar wordt voor de laatste keer de directe leerlinggebonden subsidie aan de scholen uitgekeerd. De Nederlandse overheid blijft bij haar beslissing om de scholen niet langer direct financieel te ondersteunen. Uiteraard blijven wij, samen met de onderwijsinstellingen en partners, zoeken naar mogelijkheden om ervoor te zorgen dat de onderwijskwaliteit en continuïteit van de Nederlandse scholen in het buitenland alsnog gewaarborgd worden. Dit jaar bekijken we welke kansen we daarvoor kunnen benutten. Onze organisatie blijft ook na dit jaar bestaan. De opdracht die wij van het Ministerie hebben gekregen om het Nederlands onderwijs in het buitenland te ondersteunen loopt in ieder geval tot Dit betekent dat onderwijsinstellingen die bij NOB zijn aangesloten nog volop bij ons terecht kunnen voor advies en ondersteuning en dat deze onderwijsinstellingen voor hun kwaliteit nog altijd onder toezicht van de onderwijsinspectie blijven staan. In deze compacte versie van ons jaarplan nemen we je mee in onze belangrijkste activiteiten in Vragen en opmerkingen zijn uiteraard welkom, kijk voor onze contactgegevens op Je vindt daar ook een filmpje waarin we in een paar minuten de hoofdlijnen van dit plan toelichten. NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 2

3 1. Strategie Creëren en aantonen van maatschappelijke waarde Een belangrijke doelstelling van NOB nu en in de toekomst is het creëren en blijven aantonen van de maatschappelijke (meer)waarde van het Nederlands in internationaal perspectief. De leerlinggebonden subsidie wordt in 2016 voor het laatst uitgekeerd. De ondersteuning van het onderwijs door NOB en de kwaliteitscontrole door de onderwijsinspectie blijven vooralsnog behouden (in ieder geval tot 2019). De vraag is wel hoe belangrijk en zinvol kwaliteitsborging en toezicht op de lange termijn zijn, wanneer een deel van het netwerk als gevolg van de bezuinigingen wegvalt. Het verminderen van het netwerk is een reële vrees, afgaande op het onderzoek dat NOB in de zomer van 2015 hield onder schoolbesturen over de effecten van het stopzetten van de directe subsidie aan de scholen. Uit dat onderzoek bleek dat binnen nu en 5 jaar ruim 1/3 van de Nederlandse scholen in het buitenland verwacht te sluiten, de meeste scholen een forse daling in het leerlingaantal verwacht en vrijwel alle scholen (98%) zich gedwongen zien keuzes te maken die de kwaliteit van het onderwijs raken. Borgen van kwaliteit en continuïteit Onze kerntaak is en blijft het ondersteunen van de kwaliteit en het verder ontwikkelen van het netwerk van de bij ons aangesloten onderwijsinstellingen. We ontwikkelen dit jaar, samen met de scholen, dan ook specifiek beleid om scholen te helpen bij de negatieve gevolgen van het wegvallen van de subsidie. We kijken hierin vooral naar de effecten die de kwaliteit en beschikbaarheid van het Nederlandse taal- en cultuuronderwijs raken. Missie en visie Onze missie en visie zijn ankerpunten voor Missie Goed Nederlands taal- en cultuuronderwijs biedt Nederlandstalige kinderen en jongeren die opgroeien in een internationale omgeving kansen, waar ze vandaag ook zijn en morgen naar toe gaan. Visie NOB ondersteunt, verbindt en vertegenwoordigt sinds1980 het Nederlands onderwijs in het buitenland. Dit doen wij onder andere door op vindingrijke wijze kennis te delen, leraren, schoolleiders en besturen te professionaliseren en continuïteit te waarborgen. De Nederlandse onderwijsinspectie houdt, net als in Nederland, toezicht op de kwaliteit van het onderwijs. NOB geeft informatie over het bestaan, het belang en de mogelijkheden voor Nederlands taal- en cultuuronderwijs in een internationale context. We behartigen de belangen van terugkerende leerlingen en maken ons sterk voor de internationalisering van het funderend onderwijs in Nederland, zodat kinderen ook wanneer zij terugkeren vanuit hun sterke basis grenzenloos kunnen blijven groeien. NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 3

4 2. Maatschappelijke ontwikkelingen De eerste maatschappelijke ontwikkeling die van invloed is op het werk van NOB is de globalisering van en daarmee de groei van het aantal Nederlanders in het buitenland. Een stijgend aantal Nederlandse kinderen groeit op als wereldburger met Nederlandse wortels. In 2014 emigreerden Nederlandse kinderen tussen de 4 en 18 jaar 1. CBS-cijfers over de afgelopen jaren wijzen uit dat een derde van hen binnen vier jaar terugkeert. Een vertrek naar het buitenland is, hoewel nog steeds een uitdaging en een avontuur voor betrokkene(n), veel minder definitief dan dertig, veertig jaar geleden. We spreken niet voor niets over het migrerende kind. Het merendeel van de ouders gaat tegenwoordig niet vanuit een Nederlands bedrijf naar het buitenland. Veel ouders vertrekken op persoonlijke titel of gaan werken bij een lokaal of internationaal bedrijf in het buitenland. De tweede maatschappelijke ontwikkeling is de internationalisering van het onderwijs in Nederland. De ervaring die NOB heeft met Nederlandse (en Vlaamse) kinderen die opgroeien in een internationale context draagt bij aan onze visie op het begrip internationalisering. Internationalisering volgens NOB is dat kinderen universele waarden ontwikkelen, waardoor zij samen kunnen leven met andere culturen en hen begrijpen. Wat ons betreft is het daarbij van belang dat er uitdrukking wordt gegeven aan het herkennen en erkennen van de verschillen en vooral overeenkomsten tussen verschillende culturen en de rol van de eigen cultuur binnen de cultuur waarin het kind opgroeit. Onze visie op internationalisering biedt ook belangrijke kansen aan kinderen in Nederland. NOB wil haar kennis van moedertaal- en cultuuronderwijs vanuit transcultureel perspectief dan ook in het funderend onderwijs in Nederland inzetten. Om zo ons land te ondersteunen in de verdergaande internationalisering van het funderend onderwijs, niet alleen binnen de in Nederland aanwezige internationale en internationaal georiënteerde scholen, maar op alle scholen. De derde maatschappelijke ontwikkeling die van belang is, is het erkennen van het belang van de moedertaal in een internationaal perspectief. Weten wie je bent en waar je vandaan komt, geeft je de kans om je te ontwikkelen tot wereldburger. Het goed beheersen van je moedertaal is, naast een verrijking van je eigen culturele identiteit, van groot belang voor het zelfvertrouwen en heeft belangrijke positieve cognitieve effecten. Er is echter ook een groot maatschappelijk belang voor het ondersteunen van het Nederlands in internationale context. Door Nederlands taal- en cultuuronderwijs in het buitenland te faciliteren onderhoudt Nederland de belangrijke (culturele) band met zijn burgers in het buitenland. De kinderen die Nederlands onderwijs volgen op een Nederlandse, internationale of Europese school zijn (samen met hun gezin) belangrijke ambassadeurs voor Nederland in deze voor Nederland zo belangrijke internationale setting. 1 CBS Den Haag, mei 2015 NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 4

5 3. Wat doet NOB in 2016? Binnen NOB zijn de werkzaamheden voor de scholen verdeeld in een aantal zogenaamde beleidsthema s. Onderstaand worden de belangrijkste projecten die binnen deze beleidsthema s in 2016 door ons worden opgepakt kort toegelicht. Advies en productontwikkeling De adviseurs van NOB blijven ook dit jaar met veel enthousiasme de ruim 200 bij ons aangesloten onderwijsinstellingen ondersteunen. Uit het onderzoek dat afgelopen zomer werd gehouden onder de schoolbesturen bleek dat scholen vooral zorgen hebben over de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs, dit zijn uiteraard belangrijke thema s voor NOB waar we dit jaar vol op in zullen zetten. Belangrijkste speerpunten voor 2016 Kijken naar mogelijkheden om te voorkomen dat scholen als gevolg van het wegvallen van de subsidie bezuinigen op zaken die de onderwijskwaliteit raken. Meer gedifferentieerd, in samenspraak met de aangesloten scholen en vanuit ambitie ons aanbod doen. Aandacht hebben voor de continuïteit die NOB de scholen kan bieden in een wereld waar veel wisselingen zijn in bestuur en onderwijspersoneel. Voor de zomer van 2016 presenteren we met veel trots het nieuwe, volledig digitale en interactieve lesmateriaal voor cultuuronderwijs. Een prachtige aanwinst voor het Nederlands onderwijs in het buitenland waarmee het leren over de Nederlandse en Vlaamse cultuur nog leuker wordt! Overige belangrijke projecten voor 2016: - Verder ontwikkelen advisering peuteronderwijs in internationaal perspectief - Adviezen verder differentiëren - Evalueren en herzien van de NTC-taalmodules - Ontwikkelen NTC-leerlijn en bepalen van de NTC-kerndoelen - Structureel inspireren en ondersteunen van scholen op het gebied van ICT - Marktverkenning m.b.t. ICT-mogelijkheden en kennisdeling - Samen met het veld denktank VO opzetten - Handleiding en/of advies voor integratie van het Nederlands binnen het IB schrijven - Onderwijskundig en bestuurlijk adviseren tijdens schoolbezoeken NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 5

6 Loketfunctie, krachtenbundeling en schaalgroottevoordelen Bij NOB aangesloten scholen kunnen gebruik maken van centraal geregelde kortingen en lidmaatschappen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van Nieuwsbegrip en kortingen bij uitgeverijen, maar ook het lidmaatschap van de landelijke klachtencommissie, verzekeringen aansluiting bij het APB en de openbare bibliotheek Amsterdam. Zeker nu de subsidie wegvalt, onderzoeken we welke kortingen en lidmaatschappen we hieraan zowel dit jaar als de komende jaren kunnen toevoegen. Een belangrijke doelstelling voor dit jaar is ook het vernieuwen en verbeteren van het digitale portaal Mijn School waardoor scholen nog beter toegang krijgen tot en dus gebruik kunnen maken van de producten en adviezen die NOB biedt. Belangrijke projecten voor 2016: deelname van scholen aan de landelijke Eindtoets van organisaties die geregistreerd zijn bij het College van Toetsing en Examens, deelname aan de Koningsspelen, kortingen op onderwijsmateriaal (uitgevers en leveranciers van school- en toets materialen) voor scholen verder uitbouwen bijhouden van ontwikkelingen rond het lerarenregister en schoolleidersregister, centrale lidmaatschappen van bijv.: AVS, inbreng bij de Onderwijsraad aangaan en uitbouwen. Professionalisering Het bekwamen van personeel is voor scholen in het buitenland best lastig; de afstanden met Nederland en de andere scholen zijn groot en er is vaak veel roulatie van personeel. Een van de kernactiviteiten van NOB gericht op het behoud van de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs in het buitenland, is dan ook de professionalisering van leraren, directies en besturen. Dit doen wij op diverse manieren; van bijscholing tot webinar en van bekwaamheidstraject tot regioconferentie. We organiseren dit jaar alweer de 30 e NOB Bijscholing waar 13 cursussen worden aangeboden die specifiek aansluiten op de situatie in het buitenland. Maar ook voor wie niet naar Nederland kan komen zijn er allerlei mogelijkheden. Denk aan het bekwaamheidstraject waarmee leerkrachten, na een start in Nederland, in het buitenland kunnen studeren aan een speciaal door NOB ontwikkelde opleiding. We geven 50 webinars over allerhande onderwerpen èn stimuleren netwerkleren, bijvoorbeeld door scholen te ondersteunen bij de organisatie van regioconferenties. Onze professionaliseringsactiviteiten zijn het komende jaar gebaseerd op 3 pijlers: De eerste pijler betreft die van twee effectief gebleken traditionele nascholingsactiviteiten: de Bijscholing en het Bekwaamheidstraject. In 2016 wordt de 30ste NOB Bijscholing voor aangesloten scholen georganiseerd in Veldhoven, in een andere (goedkopere) opzet en met meer aandacht voor mogelijkheden die we kunnen genereren om de inhoud ook vanaf een afstand mee te krijgen (denk aan webinars of webcasts). In februari start wederom een PO-Bekwaamheidstraject dat door ons in samenwerking met Hogeschool Inholland is ontwikkeld. NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 6

7 Een tweede pijler wordt gevormd door de verdere ontwikkeling van de mogelijkheden voor onze doelgroep om online te leren. Wij zijn met het organiseren van webinars (interactieve online seminars) gestart in Inmiddels geven we ruim 50 webinars per jaar. Verder doen we in 2016 onderzoek naar behoefte en inhoud van online scholingstrajecten bij verschillende doelgroepen, zodat we deze daarna gericht kunnen opzetten en aanbieden. Een derde pijler betreft de ontwikkeling van netwerkleren; onder andere door het stimuleren van regionale scholingsactiviteiten en door het ondersteunen van (online) netwerken van professionals. In 2015 is gestart met het stimuleren van regiobijeenkomsten door middel van een stimuleringsfonds voor regionale scholingsinitiatieven van gezamenlijke scholen, dit wordt in 2016 voortgezet. Een pilot rond netwerkleren en co-creatie wordt verder uitgewerkt. Werving & Selectie Een goede leerkracht maakt het verschil, maar is in het buitenland niet altijd even eenvoudig te vinden. NOB ondersteunt Nederlandse en Europese Scholen bij hun Werving en Selectie. Werkzoekenden vinden vacatures via NOB en desgewenst begeleidt NOB voor scholen de procedure van werving & selectie vanuit Voorburg. NOB ondersteunt de Nederlandse en Europese Scholen graag bij hun Werving en Selectie. We weten na 35 jaar als geen ander welke bijzondere competenties er nodig zijn om in het buitenland goed onderwijs te verzorgen. Werkzoekenden vinden vacatures via onze website, de vacature-alert en LinkedIn. Werkgeverschap NOB is in mandaat van de Minister van OCW werkgever van de door Nederland gedetacheerde personeelsleden aan de Europese Scholen. Daarnaast neemt NOB onder andere namens de Minister zitting in de Raad van Bestuur en het Budgetcomité van de Europese Scholen. NOB onderhoudt onder hetzelfde mandaat de Europese school in Bergen (NH). Binnen NOB is er een kleine groep collega s die zich bezighoudt met werkzaamheden voor de Europese Scholen. Deze scholen staan onder toezicht van alle 28 lidstaten van de Europese Unie. NOB is in mandaat van de Minister van Onderwijs werkgever van een kleine 80, door Nederland gedetacheerde, personeelsleden aan de Europese Scholen. We ondersteunen het personeel niet alleen tijdens hun verblijf in het buitenland, maar ook bij een goede terugkeer in het Nederlands onderwijssysteem. Daarnaast nemen we, namens de Minister, zitting in de Raad van Bestuur en het Budgetcomité van de Europese Scholen en verzorgen we het onderhoud van de Europese school in Bergen (NH). Deze werkzaamheden blijven we ook in 2016 met dezelfde hoge kwaliteit uitvoeren. Anders dan in 2015 zullen we in 2016 weer tijd vrijmaken voor het bezoeken van de scholen. NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 7

8 Informatieverstrekking Vanuit NOB blijven we ervoor zorgen dat mensen binnen en buiten Nederland weten dat het Nederlands onderwijs in het buitenland bestaat, waarom dit onderwijs zo belangrijk is en welke manieren er zijn om het Nederlands bij te houden. Dat doen we onder andere via onze website, publicaties in de media, onze social media en onze aanwezigheid op de emigratiebeurs. Op het gebied van public affairs blijven we in nauw contact met de politiek en andere belangrijke partijen in Nederland en daarbuiten. We spreken met hen over de meerwaarde die het Nederlands in internationale context heeft. We delen ervaringen in publicaties, via presentaties op conferenties en symposia en deelname aan belangrijke evenementen in Nederland en Vlaanderen. Zo blijven we ook in 2016 het draagvlak voor dit mooie type onderwijs verder vergroten. Communicatie richting de Nederlandse scholen Een middel om interessante en inspirerende adviezen en ervaringsverhalen te delen is het nieuw te ontwikkelen digitale inhoudelijke magazine voor scholen dat 2 keer per jaar zal verschijnen. Daarnaast versturen we 10 digitale nieuwsbrieven per jaar en wordt het digitale portaal Mijn School verbeterd en vernieuwd. Communicatie richting de Europese Scholen NOB wil als werkgever zichtbaarder zijn voor de door haar gedetacheerde personeelsleden aan de Europese Scholen. Heldere en aansprekende communicatie is daarin in 2016 een belangrijke component. Hiervoor zetten we de nieuwsbrieven en Mijn ES in. Profilering in Nederland NOB wordt nationaal meer geprofileerd als autoriteit op het gebied van het Nederlands in internationaal perspectief (kenniscentrum). NOB geeft hiermee meer invulling aan de rol van belangenbehartiger (koepel) richting de diverse stakeholders zoals de bij ons aangesloten scholen, de ouders, schoolgaande kinderen, de overheid en de politiek. NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 8

9 5. Tot slot De urgentie om duidelijk te zijn over de meerwaarde van het Nederlands onderwijs in het buitenland en daarmee ook zichtbaarder te zijn in wat het Nederlandse taal- en cultuuronderwijs in het buitenland betekent en wat NOB doet blijft ook in 2016 van belang. Dat gecombineerd met de passie die onze medewerkers voelen voor het werk dat zij doen en het geloof dat zij hebben in het belang van een goede ondersteuning van het Nederlands onderwijs in het buitenland maakt dat we als NOB in het nieuwe jaar onze schouders weer onder onze ambitieuze opdracht zetten. De deur van de directe leerlinggebonden subsidie aan onderwijsinstellingen is dicht, dat is een feit. Maar ik ben er van overtuigd dat waar de ene deur sluit, een andere deur opengaat. En naar die deuren zijn en blijven wij de komende jaren, als belangenbehartiger van het wereldwijde Nederlands onderwijs, volop op zoek. Zo zijn we, met andere partijen, aan het nadenken over het opzetten van een kwaliteitsfonds ter ondersteuning van de kwaliteitsontwikkeling van scholen wereldwijd. Hoe dit eruit gaat zien, dat weten we nog niet, maar vanuit de diepe overtuiging dat het Nederlandse onderwijs wereldwijd kansen biedt, zijn wij bereid alle kansen te pakken om de continuïteit van dit prachtige onderwijs te waarborgen! Zijn er vragen of opmerkingen over dit jaarplan, bel of mail ons dan gerust. De contactgegevens van de adviseurs zijn te vinden via Karen Peters Directeur-bestuurder januari 2016 NOB Jaarplan 2016 Kansen benutten! 9