participatie Eerste hulp voor studentenvertegenwoordigers

Transcriptie

1 participatie Eerste hulp voor studentenvertegenwoordigers Vlaamse Vereniging van Studenten 2008

2

3 participatie Eerste hulp voor studentenvertegenwoordigers Vlaamse Vereniging van Studenten 2008

4 Colofon Werkten mee aan dit handboek: Roselien Cornelissen, Maarten Crabbé, Julie De Fraeye, Inge Gielis, Gitte Peeters, Rebecca Resseler, Nele Spaas, Stéphanie Van troyen, Gilles Verschoore, Jonas Vincken, Liesbeth Vrancken Redactie: Hanne Vermeiren Vormgeving: Jonas Vincken Cartoons p.13 en p.70: Kris Vanelderen Verantwoordelijke uitgever: Vlaamse Vereniging van Studenten vzw, Zavelput 20 B1000 Brussel Eerste druk: 2008 VVS plaatst het verdedigen van de studentenbelangen in het ruimer kader van democratisering van het onderwijs. Dit wil zeggen dat voor VVS iedereen, ongeacht de socio-culturele achtergrond, het recht heeft om zonder financiële of andere drempels het onderwijs van zijn of haar keuze en begaafdheid te volgen. In dit kader ijvert VVS ook voor democratisch georganiseerde onderwijsinstellingen met reële studenteninspraak. Om dit te bereiken en om de studentenraden te ondersteunen biedt VVS vorming aan en houdt het de studentenvertegenwoordigers via een elektronische nieuwsbrief op de hoogte van de ontwikkelingen in het Vlaamse en Europese onderwijslandschap.

5 Dankwoord De bedoeling van het handboek is studenten wegwijs te maken in studentenparticipatie en de vertegenwoordigers en studentenraden te helpen bij de interne en externe werking van dit orgaan, zodat ze met nog meer motivatie, inzicht en kracht hun belangrijke taak in de instelling kunnen uitvoeren. Dit handboek voor studenten(vertegenwoordigers) is ook mede tot stand gekomen door studenten en studentenvertegenwoordigers. Een speciaal dankwoordje gaat uit naar vijf studenten Sociaal Werk van de KHLeuven: Roselien Cornelissen, Maarten Crabbé, Gitte Peeters, Stéphanie Van troyen en Liesbeth Vrancken. We willen hen uiterst hartelijk bedanken voor hun hulp bij het maken van dit handboek op maat. Net zoals wij erg veel hadden aan jullie inzet, hopen wij dat we jullie een interessante ervaring hebben gegeven die jullie blijvend kunnen herinneren in jullie verdere (studie)carrière. Verder willen we ook het VVS-team en in het bijzonder Julie De Fraeye, Inge Gielis, Rebecca Resseler, Nele Spaas, Gilles Verschoore en Jonas Vincken bedanken om hun schouders te zetten onder de realisatie van dit boek. Tot slot willen we ook alle studentenvertegenwoordigers bedanken waarmee wij dagelijks in contact komen en voor wie die boekje in de eerste plaats bedoeld is. We hopen dat we in de toekomst elkaar wederzijds kunnen blijven motiveren en inspireren. Alvast veel leesplezier! Hanne Vermeiren Coördinator VVS

6 Participatiedecreet 1 1. Het decreet Algemeen overleg Studentenraad Samengevat De sociale sector interne werking van de studentenraad 2 1. Participatie- en werkingsregelementen Vergaderingen Verkiezingen Adminsitratief en financieel beleid Interne communicatie Interne groepsdynamica externe werking van de studentenraad 1. Communicatie met de studenten Communicatie naar het bestuur Mandaten vanuit de studentenraad Persbeleid Actievoeren

7 hoe werkt een instelling? 4 1. Hogescholen Universiteiten legistiek traject 5 1. De Vlaamse situatie Besluiten en decreten Het besluitvormingsproces Het strategisch beleid een veld vol vertegenwoordigers 6 1. Vlaanderen Nationaal Internationaal

8

9

10 i n l e i d i n g inleiding

11 Of je nu in Limburg, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Oost-Vlaanderen of West-Vlaanderen gaat studeren, in elke instelling vind je een studentenraad die je belangen vertegenwoordigt. Dit is niet altijd zo geweest en is onder andere te danken aan het participatiedecreet van 2004, dat de aanwezigheid van een studentenraad in elke instelling verplicht. Dit betekent niet dat er voorheen geen studentenparticipatie bestond. Sommige studentenraden zijn bijna even oud als de instelling waar ze gevestigd zijn. Ongeacht de leeftijd of de ervaring van studentenraden, keer op keer worden ze met gelijkaardige belemmeringen geconfronteerd. Problemen met het bestuur, contact met de studenten, blijven motiveren van vertegenwoordigers, een eigen budget, medezeggenschap of bestuur, problemen bij de verkiezingen en geen weet hebben van rechten of plichten; zijn problemen die door veel studentenraden worden gesignaleerd. Hoewel elk jaar heel wat studenten zich opnieuw inzetten om de belangen van hun medestudenten aan hun instelling te vertegenwoordigen, stoten zij bij hun engagement heel vaak en heel snel op vragen waar regelmatig geen antwoord op komt. In sommige gevallen blijkt de studentenraad zelfs uitsluitend een leven op papier te leiden. Is studenteninspraak dan klaar voor het stort? Absoluut niet! Want ondanks deze problemen, blijft het engagement en de wil om de studenten te vertegenwoordigen onverminderd bestaan. Zelfs daar studenten zijn belangrijke, betrokken actoren waar de studentenraad of inspraak een moeilijke periode heeft gekend, staan studenten op om hun stem te laten horen. Elk jaar opnieuw spenderen talrijke studenten hun vrije tijd aan het analyseren, verbeteren, oplossen of aanklagen van heel wat zaken. Studentenparticipatie blijft onverminderd belangrijk en onlosmakelijk verbonden met de interne democratisering van het hoger onderwijs. Participatie van alle betrokken actoren in het bestuur en beleid van instellingen voor hoger onderwijs is belangrijk. En natuurlijk zijn studenten belangrijke, betrokken actoren. Wat zou het hoger onderwijs zijn zonder 11

12 hen? Dit maakt het eveneens onmogelijk om te denken dat er boven de hoofden van die studenten beslist wordt. Zeker niet als het gaat over een prijsverhoging in het studentenrestaurant, bijkomende facturen voor kopies, de planning van de examenroosters en dergelijke meer. Daarom is het logisch dat de instelling of associatie de studenten mee laat beslissen. Zo worden betere en breder gedragen beslissingen genomen. Een studentenvertegenwoordiger is er immers niet om de instelling te dwarsbomen, maar wel om een extra partner aan tafel te brengen en op die manier de beslissing beter te maken. Zoals verder in dit boek zal gelezen worden is de beste beslissing namelijk diegene waar iedereen achter staat. Om studentenvertegenwoordigers hierbij te helpen, brengen wij dit handboek uit dat we de naam participatie+ meegeven. Want in de instelling is studentenparticipatie zeker en vast een plus, een meerwaarde voor de instelling. Daarnaast wil het handboek ook zelf een plus bieden aan de studentenraden die problemen hebben met participatie: eerste hulp voor studentenvertegenwoordigers, met andere woorden. Hiervoor starten we met een toelichting bij het participatiedecreet uit Dit decreet herbergt namelijk de mogelijkheden, rechten en plichten van elke studentenraad. In het eerste hoofdstuk wordt dit decreet uitvoerig toegelicht en geanalyseerd. Vervolgens gaan we in op de werking van de studentenraad: de interne en de externe werking. Gaande van de organisatie van een vergadering, over verkiezingen tot het voeren van een actie: voor alle zaken die je met je studentenraad wil of moet doen geven we je een helpende hand. Niet onbelangrijk is het hoofdstuk over het werkingsreglement en het participatiereglement, omdat deze de grondregels van je werking vastleggen. Daarna geven we je nog al die andere dingen mee die je moet weten, als je eraan begint. Hoe werkt zo n instelling? Hoe komen decreten, voorstellen en wetten tot stand? En wie is er allemaal actief op onderwijsgebied in Vlaanderen en daarbuiten? studentenparticipatie is altijd een plus wees kritisch en kijk om je heen jullie zijn de stem van de student 12

13 We hopen dat je dit handboek gebruikt om een sterkere studentenraad te worden, die de studenteninspraak tot ware inspraak maakt en die het hoger onderwijs studentvriendelijker, kwaliteitsvoller en democratischer maakt. Wees kritisch en kijk om je heen: wat loopt er mis? Wat kan er beter? Wat is dat ene ding dat voor studenten echt een doorn in het oog is? Waar worden studenten genegeerd, of hoe worden ongelijke kansen gecreëerd? Dat kan iets klein zijn, zoals de openingsuren van een studentensecretariaat, of veel complexer zoals de kwaliteit van de opleiding. Je hoeft dit ook niet alleen te doen: leg je oor te luisteren bij je medestudenten. Waar klagen zij over? Als je de problemen kan identificeren, dan moet dat ook lukken met de oplossingen. Laat die vervolgens horen op alle fora waar je gehoord kan worden. En wordt er niet geluisterd, creëer dan je eigen kanalen zodat je niet kan genegeerd kan worden. Jullie zijn immers de stem van de student. 13

14 H o o f d s t u k 1 1 participatiedecreet

15 1 Hoofdstuk 1. Het decreet 1, deel 1 Het decreet dat participatie aan de instellingen en associaties regelt, wordt ook wel het participatiedecreet genoemd, maar is eigenlijk slechts een klein onderdeel van het decreet betreffende de rechtspositieregeling van de student, de participatie in het hoger onderwijs, de integratie van bepaalde afdelingen van het hoger onderwijs voor sociale promotie in de hogescholen en de begeleiding van de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen (19 maart 2004). In dit decreet worden verschillende zaken tegelijk geregeld. Voor studenten zijn de belangrijkste onderdelen: + De rechtspositieregeling van de student: dit deel van het decreet geeft de minimale rechten weer waar een student aanspraak op kan maken, bijvoorbeeld als deze zijn of haar examenresultaten betwist. Voor deze regeling waren studenten afhankelijk van de regels van hun instelling. Met dit decreet werd er eenvormigheid geschapen in de regels én werden deze vereenvoudigd. (titel II) + De participatie van studenten in het hoger onderwijs: dit deel regelt hoe studenten hun mening kunnen laten gelden in de instelling en zo ervoor zorgen dat de studentenmening wordt gehoord. In heel wat landen was dit al gerealiseerd, dus betekende dit voor Vlaanderen eindelijk het bijbenen van de anderen toen dit in 2004 geregeld werd. (titel III) Naast deze voor studenten twee erg belangrijke onderdelen, regelt het decreet ook heel wat andere zaken: inspraak voor personeel en andere dringende onderwijsaangelegenheden. De wetgever maakte hier gebruik van één decreet om verschillende zaken te regelen. De instellingen konden niet anders dan hiermee akkoord gaan, want ze hadden de dringende zaken nodig. Ze hadden geen andere keuze dan inspraak en participatie van studenten erbij te nemen. Het overleg met de studenten wordt zowel op niveau van de associatie als van de instelling gewaarborgd door twee manieren: het algemeen overleg en de studentenraad. 15

16 1 Hoofdstuk 2. algemeen overleg 1, deel 2 Het algemeen overleg komt één maal per jaar samen met afgevaardigden van de personeelsleden en de studenten. Als er studenten in de raad van bestuur zetelen (medebestuur), wordt dit algemeen overleg met hen gedaan. Als er geen studenten in de raad van bestuur zetelen (medezeggenschap), moet dit overleg gebeuren met de studentenraad. Het algemeen overleg bespreekt minstens de volgende zaken: 1. Het strategisch beleid: uitbreiding, inkrimping, beëindiging van de werkzaamheden van de instelling, associatie of een onderdeel; het aangaan van samenwerkingsverbanden met andere instellingen of organisaties; de programmatie van de opleidingen 2. Het algemeen onderwijskundig beleid, waaronder ook de onderwijsvernieuwing en onderwijsverbetering 3. Het onderzoeksbeleid en plannen om dit beleid te verwezenlijken 4. Het internationaliseringsbeleid 5. Het beleid met betrekking tot de verdeling en besteding van de middelen (de begroting) 1 Hoofdstuk 3. de studentenraad 1, deel 3 De tweede vorm van organiseren van inspraak van studenten, is de studentenraad. In het decreet is bepaald dat elke instelling en associatie één overkoepelende studentenraad moet hebben. De doelstelling van deze studentenraad is het verdedigen van de belangen van de studenten, aangevuld met de inzet voor democratisch hoger onderwijs (in de memorie van toelichting die uitleg verschaft bij het decreet). De studentenraad heeft verder een informatieplicht naar de studenten. Het is het bestuur van de instelling of associatie dat moet toezien op de oprichting van deze studentenraad. 16

17 Wat betekent dat? Als er geen studentenraad is in je instelling, kan je hierop je bestuur aanspreken. Zij moeten immers toezien op de oprichting. Zij moeten dan ook de faciliteiten en mogelijkheden bieden om een studentenraad op te richten (bijvoorbeeld de installatie van een forum of de organisatie van verkiezingen, zie verderop). De studentenraad kiest zelf of er participatiecommissies worden opgericht. Dit zijn afdelingen onder de studentenraad, bijvoorbeeld op facultair of departementaal niveau. Dit is belangrijk voor de samenstelling van de studentenraad en de verkiezingen. Zo kan je als studentenraad ervoor kiezen om de overkoepelende studentenraad te laten samenstellen uit verkozen vertegenwoordigers van de participatiecommissie, of kan je het aantal leden laten afhangen van het aantal participatiecommissies Dit alles wordt bepaald in het participatiereglement (zie hoofdstuk 2, interne werking van de studentenraad) Alvorens de studentenraad er is: het forum Om een studentenraad op te richten, zijn er enkele voorbereidende maatregelen voorzien. Er komt er een forum samen, samengesteld uit een gelijk aantal afgevaardigden van het bestuur en van de bestaande studentenraad of, wanneer deze niet bestaat, van de verkozen studenten die zetelen in een orgaan van de instelling. Dit forum bepaalt de overgangsmaatregelen tot er een werkelijke studentenraad is opgericht. Binnen het forum zijn er beslissingen en verantwoordelijkheden voor beide partijen. Voor de volgende beslissingen moet binnen beide partijen (bestuur én studenten) een volstrekte meerderheid worden bereikt: + Het aantal studentenvertegenwoordigers in de studentenraad (minimaal 8) + De kiesprocedure voor deze studentenvertegenwoordigers én de plaatsvervangers. Dit kan via kieskringen gebeuren. + De duur van het mandaat van een verkozen lid, hoe de studentenraad zich vernieuwt, wat er gebeurt bij vroegtijdige vervanging + Welke mandaten onverenigbaar zijn met het lidmaatschap van de studentenraad. Tijdens dit forum moet enkel binnen de studentendelegatie een meerderheid bereikt worden met betrekking tot de keuze tussen rechtstreekse of getrapte verkiezingen. Tot slot is het de verantwoordelijkheid van het bestuur (van instelling of associatie) om de studentendelegatie op te hoogte te brengen van het organigram van en de bevoegdheden binnen de instelling. 17

18 Enkele opmerkingen hierbij: + De reden waarom dit forum samenkomt, is dat de studentenraad in deze vernieuwde stijl kan voorafgegaan worden door een fundamentele discussie over de visie van de instelling en de studenten zelf over hoe de studentenraad moet georganiseerd worden en welke plaats deze krijgt in de instelling. Bovendien worden zo de eerste regelingen getroffen die de overgang moeten verzekeren. + In het decreet staat dat dit geldt om de overgangsmaatregelen te bepalen. De interpretatie is dat dit forum slechts één keer moet samenkomen, ter bepaling van die eerste zaken alvorens een studentenraad is gevormd. Al deze bevoegdheden gaan immers daarna naar de studentenraad die zij en enkel zij op eigen initiatief mag wijzigen, zelfs al de dag na het forum. Met die uitzondering dat deze elementen, die zij wensen te wijzigen, niet opgenomen worden in het participatiereglement. + Mocht er een nieuwe instelling ontstaan, bv. uit (departementen) van vorige instellingen of door een vrij initiatief, dan moet er een forum worden samengeroepen. In het geval van een samenwerking van departementen tot een nieuwe instelling of instellingen tot een associatie, moet men hiervoor (een delegatie van) de studenten die al verkozen waren in het departement, de vroegere instelling of het onderdeel van de associatie, uitnodigen voor dit forum. In al wat hier volgt gaan we ervan uit dat dit forum is geweest en/of dat er een studentenraad geïnstalleerd is De studentenraad: samenstelling De leden van de studentenraad zijn verkozen door én onder de studenten van de instelling of associatie. De leden van de studentenraad moeten dus studenten aan die instelling of associatie zijn. Hierop zijn uitzonderingen, waarop we verder terugkomen. Het aantal leden van de studentenraad is minimum 8. Het decreet bepaalt geen maximum, maar de studentenraad mag zelf wel een vast aantal leden bepalen. Hierbij bepaalt de studentenraad ook hoeveel leden minimaal aanwezig moeten zijn op de vergadering om de stemprocedure als geldig te kunnen beschouwen, dit is je quorum. In sommige instellingen zetelen er ook stemgerechtigde studenten in de raad van bestuur van de instelling (instelling met medebestuur, zie 3.5.2). Indien zij geen lid zijn van de studentenraad, doordat ze bijvoorbeeld niet op dezelfde manier verkozen worden, krijgen automatisch stemrecht in 18

19 deze studentenraad. Dan wordt ook het quorum met deze studenten uitgebreid. Een studentenraad moet ook altijd een voorzitter hebben. Deze hoeft niet uit de studentenraad zelf te komen en kan dus iemand extern zijn. Als dit het geval is, heeft de voorzitter geen stemrecht De studentenraad: verkiezingen De verkiezingen worden georganiseerd door het bestuur, in samenspraak met de studentenraad. Decretaal moeten deze altijd gespreid worden over meerdere dagen. Wat betekent het dat de verkiezingen worden georganiseerd door het bestuur? Het bestuur moet erop toezien dat de mogelijkheid wordt geschapen voor de verkiezingen en dat er gezorgd wordt voor de nodige de omkadering. Als de verkiezingen niet georganiseerd worden, behoort dat tot de verantwoordelijkheid van het bestuur. Het bestuur moet hier ook altijd de studentenraad mee in betrekken ( in samenspraak ). Organiseert jouw bestuur geen verkiezingen? Spreek hen dan zeker op deze verplichting aan! De kiesprocedure wordt door de studentenraad bepaald. De studentenraad moet hierbij rekening houden met effectieve leden én een redelijk aantal plaatsvervangers. De studentenraad kiest zelf of er bv. met kieskringen wordt gewerkt. Sommige studentenraden de verkiezingen worden georganiseerd door het bestuur, in samenspraak met de studentenraad de kiesprocedure wordt door de studentenraad bepaald doen dit omdat je zo waarborgt dat de verschillende delen (campussen, departementen of in het geval van een associatie: instellingen) vertegenwoordigd zijn. Bij deze verkiezingen moet minstens 10% van de studenten een stem uitbrengen. + Er hoeft geen 10% voor een studentenraad of vertegenwoordiger gestemd te hebben opdat deze verkozen is, er moeten enkel 10% stemmen uitgebracht worden. + Deze 10% wordt berekend op het aantal ingeschreven studenten. Vraag eens na bij je instelling hoeveel dit er zijn. + Een studentenraad kan zelf in zijn werkingsreglement de opkomst verhogen, indien gewenst. Verlies je dan je rechten ook als je dat zelf bepaalde, hogere 19

20 percentage niet haalt? Het decreet zegt enkel dat je niet over de rechten beschikt als je geen 10% haalt. Haal je dus wel 10%, maar niet je eigen norm, dan behoud je je rechten. + Ook als er maar net voldoende kandidaten zijn voor het aantal zitjes, moet je 10% opkomst halen op de verkiezingen. Er zullen met andere woorden elk jaar verkiezingen zijn. Wat als je geen 10% haalt? Dan verliest de studentenraad een aantal rechten, zijnde: + Zetelen er studenten met stemrecht in de bestuursorganen (medebestuur), dan verliezen die hun stemrecht. + Zetelen er geen studenten met stemrecht in de bestuursorganen (medezeggenschap), dan verliest de studentenraad zijn bevoegdheid op beraadslaging en raadpleging en mag de studentenraad geen vertegenwoordiger sturen naar de bestuursorganen. als minder dan 10% van de studenten komt stemmen, verliest de studentenraad een aantal rechten De studentenraad kiest ook zelf of er rechtstreekse dan wel getrapte verkiezingen plaatsvinden. Bij getrapte verkiezingen worden de studenten uit de overkoepelende studentenraad gekozen onder de studenten van een participatiecommissie (een studentenraad op een lager niveau dan de instelling, meestal per departement of faculteit).de verkiezingen gebeuren namelijk door en onder studenten, de procedure wordt door de studentenraad vastgelegd. Een student is volgens dit decreet een persoon die ingeschreven is aan een instelling. Dat wil zeggen: zowel alle studenten als diegenen die in de overkoepelende studentenraad zitten. Maar ook de studenten in participatiecommissies zijn studenten. Je kan er dus ook voor kiezen dat onder en door deze studenten uit de commissies de overkoepelende studentenraad wordt verkozen. Bovendien kan de studentenraad als zij verkiest om participatiecommissies in te stellen, ook kiezen om deze bevoegdheden door te geven, zoals de verkiezingen (via het participatiereglement, meer hierover lees je in hoofdstuk 2.1). Aangezien het hoogste niveau (instelling of associatie) voor sommige studenten erg ver weg staat, kan dit aan te raden zijn. Moet je dan nog 10% van de studenten hiervoor laten opkomen? Mogelijk kom je daar niet aan met de participatiecommissies alleen Dit schept volgens het decreet geen problemen, zolang 10% van de ingeschreven studenten is komen stemmen op personen die opkomen voor lagere studentenraden. 20

21 Let op! Ook voorgaande decreten regelden studentenparticipatie gedeeltelijk, zoals het hogescholendecreet uit In dit decreet wordt er echter niet gesproken over de 10%- regel. Indien je dus geen 10% opkomst haalt in een hogeschool, kan je nog wel beroep blijven doen op die regelgevingen uit het hogescholendecreet. Voor de rest wordt er niets geregeld door dit decreet: of het nu voor de zomer, elektronisch, schriftelijk of op de massacantus gestemd wordt, kan de studentenraad in samenspraak met de instelling zelf beslissen. Meer informatie over hoe je de verkiezingen kan organiseren, wat de voor- en de nadelen zijn, kan je verderop in dit handboek lezen. stemmen kan schriftelijk of op de massacantus 3.4. De studentenraad: mandaat Ook beslist de studentenraad over het mandaat van de verkozen leden. Hierbij worden bepalingen opgemaakt omtrent: - Duur van het mandaat - Vernieuwing (gedeeltelijk of volledig) van de studentenraad - Hoe effectieve leden door hun plaatsvervanger vervangen wordt, zowel af en toe als bij het voortijdig stopzetten van het mandaat door het effectieve lid. - De onverenigbaarheden van het mandaat (wat kan je niet combineren met stemgerechtigd lid zijn in de studentenraad). Zo kan een studentenraad ervoor kiezen om een betaalde dienstbetrekking onverenigbaar te verklaren met het mandaat van studentenvertegenwoordiger om zo docenten, proffen of bestuurders uit te sluiten. Let op dat je echter geen studenten die als jobstudent aan je instelling werken, uitsluit! Deze regelingen schrijf je best in je werkingsreglement. Meer informatie over hoe je dit opstelt vind je in hoofdstuk

22 3.5. De studentenraad: bevoegdheden en prerogatieven Eén bevoegdheid van de studentenraden staat voorop: zij verdedigen de belangen van de studenten in de instelling of associatie en hebben ten aanzien van hen een informatieplicht. Wat betreft de bevoegdheden van de studentenraden, gelden er drie zaken: + Indien er participatiecommissies bestaan (zie 2.2.2) kunnen er bepaalde bevoegdheden van de studentenraad naar de die participatiecommissies doorgeschoven worden. Dit kan je doen omwille van het subsidiariteitsbeginsel. Dit principe zegt dat elke aangelegenheid best op het laagste niveau geregeld wordt. Hogere instanties hoeven zich zo niet bezig te houden met zaken die beter op een lager niveau worden geregeld.. Welke bevoegdheden worden doorgegeven aan de participatiecommissies, wordt ingeschreven in het participatiereglement. + De bevoegdheden die hier vermeldt staan zijn geldig indien er 10% van de studenten hun stem uitbracht op de verkiezingen. +- De bevoegdheden verschillen naargelang er medezeggenschap of medebestuur is bij de studentenraad. De beslissing tussen medezeggenschap of medebestuur ligt bij het bestuur van de instelling of associatie. Het is dus niet de studentenraad die hierover beslist! één bevoegdheid van de studentenraden staat voorop: zij verdedigen de studentenbelangen Medezeggenschap (schema: p. 26) Bij medezeggenschap zitten er geen studenten met stemrecht in de raad van bestuur van de instelling of associatie. Deze studentenraad heeft dan de volgende rechten: + Adviesrecht: over alle aangelegenheden die de studenten aanbelangen, kan de studentenraad op eigen initiatief een advies formuleren aan het bestuur. Deze reageert dan op dit advies met een voorstel. + Beraadslaging: op vraag van het bestuur beraadslagen de leden van een studentenraad rechtstreeks met het bestuur over een voorstel. Dit kan ook in een ander 22

23 orgaan gebeuren, maar hierbij moeten altijd nog andere onderwijs- of onderzoeksvertegenwoordigers betrokken zijn. - Dit gaat over de volgende onderwerpen: rechtspositieregeling, onderwijs- en examenregeling, inschrijvingsgelden, studentenbegeleiding, internationale mobiliteit en organisatie van het academiejaar. - Indien er een orgaan bestaat dat gebruikelijk over deze onderwerpen beslist, kan de beraadslaging hier gebeuren (met bestuur, studenten en andere vertegenwoordigers). In één ronde formuleert dit orgaan een akkoord of nietakkoord met het voorstel van het bestuur. Een akkoord wordt uitgevoerd. Een niet-akkoord gaat terug naar het bestuur die de eindbeslissing neemt. + Raadpleging: het bestuur raadpleegt de studentenraad over een voorstel. Dit kan ook in een orgaan gebeuren dat gewoonlijk deze onderwerpen bespreekt, maar hierbij moeten altijd nog andere onderwijs- of onderzoeksvertegenwoordigers betrokken zijn. Het bestuur raadpleegt de studentenraad over volgende aangelegenheden: - algemeen beleid inzake kwaliteitzorg, gedragscode inzake taalregeling, evaluatie van het academisch of onderwijzend personeel. Bij een universiteit is er ook raadpleging voor wat betreft de sociale toelagen. - de studentenraad formuleert op het voorstel van het bestuur een met redenen omkleed advies (een advies met argumentatie, meer dan een akkoord of niet-akkoord). - Het bestuur kan enkel afwijken van dit advies als ze zich hiervoor motiveren en dit meedelen binnen de dertig dagen aan de studentenraad. Deze termijn begint te lopen de dag nadat de nieuwe regel wordt aangenomen. - Let op! Indien je bestuur je dus niet raadpleegt, of je na raadpleging niet binnen de dertig dagen op de hoogte stelt van een regel die afweek van jullie advies (niet na adviesrecht of beraadslaging), kan je hiervoor naar een rechtbank van eerste aanleg om het besluit te laten vernietigen. Als je studentenraad een vzw is, kan de studentenraad dit doen. Is je studentenraad geen vzw, dan moeten de studenten die benadeeld worden door de regel, dit ten persoonlijke titel doen. Als de rechtbank je gelijk geeft, is de regel nietig ( 2, tweede lid van artikel II.60 onder titel III). Een subtielere manier is om het bestuur hiervan op de hoogte stellen of om contact op te nemen met je regeringscommissaris. 23

24 + Aanwezigheid op de raad van bestuur: ook al heeft een studentenraad geen stem in de raad van bestuur, zij mag toch minstens één vertegenwoordiger met raadgevende stem afvaardigen naar deze vergadering. Bovendien moet de afgevaardigde uitgenodigd worden op de raad van bestuur én alle documenten in handen krijgen. Heb jij dus medezeggenschap, maar wordt je geweerd op een raad van bestuur: krijg je geen uitnodiging of geen documenten? Het bestuur is verplicht dit te doen! (artikel II.62, tweede lid, onder titel III). Deze waarnemer kan een willekeurige student van de hogeschool, universiteit of associatie zijn, maar moet wel altijd een mandaat hiervoor krijgen van de studentenraad. Het is ook mogelijk om telkens een andere waarnemer te sturen (bv. afhankelijk van het dossier of beschikbaarheid). Als er geen 10% van de studenten komt stemmen bij de verkiezingen, verliest de studentenraad hun raadplegingsrecht én beraadslagingsrecht. Zij behoudt het adviesrecht Medebestuur (schema: p. 26) Bij medebestuur zetelen er studenten met stemrecht in de raad van bestuur van de instelling of associatie. Dit wil zeggen dat 10% van de leden van de raad van bestuur, uit studenten moet bestaan. Indien deze op een andere manier worden verkozen dan de studentenraad, krijgen deze toch automatisch stemrecht op de studentenraad (zie 2.2). Hoe worden deze studenten gekozen? Dit kan via rechtstreekse of getrapte verkiezingen. Bij de getrapte verkiezingen moeten de betrokken studenten worden verkozen door de leden van de studentenraad. Let op! In het decreet staat: verkozen door de leden van de studentenraad, niet onder: het kan dus ook iemand extern zijn. Net zoals bij de rest van de verkiezingen is het de studentenraad die bepaalt hoe deze aanduiding gebeurt in het werkingsreglement. + Adviesrecht: een studentenraad mag op eigen initiatief een voorstel formuleren over alle aangelegenheden die studenten aanbelangen. De instelling formuleert hierop een voorstel als reactie. + Stemrecht in de bestuursorganen: minimaal 10% van de leden van de raad van bestuur bestaat uit studenten die de mening van de studenten vertegenwoordigen via hun stemrecht. 24

25 Let op! Als er geen 10% van de studenten komt stemmen bij de verkiezingen, verliezen de vertegenwoordigers hun stem in de raad van bestuur. Zij behouden hun adviesrecht en mogen met raadgevende stem aanwezig blijven. bij medebestuur zetelen er studenten met stemrecht in de raad van bestuur Wat betekent stemrecht in de bestuursorganen? Voor een instelling met een vzw structuur (enkele associaties en hogescholen) komt dit neer op stemrecht in volgende twee organen: de algemene vergadering en de raad van bestuur. Zelfs als de algemene vergadering enkel over begroting en rekeningen gaat (minimale invulling), moeten daar studenten aanwezig zijn. In sommige hogescholen zijn er daarnaast nog adviserende organen (hogescholendecreet van 1994). Hierbij regelt de memorie van toelichting van het participatiedecreet dat er telkens moet afgewogen worden of de beslissing die hier genomen worden een eindbeslissing is. Een beslissing die nog goedkeuring of bekrachtiging nodig heeft, is geen uitvoerbare beslissing. Voor instellingen die geen vzw-structuur hebben bestaan toch soms gelijkaardige organen, maar deze hebben niet altijd dezelfde bevoegdheid of beslissingsmacht. Let op! Dit zet de deur open om heel wat beslissingen door te schuiven naar adviserende organen en hun beslissingen enkel goed te keuren op het beslissingsorgaan. Dit zou echter niet mogen. Probeer dit duidelijk te maken dat dit niet de bedoeling is en dat discussie en stemmen nog mogelijk moet blijven op het laatste orgaan Combinatie van medebestuur en medezeggenschap Hoewel het niet in de bedoeling lag van het decreet, zijn er toch instellingen die geopteerd hebben voor een combinatie van medebestuur en medezeggenschap. Deze combinatie wordt mogelijk gemaakt, omdat het decreet dit niet tegenhoudt. Een combinatie is soms mogelijk waarbij je stemrecht hebt op sommige vergaderingen van het bestuur, maar niet alle. 25

26 Medezeggenschapsmodel Medebestuursmodel studentenraad > verkozen door en onder de studenten (minimumopkomst 10%) studentenraad > verkozen door en onder de studenten (minimumopkomst 10%) adviesrecht > alle aangelegenheden die studenten aanbelangen. Instelling formuleer voorstel als reactie. adviesrecht > alle aangelegenheden die studenten aanbelangen. Instelling formuleer voorstel als reactie. beraadslaging > leidt in één ronde tot een akkoord of niet-akkoord omtrent: rechtspositieregeling van de student en onderwijs- en examenregeling, studiegelden, studentenbegeleiding, internationale studentenmobiliteit en organisatie van het academiejaar raadpleging > waarvan de conclusies worden neergelegd in een met redenen omkleed schriftelijk advies omtrent: algemeen beleid inzake kwaliteitszorg, gedragscode inzake taalregeling en evaluatie van het academisch, respectievelijk het onderwijzend personeel bestuur > ten minste één student met raadgevende stem bestuur > 10% studenten als stemgerechtigde leden

27 De mogelijkheid van een combinatievorm wordt gecreëerd door de definitie van bestuur. Hierbij lezen we: Elk bestuursorgaan van een associatie, respectievelijk een instelling dat krachtens een wettelijke of decretale bepaling of de statuten is aangewezen om uitvoerbare beslissingen te nemen in de in dit decreet bedoelde aangelegenheden. Het bestuur wordt hierbij dus gedefinieerd aan de hand van elk bestuursorgaan. Dit kan op twee manieren begrepen worden: + Elk bestuursorgaan waar beslissingen van het bestuur genomen worden. Dit is dus eigenlijk de samenkomst van de leden van het bestuur. De studentenvertegenwoordigers mogen met stemrecht op al deze samenkomsten of vergaderingen aanwezig zijn. + Op elke vergadering van bestuursorganen waar er gesproken wordt over die onderwerpen van beraadslaging en raadpleging, kunnen studentenvertegenwoordigers met stemrecht stemmen (bij medebestuur). Studenten zonder stemrecht mogen met een raadgevende stem aanwezig zijn (bij medezeggenschap) Informatieplicht Naast de bevoegdheden en je rechten, afhankelijk van het medezeggenschap en medebestuur, heeft de studentenraad ook plichten. De belangrijkste hiervan is de informatieplicht en deze hangt rechtstreeks samen met de bevoegdheden die hierboven opgesomd zijn. naast rechten heeft een studentenraad ook plichten Als studentenraad is het je plicht om de studenten die je vertegenwoordigt te informeren over wat je doet, welke standpunten je inneemt en waar je je mee bezig houdt. Dit verzekert de democratische controle op jullie als vertegenwoordigend orgaan. Bovendien houdt het de studenten ook betrokken en kunnen ze merken dat jullie goed werk leveren. Hoe je de studenten kan informeren, vindt je verder in dit handboek bij externe werking. 27

28 3.6. Werking De studentenraad en het bestuur stellen samen een participatiereglement op: + De studentenraad én het bestuur bepalen het participatiereglement, dat door een volstrekte meerderheid bij beide partijen moet goedgekeurd worden. Het decreet creëert de mogelijkheid dit op te nemen in het onderwijs- en examenreglement. + Het participatiereglement bevat de regels en procedures die het bestuur aan de ene kant en de studentenraad aan de andere kant overeenkomen inzake het uitoefenen van de rechten van de studentenparticipatie. Dit participatiereglement gaat dan ook minimaal over: - De procedures die bij het uitoefenen van de participatierechten van de studentenraad in acht moeten genomen worden - De wijze waarop geschillen hierover worden beslecht (vormen van arbitrage of bemiddeling) - Eventueel de instelling en de organisatie van de participatiecommissies. + De studentenraad kan zelf beslissen om bijkomende bevoegdheden toe te kennen aan het participatiereglement Wat betreft de interne werking geldt het volgende: + De studentenraad duidt een voorzitter aan. Deze mag iemand van buiten de studentenraad zijn, maar dan heeft deze voorzitter geen stemrecht. + Voor beslissingen in de studentenraad moet 50% van de stemgerechtigde leden aanwezig zijn (het quorum). Let op! Heeft je voorzitter stemrecht? Hou hier rekening mee bij het tellen van het quorum. Heb je een oneven aantal stemgerechtigden? Dan rond je je quorum naar boven af. Als dit aantal vaststaat, kan je dat best opnemen in het werkingsreglement. + De studentenraad bepaalt een werkingsreglement waarin de belangrijkste interne werking wordt vastgelegd. Voor dit werkingsreglement is enkel een meerderheid binnen de studentenraad nodig. Het werkingsreglement bepaalt elementen rond de verkiezingen, mandaten, plaatsvervanging, quorum, stemprocedure Meer uitgebreide informatie over het participatiereglement en werkingsreglement vind je in het hoofdstuk interne werking. 28

29 3.7. Ondersteuning + De studentenraad kan voor hun werking beroep doen op de nodige infrastructurele, financiële en/of administratieve ondersteuning vanuit het bestuur. De studentenraad dient daartoe een werkplan in. Let op! Het bestuur is verplicht deze te geven (artikel II.67, onder titel III), maar het decreet bepaalt niet wat de nodige is. Jullie werkplan moet duidelijk maken wat je nodig hebt: een apart lokaal, een computer, een printer, een brievenbus, een eigen budget, een studentencoach + Het bestuur legt de nodige faciliteiten voor de studentenafgevaardigden (of vertegenwoordigers) vast, wat minstens inhoudt: - De wijze waarop studentenvertegenwoordigers hun onderwijsactiviteiten en examens flexibel kunnen plannen, in functie van de werking van de studentenraad - De wijze waarop afgeweken kan worden van de verplichte aanwezigheid voor bepaalde opleidingsonderdelen. - Let op! Deze studentenstatuut -bepalingen zijn bij dit decreet enkel geldig voor studenten in de studentenraad en het gaat decretaal minstens over deze zaken. Maar niets verhindert een instelling om deze bepalingen uit te breiden voor andere studentenvertegenwoordigers of inzake meer regelingen. Het kan zinvol zijn dit te bespreken met je instellingen dit op te nemen in je participatiereglement. Meer informatie over je participatiereglement vind je in verder in dit handboek bij interne werking Meer informatie over je werkplan en administratieve of financiële ondersteuning vind je in verder in dit handboek bij interne werking Evaluatie Tot slot bepaalt het decreet ook dat de regeringscommissarissen vijfjaarlijks de decretale participatiebepalingen moeten evalueren. Dit leggen ze voor in een rapport aan de Vlaamse regering. Aangezien het decreet in voege ging in 2004, wordt een eerste evaluatie in 2009 voorzien. Verder in het decreet werd al opgenomen dat de Vlaamse regering op basis van dit rapport het minimale percentage studentenvertegenwoordigers in de bestuursorganen kan optrekken tot 30%. 29

30 1 Hoofdstuk 4. Het decreet samengevat 1, deel 4 Het decreet bepaalt de minimale voorwaarden en regels van de participatie van studenten in de instelling en de associatie. Het bestuur mag altijd indien gewenst meer rechten toekennen aan de studentenraad of vertegenwoordigers. We lijsten hier de minimale verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de instelling/associatie en de studentenraad nog eens op. Het is de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de instelling of associatie om: + Toe te zien op de oprichting van een studentenraad (bijvoorbeeld door een forum bijeen te roepen) + De verkiezingen voor de studentenraad te organiseren + Ondersteuning te bieden voor de studentenraad en afwijkende bepalingen vast te leggen voor de vertegenwoordigers hierin + Te beslissen of de studentenraad medebestuur of medezeggenschap heeft + Het Algemeen Overleg te plannen + Een meerderheid te hebben over het participatiereglement + Een voorstel te formuleren als reactie op het advies op eigen initiatief van de studentenraad + Bij medezeggenschap: binnen de dertig dagen een antwoord te formuleren op het advies van de studentenraad in het geval van raadpleging Het is de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de studentenraad om: + De studenten te informeren (informatieplicht) + Te bepalen hoe de verkiezingen verlopen, ook die van de studentenvertegenwoordigers in de raad van bestuur in het geval van medebestuur + Het mandaat, de verlening en de opvolging van de verkozen leden te bepalen 30

31 + Een voorzitter aan te duiden + Een werkingsreglement te schrijven dat door een meerderheid binnen de studentenraad wordt goedgekeurd + Een advies te schrijven aan het bestuur op eigen initiatief + Bij medezeggenschap: - Een akkoord of niet-akkoord te formuleren op de beraadslaging van het bestuur - Een beargumenteerd advies te geven op de raadpleging van het bestuur 1 Hoofdstuk 5. de sociale sector 1, deel 5 De studentenvoorzieningen van de hogescholen vallen echter niet onder deze algemene regeling inzake studentenparticipatie die is ontworpen door het hiervoor uiteengezette participatiedecreet. Het hogescholendecreet stelt dat er per hogeschool één vzw moest worden opgericht die instaat voor het beheer van de sociale voorzieningen. Het decreet legt aan deze studentenvoorzieningen een paritaire samenstelling op. Art. 210 stelt dat de bestuursorganen van de vzw paritair zijn samengesteld uit vertegenwoordigers aangeduid door de hogeschoolbesturen en uit democratisch verkozen studenten van de betrokken hogeschool (of hogescholen indien het gaat om een regionaal netwerk). Dat maakt van de vzw s studentenvoorzieningen ongeveer het enige stukje van het hoger onderwijslandschap waar de studentenvertegenwoordigers niet de minderheid zijn. Voor het overige treedt het hogeschooldecreet niet verder in detail over de studentenparticipatie in de sociale sector. Dat wil zeggen dat de studentenvoorzieningen veel vrijheid hebben in de manier waarop de studentenparticipatie wordt georganiseerd. Aan de universiteiten maakt de sociale sector wel integraal deel uit van de instellingen. Dat wil zeggen dat voor de studentenvoorzieningen hier de bepalingen uit het participatiedecreet van 19 maart 2004 op van toepassing zijn. De universiteit heeft hierbij dus ook de keuze tussen medebestuur en medezeggenschap voor deze studenten. 31

32 Hoofdstuk 2 2 interne werking van de studentenraad

33 Het decreet bepaalt de minimale elementen en regels van de interne en externe werking van de studentenraad. Vaak heb je hieraan nog niet voldoende om je studentenraad echt te doen werken. In hoofdstukken 2 en 3 geven we daarom de vertaling van het decreet naar de praktijk en we vullen aan met heel wat tips en uit het leven gegrepen voor- en nadelen. Met interne werking van je studentenraad worden die zaken bedoeld die je binnen je eigen geleding regelt of die je studentenraad vorm geven. De twee belangrijkste elementen zijn je participatiereglement en je werkingsreglement. Hierin zal je de grondregels van je werking vastleggen en naar terug grijpen als er zich problemen voordoen. Het is dus belangrijk dat je deze weldoordacht opstelt. Eén van de taken die meestal geassocieerd worden met de studentenraad, zijn vergaderingen. Dit doe je niet om de vergadering zelf, maar wel om je doelstellingen te bereiken en beslissingen te nemen. Ook verkiezingen moet je organiseren en je moet een administratief en financieel beleid voeren. Deze elementen komen achtereenvolgens aan bod. In een studentenraad werk je samen met medestudenten om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Interne communicatie en oog voor groepsdynamica zijn hierbij belangrijk en ook daarover geven we je een woordje toelichting. 33

34 2 Hoofdstuk 1. participatie- en werkingsreglementen 2, deel Het participatiereglement Het participatiereglement bevat de regels en procedures die het bestuur aan de ene kant en de studentenraad aan de andere kant overeenkomen inzake het uitoefenen van de participatierechten van de studentenparticipatie. De studentenraad én het bestuur bepalen het participatiereglement, dat door een volstrekte meerderheid bij beide partijen moet goedgekeurd worden. Het decreet creëert de mogelijkheid dit op te nemen in het onderwijs- en examenreglement. Het participatiereglement bevat de regels en procedures die het bestuur aan de ene kant en de studentenraad aan de andere kant overeenkomen inzake het uitoefenen van de rechten van de studentenparticipatie. Dit participatiereglement gaat dan ook minimaal over: + De procedures die bij het uitoefenen van de participatierechten van de studentenraad in acht moeten genomen worden. Mogelijke procedures van uitoefenen van rechten zijn: - Afspraken over de verkiezingen. Het decreet stelt immers dat de instelling deze moet organiseren in samenspraak met de studentenraad. Je kan hier opnemen welke zaken de instelling moet regelen en welke de studentenraad. Enkele voorbeeldjes: dat de instelling elektronisch stemmen moet mogelijk maken, de manier waarop de verkiezingen bekend gemaakt worden, of er een recht is op een tweede ronde als de opkomstplicht een eerste keer niet wordt gehaald...? Welke studenten moeten er allemaal meegerekend worden om de 10% te berekenen? Welke studenten er allemaal mogen opkomen voor de verkiezingen (ook eerstejaars, ook deeltijds ingeschreven studenten )? Verder kan je hierin ook afspraken maken over campagnebudgetten voor kandidaat-studentenvertegenwoordigers. 34

35 - Afspraken over de ondersteuning van de studentenraad. Ook hier verplicht het decreet de instelling om de nodige financiële, administratieve en infrastructurele ondersteuning te bieden aan jouw studentenraad. Aangezien dit erg vaag is beschreven, kan het handig zijn dat je deze specificeert in je participatiereglement. Hou ook rekening met eventuele onkostenvergoedingen voor studentenvertegenwoordigers (bijvoorbeeld treintickets indien je campus ver afgelegen ligt van de vergaderingen die centraal doorgaan). - Afspraken over het speciaal statuut van studentenvertegenwoordigers. In functie van de werking van de studentenraad moeten verplichte opleidingsonderdelen en examens voor studentenvertegenwoordigers op een flexibele wijze gepland kunnen worden of kan afwezigheid gewettigd zijn. Zorg dat het voor de studentenvertegenwoordigers duidelijk is welke onderdelen dit zijn, hoe ze dit statuut bekomen, of er bewijzen nodig zijn van hun aanwezigheid op een of andere vergadering. Denk hierbij altijd in het voordeel van de studenten: hoe minder zij moeten regelen, hoe beter. Denk ook na over welke studentenvertegenwoordigers er allemaal recht moeten krijgen op dit speciaal statuut (vertegenwoordigers in de raad van bestuur, studentenraad, departementale/facultaire raden, opleidingsraden, studentenvoorzieningen, vertegenwoordigers in de associatie, vertegenwoordigers in de Vlaamse studentenkoepel, mandaten vanuit deze koepelorganisaties.). - Afspraken over termijnen waartegen verslagen, vergaderingen en agenda s van overlegorganen waarin de studenten participeren (niet de studentenraad) moeten doorgestuurd worden. Eventueel kan je hieraan ook een minimum aantal vergaderingen van de studentenraad toevoegen en welke informatie de studentenraad doorgeeft aan het bestuur (bijvoorbeeld samenstelling, wijziging ). Zo geef je de instelling of associatie alvast te kennen dat je het serieus meent met de studentenraad - Je voegt best afspraken toe over in welke organen de beraadslaging en de raadpleging bij medezeggenschap gebeurt. Je kan ook bepalen wanneer of in welke vergadering het jaarlijks overleg plaatsvindt. Ook in het geval van medebestuur voeg je best toe in welke organen de studenten vertegenwoordigd zijn. Hiervoor bestudeer je best op voorhand het organigram van je instelling met alle raden en beslissingorganen en hun bevoegdheden. 35

36 - Je kan met je hogeschool, universiteit of associatie ook een vlotte procedure afspreken voor plaatsvervanging van studentenvertegenwoordigers in de verschillende raden en overleggroepen opdat er steeds een gegarandeerde studentenvertegenwoordiging is. + De wijze waarop geschillen hierover worden beslecht (vormen van arbitrage of bemiddeling). Bij wie kan je terecht als blijkt dat het instellingsbestuur de afspraken met betrekking tot participatie niet naleeft? Hoe kan een studentenraad ingaan tegen een foute beslissing van het bestuur van de instelling? + Eventueel de instelling en de organisatie van de participatiecommissies, als die worden ingevoerd. Welke commissies zijn er? Organiseer je die per faculteit/departement, per opleiding of per campus? Indien je studentenraad ervoor kiest dat de participatiecommissies bevoegdheden van de studentenraad overnemen, moet je deze ook hier vermelden. In het participatiereglement kunnen ook bijkomende bevoegdheden, buiten de minimale bepalingen uit het decreet, die door de instelling aan de studentenraad worden toegekend, opgenomen worden. De studentenraad kan ook beslissen om elementen die niet per decreet in dit reglement geregeld moeten hier toch in op te nemen. Deze worden dan niet meer opgenomen in het werkingsreglement (zie verder). het participatiereglement is een akkoord tussen instelling en studentenraad Bij het participatiereglement moet je het volgende in je achterhoofd houden: het is een akkoord tussen de instelling en de studentenraad. Dit wil zeggen dat: + Als je iets moet regelen in je interne werking met de instelling of associatie (zoals ondersteuning, statuut, verkiezingen), je dit best opneemt in je participatiereglement. Zo weet je meteen dat ze akkoord gaan. Als deze zaken niet in je participatiereglement, maar in een andere vorm zijn opgenomen, dan ben je nooit zeker of de instelling of associatie ook akkoord is. 36

37 + Je kan meer zaken in je participatiereglement opnemen, maar eens het hier staat moeten instelling/associatie én studenten steeds akkoord gaan, ook om het bijvoorbeeld terug te zetten naar je werkingsreglement. Denk dus eerst goed na of het noodzakelijk is dat de instelling of associatie akkoord moet zijn. Als ze enkel op de hoogte moeten zijn met jouw voorstel, kan het ook in je werkingsreglement. Je kan er ook voor opteren om je participatiereglement op te nemen in het Onderwijs- en Examenreglement. Elke hogeschool en universiteit moet verplicht zo n reglement opstellen. Het voordeel hiervan is dat elke student dit in principe moet krijgen bij inschrijving en op die manier ineens op de hoogte is van zijn participatierechten. Bovendien worden er bijna jaarlijks aanpassingen doorgevoerd aan het OER. Als je dus met iets niet tevreden bent, kan je als studentenraad deze gelegenheid gebruiken om nog wijzigingen te onderhandelen en af te dwingen Het werkingsreglement Buiten het participatiereglement vermeldt het decreet ook een werkingsreglement van de studentenraad. In dit werkingsreglement wordt verder de werking van de studentenraad verfijnd en worden interne afspraken gemaakt. Wat het participatiereglement nog mist om jouw studentenraad op een goede manier te laten functioneren, neem je op in dit werkingsreglement. Daarnaast bevat dit werkingsregelement minstens de reglementen met betrekking tot de verkiezingen. In tegenstelling tot het participatiereglement (dat moet goedgekeurd worden door het bestuur van de instelling en de studentenraad), wordt het werkingsreglement goedgekeurd met een volstrekte meerderheid enkel en alleen binnen de studentenraad. Indien er aan je instelling door het participatiereglement ook participatiecommissies zijn ingevoerd met beslissingsbevoegdheden, dan is het aangeraden om ook voor deze een werkingsreglement op te maken. in je werkingsreglement kan je opnemen hoe je met de regels van het participatiereglement en het decreet omgaat In je werkingsreglement kan je opnemen hoe je met de regels van het participatiereglement en het decreet omgaat. Werk dit reglement zo verfijnd als nodig uit zodat je bij verdeeldheid hiernaar kan teruggrijpen. Volgende zaken kan je in je werkingsreglement opnemen: 37