in eenheden Frank Martens Jean Paul Chapelle Piet Cammaert WG chemie Commissie Klinische Biologie WIV Symposium Focus Diagnostica 22 juni 2012 Wat?

Transcriptie

1 Eénheid in eenheden Frank Martens Jean Paul Chapelle Piet Cammaert WG chemie Commissie Klinische Biologie WIV Symposium Focus Diagnostica 22 juni 2012 Wat? Einde stellen aan potpourri van eenheden in het Belgische landschap van de klinische biologie In eerste instantie gelijkvormigheid nastreven van eenheden in de klinische chemie en meer bepaald voor die parameters die in aanmerking komen voor de EKE van het WIV. Martens, Chapelle, Cammaert,

2 Waarom? Ongehinderde e-transfer van laboratoriumresultaten over heel België Probleemloze stockering van deze resultaten in een centrale data-base die consulteerbaar is voor alle artsen en klinisch biologen over heel België Meer comfort voor huisartsen en specialisten in opleiding die in een korte tijd stages lopen die verspreid liggen over heel het Belgische grondgebied Martens, Chapelle, Cammaert, EKE eenheden Belgische universiteiten Prof Dr J.C.Libeer Martens, Chapelle, Cammaert,

3 Martens, Chapelle, Cammaert, Bruges Antwerp Leuven Ghent Brussels Meta- Hub Charleroi Hub: network of hospitals Gebruik van e-health om onnodige herhaling van testen te voorkomen Task Force Perl ( ) Martens, Chapelle, Cammaert,

4 Martens, Chapelle, Cammaert, Keuze van voorkeurseenheid SI Meest in gebruik literatuur Martens, Chapelle, Cammaert,

5 Hoe? Door te werk te gaan in fasen In een eerste fase uniformeren zonder te raken aan de getalwaarde, dead line: : In een tweede fase uniformeren mèt aanpassing van eenheid die een verandering van getalwaarde met zich meebrengt, dead line: : In een derde fase uniformeren van resterende eenheden in de endocrinologie, dead line :? In een vierde fase.alle andere testen Martens, Chapelle, Cammaert, Aan welke eenheden wordt helemaal niet geraakt? Toch voor de overgrote meerderheid van de laboratoria De parameters die nationaal en internationaal nog veel gebruikt worden en verankerd zitten in aanbevelingen en richtlijnen en waarvan de referentiewaarden door de meeste artsen goed gekend zijn: Bilirubine, cholesterol, creatinine,, glucose, triglyceriden,, urinezuur, ureum en ijzer mg%, mg/100 ml,, g/l mg/dl Martens, Chapelle, Cammaert,

6 In een eerste fase uniformeren zonder te raken aan de getalwaarde (1) In deze fase hoeft men alleen de eenheid te veranderen Naar liter in de noemer µg/ g/ml mg/l U/mL ku/l mu/ml ml U/L meq/l mmol/l mg% mg/dl Bij aanpassing zullen enkel de voorziene formats voor de eenheden eventueel problemen kunnen opleveren. Als % naar mmol/mol kan (bij HbA1c), kan de rest ook. Martens, Chapelle, Cammaert, Fase 1: Martens, Chapelle, Cammaert,

7 In een eerste fase uniformeren zonder te raken aan de getalwaarde (2) Wat onveranderd blijft na aanpassing van eenheden (van ml naar L in de noemer) Peptide hormonen: Insuline en TSH in mu/l LH, FSH en hcg in U/L Thyroglobuline in µg/l PTH in ng/l Biomerkers: CA15.3,CA125 en CA19.9 in ku/l CEA, PSA en NSE in µg/l Andere: IgE in ku/l /L,, VitB12 in ng/l en folaat in µg/l Martens, Chapelle, Cammaert, In een tweede fase uniformeren mèt aanpassing van eenheid en verandering van getalwaarde Hierbij wordt zoveel als mogelijk de logica gevolgd van SI Ionen Nog steeds grote diversiteit : mg%, mg/dl dl, meq/l, mmol/l Voor Ca, Mg, fosfaat naar mmol/l Proteïnen Overgang van mg/dl naar mg/l of g/l TP, Albumine, IgA, IgG, IgM (g/l) Voor wat CRP betreft : goede voorbereiding van clinici voor de overgang van mg/dl naar mg/l. De helft van de laboratoria rapporteert reeds in mg/l Dubbel rapporteren gevaarlijk? Invoering van 1 tot 6 december 2012 Martens, Chapelle, Cammaert,

8 uniformeren van eenheden voor urine logisch gevolg van tweede fase Streven naar gebruik van dezelfde eenheden in serum en urine : zeker in mmol/l voor ionen Zeker in g/l voor proteïnen Ter discussie : g/l of mg/dl voor glucose, creatinine of ureum? gebruik van g/l is hier sterk ingeburgerd maar mg/dl is dan weer nodig voor berekening van creatinineklaring en ureumklaring. Anderzijds is g/l voor creatinine dan weer nodig voor de berekening van g of mg/g creatinine voor metabolieten van drugs of solventen, Hier hoeft geen verandering vermits deze parameters ook in het serum onveranderd blijven Martens, Chapelle, Cammaert, In een derde fase uniformeren van resterende eenheden in de endocrinologie Wat nu is aanbevolen : Peptide hormonen : AFP, GH en Prolactine: C-peptide: µg/l nmol/l Kleine moleculen: FT3 en FT4 in Cortisol en tot.testosteron: DHEA-S: pmol/l nmol/l mol/l S: µmol Martens, Chapelle, Cammaert,

9 Wat rest er dan nog? Metalen Lood in bloed en Zn in plasma : µg/ g/dl of µg/l? Vitaminen Biomerkers Xenobiotica.. Alle andere parameters. = Voorwerp van nationale enquête + literatuurstudie en dan samenstelling van finale voorkeurslijst Toekomst : Voor elke nieuwe test in de klinische biologie zal een voorkeurseenheid nationaal worden aanbevolen Martens, Chapelle, Cammaert, Hoe bekend maken? Rondschrijven WIV Website WIV Naar de klinisch biologen : focus diagnostica,, LOK vergaderingen, symposia: KBVKC, focus conference,.. Naar alle artsen toe: : Artsenkrant, medisfeer,, tijdschrift geneeskunde, acta clinica belgica,.. Specifiek naar verenigingen huisartsgeneeskunde en specialisten, apothekers en paramedische beroepen met MLT s in het bijzonder (BVLT). Martens, Chapelle, Cammaert,

10 Martens, Chapelle, Cammaert, Wat betekent een omschakeling van eenheden voor de laboratoria? Opmaken van een lijst : huidig naar nieuw Uitvoering van een interne risico-analyse Interne opleiding Informatie van huisartsen en specialisten :per brief, , e aankondiging via website of lezing. Aanpassing rapportering: Hulp door middel van een draaiboek of check list (zie ook website WIV) Martens, Chapelle, Cammaert,

11 Wat deden we bij fase 1? 1. Aanpassen eenheden in basisbestand 2. Eventueel tijdelijke vaste commentaar bij de resultaten waarvan eenheden werden veranderd (nodig?) 3. Aanpassen van SOPs met hun bijlagen en formulieren 4. Aanpassen van labogids op website van labo 5. Contact met artsen die resultaten ontvangen via medibridge of medimail : Verzoek tot aanpassing in hun IT pakketten. 6. Interne QC aanpassen 7. Externe QC: bij automatische extractie van resultaten naar extern QC pakket hoeft er in de regel niets te gebeuren. Martens, Chapelle, Cammaert, Wat te doen bij fase 2? (a) 1. Aanpassen eenheden in basisbestand 2. Eventueel aanpassen van format (bvb van naar..,..) 3. Creatie van nieuwe test (aan te bevelen) en dubbel rapporteren. 4. Link met historiek? 5. Aanpassen referentiewaarden, doorbelwaarden, alarmen 6. Aanpassen berekening formules 7. Garantie op traceerbaarheid (voor en na) 8. Tijdelijke vaste commentaar (6 m.) bij de resultaten waarvan eenheden werden veranderd 9. Aanpassingen in automatische validatieprogramma s 10. Aanpassen van SOPs met hun bijlagen en formulieren 11. Aanpassen van labogids op website van labo 12. Aanpassingen in de analyzers : format, ref waarden, flagging, reflextesting Martens, Chapelle, Cammaert,

12 Wat te doen bij fase 2? (b) 13. Contact met artsen die resultaten ontvangen via medibridge of medimail : Verzoek tot aanpassing in hun IT pakketten. 14. Interne QC zal zich automatisch aanpassen 15. Externe QC: bij automatische extractie van resultaten naar extern QC pakket nodige aanpassingen doen. 16. EKE WIV : aanpassingen in Toolkit FAQs op website van WIV: inwachten suggesties voor verdere uitbouw van check list. Martens, Chapelle, Cammaert, Het WIV en de Commissie Klinische Biologie rekenen op uw medewerking! Met dank voor uw aandacht Vragen? 12