Peter Vermeulen, PhD. Absolute denkers in een relatieve wereld.

Transcriptie

1 Peter Vermeulen, PhD Absolute denkers in een relatieve wereld.

2 Link tussen high tech en autisme

3 Simon Baron Cohen Brits hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie in de afdelingen psychiatrie en experimentele psychologie aan de universiteit van Cambridge. Artikel op 3 Nov 2011 in Nature

4

5 Van waar komt de link autisme high tech? Hans Asperger, pediater in Wiener Universitäts-Kinderklinik, schrijft in zijn artikel over autistische Psychopathie in 1944: (Hans Asperger, 1944, p. 118) (Hans Asperger, 1944, p. 129)

6 Twee soorten breinen Vrouwelijk, sociaal Mannelijk, technisch

7 Nu beter bekend dankzij

8 Empathising is vooral effectief voor het voorspellen en begrijpen van menselijk gedrag Systemising is vooral goed voor het begrijpen en voorspellen van wetmatigheden (techniek, natuur, abstracte systemen, sociale systemen, economie ) Baron Cohen, S., Wheelwright, S., Lawson, J., Griffin, R., & Hill, J. (2002) The Exact Mind: Empathizing and Systemizing in Autism Spectrum Conditions. Blackwell Handbook of Childhood Cognitive Development,

9 Empathizing - Systemizing Empathizing Systemizing -1-2 E = S Gebalanceerd E < S Type S ( ) E > S Type E ( ) E >> S Extreem Type E E << S Extreem Type S -3

10 Extreme vorm mannelijk brein

11

12 M/V verschil: vooral een karikatuur Bovendien: onderscheid geslacht - gender

13 Systemizing en empathizing: kritieken Mannen beter in details? Vrouwen eerder local approach, mannen eerder globaal (Roalf, Lowery & Turetsky, 2006) Bij gewone kinderen: meisjes niet systematisch beter in ToM taken zoals Sally-Anne (Gopnik, 2005) Verschillen in beroepen eerder sociale dan genetische oorzaak (Halpern et al., 2005) Onderbouw testosteron discutabel (Halpern et al., 2005) Zijn wetenschappers/techneuten noodzakelijk slechter in empathizing?

14 Onderbouw testosteron discutabel Verschil tussen goed en slecht technisch (visueel) inzicht niet gerelateerd aan testosteron

15

16

17 Autisten niet altijd goed in detailwaarneming

18 Open vs gesloten systemen gesloten systemen Als x, dan y regelmatigheden uitkomst gebaseerd op regels open systemen Als x, dan misschien y flexibiliteit uitkomst gebaseerd op continu evalueren Lawson, J. (2003). Depth Accessibility Difficulties: An alternative conceptualisation of autism spectrum conditions. J. for the Theory of Social Behaviour 33(2),

19 Autisten moeite met open systemen Open systemen Gesloten systemen?? vrouwen mannen autisme ASCs should be conceptualised as a severe difficulty or inability in dealing with open systems (Lawson, 2003)

20 Open vs gesloten systemen Wat is het verschil? CONTEXT!!

21 Context en systemen gesloten systemen: minder contextuele invloed context is statisch en vooraf bepaald open systemen: veel contextuele invloed dynamische context (de context reageert!) Input: 2 Operatie: 2 toevoegen Output: 4 Input: Peter Vermeulen Operatie: Cadeau geven Output:???

22 Context speelt een rol in gezichts waarneming emotie herkenning Moeilijk in autisme! sociale probleemoplossing spraak waarnemen taal begrijpen flexibiliteit in gedrag

23 Tekorten inzake sociale interactie en communicatie Beperkte soepelheid in denken en doen: repetitief gedrag, stereotypieën, beperkende interesses, weerstand tegen veranderingen

24

25 Contextblindheid Verminderd vermogen om de context spontaan te gebruiken in het verlenen van betekenis aan (vooral vage, dubbelzinnige, nieuwe en onvolledige) prikkels.

26 Context en communicatie De betekenis van communicatieve symbolen (woorden, zinnen, picto s, gebaren etc.) is afhankelijk van de context woord context betekenis 1 betekenis 2 betekenis 3

27 Context speelt een sleutelrol in:? Emotieherkenning Mind reading (ToM) Gedrag begrijpen Sociale vaardigheden

28 Soft skills en contextgevoeligheid Sociale vaardigheden en communicatie vergen een enorme dosis contextgevoeligheid Daarom volstaan klassieke sova-trainingen en taaltraining niet

29 In sociale interactie is WAARNEMING cruciaal!

30 Kunnen we ze dan niet aanleren waar ze moeten naar kijken?

31 Waar je naar kijkt wordt ook door de context bepaald! A. L. Yarbus, Eye Movements and Vision. New York: Plenum Press, 1967.

32 Basis= contextgevoeligheid Soc. V n Sociale waarneming Contextgevoeligheid Soc V n = Sociale Vaardigheden

33 Kunnen we dan die contextgevoeligheid niet aanleren?

34 Hoe doe je dat, relaties? Hoe Zie je dat de ander zich (niet) goed voelt? Weet je wanneer je iemand best geen kus geeft? Weet je wat de juiste afstand is tot iemand? Beslis je dat het het juiste moment is om over emoties te praten? Weet je dat je iemand in een discussie nu beter even gelijk geeft? DAAR GEBRUIK JE TOCH GEEN FORMULE VOOR?!

35 Recente inzichten in de neuropsychologie Het brein is geen computer die berekent (zie Daniel Kahneman s boek: Fast and Slow Thinking) Het brein gokt en gist En het kan goed gissen omdat het context gebruikt Die contextgevoeligheid werkt onbewust en super snel

36 Succes in relaties: Een kwestie van goed gissen

37 Contextgevoeligheid werkt in stealth modus

38 Vooral ONBEWUSTE processen!

39 Wat anderen intuïtief aanvoelen, moet ik intellectueel beredeneren. Temple Grandin

40 We moeten al die zaken die vanzelfsprekend zijn voor contextgevoelige mensen verduidelijken voor mensen met autisme op een superconcrete manier!

41 Bij het ontwikkelen van ons werkboek over relaties moesten we een extra deel toevoegen dat de meest evidente zaken expliciteert

42 bedoeling gedrag effect + positief / goed positief / goed - negatief / slecht negatief / slecht

43 Maak soft skills super concreet en mathematiseer Vriendschap = Balans van geven en nemen Winkelen Fietsen TV kijken Zwemmen Dingen doen die ik leuk vind Ellen luistert naar mij Dingen doen die Ellen leuk vindt Ik luister naar Ellen Mijn keuze Ellens keuze

44 Mathematiseren van relaties Maak het wiskundig en ze begrijpen het makkelijker Relaties zijn 1000x moeilijker dan wiskunde!!!

45 Maak het concreet!! Elkaar steunen Praktisch Emotioneel

46 Contextualiseer en mathematiseer! Praktisch: huishoudelijke taken

47 Voorgeprogrammeerde intimiteit Griet: Moet ik dan alles opschrijven? Ook wanneer je me eens moet vastpakken? Wim: Ja.

48 Niet corrigeren maar compenseren Ga er niet van uit dat iemand het wel weet en zeker niet dat hij/zij het zal aanvoelen Leg alles uit, ook datgene wat zogenaamd vanzelfsprekend is En doe dat op een Mathematische Super concrete manier (contextspecifiek)

49 Bedankt voor