Het St Pietersplein. Gent 13c. St Pieterskerk. De nog bestaande gebouwen

Transcriptie

1 De nog bestaande gebouwen Het St Pietersplein Gent 13c St Pieterskerk

2 Gelezen dat de grote zuilen die hergebruikt zijn voor de aula (straatkant) in de Volderstraat zouden afkomen van de St Pietersabdij! Maar nergens zie ik hier die zuilen. Maarja wie ben ik om daarover te twijfelen. De nog bestaande gebouwen St Pietersplein boven, zicht vanaf de St Pietersnieuwstr onder, zicht vanaf de Overpoortstr Prelaatswoning van de St Pietersabdij. Gebouwd Alles werd afgebroken rond 1811 en de O.L.V. kerk enige jaren eerder, 1799 St Pieterskerk

3 Deze poelput is verdwenen in Later zal men op deze plaats een school rond 1860 oprichten nu het liberaal archief. Eerste kazerne van 1687 tot 1754 De Kantienberg Het prelaatsgebouw was gereed in 1730 en afgebroken in 1811 tijdens het Frans bewind. De abdij werd kazerne en het 1 ste Sint- Pietersplein werd aangelegd voor een oefenplein om de soldaten te drillen De Kanunnikstr is gewijzigd onder het Frans bewind toen men in 1811 besloten had het St Pietersplein te niveleren m³ aarde werden afgegraven om een marsveld voor de soldaten te bekomen. In 1825 toen we reeds lang onder het Nederlands bestuur waren was de straat reeds verplaatst naar de huidige plaats een zijstraat van de Kortrijksepoortstraat

4 Schilderij van Pieter Hals. De O.L.V. kerk ca Ik denk dat onze schilder teveel jenevertjes had gedronken hij zag engeltjes vliegen naar de kerk!!! Gent St Pietersplein!!Het was nogal een dorp hé in die tijd Dat waren nogal tijden. een bisschoppelijke verordening waarbij het verboden wordt alcohol te schenken in de herbergen tijdens de hoogmis! De abdijkerk bevond zich opzij van de kerk. De oude abdijkerk werd afgebroken, want tijdens de beeldenstorm, godsdienstoorlog 1566 en 1578 is er veel vernietigd geweest. Er werd besloten rond deze tijd (1629 of eerder?) een nieuwe kerk te bouwen. De prelaatswoning voor de abdij is later opgetrokken, rond 1730 Weg naar de Overpoort, maar nog geen cafeetjes te zien.

5 Van de Franse bezetter kwamen we terecht op een ander volkje, de Hollanders. Een zekere Wynantz heeft toen mooie schilderijen achtergelaten. Hier het weidse St Pietersplein en in de verte 4 molens. Vier van de honderd die er toen waren gebouwd op de vesten.

6 Onder, hoe de tekening in elkaar zit weet in nog niet. In ieder geval is het de St Pieterskerk van Gent. Ik zal nog even gaan zien in de crypte van de abdij In de 9 de eeuw is er voor het eerst sprake van de wijngaard van de St Pietersabdij. Vanaf de 13 de eeuw gaat de abdij echter steeds meer wijn van betere kwaliteit aankopen bij de invoerders. Schilderij Anno Nog geen schoorstenen te bemerken. Deze zouden pas enkele jaren later verschijnen, waarmee de uitbuiting van de arbeiders begon dan goed begon. Gedurende meer dan 100 jaar lang, tot na de 1 ste wereldoorlog, zullen vele arbeiders in ellendige omstandigheden blijven leven. De kerk van de Sint-Pietersabdij voor de beeldenstorm

7 Schilderij van 1820 Fr. de Noter Aan de oevers van de Muinschelde heeft men terug wijngaarden aangelegd. Ik vraag me af wanneer dat de laatste wijngaard zich bevond op de abdij vermits ze reeds begonnen met wijn in te voeren in de 13 de eeuw. Zou men 500 jaar later nog wijn verbouwd hebben?

8 We zijn rond De Kerk heeft altijd onderscheid gemaakt tussen mensen. De ene kerk was voor de geestelijken, de andere was voor het gewone volk, waar dan ook nog eens onderscheid gemaakt werd voor de vrouwen en de notabelen van het dorp. Deze laatsten kregen zelfs een bloedrood fluwelen kussentje onder hun kont geschoven. Gelukkig is deze vorm discriminatie voorbij en is iedereen nu gelijkwaardig Voor 1799 had je 2 kerken op het St-Pietersplein.1799 was het jaar dat de parochiekerk van St Pietersdorp verdween. Tussen 1720 en 1730 werd er tussen deze twee kerken een luxueuze tuin aangelegd die vroeger een deel het kerkhof was van de O.L.V.kerk. De ingangspoort om de abdij te kunnen betreden lag nu hier. Daardoor verdween de middeleeuwse poort die aan de Kantienberg lag. Het doel van de abt voor het aanleggen van de tuin zal wel wat meer prestige geweest zijn voor zijn prelaatswoning. St Pietersplein De prelaatwoning van 1730

9 St Pietersplein St Pietersnieuwstraat Rechts, 2 schilderijen van de olv kerk die afgebroken zal worden in hetzelfde jaar van het opmaken van De Vreesekaart in De blauwe lijnen op de kaart zijn de huidige rooilijnen. De 2 rode lijnen zijn de voorkant van de kerk en het rood kruiske is waar vermoedelijk de tekenaar heeft gezeten om de tekening links bovenaan te tekenen(de tekenaar zag niet de St Pietersnieuwstraat ) Vesten, Heuvelpoort en straat Kazernestraat De Kanunnikstraat zal in 1810 verdwijnen met de eerste aanleg van het St Pietersplein met hulp van Spaanse krijgsgevangenen.

10 Links, na 2 Beeldenstormen en na de godsdienstoorlogen toen de tijd wat rustiger was in de 17 de eeuw was men begonnen de oude kerk af te breken en de huidige St Pieterskerk te bouwen(1629). Boven is een detail van het prelaatsgebouw die zicht bevond voor de toenmalige abdijkerk

11 De afgebroken OLV kerk en de abdij De Muinkschelde De Sint-Pietersabdij gezien vanaf de Schelde. Tekening uit de 16 de eeuw eerste steenlegging v/d nieuwe st Pieterskerk door bisschop Triest De afgebroken O-L-V kerk, de kerk van het Sint-Pietersdorp bestond zeker al in 1140 De oude St Pieterskazerne

12 De O.L.V. kerk op het St Pietersplein in de 16 de en 17 de eeuw

13 Eerst en vooral, alle kunstwerken uit de afgeschafte kloosters werden opgeslagen in de abdij van Baudeloo. De mooiste werken had Parijs de rest bleef hier, 221 schilderijen en 15 beeldhouwwerken. Tijdens de Franse tijd werd de St Pieterskerk gebruikt als Museum voor Schone kunsten. Dit vanaf 1802, tot Omdat Napoleon vrede had gesloten met de kerk mochten men terug in vele kerken erediensten houden. Het Museum van schone kunsten werd verplaatst naar de Academie in de Academiestraat. Omdat de O.L.V. kerk, de parochiekerk van het St Pietersdorp afgebroken was in 1799, werd 10 jaar later deze twee namen samen gevoegd. De O.L.V St Pieterskerk. Want de orde van de Benedictijnen was er opgedoekt en een andere orde kwam in de plaats. De militaire orde dit tot +/ het oplaten van luchtballen is een sport geworden. Om misbruiken en ongelukken te vermijden, verbiedt keizer Jozef II om nog wolkenwagens op te laten met vuur of brandende olie. Anno 1905 op het St Pietersplein. De geoogste wijn van de St Pietershelling wordt bezorgd aan het stadsbestuur

14 De Franse revolutie (1789) die later dan ook onze gebieden bezetten en inlijfden moesten dan ook de Franse wetten eerbiedigen in Alle kerkelijke goederen werden aangeslagen en werden staatsbezit. De parochiekerk die naast de abdij kerk stond werd reeds afgebroken rond 1799.De St- Pieterskerk was een museum geworden voor Schone Kunsten maar rond 1800 had Napoleon een concordaat gesloten met de paus en het museum werd terug een kerk. Maar de paterkens trokken aan het kortste eind en de abdij bleef staatsbezit. Na meer dan 15 jaar leegstand had de wind enz goed zijn werk gedaan. Ook de burgers wilden van de zaak wat genieten en hadden deuren en vensters uit het klooster gehaald en andere zaken meer. Rond 1806 besloot men dan alle buitendeuren en vensters dicht te metsen. Rond 1810 in plaats van een prachtig kloosterabdij aan treffen, trof men een triestig vervallen gebouwen aan. Men had beslist het gebouw terug te geven aan de stad om er een kazerne van te maken. Een wet bepaalde immers dat de militaire gebouwen van staat naar stad moesten gaan. In 1811 begon men aan de west-kant waar de gebouwen in verval keerden af te breken en er een groot plein van te maken(st Pietersplein) een marsveld om de soldaatjes wat tucht bij te brengen en te leren Marscheren. De abdij gebouwen zelf werden aangepast om er soldaten te laten liggen(zie verder op de vlgd dia s). Nu spring ik 130 jaar verder dat het einde inluidde van de St Pieterskazerne als kazerne was het einde van de oorlog en onze soldaten moesten nu Duitsland bezetten. De Infanterie-kazerne, Kleine voetvolkkazerne voor de Gentenaars hield op te bestaan. De staat bleef nog zeker tot 1952 ongeveer aanspraak maken op de achterliggende gebouwen,die gebouwd werden na 1811 in de tuin aan de Muinkschelde. Vanaf 1952/53 was het een zware taak om van de kazerne terug de oude st-pietersabdij in ere te herstellen. Daar is het stadsbestuur zeker in geslaagd. Alles werd bijna verwijderd dat gebouwd werd na Wel is het gebouw uit 1859 langs de kantienberg (lokalen voor de artillerie en geniewacht) behouden gebleven, ook de muur langs de schelde bleef behouden.

15 Aan de achterkant van de abdijkerk was er een beluikje waar er zich 3 huisjes bevonden. Hier één van de 3 huisjes die net zoals vele citéétjes zijn verdwenen Je kan alles bekijken op

16 In een tragisch ongeval met de dood tot gevolg werd de militair met de nodige eer begraven op het st-pietersplein in de jaren vijftig Foto 1895 Na meer dan 100 jaar is er bijna niks veranderd Kunstlaan Rond 1799 werd de dorpskerk afgebroken. De eerste aanleg van het toen nog grotere plein is gebeurd 1810 toen ook het Prelaatsgebouw afgebroken werd om een groot marsveld te bekomen voor de soldaten. De abdij was opgegeven en een kazerne kwam in de plaats. De heraanleg van het St Pietersplein op deze foto onderaan werd rond 1848 uitgevoerd.

17 In 1791 beslist Frankrijk dat alle kazernen ten laste zijn van de staat. Met de aanhechting van onze gebieden met Frankrijk werd deze wet wat later dan ook van toepassing. Door een keizerlijk dekreet in 1810 werden alle gebouwen terug gegeven aan de gemeenten voor het onderhoud van de kazernen. 65 jaar later vonden de steden dat deze taak beter door de staat kon worden volbracht. Dit gebeurde in 1873 (1876) Deel van de St-Pietersabdij met een verschil van bijna 100 jaar Het St Pietersplein. Is de plaats gevormd in 1811 door het afbreken van de parochiekerk van O.L.Vrouw ( 1799) en de bijgebouwen rond de abdij. Deze plaats heette natuurlijk niet het St Pietersplein maar Place du Roi de Rome. In 1847 waren de werken op het st Pietersplein uitgevoerd. Vroeger was het St Pietersplein veel groter en omvatte het huidige St Amandsplein en het Kramersplein en reikte tot de Blandijnberg

18 Naar de Muinkschelde Na een gift van de universiteit aan de Stad Gent heeft men gestart met een schoolmuseum, deze vond plaats in het straatje van Berouw (1923) waar ook een grote tuin aan verbonden was. De bezieler was Michel Thiery (geboren in 1877). Op pensioen in Er werd in 1965 een nieuw museum (stedelijk schoolmuseum Michel Thiery) gemaakt in een vleugel van de St Pietersabdij. Het Schoolmuseum Naar het St Pietersplein Maar nu lees ik ook dat dit geschiede op 29/5/197O. Soms word de beslissing genomen, soms de 1 ste steenlegging en soms de opening als datum. Ook niet gemakkelijk voor mij. De tijd? Voor 1953 was de St Pietersabdij meer dan 200 jaar een kazerne.

19 St Pietersplein 68

20 Wat is er daar nog van origineel? Heden en verleden De abdij kreeg in 1810 een nieuwe bestemming. Een kazerne dit tot 1953

21 Enkele jaren voor 1913 gaven de gebroeders Lumière in een tent op het st Pietersplein hun eerste cinema voorstelling (stomme film). Hoeveel bezoekers er zijn geweest weet ik niet, maar ik denk dat ze met velen waren. Heden het St Pietersplein. De oude abdijkerk de afgebroken O.L.V. Kerk in 1799 In 1842 heeft de gemeenteraad beslist de jaarlijkse foor, kermis te laten doorgaan op het St Pietersplein. Veel protest was er van de inrichters, deze bleven liever staan rond het stadhuis. De oude abdijkerk voor 1578 De zuidelijke ingang van de abdij en Zicht vanaf de Overpoortstr.

22 belfort De afgebroken O.L.V. kerk St Pieterskerk Onze Lieve Vrouwestraat van Sente Pieters. Is de naam van de huidige St Kwintenberg. De straat ontleende hare naam aan de parochiale kerk van O.L.Vrouw, die lag op het St Pietersplein tot Deze kerk werd tijdens de Frans revolutie aangeslagen, verkocht en afgebroken De vroegere Kanunnikstr

23 De oude Kanunnikstr nu St Amandstr St Kwintensberg St Kwintenskapel St Pietersnieuwstraat Abdij Muinkschelde De Kantienberg Het St Pietersabdij rond de 17 de eeuw De o l v kerk word pas vermeld voor het eerst in Verschillende grote branden gehad nl. in 1353, 1359, 1378, 1675 en De kerk stond wel bijna op het hoogste punt van het St Pietersdorp Nieuwe bazen nieuwe wetten In 1799 moesten al de namen op pleinen en straatnamen die in het Vlaams stonden vermeld nu in de Frans worden geschreven.

24 St-Pietersabdij De foor van nu was oorspronkelijk een jaarmarkt die eerst doorging in het Vleeshuis op de Groentemarkt, later in het stadhuis en omliggende pleintjes, dan naar het Koophandelsplein en kouter en halfweg de 19 de eeuw naar het St Pietersplein. Oorspronkelijk was het uitsluiten handelaars waar van alles werd verkocht maar langzaam kwamen in hun zog andere mensen mee die meer en meer de huidige sfeer bepaalde en van foire (handel)niets meer is overgebleven. Enkel het amusante is gebleven (de jaarlijkse kermis) In 1843 moest het gedaan zijn van kermis naar kermis te lopen, de arbeiders moesten wat meer stiptheid aan de dag leggen!!!! De bazen waren het grondig beu dat ze de maandag niet verschenen op hun werk. Het gemeentebesluit bepaalde dat er maar 1 kermis zou zijn en wel een zeer belangrijke, deze was van het St Pietersplein Meer dan 100 jaar geleden, ondertussen zijn deze populieren al lang gerooid omdat ze te groot werden. Nadien werd er een voorstel gedaan voor het planten van kastanjes omdat deze niet zo snel zouden groeien. Ook deze zijn al lang weg. De tijd dat de St Pietersabdij een kazerne was.

25 De Sint-Pietersabdijkerk De Muinkschelde met de brug Nu ingang voor tentoonstellingen in de abdij St-Pietersplein De abdij werd opgegeven in 1795 en pas na 1810 gebruikt als voetvolkkazerne II. De stad moest instaan voor huisvesting en ze dan onderhouden. Men kreeg van de staat een zekere vergoeding maar rond 1873 werd deze taak overgenomen door de staat. Deze kazerne werd opgegeven rond 1950, 53. Hierbij vluchtig wat er allemaal gebouwd werd in meer dan 150 jaar. 1. Eerst werd de bakkerij gebouwd ( ) 2. Gevangeniscellen voor de niet lieve soldaten (1858) 3.rond 1860 beetje bureaus 4.In 1859 lokalen voor de artillerie en de geniewacht is heden blijven staan 5.Enkele jaren na de overname door de staat (1873) een ferm muurke gebouwd langs de Muinkschelde. Ook deze muur werd niet afgebroken 6.De stadsdiensten moesten gebruik kunnen maken van de kelders van de St Pieterskerk 7. In 1876 loods voor bakovens 8. Kolenmagazijn 9. stal uit wc. 11. wachtlokaal 12. terug stallen 13. en rond 1906 een houten loods voor kanonnen Van dit alles is er bijna niks meer te bespeuren alleen de muur aan de Schelde is blijven bestaan en punt 4 en nog enkele kleinigheden. Alles werd afgebroken bedekt met aarde en gras erover. En en en op de helling werd er een wijngaard aangelegd

26 Zouden de soldaatjes van de St Pieterskazerne van 150 jaar geleden hebben gedacht dat ze daar een put zouden graven van 3 verdiepingen diep waar meer dan 700 karren zouden kunnen geplaatst worden? Bij het aanleggen van de parkeer-garage is een interessante vondst gedaan. Jawel we zijn nog altijd op het St Pietersplein en we gaan terug tot het jaar Een gevoel voor humor hadden ze toen ook want op een steentje stond gebeiteld Als je me ook ziet dan smeek ik je me te laten rusten. Mag ik je erbij vertellen dat hij er wel op stond dat hij geen monnik was.

27 Om de toren naar beneden te krijgen hebben ze het onderaan eerst gestut en dan alles in brand gestoken. Gans den Blandijnberg stond zwart van het volk!!! Hij had ook vuur geroken! zie vlgd dia In 1733 waren er ook, net zoals vandaag ramptoeristen. Gans het dorp was aanwezig om de meubelen te redden, hm hm de schilderijen. Aquarel van de OLV kerk, die het relaas van de sloop op juni 1799

28 Details uit de vorige schilderij van de vorige dia

29 De st Pietersabdij als kazerne dit tot rond 1952 Terug protest op het St-Pietersplein sinds de aanleg van het plein was het plein niet geplaveid. Toen men in 1960 deze een bestrating kreeg barste de bom los. Iedereen die iets over kamperen weet, weet verdomd zeer goed hoe men de tent moet opslaan en hem vastzetten tegen de wind. Hoe moest men nu circustenten op zetten. Je kon immers niks meer in de grond kloppen. Begin de jaren zestig kwamen er vele andere toestellen die het niet nodig hadden van iets in de grond te kloppen De 1 ste aanleg van het St Pietersplein gebeurde in 1811 door de gekende aannemer Kieckepoost die over 250 onbetaalde werkkrachten Spaanse krijgsgevangenen kon beschikken om onder andere prelaatswoning en de oude gevang van het St-Pietersdorp af te breken en de grond wat te nivelleren. De 2 de aanleg van het St Pietersplein had plaats van 1845/47 en heeft dan zijn huidige vorm tot op heden behouden

30 Men is bezig alle gebouwen af te breken die zich achter de abdij en kerk bevond in de jaren Op deze plaats groeien er terug druiven zoals weleer.

31 Toestand ten tijde van kazerne Ingang Om de een of andere reden werd dit afgebroken en dan terug herbouwd. St Pietersplein Ingang v/d kazerne museum gezien vanaf de binnenkoer. Ook hier bijna een verschil van 100 jaar. 14 juni Een lid van de militaire overheid deelt mede dat hij een venster heeft laten steken op de pas gerestaureerde schilderij van Van Reysschoot!!Zou het dit venster zijn? In ieder geval heeft hij geschiedenis geschreven. Hoe heeft hij zijn ster(ren) verdiend?????

32 De leeuw staat nu in het Citadelpark De vaas van Bernard De Wilde die op het vroegere pakhuis stond op de Koornmarkt, prijkte jaren (sinds 1966) voor de St Pietersabdij. Je zal je waarschijnlijk afvragen waar dit gebouw stond. Het stond op de Koornmarkt Dit gebouw van Bernard De Wilde is van de 18 de eeuw en moest plaatsruimen voor het oude Postgebouw en de brug over de Leie, de St Michielsbrug.

33 St-Pieters Vrouwestraat van de Nederkouter naar de St-Amandstraat. De naam staat voor de O.L.Vrouw kerk van St-Pieters. Immers vroeger stond er in het begin voor de 1 ste aanleg van het St-Pietersplein de dorpskerk van St-Pieters. De vertaling in 1812 werd Rue des Femmes St Pierre, later na de Franse bezetting, Rue Notre- Dame St Pierre. Heden St Kwintensberg De 5 de wijk omtrent de beluiken. Heden kan men ze nu op 1 hand tellen! Op 15 september 1865 was t gedaan met op straat te lopen, men was begonnen op de toen drukke St Kwintensberg voetpaden aan te leggen. Dit vanaf Den Spriet op de Nederkouter waar zich de waterpomp bevond tot aan het St- Pietersplein.

34 Wie herinnert zich dat nog, CINEMA LEOPOLD de cinemazaal van de luchtige blote madammen van plezier? Hier was destijds het centrum van het soldatenleven. In de omtrek had je hier een viertal kazernen. Dus zal de cinemazaal wel grote aantrekkingskracht gehad hebben op dat jong volkje. Ook later had het studenten publiek veel plezier aan de toen zeer pikante films. Door de brand terug een stukje geschiedenis verdwenen. (1981) Onder. Na de brand, de afbraak en dan heropbouw. De bewoners van het Quartier-Latin moeten voor deze ontspanning van dit soort films, het nu wat verder zoeken. St Pietersplein

35 De afgebroken dorpskerk. Met de laatste heraanleg van het plein hebben ze de contouren van de fundamenten van de oude dorpskerk aangeduid op het plein die zoals de kaart aanduid in het verlengde ligt van de St-Pietersnieuwstraat De nog bestaande abdijkerk Bebouwing Muinkschelde. Stalhof,Overpoortstraat, Voetweg, abdij. We zien weinig of geen bebouwing, 40 jaar later zal dit gebied waar veel tuintjes waren, en aan landbouw gedaan werd (volgende dia) weinig overschieten. Laat staan nog es 80 jaar later. Poelput Een detail uit de kaart van Goethals uit 1796 van rondom de St-Pietersabdij. 5 a 10 jaar later is deze omgeving niet meer te herkennen De stadswallen die liepen van de Muinkschelde naar de Leie

36 De Dekstraat, nu Kunstlaan kwam uit op het toen grote St Pietersplein De kazerne op de Kattenberg Het grote St Pietersplein rond 1835, vòòr de aanleg van het huidige plein. Van plein kon men moeilijk spreken omdat het stukje land een fameuze helling had, die geweldig afliep naar de Muinschelde Op een dorp hoorde een poelput waar de varkentjes met volle plezier een badje konden nemen. Mede door de stank werd hij gedempt en werd er een school opgebouwd op het Kramersplein Na de afbraak v/d dorpskerk en enkele andere gebouwen had men nu een plein van 425 m lang op een breedte van 90 tot 200 m Abdijkerk De oude Kanunnikstr is verdwenen onder Frans bewind. Dit rond 1811 met de eerste aanleg van het st Pietersplein. In de archieven hebben we niks gevonden waar de huidige bewoners zijn heengetrokken. Waarschijnlijk waren vele bewoners zich gaan vestigen in de huidige Kanunnikstr

37 Abdij 20 jaar verder, Het St Pietersplein heeft zijn huidige vorm en is volledig afgegraven en genivelleerd en daar moest m3 aarde verplaatst worden en werd gebruikt voor het opvullen van de oude Schelde in de buurt. Het nieuwe plein bestond nu uit 3 pleinen,het huidige St Pietersplein en het St Amandsplein en t Kramersplein En de rest werd verkaveld De populieren die hier aangepland werden zullen gerooid worden in 1876 omdat ze te groot werden Deze openbare pomp werd in 1843 hersteld, ze lag op bijna het hoogste punt van Gent en bediende bijna alle omliggende huizen. Ze was al enkele maanden buiten gebruik

38 Kaart van Het St Pietersplein is volgebouwd, enkel hier en daar nog lapjes grond op het Kramers en St Amandsplein St Amands- Arnulfstr. zijn nog te bebouwen. Alle gebouwen dateren van deze periode. 20 jaar later zal gans de Kattenwijk aangepakt worden en mede door het bouwen v/d nieuwe kazerne (+/-1905), zal van een arbeiderskwartier niets meer overschieten. Alleen een brand van de cinema Leopoldken, beroemd of berucht voor zijn sex-films heeft het uitzicht wat veranderd op het plein De J van jardin zal men nog veel tegenkomen Het plein werd niet geplaveid met stenen maar met bouwafval v/d vroegere prelaatswoning Abdij Op 1 april 1860 was het water troebel aan de pomp aan het St Pietersplein. Een prof deed een analyse. Het water bevatte goudkorrels!(hm. Datum)

39 De half-vasten kermis op het St Pietersplein rond 1895

40 De half-vasten kermis op het St Pietersplein rond 1895

41 De halfvasten kermis op het St Pietersplein rond 1895

42 De half-vasten kermis op het St Pietersplein rond 1895

43 De half-vasten kermis op het St Pietersplein rond 1895

44 De betoging voor algemeen stemrecht op het St Pietersplein rond de fruitverkopers hadden zich daar geplaatst wegens het zeer vele volk. De rechtzetting van de fruitverkopers op 10c uitgebeurde door Roger Caufrier uit Melle

45 Onderaan is het bloementapijt van de Grote Markt van Brussel in 2014 een voorstelling van Turks tapijt om het bestaan te onderstrepen van 50 jaar gastarbeid. De 2 bovenaan zijn van Gent op het St-Pietersplein halfweg de jaren zeventig. Maar wat de 2 boven voorstelde weet ik niet.

46 Foto van 1979, dus voor de brand van Cinema het Leopolke Er was een tentoonstelling in de St Pietersabdij. De lokvogel, was de draak die in 1912 van het belfort werd gehaald en die een kleine eeuw, in weer en wind had getrotseerd. Er schiet niet veel meer van over.

47 Betoging voor algemeen stemrecht in 1893 op het st Pietersplein

48 Links Betoging voor algemeen stemrecht in 1893 op het st Pietersplein. Anseele aan het woord

49 Staking voor het algemeen stemrecht

50 Achterkant van de St Pietersabdij in 1976

51 Heuvelpoort Stalhof Studentenrestaurant Overpoortstr Kramersplein. Het schooltje moet nog gebouwd worden Arbeiders waren reeds in grote getalle aanwezig om de noeste arbeid uit te voeren! Fabriek waar vitriool werd gefabriceerd fabriek rond de Kantienberg Voetweg Kaart van 1855

52 Einde van de 4 opgedeelde delen van13