Het voorbije decennium is

Transcriptie

1 Inkjet wordt voor steeds meer toepassingen gebruikt Kurt K. Wolf + bijdragen van Alain Vermeire en Jan Vroegop I Op de FESPA 2015 die van 18 tot 22 mei 2015 in het beursgebouw van Keulen plaats vond, konden de bezoekers kennis maken met de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van de zeef-, de textiel-, de digitale en de grootformaatdruk. Bij de industriële grootformaatdruk behielden de UV-inkten hun dominante positie. Veel weerklank echter vond de aankondiging van Durst dat het met een nieuwe inkt op waterbasis de voordelen van de UV-inkten kan evenaren. Een zeer beknopt overzicht van Fespa voor wie op de hoogte wil blijven van de ontwikkelingen in een aangrenzende sector. Het voorbije decennium is het UV-printen dankzij de voordelen van de UV-inkten het standaardprocedž geworden bij de productie van grote en brede formaten. Een andere inkt die haast alle substraten Ð papier (al dan niet in rollen), panelen, absorberende en niet-absorberende materialen Ð kan bedrukken, is er niet. Zo goed als elke producent van industri le inkjetprinters met een drukbreedte van twee tot vijf meter biedt vandaag de UVtechnologie aan. De recentste verbeteringen zijn drukkoppen die kleinere inktdruppeltjes vormen en een grotere frequentie hebben waardoor de beeldresolutie verbetert, en led-drooglampen die in vergelijking met kwikdamplampen een aanzienlijke energiebesparing mogelijk maken. Die uitgesproken trend van de UV-druk met led-drogers heeft ertoe geleid dat producenten zoals Mimaki en Roland, die met inkten op basis van water of oplosmiddelen groot geworden zijn, vandaag hun klanten ook UV-printers met een hoge printkwaliteit en led-drogers aanbieden. Op veel standen zag men dan ook demonstraties op de meest uiteenlopende substraten Ð van rollen papier over kunststof panelen, folies voor autoõs, textiel voor muurdecoratie en modetextiel tot reclamebanners. De grootste ophef bij de aanbieders van industri le inkjetpersen veroorzaakte echter Durst Phototechnik die met zijn inkttechnologie op basis van water een ÔgroenÕ en milieuvriendelijk alternatief voor de UV-inkten aankondigde. EFI Electronics for Imaging In de herfst van 2005 nam EFI het Amerikaanse Vutek Inc. over. Dat bedrijf had zich vanaf de jaren 1990 in de VS ontwikkeld tot een producent van grootformaatprinters voor affiches, megaposters voor theater Deze Vutek HS100 Pro van efi werd verkocht aan internerdrukkerij Flyeralarm. Efi nam na Fespa ook nog de traditierijke Italiaanse fabrikant van digitale industriële textielprinters Reggiani Macchine over. Het verzekert zich hiermee van een toppositie in de veelbelovende markt van het digitaal textielprinten. en film, en buitenreclame. In 2006 bracht EFI met de Vutek QS2000 de eerste UV-printer op de markt. In tegenstelling tot inkten op basis van solvents konden die UV-inkten haast alle substraten bedrukken (zowel rollen, vellen als stijve materialen). In de jaren nadien mikte EFI met industri le machines die 24 uur op 24 ingezet konden worden, alleen nog op de UVdruk. Door de invoering van de led-droging wist EFI de drukkwaliteit en de snelheid nog te verbeteren en tegelijk de exploitatiekosten te verminderen. Van de printers met led-droging, die in 2011 op de Fespa Hamburg als prototype getoond werden, GRAFISCH 22 NIEUWS 07

2 Flexible Envelope Inserter Systems Handles DL to C4 envelopes Up to 8000 completed envelopes per hour Modular design Flexible and easy of setup Job control and document tracking software Various input stations Kern Belgium Sphere Business Park Doornveld Zellik Belgium +32 (0) zijn er ondertussen meer dan 500 stuks (met een printbreedte van twee tot vijf meter) in gebruik. Een belangrijke verklaring voor het succes, buiten de energiebesparing, is de precieze afstemming van de inkten op de led-straling. Daardoor kunnen de Vutek-machines even snel printen als de toestellen met kwikdamplampen. Op de Fespa toonde EFI vier modellen die allemaal van led-drogers voorzien zijn, en die met fijnere en snellere spuitmondjes uitgerust zijn Ð zodat ze de Ultra- Drop-technologie mogelijk maken en de EFI SuperRange-inkten kunnen verwerken. Op soepele materialen kunnen die inkten tot het dubbele formaat uitgerekt worden, terwijl ze bovendien aan de 3M-garantie voldoen. EFI toonde de Vutek GS3250LX Pro (een 320cm brede printer) met de Ultradroptechnologie, alsook de Vutek HS100 Pro die als rotatieprinter twee posters naast elkaar kan drukken (tegen maximumsnelheid) en die na de Fespa bij internetdrukkerij Flyeralarm ge nstalleerd werd. De 5m brede rotatieprinter GS5500LXr Pro op de stand werkte met de hierboven vermelde SuperRange-inkten. De EFI H1625LED die minder dan euro kost, print met 8 grijsniveaus en haalt een haast fotografische kwaliteit. Het toestel kan de werkdruk in middelgrote bedrijven verlichten of kan als opstap naar het printen op grote formaten dienen. Het management van Vutek liet er geen twijfel over bestaan dat het inktverbruik van zijn klanten Ð hun verbruik groeit jaarlijks met meer dan 10% Ð duidelijk maakt dat EFI en zijn klanten met de UV-led-technologie op de goede weg zijn. Andere producenten, zoals Fujifilm, Mimaki en Roland, bevestigen met hun nieuwe printers op hun beurt die stelling. Fujifilm De onderneming demonstreerde onder andere de Acuity LED 1600, een UV-inkjetprinter voor de grootformaatdruk. Het gaat om een hybride printer met een breedte van 161cm voor het printen op rollen of de vlakbeddruk op stijve materialen. Voor een beursprijs van euro biedt de machine de keuze tussen een hoge productie of een hoge kwaliteit Ð 20 m²/uur met een resolutie van 600 x 500 dpi in de productiemodus of 8,3 m²/uur met een resolutie van 1200 x 1200 dpi in de kwaliteitsmodus. Interessant is dat Fujifilm voor de nieuwe, grotere Acuity F vlakbedprinter van de led-techniek afgestapt is, maar dat de onderneming het stroomverbruik van de kwikdamplampen wel doet dalen door een betere afstemming van het spectrum op de UV-inkten. Mimaki Binnen zijn ruime aanbod printers toonde Mimaki als nieuwigheid de TS die met 150 m²/uur een zeer snelle printer met sublimatie inkten voor transferpapier (voor de textieldruk) is. De Tx B, die een snelheid van 60 m²/u bij een resolutie van 600 x 450 dpi haalt, vult het aanbod in de textieldruk aan. Als UV-alternatief is er de Mimaki JFX , de jongste vertegenwoordiger van de serie UV-led-vlakbedprinters van Mimaki. Het 250 x 133cm grote drukvlak wordt met twee (ten opzichte van elkaar verschoven) printkoppen bedrukt. De inkten Ð CMYK + wit Ð en de ver- De Mimaki JFX LED bedrukt platen of vellen met een grootte tot 250 x 133cm in CMYK plus wit en vernis. De resolutie bedraagt tot 1200 dpi. GRAFISCH 23 NIEUWS 07

3 nis worden met led-lampen gedroogd. De resoluties van 300 tot 1200 dpi geven de gebruiker de keuze tussen snelheid en kwaliteit. De snelheid in CMYK kan tot 25 m²/uur bedragen: wordt tegelijk wit gedrukt, dan daalt de snelheid tot 12,5 m²/uur. De prijs van euro is een ready-to-goprijs Ð elke printer wordt immers gekalibreerd geleverd, met drukkenmerken die afgestemd zijn op de gebruikelijke dragers en op de inkten van Mimaki. Daarom kan men met de machine, meteen nadat die gemonteerd is, beginnen te produceren Ð de testtijden die anders nodig zijn, vallen weg. Roland Roland heeft altijd al een ruim aanbod solventprinters gehad, in Keulen toonde het bedrijf echter een nieuwe UV-printer met ledlampen, de VersaUV LEJ-640F. In vlakbed drukt de machine op zowel flexibele als stijve materialen met een dikte tot 15cm. Het drukoppervlak is 161cm breed en heeft een lengte van 2,1 m, 2,5 m of 3,2 m naar keuze. De machine print naast CMYK ook witte inkt en transparante vernis Ð of twee keer wit of twee keer vernis. In de productiemodus haalt de machine 12,4 m²/uur, in de standaardmodus 5,5 m²/uur en in de kwaliteitsmodus (1440 x 1440 dpi) 4,1 m²/uur. De prijs varieert van tot euro, afhankelijk van de lengte van het drukbed. -inkten op waterbasis voor de HP Designjet-printers -Latexinkten voor de HP Latexprinters -UV-inkten voor de Scitex printsystemen -watergebaseerde Pagewide-inkten voor de nieuwe Pagewideprinters. Sinds er van de Designjet-printers in de jaren 90 al meer dan honderdduizend stuks verkocht zijn, worden de verkoopcijfers niet meer meegedeeld. Van de Latex-printers werden er sinds 2009 al meer dan exemplaren in de hele wereld ge nstalleerd Ð die printers hebben al meer dan m² bedrukt en in 2014 steeg het aantal Latex-paginaÕs met 48 % ten opzichte van Daarmee is HP Latex de industrienorm geworden. Op UV-vlak toonde HP de nieuwe Scitex 17000, een printer voor de verpakkingssector die golfkarton met UV-inkten bedrukt. De Pagewide-technologie waarbij de printkop vast over de hele printbreedte gemonteerd is en het papier onder de printkop door getransporteerd wordt, werd voor het eerst door Canon met de Memjet-technologie op Drupa 2012 gedemonstreerd. HP heeft volgens dat principe eigen inkjetkoppen voor zijn nieuwe Pagewide-printer ontwikkeld en die in Keulen voorgesteld (met een printbreedte van 102cm en een resolutie van 1200 dpi. De op water gebaseerde pigmentinkten vormen met het speciaal ontwikkelde Color- Lok papier een chemische verbinding. Dat maakt een kleurtransfer bij hogere snelheden en een grotere kleurdichtheid mogelijk, terwijl de snelle droging maar heel weinig dragervloeistof vereist. De vier Pagewide-printers hebben allemaal dezelfde printbreedte, tot 102cm, en kunnen per minuut 8, 12, 14 of 30 A1 vellen bedrukken. Durst Phototechnik AG De Italiaanse onderneming die uit de fotografiesector komt, heeft zich al snel in de inkjetdruk op grootformaat gespecialiseerd. Vandaag biedt Durst, naast de machines voor de grootformaatdruk met UV-inkten voor absorberende en nietabsorberende materialen, ook printers aan om golfkarton, textiel, ceramiek, etiketten, glas en industrie-armaturen te bedrukken. Durst heeft voor alle segmenten krachtige machines voor de industri le productie in zijn aanbod. Durst heeft tijdens Fespa op een 2,5 meter breed Rho WT 250 HS digitaal printsysteem, een nieuwe watergebaseerde inkttechnologie voorgesteld. Echter niet helemaal watergebaseerd, want de inkt is ook een beetje UV. Fabrikanten van digitale printsystemen hebben de enorme markt HP Indigo/Scitex HP beperkte zich bij de inkten voor de grootformaatdruk tot zijn vier belangrijkste productgroepen: Het bedrukken van golfkarton in inkjet is een markt waarop door fabrikanten als HP Scitex hard wordt ingezet. GRAFISCH 24 NIEUWS 07

4 De printvoorbeelden van de Durst WT 250 HS fascineerden de verblufte bezoekers. van de voedingsverpakkingen in het vizier. Dat is niet verwonderlijk want alleen al op conventionele flexopersen, worden dagelijks grote hoeveelheden substraten bedrukt. Digitale printtechnieken bieden een oplossing voor de kleinere oplages. Vooral HP Indigo met vloeibare toner en ook de Belgische fabrikant Xeikon met zijn droge tonerpersen hebben hiervoor een oplossing in huis, vermits de verpakkingswereld weigerachtig staat tegenover UV-inkten op verpakkingen die in rechtstreeks contact komen met voedingswaren. Vandaar de interesse van printerfabrikanten om een oplossing te kunnen bieden met watergebaseerde inkten voor inktjet. Durst heeft dus een nieuwe watergebaseerde inkt voor de verpakkings- en POS-markt ontwikkeld. De inkt is niet helemaal UV-vrij want bevat een foto-initiator waarmee de monomeren worden gepolymeriseerd. Op de heen- en-weer bewegende printshuttle zijn daarvoor UVkwikdamplampen gemonteerd. Water wordt echter gebruikt als vloeistof (transportmiddel) voor de elementen in de inkt. Dat water moet na het printen met een krachtige IR-drogingsinstallatie worden verdampt. De ÒDurst Water TechnologyÓ is onderdeel van de langetermijnstrategie van de fabrikant om niet-toxische, geurloze en migratievrije printoplossingen te kunnen aanbieden. Durst positioneert zijn inkt als een milieuvriendelijk alternatief voor om het even welke UV-drogende inkt. De Rho WT is een nieuwe machinecategorie met een gemodificeerde printkoptechnologie, die voor de nieuwe inkt werd ontwikkeld. De Rho WT 250 HS brengt met de printkoppen Durst Quadro Array 10 WM inktdruppeltjes van 10 picoliter groot op de drager aan Ð en dat even snel als de Rho 250 HS met UV-inkten. De machine heeft een resolutie van 1000 dpi. CMYK is standaard; light cyaan en light magenta zijn als optie beschikbaar; wit wordt niet aangeboden. Op de persconferentie zei Christoph Gamber, CEO van Durst Phototechnik AG: ÒMet de nieuwe ontwikkeling van de Rho WT breiden we het toepassingsgebied uit en ontsluiten we met ÔgroeneÕ producten nieuwe marktpotenti len op het vlak van interieurdecoratie, verpakkingen en POS. We blijven echter ook de UV-druk permanent ontwikkelen, onder andere door een grotere flexibiliteit op het vlak van media en een hoog automatiseringsniveau aan te bieden.ó Hoe reageert de markt? De watertechnologie van Durst moet natuurlijk nog rijpen, zoals elke spectaculaire nieuwe ontwikkeling. Voor Durst betekent ze echter nog niet het einde van de UV-technologie zoals de CEO van Durst zelf al aangaf. Niets is moeilijker dan een probleemloos lopende printproductie om te schakelen, om welke reden dan ook. Durst zegt zelf dat het de wisselwerking tussen substraat, inkt en printkop moet afstemmen, wat de omschakeling van bestaande UV-printers op de waterinkten erg moeilijk kan maken. De ÔgroeneÕ watertechnologie van Durst zal dus alleen met nieuwe machines ingevoerd worden. Omdat die machines nauwelijks goedkoper zijn en de printkosten amper dalen, heeft men echt wel een heel groen hart nodig om van de beproefde UV-inkten op waterinkten over te schakelen. Anderzijds bieden de geurloze nieuwe inkten die volgens Durst geen migratiegedrag vertonen nieuwe marktopportuniteiten zoals voor het beprinten van primaire verpakkingsdozen en Ðdoosjes. Maar de vele duizenden UVgrootformaatprinters die nu overal ter wereld aan het werk zijn, zal ze niet meteen vervangen Ð ondanks de ophef die de techniek in de wandelgangen in Keulen veroorzaakte. Agfa Agfa toonde twee nieuwe telgen in zijn familie van grootformaatprinters: de Jeti Tauro en Jeti Mira. Die twee machines worden gebouwd in de Canadese fabriek van Agfa in Mississauga. De fabriek was vroeger van printerfabrikant Gandi Innovations, een bedrijf dat in november 2009 door Agfa werd overgenomen. Agfa brengt twee families van grootformaatprintsystemen op de markt: de Anapurna-reeks (gebouwd door het Koreaanse Dilli) en de Jeti-reeks (Mississauga). De Jeti Tauro en Jeti Mira zijn bedoeld voor het hoge productie- en kwaliteitssegment. Voor beide machines geldt dat ze ge- GRAFISCH 25 NIEUWS 07

5 De nieuwe Jeti Tauro H2500 van Agfa. bruik maken van een nieuwe Ôdunne inktlaagõ-technologie. Hierdoor wordt het inktgebruik teruggebracht tot een minimum en blijft de kleurruimte groot. De toepassingen zijn geschikt voor zowel binnen- als (langdurig) buitengebruik De Jeti Tauro is een 2,5 meter brede hybride UV inkjet-printer, voorzien van 32 printkoppen met zes kleuren. Optioneel is de kleur wit of een primer. De Jeti Tauro is ontworpen voor stugge en flexibele materialen en haalt een productiesnelheid in de express modus van 275 m² per uur. Rond september wordt er nog een optionele semi- of volledig automatische laad- en losfunctie aan de machine toegevoegd. Dat is een noodzakelijk aanvulling om van de mogelijkheden van deze industri le machine ten volle te kunnen gebruik maken. De eerste Tauro in de Benelux staat opgesteld bij TVE Reclameproducties in het Nederlandse Sint-Oedenrode nabij Õs-Hertogenbosch. De Jeti Mira (met een installatie bij White Light in Genk) is een veelzijdige vlakbed-printer met zes kleuren en witte uv-inkt met optioneel vernis of primer. De machine is in twee formaten verkrijgbaar: 2,7m x 1,6m en 2,7m x 3,2m en beschikt over zes vacuÿmzones die automatisch en onafhankelijk van elkaar aan de voor- en achterkant worden bediend. De print and prepare modus biedt de mogelijkheid tot non-stop printen, waarbij een operator aan de ene kant van de tafel kan laden, terwijl aan de andere kant wordt geprint. Productiesnelheid in de express modus: 67 of 134 m² per uur. Met de Asanti workflow biedt Agfa een oplossing voor de groeiende behoefte naar goede ge ntegreerde automatiseringsoplossingen in de (digitale) signbedrijven. De nieuwe versie bevat onder meer de optie om wit op een transparante ondergrond af te drukken. Canon/Océ Canon/OcŽ had een overtuigende Fespa-stand waarin naast Arizona UV-vlakbedprinters, de vele UV-printapplicaties verrasten. Printproducten uit OcŽÕs ÔEigerÕproject oogstten verbazing. Schilderijen van Rembrandt en Van Gogh werden 1: 1 in fullcolour en in reli f binnen dit project gerealiseerd. OcŽ noemt Eiger geen 3D-printing maar Ôelevated printingõ. swissqprint swissqprintõs Nyala-2 blijkt een gewilde UV-vlakbedprinter die nu door Spandex in de Benelux wordt verdeeld. Op Fespa werd gemeld dat LÕOrange Noire in Leuze-en-Hainaut, Sens Instoretail in Dalen en Knibbe in Amsterdam swissqprintõs Nyala-2 kochten. Bij Attraction in Ekeren werd een swissqprint Oryx-2 geplaatst; de eerste uit swissqprintõs splinternieuwe fabriek in Kriessern, Zwitserland. De Oryx-2 begint bij euro, de Impala-2 bij euro. Mutoh Grafityp en Mutoh kondigden samen de Eurofins certificering voor ÔIndoor Air ComfortÕ van hun producten aan. Eurofins is een onafhankelijk wereldwijd laboratoriumnetwerk, met meer dan 190 laboõs in 37 landen. In Belgi zijn vier Eurofins-laboratoria. De combinatie van de Mutoh Universal Mild Solvent (UMS) inkten met GrafitypÕs GEF-ES zelfklevende non-pvcfilm, kreeg het EurofinsÕ ÔIndoor Air Comfort CertificateÕ voor de duur van twee jaar. Het is het eerste pan-europese lage emissie certificaat voor digitaal beprinte zelfklevende film. De combinatie voldoet aan de stringente Europese indoor air comfort norm en kan voor binnentoepassingen worden ingezet. Met de Eurofins-certificering voor zijn UMS-inkten, verdedigt Mutoh zich tegen de groene claims van fabrikanten van UV- en latexinkten. Eurofins baseert zich voor de certificering op de uitvoerige VOC-metingen die na 3 en 28 dagen op de GEF-ES beprinte film werden uitgevoerd. Het certificaat garandeert de klant dat de geprinte producten van de combinatie, op de korte en lange termijn voor binnenhuistoepassingen veilig zijn. Het doel van de samenwerking tussen Grafityp en Mutoh en de certificering door Eurofins, is om met de juiste producten en materialen veilige indoortoepassingen te kunnen aanbieden waarmee luchtverontreiniging en eventuele gezondheidsklachten kunnen worden vermeden. Tot slot, Fespa in Keulen leek bijwijlen een textielbeurs. Zoveel aandacht was er voor textielprinten op kledij of voor decoratietoepassingen. Een andere vaststelling is dat inkjet terrein wint voor het bedrukken van golfkarton. Fabrikanten zetten persen neer bij golfkarton converters omdat ze geloven dat het een markt is met een groot potentieel. Kartondrukkerijen hebben de digitale productie nog niet omarmd zoals de labeldrukkerijen, maar de stukjes vallen stilaan op hun plaats. Fespa Keulen klokte af op bezoekers, een record. Meer dan 750 exposanten lanceerden smaakmakende nieuwigheden. Fespa 2015 Keulen kan met recht en reden gezien worden als een overwinning op de recessie in de branche. GRAFISCH 26 NIEUWS 07