BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken"

Hendrik Boender
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken Luc Vanholme 19/04/2012

2 Inhoud 1. Brucellose: de ziekte 2. Historisch overzicht runderbrucellose in België 3. Haarden 2010 / Epidemiologische enquête 5. Contactbeslagen 6. Bewakingsprogramma 7. Officieel brucellose-vrije status 8. Conclusies 2

3 1. Brucellose: de ziekte Gereglementeerde dierziekte met aangifteplicht Zeer besmettelijke ziekte bij runderen: verwerpingen, verminderde vruchtbaarheid, Officieel bewakingsprogramma in België: Aantonen vrijheid van ziekte Snel detecteren van nieuwe gevallen Rapportering aan: Europese Commissie OIE Wereldgezondheidsorganisatie voor dierziekten 3

4 1.1. Brucellose: runderen Brucella abortus Verwerping: abortus protocol Vruchtbaarheidsproblemen in besmette beslagen Uitscheiding bij een besmet rund via geslachtswegen en uier Besmettingsbron: foetus, vruchtwater, vaginale excreties, normaal kalf bij normaal geboorteverloop, 4

5 1.2. Brucellose: diagnostiek Serologisch onderzoek: Bloedmonster Individueel melkstaal Tankmelk Testen: Bloed: agglutinatie, ELISA, ELISA ter bevestiging Melk: ELISA Cultuur: bacteriologisch onderzoek van vaginale excreties, melk, geaborteerde vrucht, organen, uier, lymfeklieren, 5

6 1.3. Brucellose: mens Zoonose: ziekte overdraagbaar van dier op mens Besmetting via: Huid, slijmvliezen (mond, ogen, ademhalingswegen, ) Rauwe melk of rauwmelkse bereidingen Manipulatie van besmette dieren of dierlijke producten van besmette dieren Symptomen: hoge koorts (ondulerend, nachtelijk), zweten, spierpijn, hoofdpijn, 6

7 2. Historiek runderbrucellose in BE Groot aantal haarden tot in 1987; laatste geval in Maart : 1.13% besmette beslagen, 1998: 0.01% besmette beslagen Intens uitroeiingsprogramma (Richtlijn 64/432/EG) Officieel brucellose-vrije status in 2003 (Beschikking 2003/467/EG) Risicogesteund bewakingsprogramma sinds 2009: Systematisch onderzoek bij abortus At random onderzoek bij aankoop At random onderzoek op rundveebeslagen zonder enig abortusonderzoek Herhaald onderzoek op runderen afkomstig uit niet-brucellosevrije gebieden of Lidstaten 7

8 Brucellose onderzoeken Aankooponderzoek Tankmelkonderzoek Stalonderzoek xx

9 Abortus onderzoek

10 3. Haarden 3.1. Haard haard in november 2010 Gemengd bedrijf in de provincie Luik (104 runderen) Vastgesteld via abortusonderzoek Totale afslachting van alle runderen Reiniging en ontsmetting Epidemiologische enquête: 146 contactbedrijven, alle negatief Opvolging van bedrijven tijdens volgende wintercampagnes + andere willekeurig geselecteerde bedrijven (810 bedrijven). Geen secundaire haarden Testen van tankmelk op nationaal niveau : alle onderzoeken negatief 10

11 Brucellose: onderzoeken haard 2010 Stalonderzoeken Tankmelk ELISA Beslagen Agglutinatie pos 91 ELISA pos (pos + NI) ELISA ter confirmatie 13 1 Proefslachting 13 1 Cultuur neg neg 11

12 3.2. Haarden 2012 Haard 1 Bedrijf in Franc Warêt, provincie Namen. Na kalving met keizersnede op 23/02/2012, 10 dagen te vroeg (dood kalf). 06/03/2012 : serologische analyse uitgevoerd op de moederdier, positief resultaat en positieve cultuur op het dode kalf. 2de abortus -> eveneens positief bij onderzoek. 07/03/2012 : verklaring tot haard, bevel tot stalonderzoek en afslachtingsbevel binnen de maand + serologische bemonsteringen in het slachthuis. Start van de epidemiologische enquête. Hetzelfde genetisch profiel als de stam in de haard 2010 en als de vroegere Belgische stammen uit de jaren

13 Haard runderen: - Vrouwelijke dieren melktype : 10 ZB voor implanten embryo s - Vrouwelijke vleestype : Mannelijke vleestype : 62 Geen levering aan zuivelfabriek en geen productie van melkproducten. Verzamelen van sperma + embryo s. 13

14 Epidemiologisch onderzoek haard 1 Sinds januari 2008 (ARSIA) : 13 analyses na abortus; verworpen vruchten en sera moederdieren testten negatief. Laatste serologische balans in 2009 : negatief. Vrije loopstal in loods (boxen met 8 tot 10 runderen) en enkele kalverstallen, een afzonderingsstal, een afkalfstal. Algemene toestand bedrijf: zeer goed Dierenartsenpraktijk met 3 dierenartsen 14

15 Epidemiologisch onderzoek haard 1 Scharnierdata : - 10/02/2011 : laatste normale kalving van rund waarvan de kalving op 23/02/2012 een positief resultaat opleverde. - 25/11/2011 : laatste abortus waarvan het analyseresultaat negatief was. - 23/02/2012 : kalving met positief resultaat. 15

16 Haarden 2, 3 en 4 3 nieuwe haarden in BE vastgesteld bij contactbeslagen : - Haard 2 via een cultuur op monster van een dier dat de haard had verlaten na 25/11/2011: haardverklaring 21/03/ Oost- Vlaanderen - Haard 3 via balans na veterinaire contacten (bedrijf-, vervanger-, inseminator) + bezoekers : haardverklaring 02/04/ Namen - Haard 4 via balans na veterinaire contacten (bedrijfs-vervangerembryo) + bezoekers + wedstrijd : haardverklaring 02/04/2012 Namen 1 haard vastgesteld in FR : rund dat de haard had verlaten op 01/03/

17 F1 : Namen F2 : Oost-Vlaanderen F3 : Namen F4 : Namen 17

18 F1 : Namen F2 : Oost-Vlaanderen F3 : Namen F4 : Namen 18

19 Contactbeslagen per provincie 19

20 4. Contactbeslagen Uitgebreid epidemiologisch onderzoek toont aan dat er +/- 480 contact beslagen zijn voor de 4 haarden (tabel) : Naburige weiden Naburige beslagen In de haard: aangekochte dieren Uit de haard: verkochte dieren (o.m. export FR, NL, IT) Contacten via: - praktijkdierenartsen - dierenartsen-inseminatoren - ET dierenartsen - wedstrijden BWB - andere (bezoeken, uitgeleend materieel, transport ) 20

21 Maatregelen in contactbeslagen : MAATREGELEN : - Schorsing gezondheidsstatus B4 - Verbod op weidegang - 2 serologische stalonderzoeken met een tussentijd van 6 tot 8 weken Uitzondering op stalonderzoek : Individuele tests voor runderen die zijn afgevoerd uit de haard en binnengebracht in contactbeslagen of contact hadden via transport of wedstrijden : A) dieren met hoog risico: - Slachten van desbetreffend(e) rund(eren) met bemonstering voor cultuur. 21

22 Maatregelen in contactbeslagen : B) dieren met laag risico : - 2 individuele bloednames met een tussentijd van 6 tot 8 weken. Als niet alle dieren uit punten A en B in het beslag aanwezig zijn : 2 stalonderzoeken met een tussentijd van 6 tot 8 weken. 22

23 Maatregelen in contactbeslagen : Na een negatieve eerste balans of individuele test (serologie of cultuur) worden de maatregelen versoepeld : - Het beslag blijft geblokkeerd maar met mogelijkheid tot beweiden, behalve voor drachtige dieren. - De kalveren mogen het beslag verlaten om rechtstreeks te worden overgebracht naar een kalvermesterij. 23

24 Gegevens per haard GEGEVENS PER HAARD H1 NAM H2 OVL H3 NAM H4 NAM Primaire secondaire secondaire secondaire Datum melding 06/03/ /03/ /04/ /04/2012 Scharnierdatum 25/11/ /01/2012 Aankoop rund haard Totaal aantal contactbeslagen (17/04/2012) Totaal aantal contactbeslagen met negatief stalonderzoek (13/04/2012) 14/02/1012 Keizersnede positief dier /01/2012 Keizersnede positief dier Aantal beslagen met lopende cultuur bij het CODA na positieve ELISAc (aantal dieren) (13/04/2012) 22 (31) 8 (15)

25 6. Bewakingsprogramma Algemeen bewakingsprogramma + Testen van alle melkveebeslagen (tankmelk - +/- 8500) - opvolging in uitvoering Tijdelijke testen van alle bloedstalen genomen in het kader van het vrijwillig aankoopprotocol Stimuleren van de melding van verwerpingen (abortusprotocol) 25

26 7. Officieel brucellose-vrije status Verkrijgen en behouden van de officieel brucellosevrije status : Richtlijn 64/432/EEG Elementen die tot verlies van de status kunnen leiden bij vaststelling van evolutieve brucellose : De Commissie beslist over schorsing of herroeping van de status Belangrijkste twee elementen : Vermogen van de lidstaat om de situatie te beheersen : snelle opsporing van de besmetting, toepassen van gepaste maatregelen, beperkt aantal secundaire haarden, identificatie van verband tussen de verschillende haarden ; Evaluatie van de situatie door de andere lidstaten op maandelijkse vergaderingen van het SCOFCAH. 26

27 27

28 Niet officieel brucellose-vrije Lidstaten Beschikking 2003/467/EG Toestand 11 mei 2011 BG Bulgarije CY Cyprus ES Spanje GR Griekenland HU Hongarije IT Italië LT Litouwen LV Letland MT Malta PT Portugal RO Roemenië UK Verenigd Koninkrijk 28

29 Brucellosevrije status Gevolgen bij verlies van de OBF status : - Aanzienlijke verhoging van de brucellosebewaking met zeer grote financiële weerslag - Export van met name melk, sperma en vlees Weinig invloed op ICH wat mogelijkheid tot handel betreft Invloed op het handelsverkeer met derde landen is variabel en hangt af van de met die derde landen ondertekende bilaterale protocollen. Algemeen beeld van «sanitaire kwaliteit» beschadigd. 29

30 8. Conclusies Primaire haard werd in vroeg stadium ontdekt dank zij risicogebaseerd bewakingsprogramma Contactbedrijven werden geïdentificeerd, beperking van dierbewegingen Tot nu toe drie secundaire haarden vastgesteld Oorsprong van de besmetting op heden nog niet gekend Epidemiologische onderzoeken en analyses zijn volop lopende. 30

Vergelijkbare documenten

STAND VAN ZAKEN BRUCELLOSE 2012

Federaal agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen STAND VAN ZAKEN BRUCELLOSE 2012 18-04-2012 Inhoud Historisch overzicht runderbrucellose in België Haarden Epidemiologische enquête Contactbeslagen