VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER ASBEST ROND JUPITERLAAN IN STERRENBURG LAATSTE UPDATE: 11 JUNI 2015

Transcriptie

1 VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER ASBEST ROND JUPITERLAAN IN STERRENBURG LAATSTE UPDATE: 11 JUNI 2015 CONTACT Op de website vindt u de meest actuele informatie. Vindt u het antwoord op uw vraag hier niet? Neem dan contact op met Jori de Saint Aulaire, projectmanager Wijkgericht Werken van de gemeente Dordrecht. Zij is bereikbaar per mail JH.de.Saintaulaire@dordrecht.nl of telefonisch Vragen over gezondheid Hebt u specifiek vragen over asbest en gezondheid? Dan kunt u contact opnemen met de Dienst Gezondheid & Jeugd (vroeger de GGD). Zij zijn te bereiken via telefoonnummer Vragen over onderzoek Voor vragen over het onderzoek kunt u ook contact opnemen met de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid via telefoonnummer (24 uur per dag bereikbaar) of tijdens kantooruren met de heer C. Hensen op telefoonnummer Informatiebijeenkomsten Op donderdag 23 april en 7 mei zijn informatiebijeenkomst voor omwonenden gehouden. Of verdere bijeenkomsten nodig zijn, hangt af van de (nieuwe) informatie en de wensen bij bewoners. Heeft u tussentijds vragen? Neem dan contact met ons op via bovenstaande nummers / mailadressen. VRAGEN OVER SPECIFIEKE SITUATIE, ONDERZOEKEN EN MAATREGELEN SITUATIE Wat is er aan de hand? Woensdag 22 april bleek dat bij het reinigen van het dak van een woonhuis aan de Jupiterlaan asbest is vrijgekomen. Na melding bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid door een buurtbewoner is de arbeidsinspectie ter plaatse gekomen en heeft die het werk direct stil laten leggen. Er zijn vervolgens metingen verricht bij deurposten van een aantal woningen en in de directe omgeving van de Jupiterlaan. De eerste uitkomsten lieten op verharde oppervlakken een verhoogde concentratie asbest zien. De asbest is in een groter gebied aangetroffen dan vanuit de reinigingswerkzaamheden aannemelijk is. De aangetroffen asbest is hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de verweerde daken van woningen in deze buurt. Door verwering en erosie zijn hier vezels van afgekomen. Welke onderzoeken zijn gedaan? Om de precieze situatie in beeld te brengen zijn direct verdere onderzoeken uitgevoerd. Zowel in de buitenruimte als in diverse woningen zijn luchtmetingen verricht. Ook zijn er verspreid over de buurt op meerdere locaties zogeheten kleefmonsters genomen om na te gaan hoeveel asbest er op de grond ligt. Wat is de uitkomst van de onderzoeken? Het belangrijkste is dat uit alle luchtmetingen bleek dat er geen verhoogde hoeveelheid asbestvezels in de lucht aanwezig is. Dit geldt voor de woningen en in de buitenlucht. De kleefmonsters op straat en bij de woningen (deurmatten en deurposten) laten zien dat er verhoogde concentraties asbest op de grond liggen, afkomstig van de daken in de buurt. Bij de woningen is vooral aan de kant waar geen dakgoot zit op de grond asbest aangetroffen. De vezels op

2 de deurmatten zijn waarschijnlijk van buiten naar binnen gelopen. Wat betekent dat voor de gezondheid? Voor de gezondheid zijn vooral de luchtmetingen van belang. Het langdurig inademen van grote hoeveelheden asbestvezels kan op termijn een risico voor de volksgezondheid betekenen. We verwachten niet dat in dit geval veel vezels in de lucht zullen komen. De luchtmetingen laten dit ook zien: er zijn geen verhoogde concentraties gevonden. De asbest op de grond komt van de daken af. Om te voorkomen dat u dit naar binnen loopt, kunt u een aantal voorzorgsmaatregelen nemen. Die zetten we hieronder voor u op een rijtje. Uiteindelijk is het zaak om de bron van de asbestverontreiniging weg te nemen. Dat is pas het geval als de daken in uw buurt vervangen zijn. MAATREGELEN Wat kan ik doen? En wat beter niet? De omgeving van de woningen aan de Jupiterlaan is verontreinigd met asbest. Er is asbest aangetroffen op de grond, maar niet in de lucht. Ook op deurmatten is asbest aangetroffen, maar niet binnenshuis in de lucht. Dat er geen asbest in de lucht zit, betekent dat u de vezels niet kunt inademen. Wel is het verstandig om zoveel mogelijk te voorkomen dat u asbest van buiten of vanaf de deurmat naar binnen loopt. Tot nu toe heeft de deurmat het asbest goed tegengehouden. Om er nog zekerder van te zijn dat u geen asbest naar binnen loopt, kunt u onderstaande voorzorgsmaatregelen nemen. Binnen: Vervang uw deurmat, zeker als op uw mat asbest is aangetoond. Voer uw oude deurmat met asbest af. Deze moet als asbesthoudend materiaal, dus dubbel verpakt in plastic, worden ingeleverd bij de Milieustraat. Als vervangen van uw deurmat niet mogelijk is, gebruik dan een speciale asbeststofzuiger, voorzien van bijbehorende HEPA-filters. Dit moet dan wel een nieuwe zijn die alleen voor dit doel wordt gebruikt. Houd de nieuwe deurmat zo schoon mogelijk door: o Een natte handdoek op de deurmat te leggen. Houd de handdoek nat met een plantenspuit of een gieter. De handdoek regelmatig vervangen en weggooien of wassen. o Schoenen uit te trekken bij de (voor)deur. o Eventueel een extra deurmat buiten neer te leggen. U kunt het beste nat schoonmaken. Mocht er onverhoopt toch asbest in de woning zijn gekomen, dan zal het in elk geval niet in de lucht gaan dwarrelen. Afvalwater van het schoonmaken mag in het riool terecht komen. Let op: deze tips gelden voor alle plekken waar u van buiten naar binnen komt. Dus niet alleen uw voordeur, maar ook bijvoorbeeld de achterdeur en de deur bij het dakterras. Buiten: Laat mos of andere begroeiing / aanslag op het dak zitten. Breng, indien mogelijk, eventueel tijdelijk dakgoten aan waar geen dakgoot aanwezig is. Dit dient uiteraard zo te gebeuren dat geen asbesthoudend materiaal wordt bewerkt. Garandeer een goede afvoer van de dakgoot, om te voorkomen dat asbestvezels alsnog over de stoep of in de tuin uitspoelen. Leg een extra deurmat buiten, op plekken waar u het huis weer binnenkomt.

3 In de tuin werken of kinderen buiten laten spelen is geen probleem. Als er zichtbare stukken asbest aanwezig zijn, laat deze dan verwijderen door een asbestverwijderingsbedrijf. U mag niet zelf aan de slag met asbesthoudend materiaal: dit mogen alleen gecertificeerde bedrijven doen. Veeg uw straatje of tuin niet, maar spuit het af met een tuinslang. Let op: niet met een hogedrukreiniger. Door de kracht van de straal kan het asbest gaan dwarrelen. Wij moeten de goten 2x per jaar reinigen i.v.m. hemelwater en overlopen van modder. Hoe pakken we dit aan? In de goten zit het meeste asbest en mag zeker niet droog gereinigd worden. Het advies is om op dit moment de goten niet schoon te maken. Als u dat toch wilt doen, doe het dan als het flink nat is. Het afval moet worden afgevoerd als asbesthoudend materiaal. Zit er nog meer asbest in de huizen en hoe moet ik hiermee omgaan? Het kan zijn dat er asbest in huizen aanwezig is. Zolang het asbest gebonden is en je er niet aankomt of in gaat hakken, kan het geen kwaad. Asbest is pas een risico als er vezels los komen. GEZONDHEID Als een kind op asbest gaat zitten, er mee speelt of het kapot loopt, levert dit dan geen additioneel gevaar op? Nee, we verwachten niet dat hierdoor verhoogde concentraties in de lucht worden veroorzaakt. Verder is bekend dat als iemand gedurende korte tijd veel asbestvezels inademt, de kans op het krijgen van kanker hierdoor verwaarloosbaar klein is. Kinderen spelen in de tuin of op straat. Kunnen de asbestdeeltjes op de grond gevaar opleveren? Er zit altijd en overal een kleine hoeveelheid asbest in de buitenlucht. De luchtmetingen tonen aan dat dit in deze buurt niet verhoogd is. Waarom moesten bewoners op 22 april hun huis uit? Omwonenden zijn woensdagavond 22 april op basis van de eerste onderzoeksresultaten geadviseerd om op vrijwillige basis tijdelijk niet thuis te slapen. De precieze situatie was nog niet volledig in beeld, maar de gemeente wilde op advies van de deskundigen het zekere voor het onzekere nemen en heeft daarom uit voorzorg dit advies gegeven. Vervolgens zijn luchtmetingen uitgevoerd. In de gemeten lucht zijn niet meer asbestvezels dan normaal aangetroffen. Daarop heeft de Dienst Gezondheid en Jeugd geconcludeerd dat bewoners weer gewoon terug konden naar hun woning. Bewoners zijn hier donderdagavond 23 april in een informatiebijeenkomst over geïnformeerd. Eventuele (redelijke) overnachtingskosten neemt de gemeente voor haar rekening. U hebt hierover een brief ontvangen. ONDERZOEKEN EN AANPAK Waar zijn metingen gedaan? Op deze kaart ziet u de locaties waar metingen uitgevoerd zijn. Hoeveel asbestvezels zijn er in de luchtmetingen gevonden? In Nederland zitten overal vezels per kubieke meter in de lucht. Op bepaalde plekken, zoals drukke verkeerskruispunten, ligt deze waarde hoger. Bij de luchtmetingen in de Jupiterlaan zijn geen verhoogde concentraties asbest in de lucht gevonden. Dit geldt zowel voor de metingen buiten als in

4 de woningen. Voor buiten is er geen normering. Voor binnenshuis bestaan wel normen. De uitslagen blijven onder de norm. Ontvangen bewoners de meetresultaten? Bewoners bij wie in huis metingen zijn verricht hebben vrijdag 1 mei de onderzoeksrapporten ontvangen. Vanwege eventuele privacygevoelige informatie plaatsen we de rapporten met adresgegevens niet op de website. Het rapport over de buitenruimte staat wel online. Asbestonderzoek is complex. De rapporten zijn daarom vrij technisch van aard. Hebt u na ontvangst vragen over de rapporten? Neem dan contact op met Casparus Hensen van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid via of cj.hensen@ozhz.nl. Waarom saneert de gemeente niet de hele buitenruimte? Bij een asbestsanering is het zaak de bron weg te halen. In de Jupiterlaan vormen de asbestdaken de bron van de verontreiniging. Verwering zorgt ervoor dat asbest in de buitenruimte terecht komt. Zolang deze bron blijft bestaan, is opruimen dweilen met de kraan open. Het is dus zaak dat de bron wordt weggenomen, door daken te coaten of te vervangen. De Dienst Gezondheid en Jeugd adviseert de gemeente op gebied van gezondheid. De asbest in de buitenruimte vormt volgens de Dienst Gezondheid en Jeugd geen verhoogd risico. Is de asbest afkomstig van de (dak)werkzaamheden aan een van de woningen? Het asbest wat is aangetroffen is niet hoofdzakelijk afkomstig van de werkzaamheden aan het dak van een van de woningen. Daarvoor is het verspreidingsgebied te groot. De oorzaak is het verweren van de asbestdaken. Welke type asbest is aangetroffen? De meeste typen asbest in Nederland zijn wit asbest (chrysotiel), blauw asbest (crocidoliet) en bruin asbest (amosiet). Blauw en bruin asbest (amfibolen) zijn risicovoller dan wit asbest door de structuur en de vorm van de asbestvezels. Bij de verweerde asbestdaken aan de Jupiterlaan gaat het om wit asbest. Op de kaart met uitgevoerde onderzoeken is te zien dat de meeste asbest is gevonden rondom de locatie waar het dak is schoon gespoten. Weet de gemeente zeker dat dit toch niet de oorzaak is van de verhoogde asbestconcentraties? Het klopt dat op de kaart met onderzoeken verhoogde waarden gevonden zijn rond de woning waarvan het dak is schoon gespoten. Maar dat komt vooral omdat op die locatie de meeste metingen zijn gedaan. Het onderzoek is uitgebreid en verder weg van de betreffende woning zijn dezelfde verhoogde concentraties asbest gevonden op de deurmatten en buiten op de grond. Is de mate van vervuiling bekend? Er is direct onder het dak vlak voor de gevel gemeten met kleefmonsters, daar waar we verwachtten de meeste asbest aan te treffen. Bij alle locaties is op de kleefmonsters een +/+ concentratie gemeten. Dat betekent meer dan vezels per cm 2. Het is lastig hier echt een waarde aan te geven, aangezien kleefmonsters in de buitenruimte niet gebruikelijk zijn. Meestal wordt de buitenruimte visueel geïnspecteerd. Maar duidelijk is wel dat er een hoge concentratie asbest aanwezig is op de grond. De luchtmetingen tonen geen verhoogde concentratie asbestvezels aan. Blijft de asbestvervuiling in de tuin liggen? Het is noodzakelijk dat men de belasting van de vervuiling zo laag mogelijk krijgt. Als het regent spoelt het weg. Veeg uw straatje of tuin niet. Zolang de bron van de vervuiling, de verweerde daken, blijft bestaan, zal er ook steeds nieuwe asbest bijkomen.

5 Wie kan ik aansprakelijk stellen, bijvoorbeeld voor schoonmaakkosten van mijn woning? Bewoners moeten zelf de schoonmaak regelen. Het advies is dit in ieder geval bij uw verzekering te melden. Als u kunt aantonen dat de vervuiling van uw huis het gevolg is van de werkzaamheden aan het dak van huisnummer 41, dan kunt u misschien de aannemer of bewoner aansprakelijk stellen. VRAGEN OVER VERVANGING VAN DAKEN EN SUBSIDIE Kan de gemeente het voortouw nemen om bewoners aan te sporen collectief daken te laten vervangen? De gemeente wil bewoners ondersteunen en faciliteren bij de gezamenlijke aanpak voor het vervangen van asbestdaken. De Twern, een organisatie gespecialiseerd in bewonersondersteuning, gaat samen met bewoners op zoek naar wensen, kansen en samenwerking in de aanpak. De Twern heeft hier goede ervaringen mee in de funderingsaanpak in Dordrecht. Op de bewonersavond op 7 mei is die aanpak geschetst. Het Rijk is nog bezig met de precieze invulling van de subsidieregeling. Dit nemen we uiteraard mee in het hele proces. Hoe nu verder? De komende maanden staan in het teken van het verkennen van de mogelijkheden. Namens de gemeente ondersteunt de Twern hierbij. Gaat het puur om vervanging door nieuwe nietasbesthoudende golfplaten? Of zijn er wensen voor andere uitvoering, bijvoorbeeld dakpannen? En willen bewoners deze gelegenheid benutten om energiebesparende maatregelen toe te passen, zonnepanelen te plaatsen of andere verbeteringen aan de woning door te voeren? Zodra dat in beeld is, wordt per bouwblok gekozen voor een bepaalde aanpak. We benadrukken hierbij dat besluitvorming, opdrachtverlening en financiering bij individuele woningeigenaren ligt. Hoe kan ik me opgeven voor de werkgroep? We vragen bewoners uit verschillende blokken zich op te geven voor een werkgroep, die voorwerk verricht, zodat bewoners keuzes kunnen maken. Wilt u zich opgeven voor deze werkgroep? Neem dan contact op met Paul Koetsier van Contour De Twern via of Paulkoetsier@ContourdeTwern.nl. Hoe gaat de democratie in de werkgroepen? Beslist de werkgroep voor alle bewoners? De werkgroep doet voorwerk, maar kan geen beslissingen nemen. Iedere woningeigenaar beslist zelf over de eigen woning. Voor besluitvorming moet men het per blok wel met elkaar eens zijn. De rest van de omgeving is niet voldoende geïnformeerd. Zij hebben dan wel geen asbestdaken, maar willen wel weten wat er speelt. Voor de eerste bijeenkomst op 23 april is de uitnodiging breder geweest. In de bijeenkomst op 7 mei stond de vervangingsvraag van de daken nadrukkelijk op het programma. Dat betreft alleen de groep woningen met asbestdaken. Daarom is de omliggende buurt niet uitgenodigd voor deze bijeenkomst. Op korte termijn versturen we een brief naar de hele buurt. We willen u vragen om bewoners rond de Jupiterlaan te verwijzen naar de website AANPAK Het is dus waarschijnlijk het beste als we per 1 januari onze daken vervangen? Zolang de asbestdaken niet vervangen of gecoat worden, blijft de bron van de asbestverontreiniging bestaan. Hoe sneller die bron is weggenomen hoe beter. Maar u bent eigenaar van de woning: het is

6 aan huiseigenaren zelf om maatregelen te nemen voor hun huis. De gemeente kan advies geven aan woningeigenaren en begeleidt het proces. Kunnen bewoners al direct beginnen met dak vervangen? Als huiseigenaar kunt u zelf actie ondernemen om het dak te laten vervangen. Hiervoor moet u wel een gecertificeerde aannemer in de hand nemen. U mag dit niet zelf doen. Mag ik de asbestplaten eraf halen? Nee, je mag er zelf niet mee aan de slag. Dit mag alleen door een erkend bedrijf. Als er gestart wordt met asbest verwijderen, dan moet bij aansluitende daken het hele blok in een keer aangepakt worden. Je mag namelijk geen delen verwijderen, alleen het geheel. Dit is wettelijk verplicht. Levert een gezamenlijke aanpak winst op? Als besloten wordt om het gezamenlijk op te gaan pakken levert dit ongetwijfeld schaalvoordeel op. Hoe zit het met de BTW tarief van 6%? Voor woningverbetering geldt een BTW tarief van 6% over de arbeidskosten. Dit geldt niet over de materiaalkosten. Deze regeling geldt tot 1 juli Met de overheid is het kansloos om hierover te onderhandelen om ook voor de materiaalkosten 6% BTW te rekenen. Moet er nog extra onderzoek gebeuren voordat men start? De inventarisatie is gedaan en er is duidelijk dat er asbest ligt. Dat zal waarschijnlijk niet nogmaals moeten worden vastgesteld. Moet je voor de werkzaamheden je huis uit? Nee, dat is waarschijnlijk niet nodig. Ben je verplicht een vergunning aan te vragen als je andere beplating wil en moet dit per perceel? Als het uiterlijk verandert, is waarschijnlijk een vergunning nodig. De vergunning kan door de aannemer worden aangevraagd. Als de hele wijk tegelijk vervangt, kan de aannemer dat in één aanvraag doen. Maar dit kan ook per blok, als er andere wensen zijn. Wanneer wordt een blok huizen als één blok gezien? Als het dak doorloopt, geldt het als één blok. Klopt het dat je een vrijwaringsbewijs krijgt als de platen per blok verwijderd zijn of geldt dit alleen voor de hele wijk? Dat ligt ingewikkeld. Tot de bron weg is, zal er geen vrijwaringsbewijs worden afgegeven. Het verwijderen van asbest bij een huizenblok wordt wel gecontroleerd, dit is wettelijk verplicht. Maar dat is niet hetzelfde als een vrijwaring. Die volgt naar verwachting als alle daken zijn vervangen. Als men 5 jaar wacht met aanpakken van het asbestdak, kunnen bewoners je dan aansprakelijk stellen? Dit gaan we na. Wordt er een onderscheid gemaakt tussen dakbekleding en gevelbekleding, in de wetenschap dat er 2 type woningen staan in de Jupiterlaan, of zijn beide materialen identiek aan elkaar? Er is geen verschil tussen de dakbekleding en de gevelbekleding. Er is wat dat betreft geen verschil tussen de type A en B woningen. Mag er bij type woning B de gevelbekleding op eigen initiatief en door middel van eigenhandige werkzaamheden de betreffende platen worden verwijderd en worden afgevoerd?

7 Een particulier mag zelf een beperkte hoeveelheid asbesthoudend materiaal verwijderen. Maar dit mag alleen als het materiaal in zijn geheel wordt afgevoerd (maximaal 35 m 2 ), niet beschadigd wordt en met schroeven is bevestigd. Daar veel dakbekleding doorloopt over de woning van de buren is dit geen optie. Er mogen geen bewerkingen aan uitgevoerd worden. Aansluiten van nieuw op oud materiaal kan problemen geven. Mag er bij type woning B de gevelbekleding worden vervangen door ieder gewenst materiaal en is er een esthetisch vrijheid? Of is hier een vergunningsbeleid van toepassing? Alleen voor de achterzijde van de woningen betreft dit een vergunningsvrije activiteit. Dit mag dus vervangen worden door ieder gewenst materiaal. Mag er bij type woning B de gevelbekleding worden vervangen i.o.m. de directe naaste buren (geschakelde woningen, maximaal 4 huizen) of zal dit geheel collectief moeten gebeuren? Dit mag per blok. SUBSIDIE Hoe ziet de subsidieregeling voor asbestdaken eruit? Er is per 1 januari 2016 een Rijkssubsidie voor de sanering van asbestdaken. Vanuit het Rijk is nog geen duidelijkheid over de precieze subsidieregeling. Wel is duidelijk dat de subsidie alleen wordt gegeven voor verwijdering van asbest en niet voor de nieuwe dakbedekking. Ter illustratie: als men praat over een totaalprijs van 60,- á 70,- per vierkante meter dak, dan bedraagt het verwijderen van het asbest ongeveer een kwart hiervan. De subsidie vergoedt vervolgens weer een deel van die saneringskosten. Loop je subsidie mis als je nu al start met asbest verwijderen? De subsidieregeling start 1 januari Subsidieverstrekking met terugwerkende kracht komt zelden voor. Door eerder te starten met verwijderen van asbest loop je subsidie mis. Aan de andere kant profiteer je wel van de BTW-regeling zoals die nu is. Dat is een afweging. HANDHAVENDE ROL GEMEENTE Is de gemeente verplicht bewoners aan te spreken om het dak te vervangen? Dat wordt nog onderzocht door de gemeente. We gaan er daarnaast van uit dat dat niet nodig is en dat de uitkomsten van de recente onderzoeken voldoende aanleiding zijn voor de bewoners om er met elkaar de schouders onder te zetten en snel maatregelen te nemen. De gemeente kan op basis van haar bevoegdheid bewoners aanspreken op het verwijderen van de asbest dakbedekking. Heeft de gemeente een wettelijke verplichting om platen te vervangen? De verplichting ligt bij de bewoners/eigenaren zelf. Op meerdere locaties in de straat zijn in de daken ramen geplaatst, dakkapellen geplaatst, of golfplaten gevelbekleding vervangen. Waarom is daar nooit op gereageerd? Deze werkzaamheden zijn waarschijnlijk niet volgens de regels uitgevoerd. Het is voor OZHZ niet mogelijk om overal te controleren. Als er melding van gedaan wordt, dan komt OZHZ wel langs. Hier ligt ook een verantwoordelijkheid van bewoners en de eventuele ingehuurde aannemer. 15 jaar geleden garandeerde de gemeente me dat mijn asbestdak de komende 30 jaar nog mee kon en dat het dus geen problemen zou opleveren. We zijn nu 15 jaar verder en ik moet mijn dak gaan vervangen, omdat er asbestdeeltjes los komen. Hoe kan dit?

8 Wij weten niet welke toezeggingen er destijds door wie zijn gedaan. Algemeen kunnen we stellen dat de inzichten toen anders waren dan nu. 15 jaar geleden dacht men nog dat een coating het asbestdak langdurig veilig maakte. Dat blijkt nu niet het geval. Is het mogelijk dat de gemeente laagrenteleningen verstrekt voor de financiering van het vervangen van de asbestdaken? Hier komen we nog op terug. Wat als een bewoner aangeeft niet mee te willen werken? Dan is er voor dat blok een probleem. Daarom is het belangrijk met elkaar te bespreken wat iedereen wil. In deze gesprekken moet gezocht worden naar consensus. Ook gaat het om de vraag: wil iemand niet meewerken of kan die persoon dat niet? In het laatste geval zoeken we naar een oplossing. Omdat het van groot belang is dat het asbest snel verwijderd wordt, is er eventueel de mogelijkheid om als gemeente dwang uit te oefenen op een bewoner die weigert mee te werken. Wanneer een willekeurige bewoner niet bereid is te investeren in het vervangen van dak en/of gevelbekleding, kan deze dan het gehele project bij de geschakelde huizen on hold zetten tot 2024? Nee. Op basis van het bouwbesluit en het toekomstige asbestbesluit kan er door de gemeente eventueel gehandhaafd worden. Iemand kan dan gedwongen worden dit soort dakbedekkingsmateriaal te verwijderen.

9 ALGEMENE INFORMATIE OVER ASBEST Wat is asbest? Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Asbest is een natuurlijk materiaal. Het werd in het verleden vaak gebruikt om zijn gunstige eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen hoge temperaturen, isolerend en was bovendien goedkoop. Het is verwerkt in veel bouwmaterialen zoals in cement golfplaten. Daarom komt het in veel gebouwen en woningen voor. In de meeste gevallen gaat het om hechtgebonden asbest. Sinds 1993 is het verboden om asbest toe te passen. Wat is het verschil tussen hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest? Bij hechtgebonden asbest zitten de vezels vast in het materiaal en alleen wanneer het materiaal wordt beschadigd, komen vezels vrij. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij boren, zagen of schuren. Ook wanneer het materiaal breekt, zoals bij een brand, kunnen asbestvezels vrijkomen. Geregeld worden in gebouwen ook niet-hechtgebonden toepassingen aangetroffen. De kans op het vrijkomen van asbestvezels is daarbij veel groter. Bij de bouw van de daken was het asbest (chrysotiel) gebonden in het asbestcement van de platen. De oude asbestdaken zijn echter door de jaren heen als gevolg van de inwerking van zon, regen, temperatuurverschillen en de groei van mossen aangetast (verweerd). Als gevolg van de inwerking van het weer en de groei van mossen is het asbest in de oude verweerde asbestplaten niet meer als hechtgebonden te beschouwen. Bestaan er verschillende soorten asbest? De meeste typen asbest in Nederland zijn wit asbest (chrysotiel), blauw asbest (crocidoliet) en bruin asbest (amosiet). In de meeste asbesthoudende producten zit wit asbest, vaak vermengd met andere typen asbest. Blauw en bruin asbest (amfibolen) zijn risicovoller dan wit asbest door de structuur en de vorm van de asbestvezels. Bij de verweerde asbestdaken aan de Jupiterlaan gaat het om wit asbest. Hoe is asbest te herkennen? Asbest is moeilijk te herkennen. Meestal is de beoordeling nodig van een asbestdeskundige. Op breukvlakken en bij beschadigingen is aan de vezelachtige structuur soms te zien of het om een asbestverdacht materiaal gaat. Meestal heeft het een witte tot lichtgrijze kleur, maar het kan ook lichtgrijs tot donkergrijs zijn. Alleen microscopisch onderzoek kan bewijzen of het materiaal echt asbest bevat. Kunnen losliggende asbeststukken kwaad? Zolang asbestresten niet verbrokkelen, kunnen ze geen kwaad. Door het verbrokkelen van het asbest kunnen asbestvezels vrijkomen. Dit kan gebeuren door er over heen te lopen of te rijden, of als het op een onvoorzichtige manier wordt opgeruimd. Daarom mogen alleen gespecialiseerde bedrijven asbest opruimen. Wat zijn de gezondheidseffecten van asbest? Gezondheidsrisico s kunnen alleen ontstaan wanneer losse asbestvezels ingeademd worden. Asbestvezels die in de lucht zweven, kunnen na inademen diep in de longen doordringen. Het inademen van asbestvezels kan op den duur longkanker of mesothelioom (longvlies- of buikvlieskanker) veroorzaken. Wat is de kans op ziekte door asbest? Lang niet iedereen die asbestvezels inademt, krijgt daardoor kanker. De kans op kanker wordt groter bij het langdurig inademen van grote hoeveelheden asbestvezels. Als iemand gedurende korte tijd

10 veel asbestvezels inademt, is de kans op het krijgen van kanker hierdoor verwaarloosbaar klein. Het grootste risico van asbest is aanwezig als iemand lange tijd grote hoeveelheden asbestvezels inademt. Dit vond vooral vroeger plaats in sommige werksituaties, waarbij werknemers jarenlang, iedere werkdag, grote hoeveelheden asbest hebben ingeademd. Blootstelling aan een kankerverwekkende stof zoals asbest moet niettemin zo veel mogelijk worden voorkomen. Neem daarom de omschreven voorzorgsmaatregelen zo veel mogelijk in acht. Ik ben zwanger. Loop ik of mijn ongeboren kind extra risico? Nee, er is geen extra risico voor zwangere vrouwen. Er is geen risico voor het ongeboren kind. Lopen kinderen meer risico dan volwassenen? Kinderen zijn niet duidelijk gevoeliger voor asbestvezels dan volwassenen. Maar ze zijn wel een kwetsbare groep omdat ze nog een lang leven voor zich hebben. Kinderen dragen de ingeademde asbestvezels langer in hun lichaam mee dan volwassenen. Daarom hebben kinderen na blootstelling aan asbest uiteindelijk een grotere kans op het ontwikkelen van longkanker of mesothelioom (borst- of buikvlieskanker). Daarnaast kunnen kinderen soms een hogere blootstelling aan asbestvezels hebben, doordat ze bijvoorbeeld kruipen of veel op de grond spelen. Ik woon al jaren in een woning met asbest. Heb ik risico gelopen? In meer dan de helft van alle woningen in Nederland zit asbest. Een risico voor de gezondheid bestaat daar alleen als er in de lucht losse asbestvezels komen die u kunt inademen. Doorgaans bevat de lucht in woningen weinig asbestvezels, niet veel meer dan de buitenlucht. Bij normale blootstelling blijkt het gezondheidsrisico gering te zijn, kleiner dan bijvoorbeeld de kans te overlijden door brand. Wat gebeurt er met asbestvezels die worden ingeademd? Vezels kunnen door inademen in de longen terechtkomen. Sommige vezels worden weer uitgeademd en andere worden door het lichaam afgevoerd. Soms blijven vezels in de longen achter en kunnen daar na vele jaren asbestgerelateerde aandoeningen veroorzaken. Er bestaat geen onderzoeksmethode om te bekijken of er vezels in de longen zitten. Is het gevaarlijk om asbestvezels in te slikken? Nee, bij inslikken komen de asbestvezels niet in de longen maar in de maag en daar kunnen ze waarschijnlijk geen kwaad. Vanuit uw maag worden de vezels afgevoerd. Wat moet ik doen als ik mogelijk asbestvezels heb ingeademd? U kunt niets doen. Het is niet waarschijnlijk dat u of uw kind (veel) vezels heeft ingeademd. Wij verwachten daarom geen gezondheidseffecten. Ik moet erg hoesten, heb ik asbestvezels ingeademd? Het inademen van asbestvezels veroorzaakt geen directe luchtwegklachten, zoals hoesten. Mogelijk zijn uw luchtwegen door iets anders geïrriteerd, zoals stof of rook. Als de klachten aanhouden, kunt u het beste uw huisarts raadplegen. Kan getest worden of ik asbestvezels heb ingeademd? Nee, hier bestaat geen test voor. Asbestvezels zijn ook niet zichtbaar op röntgenfoto s. Met medisch onderzoek kan men helaas niet:. Nagaan of iemand asbestvezels heeft ingeademd.. Vaststellen of er in de toekomst ziekte zal ontstaan.. Voorkomen dat later ziekte ontstaat.

11 Ik heb een moestuin. Mag ik deze producten nog wel eten? Er zijn geen gezondheidsredenen om niet uit de moestuin te eten. Groente en fruit kunt u het beste even afspoelen, zoals altijd als u groente en fruit uit eigen tuin eet. Ik wil meer lezen over asbest Algemene informatie over asbest kunt u ook vinden op