W.D. Gann. Lees verder bij GannTrader Technische visie op pag. 4.

Transcriptie

1 "Human nature never changes and that is why prices swing from the one extreme level to the other. People get too hopeful and optimistic when prices are high. Then when prices reach extreme low, they get too blue, too pessimistic and over-sell." W.D. Gann De spagaat van de ECB De belangrijkste voorspelling van afgelopen weekend was: Zowel de aandelen als de grondstoffen zitten in een capitulatiefase. Een dergelijke fase gaat gepaard met grote uitslagen en is vaak kenmerkend voor het naderen van een belangrijke bodem. Correcte korte termijn voorspellingen zijn in een dergelijke fase bijna onmogelijk. Maar wij zetten ons geld op de spoedige start van een middellange termijn opwaartse beweging van meer dan 15%. Voorlopig koersdoel SPX Stijgingen en dalingen wisselen elkaar nog steeds af en voldoen aan onze visie van een stuiter effect die horen bij een uitgerekt bodempatroon dat al ruim 2 maanden de markten tussen hoop en vrees laten bewegen. De weekresultaten op de beurzen liepen afgelopen week sterk uiteen. Forste winsten in Europa (rond de 6%) en kleine verliezen in Amerika (SPX 0,40%). Hierin zien we opnieuw signalen van een naderende climax in de huidige impasse die spoedig de start moet inleiden van een opgaande trendmatige beweging voor de rest van dit jaar. Lees verder bij GannTrader Technische visie op pag oktober 2011 Nummer 39 Fundamenteel Technisch Psychologie (2x per maand) Tradingoverzicht AEX / DAX / SPX Goud/Olie/Dollar Modelportefeuille Gann/Elliott/Cycli Klik hier om dagelijks bijgewerkte grafieken te zien van GannTrader van AEX/ DAX/SPX/Goud/Olie/Dollar (via internet). Intermarket Bankgegevens: Rabo Bank, Rekening nr , t.n.v. P.J. van Gemeren te Stramproy (Nederland) o.v.v. BA en uw adres (eventueel Buitenland: IBAN:NL02RABO BIC/SWIFT: RABONL2U. Abonnementen: kwartaal 119 Euro, halfjaar 199 Euro, jaar 329 Euro Combinatie met WaveRider: kwartaal 199 Euro, halfjaar 329 Euro, jaar 549 Euro. Jan van Gemeren Copyright & Disclaimer Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt. 1

2 Nu het in Griekenland en de andere Europese probleemlanden steeds slechter gaat, terwijl de Noord- Europese landen (relatief) goed presteren, komt de ECB steeds meer in een lastig parket als het gaat om het bepalen van het rentetarief voor één eurozone (komende donderdag). Zo werd deze week bekend dat de ECB behoorlijk verdeeld is over een mogelijke renteverlaging, die ervoor zou moeten zorgen dat de economische groei wordt gestimuleerd (wat nogal twijfelachtig is, gezien de reële rente al negatief is). Zo is de Europese inflatie in september toegenomen volgens een eerste schatting van Eurostat naar 3 procent (augustus: 2,5%), ruim boven het belangrijkste ECB rentepercentage van 1,50%. Gezien de doelstelling van de ECB (een inflatie net iets onder de 2 procent), zou een renteverhoging eerder gewenst zijn (wat economisch en politiek gezien moeilijk te verkopen zijn). Wel zal de inflatie de komende tijd waarschijnlijk wat afnemen, als gevolg van de dalende grondstofprijzen. Volgens het Duitse bureau voor de statistiek is de Duitse inflatie in dezelfde maand gestegen tot 2,6 procent op jaarbasis - het hoogste niveau in 3 jaar tijd. Door deze oplopende inflatie in de grootste economie van de eurozone wordt het moeilijk voor de ECB om de rente te verlagen, iets waar de markt toch wel wat hoop op heeft. Als deze hoop de komende week verder toeneemt, kan de teleurstelling (en koersreactie) komende donderdag des te groter zijn. Wat wel een meevallend Europees cijfer was, was dat de werkloosheid in de Eurozone in augustus onveranderd op 10,0% is gebleven. De laagste werkloosheid werd geregistreerd in Oostenrijk (3,7%), Nederland (4,4%) en Luxemburg (4,9%). De hoogste werkloosheid werd vooral aangetroffen in de probleemlanden Spanje (21,2%), Griekenland (16,7%) en Letland (16,2%). Vergeleken met een jaar geleden daalde de werkloosheid in 16 lidstaten, steeg in 10, en bleef onveranderd in één lidstaat. De werkloosheid daalde vooral in de Oost-Europese lidstaten, maar nam juist toe in probleemlanden als Griekenland (van 12,1% naar 16,7%), Cyprus (6,2% naar 7,2%) en Spanje (van 20,4% verder omhoog naar 21,2%). In Portugal, waar de werkloosheid 12,3% bedroeg in augustus (0,1 procentpunt lager dan een jaar geleden) en de jeugdwerkloosheid 26,9% is, gaat het langzaamaan beter. Zo is het begrotingstekort eind juni afgenomen tot 8,8 procent, vergeleken met 9,3 procent eind maart. Hoewel dit een afname is, iets waar de Grieken 2

3 alleen maar van kunnen dromen, is het wel een lichte tegenvaller dat het begrotingstekort niet verder is afgenomen, aldus de Portugese premier Coelho deze week. In de nog enkele resterende maanden van dit jaar dienen de Portugezen hun begrotingstekort terug te dringen naar 5,9 procent om te kunnen voldoen aan de doelstellingen van het IMF en de EU die als voorwaarden gelden voor de noodlening. Ondanks dat het begrotingstekort wel iets is afgenomen, is het tempo waarmee dit gebeurd dus wel erg traag, wat het gevaar inhoudt dat ook Portugal binnenkort niet aan zijn doelstellingen kan voldoen. Portugese staatsobligaties zijn afgelopen week gestegen, maar met een rentepercentage van 10,93% (10jarig) is een teruggang naar de kapitaalmarkt voorlopig uitgesloten. Ook Italië (waar de werkloosheid 7,9% bedraagt, en de jeugdwerkloosheid 27,6% is) heeft grote moeite om het begrotingstekort substantieel terug te dringen, zo bleek deze week. In de eerste zes maanden is het tekort met 0,1 procentpunt afgenomen tot 5,3 procent, terwijl de doelstelling voor dit jaar op 3,8 procent ligt, en het tekort in 2013 geheel moet zijn weggewerkt. Om het tekort toch verder terug te dringen heeft Italië nu het plan opgepakt om voor 40 miljard aan staatseigendommen en emissierechten te verkopen. Het is voor de Italianen te hopen dat ze meer succes met hun privatisering hebben dan de Grieken. Deze laatste maakten deze week bekend dat de privatiseringen dit jaar maar 4 miljard opbrengen, een miljard minder dan verwacht en met een hoop meer verzet dan eerder aangenomen. Het is met deze feiten dan ook geen verrassing dat de rente op Italiaanse staatsleningen deze week bij de uitgifte van 8 miljard euro het hoogste niveau sinds de introductie van de euro bereikte. Bestaande staatsleningen op de secundaire markt, waar de ECB zich ook toont als koper, noteren onderhand 5,54%, beduidend onder het hoogtepunt bereikt eerder dit jaar. In Spanje, de jeugdwerkloosheid kampioen van Europa met 46,2% werkloos, heeft de regering deze week de banken een doekje voor het bloeden gegeven. Zo hebben de spaarbanken NCG Banco, Catalunya Banc en Unnim Banc een kapitaalinjectie gekregen van 4,75 miljard euro. Deze kapitaalinjectie was nodig doordat deze banken niet aan de strengere kapitaaleisen van 10 procent kernkapitaal voldeden. En hoewel vorige week nog bekend werd dat Spaanse banken voor 124,7 miljard euro aan slechte leningen hebben, staat de Spaanse bankensector er (blijkbaar) 'goed' voor. Zo meldde de Spaanse centrale bank deze week dat de herfinancieringsplannen voor 3

4 de bankensector al voor 96,4 procent zijn doorgevoerd, en dat hiervoor maar 13,4 miljard nodig was. Met nog een klein half miljard is de Spaanse overheid dus, naar haar idee, klaar met de plannen voor de bankensector en staat deze er weer 'goed' voor. Naast Spanje heeft ook Frankrijk serieuze plannen voor een kapitaalinjectie voor de banken. Tenminste, dat was de Franse overheid van plan in het weekend van 11 september zo meldden verscheidene media deze week. Een voorwaarde voor de kapitaalinjectie (van 10 tot 15 miljard) was echter wel dat de vijftal banken allen zouden instemmen, iets waar BNP Paribas een stokje voor stak, waardoor het plan niet doorging en de overige banken (Société Générale, Crédit Agricole, BPCE en Crédit Mutuel) ook geen extra kapitaal kregen. Ondanks de Griekse blootstelling van deze banken, blijkt het probleem dus nogal mee te vallen, als we de banken zelf mogen geloven. Wellicht dat de Europese politici dat ook geloven, waardoor ze er zo op hameren dat een verhoging van het Europese noodfonds 'geheel niet' nodig is. Helaas weten we ook dat, als politici iets hard ontkennen, er achter de schermen wel degelijk aan wordt gewerkt. Nee, zei de Irakese minister van informatie, er zijn geen Amerikanen in Irak. Alles gaat goed, niks aan de hand., terwijl Amerikaanse tanks Bagdad al hadden bereikt. GannTrader Technische visie Forse stijgingen en dalingen wisselen zich af maar per saldo zien we al sinds begin augustus een per saldo zijwaartse beurs waarbij de SPX grofweg fluctueert tussen de De laatste maanden was de SPX relatief gezien het sterkst maar de afgelopen twee weken zien we dat de Europese beurzen meer veerkracht beginnen te tonen. De weekresultaten van afgelopen week tonen dit duidelijk aan. Forse winsten (tot +6%) in Europa en kleine verliezen op Wall Street. Een dergelijke divergentie geeft aan dat beleggers voorzichtig aan bodemvissen doen. Ook technisch is de recente relatieve sterkte van Europa te verklaren. Zowel in de AEX als in de DAX zien we vanaf de top in april een mooie duidelijke neerwaartse afgeronde 5 golf waarbij belangrijke lows geplaatst zijn op 12- en 23 september. Het Elliott beeld in de SPX is wat rommeliger en balanceert tussen een failure 5 golf op 22 september (1114) en een nog niet afgeronde 5 golf die geplaatst dient te worden tussen de 1073 en

5 Zoals u weet focussen we al lange tijd op de belangrijke cycli datum rond 4 oktober. Samen met de vorige cycli low van 6 september interpreteerden we deze beide cycli lows al geruime tijd als een breed bodempatroon met fractioneel hogere- of lagere lows onder de bodem van 9 augustus. We achten de kans behoorlijk groot dat in de loop van deze week alle negatieve krachten van de afgelopen maanden zijn uitgeput en de weg vrij is voor een meer trendmatige opwaartse beweging richting eind van dit jaar waarbij het koersdoel in de SPX boven de 1250 ligt. Deze week en dan vooral in het begin van de week is de kans groot dat we nog een climax zien in de daling vooral in de SPX. In de SPX zien we thans de contouren van een dalend wigpatroon een dergelijk patroon wordt in Elliott termen ook wel een Ending Diagonal (ED)genoemd. In bijgaande grafiek ziet u deze ED ingetekend. Het ultieme koersdoel voor de ED ligt tussen de We mikken erop dat dit patroon de komende dagen wordt afgerond richting onze cyli low datum van 4 oktober en dat dit dan de setup wordt voor een maandenlange herstelbeweging die de SPX dient op te stuwen tot boven de Idealiter is zelfs een koersdoel haalbaar rond de Veel leesplezier toegewenst en succes met uw beleggingen. Jan van Gemeren Cycle low rond 4 okt. 5

6 Trading-overzicht Koers 30 sep. 280, , ,42 KT Trend (afgelopen 5 dagen) UP UP Down LT Trend (afgelopen 30 dagen) Down Down Down Weerstand Steun Koersdoelzone Positie Neutraal Neutraal Neutraal Stop-loss Bijzonderheden: De tabel geeft een overzicht van de belangrijkste conclusies uit onze analyses en mogelijke trading suggesties. Brains & Analysis is een analyserapport. De analyses zijn vooral bedoeld om u een volledig beeld te geven van de technische positie van enkele indices en commodities waarbij gebruik wordt gemaakt van een brede range van geavanceerde analysetechnieken. De prognosehorizon is een tot drie maanden. Betrek bij uw beleggingsbeslissingen altijd uw eigen inzicht en vergeet NOOIT een stoploss te plaatsen. Potentiële draaidagen Belangrijke low 12 september 4 oktober 3 oktober: De Europese beurzen lijken inmiddels hun bodem te hebben geplaatst. De SPX dient in de loop van de week de bodem te plaatsen zowel op basis van patroon als cycli analyse. De komende maanden mikken we op een duidelijk opgaande beweging waarbij de koersen van de diverse indices kunnen stijgen met 10 20%. 6

7 Schaap of de aap? Hoewel we heel goed weten dat wij ook maar gewoon van vlees en bloed zijn, werden we in de afgelopen week toch licht gekwetst. Wetenschappers stelden namelijk vast dat het niet zo veel uitmaakt of nu een specialist, deskundige of zelfs goeroe spreekt over de volgens hem of haar beste keuze of dat een aap met pijltjes gooit en daarmee de keuze bepaalt. Maar het had nog gekker gekund, want de uitkomst van het onderzoek had ook kunnen zijn dat een inktvis betere voorspellingen kan maken dan specialisten. Voetballers moeten het dan maar even met de inktvis doen, wij als beleggingsanalisten nemen het op tegen de aap. Kredietcrisis Soms zijn uitkomsten van onderzoeken schokkend, maar gewoon even stilstaan bij ontwikkelingen die ons de laatste 20 jaar zijn overkomen bezorgen een gezond denkend mens ook al kippenvel. Laten we ons goed realiseren dat deze hele kredietcrisis begonnen is door de kansarmen in de Amerikaanse maatschappij de kans te geven een hypotheek te verkrijgen. Om deze vaak laaggeschoolde en soms ook nog werkloze Amerikanen een financiële kans te geven heeft de Amerikaanse regering in de late jaren tachtig en begin jaren negentig van de vorige eeuw een politiek ontwikkeld die bepaalde dat een samensmelting of overname in de bankindustrie niet zou worden goedgekeurd als er niet miljarden beschikbaar zouden komen voor hypotheekverstrekking aan kansarmen. Door de verwachting (van de Amerikaanse regeringen) dat huizenprijzen niet anders dan kunnen blijven stijgen zou het huizenbezit onder de armen er voor moeten zorgen dat 7

8 kansarmen zich financieel zouden kunnen opwerken en zo zou een nog grotere groep mee kunnen doen aan de consumptiedrift in de VS. Dat de door de banken gereserveerde miljarden verloren zouden kunnen gaan was ondenkbaar - immers de huizenprijzen zouden blijven stijgen en daardoor zou de verstrekte hypotheek voor een bank nooit een probleem kunnen opleveren. De omvang van de hypotheekverstrekking groeide maar door toen bleek dat de huizenprijzen inderdaad door bleven stijgen. Alles was mogelijk in de VS (en later ook in Europa) toen bleek dat de verstrekte hypotheken in gebundelde vorm zeer eenvoudig te verkopen waren aan de academici die de pensioenfondsen en verzekeraars bestuurden. Wat die academici wel vergaten, en de aap waarschijnlijk niet, was dat deze hele idioterie alles te maken had met de perceptie dat huizenprijzen zouden blijven stijgen. Het risico dat beleggers en banken liepen met een laag of niet geschoolde werkloze als debiteur werd voor het gemak maar vergeten zeker omdat S&P of Moody s vooral grote groepen slechte debiteuren in gebundelde vorm het predicaat van oersolide gaf. De rest weet u waarschijnlijk nog wel want dit hele kaartenhuis stortte in 2007 plots in elkaar toen de huizenprijzen in de VS stopten met stijgen en zelfs de eerste prijsdalingen werden ingezet. In de eerste kwartalen van deze kredietcrisis waren het vooral de laatst verstrekte hypotheken waar direct op moest worden afgeschreven, maar inmiddels hebben Amerikaanse banken en dus ook beleggers nog nauwelijks hypotheken op de boeken staan die als veilig kunnen worden omschreven. Want of er is overwaarde maar de kredietnemer heeft dienst genomen in het leger van werklozen of er is zelfs geen overwaarde maar een tekort terwijl de kredietnemer een baan heeft die niet eens genoeg oplevert voor de termijnbetalingen (die vaak in eerste instantie bij de verstrekking van de hypotheek werden uitgesteld). Noch analisten noch apen worden gelukkig van deze situatie waarin duidelijk is geworden dat de knapste koppen bij regeringen, banken en beleggers eigenlijk de grootste domoren waren. Omdat de Amerikaanse consument nu geconfronteerd is geraakt met zijn eigen onhoudbare financiële situatie is de consumptie in de VS flink onder druk komen te staan en hebben allerlei beleggingen daardoor schade opgelopen. Deze situatie is 8

9 nu overigens ook geldig voor Europa en treft beleggers maar vooral gehefboomde banken midscheeps. Banken die nergens risico s meer zagen en beleggers s morgens voor de deur hadden staan met de vraag waar het geld in belegd kon worden waren (en zijn!) veel te agressief gefinancierd. Tot 2007 waren waardestijgingen van beleggingen met 5% vaak door de financiering al goed voor een verdubbeling van het ingelegde eigen vermogen van de bank maar het werkte uiteindelijk ook de andere kant op. Dalingen van 5-10% betekende het volledig verdampen van het ingelegde eigen vermogen. Banken kunnen en willen nu geen enkel nieuw risico meer op de balans opnemen. Hypotheken worden nu verstrekt onder voorwaarden waar een zeer beperkt maximaal risico voor de bank kan worden berekend echter door de nieuwe strenge regels is niets meer financieerbaar (VS en Europa) wat tegen oude prijzen wordt aangboden. Prijsdalingen op de huizenmarkt zijn het gevolg en noch wij noch de aap zien daar snel een einde aan komen. onze huizen worden hypotheken verstrekt en vaak wordt daardoor een stukje eigen vermogen vrijgemaakt voor consumptie waardoor de economische groei kan blijven voortduren. Maar van dit alles is nu al enkele jaren geen sprake meer. Geen extra eigen vermogen en dus geen extra consumptie maar vaak nog wel een maximale hypotheek op basis van de laatste topprijzen. Terwijl het zo eenvoudig is om nu weer na de VS te kijken willen we u eerst de laatste ontwikkelingen op de Ierse huizenmarkt voor leggen. De Ierse huizenmarkt bereikte in het voorjaar van 2007 zijn hoogtepunt. In de afgelopen week kwamen Ierse autoriteiten met hun verwachtingen voor de nabije toekomst en ligt er dus voor de aap weer een kans. In Ierland was de situatie zo schrijnend dat de overheid een nationaal vangnet heeft moeten oprichten (National Asset Management Agency) die al voor 71mrd aan commercieel vastgoed heeft moeten opkopen uit handen van de failliete Huizenmarkten De achilleshiel is de huizenmarkt in ons financiële systeem en dan vooral de oude perceptie dat deze Westerse huizenmarkt ook nog eens perpetueel in waarde stijgt. Op basis van de waarde van 9

10 banken. Naast deze enorme bedragen in vastgoed heeft de NAMA ook nog eens ongeveer 20% van de onverkochte voorraad nieuwe huizen in bezit. Maar omdat er alleen maar reddingsacties zijn geweest in Ierland is het land zelf aan de bedelstaf van de EMU en IMF geraakt en is er nog geen enkel stukje goed nieuws geweest in de laatste 4 jaar. De Ierse huizenmarkt noteerde in augustus % onder de topprijzen van februari De appartementen in de hoofdstad noteren nu prijzen die zelfs 57% (!) onder de topprijzen van 2007 liggen. En na 4 jaar ellende hoorden wij in de afgelopen week dat de voorzitter van de NAMA de actuele situatie op de Ierse huizenmarkt cloudy noemde, zeg maar wolken met later onweer en hagel. Een schele aap zou nu zo maar eens een pijltje kunnen gooien in het vakje van prijsstijgingen. Maar wat te doen als dé deskundige zegt dat het voorlopig cloudy blijft. De huizenmarkt blijft het probleem waar alles mee zal vallen of zal opstaan. Maar niet alleen in Ierland maar ook in Nederland kan de aap ons bij de staart grijpen. U kent al lang onze ideeën over de Nederlandse huizenmarkt en ook Jaap van Duijn (niet Jaap Aap!) deed als oud-robeco topman recent weer wat boude uitspraken. De inmiddels realistischer geworden Van Duijn raadde afgelopen week de starters aan om lekker thuis te blijven wonen of voorzichtig te starten met het huren van een huisje of kamertje in plaats van het goedkoop toeslaan op de huizenmarkt. Met de opendagen die makelaars in den lande organiseren wordt het tegenwoordig op onthutsende wijze duidelijk dat halve straten te koop staan. De laatste weken stijgt het aanbod van huizen op Funda bijna parabolisch! Verwacht u nu van ons dat wij enthousiast gaan worden? Nee, driewerf nee! Die schele aap kan ons opnieuw te pakken nemen maar wij kunnen maar één manier bedenken hoe dat zou lukken. De Nederlandse huizenmarkt heeft baat bij veel leencapaciteit en die is er niet door strengere re- 10

11 gelgeving en benauwde banken. Wij zien alleen kans voor een aap om ons te verslaan met onze visie als de directievoorzitter van ABN Amro zijn gezonde verstand terug krijgt. Zalm, die zijn laatste stukje geloofwaardigheid met een glimlach achterliet in Wognum (DSB!), zou de huizenmarkt helpen door af te zien van een beursgang van ABN Amro. Met de winsten van deze bank zou een nationale hypotheekbank opgericht kunnen worden die starters op soepele manier voorziet van een hypotheek. Of het verstandig zou zijn om weer soepeltjes hypotheken te gaan verstrekken betwijfelen wij, maar de aap zou ons met deze streek kunnen verslaan. Voorlopig weten en zien wij niet anders dan ellende op de nationale huizenmarkt en heeft niets van de tijdelijke acties van de overheid iets structureels positief kunnen veroorzaken. Hoe veel gezond verstand is er voor nodig om voorbij de prietpraat van de makelaars te komen en een minimale extra daling van 20% van de huizenprijs te voorzien. Een gemiddelde aap moet waarschijnlijk mee gaan in onze conclusie. niet ten goede kan keren waardoor het sentiment onder de consumenten nog verder verslechtert. Zeker in Nederland dat zich de wereldkampioen van de hypotheken mag noemen. Een bevestiging van het afkalvende consumentenvertrouwen kregen we recent toen bleek dat het vertrouwen in september daalde naar -30 terwijl in augustus -20 opgetekend werd. De helft van de ondervraagde Nederlandse consumenten was ronduit negatief over de stand van de economie en de actuele situatie laat zich vergelijken met In de VS is de situatie ook nog steeds ernstig als het gaat om de huizenmarkt maar voorzichtige verbeteringen tekenen zich af. Zo is de voorraad huizen waar de banken mee in hun maag zitten voorzichtig aan het verminderen. Huizen die nog niet officieel te koop worden aangeboden, maar waar banken wel degelijk beslag hebben laten leg- Het gevolg van al die huizenellende is dat het consumentenvertrouwen scherp gaat dalen en dat de idee gaat post vaten dat de overheid de zaak 11

12 gen, vertegenwoordigen momenteel ongeveer 5 maanden aan transacties en dat is terug van 6 maanden aan verkopen in juli Die 5 maanden aan transacties vertegenwoordigen 1.6mln huizen die dus verkocht moeten worden naast de officiële voorraad aan te koop staande huizen. Prijzen op de Amerikaanse huizenmarkt dalen nog steeds maar een daling van de grijze voorraad is zonder meer positief te noemen. De prijzen van woningen in de 20 grootste steden van de VS daalden in juli (publicatie ) ruim 4% op jaarbasis. Momenteel worden er in de VS 5 miljoen huizen op jaarbasis verkocht en dat laat zich vergelijken met 7.25 miljoen in In de afgelopen 3 jaar daalde de gemiddelde prijs in de 20 grootste steden met 14.2% met Miami als koploper met een daling van 24%. Het beste was de familie Ewing af want in Dallas daalde de huizenprijs in de afgelopen 3 jaar met slechts 5%. Hoe gaat die aap Schaap verslaan? De vraag is dus waar gaat het gezonde verstand het verliezen van de manipulatie of echte verrassingen. Beter gezegd, waar gaan zaken plaatsvinden die niet kunnen en moeten? Brains & Analysis portefeuille Speculatief Aanschaf Huidige Datum Koers Aantal Koers Waarde Rendement Grange Resources $0, $0, ,75-40,98% RBS RICI Agri Certificaten , , ,20-20,41% Defensief Barrick $47, $46, ,36 1,08% Royal Dutch Shell , , ,50 2,66% Boskalis , , ,36-25,06% ZKB Gold ETF Euro , , ,80 21,25% 1.75% Infl.linked Bundesanleihe 09/ , , ,80 2,54% Kinross Gold $19, $14, ,24-23,96% Yamana Gold $12, $13, ,37 6,33% Unibail-Rodamco , , ,80-10,36% Vastned Retail , , ,06-30,71% Cash ,27 Totaal ,51-4,24% MSCI World Index (EUR) ,769 84,52-5,85% De Brains & Analysis portefeuille. Voor de berekening van het rendement zijn de transactiekosten, bewaarloon, of rentevergoedingen niet meegenomen. 12

13 Met de stelling dat wat niet kan echt niet kan maken we het volgende lijstje: Conclusie Het is in september heel snel bergafwaarts gegaan met de prijzen van aandelen en edele metalen. Wij vermoeden ook dat veel beleggers zich aan het einde van het derde kwartaal hebben teruggetrokken uit diverse hedgefunds waardoor er juist in de afgelopen week flinke verkoopdruk was. Europa wringt zich in bochten en moet daar mee stoppen en nu krachtige daden stellen waarbij de ECB betrokken moet raken. Het lijkt wel alsof politici en CB-ers (Centrale bankiers) ons op de knieën voor hun tronen willen hebben om ons vervolgens te laten smeken om vrachtwagens vol met verse euro s. Klappen als het Duits parlement voor de Griekse meesteroplichter Papa stemt gaat ons makelijker af dan te discussiëren over de oprichting van een instantie die gesteund door de ECB de Europese banken toestaat hun rommelbeleggingen in te leveren. TARP (Troubled Asset Relief Program) heeft in de VS verlichtend gewerkt en zou dat ook doen in de EMU. Toch komen we voorlopig niet verder dan te discussiëren over dat in en in slechte Griekenland. Nu weten we ook wel dat een klappend Europees parlement helemaal niets zegt. Kaddafi kan daar inmiddels over meepraten want zijn klappende en kussende Europese vrienden van vorig jaar zitten hem sinds dit voorjaar achter de broek aan. Met Papandreou jr. kan dit ook zo maar gebeuren. Met Papa moeten we trouwens over een lange adem beschikken want de nieuwste voorstellen rond de herschikking van de Griekse schulden behelzen een omwisseling van korte leningen naar leningen met een looptijd van 100 jaar. 13

14 Maar zoals de aap ook al weet kan er in Euroland tegenwoordig veel, getuige de nieuwe staatsobligaties die Portugal de ECB in onderpand heeft gegeven en die al in 9999 (geen typefout) aflosbaar zijn. Schrikken doen we ook niet meer van Ierse banken die obligaties aan zichzelf uitgeven (omdat niemand ze wil kopen) en vervolgens deze obligaties gebruikt als onderpand op leningen die de ECB daarop verstrekt. Laten we afsluiten met te stellen dat wat niet kan echt niet kan. Wij weten, samen met de aap, dat met de huidige hoeveelheid beschikbaar geld er geen oplossing kan komen voor de kredietcrisis die heel Europa dreigt te verlammen. Maar we moeten als volk blijkbaar smeken om het nieuwe geld dat zeker geldontwaarding maar ook de oplossing gaat opleveren. We waarschuwen bankiers maar alvast dat naast het nieuwe geld veel banken genationaliseerd zouden kunnen gaan worden en dat daardoor veel bankiers in één keer zo maar tot een grijs ambtenaartje verworden zonder A8, vlotte blonde secretaresse of gegarandeerde bonus maar wel met een vette ambtenaren-cao. Laten we positief afsluiten door een grafiek te stelen van een Amerikaanse vermogensbeheerder die deze week liet zien dat wat moet gebeuren gaat gebeuren, hoe hard daar soms tegenaan wordt geschopt door allerlei manipulatieve krachten. In de grafiek ziet u de laatste 4 grote correctie in de zilverprijs over elkaar gelegd. Van de daling van de zilverprijs in 2004, 2006 en 2008 is een index gemaakt en u ziet dat we dit vaker hebben gezien en daar vertrouwen we ditmaal ook gewoon op. Goud en zilver hebben wat ons betreft nog steeds niets van hun glans verloren en goud dat dit jaar met 13% is gestegen in euro s lijkt dat alleen maar te bevestigen. 14

15 Economisch overzicht Het Amerikaanse consumentenvertrouwen (als gemeten door zowel de Conference Board als de Universiteit van Michigan) is iets hoger uitgekomen in september. Het Nederlandse consumentenvertrouwen is in september toegenomen tot 0,5 (augustus: -3,3). Ondernemers werden vooral positiever over hun orders en voorraad, maar pessimistischer over de werkgelegenheid in hun branche. De Europese inflatie is fors hoger uitgekomen op 3,0% in september volgens een eerste schatting van Eurostat. In een tweede raming van het ministerie van Handel is de Amerikaanse economische groei in tweede kwartaal uitgekomen op 1,3% (was: 1,0%). 15

16 Economisch overzicht De Europese werkloosheid is in augustus uitgekomen op 10,0%, onveranderd ten opzichte van juli. De Europese rentetarieven blijven laag, maar zijn op weekbasis nauwelijks veranderd. Komende donderdag komt de ECB met haar rentebesluit. De Amerikaanse Fed heeft haar officiële Operation Twist kalender bekendgemaakt, en zal op 3 oktober beginnen met de eerste aankoop van rond de 2,5mrd dollar aan langlopende staatsobligaties. Op 12 andere handelsdagen in oktober zal de Fed ook de aankopen doen. 16

17 Als abonnee op Brains & Analysis heeft u exclusief toegang tot het Brains & Analysis forum. Wij adviseren u om regelmatig een kijkje te nemen omdat hier meerdere malen per week korte updates en analyses worden geplaatst. U heeft ook de mogelijkheid om beleggingsvragen te stellen aan Jan van Gemeren / Ype Schaap en Jos Magendans. Of in contact te treden met mede abonnees van Brains & Analysis. Korte uitleg om in te loggen Login via In het hoofdmenu klik op GannTrader forum, u krijgt dan het onderstaande scherm te zien OF ga rechtstreeks naar het forum Klik links boven op Inloggen Vul uw gebruikersnaam in (= volledig adres) en uw wachtwoord (dus identiek aan de login van het klantensysteem). Afhankelijk van uw PC configuratie en software zullen uw login gegevens al of niet worden onthouden en worden gebruikt bij uw volgende login. Klik op inloggen en klik na inloggen (het overzichts scherm dat dan verschijnt) op forum Brains & Analysis 17

18 AEX Dag De AEX heeft een prima week achter de rug en steeg op weekbasis met 5,80%. De signalen voor een mooie opgaande beweging stapelen zich op. Eerst hadden we de hook reversal op 23 september en deze week zagen we een fraaie breakaway gap (zie blauw pijltje). Vanaf de bodem op 23 september kunnen we ook Elliottmatig een reeks opwaartse 5 golfjes tellen wat eveneens bullish is (alleen zichtbaar in intraday grafieken). In de SPX lijkt de neerwaartse correctie nog niet geheel afgerond wat de Europese beurzen nog even kan afremmen maar de signalen in de AEX en ook de DAX wijzen onmiskenbaar op een per saldo verder stijgende markt de komende maanden. Vooral in het begin van deze week verwachten we enige zwakte gezien de cycli low rond 4 oktober. Maak gebruik van deze zwakke dagen om longposities op te bouwen. De komende maanden mikken we op een stijging richting

19 DAX index Dag Een vergelijkbaar beeld als in de AEX zien we in de DAX. Een forse weekstijging van maar liefst 5,90% en een opwaartse krachtexplosie middels een breakaway gap waaraan vooraf ging een hook reversal. Gezien de cycli low deze week (rond 4 oktober) en doordat de SPX nog even de huidige dalingsgolf lijkt te moeten afmaken verwachten we vooral in de eerste helft van deze week enige neerwaartse druk. Het gegeven dat de Europese beurzen sinds vorige week duidelijk positief divergeren met de Amerikaanse beurzen zie ik als een voorbode voor een mondiale opwaartse beweging zowel in de aandelen- als grondstoffenmarkten. Maak gebruik van zwakke dagen deze week om longposities op te bouwen. De komende maanden mikken we op een stijging richting

20 Standard & Poor 500 Dag De SPX blijft heen en weer stuiteren. In het begin van de week zagen we een high op 1196 waarna de index op het laagste punt van de week afsloot op Op weekbasis viel de schade mee met -0,40% maar afgezet tegen de forste winsten in Europa (rond de 6%) een uiterst zwakke prestatie. Technisch is dit wel te verklaren. De SPX hield zich kranig in de afgelopen maanden t.o.v. de Europese beurzen. De Europese beurzen konden hierdoor hun correctiebeweging eerder afronden (vooral in de DAX is een fraaie daling in 5 golven te tellen). Het patroon in de SPX is meer complex en balanceert tussen een failure 5 op 1114 en nog een fractioneel lagere low (tussen de ) alvorens de weg meer overtuigend naar boven in te slaan. Als we al deze wijsheid combineren met de naderende belangrijke cycli rond 4 oktober dan is onze conclusie dat in de loop van deze week de low in de SPX wordt geplaatst en dat vervolgens alle wereldbeurzen synchroon lopen om overtuigend een opwaartse beweging in te zetten waarbij de koersen tussen de 10 20% kunnen stijgen in de rest van Het koersdoel voor de SPX ligt tussen de

21 Bezoek onze nieuwe website ( ) Uitgebreide info over: Ons GT Team Klik op een % en u ziet een kleine intraday grafiek van de desbetreffende index Alle GT Abonnementen/Cursussen/Software FAQ Via Home page toegang tot uw produkten Via Home page toegang tot het exclusieve GannTrader forum Publicatie van voorbeeld edities van onze analyse abonnementen Gratis GannTrader Magazines Publicatie van columns door onze analisten. U kunt reacties plaatsen op deze columns 21

22 SPX/DAX/AEX lange termijn weekcharts Brains & Analysis 22

23 SPX Prognose Tijd en Prijsbodem 23

24 SPX Elliott analyse/ Koerspatronen 24

25 Relatieve performance SPX / Olie / Goud / Dollar vanaf 1 januari 2010 Relatieve performance SPX / Olie / Goud / Dollar vanaf begin maart

26 Standard & Poor 500 Dag Trend 1 maand Zijwaarts Trend 6 maanden down Koersdoel zone Steun Weerstand

27 Goud Dag Trend 1 maand Down Trend 6 maanden UP Koersdoel zone Steun Weerstand Dubbele top