De oversteek naar Engeland

Transcriptie

1 De oversteek naar Engeland In 2003 vestigde Facilicom een bruggenhoofd in Groot- Brittannië. Een kleine twee jaar later maakte Jan Hein Hemke met zijn gezin de oversteek naar Engeland om als algemeen directeur het bedrijf uit te bouwen. Een verhaal over acht jaar pionieren in een land met weinig sociale zekerheid en een nog maar pas ontluikend kwaliteitsdenken. Een land dat toch echt een eiland is en waar ze dan ook geen enkele boodschap hebben aan ervaring die is opgedaan in het mainland Europe. Maar ook een land waar bij aanbestedingen goed persoonlijk contact wel gewoon meetelt. Na al eerder vestigingen te zijn begonnen in België en Frankrijk, waagde Facilicom in 2003 de oversteek naar Groot -Brittannië. In dat jaar werd het relatief kleine maar gerenommeerde Permaclean overgenomen, een in Londen gevestigd schoonmaakbedrijf dat al sinds 1987 actief was en op kleine schaal ook andere facilitaire diensten verleende. Ruim een jaar na de overname werd besloten de algemeen directeur te vervangen door een Nederlander. Jan Hein Hemke: Uitzonderlijk. Facilicom wil de buitenlandse bedrijven bewust niet omvormen tot Nederlandse bedrijven, maar ze moeten zich wel de Facilicom-cultuur eigen maken, werken volgens de

2 normen en waarden die Facilicom heeft. Dat lukte onvoldoende in Engeland. Daarom ben ik gevraagd om algemeen directeur te worden. Toiletten inspecteren Jan Hein Hemke is een boerenzoon uit Wieringerwaard, in de kop van Noord-Holland. Hij wilde lange tijd kinderarts worden maar koos op het laatste moment voor bedrijfseconomie. Omdat hij voor die studie het verkeerde vakkenpakket had, deed hij naast het Atheneum ook economie via het avondonderwijs voor volwassenen. Op het International College of Business Administration werd hij klaargestoomd voor zijn BA, zijn BBA en, via een distance learning programme op het Henley Management College in Engeland, zijn MBA. Hij kon meteen aan de slag bij

3 Rentokil. Daar zat ik met mijn dure opleiding tussen allemaal self made men en moest ik net als iedere andere verkoper toch gewoon met spiegeltjes onder toiletranden kijken om zo te proberen dieptereiniging van toiletten te verkopen. Het ging hem goed af en hij maakte carrière. In zijn laatste functie bij het bedrijf stelde hij als divisiemanager orde op zaken in België en Luxemburg. Maar België beviel hem niet. Na ruim twee jaar buitenland stapte hij daarom in mei 1999 over naar Facilicom en ging hij weer in Nederland aan de slag. Troubleshooter Hij begon bij Facilicom als districtsdirecteur schoonmaak, catering en personeelsdiensten. Een paar maanden later kon hij aan de slag als regiodirecteur bij Prorest. Na een jaar of twee werd hij gevraagd als troubleshooter in een regio van Gom. Maar al snel begon het weer te kriebelen. Ik wilde heel graag naar het buitenland. Ik reis ook ontzettend graag, ik vind dat heel leuk, ik vind dat je veel leert als je naar andere landen gaat en met andere mensen te maken hebt. Die wens had ik ook al besproken bij Facilicom. Dat kan gelukkig, daar kun je heel open in zijn, dat zien ze niet meteen als een bedreiging. Maar ja, dat soort banen hebben ze bij Facilicom nu eenmaal niet te vergeven. Totdat ik een telefoontje kreeg van president-directeur Hans Gennissen. Ik weet het nog goed. Het was op een maandag in november 2004, ik was op het kantoor in Groningen. Hans wilde met me praten. Of ik

4 interesse had om managing director van Engeland te worden. Het bedrijf zat in een heel lastige situatie. Ik wilde graag naar het buitenland én ik vind het leuk om aan de slag te gaan op een plek waar het niet goed gaat. Dus dit was een aanbod waar ik geen nee tegen kon zeggen. Na drie weken geëmigreerd Op weg naar huis belde hij zijn vrouw dat hij een baan aangeboden had gekregen in Engeland. Ze zei: leuk, wanneer gaan we? We hadden er natuurlijk al vaak over gesproken, maar zo n reactie maakt de stap wel makkelijker. Het is vervolgens snel gegaan. Op maandag kreeg ik het telefoontje. Op dinsdag had ik het gesprek met Hans Gennissen. Op woensdag was alles rond. En drie weken later zat ik in Engeland. Hij is eerst in zijn eentje gegaan. Na drie maanden ben ik tot de conclusie gekomen dat ik er wel wat mee kon. Zijn huis in Nederland hield hij het eerste jaar aan. Maar dat was financieel niet te doen. En we voelden ons inmiddels zo thuis in Engeland dat we alles hebben verkocht en in Engeland een huis hebben gekocht. Zijn gids was Arjen Robben. Ik had net in een interview met hem gelezen dat Cobham, dat net buiten Londen maar binnen de ring M25 ligt, mooi groen is en dus echt platteland. En daar hou ik wel van, daar ligt mijn achtergrond natuurlijk. Het was er inderdaad heerlijk wonen. Maar een koophuis konden ze er niet zo gauw vinden. Dus zijn we ietsje uitgeweken, we wonen nu in Bookham, een plaatsje net buiten de ring, maar ook niet meer dan een kwartier of drie van het centrum.

5 Koninginnedag vieren Zijn dochter was drie, zijn zoontje drie maanden. Dus het was ook echt het goede moment om naar het buitenland te gaan. Onwetend als we waren, hadden we twee jaar uitgetrokken om de kinderen te laten integreren. Dat was een fikse overschatting. Integreren gaat bij kinderen heel snel en bijna als vanzelf. Facilicom sprong bij om zijn vrouw te helpen om goed te settelen in Engeland. Daar heeft het bedrijf veel in geïnvesteerd. Later begreep ik dat pas. Als je vrouw het naar de zin heeft, gaat het allemaal veel makkelijker. Ik maakte toch lange dagen, en dan maakt het eigenlijk niet zo veel uit waar je werkt. Als het maar goed thuiskomen is. Dus dat hebben ze heel slim gedaan. Hij was verrast door de informele manier waarop Britten met elkaar omgaan. Maar diepe vriendschappen krijg je toch niet zo makkelijk. We gingen in het begin dan ook vooral om met andere expats. Ik ben ook al snel lid geworden van de Nederlandse Club, iets wat ik nooit van mijn leven had verwacht. En we vieren elk jaar Koninginnedag, met een echte Vrijmarkt waar we poffertjes eten en patat met appelmoes. Dat is trouwens echt leuk. De koningin wordt ook belangrijk: ze is toch een symbool voor het land. Overname in beveiliging Het kostte hem zo n anderhalf jaar om Permaclean, later omgedoopt in Facilicom Cleaning Services, goed op de rails te

6 krijgen. In 2006 was het tijd om een nieuwe overname te plegen en kocht Facilicom het schoonmaak- en beveiligingsbedrijf CPS. We deden al wat in beveiliging, maar in 2006 professionaliseerde die markt: opeens had je als beveiligingsbedrijf certificaten nodig en moest je mensen gaan opleiden. Vandaar die acquisitie. Het bleek een ongelukkige overname, omdat veel operationele mensen en opdrachtgevers overstapten naar het nieuwe bedrijf dat de oude eigenaren, tegen de afspraken in, hadden opgericht. We hebben veel inspanningen moeten doen om het bedrijf weer stabiel te krijgen. Dat werd nog eens bemoeilijkt door de crisis. Pas in 2011 ging het eindelijk weer goed. Daardoor kreeg het management eindelijk weer de ruimte om een nieuw bedrijf over te nemen en te integreren. Dat werd Indigo Services, een dochterbedrijf van het eveneens Nederlandse Vebego. Met de overname is het schoonmaakbedrijf in Engeland in omvang verdubbeld. Kracht van een groot bedrijf Na de integratie telt Facilicom Cleaning Services zo n medewerkers. Het bedrijf heeft vestigingen in het hele land. Facilicom Cleaning Services en Indigo Services waren allebei net te klein om mee te bieden op de wat grotere contracten. Zo n contract zou te groot zijn ten opzichte van de bestaande omzet. Nu zitten we in de top 25 en kunnen we dat wel. Het beveiligingsbedrijf, in 2011 omgedoopt in Trigion, is met 250 medewerkers kleiner. Maar van alle kleinere beveiligingsbedrijven hebben we als enige alles in huis: beveiligers, receptionistes,

7 winkelbeveiligers, mobiel surveillanten, elektronische beveiliging, een meldkamer. Dus we kunnen klanten een compleet pakket aanbieden. We zijn dan ook echt een serieuze partij in de markt. In Engeland houden opdrachtgevers er niet van om beveiliging te verdelen, om het werk te laten uitvoeren door verschillende partijen. Beide bedrijven onderscheiden zich met het bieden van kwaliteit. Het lukt ons steeds beter om duidelijk te maken dat Facilicom UK de kracht heeft van een groot bedrijf. In de schoonmaak maken we nog steeds indruk met onze themakaarten. Daarin zijn we uniek, zeker als relatief kleine speler. In de beveiliging staan opdrachtgevers er bijvoorbeeld van te kijken dat we een geavanceerd managementinformatiesysteem hebben. Dat kunnen andere kleine spelers nooit bieden. Mijn eigen bedrijf Ook in Engeland is steeds meer vraag naar integrale dienstverlening. Daar kunnen wij niet in mee en dat is ook voorlopig onze ambitie niet. Toch profiteren we van deze trend. Veel aanbieders van facilitair management kopen grote single service aanbieders op. De overige FM-aanbieders moeten dan vaak op zoek naar andere partners omdat de onderaannemers waarmee ze vaak hecht samenwerkten, nu directe concurrenten zijn geworden. Dan komen wij in beeld. We hebben recent bijvoorbeeld een groot contract weten binnen te halen bij FMaanbieder Vinci Facilities. In opdracht van Vinci houden we de vijf fabriekspanden van fabrikant Delphi schoon. Een contract dat in

8 het verleden bij een van de grote schoonmakers in Engeland was ondergebracht, maar dat bedrijf levert nu zelf integrale dienstverlening en is een directe concurrent geworden van Vinci Facilities. Trigion profiteert indirect van de naamsbekendheid die het bedrijf in Nederland heeft opgebouwd. We hebben net een mooi contract gescoord met Philip Morris, een bedrijf dat ook al klant is in Nederland. Britse bedrijven geven er overigens weinig om dat Facilicom in Nederland een van de grootste facilitaire dienstverleners is met meer dan 45 jaar ervaring. Engeland is toch Engeland. Wat er op het mainland Europe gebeurt, is van beperkte waarde en wordt niet als relevant gezien. Hij moet het dus veelal op eigen kracht doen. Dat maakt het ook leuk, daardoor voelt het toch een beetje alsof dit mijn eigen bedrijf is. Er is en blijft natuurlijk veel uitwisseling tussen de vier Facilicom-landen. Maar ik ben er wel trots op dat we niet alleen meer halen, maar ook brengen. Zo waren wij de eerste divisie die vrijwel alle salarisstroken digitaal is gaan verspreiden. En Gom is erg geïnteresseerd in ons concept van carbon neutral cleaning. Diensten van 12 uur Het sociale zekerheidsstelsel in Engeland zit, zachtjes uitgedrukt, wel wat anders in elkaar dan in Nederland. Arbeid is over het algemeen een stuk goedkoper dan in Nederland. Het minimumloon is heel laag, mensen krijgen geen overwerktoeslag en als voor een medewerker niet alle uren zijn in te plannen, hoeven die ook niet te

9 worden betaald. Het ziekteverzuim ligt onder de 1 procent, want als je ziek wordt krijg je maar 82 pond per week, wat je salaris ook is, en daarvan kun je echt niet rondkomen. Er is geen arbeids- en rusttijdenwet, dus mensen in de beveiliging draaien meestal diensten van 12 uur per dag, en dan vaak ook nog eens zes dagen per week. Je kunt je natuurlijk afvragen of mensen dan nog wel fit zijn en alert. Ik zou daar ook wel wat aan willen doen, maar dat is moeilijk. Als ik ze acht uur per dag laat werken, moeten ze wel hetzelfde verdienen, want anders kunnen ze er niet van leven. Dat zou betekenen dat ik mezelf uit de markt zou prijzen. Dus dat is een heel precaire balans. Je probeert de loyaliteit van je medewerkers te vergroten, maar daar moet je stappen voor zetten en dat kost geld, dus moet je kijken of de klant bereid is daar meer voor te betalen. Het is iets dat jaren zal vergen. Je kunt niet als relatief klein bedrijf in je eentje zo n hele cultuur veranderen. First name basis Ook het zakendoen is anders. Britten zijn veel informeler dan iedereen denkt, ook in het zakelijke verkeer. Je gaat al heel snel met elkaar om op een first name basis. Het persoonlijke aspect speelt vaak een grote rol, ook bij aanbestedingen, zelfs bij Europese aanbestedingen. In Nederland zijn dat, heb ik de indruk, welhaast academische exercities. In Engeland volgen ze dezelfde regels, dus je zou zeggen: dat gaat hier ook zo. Maar toch weten

10 ze daar in Engeland meer ruimte in te scheppen. Kennelijk kun je dus zelfs in een Europese aanbesteding de ruimte creëren om het persoonlijke aspect een rol te laten spelen. En ik denk ook dat dat belangrijk is. HET PERSOONLIJKE ASPECT SPEELT VAAK EEN GROTE ROL, OOK BIJ AANBESTEDINGEN, ZELFS BIJ EUROPESE AANBESTEDINGEN. IN NEDERLAND ZIJN DAT, HEB IK DE INDRUK, WELHAAST ACADEMISCHE EXERCITIES Verder viel hem al snel op dat mensen hiërarchischer zijn ingesteld. Als ik als directeur te vroeg mijn mening geef, wordt er niet meer gedebatteerd. Ik moet dus afstand houden, ervoor zorgen dat de anderen discussiëren, en pas veel later mijn eigen ideeën inbrengen. De taal is hem inmiddels wel eigen. Al beheerste ik zeker in het begin vooral het zakelijke Engels. De woorden voor alledaagse dingen moest ik nog wel vaak zoeken. Maar daarvoor kon ik al snel terecht bij mijn kinderen. Die spraken de taal al snel perfect en verbeteren me nu zelfs als het gaat om de uitspraak. Het zijn inmiddels gewoon Engelse kinderen met alleen nog een Nederlands sausje. Echt Brits zullen hij en zijn vrouw nooit worden. Daarvoor mis je toch het gemeenschappelijke verleden. Zoals laatst bij een etentje, toen het hele gezelschap herinneringen ging ophalen aan de jeugdseries van vroeger op tv. Dan moeten wij afhaken. Maar ze hebben het nog steeds erg naar hun zin. We zitten hier nu acht jaar en hebben geen haast om weg te gaan.

11 Carbon neutral cleaning Facilicom Cleaning Services is goed op weg om de hele schoonmaak CO2- neutraal te maken. Dat gebeurt nu al bij alle nieuwe opdrachten, maar ook bestaande contracten worden de komende twee jaar CO2-neutraal gemaakt. Ethical Nation, een onafhankelijke organisatie, brengt echt de complete footprint van elke opdracht in kaart. De CO2 die daarbij wordt uitgestoten, wordt gecompenseerd volgens de strenge normen van de VCS, de Verified Carbon Standard, of de Gold Standard. Dat betekent dat het geld waarmee Facilicom UK de CO2-uitstoot afkoopt, wordt geïnvesteerd in projecten die schone energie opleveren en dus daadwerkelijk leiden tot een reductie van CO2. Het gaat ook steeds om projecten die zonder deze investering niet zouden zijn gerealiseerd.