VMT: Water in de fabriek. Selectie van biociden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VMT: Water in de fabriek. Selectie van biociden"

Transcriptie

1 VMT: Water in de fabriek 1 Selectie van biociden Utrecht 2 december dolf.van.den.berg@ecolab.com

2 2 Agenda Wat is proces water? Waar gebruiken we het? Wat zijn de grootste uitdagingen bij opslag en transport van water? Zijn onze constructie materialen bestand tegen water? Een paar voorbeelden. Selectie criteria biociden en dilemma. Indeling biociden. Chloordioxide de biocide met toekomst. Wat levert een biocide behandeling op? Conclusie.

3 3 Water een onmisbare grondstof Water in voeding en farma is in alle kwaliteiten aanwezig van: Ultrapuur (biotech vaccin bereiding) tot Pekeloplossingen Water als oplosmiddel, productwater Water om te koelen en te verwarmen. Water voor het reinigen en desinfecteren Water als was/spoel en transportmiddel Water voor energie opwekking, stoom productie

4 Drinkwater is niet steriel 4 Wat is drinkwater en wat is proceswater? Is behandeling van het proceswater met een biocide zinvol?

5 Zijn onze materialen bestand tegen water? 5 Is het ontwerp en de materiaal keuze goed? 3 A standard ISPE NACE EHEDG En.

6 Water vervuilt, en maakt oppervlak ruw! 6 Ca 2+ Calcium Mg 2+ HCO 3 Magnesium Bicarbonate Mg 2+ Ca 2+ Ca 2+ Mg 2+ Ca 2+ HCO Ca CO3 3 Ca 2+ HCO 3 Ca 2+ Ca 2+ Ca 2+ Ca2+ Ca 2+ Ca 2+ Ca 2+ Ca 2+ HCO 3 HCO 3 Mg 2+ Mg 2+ Ca 2+ HCO 3 Ca 2+ Ca 2+ HCO Ca 2+ 3 HCO HCO 3 3 HCO HCO 3 3 Ca HCO 3 2+ HCO 3 HCO 3 Mg 2+ Mg 2+ HCO 3 Mg 2+ HCO 3 Ca 2+ HCO 3 Mg2+ HCO 3 HCO 3 HCO 3 Mg 2+ Mg 2+

7 Gevolgen in de praktijk 7

8 De uitdagingen bij het gebruik van water 8 Het tegen gaan van contaminatie door vuil en microorganismen Het voorkomen van schade aan opslag en transport systemen door corrosie. Vervuiling (ontstaat door kalkafzetting en neerslag van organisch materiaal) Ruw oppervlak is ideaal voor aanhechting microorganismen

9 Corrosie kosten 9 De kosten van corrosie in de lifescience industrie in NL worden geschat op circa 225 miljoen/jaar. Hoe kun je (MIC) corrosie bestrijden? Juiste materiaal keuze, maar let op: Een slecht gekozen procesontwerp geeft zeker corrosie Een goed procesontwerp is geen garantie voor het niet optreden van (MIC) corrosie. Proces water behandeling met biocide beperkt de corrosie kosten

10 Corrosie op pasteurplaten 10

11 Verdamperkoeler, pijpen aangetast 11

12 Corrosie in koelwatertank en leiding 12

13 Biofilm en corrosie in een koeltoren 13

14 Selectie criteria biociden? 14 Randvoorwaarden Europese en nationale wetgeving Richtlijnen Alliantie Water Stewardship (AWS) Effectiviteit maar ook: Voedselveiligheid Procesveiligheid Volksgezondheid Arbo en welzijn van medewerkers Financieel, ROI; Capex Milieu

15 Dilemma! Waterbehandeling is het voorkomen van vervuilingen en corrosie. 15 Reinigen: Is het verwijderen van vuil Desinfecteren: Is het behandelen van water met een (wettelijk toegelaten) biocide om microorganismen en vooral ziekte verwekkers te doden. Milieu vriendelijk ecologisch verantwoord en duurzaam betekent geen schade toebrengen en vooral niets doden! Gaat dat samen met het gebruik van biociden?

16 16 Indeling Biociden voor water toepassingen Oxidatieve biociden op basis van chloor en/of broom Chloreren van organische verbindingen inclusief DNA; cel enzymen en eiwitten. Breed inzetbaar werken het beste bij ph 6,5 7,5 Geeft corrosie vooral bij lagere ph s Veiligheid is een onderwerp van debat, HOCL is beperkt houdbaar < 3 maanden.. Transport van chloor (chloorbleekloog) is risicovol en levert bezwaar op. Bijproducten als chloroform, chloorfenolen zijn mogelijk kankerverwekkend In afvalwater kunnen in vet adsorbeerbare organo halogeenverbindingen (AOX) worden gevormd Oxidatief op basis van elektrolyse van een pekeloplossing Doorgaans gebruikt voor breekpunt dosering in proceswater op 1 2 ppm Behoeft in NL een toelating volgens CTGB

17 Voorbeeld van corrosie door agressieve dampen 17 Begin van put corrosie op RVS door condensatie van waterdamp = lage ph in combinatie met chloordampen van een biocide.

18 18 Indeling Biociden voor water toepassingen Oxidatieve biociden op basis van een zuurstof radicaal zoals perazijnzuur en andere per vetzuren. Oxideren van organische verbindingen inclusief DNA; cel enzymen en eiwitten. Werken beter in het lage temperatuur bereik dan actief chloor. Zijn breed inzetbaar werken het beste bij ph 3 10 Geven geen corrosie op RVS mits chloride gehalte in water < 50 ppm Gestabiliseerde producten veilig in gebruik, opslag en transport. Geen risico op AOX. Nadeel prijs

19 19 Alternatieven Waterstof peroxide Ozon Niet oxidatieve biociden UV Pasteurisatie

20 De biocide met toekomst Chloordioxide 20 Voordelen: Werkt ongeacht de chemische samenstelling van het water Breed spectrum biocide bij lage doseringen ph 4 10 Dringt door in de biofilm, een voordeel die andere biociden niet bieden Gemakkelijk te controleren Traceerbaarheid van residuen door het waterdistributienet is eenvoudig Geeft in tegenstelling tot chloor geen corrosie op RVS 304/316 en Al/Cu Bestrijdt MIC, de corrosie als gevolg van microorganismen. Duurzaam en groen product geeft geen giftige bijproducten Chloordioxide vervalt tot zuurstof en chloride (keukenzout) Chloordioxide reageert niet met aminen of ammonia Chloordioxide geeft geen geur of smaak overdracht of afwijking Nadelen Het aanmaken van chloordioxide vraagt extra veiligheidsmaatregelen Chloordioxide is beperkt houdbaar Chloordioxide is een gas opgelost in water en ontsnapt bij druk ontlasting Minder geschikt als biocide in sproei watersystemen, ClO 2 ontsnapt

21 Financiële vergelijking behandelingen 21 Cl 2 (2 ppm) Actief chloor: kosten per 1000 M3 PAZ (15 ppm) Per oxy azijnzuur: kosten per 1000 M 3 ClO 2 (0,5 ppm) Chloordioxide: kosten per 1000 M 3

22 Wat levert een juiste biocide behandeling op? 22 Borging van de bacteriologische waterkwaliteit. Geen schade door corrosie veroorzaakt door microbiologische afzettingen in de vorm van een biofilm. Minder vervuiling en betere energie overdracht Geen uitstoot van ziekte verwekkende kiemen. Geen besmetting van het voedingsmiddel/product door contact met besmet water. Opties voor hergebruik van water met een goede bacteriologische kwaliteit. Geld dat je aan andere zaken uit kunt geven!

23 23 Conclusie Drinkwater wordt geleverd door de producent van drinkwater die verantwoordelijk voor de kwaliteit tot de breektank Water is een onmisbare grondstof in de voedingsindustrie MIC, is een onderschat fenomeen dat veel schade veroorzaakt. Actief chloor, goedkoop, maar risicovol t.a.v. corrosie en milieu Perazijnzuur economisch oninteressant voor grote volumina Chloordioxide de biocide van de toekomst met de minste bezwaren. waterhergebruik wordt mogelijk door het borgen van de bacteriologische kwaliteit van proceswater.

24 24 Bedankt Vragen zijn welkom Contact Tel: Ecolab F&B Nieuwegein Web: ecolab.com; ecolab.nl

Koelwatersystemen en chemische waterbehandeling. Irma Steemers-Rijkse Novochem Water Treatment Houten

Koelwatersystemen en chemische waterbehandeling. Irma Steemers-Rijkse Novochem Water Treatment Houten Koelwatersystemen en chemische waterbehandeling Irma Steemers-Rijkse Novochem Water Treatment Houten Overzicht presentatie Ongewenste fenomenen Corrosie Ontstaan van afzettingen (scale) Microbiële groei

Nadere informatie

Kalvermedicatie. Hoe los ik het op?

Kalvermedicatie. Hoe los ik het op? Welkom! Kalvermedicatie Hoe los ik het op? Luc Boonen Waar gaat het over? Voorstellen, achtergrond Medicatie door de melk Goed water is de basis Medicijnen en eigenschappen Oplossing of suspensie Van water

Nadere informatie

Water op het pluimveebedrijf

Water op het pluimveebedrijf Water op het pluimveebedrijf Water is zeer belangrijk voor het pluimveebedrijf. In de eerste plaats als drinkwater voor de kippen, maar ook om de stallen te reinigen en eventueel af te koelen. Water heeft

Nadere informatie

Belang van goed water

Belang van goed water Belang van goed water Dr Guillaume Counotte Wat is goed water? Smakelijk Beschikbaar Niet schadelijk voor dieren Niet schadelijk voor producten (ei, vlees) 1 Waterbehoefte Normale omstandigheden: 1,6-2

Nadere informatie

Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden. Desinfectie. 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Base Chemicals.

Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden. Desinfectie. 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Base Chemicals. Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Agenda Biocide Werkzame stof Welke producten worden gebruikt Oxidatieve eigenschappen Nevenproducten Juiste dosering

Nadere informatie

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels Grijs Water Recuperatie Rik Daneels Water in de stad, vandaag Water in de stad, vandaag Vlaanderen: Waterhuishouding lijkt in orde Maar: Grondwaterreserves onder druk!!! Gezamelijke acties vereist Alternatieve

Nadere informatie

Water in AGF koelvers industrie problematiek rondom water in de wereld. Joyce Schroot Adviseur AGF verwerkende industrie 2 december 2014

Water in AGF koelvers industrie problematiek rondom water in de wereld. Joyce Schroot Adviseur AGF verwerkende industrie 2 december 2014 Water in AGF koelvers industrie problematiek rondom water in de wereld Joyce Schroot Adviseur AGF verwerkende industrie 2 december 2014 Inhoudsopgave Intro aardappelen, groente en fruit verwerkende industrie

Nadere informatie

Verantwoord reinigen op de CSA. Dr. Weigert Version 2.1

Verantwoord reinigen op de CSA. Dr. Weigert Version 2.1 Verantwoord reinigen op de CSA IJsberen (werkwoord) is continu heen en weer lopen. Het is vaak een uiting van nervositeit of van verveling. Nervositeit; Kan veroorzaakt worden door gebrek aan specifieke

Nadere informatie

1. Kwaliteit waterbronnen

1. Kwaliteit waterbronnen AGENDA Vereiste waterkwaliteit Referentiewaarde DGZ Certus Carrefour?? Organoleptisch Fysisch uitzicht Helder X X Geur Geurloos X X Kleur Kleurloos X Chemische parameters ph 4 9 X X (6,5 8,5) 1. Kwaliteit

Nadere informatie

Voorkomen PlAMV verspreiding

Voorkomen PlAMV verspreiding Voorkomen PlAMV verspreiding Schoon beginnen, schoon houden Hobaho lelieweek 2015, Casper Slootweg PlAMV verspreiding Via de grond Project risico s hergebruik grond Via proceswater tijdens: Spoelen Shaven

Nadere informatie

Biologische bestrijding van micro-organismen

Biologische bestrijding van micro-organismen Biologische bestrijding van micro-organismen (waaronder Legionella) met amoeben Irma Steemers-Rijkse Novochem Water Treatment Houten Overzicht presentatie Chemische waterbehandeling Chemische biociden

Nadere informatie

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila Legionella: overzicht 2000-2008 Rudy Calders Verantw. Labo microbiologie, zwembadhygiëne, grootkeukenhygiëne PIH Antwerpen 140 120 122 100 80 60 59 58 40 43 43 41 50 32 27 29 20 7 6 14 0 '96 '97 '98 '99

Nadere informatie

SKW BIOSYSTEMS. Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse. Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS

SKW BIOSYSTEMS. Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse. Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS SKW BIOSYSTEMS Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS Gestart in 2009; nu 20 medewerkers. Ons werk: detectie & desinfectie Detectie: monstername

Nadere informatie

Studiedag Legionella - 3 april 2003

Studiedag Legionella - 3 april 2003 Studiedag Legionella - 3 april 2003 Alternatieve desinfectietechnieken voor Legionella: : pro en contra s Jan Gruwez (milieudeskundige Trevi milieuadvies & technologie, Gent) Issued by J. Gruwez - Pagina

Nadere informatie

Newtec in de tuinbouw

Newtec in de tuinbouw Newtec in de tuinbouw waterbehandeling Newtec Water Systems Elektrolytische water desinfectie met een uitgebreide productlijn: on-site desinfectie nt e-dis = inline desinfectie nt Blue Box = bufferoplossing

Nadere informatie

Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens. Robert van der Lande

Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens. Robert van der Lande Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens Robert van der Lande Eigenschappen Legionellabacterie Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan 20 ziekteverwekkend zijn Groei Stagnerend

Nadere informatie

Diamonds are forever

Diamonds are forever Diamonds are forever Combineer de perfecte hygiëne van het klassieke zwembad met het comfort van chloorvrij water. De vernieuwende AQUA DIAMANTE soda behandeling gebruikt diamant electrodes om de zuurstof

Nadere informatie

Even voorstellen. Workshop: Bedreigingen aanpakken door goed hygiënebeleid maart 2016, Dirk Bakker en Daan van Empel

Even voorstellen. Workshop: Bedreigingen aanpakken door goed hygiënebeleid maart 2016, Dirk Bakker en Daan van Empel Workshop: Bedreigingen aanpakken door goed hygiënebeleid 10 maart 2016, Dirk Bakker en Daan van Empel Even voorstellen Dirk Bakker Van Iperen, Technisch directeur Tel: 0186-578888 E: bakkerd@iperen.com

Nadere informatie

In samenwerking met. Organisatie

In samenwerking met. Organisatie In samenwerking met Organisatie WATERBEHANDELINGEN Courante technieken Inspiratie Zwevende deeltjes Verwijderen van zwevende deeltjes een eerste stap In line filter Snelle zandfilter Beadfilter Trommelfilter

Nadere informatie

FIPAH presenteert: Opslag en dosering van hulpstoffen voor beton en mortel

FIPAH presenteert: Opslag en dosering van hulpstoffen voor beton en mortel FIPAH presenteert: Opslag en dosering van hulpstoffen voor beton en mortel FIPAH - DOEL - Federatie voor invoerders en producenten van hulpstoffen (sinds 1980) Actieradius uitgebreid naar daarbijhorende

Nadere informatie

Kiwa Water Research B.V. Nieuwegein, 23/4/07

Kiwa Water Research B.V. Nieuwegein, 23/4/07 Danny Traksel Kiwa Industrie & Water Een veilige duik in de toekomst? Toelichting en workshop oriënterend onderzoek naar desinfectietechnieken voor zwemwater 29 maart 2007 Hoe het niet moet... Kiwa Water

Nadere informatie

Legionellabestrijding in koeltorens Marktonderzoek naar chemicaliënvrije desinfectie Pieter Mensink Projectleider/adviseur bij DWA Eigenaar InstAct installatiemanagement Inhoud Chemicaliënvrij? Legionellabeheer,

Nadere informatie

ILVO ILVO. Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek

ILVO ILVO. Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek ILVO Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Huidig kookproces Kritieke punten traditioneel kookproces: Koeling met onbehandeld zeewater Hercontaminatie garnalen na koken Onvoldoende diepe koeling

Nadere informatie

Je zou er eigenlijk doorheen moeten kunnen kijken

Je zou er eigenlijk doorheen moeten kunnen kijken Je zou er eigenlijk doorheen moeten kunnen kijken Drinkwatermedicatie Vleeskalverhouderij Drinkwatermedicatie In 90% van de gevallen via kalvermelk Waar moeten we opletten? Drinkwatermedicatie Blijft de

Nadere informatie

Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie

Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie Robert van der Lande 2 TVVL Zuid-Holland & Zeeland 1 LEGIONELLA BACTERIE groot deel fysisch Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan

Nadere informatie

Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water?

Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water? Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water? Dankzij een uiterst efficiënte en stabiele diaphragma electrolyse produceert ANOLYTECH

Nadere informatie

Organische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein

Organische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein Organische vracht continue on-line bewaken Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein Waardeketen Organische stoffen TOC/CZV correlatie Inhoud Afvalwater karakteristiek zuivel-industrie Redenen om

Nadere informatie

INFORMATIEBLAD BIOTECHNOLOGISCHE REINIGINGSMIDDELEN

INFORMATIEBLAD BIOTECHNOLOGISCHE REINIGINGSMIDDELEN INFORMATIEBLAD BIOTECHNOLOGISCHE REINIGINGSMIDDELEN VOORWOORD In de Benelux alleen wordt in de professionele markt elk jaar meer dan 10 miljard kg chemie gebruikt voor de reiniging. Dit verbruik heeft

Nadere informatie

Kostenbesparing in het ketelhuis door goed watermanagement Edwin Muller, KWR IW/RU

Kostenbesparing in het ketelhuis door goed watermanagement Edwin Muller, KWR IW/RU Kostenbesparing in het ketelhuis door goed watermanagement Edwin Muller, KWR IW/RU 27 januari 2011 1 1 Indeling presentatie Inleiding Besparen op onderhoud: de richtlijn waterbehandeling Wat zijn de stromen

Nadere informatie

Reciclean. Bespaart en desinfecteert water.

Reciclean. Bespaart en desinfecteert water. Reciclean Bespaart en desinfecteert water. Kurt Verhelst Dees van Kruijssen Business Development Manager Product Manager Horti Division Prayon Kemira GSM 0032-497 57 23 28 GSM 0031 622 803 743 31 May 2012

Nadere informatie

Ozon Waterdesinfectie

Ozon Waterdesinfectie Ozon Waterdesinfectie Ozonetech biedt hoogwaardige desinfectietechnologie door ons eigen ontwerp en de productie van ozonopwekkende systemen. Het ozonsysteem kan eenvoudig worden geïnstalleerd in een zijstroom

Nadere informatie

Ontsmetten van drinkwater op veeteeltbedrijven

Ontsmetten van drinkwater op veeteeltbedrijven Ontsmetten van drinkwater op veeteeltbedrijven noodzaak of luxe? Dit project wordt medegefinancierd door de Europese Unie en de afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling van het departement Landbouw en Visserij.

Nadere informatie

BREF en BAT best available technology. Waarom koeltorens LEGIONELLA BACTERIE Wat. Groei

BREF en BAT best available technology. Waarom koeltorens LEGIONELLA BACTERIE Wat. Groei LEGIONELLA BACTERIE Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan 20 ziekteverwekkend zijn groot deel fysisch Keuzes en consequenties legionellapreventie en koeltorens Robert van der Lande Groei

Nadere informatie

INFORMATIE ONDERWERP: Waterkwaliteiten Water soorten op de CSA Leiding water w/k Onthard water Demi water (Reverse Osmosis) = Proces water van machines Voorbeelden van normen: Boiler voedingswater EN

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Uitdagingen. Pagina 02. De bestanddelen van water. Pagina 06. Pagina 13. Hoe ontstaat kalkvorming. Pagina 15

Inhoud. Voorwoord. Uitdagingen. Pagina 02. De bestanddelen van water. Pagina 06. Pagina 13. Hoe ontstaat kalkvorming. Pagina 15 Waterweetjes Voorwoord Inhoud Drinkwater is het belangrijkste levensmiddel en vormt de basis voor goede hygiëne. Het wordt op allerlei manieren gebruikt - als drank, voor het bereiden van voedsel en dranken

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer 14429 N HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 31 januari 2014 (20140178 AB) van SÜDWEST Lacke und Farben

Nadere informatie

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 28 september 2014 (20146102 AB) van Asito B.V. Plesmanweg 24 7602

Nadere informatie

Welke vervuiling moet verwijderd worden? Welke regelgeving is van toepassing? Kunt u alleen reinigen? Moet u ook desinfecteren?

Welke vervuiling moet verwijderd worden? Welke regelgeving is van toepassing? Kunt u alleen reinigen? Moet u ook desinfecteren? REINIGING / DESINFECTIE UW CLEANROOM. ESSENTIEEL ONDERDEEL OF SLUITSTUK VAN UW PROCES? 01 UW PROCES. IN SCHEMA. UW PROCES. IN PRAKTIJK. PERSONEEL MEDIA PROCES OPPERVLAK APPARATUUR procestijd Uit: Design

Nadere informatie

Schoon eindigen voor een schone start

Schoon eindigen voor een schone start Schoon eindigen voor een schone start Reinigen en Ontsmetten Najaar 2013 Om een goede en vooral schone start met uw nieuwe teelt te maken is het van belang om op het gebied van ziekten en plagen zo schoon

Nadere informatie

Uitvoerder Water module: Waterkwaliteit en hygiëne

Uitvoerder Water module: Waterkwaliteit en hygiëne Uitvoerder Water module: Waterkwaliteit en hygiëne Cursusboek Nieuwegein, 2012 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, november 2012 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein

Nadere informatie

Glastuinbouw Waterdag. update ontstemmettingstechnieken

Glastuinbouw Waterdag. update ontstemmettingstechnieken Glastuinbouw Waterdag 6 april update ontstemmettingstechnieken programma Voorstel rondje Wetgeving 2018-2027 Lozingssituatie 2015 Wat zijn de knelpunten Ontsmettingstechnieken oud en nieuw Vervolg... 2

Nadere informatie

4-3-2009. Inhoud. Inleiding. Biomassa & biobrandstoffen

4-3-2009. Inhoud. Inleiding. Biomassa & biobrandstoffen Inhoud Verbrandingsinstallaties: mogelijkheden en beperkingen» Wat is biomassa?» Verbrandingstechnieken» Eigenschappen biomassa» Hout als biomassa» Warmteproductie» Stappenplan 4/03/2009 Nathalie Devriendt

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen

Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II Vmbo 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II 1. Bouw van materie 2. Verbranding 3. Water, zuren en basen 4. Basis chemie voor beroep

Nadere informatie

De (voorgenomen) gewijzigde Bhvbz. Chris van Veluwen technisch coördinator

De (voorgenomen) gewijzigde Bhvbz. Chris van Veluwen technisch coördinator De (voorgenomen) gewijzigde Bhvbz Chris van Veluwen technisch coördinator Waarom een gewijzigde Bhvbz? Geen middel maar doelvoorschriften (politiek) Gerechtelijke acties achteraf Toetsing van RA en beheersmaatregelen

Nadere informatie

enzymatisch reinigen detecteren en verwijderen van biofilms

enzymatisch reinigen detecteren en verwijderen van biofilms enzymatisch reinigen detecteren en verwijderen van biofilms Voedselveiligheid uw hygiënenormen naar een nog hoger plan Het waarborgen van de kwaliteit van uw eindproduct en de voedselveiligheid; u bent

Nadere informatie

Het diensthoofd, ir. Marc Leemans.

Het diensthoofd, ir. Marc Leemans. Dienst Risicobeheersing Uw brief van: Uw kenmerk: Ons kenmerk: Datum: Bijlage(n): 1 FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu MRB/AV/2008/0001310 Telefoon: 02/524.95.79 Fax : 02/524.96.03

Nadere informatie

Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse

Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse Inhoud presentatie: 1. Huidige stand van zaken zwembaden 2. Kenmerken/toepassing bulkopslag natriumhypochloriet 3. Kenmerken/toepassing zoutelektrolyse 4. Kenmerken/toepassing

Nadere informatie

Hoe aan de loodnorm voldoen? AquaFlanders Desguinlei 250, 2018 Antwerpen Tel

Hoe aan de loodnorm voldoen? AquaFlanders Desguinlei 250, 2018 Antwerpen Tel Materialen in contact met DW: Europese lijdensweg: geen uniforme EAS Herziening van de DW-richtlijn: nog steeds geen doorbraak DW in contact met materialen: Elk water zorgt voor corrosie van het omhullende

Nadere informatie

In samenwerking met. Organisatie

In samenwerking met. Organisatie In samenwerking met Organisatie Inhoud Water op het pluimveebedrijf Nathalie Sleeckx Oorsprong van het water Waterkwaliteit Biofilm Waterbehandeling Drinkwatermedicatie Tips 1 2 Oorspong van het water

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 29 april 2014 (20145324 AB) van KANTERS SPECIAL PRODUCTS B.V. De

Nadere informatie

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op de aanvraag ingediend op 10/11/2015. De Minister van Leefmilieu beslist:

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op de aanvraag ingediend op 10/11/2015. De Minister van Leefmilieu beslist: 1.Het biocide: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Gelet op de aanvraag ingediend op 10/11/2015 Gelet op het advies van het Comité voor advies

Nadere informatie

Reinigen en desinfecteren

Reinigen en desinfecteren Reinigen en desinfecteren In de levensmiddelenindustrie wordt vaak gesproken over reinigen en desinfecteren. Eigenlijk hoort er nog een uitdrukking vóór: opruimen. Er blijkt veel onduidelijkheid te zijn

Nadere informatie

Stoomketels. 13.0 Demineralisatie. toren

Stoomketels. 13.0 Demineralisatie. toren 13.0 Demineralisatie 13.1 Inleiding Ionenwisselaar Om het zogenaamde ruw leidingwater geschikt te maken voor ketel voedingwater, moet het water ontdaan worden van diverse hardheidvormers zoals Calcium

Nadere informatie

Listeria monocytogenes een onder- of overschat risico?

Listeria monocytogenes een onder- of overschat risico? Listeria monocytogenes een onder- of overschat risico? Sandra Roesink-Smale VMT Food Safety Event 6 oktober 2016 www.eurofins.com Deze presentatie Listeria monocytogenes Wetgeving Kant-en-klare levensmiddelen

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WG/GA van het middel Intra Hydrocare, 13279 N 27 mei 2016 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het

Nadere informatie

TNAV workshop.

TNAV workshop. TNAV workshop Uw stoomketel levert geld op Hydris Engineering Jonas Van Delsen Het Sustain concept: optimalisatie van stoomketelbeheer SUSTAIN concept maximale kostenbesparing Wat is sustain? manier om

Nadere informatie

Legionella ontwerp van koeltorens. Legionella-veilig ontwerp van koeltorens

Legionella ontwerp van koeltorens. Legionella-veilig ontwerp van koeltorens ontwerp van s -veilig ontwerp van s : 1 doel en werkings principe 2 relatie met legionella 3 risico beheersing Tijs Mekel ISSO seminar 14 mei 2009 ontwerp van s : 1 doel en werkings principe 2 relatie

Nadere informatie

Goede waterkwaliteit: basis voor optimale bedrijfsresultaten

Goede waterkwaliteit: basis voor optimale bedrijfsresultaten 59 Goede waterkwaliteit: basis voor optimale bedrijfsresultaten Kris De Baere Water is het belangrijkste voedingsmiddel voor alle levende wezens. Het is betrokken in veel fysiologische processen en de

Nadere informatie

Beheersen van MicroFlora voor bescherming van het gewas. Inhoud

Beheersen van MicroFlora voor bescherming van het gewas. Inhoud Beheersen van MicroFlora voor bescherming van het gewas Ted van Heijningen Inhoud - Microflora in bodem - Substraatteelt en wortelziekten - Bestrijding - Ervaringen met bodemleven - Beheersen van MicroFlora

Nadere informatie

Agenda. Werkgebied. Management Water. Erwin van der Wielen. Kewi Services

Agenda. Werkgebied. Management Water. Erwin van der Wielen. Kewi Services WELKOM Agenda Voorstellen Verleden - heden Eisen (IKB) Drinkwaterkwaliteit Werkwijze Kewi Services Innovatie watermanagement Innovatie drinkwatersysteem varkens Advisering van drinkwater, veevoer, mest

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 7 oktober 2015 is van Blue Wonder! Holding B.V. Aerdenhoutsduinweg 1 2111 AN AERDENHOUT een aanvraag

Nadere informatie

Is reinigen en desinfecteren Theorie of praktijk? Inhoud

Is reinigen en desinfecteren Theorie of praktijk? Inhoud Is reinigen en desinfecteren Theorie of praktijk? Inhoud Korte kennismaking Doelstelling Chemie mogelijkheden Materiaalsoorten Reinigingstechnieken DIENSTEN Infectiebestrijding in drinkwatersystemen Uitvoerend

Nadere informatie

Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie. VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014

Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie. VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014 Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014 Wetgeving Inhoud Drinkwaterkwaliteit Drinkwaterzuivering Verandering van drinkwaterkwaliteit

Nadere informatie

Tabel 1 - Waterkwaliteit voor een aantal parameters (indien geen eenheid vermeld is de eenheid in mg/l). aeroob grondwater

Tabel 1 - Waterkwaliteit voor een aantal parameters (indien geen eenheid vermeld is de eenheid in mg/l). aeroob grondwater Oefenopgaven Zuivering Vraag 1 In de onderstaande tabel staan de analyses van het ruwe water van drie zuiveringsstations gegeven. Het betreft een aeroob grondwater, een oppervlaktewater (directe zuivering)

Nadere informatie

Meer dan 70 jaar producten en technologie voor waterbehandeling. Institutional

Meer dan 70 jaar producten en technologie voor waterbehandeling. Institutional Meer dan 70 jaar producten en technologie voor waterbehandeling Institutional TABEL A. Vereisten van het vulwater en het water in het zwembad PARAMETERS VOOR HET VULWATER EN HET WATER IN HET ZWEMBAD FYSISCHE

Nadere informatie

Genomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006 Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006. Spoorzoeken

Genomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006 Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006. Spoorzoeken Genomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006 Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006 Spoorzoeken Symposium Veilig en Schoon Zwembadwater NPZ/NRZ Donderdag 29 maart 2007, Sliedrecht Piet de

Nadere informatie

Chloordioxide-installaties voor veelzijdige toepassingen www.prominent.nl

Chloordioxide-installaties voor veelzijdige toepassingen www.prominent.nl Veilig, nauwkeurig en naar behoefte desinfecteren Chloordioxide-installaties voor veelzijdige toepassingen www.prominent.nl Desinfectie-oplossingen één adres, één totale oplossing Chloordioxide, universeel

Nadere informatie

BIOnyx genomineerd voor. Wie is BIOnyx?

BIOnyx genomineerd voor. Wie is BIOnyx? 2018 Wie is BIOnyx? BIOnyx maakt hoogwaardige en biologische schoonmaakmiddelen, zonder chemicaliën. De natuurlijke bestanddelen lossen vuil snel op. Zo worden alle oppervlakken binnen- én buitenshuis

Nadere informatie

SLA DE GROND UIT. Duurzame, industriële, jaarrond teelt van sla in kassen. 10 maart 2015, Peter van Weel en Jan Janse

SLA DE GROND UIT. Duurzame, industriële, jaarrond teelt van sla in kassen. 10 maart 2015, Peter van Weel en Jan Janse SLA DE GROND UIT Duurzame, industriële, jaarrond teelt van sla in kassen 10 maart 2015, Peter van Weel en Jan Janse De wereld verandert en zo ook de eisen van de afnemers ten aanzien van sla Jaarrond belevering

Nadere informatie

http://www.kuurwater.nl/gebruik.html

http://www.kuurwater.nl/gebruik.html http://www.kuurwater.nl/gebruik.html Overgewicht, vermoeidheid, veel zitten, stress, dat zijn problemen die vaak te maken hebben met het leven van vandaag. De hydroxydase kuur kan u helpen deze problemen

Nadere informatie

TIPS & TRICKS. TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem

TIPS & TRICKS. TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem Ongelijke waterafgiftes door leidingvernauwingen en/of verstopte druppelaars of sproei-installatie zijn een doorn in het oog van een kweker. Ongelijke bewatering verstoort

Nadere informatie

Grondwaterzuivering. Prof. ir. Hans van Dijk

Grondwaterzuivering. Prof. ir. Hans van Dijk Grondwaterzuivering Prof. ir. Hans van Dijk 1 Kenmerken grondwater Voordelen hygiënische betrouwbaarheid constante temperatuur biologische en chemische stabiliteit gelijkmatige goede kwaliteit ongevoelig

Nadere informatie

Samenvatting van de Productkenmerken. Raid Baits

Samenvatting van de Productkenmerken. Raid Baits HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN BIJLAGE I bij het besluit d.d. 6 februari 2015 tot toelating van het middel Raid Baits, toelating NL-0009322-0000. Samenvatting van

Nadere informatie

Logboek. Waterkwaliteit 6 720 801 305-00.1T. Voor stalen en rvs ketels met bedrijfstemperaturen tot 100 C 6 720 802 014 (2012/02) NL

Logboek. Waterkwaliteit 6 720 801 305-00.1T. Voor stalen en rvs ketels met bedrijfstemperaturen tot 100 C 6 720 802 014 (2012/02) NL Logboek Waterkwaliteit 6 720 801 305-00.1T Voor stalen en rvs ketels met bedrijfstemperaturen tot 100 C 6 720 802 014 (2012/02) NL Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Waterkwaliteit..........................

Nadere informatie

Water Treatment Europe www.brenntag.nl www.brenntag.be Chloordioxide naar uw wens CLORIOUS2: ZO EENVOUDIG EN VEILIG WAS CHLOORDIOXIDE NOG NOOIT. Door chloordioxide aan te bieden in een transporteerbare,

Nadere informatie

Parameter Monsterfles Conservering Bemonstering Zwevende stof Petrischaal + filter ml monster filtreren.

Parameter Monsterfles Conservering Bemonstering Zwevende stof Petrischaal + filter ml monster filtreren. Parameter Monsterfles Conservering Bemonstering Zwevende stof Petrischaal + filter. 1000 ml monster filtreren. Faag Plastic fles, 250 ATP Plastic fles, 250 Microbiologisch algemeen Plastic fles, 500 Wijdhals,

Nadere informatie

Microbiologie in geothermische systemen

Microbiologie in geothermische systemen Microbiologie in geothermische systemen Aaltje Joldersma Zoetemeer, 25 maart 2019 Elsemiek Croese Sabine Doddema Wie zijn wij? Bioclear Microbial Analysis. Detectie van microorganismen Identificatie van

Nadere informatie

Goed Drinkwater voor Gezonde Dieren. Datum: 12 juni 2014

Goed Drinkwater voor Gezonde Dieren. Datum: 12 juni 2014 Goed Drinkwater voor Gezonde Dieren Datum: 12 juni 2014 Even voorstellen: Dr. Guillaume Counotte Toxicoloog, Relatie voer/water en diergezondheid Weerbaarheid van dieren Water voor Dieren Belang van goed

Nadere informatie

Iedere zwembad en/of jacuzzi bezitter moet derhalve zijn water chemisch onderhouden om in hygiënisch water te kunnen zwemmen.

Iedere zwembad en/of jacuzzi bezitter moet derhalve zijn water chemisch onderhouden om in hygiënisch water te kunnen zwemmen. Bentemmerstraat 11-13 6942 EZ Didam 0316 220903 0316 221609 info@heuff-zwembaden.nl http://www.heuff-zwembaden.nl Principe van de waterbehandeling: - Fysische waterbehandeling - Chemische waterbehandeling

Nadere informatie

Stilstand is achteruitgang?

Stilstand is achteruitgang? Stilstand is achteruitgang? Janneke Haarman Corro 12 maart 2008, Studiekern Corrosie/VeMet Achtergrond In de praktijk worden de gevolgen van stilstaand, chloridenhoudend water in contact met RVS 304/316(L)

Nadere informatie

Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt

Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt Hergebruik van recirculatiewater in de aardbei stellingteelt Bij de teelt van aardbeien op stellingen is het mogelijk om water en mineralen optimaler te gebruiken. Van de bemesting (stikstof en fosfaat)

Nadere informatie

Afdichting van gas en waterlekken zonder afbraak

Afdichting van gas en waterlekken zonder afbraak 2015 Afdichting van gas en waterlekken zonder afbraak Firma ALLEGRETTI BVBA Dilbeekstraat 104 1080 Brussel Telefoon : +32(2)410.88.80. Fax : +32(2)414.81.60. Email : info@allegretti.be Website : www.allegretti.be

Nadere informatie

Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit

Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit VSK 2012: 7 februari 2012 De zorg voor de kwaliteit van drinkwater Legionellapreventie Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit Will Scheffer Het nieuwe Drinkwaterbesluit vraagt om een strakke regie van de

Nadere informatie

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op het advies van het Comité voor advies inzake Biociden: De Minister van Leefmilieu beslist:

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING. Gelet op het advies van het Comité voor advies inzake Biociden: De Minister van Leefmilieu beslist: 1.Het biocide: AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Gelet op het advies van het Comité voor advies inzake Biociden: De Minister van Leefmilieu beslist: Onic Blue Chloordioxide is toegelaten in overeenstemming

Nadere informatie

De Climalife aanbevelingen

De Climalife aanbevelingen REINIGING De Climalife aanbevelingen Uitwendige reiniging Filters Verluchtingskokers Vinnen van verdampers Condensbakken / Lekpannen Condensors / Verdampers / Ventilatiekasten Vetten Condensors Geuren

Nadere informatie

John Leyssen en Andre Matthijssen

John Leyssen en Andre Matthijssen John Leyssen en Andre Matthijssen Waarom Haccp? Miljoenen mensen worden per jaar ziek door het eten van besmet voedsel. Duizenden mensen sterven elk jaar door een voedselvergiftiging of infectie. Deze

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 15244 N HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 28 september 2016 is van Pantex Holland BV Ganzestaartsedijk 8 5525 KC DUIZEL een aanvraag

Nadere informatie

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Wijziging Voorwaarden Gesloten Circuit Gelet op de aanvraag ingediend op 16/06/2016

AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Wijziging Voorwaarden Gesloten Circuit Gelet op de aanvraag ingediend op 16/06/2016 AANVAARDING VAN DE KENNISGEVING Wijziging Voorwaarden Gesloten Circuit Gelet op de aanvraag ingediend op 16/06/2016 De Minister van Leefmilieu beslist: 1.Het biocide: Diox Forte 0,45% CIO2 (Diox Forte

Nadere informatie

De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie. Lonne Gerritsen. College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie. Lonne Gerritsen. College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie Lonne Gerritsen College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden Inhoud Wat doet het Ctgb Wat zijn biociden Waar kom je biociden

Nadere informatie

Richtlijnen wateronderzoek

Richtlijnen wateronderzoek Pagina 1 van 7 Richtlijnen wateronderzoek Algemene richtlijnen vlgs KB 14/01/2002 betreffende kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 4 oktober 2017 is van Ecolab B.V. Iepenhoeve 7 a 3438 MR NIEUWEGEIN een afgeleide toelating voor

Nadere informatie

zijn er nog verrassingen?

zijn er nog verrassingen? Corrosie: zijn er nog verrassingen? Ed Reddering TNO Industrie en Techniek Den Helder Definitie corrosie Corrosie kan worden gedefinieerd als: De ongewenste aantasting van een materiaal ten gevolge van

Nadere informatie

Ponsterpunt: PS Onnen; rein 700 mm Periode: Datum:

Ponsterpunt: PS Onnen; rein 700 mm Periode: Datum: Ponsterpunt: PS Onnen; rein 700 mm Periode: 1-7-2013 30-6-2014 Datum: 21-07-2014 Parameter Eenheid Aantal Gemiddeld Minimum Maximum 90% Percentiel Temperatuur graden C 23 10,8 10 11 11 Zuurstof mg/l 23

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 2 mei 2014 (20145258 AB) van Certis Europe BV Postbus 1180 3600

Nadere informatie

KOELTORENS: BEHANDELING SUPPLETIEWATER DOET WERKINGSKOSTEN DALEN

KOELTORENS: BEHANDELING SUPPLETIEWATER DOET WERKINGSKOSTEN DALEN Nieuwsbrief MilieuTechnologie, februari 2008 (Kluwer, jaargang 15, nummer 2) Jan Gruwez & Stefaan Deboosere, Trevi nv jgruwez@trevi-env.com www.trevi-env.com KOELTORENS: BEHANDELING SUPPLETIEWATER DOET

Nadere informatie

Winnen en bleken van papiergrondstoffen

Winnen en bleken van papiergrondstoffen 119 1 Winnen en bleken van papiergrondstoffen door M. Jennekens KNP Leykam 1. Inleiding 119 3 2. Naaldhout en loofhout 119 3 3. Winning van papiervezels 119 4 4. Secundaire vezelbron 119 5 5. Mechanische

Nadere informatie

Vragen. Groeien en bloeien

Vragen. Groeien en bloeien Groeien en bloeien Kamerplanten staan langer in de huiskamer dan een boeket of bloemstuk. Een plant heeft bepaalde zaken nodig om goed te kunnen groeien en bloeien. Om een goed advies te kunnen geven moet

Nadere informatie

Waterbehandeling, welke methode? Waarom Chloor? D o c u m e n t t i t e l. P a g i n a 1. Wat is het doel van waterbehandeling?

Waterbehandeling, welke methode? Waarom Chloor? D o c u m e n t t i t e l. P a g i n a 1. Wat is het doel van waterbehandeling? D o c u m e n t t i t e l Waterbehandeling, welke methode? Wat is het doel van waterbehandeling? De waterkwaliteit controleren en behandelen met als resultaat: helder zwemwater wat vrij is van levende

Nadere informatie

Eindexamen havo scheikunde pilot 2013-I

Eindexamen havo scheikunde pilot 2013-I Beoordelingsmodel ph-bodemtest 1 maximumscore 2 Een juist antwoord kan als volgt zijn geformuleerd: Het tabletje bevat bariumsulfaat en deze stof is slecht oplosbaar (in water). notie dat het tabletje

Nadere informatie