Binge drinken bij studenten: De invloed van de omgeving, stress en sekse.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Binge drinken bij studenten: De invloed van de omgeving, stress en sekse."

Transcriptie

1 Binge drinken bij studenten: De invloed van de omgeving, stress en sekse. Lotte Hilkens Universiteit van Amsterdam, Studentnummer: Begeleider: Dr. Bram Vervliet Studieonderdeel: Bachelorthese 6171 woorden

2 Samenvatting Binge drinkgedrag van studenten is één van de ernstigste gezondheidsproblemen bij studenten op de universiteit. De hoofdvraag in dit literatuuroverzicht is: in welke mate spelen de variabelen vrienden, familie, stress en sekse een rol op het binge drinkgedrag van studenten? Uit de resultaten blijkt dat al deze variabelen een rol spelen op binge drinkgedrag. Onduidelijk is welke van deze factoren het meest bepalend zijn, of er cultuurverschillen zijn en of andere interne aspecten van invloed zijn. Het duidelijk maken hiervan kan helpen bij eventuele interventies bij binge drinken. Vervolgonderzoek is nodig om de richting te bepalen van de correlaties, meerdere culturen te betrekken om generalisatie te waarborgen en na te gaan welke mogelijk andere effecten de grootste invloed hebben op binge drinkgedrag

3 Inhoudsopgave Samenvatting pag. 2 Inleiding pag. 4 Paragraaf 1 pag. 6 Invloed van vrienden op binge drinkgedrag van studenten. Paragraaf 2 pag. 9 Invloed van familie op binge drinkgedrag van studenten. Paragraaf 3 pag. 12 Invloed van stress op binge drinkgedrag van studenten. Paragraaf 4 pag. 15 Invloed van sekse op binge drinkgedrag van studenten. Conclusie pag. 17 Literatuurlijst pag

4 Binge drinken bij studenten: De invloed van de omgeving, stress en sekse. Binge drinkgedrag van studenten is één van de meest ernstige gezondheidsproblemen bij studenten op de universiteit (Wechsler, Dowdall, Davenport & Castillo, 1995). Volgens Wechsler & Nelson (2001) kan binge drinken veel lichamelijke gevolgen teweeg brengen. Op korte termijn bijvoorbeeld door verwondingen of op langere termijn veranderde lichaamsfuncties die te maken hebben met hoge alcohol concentraties in het bloed. Vooral studenten die meerdere keren per twee weken binge drinken hebben grotere kans op het ervaren van vijf of meer alcoholproblemen, zoals vergeetachtigheid, overdosis, ongeplande onveilige seks, rijden onder invloed en verwondingen. Binge drinken kan zelfs leiden tot het ontwikkelen van alcoholverslaving op latere leeftijd (Chassin, Pitts & Prost, 2003). Bovendien blijkt dat studenten die binge drinken een groter risico hebben op het gebruik van andere verslavende middelen, zoals marihuana en andere drugs (Bell, Wechsler & Johnston, 1997). Frequente binge drinkers rapporteren vaak nog andere gedragsrisico s die gepaard gaan met een sterke neiging naar probleemgedrag (Donovan, Jessor & Costa 1999). Op de meeste Europese en Amerikaanse universiteiten komt binge drinken steeds vaker voor, waardoor het belangrijk is de oorzaken van binge drinken te onderzoeken (American Psychiatric Association, 2006). Vele universiteiten hebben het probleem van het binge drinken onderkend en er is daarom veel onderzoek naar gedaan. Hieruit is gebleken dat ongeveer 40 procent van de studenten in de Verenigde Staten binge drinkers genoemd kunnen worden (Lyall, 1995), wat bevestigd dat binge drinken een groot maatschappelijk probleem is. Binge drinken wordt algemeen gedefinieerd als het drinken van vijf of meer drankjes achter elkaar op één avond bij mannen en bij vrouwen het drinken van vier of meer drankjes achter elkaar op één avond in de afgelopen twee weken. Degene die dit gedrag drie of meer keer in dezelfde periode vertonen zijn frequente binge drinkers en degene die dit gedrag minder vaak vertonen worden gedefinieerd als incidentele binge drinkers (Wechsler, Dowdall, Davenport & Rimm, 1995). Deze definitie van binge drinken wordt het meest gebruikt in de onderzoeksliteratuur en zal in dit literatuuroverzicht ook worden aangehouden. Studenten behoren tot de leeftijdsgroep waarbij binge drinken het meest voorkomt (Wechsler et al., 1995). Volgens Slutske et al. (2004) blijkt dat studenten meer binge drinken dan hun leeftijdsgenoten die niet studeren. Blijkbaar zijn er - 4 -

5 bepaalde factoren die studenten meer kwetsbaar maken voor binge drinkgedrag. Om deze reden is het meeste binge drinkonderzoek uitgevoerd onder de studenten populatie. Het is daarom van belang te weten te komen welke aspecten van invloed zijn op binge drinkgedrag van studenten, zodat bij preventieve maatregelen en eventuele behandeling hiermee rekening kan worden gehouden. Omgevingsinvloeden spelen een grote rol op het gedrag van studenten. Deze invloeden zijn opgespitst in de invloed van vrienden en de invloed van familie, omdat deze variabelen een eigen rol kunnen spelen op het binge drinkgedrag bij studenten. Aangezien vrienden een grote invloed hebben op het algemene gedrag van studenten (Powell & Segrin, 2004) wordt verondersteld dat vrienden in grote mate het binge drinkgedrag van studenten beïnvloeden. Ook blijkt dat familie nog steeds een grote rol speelt in het leven van studenten, zo blijkt dat ouders het meest om advies worden gevraagd betreffende school, financiële, persoonlijke en sociale factoren (Galotti and Mark, 1994). Daardoor wordt onderzocht of vrienden en familie een rol spelen op binge drinkgedrag van studenten. Studenten hebben vaak veel stress als gevolg van prestatiedruk, scheiding van ouders en vrienden en de ontwikkeling van een eigen identiteit (American Psychiatric Association, 2006). Omdat alcoholgebruik van volwassenen een gevolg van stress kan zijn (Armeli et al., 2003), wordt ook gekeken naar de invloed van stress bij het binge drinkgedrag van studenten. Tot slot is verschil gevonden in de alcoholinname en de ernst van de alcoholproblemen tussen volwassen mannen en vrouwen (Makela, Gmel, Grittner, Keundig, Kuntsche, Bloomfield en Room, 2006), waardoor het van belang is te bepalen of dit sekseverschil ook bij studenten die binge drinken voorkomt. Verwacht wordt dat mannen meer binge drinken en daardoor meer alcoholproblemen ervaren dan vrouwen. Er is in dit literatuuronderzoek enkel naar deze variabelen gekeken omdat deze het meest uitgebreid zijn bestudeerd in de verschillende onderzoeken naar het binge drinkgedrag van studenten waardoor de uiteindelijke informatie over deze variabelen het meest betrouwbaar zal zijn. De hoofdvraag in dit literatuuroverzicht is dan ook: In welke mate spelen vrienden, familie, stress en sekse een rol op het binge drinkgedrag van studenten? Eerst wordt gekeken naar de invloed van vrienden op het binge drinkgedrag bij studenten en vervolgens naar de invloed van familie. Ten derde wordt een overzicht gegeven van de onderzoeksresultaten naar de rol van stress op binge - 5 -

6 drinkgedrag van studenten. Tot slot wordt gekeken naar de rol van sekse op binge drinkgedrag van studenten. Paragraaf 1: Invloed van vrienden op binge drinkgedrag van studenten. Volgens Powell & Segrin (2004) hebben vrienden een grote invloed op het gedrag van studenten. Vooral tijdens de overgang van middelbare school naar universiteit krijgen vrienden een steeds grotere rol in het leven van studenten. Daarom wordt gekeken in welke mate vrienden van invloed zijn op binge drinkgedrag van studenten. Jamison en Myers (2008) onderzochten of gepland gedrag van alcoholconsumptie met vrienden van invloed is op binge drinkgedrag van studenten. Onder gepland gedrag verstaan zij de intentie die aanzet tot gedrag. De voorspelling van dit Engelse onderzoek was dat alcoholconsumptie van studenten wordt beïnvloed door vriendendruk. Vriendendruk wordt gemeten aan de hand van alcoholconsumptie, frequentie van binge drinken en controle op het gedrag van vrienden door vrienden. Er deden 142 studenten mee waarvan 64,4 % mannen en 47,7 % vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 23 jaar. Iedere proefpersoon werd gevraagd een vragenlijst in te vullen, deze bestond uit de onderwerpen demografische kenmerken, drinkgedrag en vriendendruk. Ongeveer de helft van de proefpersonen was een binge drinker (48.1%). Uit de resultaten van een regressieanalyse bleek dat druk van vrienden een statistisch significante voorspeller voor gedragsintenties tot binge drinken was. Het aantal drankjes dat vrienden drinken in een episode en de frequentie van drinken voorspelde de totale wekelijkse consumptie van de studenten. Jamison en Meyers (2008) concludeerden dat het drinkgedrag van vrienden bijdraagt aan het binge drinkgedrag van studenten. Het onderzoek van Weitzman, Nelson en Wechsler (2003) is een aanvulling op het voorgaande onderzoek, omdat zij tevens de druk van vrienden onderzochten op het binge drinkgedrag van studenten. Verwacht werd dat vrienden met hevige drinknormen en gedragingen binge drinken bij studenten voorspelt. Er deden 1894 eerstejaars studenten mee aan het onderzoek met een gemiddelde leeftijd van 19 jaar waarvan één derde mannen. De studenten werd gevraagd de College Alcohol Consumption (CAS) in te vullen, deze bestaat uit een 20 pagina s g de vragenlijst over alcohol en middelengebruik, schoolactiviteiten en achtergrondvariabelen. De CAS werd in 1993, 1997 en 1999 afgenomen bij 119 instituten. Door middel van de - 6 -

7 retrospectieve beschrijvingen over het drinkgedrag van de studenten werden twee groepen vergeleken, de studenten die binge drinken (494 studenten) en de studenten die niet binge drinken (1400 studenten). Uit de regressie-analyse bleek dat studenten die omgingen met of bloot gesteld waren aan vriendschappen en groepen waarbij binge drinken geaccepteerd is en veel gedaan wordt, meer binge drinkgedrag vertonen dan studenten die hieraan niet werden blootgesteld. De onderzoekers concluderen dat binge drinkgedrag vaker voorkomt bij studenten waar alcohol drinken bij vrienden overheersend is en dat meer alcoholvrije omgevingen het binge drinken onder studenten zou verminderen. Het onderzoek van Andrews, Tildesley, Hops & Li (2002) onderscheidt zich van het voorgaande onderzoek door de verschillen van de aard van de relatie tussen vrienden te onderzoeken. Zij keken naar de invloed van vrienden op het binge drinkgedrag van studenten en maken onderscheid tussen "dezelfde sekse vrienden" en "tegenovergestelde sekse vrienden" op het binge gedrag van studenten. Bovendien onderzochten zij of vrienden hetzelfde consumeren. In een longitudinale studie werden studenten gevraagd één dezelfde sekse vriend en één tegenovergestelde sekse vriend mee te laten doen aan het onderzoek. Aan het onderzoek deden 194 studenten mee, waarvan 63 % vrouwen en 37 % mannen met een gemiddelde leeftijd van 21,8 jaar. De studenten kregen een zelfrapportage vragenlijst mee die zij thuis konden invullen. Door middel van de driejaarlijkse vragenlijst kon gemeten worden of de studenten binge drinken en wat het binge drinkgedrag van hun vrienden was. Uit correlatie bleek dat binge drinken door studenten vooral werd bepaald door de invloed van vrienden. De resultaten geven een relatie tussen binge drinken van zowel dezelfde sekse vriend als de tegenovergestelde sekse vriend met het binge drinkgedrag van de proefpersoon. Volgens de onderzoekers suggereert dit resultaat dat studenten hun vrienden wellicht kiezen op het gebruik van alcohol. De onderzoekers concluderen dat het alcoholgebruik van vrienden een effect heeft op het binge drinken van studenten. Vrienden kunnen een beschermende rol spelen op het binge drinkgedrag van studenten of, het tegenovergestelde, een risico factor voor een toename op binge drinkgedrag van studenten. Tot slot is er geen verschil in het hebben van een man of vrouw als vriend op het binge drinkgedrag van studenten. Weitzman & Kawachi (2000) onderzochten een ander aspect van vrienden dan de vriendendruk zoals in de bovenstaande onderzoeken is besproken. De studie ging uit van de sociale status van vrienden op binge drinkgedrag van studenten. Gekeken - 7 -

8 werd naar de sociale omgeving in relatie tot binge drinken van studenten. Verwacht werd dat universiteiten met studenten die veel deelnamen aan vrijwilligerswerk rondom de universiteit kunnen zorgen voor verbondenheid en gedeelde verantwoordelijkheid waardoor minder binge drinkgedrag voorkomt bij deze studenten. Er werd gebruik gemaakt van data van de Harvard School of Public Health 1993, College Alcohol Study, een g de anonieme vragenlijst van willekeurig geselecteerde studenten van 18 tot 26 jaar oud uit een steekproef van 140 universiteiten. Gekeken werd naar het aantal vrijwillige activiteiten rondom de universiteit in de afgelopen 30 dagen en naar het binge drinkgedrag van deze studenten. Uit de regressie-analyse bleek dat binge drinkers minder deelnamen aan vrijwillige activiteiten, dan niet binge drinkers. De onderzoekers concludeerden dat de sociale omgeving bescherming kan bieden op binge drinkgedrag van studenten. Vrienden die vrijwilligheidactiviteiten op zich nemen vertonen minder binge drinken dan vrienden die zich daar niet mee bezig houden en beïnvloeden zo het binge drinkgedrag van studenten. Wood, Read, Mitchell, & Brand (2004) verwachtte dat niet alleen vrienden van invloed zijn op het binge drinkgedrag van studenten, maar ook de ouders. Zij onderzochten daarbij of de controle en steun van ouders naar hun kinderen toe, de invloed van vrienden op binge drinkgedrag van studenten vermindert. De onderzoekers verwachten dat door controle en steun ouders meer invloed hebben op het gedrag van studenten en daardoor hun kinderen kunnen behoeden voor binge drinken. Aan het onderzoek deden 556 studenten mee met een gemiddelde leeftijd van 18.1 jaar waarvan 65.1 % vrouwen. Door middel van g de zelfrapportage vragenlijsten werden demografische kenmerken, binge drinkgedrag, sociale invloeden en steun, controle en attitudes van ouders ten aanzien van alcoholgebruik van studenten gemeten. Uit de regressie-analyses blijkt dat naast vrienden ook ouders invloed hebben op het binge drinkgedrag van studenten. In overeenstemming met de voorgaande onderzoeken blijkt dat studenten die vrienden hebben die binge drinken, zelf ook vaker binge drinken. Studenten met ouders die tolerant zijn tegenover alcohol drinken en weinig controle en steun geven binge drinken vaker dan studenten met ouders die geen alcohol gebruik tolereren en veel controle en steun geven. Bovendien blijkt dat vrienden meer invloed hebben op het binge drinkgedrag van studenten, wanneer ouders tolerant zijn tegenover alcohol en weinig controle uitoefenen. De onderzoekers concluderen dat niet alleen vrienden van invloed zijn op binge - 8 -

9 drinkgedrag van studenten, maar dat ouders nog steeds invloed hebben op het binge drinkgedrag van hun kinderen als zij gaan studeren. Samenvattend: ouders hebben een rechtstreekse invloed op het binge drinkgedrag van hun kinderen en een zijdelingse invloed op de rol die vrienden spelen op het binge drinkgedrag van hun kinderen. Uit de onderzoeken die zijn besproken kan worden geconcludeerd dat vrienden een rol spelen op het binge drinkgedrag van studenten. Het is gebleken dat groepsdruk een belangrijke reden is om te gaan binge drinken. Ook de hoeveelheid en frequentie van het binge drinken van vrienden speelt een rol op het binge drinkgedrag van studenten. Tevens is het accepteren en het overheersen van binge drinkgedrag door vrienden van invloed. Vervolgens blijkt dat de sociale omgeving bescherming kan bieden tegen binge drinkgedrag, namelijk doordat er minder wordt binge gedronken door studenten als vrienden meedoen aan vrijwillige activiteiten dan als vrienden niet meedoen aan vrijwilligheidactiviteiten. Tot slot kan geconcludeerd worden dat ouders een zijdelingse invloed hebben op de rol die vrienden spelen op het binge drinkgedrag van studenten. Een kritiekpunt bij alle onderzoeken is dat de methode bestaat uit zelfrapportage vragenlijsten, waardoor de antwoorden verstoord kunnen zijn. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er sociaal wenselijke antwoorden zijn gegeven (Smith, 2007). Bovendien werd er betaald voor deelname. Dit kan betekenen dat veel proefpersonen dan alleen voor het geld meedoen en er een kans is dat ze de lijst niet serieus invullen (Peterson, 2002). Zoals in het laatst besproken onderzoek al naar voren kwam bleek dat ook familie een belangrijke rol kan spelen bij binge drinkgedrag van studenten. In de volgende paragraaf wordt nader ingegaan op studies die de invloed van familie op binge drinkgedrag van studenten onderzochten. Paragraaf 2: Invloed van familie op binge drinkgedrag van studenten. De familie speelt een belangrijke rol bij het gedrag van studenten in het algemeen, het blijkt bijvoorbeeld dat ouders het meest om advies gevraagd worden betreffende persoonlijke en sociale factoren (Galotti & Mark, 1994). Het is dan ook aannemelijk te veronderstellen dat ouders van invloed zijn op het binge drinkgedrag van studenten. De bestudeerde onderzoeken in deze paragraaf geven de invloed van de familie weer op het binge drinkgedrag van studenten. Chassin, Pitts en Prost (2002) vroegen zich af of kinderen van alcoholverslaafde ouders eerder geneigd zijn te gaan binge drinken. Zij onderzochten - 9 -

10 door middel van een longitudinale studie of kinderen van alcoholverslaafde ouders op latere leeftijd gaan binge drinken. Er deden 446 studenten mee aan het onderzoek met een gemiddelde leeftijd van 15,5 jaar bij tijdmeting 1 waarvan 52,9 % mannen en 47,1 % vrouwen. Er werden vier tijdmetingen gedaan over vijf jaar. De ouders en studenten werden geïnterviewd over hun alcoholgebruik. Studenten werden tevens gevraagd naar familieconflicten, discipline en sociale steun van ouders. In de resultaten werden drie groepen zichtbaar, die verschilden naar leeftijd waarop het binge drinkgedrag ontstond en de frequentie van binge drinken. Uit de regressieanalyses bleek dat studenten met alcoholistische ouders weinig steun kregen en op vroegere leeftijd en vaker binge drinken dan studenten met niet alcohol verslaafde ouders. Studenten die vroeg begonnen met binge drinken ondervonden de meeste familieconflicten en liepen het meeste risico op het krijgen van alcoholgerelateerde problemen. Tot slot bleek dat van de groep studenten die niet binge drinken er weinig waren die alcoholverslaafde ouders hadden. Deze groep had tevens weinig familieconflicten en kreeg veel sociale steun van de ouders. De onderzoekers concludeerden dat alcoholverslaafde ouders en familieconflicten een risicofactor zijn op het binge drinkgedrag van studenten. In het onderzoek van Turrisi, Wiersma en Hughes (2000) werd verder gekeken dan alleen naar de invloed van het alcoholgebruik van ouders zelf, want zij onderzochten of de communicatie tussen moeder en kind van invloed was op het binge drinkgedrag bij studenten. Er werd verondersteld dat opvattingen over binge drinkgedrag, die zorgen dat studenten binge drinken, beïnvloed worden door de communicatie van de moeder naar haar kind toe. De onderzoekers hebben alleen gekozen voor communicatie tussen moeder en kind en geen communicatie tussen vader en kind, omdat eerder onderzoek uitwijst dat communicatie tussen moeder en kind een grotere invloed heeft op het gedrag (Jaccard & Dittus, 1993; Turrisi, Jaccard, Kelly, & Valera, 1995; Noller & Callan, 1988). Er deden 266 psychologiestudenten mee aan het onderzoek waarvan 37.9% mannen en 62.1% vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 18 jaar oud. De proefpersonen werd gevraagd zelfrapportage vragenlijsten in te vullen. Gemeten werden de alcoholconsumptie, opvattingen over alcohol en de communicatie tussen moeder en kind. Uit de regressie-analyse blijkt dat er een relatie is tussen de communicatie tussen moeder en kind en de opvattingen over binge drinken. De opvattingen over binge drinken blijken vervolgens van invloed te

11 zijn op het binge drinkgedrag. De onderzoekers concludeerden dat de communicatie van moeder op kind een indirecte relatie heeft op het binge drinkgedrag van studenten. De onderzoekers Wetherill & Fromme (2007) verwachtten dat studenten waarvan de ouders zich betrokken voelen bij hun kinderen minder zullen binge drinken vanwege het daarmee gepaard gaande ouderlijke toezicht. Omgekeerd zal dan gelden dat studenten waarvan de ouders zich niet betrokken voelen bij hun kinderen, zich relatief anoniem voelen waardoor meer binge drinkgedrag zal worden vertoond. Daarbij verwachtte zij dat die betrokkenheid een positieve rol zou spelen op binge drinkgedrag van hun studerende kinderen. Door middel van een mail werd studenten gevraagd mee te doen aan het vier jaar durende longitudinale onderzoek. Er deden 2003 studenten mee waarvan 60 % vrouwen en 40 % mannen met een gemiddelde leeftijd van 18,4 jaar aan het begin van het onderzoek. Door middel van een internet vragenlijst werd het binge drinkgedrag van de studenten en de betrokkenheid van ouders bij de studenten gemeten. Uit de regressie-analyses blijkt een associatie tussen de betrokkenheid van ouders bij studenten en de frequentie en hoeveelheid dat wordt binge gedronken. Het blijkt dat er meer wordt binge gedronken door studenten wanneer ouders weinig betrokken zijn bij hun gedrag, dan wanneer ouders wel betrokken zijn bij hun gedrag. De onderzoekers concludeerden dat studenten die ervaren dat ouders betrokken zijn bij hun drinkgedrag minder binge drinken, dan studenten bij wie dat niet het geval is. Ouders beïnvloeden studenten nog steeds nadat ze naar de universiteit zijn gegaan. Als ouders inderdaad een belangrijke invloed kunnen hebben op het binge drinkgedrag van hun studerende kinderen, dan kunnen zij wellicht betrokken worden bij interventies die erop gericht zijn het binge drinkgedrag te verminderen. Turrisi, Jaccard, Dunnam, Dunnam en Grimes (2001) deden hier onderzoek naar. Zij verwachtte dat de ouders kunnen helpen bij vermindering van binge drinkgedrag van hun studerende kinderen. Er deden 154 eerstejaars studenten mee aan het onderzoek. In de experimentele groep zaten 106 studenten, in deze groep kregen ouders interventiematerialen. In de controle groep zaten 48 studenten, deze ouders kregen geen interventiematerialen. Ouders en studenten werden per brief geïnformeerd en geïnterviewd. Alle studenten vulden vragenlijsten in over de neiging te drinken en dronken te worden, gedachten over alternatieven, goedkeuring van alcoholconsumptie en drankgerelateerde consequenties. Ouders kregen een handboek waarin stond uitgelegd wat zij moesten doen. De interventie ging in op cognitieve perspectieven

12 (reflecteren van de nadruk op opvattingen en sociale normen), sociale perspectieven (discussiëren over zelfbewustzijn en het verzetten tegen vriendendruk), emotionele perspectieven (discussiëren over goede communicatie tussen de ouders en het kind en hun relatie) en besluitvormingsperspectieven (nagaan van percepties over binge drinken, alternatieven en vermijden van drankgerelateerde consequenties). Door middel van een t-toets bleek dat de experimentele groep minder neiging had om te binge drinken en dronken te worden vergeleken met de controle groep. Vervolgens bleek dat in de controle groep alcohol consumptie meer werd goedgekeurd dan in de experimentele groep. Tevens bleek dat de controle groep meer drankgerelateerde problemen rapporteerden dan de experimentele groep. De onderzoekers concludeerden dat de interventie door de ouders zorgde voor een vermindering van binge drinkgedrag van studenten en dus een goede methode kan zijn. Uit de onderzoeken die zijn besproken kan worden geconcludeerd dat familie een rol speelt op het binge drinkgedrag van studenten. Gebleken is dat het hebben van alcoholistische ouders een risicofactor is op het binge drinkgedrag van studenten. De communicatie tussen ouders en hun kinderen is tevens van invloed op het binge drinkgedrag van studenten. Ten derde speelt de betrokkenheid van ouders bij hun kinderen mee op binge drinkgedrag van studenten. Tot slot blijkt dat ouders een belangrijke rol kunnen spelen op de interventie van binge drinkgedrag van studenten. Een tekortkoming op de bovenstaande onderzoeken is dat er alleen gekeken is naar de ouders van studenten en niet naar eventuele broers en zussen of andere familieleden die wellicht een rol spelen op binge drinkgedrag van studenten. Niet alleen vrienden en familie kunnen van invloed te zijn op binge drinken van studenten maar ook stress zou van invloed kunnen zijn, aangezien bekend is dat deze factor van invloed is op het alcoholgebruik bij volwassenen (Armeli et al., 2003). De rol van stress op binge drinken van studenten wordt in de volgende paragraaf besproken. Paragraaf 3: Invloed van stress op binge drinkgedrag van studenten. Stress is een veel voorkomende factor is het leven van mensen in deze tijd. Studenten ervaren stress vaak als gevolg van prestatiedruk, scheiding van ouders en vrienden en de continuerende ontwikkeling van een eigen identiteit (American Psychiatric Association, 2006). Alcoholgebruik onder volwassen kan een gevolg zijn van stress (Armeli et al., 2003). Het is hierdoor van belang te onderzoeken wat de

13 invloed van stress op binge drinkgedrag van studenten is, dit wordt weergegeven in de bestudeerde onderzoeken in deze paragraaf. Kassel, Jackson & Unrod (2000) onderzochten vanuit de veronderstelling dat een bepaalde actie (gedrag of denken) een staat van emotionele stress zal stillen het binge drinkgedrag van studenten zou kunnen verklaren. Hierbij werd dus gekeken naar de verwachting dat alcohol als verlichter van stress werkt. Er deden 136 psychologie studenten mee aan het onderzoek met een gemiddelde leeftijd van 18,5 waarvan 76 % vrouwen. De proefpersonen vulden in groepen van 15 tot 20 studenten met een interval van acht weken een aantal vragenlijsten in. Gemeten werden de alcohol verwachtingen en hoe de studenten omgaan met alcohol, depressiviteit, drankgebruik en drankmotieven. Uit correlatie en regressie-analyses bleek dat de alcoholconsumptie en de verwachtingen dat binge drinken stress verminderd het binge drinkgedrag van studenten te versterken. Het bleek dat de verwachting dat alcohol stress vermindert binge drinken het beste voorspelt. Vervolgens bleken deze verwachtingen gerelateerd met binge drinken gerelateerde problemen, zoals depressiviteit. De onderzoekers concluderen dat studenten die goede strategieën hebben om met stress om te gaan minder geneigd zijn te binge drinken, dan studenten die geen of slechte strategieën hebben om met stress om te gaan. Studenten die denken zelf niet om te kunnen gaan met stress verwachten dat binge drinkgedrag stress kan verminderen en gaan daarom binge drinken. Onderzoek van Williams en Clark (1998) bevestigt de resultaten van het vorige onderzoek. Verwacht werd dat binge drinken van studenten wordt voorspeld door te drinken om te ontsnappen aan stress, drinken voor het omgaan met stress en dat deze alcoholverwachtingen binge drinken versterken. Aan het onderzoek deden 300 studenten mee waarvan 137 vrouwen en 163 mannen met een gemiddelde leeftijd van 22,1 jaar. De proefpersonen vulden een vragenlijst in over zes onderwerpen: het stress- en stemmingsniveau, redenen voor drinken, verwachtingen voorafgaand aan alcoholgebruik, omgaan met stress en binge drinkgedrag. Uit de correlatie berekeningen bleek dat ontsnapping van stress door te drinken een voorspeller was voor binge drinken van studenten. Verwachtingen, omgaan met stress factoren of persoonlijkheidstrekken hadden geen directe relatie tot binge drinken. Alcoholconsumptie had een directe voorspellende waarde op binge drinken. Het bleek dat studenten die alcoholconsumptie gebruiken als omgangsmechanisme voor stress meer drinken dan studenten die dit mechanisme minder gebruiken. Verwachtingen en

14 redenen voor drinken voorspelden de alcoholconsumptie als omgangsmechanisme voor stress. De onderzoekers concludeerden dat drinken om te ontsnappen aan stress de sterkste voorspeller is voor binge drinken van studenten. In de bovenstaande onderzoeken wordt de invloed van stress op binge drinkgedrag verklaart door de verwachting dat binge drinken stress verminderd. Rush, Becker en Curry (2009) onderzochten het begrip stress aan de hand van de onderliggende persoonlijkheidstrekken neuroticisme en consciëntieusheid die verwacht worden een rol te spelen bij binge drinkgedrag van studenten. Uit eerder onderzoek is namelijk gebleken dat neuroticisme en consciëntieusheid een rol spelen bij stress (Matthews & Deary, 1988). Er deden 208 psychologiestudenten mee aan het onderzoek waarvan 57 % vrouwen en 43 % mannen met een gemiddelde leeftijd van 18,5 jaar. De studenten werd gevraagd een vragenlijst in te vullen in groepsverband. Het binge drinkgedrag en de persoonlijkheidstrekken werden gemeten. Gekeken werd naar het vijf factoren model van persoonlijkheid en naar de impulscontrole gedefinieerd als een combinatie van neuroticisme en consciëntieusheid. Door middel van multivariate analyse blijkt dat hoge niveaus van neuroticisme en lage niveaus van consciëntieusheid een rol spelen bij stress gerelateerd binge drinkgedrag van studenten. Andere persoonlijkheidstrekken bleken geen rol te spelen bij stress en binge drinkgedrag van studenten. De onderzoekers concludeerden dat neuroticisme en consciëntieusheid een rol spelen bij het omgaan met stress in verband met binge drinkgedrag van studenten. Griffiths, Lau, Chow, Lee, Kan en Lee (2006) vroegen zich af of de resultaten van de voorgaande onderzoeken tevens gelden voor een studentenpopulatie waarbij weinig wordt binge gedronken. Zij onderzochten stress managementstrategieën bij een studentenpopulatie waarbij verwacht werd dat weinig wordt binge gedronken in vergelijking tot studenten uit de Verenigde Staten, namelijk studenten in Hong Kong. Er deden 2630 eerstejaars studenten mee aan het onderzoek waarvan 54 % vrouwen en 46 % mannen met een gemiddelde leeftijd van 18,9 jaar. Iedere proefpersoon vulde een zelfrapportage vragenlijst in. Gemeten werd het binge drinkgedrag, stress managementstrategieën en alcoholgerelateerde problemen. Uit de regressie-analyses bleek dat er door de studenten in Hong Kong relatief weinig binge gedronken werd, namelijk door 7 % van de studenten. Daarbij bleek dat binge drinken een rol speelde bij het omgaan met stress maar dit gold vooral voor mannen. Andere factoren blijken een grotere rol te spelen bij binge drinkgedrag van deze studenten, zoals de sociale

15 omgeving. De onderzoekers concludeerden dat ondanks de lage alcoholconsumptie ook onder studenten in Hong Kong binge drinkgedrag voorkomt en dat het omgaan met stress van invloed is op het binge drinkgedrag. Uit de besproken onderzoeken in deze paragraaf blijkt dat stress van invloed is op het binge drinkgedrag van studenten. Het blijkt dat studenten die geen of slechte strategieën hebben om met stress om te gaan sneller geneigd zijn tot binge drinken. Studenten verwachten dat binge drinkgedrag stress kan verminderen en gaan daarom binge drinken. Tevens blijkt dat neuroticisme en consciëntieusheid een rol spelen bij het omgaan met stress in verband met binge drinkgedrag van studenten. Tot slot blijkt dat zelfs bij een studentenpopulatie waarbij weinig wordt binge gedronken ook het omgaan van stress van invloed was op binge drinkgedrag. Een kritiekpunt op het onderzoek van Rush et al. (2009) is dat zij te weinig gemeten hebben over stressfactoren en zich teveel op persoonlijkheidstrekken hebben geconcentreerd. In het onderzoek van Griffiths et al. (2006) werden verschillende resultaten gevonden voor mannen en vrouwen. Het kan zijn dat sekse van invloed is op binge drinkgedrag van studenten. Aangezien bekend is dat volwassen mannen meer drinken dan volwassen vrouwen (Makela et al., 2006), is het van belang om vast te stellen of dergelijke sekseverschillen ook optreden bij binge drinkgedrag onder studenten. Dit wordt in de volgende paragraaf besproken. Paragraaf 4: Invloed van sekse op binge drinkgedrag van studenten. Volgens Makela et al. (2006) drinken mannen meer en frequenter alcohol dan vrouwen. Uit hun studie blijkt ook dat mannen meer alcoholgerelateerde problemen hebben dan vrouwen. In de volgende paragraaf wordt gekeken naar de invloed van sekse op binge drinkgedrag van studenten. Wechsler, Dowdall, Davenport en Castillo (1995a) onderzochten de relatie tussen achtergrondvariabelen, binge drinkgedrag en gedragingen gerelateerd aan binge drinken en sekseverschillen van studenten. De proefpersonen uit het onderzoek van Wechsler, Davenport, Dowdall, Moeykens, Castillo (1994) werden gebruikt en bestonden uit studenten van 140 universiteiten. De steekproef bestond uit 58 % vrouwen en 42 % mannen, waarvan 45 % jonger was dan 21 jaar, 38 % was tussen de 21 en 23 jaar en 17 % was ouder van 23 jaar. Door middel van zelfrapportage vragenlijsten werd het binge drinkgedrag en de verschillen tussen mannen en vrouwen gemeten. Uit de regressie-analyses bleek dat 44 % van de studenten binge drinken,

16 waarvan 50 % mannen en 39 % vrouwen. Het blijkt echter dat wanneer gecorrigeerd wordt voor andere variabelen, zoals leeftijd, het hogere risico van mannen op binge drinken verminderd. Een van de variabelen die werd bekeken was het lidmaatschap van een studentenvereniging. Intrigerend is dat studentenverenigingen een grotere invloed hadden op binge drinkgedrag van vrouwen dan op dat van mannen. De onderzoekers concluderen dat er toch sekseverschillen zijn bij binge drinkgedrag van studenten. Mannen binge drinken meer dan vrouwen, maar zijn minder beïnvloedbaar dan vrouwen door het binge drinkgedrag gebruikelijk onder studentenverenigingen. Het onderzoek van Wechsler, Dowdall, Davenport en Rimm (1995b) is een aanvulling op het voorgaande onderzoek. De onderzoekers keken hier naar de relatie tussen binge drinken en alcoholgerelateerde problemen onder mannelijke en vrouwelijke studenten De onderzoekers gebruikten dezelfde data als het bovenstaande onderzoek van Wechsler et al. (1994). Deze analyses waren gebaseerd op studenten die rapporteerden alcohol gedronken te hebben in de 30 dagen voor het onderzoek. Deze populatie werd onderverdeeld in een groep die af en toe alcohol drinkt, binge drinkers en geen binge drinkers. De mate en frequentie van alcoholconsumptie, sekse en een aantal variabelen, zoals schoolprestaties en lichamelijke klachten werden met elkaar vergeleken. Uit de regressie-analyses bleek dat vrouwen en mannen dezelfde alcoholgerelateerde problemen ervaren, alleen mannen ervaren frequenter een kater. Vervolgens blijkt dat van de drinkers die drie of meer keer in de afgelopen twee weken binge drinken, 22 % van de mannen zichzelf als hevige of probleemdrinkers beschrijft, terwijl slechts 8 % van de vrouwen zich zo beschrijft. De onderzoekers concluderen dat zowel mannen als vrouwen alcoholgerelateerde problemen ondervinden van binge drinken, maar dat vrouwen dit meer ontkennen dan mannen. Er bestaat een directe link tussen alcoholgebruik en agressie waarbij blijkt dat studenten op beide een groot risico lopen (Graham, 2001; Mercy, 2003 & Barnes, 1992) Bovendien blijkt dat er sekseverschillen bestaan in agressief gedrag (Bushman, 1997) en, zoals in de voorgaande onderzoeken naar voren is gekomen, in binge drinkgedrag. In de voorgaande onderzoeken is echter niet ingegaan op sekseverschillen tussen agressie en binge drinkgedrag. Het onderzoek van Wells, Speechley, Koval en Graham (2007) gaat in op de relatie tussen binge drinken en alcohol gerelateerde agressie opgesplitst naar sekse. De data van de National Longitudinal Survey of Youth werden gebruikt voor het onderzoek. Deze data

17 bestond uit 808 studenten geïnterviewd in 1994, 1996 en 1998 met een leeftijd tussen de 17 en 21 jaar oud die rapporteerden alcohol te drinken. Door middel van een zelfrapportage vragenlijst werd de relatie tussen agressie en binge drinkgedrag gemeten. Uit de regressie-analyses bleek dat vrouwen meer vechten na binge drinken dan mannen. Hiernaast bleek dat mannen meer binge drinken dan vrouwen. Wells et al. (2007) concludeerden dat vrouwen meer agressie vertonen na binge drinken dan mannen, maar dat er meer mannen dan vrouwen binge drinken. Uit de bovenstaande onderzoeken blijkt dat er sekseverschillen bestaan in binge drinkgedrag van studenten. Mannen blijken meer binge drinkgedrag te vertonen dan vrouwen. Vrouwen binge drinken vaker in sociale situaties dan mannen, zoals bij een studentenvereniging. Daarnaast onderkennen vrouwen vaker dat zij alcoholgerelateerde problemen ondervinden van binge drinken dan mannen. Tot slot blijkt dat vrouwen meer agressie vertonen dan mannen na binge drinken. Een kritiekpunt op deze onderzoeken is dat Wechsler et al. (1995a) en Wechsler et al. (1995b) dezelfde data hebben gebruikt voor hun onderzoek. Hierdoor zijn de onderzoeken weliswaar goed te vergelijken, maar ontbreekt diversiteit aan data. Conclusies Dit literatuuroverzicht beschrijft een literatuurstudie naar de invloed van vrienden, familie, stress en sekse op het binge drinkgedrag van studenten. Onderzoek naar de relatie tussen deze specifieke factoren en binge drinken onder studenten komen het meeste voor in de onderzoeksliteratuur. Daarbij blijkt dat vrienden en familie het binge drinkgedrag van studenten kunnen beïnvloeden. Stress en sekse zijn belangrijke factoren bij het alcoholgebruik van volwassenen en dus wellicht ook bij studenten die binge drinken. Uit de besproken studies komt naar voren dat ook deze laatste factoren een duidelijke rol spelen op het binge drinkgedrag van studenten. Als eerste blijkt dat vrienden in sterke mate een rol spelen op het binge drinkgedrag van studenten. Groepsdruk, alcoholhoeveelheid en frequentie van het gebruik door vrienden spelen een belangrijke rol. Het overheersen en accepteren van binge drinken door vrienden is tevens van invloed op binge drinkgedrag van studenten. Aangezien de sociale omgeving een negatieve invloed kan hebben op binge drinkgedrag is het niet verrassend dat ook blijkt dat de sociale omgeving bescherming kan bieden tegenover binge drinkgedrag. Dit blijkt uit de waarneming dat er minder wordt binge gedronken door studenten als vrienden meedoen aan vrijwillige

18 activiteiten. Vrienden kunnen dus een belangrijke invloed hebben op het binge drinkgedrag van studenten door dit gedrag te stimuleren of tegen te gaan. Ten tweede blijkt dat familie van invloed is op binge drinkgedrag van studenten. Het hebben van alcoholistische ouders is een risicofactor voor binge drinkgedrag van studenten. Een goede communicatie tussen ouders en hun kinderen en de betrokkenheid van ouders spelen tevens een rol op het binge drinken van studenten. Vervolgens blijken ouders een belangrijke rol te kunnen spelen bij de interventie van binge drinkgedrag. Ouders blijken nog steeds van invloed op het binge drinkgedrag van hun studerende kinderen; zij blijken zelfs te kunnen helpen bij de interventie in het binge drinkgedrag. Ten derde speelt stress een rol bij binge drinkgedrag van studenten. Studenten die niet weten om te gaan met stress blijken eerder geneigd om te gaan binge drinken. De verwachting dat binge drinken stress vermindert, verhoogt de frequentie van het binge drinkgedrag van studenten. De persoonseigenschappen neuroticisme en consciëntieusheid spelen een rol bij het omgaan met stress en kunnen daardoor het binge drinken beïnvloeden. Vervolgens is er ook een relatie gevonden tussen de invloed van stress bij studentenpopulaties waarbij weinig wordt binge gedronken. Stress blijkt niet alleen bij volwassenen een rol te spelen bij alcoholgebruik, maar ook bij het binge drinkgedrag van studenten. Tot slot blijkt sekse van invloed te zijn op binge drinkgedrag van studenten. Mannen vertonen meer binge drinkgedrag dan vrouwen, maar vrouwen drinken vaker in sociale situaties dan mannen, zoals bij een studentenvereniging. Vrouwen vertonen meer agressief gedrag na binge drinken dan mannen, maar ontkennen vaker binge drinkproblemen dan mannen. Uit de studies blijkt ook dat er niet alleen bij volwassen die drinken sekseverschillen bestaan, maar ook bij studenten die binge drinken. Er kunnen kanttekeningen bij de beschreven onderzoeken geplaatst worden. Allereerst is er geen experimenteel onderzoek verricht waardoor de oorzaak en gevolg relaties niet kunnen worden bepaald. Alleen de correlaties zijn aangetoond, maar causale verbanden kunnen niet worden gelegd. Ten tweede, de conclusies kunnen moeilijk gegeneraliseerd worden, omdat de onderzoeken voornamelijk in de Verenigde Staten zijn uitgevoerd. Het is goed mogelijk dat de invloed van familie, vrienden, stress en sekse per cultuur verschillen. Alleen het onderzoek van Griffiths et al. (2006) over de invloed van stress managementstrategieën op binge drinkgedrag van studenten is in een collectivistische samenleving uitgevoerd, namelijk in China

19 Vrienden en familie spelen bij een collectivistische samenleving een andere rol dan in een individualistische samenleving die meer op het individu is gericht en minder op het gezin, de familie en de samenleving. Ook stress en sekse zouden een andere invloed kunnen uitoefenen op binge drinkgedrag onder studenten. Wellicht treden in andere culturen andere vormen van stress op en vaak zijn de verhoudingen tussen mannen en vrouwen anders. In de meeste studies werden maar een beperkt aantal factoren onderzocht. Hierdoor zijn de verschillende aspecten die van invloed zijn op binge drinkgedrag van studenten niet rechtstreeks met elkaar vergeleken. Er zijn dus geen bevindingen over welke factoren het grootst zijn bij het binge drinkgedrag van studenten. Vrienden zouden belangrijker kunnen zijn voor studenten dan ouders die minder controle hebben op studenten. Het is van groot belang de relatieve grootte van elk effect te kennen, omdat hiermee vervolgens rekening kan worden gehouden bij eventuele interventie. Tot slot is niet verder onderzocht of invloeden vanuit het individu zelf een rol spelen bij binge drinken. Er is niet gekeken naar interne invloeden zoals persoonseigenschappen. Deze zouden een belangrijke rol kunnen spelen bij binge drinkgedrag van studenten, zoals impulsiviteit en agressiviteit waarbij is gebleken dat deze begrippen in verband staan met alcoholgebruik. Vervolg onderzoek kan deze kritiekpunten mogelijk oplossen en zal helderheid moeten scheppen over de richting van de effecten, de algemene toepasbaarheid, interne invloeden en uitsluitsel moeten geven over de relatieve verhoudingen van de effecten. Onderzoek naar interne invloeden op binge drinken van studenten zoals agressiviteit en impulsiviteit dient ook te worden meegenomen in vervolgonderzoeken. De generaliseerbaarheid van de resultaten zal verbeteren door onderzoek te doen in zowel collectivistisch als individualistische landen. Zodat uitgesloten wordt dat interventies die in de ene samenleving een positieve werking in de andere samenleving geen of zelf een negatief effect hebben op het binge drinken. Bij interventies kunnen dan grote groepen studenten baat hebben. Samenvattend kan worden gezegd dat binge drinkgedrag van studenten een grote zorg is voor henzelf, hun toekomst, voor de universiteit en vooral door de grote aantallen binge drinkers ook voor de rest van de maatschappij. Vrienden, familie, stress en sekse hebben allen invloed op dit gedrag. Deze invloeden kunnen een indirecte rol spelen op de kans negatieve gevolgen te ervaren van binge drinken als student. Interventies die deze invloeden op het binge gedrag onder studenten weten te integreren in een behandeling of bij voorlichting, hebben de potentie om de met binge

20 drinken gerelateerde problemen te verkleinen door het binge drinkgedrag te verminderen. Literatuur Andrews, J. A., Tildesley, E., Hops, H., & Li, F. (2002). The Influence of Peers on Young Adult Substance Use. Health Psychology, 21, Armeli, S., Tennen, H., Todd, M., Carney, M. A., Mohr, C., Affleck, G., & Hromi, A. (2003). A Daily Process Examination of the Stress-Response Dampening Effects of Alcohol Consumption. Psychology of Addictive Behaviors, 17, Bell, R., Wechsler, H., & Johnston, L. D. (1997). Correlates of college student marijuana use: Results of a U.S. national survey. Addiction, 92, Chassin, L., Pitts, S. C., & Prost, J. (2002). Binge Drinking Trajectories From Adolescence to Emerging Adulthood in a High-Risk Sample: Predictors and Substance Abuse Outcomes. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70, Donovan, J. E., Jessor, R., & Costa, F. M. (1999). Adolescent problem drinking: Stability of psychosocial and behavioral correlates across a generation. J Stud Alcohol, 60, Galotti, K. M., & Mark, M. C. (1994). How do highschool students structure an important life decision? A short-term longitudinal study of the college decisionmaking process. Research in Higher Education, 35, Griffiths, S., Lau, J. T. F., Chow, J. K. W., Lee, S. S., Kan, P. Y. M. Y., & Lee, S. (2006). Alcohol use among entrants to a Hong Kong university. Alcohol & Alcoholism, 41,

21 Jamison, J., & Myers, L. B. (2008). Peer-Group and Price Influence Students Drinking along with Planned Behaviour. Alcohol & Alcoholism, 43, Lyall, K. C. (1995). A Definitive Study in Binge Drinking on American College Campuses: A New Look at an Old Problem, CAS College Alcohol Study. Kassel, J. D., Jackson, S. I., & Unrod, M. (2000). Generalized expectancies for negative mood regulation and problem drinking among college students. Journal of Studies on Alcohol, 61, Knee, C. R., & Neighbors, C. (2002). Self-Determination, Perception of Peer Pressure, and Drinking Among College Students. Journal of Applied Social Psychology, 32, Makela, P., Gmel, G., Grittner, U., Kuendig, H., Kuntsche, S., Bloomfield, K. & Room, R. (2006). Drinking patterns and their gender differences in Europe. Alcohol & Alcoholism, 41, i8 i18. Matthews, G., & Deary, I. J. (1988). Personality traits. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. Peterson, R. L. (2002). "Buy on the rumor:" Anticipatory affect and investor behaviour. Journal of Psychology & Financial Markets, 3, Powell, H. L., & Segrin, C. (2004). The Effect of Family and Peer Communication on College Students Communication with Dating Partners about HIV and AIDS. Health Communication, 16, Rush, C. C., Becker, S. J., & Curry, J. F. (2009). Personality Factors and Styles Among College Students Who Binge Eat and Drink. Psychology of Addictive Behaviors, 23, Slutske, W. S., Hunt-Carter, E. E., Nabors-Oberg, R. E., Sher k. J., Bucholz, K. K., Madden, P. A. F., Anokhin, A., & Heath, A. C. (2004). Do College Students Drink

22 More Than Their Non-College-Attending Peers? Evidence From a Population-Based Longitudinal Female Twin Study. Journal of Abnormal Psychology, 113, Smith, W. W. (2007). Social desirability bias and exit survey responses: The case of a first nations campground in Central Ontario, Canada. Tourism Management, 28, The Task Force on College Mental Health (2005). College and University Mental Health. American Psychiatric Association, mei Opgehaald van bron: PositionStatements/ aspx. Turrisi, R., Jaccard, J., Taki, R., Dunnam, H., & Grimes, J. (2001). Examination of the short-term efficacy of a parent intervention to reduce college student drinking tendencies. Psychology of Addictive Behaviors, 15, Turrisi, R., Wiersma, K. A., & Hughes, K. K. (2000). Binge-Drinking-Related Consequences in College Students: Role of Drinking Beliefs and Mother-Teen Communications. Psychology of Addictive Behaviors, 14, Wechsler, H., Dowdall, G. W., Davenport, A., & Castillo, S. (1995a). Correlates of College Student Binge Drinking. American Journal of Public Health, 85, Wechsler, H., Dowdall, G. W., Davenport, A., & Rimm, E. B. (1995b). A Gender- Specific Measure of Binge Drinking among College Students. American Journal of Public Health, 85, 7. Wechsler, H. & Nelson, T. F. (2001). Binge drinking and the American college student: What s five drinks? Psychology of Addicitve Behaviors, 15, Wells, S., Speechley, M., Koval, J. J., & Graham K. (2007). Gender Differences in the Relationship Between Heavy Episodic Drinking, Social Roles, and Alcohol-Related Aggression in a U.S. Sample of Late Adolescent and Young Adult Drinkers. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 33,

23 Weitzman, E. R., & Kawachi, I. (2000). Giving Means Receiving: The Protective Effect of Social Capital on Binge Drinking on College Campuses. American Journal of Public Health, 90, 12. Weitzman, E. R., Nelson, T. F., & Wechsler, H. (2003). Taking Up Binge Drinking in College: The Influences of Person, Social Group, and Environment. Journal of Adolescent Health, 32, Wetherill, R. R., & Fromme, K. (2007). Perceived Awareness and Caring Influences Alcohol Use by High School and College Students. Psychology of Addictive Behaviors, 21, Williams, A., & Clark, D. (1998). Alcohol consumption in university students: the role of reasons for drinking, coping strategies, expectancies, and personality traits. Addictive Behaviors, 23, Wood, M. D., Read, J. P., Mitchell, R. E., & Brand N. H. (2004). Do Parents Still Matter? Parent and Peer Influences on Alcohol Involvement Among Recent High School Graduates. Psychology of Addictive Behaviors, 18,

24 De invloed van impulsiviteit op binge drinkgedrag van studenten. Lotte Hilkens Universiteit van Amsterdam Studentnummer: Begeleider: Dr. Bram Vervliet Studieonderdeel: Bachelorthese onderzoeksopzet 1609 woorden

25 De invloed van impulsiviteit op binge drinkgedrag van studenten. Samenvatting Binge drinkgedrag van studenten is één van de meest serieuze gezondheidsproblemen bij studenten op de universiteit. Het is belangrijk oorzaken te vinden voor dit gedrag. Impulsiviteit blijkt een grote rol te spelen bij meerdere psychische stoornissen waaronder alcoholverslaving. Verondersteld wordt dat impulsiviteit ook bij binge drinkgedrag een rol speelt. De hoofdvraag van dit onderzoek is: welke invloed heeft impulsiviteit op binge drinkgedrag van studenten? Als blijkt dat impulsiviteit binge drinkgedrag van studenten beïnvloed zouden medicijnen en cognitieve gedragstherapie wellicht kunnen helpen om dit gedrag te verminderen en de daarmee gepaard gaande problemen. Afleiden van de onderzoeksvraagstelling Binge drinkgedrag van studenten is één van de meest ernstige gezondheidsproblemen bij studenten op de universiteit (Wechsler, Dowdall, Davenport & Castillo, 1995). Volgens Wechsler & Nelson (2001) kan binge drinken veel lichamelijke gevolgen teweeg brengen. Op korte termijn bijvoorbeeld door verwondingen of op langere termijn veranderde lichaamsfuncties die te maken hebben met hoge alcohol concentraties in het bloed. Vooral studenten die meerdere keren per twee weken binge drinken hebben grotere kans op het ervaren van vijf of meer alcoholproblemen, zoals vergeetachtigheid, overdosis, ongeplande onveilige seks, rijden onder invloed en verwondingen. Binge drinken kan zelfs leiden tot het ontwikkelen van alcoholverslaving op latere leeftijd (Chassin, Pitts & Prost, 2003). Gebleken is dat ongeveer 40 procent van de studenten in de Verenigde Staten binge drinkers genoemd kunnen worden (Lyall, 1995), wat bevestigd dat binge drinken een groot maatschappelijk probleem is. Uit eerder onderzoek blijkt dat impulsiviteit een rol speelt bij alcoholverslaving (Luengo, Carillo de la Pena, Otero en Romero, 1994). Volgens het onderzoek van Sher & Trull (1994) zijn slechte inhibitie van zelfcontrole of gedragsremmingen veel voorkomende symptomen in gedragsstoornissen, zoals alcoholverslaving. Deze verstoorde gedragsremmingen kunnen leiden tot overmatig drankgebruik vanwege lage zelfbeheersing. Een ander aspect van impulsiviteit is dat het beloningssysteem verstoord kan zijn (Poulos, Parkerk & Le, 1996). De voorkeur gaat uit naar directe kleine beloningen boven uitgestelde grote beloningen. Volgens

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar - Factsheet - Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar NIGZ, Project Alcohol Voorlichting en Preventie 3 juli 2003 Inleiding Het NIGZ voert elk jaar, als onderdeel van het Alcohol

Nadere informatie

SAMENVATTING Schadelijk gebruik van alcohol staat wereldwijd in de top vijf van risicofactoren die tot ziekte, arbeidsongeschiktheid of overlijden kunnen leiden. Het alcoholgebruik is stabiel of neemt

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten? De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu

Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu Nederlandse Samenvatting De adolescentie is levensfase waarin de neiging om nieuwe ervaringen op te

Nadere informatie

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering

Nadere informatie

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren alcohol. Dit proefschrift laat zien dat de meerderheid van

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Onderzoek naar fysiologische stress (re)activiteit als een endofenotype voor middelengebruik in de adolescentie

Onderzoek naar fysiologische stress (re)activiteit als een endofenotype voor middelengebruik in de adolescentie Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Onderzoek naar fysiologische stress (re)activiteit als een endofenotype voor middelengebruik in de adolescentie Stoornissen in het gebruik van middelen

Nadere informatie

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent

Nadere informatie

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment

Nadere informatie

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld

Nadere informatie

Waarom doen sommige personen wel aan sport en anderen niet? In hoeverre speelt

Waarom doen sommige personen wel aan sport en anderen niet? In hoeverre speelt Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Waarom doen sommige personen wel aan sport en anderen niet? In hoeverre speelt genetische aanleg voor sportgedrag een rol? Hoe hangt sportgedrag samen met geestelijke

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Eenzaam ben je niet alleen

Eenzaam ben je niet alleen Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije

Nadere informatie

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Cannabisgebruik en stoornissen in het gebruik van cannabis in de adolescentie en jongvolwassenheid. Cannabis is wereldwijd een veel gebruikte drug. Het gebruik van cannabis is echter niet zonder consequenties:

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Jongeren en drankgebruik: het pobleem en de oplossingen

Jongeren en drankgebruik: het pobleem en de oplossingen Jongeren en drankgebruik: het pobleem en de oplossingen Ronald A.Knibbe; hoogleraar Maastricht University Drie onderwerpen: Gevolgen middelengebruik bij jongeren Aantrekkelijkheid drankgebruik voor jongeren

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Proefschrift. Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems. Merel Griffith - Lendering. Samenvatting

Proefschrift. Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems. Merel Griffith - Lendering. Samenvatting Proefschrift Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems Merel Griffith - Lendering Samenvatting Het gebruik van cannabis is gerelateerd aan een breed scala van psychische problemen, waaronder

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en discussie

Samenvatting, conclusies en discussie Hoofdstuk 6 Samenvatting, conclusies en discussie Inleiding Het doel van het onderzoek is vast te stellen hoe de kinderen (10 14 jaar) met coeliakie functioneren in het dagelijks leven en wat hun kwaliteit

Nadere informatie

De Invloed van Omgeving op Risicogedrag

De Invloed van Omgeving op Risicogedrag De Invloed van Omgeving op Risicogedrag Xia Stevens Collegekaartnummer: 5961742 Begeleidster: Brenda Jansen Datum: 16-07-2011 Bachelorthese: Eindversie Aantal woorden Basisdeel: 5.565 Aantal woorden Onderzoeksvoorstel:

Nadere informatie

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch Stress en Psychose 59 Noord Stress and Psychosis 59 North A.N.M. Busch Prevalentie van Subklinische Psychotische Symptomen en de Associatie Met Stress en Sekse bij Noorse Psychologie Studenten Prevalence

Nadere informatie

Alcohol wordt veel gedronken in Nederland; 88% van de volwassen bevolking heeft in het afgelopen jaar tenminste één keer alcohol gebruikt (European

Alcohol wordt veel gedronken in Nederland; 88% van de volwassen bevolking heeft in het afgelopen jaar tenminste één keer alcohol gebruikt (European Alcohol wordt veel gedronken in Nederland; 88% van de volwassen bevolking heeft in het afgelopen jaar tenminste één keer alcohol gebruikt (European Commission, 2010). Over het algemeen drinken Nederlanders

Nadere informatie

Juggling with Media. The Consequences of Media Multitasking for Adolescent Development. W.A. van der Schuur

Juggling with Media. The Consequences of Media Multitasking for Adolescent Development. W.A. van der Schuur Juggling with Media. The Consequences of Media Multitasking for Adolescent Development. W.A. van der Schuur Nederlandse Samenvatting [DUTCH SUMMARY] Nederlandse Samenvatting JONGLEREN MET MEDIA: DE GEVOLGEN

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken 1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:

Nadere informatie

Ouderlijke betrokkenheid en het welzijn van kinderen

Ouderlijke betrokkenheid en het welzijn van kinderen Pagina 1 / 17 Ouderlijke betrokkenheid en het welzijn van kinderen Als kinderen meer ouderlijke betrokkenheid ervaren en een betere band met hun ouders hebben, is de kans kleiner dat zij gedragsproblemen

Nadere informatie

Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als. Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties

Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als. Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties Test-taker Attitudes of Job Applicants: Test Anxiety and Belief in Tests as Antecedents of

Nadere informatie

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender

Nadere informatie

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte. Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

Nadere informatie

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

De Invloed van Familie op

De Invloed van Familie op De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Betekenis van vaderschap

Betekenis van vaderschap Betekenis van vaderschap Conferentie vader-empowerment G.O.Helberg Kinder-en Jeugdpsychiater Materiaal ontleed aan onderzoek: Prof. dr. Louis Tavecchio Afdeling POWL, Universiteit van Amsterdam Een paar

Nadere informatie

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge Trimbos-instituut 2015 Binge drinken bij jeugd Prof dr. Rutger Engels Improving Mental Health by Sharing Knowledge 1. Verandering in maatschappelijke normen over alcohol 2. Stijging in startleeftijd 3.

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Interactionistische perspectieven benadrukken dat de persoon en zijn of haar omgeving voortdurend in interactie zijn en samen een systeem vormen. Dit idee van integratie

Nadere informatie

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility. RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede

Nadere informatie

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method

Nadere informatie

De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen

De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen Running head: INVLOED VAN DAGELIJKSE STRESS OP BURN-OUT KLACHTEN De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale Veerkracht en Demografische Variabelen The Influence of

Nadere informatie

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness

Nadere informatie

Samenvatting (summary in Dutch)

Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,

Nadere informatie

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch

Nadere informatie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie Wereldwijd komt een schrikbarend aantal kinderen in aanraking met kindermishandeling, in de vorm van lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik, verwaarlozing, of gebrek aan toezicht. Soms zijn kinderen

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider Vroegsignalering alcoholgebruik 23 april 2012 Opdracht: Vragenlijst

Nadere informatie

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve

Nadere informatie

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiviteit van Angstcommunicaties 1 (In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiveness

Nadere informatie

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Samenvatting. (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit

Nadere informatie

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit

Nadere informatie

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6

Nadere informatie

NeDerLANDse samenvatting

NeDerLANDse samenvatting CHAPTER 10 259 NEDERLANDSE SAMENVATTING Benzodiazepines zijn psychotrope middelen met anxiolytische, sederende, spierverslappende en hypnotische effecten. In de praktijk worden zij voornamelijk ingezet

Nadere informatie

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning

Nadere informatie

Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans

Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans Experimentele psychopathologie Op zoek naar de psychologische processen die een rol spelen bij het ontstaan, in stand houden en terugval van psychopathologie

Nadere informatie

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:

Nadere informatie

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts. Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts. Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007 2007 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling

Nadere informatie

Middelengebruik: Alcoholgebruik

Middelengebruik: Alcoholgebruik Resultaten HBSC : Alcoholgebruik Middelengebruik: Alcoholgebruik Inleiding Alcoholgebruik is onderdeel van verschillende culturen en tevens één van de grote globale risicofactoren voor sociale en fysieke

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning Van wetenschap naar praktijk: Preventie van Alcoholgebruik Ina Koning Drinkt onze jeugd? Een impressie... i.koning@uu.nl We weten dat De feiten... Vroegtijdig drinken (Verdurmen et al., 2012): 13 jaar

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Ouderen & Alcoholgebruik in Nederland

Ouderen & Alcoholgebruik in Nederland Ouderen & Alcoholgebruik in Nederland Zwolle, 23 april 2012 Gun ze toch hun borreltje!? VU University Amsterdam, Marja Aartsen Windesheim, Carolien Smits Ouderen & Alcohol: waarom interessant? Ouderen

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Samenvatting. Coparenting en Angst van het Kind

Samenvatting. Coparenting en Angst van het Kind Samenvatting Coparenting en Angst van het Kind In dit proefschrift worden verschillende associaties tussen coparenting en angst binnen het gezin getoetst, zoals voorgesteld in het model van Majdandžić,

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

Executief Functioneren en Agressie. bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag. Executive Functioning and Aggression

Executief Functioneren en Agressie. bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag. Executive Functioning and Aggression Executief Functioneren en Agressie bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag Executive Functioning and Aggression in a Forensic Psychiatric Population in PPC The Hague Sara Helmink 1 e begeleider:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20683 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Griffith-Lendering, Merel Frederique Heleen Title: Cannabis use, cognitive functioning

Nadere informatie

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F.

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F. Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding Relation between Cyberbullying and Parenting D.J.A. Steggink Eerste begeleider: Dr. F. Dehue Tweede begeleider: Drs. I. Stevelmans April, 2011 Faculteit Psychologie

Nadere informatie

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104 Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,

Nadere informatie

SUMMARY IN DUTCH. Summary in Dutch

SUMMARY IN DUTCH. Summary in Dutch SUMMARY IN DUTCH Summary in Dutch Summary in Dutch Introductie Dit proefschrift richt zich met name op het voorspellen van de behandeluitkomst bij kinderen met angststoornissen. Een selectie aan variabelen

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19103 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pisanti, Renato Title: Beyond the job demand control (-support) model : explaining

Nadere informatie

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Ziekteverzuim Moderation of the Big Five Personality Factors on

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication Citation for published version (APA): Metz, M. (2017). Coparenting and child anxiety General rights It

Nadere informatie

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner The association between momentary affect and sexual desire: The moderating role of partner

Nadere informatie

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality Dagelijkse Stress, Snackgewoonte en Persoonlijkheid 1 Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de Modererende Rol van Persoonlijkheid Daily Stress and Snack Habit: the Moderating Role of Personality Josine

Nadere informatie

Jongeren en Gezondheid 2014: Alcoholgebruik

Jongeren en Gezondheid 2014: Alcoholgebruik Resultaten HBSC 214: Alcoholgebruik Jongeren en Gezondheid 214: Alcoholgebruik Inleiding Alcoholgebruik is onderdeel van verschillende culturen en tevens één van de grote globale risicofactoren voor sociale

Nadere informatie

icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence,

icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence, icoach, een Web-based en Mobiele Applicatie voor Stoppen-met-roken: Verschillen tussen Gebruikersgroepen, Beïnvloedende Factoren voor Adherence, en het Verband tussen Adherence en Effect icoach, a Web-based

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/53232 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hill, J.M. Title: On the road to adulthood. Delinquency and desistance in Dutch

Nadere informatie

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN 1 Zelf Gerapporteerde Alledaagse Executieve Functies en Externaliserende Gedragsproblemen bij Adolescenten in en buiten de Jeugdhulpverlening Self-reported Everyday Executive Functioning and Externalising

Nadere informatie