Sportscreening: nuttig? nodig? overbodig? Pieter Koopman Cardiologie Elektrofysiologie Sportgeneeskunde Cardiogenetica
|
|
- Tobias van de Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Sportscreening: nuttig? nodig? overbodig? Pieter Koopman Cardiologie Elektrofysiologie Sportgeneeskunde Cardiogenetica
3 Screening ECG 1 Asymptomatische 17-jarige voetballer VRAAG: Zou u zijn sportkeuringsattest tekenen? ANTWOORD: 1. Ja 2. Nee
4 ECG s
5 Screening ECG 2 Asymptomatische 17-jarige voetballer VRAAG: Zou u zijn sportkeuringsattest tekenen? ANTWOORD: 1. Ja 2. Nee
6 ECG s
7 Screening ECG 3 Asymptomatische 17-jarige voetballer VRAAG: Zou u zijn sportkeuringsattest tekenen? ANTWOORD: 1. Ja 2. Nee
8 ECG s
9 Screening ECG s ECG 1: Aritmogene rechter ventrikel cardiomyopathie ECG 2: Brugada type II (saddleback) ECG 3: gezonde Afrikaanse profvoetballer met normale holter, echografie en MRI, normaal klinisch onderzoek en geen familiale plotse dood
10 Overzicht Plotse dood Sportscreening Preventie plotse dood
11 Plotse dood Eerste casus Pheidippides 490BC
12 Plotse dood Epidemiologie zeldzaam! / / j M:V = 10:1 enorme emotionele en psychologische impact jong! gezond! 40% <18j gem. 23j
13 Plotse dood Epidemiologie Plotse dood Sporttype voetbal wielrennen lopen zwemmen worstelen volleybal tennis baseball GOLF 33% 20% 16% 4.8% 3.8% 2.9% 2.9% 2.9% < 1%
14 Plotse dood Oorzaak DUURSPOR T = trigger x2.5
15 Plotse dood Oorzaak congenitaal CMP elektrisch <35j atherosclerose Fatale aritmie: VT of VF >35j
16 Oorzaak plotse dood bij atleten <35j
17 Plotse dood Etiologie TOP 10 HCM 10-35% ARVC 5-20% Coronaire anomalie 15% Commotio cordis 5-20% Aorta ruptuur / dissectie 5% DCM 2.5% Aorta stenose 2.5% Myocarditis 2.5% Getunnelde LAD 2.5% ANDERE Brugada syndroom Lang QT syndroom WPW syndroom Coronaire atherosclerose ASD Totaal AV blok Ebstein anomalie Marfan syndroom Cerebraal aneurysma
18 Hypertrofe Cardiomyopathie Incidentie 1/500 1/1000 Gen mutatie sarcomeer proteine Plotse dood door VT/VF Risico 1% per jaar 1/3 plotse dood bij atleten
19 HCM - ECG
20 HCM - Sporthart structurele remodelling, verbetert of normaliseert met detraining geen relatie tot hemodynamische belasting LV diameter >55mm vs <55mm
21 Sporthart LVH voltages vroege repolarisatie sinus bradycardie (+ AV geleidingsstoornissen)
22 Sporthart Sporttype
23 ARVC Incidentie 1/500 1/1000 Gen mutatie desmosoom proteine Plotse dood door VT/VF 15% plotse dood bij atleten Epsilon wave
24 ARVC - ECG
25 Congenitale anomalie Meestal - LCA vanuit rechter sinus van Valsalva - RCA vanuit linker sinus van Valsalva kinking compressie 1/3 symptomen bij inspanning - angor - syncope - palpitaties
26 Plotse dood: te vermijden? 1. Screening 2. Preventie
27 Screening Anamnese Klinisch onderzoek ECG SAECG Echocardiografie MRI Holter Inspanningstest Provocatietest EFO screening identificeer meeste pathologie identificeer (bijna) alle pathologie
28 Screening - Modellen USA ITALIE Anamnese Anamnese Klinisch onderzoek Klinisch onderzoek Sensit 45% cheap 12-lead ECG 10% abnormaal Echo: verdere investigatie, geen screening tool
29 Screening - Modellen HCM 95% ARVC 80% ECG goede detectie van cardiomyopathieën
30 Screening - ECG ½ SCD 2x cost
31 Screening pro/contra PRO CONTRA Publieke opinie Zeldzaam / divers Jongeren, veel levensjaren Kosteffectiviteit? Beperkte onderzoeken Vals positieven / negatieven! Sensitieve onderzoeken Vals gevoel van veiligheid!
32 Screening pro/contra 0.5% = zeldzaam!! BAYES theorema ECG: 90% Echo: 85% PPW = 3% NPW = 99.8% PPW = 4% ECG: 85% Echo: 90% 97% van abnormale ECG s zijn vals positief 96% van abnormale echo s zijn vals positief
33 Screening pro/contra Vals positieven atleten 1000 atleten Kosten / baten Anamnese + KO Anamnese + KO + ECG /QALY overlijden vermeden /LY
34 Screening pro/contra coronaire anomalie onvolledige expressie CMP en channelopathie elektrolieten stoornissen VALS NEGATIEVE N commotio cordis prematuur ASHD myocarditis
35 Screening Protocol Vanaf welke leeftijd? Om de hoeveel jaar? Socio-economische impact! Initiatief Vlaamse regering Internationaal: Seattle criteria
36 Preventie (Competitie)sport vermijden Cardiologische opvolging ICD / AED
37 Preventie - Defibrillator ICD hoog risico patienten AED bystander CPR vergemakkelijken publieke locaties computer-analyse van hartritme beslist of shock nodig is onderhoud? training?
38 Preventie ICD hoog risico patienten AED bystander CPR vergemakkelijken publieke locaties computer-analyse van hartritme beslist of shock nodig is onderhoud? training?
39 Take Home Messages Plotse dood bij atleten is extreem zeldzaam Belangrijke publieke impact! Screeningsprogramma is nuttig, niet sluitend Belang van ECG in screeningsprogramma Nog veel vragen op te lossen vooraleer systematische screening!
40 Take Home Questions WIE screenen? WANNEER screenen? HOE VAAK screenen? WELK protocol? WAT is abnormaal bij een atleet? WIE voert screening uit? WIE zal dat betalen? WAAR is infrastructuur, personeel en expertise? WIE zal de atleet na diagnose begeleiden?
41 Take Home Reassurance
42 Referenties Anderson EL. Arrhythmogenic right ventricular dyplasia. Am Fam Physician. 2006;73(8): Basso C, Corrado D, Marcus FI, Nava A, Thiene G. Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy. Lancet. 2009;373(9671): Biffi A. How to manage athletes with ventricular arrhythmias. Cardiol Clin. 2007;25(3): Bille K, Figueiras D, Schamasch P, Kappenberger L, Brenner JI, Meijboom FJ, Meijboom EJ. Sudden cardiac death in athletes: the Lausanne Recommendations. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2006;13(6): Borjesson M, Pellicia A. Incidence and aetiology of sudden cardiac death in young athletes: an international perspective. Br J Sports Med. 2009;43(9):644-8 Chee CE, Anastassiades CP, Antonopoulos AG, Petsas AA, Nastassiades LC. Cardiac hypertrophy and how it may break an athlete s heart the Cypriot case. Eur J Echocardiography. 2005;6:301-7 Corrado D, Pelliccia A, Bjornstad HH, Vanhees L, Biffi A, Borjesson M, Panhuyzen-Goedkoop N, Deligiannis A, Solberg E, Dugmore D, Mellwig KP, Assanelli D, Delise P, van-buuren F, Anastasakis A, Heidbuchel H, Hoffmann E, Fagard R, Priori SG, Basso C, Arbustini E, Blomstrom-Lundqvist C, McKenna WJ, Thiene G; Study Group of Sport Cardiology of the Working Group of Cardiac Rehabilitation and Exercise Physiology and the Working Group of Myocardial and Pericardial Diseases of the European Society of Cardiology. Cardiovascular pre-participation screening of young competitive athletes for prevention of sudden death: proposal for a common European protocol. Consensus Statement of the Study Group of Sport Cardiology of the Working Group of Cardiac Rehabilitation and Exercise Physiology and the Working Group of Myocardial and Pericardial Diseases of the European Society of Cardiology. Eur Heart J. 2005;26(5): Corrado D, Basso C, Schiavon M, Thiene G. Does sports activity enhance the risk of sudden cardiac death? J Cardiovasc Med. 2006;7(4):228-33
43 Referenties Corrado D, Basso C, Pavei A, Michieli P, Schiavon M, Thiene G. Trends in sudden cardiovascular death in young competitive athletes after implementation of a preparticipation screening program. Corrado D, Basso C, Pavei A, Michieli P, Schiavon M, Thiene G. JAMA. 2006;296(13): Corrado D, Michieli P, Basso C, Schiavon M, Thiene G. How to screen athletes for cardiovascular diseases. Cardiol Clin. 2007;25(3):391-7 Corrado D, Biffi A, Basso C, Pelliccia A, Thiene G. 12-lead ECG in the athlete: physiological versus pathological abnormalities. Br J Sports Med. 2009;43(9): Crawford MH. Screening athletes for heart disease. Heart. 2007;93(7):875-9 Drezner JA. Preparing for sudden cardiac arrest the essential role of automated external defibrillators in athletic medicine: a critical review. Br J Sport Med. 2009;43(9):702-7 Fagard R. Athlete s Heart. Heart. 2003;89: Futterman LG, Myerburg R. Sudden death in athletes: an update. Sports Med. 1998;26(5): Gies EA, O Connor FG, Brennan FH, Depenbrock PJ, Oriscello RG. The athletic preparticipation evaluation: cardiovascular assessment. Am Fam Physician. 2007;75(7): Heidbüchel H, Corrado D, Biffi A, Hoffmann, E, Panhuyzen-Goedkop N, Hoogsteen J, Delise P, Hoff PI, Pelliccia A; Study Group on Sports Cardiology of the European Associaton for Cardiovascular Prevention and Rehabilitation. Recommendations for participation in leisure-time physical activity and competitive sports of patients with arrhythmias and potentially arrhythmogenic conditions. Part II: ventricular arrhythmias, channelopathies and implantable defibrillators. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2006;13(5): Heidbüchel H. Implantable cardioverter defibrillator therapy in athletes. Cardiol Clin. 2007;25(3): Koester MC. A review of sudden cardiac death in young athletes and strategies for preparticipation cardiovascular screening. J Athl Train. 2001;36(2):
44 Referenties La Gerche A, Taylor AJ, Prior DL. Athlete s heart: the potential for multimodality imaging to address the critical remaining questions. J Am Coll Cardiol Img. 2009;2: Link MS, Mark Estes NA 3rd. Sudden cardiac death in athletes. Prog Cardiovasc Dis. 2008;51(1):44-57 Link MS. Prevention of sudden cardiac death: return to sport considerations in athletes with identified cardiovascular abnormalities. Br J Sports Med. 2009;43(9):685-9 Maron BJ. Sudden death in young athletes. N Engl J Med. 2003;349: Maron BJ. Hypertrophic cardiomyopathy and other causes of sudden cardiac death in young competitive athletes, with considerations for preparticipation screening and criteria for disqualification. Cardiol Clin. 2007;25(3): Maron BJ. Can sudden cardiac death be prevented? Cardiovasc Pathol. 2010;epub Montagnana M, Lippi G, Franchini M, Banfi G, Guidi GC. Sudden cardiac death in young athletes. Intern Med. 2008;47(15): Papadakis M, Whyte G, Sharma S. Preparticipation screening for cardiovascular abnormalities in young competitive athletes. BMJ. 2008;337:a1596 Papadakis M, Sharma S. Electrocardiographic screening in athletes: the time is now for universal screening. Br J Sports Med. 2009;43(9):663-8 Pelliccia A, Maron BJ, Culasso F, Di Paolo FM, Spataro A, Biffi A, Caselli G, Piovano P. Clinical significance of abnormal electrocardiographic patterns in trained athletes. Circulation. 2000;102(3): Pigozzi F, Rizzo M. Sudden death in competitive athletes. Clin Sports Med. 2008;27(1): Wheeler MT, Heidenreich A, Froelicher V, Hlatky MA, Ashley EA. Cost-effectiveness of preparticipation screening for prevention of sudden cardiac death in young athletes. Ann Intern Med. 2010;152(5):276-86
Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters. Dr. Lieven Herbots
Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters Dr. Lieven Herbots Sporten Is Gezond! Dr S. Sharma Plotse Dood Oorzaken Plotse dood bij Sporters (< 35 jaar) o Structurele Hartafwijkingen Coronaire
Nadere informatieSYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN
SYMPOSIUM ZELDZAME ZIEKTEN Zeldzame oorzaken van een syncope Bernard Cosyns, MD, PhD, FESC Overview Introduction Case report 1 Case report 2 Case report 3 Rare cardiac causes of syncope Conclusions Overview
Nadere informatieHartritmestoornissen bij jongeren. Prof. Dr. Koen Monsieurs Dienst Spoedgevallen Universitair Ziekenhuis Antwerpen. NVKVV, Oostende, 24 maart 2014
Hartritmestoornissen bij jongeren Prof. Dr. Koen Monsieurs Dienst Spoedgevallen Universitair Ziekenhuis Antwerpen NVKVV, Oostende, 24 maart 2014 Het probleem Oorzaken PrevenJe Behandeling Conclusies Overzicht
Nadere informatieGrenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts
Grenzen stellen bij hartfalen patienten Anne van Vegchel Sportarts cv 2000-2006 geneeskunde 2007-2011 sportgeneeskunde 2008-heden bondsarts KNKV 2011-heden sportarts Bravis 2015-heden sportarts Sportsclinic
Nadere informatiePlotse dood in de Sport
Plotse dood in de Sport Implicaties voor sportkeuring Dr. Johan Vijgen Hartcentrum Hasselt Cardio 2009 6 december 2008 Plotse dood bij sporters Hoe groot is het probleem? data Italië / data USA / data
Nadere informatiePlotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge hartdood bij sporters. Plotselinge dood in de Sport. Plotse dood tijdens sport in Nederland
Plotselinge hartdood bij sporters Plotselinge hartdood bij sporters 3 juni 2009 6e reanimatiecongres Arend Mosterd Meander Medisch Centrum, Amersfoort Julius Centrum & HLC, UMC Utrecht Is sporten gezond?
Nadere informatiePreventie van plotse hartdood bij amateurvoetballers zaak of noodzaak?
Preventie van plotse hartdood bij amateurvoetballers zaak of noodzaak? Door: D. Veldman, N.M. Panhuyzen-Goedkoop, H. Kuipers Samenvatting Reanimatievoorzieningen bij BVO s (betaaldvoetbalorganisaties)
Nadere informatieSport en aangeboren hartafwijkingen. Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC
Sport en aangeboren hartafwijkingen Ingmar Knobbe kindercardioloog Amsterdam UMC Angst voor sport bij kinderen met aangeboren hartafwijking Gevaren van sport voordelen van sport Sport bij aangeboren hartafwijkingen
Nadere informatieSportbeoefening wordt geassocieerd met gezondheid. Overlijden
Plotse dood bij sporters Is dit te voorkomen? N.M. Panhuyzen-Goedkoop, J.L.R.M. Smeets Plotse dood bij sporters is een dramatische gebeurtenis, waarbij de vraag gesteld wordt of dit overlijden van een
Nadere informatieADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 8861
ADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 8861 Vroegtijdige opsporing van hartafwijkingen die voorbeschikken tot plotse hartdood bij adolescenten en jongvolwassenen. In this scientific advisory report, the
Nadere informatieDr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts
Dr. Michel Herssens Hart- en Vaatziekten Erkend keuringsarts Plotse dood bij jonge atleten 2/100 000 per jaar 2,5 x hoger bij sporters dan niet sporters gemiddeld : 23 jaar 40% bij sporters jonger dan
Nadere informatiePlotse dood bij sporters. Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige
Plotse dood bij sporters Ed Hendriks, sportarts Hanneke Andriesse Mariska van Eenige http://www.youtube.com/watch?v=wzhrn MX7sOU VRAGEN????? Welke vragen willen jullie zeker vandaag beantwoord hebben?
Nadere informatieDuursport en de rechterkamer. dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal
Duursport en de rechterkamer dr. Babette Pluim, sportarts Sportmedisch Centrum Papendal 1998 Wat is een sporthart? Het complex van structurele, functionele en elektrische remodellering van het hart tgv
Nadere informatieQTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie
QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie 01-11-2018 Waarom QT-tijd? - Verhoogd risico op levensbedreigende ritmestoornissen - Verlenging van QT-tijd bij veel medicijnen, derhalve
Nadere informatieAanzet tot een uniforme aanpak op basis van een systematisch literatuuronderzoek
Keuring van jonge, competitieve sporters in de huisartsenpraktijk Aanzet tot een uniforme aanpak op basis van een systematisch literatuuronderzoek A. Van Roey, B. Aertgeerts, H. Celen, P. Vanbelle Achtergrond
Nadere informatieFleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu?
Inhoud Post reanimatie onderzoek Wat was de oorzaak van het arrest? Hans Breur, kindercardioloog Potentiële belangenverstrengeling: geen Introductie Waar praten we eigenlijk over? Oorzaken arrest welke
Nadere informatiePreventieve sportmedische screening
Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,
Nadere informatieCardiogenetische testing (probands) - Antwerp. Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes)
Cardiogenetische testing (probands) - Antwerp 800 800 700 700 600 500 400 300 600 500 400 300 Cardiomyopathy panel (n=51 genes) Arrhythmia panel (n=51 genes) Aneurysm panel (n=30 genes) 200 200 100 100
Nadere informatieSport en cardiomypathie. Harald T. Jørstad
Sport en cardiomypathie Harald T. Jørstad (sport)cardioloog AUMC locatie AMC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Onderzoeksgelden
Nadere informatieDefinitie van infarct. Klinische diagnose. Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige prognose!
Acuut Myocardinfarct I Dieter Nuyens Cardiologie Definitie van infarct Klinische diagnose Anamnese Cardiale enzymes ECG veranderingen Uitgebreidheid van necrose bepaalt de onmiddellijke en laattijdige
Nadere informatieThoracale pijn bij kinderen. B Suys MD PhD Congenitale en Pediatrische Cardiologie
B Suys MD PhD Congenitale en Pediatrische Cardiologie Zeer frequent voorkomende klacht Na geruis meest voorkomende verwijzing voor kindercardio Ongeveer op 7 de plaats als reden voor doktersbezoek algemeen
Nadere informatieHandleiding voor beoordeling ECG van sporters
Handleiding voor beoordeling ECG van sporters 1. ECG Gemaakt (nummer) 2. Kwaliteit goed beoordeelbaar / matig / slecht 3. Pacemaker nee / ja, alleen pacemakerslagen / ja, af en toe pacemakerslagen 4. Ritme
Nadere informatieMijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015
Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties
Nadere informatieHandvest medisch en ethisch verantwoord sporten
Handvest medisch en ethisch verantwoord sporten Standpunt maart 2016 De Vlaamse Schermbond implementeert de regels, vooropgesteld door de Vlaamse Gemeenschap betreft Medisch en Ethisch verantwoord sporten.
Nadere informatieCardiogeneticapoli VUmc. Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling
Cardiogeneticapoli VUmc Geïntegreerd traject van opsporing, diagnostiek en behandeling De gecombineerde cardiogeneticapoli van de afdelingen cardiologie en klinische genetica is bedoeld voor patiënten
Nadere informatieHartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog
Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Patiëntendag PLN vereniging Paul van Haelst, cardioloog Antonius Ziekenhuis Sneek Erfelijke hartziekten Welke hartziekten kunnen erfelijk zijn?
Nadere informatieOuizzzz. CNE 17 april Maria, Janine en Eefje
Ouizzzz CNE 17 april 2018 Maria, Janine en Eefje Een kenmerk van ERN GUARD-Heart is: A. Dat alle Europese Ziekenhuizen deel kunnen nemen aan dit netwerk. B. Dat cardiologen met alle vragen over cardiologische
Nadere informatieDe waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog
De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?
Nadere informatieInhoudsopgave publicaties medewerkers Sport Medisch Centrum Papendal
Inhoudsopgave publicaties medewerkers Sport Medisch Centrum Papendal Publicaties sportgeneeskunde... 2 2014... 2 2013... 2 2011... 2 2009... 2 2008 t/m 2000... 3 Boeken sportgeneeskunde... 4 Publicaties
Nadere informatieLeuven protocol Cardiovasculaire preparticipatie screening en evaluatie van sporters boven 35 jaar goedgekeurd door ALV op 17 september 2015
Leuven protocol Cardiovasculaire preparticipatie screening en evaluatie van sporters boven 35 jaar goedgekeurd door ALV op 17 september 2015 Goedgekeurd door ALV op 17-09-2015 (VSG6816) 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieSyncope met betrekking tot cardiologie
Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend
Nadere informatiePresentatie I. Hartstilstand incidentie, preventieve kansen en aanbevelingen loopevenementen door J.H. Bennekers
Presentatie I Hartstilstand incidentie, preventieve kansen en aanbevelingen loopevenementen door J.H. Bennekers J.H. Bennekers Cardioloog Certe Groningen Looptrainersdag 2014 2 Project 2001. Pacemakerlopers
Nadere informatieCardiogenetica Sudden Cardiac Death. Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica
Cardiogenetica Sudden Cardiac Death Amsterdam, 2016 Marieke Bronk Physician assistant i.o. Klinische Genetica Casus Dirk Riet (32 jr) komt op je SU omdat hij nu al 2x is flauwgevallen: 1x toen hij grieperig
Nadere informatieCardiale screening van sporters ouder dan 14 jaar: een kritische review van de evidentie
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2014 2015 Cardiale screening van sporters ouder dan 14 jaar: een kritische review van de evidentie Prisca Donadoni Promotor: Prof. Dr. J.
Nadere informatieSyncope : nieuwe inzichten
Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie
Nadere informatieICD implantaties bij kinderen
ICD implantaties bij kinderen Derk Jan Ten Harkel 20-11-2015 1. Plotse dood bij kinderen 2. Indicaties voor ICD plaatsing 3. ICD plaatsingen in Nederland 4. Specifieke problemen Plotse dood bij kinderen
Nadere informatieCARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013
CARDIOGENETICA Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013 Inhoud Polikliniek Cardiogenetica DNA en mutaties Erfelijkheid en gedilateerde cardiomyopathie Taken Verpleegkundig
Nadere informatieBlessure-preventie en Braces. Burg Feistritz; 12 april 2014 Prof. dr. F.J.G. Backx, sportarts Afd. Revalidatie, Verplegingswetenschap & Sport
Blessure-preventie en Braces Burg Feistritz; 12 april 2014 Prof. dr. F.J.G. Backx, sportarts Afd. Revalidatie, Verplegingswetenschap & Sport Preventie-sequentie Omvang van sportblessures Risico-sporten
Nadere informatieVoordelen van bewegen voor hart- en vaatziekten - Risico's van topsport. Petra Belkova, cardiologie AZ Monica
Voordelen van bewegen voor hart- en vaatziekten - Risico's van topsport Petra Belkova, cardiologie AZ Monica Voordelen van bewegen Fyziek Psychologisch en emmotioneel Sociaal Cognitief Economisch Positieve
Nadere informatieCardiomyopathie: de stand van zaken
Cardiomyopathie: de stand van zaken Dr. Michelle Michels 29 oktober 2013 Cardiomyopathie Cardiomyopathie = ziekte van de hartspier: hartspier structureel en functioneel abnormaal in afwezigheid van oorzakelijke
Nadere informatiecasus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015
Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,
Nadere informatieKeuring van jonge, competitieve sporters binnen de huisartsenpraktijk :
Keuring van jonge, competitieve sporters binnen de huisartsenpraktijk : aanzet tot een uniforme aanpak Dr. An Van Roey Promotor : prof. Dr. Bert Aertgeerts Co-promotoren : Dr. Hendrik Celen, R.Z. Heilig
Nadere informatieOnderzoeksprojecten. Phospholamban (PLN) p.arg14del cardiomyopathie. UMC Groningen. Rudolf de Boer, Cardioloog UMCG 3 November 2018, Groningen
Onderzoeksprojecten Phospholamban (PLN) p.arg14del cardiomyopathie UMC Groningen Rudolf de Boer, Cardioloog UMCG 3 November 2018, Groningen Paar begrippen Ventrikel = hartkamer, je hebt de LV en de RV
Nadere informatiekeurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6
uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische
Nadere informatieSPORT Highway to Heaven?
INTRO SPORT Highway to Heaven? 5 februari 2010 Tom Teulingkx, sportarts, Westerlo DOOD OP DE GRASMAT SERGINHO 1974-2004 MARC-VIVIEN FOE 1975-2003 MIKLOS FEHER 1979-2004 Enkele jonge sporters bezwijken
Nadere informatieYour snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017
Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017 Casus: Reanimatie na sneeuwscheppen Patient, 1950 Buiten sneeuwscheppen, onwelwording
Nadere informatieCentrum voor Erfelijke Hartziekten UZ Gasthuisberg, Leuven
Centrum voor Erfelijke Hartziekten UZ Gasthuisberg, Leuven Cardiogenetica Prognostische aspecten: diagnostisch en predictief Cardiogenetica De genen bij hart-ritme-stoornissen, hypertrofische en gedilateerde
Nadere informatieCardiale MRI. Klinische Toepassingen
Cardiale MRI Klinische Toepassingen David Verhaert Dienst Cardiologie, ZOL Casus Mijn patiënt heeft coronair lijden en een slechte hartfunctie. Is revascularisatie een optie? Vrouw, 64 jaar Roker, familiaal
Nadere informatieZwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam
Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)
Nadere informatieSyncope bij kinderen Onschuldig of niet?
Syncope bij kinderen Onschuldig of niet? Avondcolloquium 2016 Alumni Geneeskunde Universiteit Gent Hans De Wilde Dienst Kindercardiologie UZ Gent Dienst Invasieve Cardiologie en Elektrofysiologie UZ Gent
Nadere informatiePlotse dood bij jongeren
Plotse dood bij jongeren Dr. Christian van der Werf AIOS Cardiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Inhoud Epidemiologie Oorzaken Erfelijkheid Zorg omtrent plotse dood in Nederland Definities Aanwezigheid
Nadere informatieCardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG
Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Dhr. A, 48 jaar taxichauffeur s ochtends 06.20 uur acuut pijn op de borst met een zwaar gevoel in
Nadere informatieRapid Access Raadpleging. Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA
Rapid Access Raadpleging Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA 1 Waarom een rapid access raadpleging? Wat zal de toekomst brengen? - Vergrijzing van de bevolking aantal 65 plussers x2 aantal
Nadere informatieMeer dan een elektrocardiogram alleen
Meer dan een elektrocardiogram alleen Devlieger Steve - Sportarts Sport beoefenen in medisch verantwoorde omstandigheden Lichamelijke geschiktheid evalueren Fitheidsniveau beoordelen Preventie van plotse
Nadere informatieProf. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning
Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de
Nadere informatiePlotse hartdood bij atleten. Rethoractomie. Harttamponnade
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR HART EN VAAT VERPLEEGKUNDIGEN 4 2007 Plotse hartdood bij atleten Rethoractomie Harttamponnade 24-uurs ambulante bloeddrukmeting JAARGANG 28, SEPTEMBER/OKTOBER 2007 inhoud pagina
Nadere informatieBETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN
BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon
Nadere informatieHet beoordelen van een ECG Extremiteitselectrodes: R = Rechter arm (rood) L = Linker arm (geel) F = Linker been (groen) N = Rechter been (zwart)
Het beoordelen van een ECG Extremiteitselectrodes: R = Rechter arm (rood) L = Linker arm (geel) F = Linker been (groen) N = Rechter been (zwart) Torso Diagnostisch Het maakt verschil of de electrodes op
Nadere informatieHartkloppingen plaatje Duodagen IJsselland Ziekenhuis 27-28/3/2014 J Wassing Cardioloog J Hordijk Huisarts Definitie van Hartkloppingen Is het gevoel van gewaarwording van je hartslag dat door patiënten
Nadere informatieMijn patiënt doet een. Syncope: Aanpak door de huisarts. Dr. Jan Verwerft 0479/
Mijn patiënt doet een Syncope: Aanpak door de huisarts Dr. Jan Verwerft 0479/430278 jan.verwerft@jessazh.be Relevantie? 40 % populatie heeft ooit een syncope 1 Prognose goed tenzij cardiale oorzaak/aritmie
Nadere informatieAcetylcholine test: CAG met provocatietest
Acetylcholine test: CAG met provocatietest CNE Interventie Cardiologie 26-1-2016 Krischan D Sjauw Cardiologist / Fellow Interventional Cardiology AMC-OLVG Disclosures and conflicts of interest Geen Coronaire
Nadere informatieBert Lunshof, kinderarts.
Renee Head, winner of the 2012 Cells I See art contest Neuronal Wave Bert Lunshof, kinderarts. Cardiale oorzaken van syncope op de kinderleeftijd Cardiale oorzaken van syncope op de kinderleeftijd En waarmee
Nadere informatieWat de huisarts hoort te weten van ICDs. Prof. Dr. R. Willems
Wat de huisarts hoort te weten van ICDs Prof. Dr. R. Willems Sudden Cardiac Death ±700 000 SCD victims a year in Europe only 5-10% survive 2/3 out-of-hospital with early cardiopulmonary resuscitation and
Nadere informatieTroponitis. Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen
Troponitis Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen Troponine Is een onderdeel van de dunne filamenten van cardiaal spierweefsel. Het speelt een rol bij
Nadere informatieIntroductie ECG. Jonas de Jong
Introductie ECG Jonas de Jong Basics van het ECG Waarom? Diagnose acuut infarct Ritmestoornissen: wel of niet klappen? Screening: uitsluiten hartziekte Aantonen hartziekte: LVH Risico-inschatting medicatiegebruik
Nadere informatieRijgeschiktheid van personen met een ICD. Een advies tot herziening van de regelgeving
Rijgeschiktheid van personen met een ICD Een advies tot herziening van de regelgeving Commissie Schalij Leiden, 19 mei 2004 Inhoud 1. Inleiding bladzijde 2 2. Huidige regelgeving bladzijde 4 3. Probleemstelling
Nadere informatieRICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst)
8.7.2016 L 183/59 RICHTLIJNEN RICHTLIJN (EU) 2016/1106 VAN DE COMMISSIE van 7 juli 2016 tot wijziging van Richtlijn 2006/126/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het rijbewijs (Voor de
Nadere informatieInspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige
Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en
Nadere informatieProf. Dr. Hein Heidbuchel. Sportattesten, sportscreening, sportadvies
Prof. Dr. Hein Heidbuchel Sportattesten, sportscreening, sportadvies Dokter, kan u dit voorkomen? Geschiktheidsevaluatie: wat en hoe? Vlaamse Basket Liga Vraag 1: Hoeveel geschiktheidsevaluaties doet u
Nadere informatieJohan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen
Johan Vijgen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft ritmestoornissen De patiënt had ritmestoornissen De patiënt wordt behandeld voor ritmestoornissen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft
Nadere informatieRapport /2009
Rapport 260264001/2009 P.M. Engelfriet P.F. van Gils H.A. Smit Preparticipatiescreening om plotse dood te voorkomen: Italian design voor Nederlandse sporters? RIVM-rapport 260264001/2009 Preparticipatiescreening
Nadere informatieKinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+
Kinderwens en Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en cardiogenetische aandoeningen : de keuzes Spontaan zwanger worden met het aanvaarden van het risico Spontaan
Nadere informatieICD patiënten dag 25 september 2015
ICD patiënten dag 25 september 2015 Wie krijgt welke ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis Wie krijgt welke ICD? waarom heb ik deze ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis wie krijgt een
Nadere informatieSportkeuring: wat is het en waarom?
Sportkeuring: wat is het en waarom? Robert van Oosterom Sportarts en cricketer als jeugdvoetballer goedgekeurd voor militaire dienst afgekeurd Portugal.. Inhoud Casuistiek Wat doet een sportarts? Historie
Nadere informatiePreventie van plotse hartdood
Preventie van plotse hartdood NVVC-richtlijnen in zakformaat Praktijkrichtlijnen ter Bevordering van de Kwaliteit van de Klinische Patiëntenzorg Richtlijnen voor de Preventie van Plotse Hartdood, gebaseerd
Nadere informatieHart: ischemie en kleppen. Prof. Paul Herijgers
Hart: ischemie en kleppen Prof. Paul Herijgers Coronary artery disease Pathofysiologie Maximaal onttrekken zuurstof aan coronair bloed Toename enkel via coronaire vasodilatatie en vooral door openen van
Nadere informatieSamenvatting, conclusies. en toekomstperspectieven
Samenvatting, conclusies en toekomstperspectieven 175 176 Samenvatting De algemene introductie van dit proefschrift (Hoofdstuk 1) beschrijft hoe de behandeling met een Implanteerbare Cardioverter Defibrillator
Nadere informatieDuitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1
Functionele mitrale regurgitatie VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1 Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2 Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3 Hartfalen is een aandoening die wereldwijd
Nadere informatieBijzondere aspecten rondom cardiogenetisch onderzoek bij kinderen
Bijzondere aspecten rondom cardiogenetisch onderzoek bij kinderen Dr Ingrid PC Krapels Klinisch geneticus Dr Stefan Frerich Kindercardioloog Waarom nog een extra praatje over de cardiogenetica-spreekuur
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieMijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten?
Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten? Diagram of a Single-Chamber Implantable Cardioverter-Defibrillator System DiMarco J. N Engl J Med 2003;349:1836-1847 Een duidelijk
Nadere informatieHypertrofische cardiomyopathie: DNA-diagnostiek, genetische counseling en het risico op plotse hartdood
Stand van zaken Hypertrofische cardiomyopathie: DNA-diagnostiek, genetische counseling en het risico op plotse hartdood Hubert F. Baars, Imke Christiaans, Pim T.A.M. de Nijs, Maarten J. Cramer, Irene M.
Nadere informatieEFO / ablatie. Amstel Academie 10 januari 2008 Jonas de Jong AIOS cardiologie AMC
EFO / ablatie Amstel Academie 10 januari 2008 Jonas de Jong AIOS cardiologie AMC EFO 1. Wat is ElectroFysiologisch Onderzoek? (EPS) 2. Welke patiënten krijgen een EFO / indicatie 3. Wat is ablatie 4. Effectiviteit
Nadere informatieRichtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten
Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types
Nadere informatieErfelijke Cardiomyopathieën
Erfelijke Cardiomyopathieën Nationale Hartfalendag 2018 Maarten van den Berg, cardioloog Afd. Cardiologie Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosure belangen spreker [Naam] [Affiliation] Geen (potentiële)
Nadere informatieECG basis. Veltion bijscholingsdag Edwin Icke VUmc ICVC/6D. E.Icke ICV VUmc
Grondbeginselen ECG basis Veltion bijscholingsdag Edwin Icke e.icke@vumc.nl VUmc ICVC/6D Bij elkaar horende afleidingen I Lateraal II Inferior III Inferior avr Hoofdstam avl Lateraal avf Inferior
Nadere informatieEls Olde Bijvank Cardioloog MC Slotervaart Voorzitter NVVC Werkgroep Gender
Els Olde Bijvank Cardioloog MC Slotervaart Voorzitter NVVC Werkgroep Gender Inhoud 1. Waarom nu deze aandacht 2. Gender of sexe? 3. Palet van hartziekten met M/V verschillen 4. Wat is er al bereikt? 1.
Nadere informatiediagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar
HARTFALEN ANNO 2010 diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar http://www.nvvc.nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2 nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2
Nadere informatieMeta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst
Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should
Nadere informatieCRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc.
CRT-D versus CRT-P verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ 2017 M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieWetenschappelijke basis voor screening naar aangeboren hartafwijkingen en cardiale plotse dood bij (sportende) kinderen
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2014 2015 Wetenschappelijke basis voor screening naar aangeboren hartafwijkingen en cardiale plotse dood bij (sportende) kinderen Jens ANDRÉ
Nadere informatiePijn op de borst. Duodagen 2017 Cees van der Spek, huisarts Jasper Bennik, cardioloog
Pijn op de borst Duodagen 2017 Cees van der Spek, huisarts Jasper Bennik, cardioloog Indeling Korte casus Achtergrondinformatie Pre test likelihood Waarde van de inspanningstest Aanvullende diagnostiek
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net// holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kröner, Eleanore Sophie Jeanine Title: Magnetic resonance imaging of vessel wall morphology
Nadere informatieEBM II: Korte casus 1. Kaat De Groot Laurens Deprost
EBM II: Korte casus 1 Kaat De Groot Laurens Deprost EBM II: Inleiding tot klinisch denken Titularis: Prof. Dr. Nicole Pouliart Tutor: Chelsey Plas 05/12/2014 Inhoud Casus Differentiaaldiagnoses oesofageale
Nadere informatieAuteur(s): B. Smit Titel: C.V.A. Jaargang: 12 Jaartal: 1994 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 162-169
Auteur(s): B. Smit Titel: C.V.A. Jaargang: 12 Jaartal: 1994 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 162-169 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden voor (para-)
Nadere informatieKlinische Elektrocardiografie Les 2 Ischemie
Klinische Elektrocardiografie Les 2 Ischemie Prof. Dr. J. Saenen Cardiologie Elektrofysiologie - Cardiogenetica Email: Johan.Saenen@uza.be Doelstelling 1. Ischemische wijzigingen begrijpen 2. Lesie 3.
Nadere informatieCVRM addendum (kwetsbare) ouderen
CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieKissing bugs. Ziekte van Chagas. S.Gadgil anios IC 23-11-2015
Kissing bugs Ziekte van Chagas S.Gadgil anios IC 23-11-2015 Casus Kissing-Bugs Conclusie Take home message Casus Man 38 jaar Voorgeschiedenis kinderleeftijd : orchidopexie Bij screening potentiele bloeddonor:
Nadere informatieCARDIO MRI IN DE PRAKTIJK Dr. E Will. ems Medi di h sc B e l ee d ld i vorm ng
CARDIO MRI IN DE PRAKTIJK Dr. E. Willems Medische Beeldvorming Wat is een cardio MRI? Een basiskennis MRI fysica is onontbeerlijk! Gradiënt-echo sequentie Kwong R, Cardiovascular Magnetic Resonace Imaging
Nadere informatieHerhalingsles. Dieter Nuyens Cardiologie
Herhalingsles Dieter Nuyens Cardiologie Ischemie Infarct diagnose lokalisatie evolutie: acuut-recent-oud infarct en BBB DD ST-segment elevatie/depressie 1 Hypertrofie voorkamerhyertrofie/-dilatatie LVH
Nadere informatie