Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013

Transcriptie

1 Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013 Het aantal Nederlandse kinderen dat in het buitenland Nederlands onderwijs volgt, stijgt in 2013 licht. In 2013 volgt een kleine leerlingen buiten onze landsgrenzen Nederlands onderwijs, een groei van 60 procent ten opzichte van tien jaar geleden en van een kleine 3 procent ten opzichte van Deze leerlingen gaan naar een Nederlandse school of volgen afstandsonderwijs. Het grootste deel van de leerlingen volgt Nederlands onderwijs op een van de meer dan tweehonderd Nederlandse scholen in het buitenland, vaak een paar uur per week als aanvulling op internationaal of lokaal onderwijs. Het bijhouden van de Nederlandse taal en aansluiting met het Nederlandse onderwijssysteem staat centraal. Op 21 scholen in het buitenland wordt een volledig Nederlands curriculum gegeven. Ruim vijftienhonderd kinderen volgen thuis Nederlands onderwijs via afstandsonderwijs. Toegenomen emigratie De groei van het aantal leerlingen dat in het buitenland een vorm van Nederlands onderwijs volgt is deels te verklaren vanuit toegenomen emigratiecijfers. Meer Nederlanders verlaten ons land 1 ; op zoek naar avontuur, voor een internationale carrière of om andere redenen. De belangrijkste reden om Nederlands onderwijs in het buitenland te volgen is een mogelijke terugkeer en de te verwachten aansluiting op het Nederlandse onderwijs. Uit cijfers van het CBS 2 blijkt dat een derde van de geëmigreerde Nederlandse kinderen tussen de 4 en 18 jaar binnen 5 jaar terugkeert. NOB Ten aanzien van de terugkeer en een zo soepel mogelijke instroom van kinderen in het Nederlandse onderwijs ondersteunt Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB) sinds 1980 onderwijsinitiatieven in het buitenland. Zij doet dat in opdracht van het Ministerie van OCW met subsidie. De onderwijskwaliteit van bij NOB aangesloten scholen en organisaties voor afstandsonderwijs wordt beoordeeld door de Nederlandse Inspectie van het Onderwijs. De bij NOB aangesloten scholen zijn zelfstandige schoolorganisaties met een eigen bestuur. NOB ondersteunt de scholen op onderwijskundig en bestuurlijk gebied om in de unieke situatie van Nederlands onderwijs in het buitenland kwalitatief onderwijs te kunnen bieden. Voor de Europese scholen is NOB daarnaast werkgever van de Nederlandse leerkrachten en directeuren. Ook vertegenwoordigt NOB Nederland in het bestuur van de Europese scholen. 1 CBS Bevolkingsgroei in 2012 ingezakt 2 Zie pagina 9 Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

2 Feiten en cijfers Totaal aantal leerlingen In 2013 volgen * leerlingen Nederlands onderwijs via een bij NOB aangesloten school of organisatie voor afstandsonderwijs. Ten opzichte van 2012 is dit aantal met een kleine 3% gestegen Totaal aantal leerlingen in het Nederlands onderwijs in het buitenland * Nederlandse leerlingen op Europese Scholen en leerlingen Nederlandse afdeling St. Germain niet inbegrepen. Nederlands onderwijs wereldwijd In 78 landen buiten Nederland wordt Nederlands onderwijs op Nederlandse scholen aangeboden. Daarnaast maakt afstandsonderwijs het mogelijk dat leerlingen wereldwijd Nederlands onderwijs kunnen volgen. Top 10 landen** met het grootste aantal leerlingen in het Nederlands onderwijs 1. Curaçao leerlingen 2. Verenigde Staten 910 leerlingen 3. Duitsland 630 leerlingen 4. Spanje 575 leerlingen 5. Singapore 510 leerlingen 6. Griekenland 469 leerlingen 7. België 437 leerlingen 8. China 413 leerlingen 9. Australië 400 leerlingen 10. Verenigde Arabische Emiraten 395 leerlingen ** In deze totalen zijn de leerlingen die in het buitenland afstandsonderwijs volgen niet meegenomen, hun locatie is bij NOB niet bekend. Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

3 Verdeling van leerlingen over de continenten Europa leerlingen Azië leerlingen Zuid Amerika leerlingen Noord-Amerika 910 leerlingen Afrika 887 leerlingen Australië 550 leerlingen Aantal scholen en schoolgrootte per werelddeel grootst (>100 leerlingen) groot ( leerlingen) 20 middel (20-50 leerlingen) 10 0 klein (<20 leerlingen) Wereldwijd hebben 42 scholen (21%) minder dan 20 leerlingen, 80 scholen (40%) 20 tot 50 leerlingen, 53 scholen (26%) 50 tot 100 leerlingen en 26 scholen (13%) meer dan 100 leerlingen. Nationaliteiten Scholen en organisaties voor afstandsonderwijs kunnen subsidie aanvragen voor leerlingen van 4 tot 18 jaar met de Nederlandse nationaliteit en voor Nederlandstalige kinderen uit andere lidstaten van de Europese Unie. Van de leerlingen in 2013 heeft 88% de Nederlandse nationaliteit. Ruim 9% heeft de Belgische nationaliteit. Minder dan 3% heeft een andere EU-nationaliteit. Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

4 Onderwijsvormen NOB subsidieert drie vormen van Nederlands onderwijs in het buitenland: 1. Nederlandse Taal- en Cultuurscholen (NTC-scholen) 2. Volledig Nederlandse scholen 3. Afstandsonderwijs Onderstaande tabel geeft de verdeling van de leerlingen over de verschillende onderwijsvormen weer. Aantal leerlingen per onderwijsvorm in 2013 NTC-scholen Volledig Nederlandse scholen Afstandsonderwijs In 2013 wordt op 201 Nederlandse scholen in 78 landen Nederlands onderwijs gegeven. Veel scholen geven les op meer dan één locatie. Op 21 Nederlandse scholen wordt volledig Nederlands onderwijs aangeboden (16 primair en 5 voortgezet). Op de overige scholen wordt Nederlands Taal- en Cultuuronderwijs aangeboden. Op de Nederlandse scholen in het buitenland geven leerkrachten les. De leerkrachten zijn in dienst bij de school. De bij NOB aangesloten scholen zijn zelfstandige schoolorganisaties, met een eigen bestuur. Wereldwijd zijn 851 (vaak vrijwillige) bestuursleden aangemeld bij NOB Nederlandse Taal- en Cultuurscholen Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-scholen) zijn met 70% (in totaal 9.009) van de leerlingen en 180 scholen wereldwijd de meest voorkomende vorm van Nederlands onderwijs in het buitenland. Op deze scholen krijgen leerlingen gemiddeld 3 uur per week les als aanvulling op het aanbod van hun regulier onderwijs aan de lokale of internationale school. Van de leerlingen op NTC-scholen volgt 86% primair onderwijs en 14% voortgezet onderwijs. Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

5 De vijf grootste scholen voor NTC-onderwijs in 2013 Naam school Land Aantal lln Rijnlands Lyceum Dubai Verenigde Arabische Emiraten 322 t Klokhuis New Jersey / New York Verenigde Staten 246 Nederlandse school de Kangoeroe Sydney Australië 191 De Oranje Draak Shanghai China 188 NTC Genève de Taalfontein Zwitserland 185 Volledig Nederlandse scholen Voor deze 21 scholen geldt dat zij hetzelfde curriculum volgen als scholen in Nederland. Dit vergemakkelijkt het overstappen van de ene Nederlandse school in het buitenland naar de andere, en van een Nederlandse school in het buitenland naar Nederland. Uiteraard zijn deze volledig Nederlandse scholen in het buitenland zeer internationaal georiënteerd. In 2013 zit 18% van de Nederlandse leerlingen (2.363 leerlingen in totaal) in het buitenland op een volledige Nederlandse school. Van hen volgt 82% primair onderwijs op 1 van de 16 basisscholen (Singapore, Indonesië, Brunei, Curaçao, Aruba, Suriname, Kenia, Egypte, Nigeria, België en Spanje) en 18% volgt onderwijs op 1 van de 5 scholen voor voorgezet onderwijs (Curaçao, Suriname en Aruba). De vijf grootste volledige Nederlandse scholen in 2013 Naam school Land Aantal lln Hollandse School Limited Singapore 333 H.J.A. Schroederschool Curaçao 279 Stichting Klein College Curaçao Curaçao 235 Basisschool de Schakel Aruba 212 Vlaams-Nederlandse basisschool Burgemeester Marnix België 193 Afstandsonderwijs Kinderen in het buitenland kunnen ook thuis Nederlands onderwijs volgen, onder begeleiding van hun ouders en/of met begeleiding vanuit Nederland. Via het afstandsonderwijs is het mogelijk om zowel het volledige Nederlandse programma te volgen als de Nederlandse taal en cultuur in deeltijd bij te houden (vergelijkbaar met het programma van NTC-scholen). In 2013 volgt 12% van de leerlingen afstandsonderwijs. Van hen volgt 67% primair onderwijs en 33% voortgezet onderwijs. De bij NOB aangesloten organisaties voor afstandsonderwijs zijn Edufax, IVIO Wereldschool, Stichting IBID en (sinds 2012) Stichting INIO. Samen verzorgen zij in 2013 Nederlands onderwijs voor subsidiabele leerlingen. Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

6 Ouders De ouders van de kinderen die Nederlands onderwijs in het buitenland volgen zijn zelfstandig ondernemers of mensen in dienst bij een lokaal bedrijf, Nederlandse ambtenaren (onder andere van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Defensie), ontwikkelingswerkers / personeel van NGO s, (tijdelijke) emigranten en expats. Wereldwijde trends in de ouderpopulatie De populatie expats krimpt. Meer ouders van schoolgaande kinderen vestigen zich zelfstandig met hun eigen bedrijf of via een lokaal bedrijf. De deelname van leerlingen onder emigranten groeit met als voornaamste oorzaak het toegenomen besef van mogelijke terugkeer (ook voor studie). Kosten Ouders investeren zelf een aanzienlijk aandeel in Nederlands onderwijs in het buitenland en daarmee in Nederlands burgerschap. Zij nemen het initiatief tot de oprichting van een school en nemen vaak zitting in het bestuur. Voor het merendeel van het NTC-onderwijs ligt de ouderbijdrage tussen de 500 en 1000 euro per leerling per jaar. Daarnaast betalen ouders de kosten voor het reguliere (vaak internationale) onderwijs van hun kind. Subsidie Nederlandse scholen in het buitenland en organisaties voor afstandsonderwijs die zijn aangesloten bij NOB ontvangen van NOB (namens het Ministerie van OCW) een bescheiden bijdrage per leerling. Scholen worden daarnaast door NOB ondersteund op het gebied van onderwijs en bestuur. Het netto subsidiebedrag voor 2013 is voor de scholen voorlopig vastgesteld op 385 euro per leerling. Daarnaast ontvangen scholen 29 euro per leerling aan ICT-subsidie. Kwaliteit De onderwijskwaliteit van bij NOB aangesloten scholen en organisaties voor afstandsonderwijs wordt beoordeeld door de Nederlandse Inspectie van het Onderwijs. Van de door de onderwijsinspectie bezochte Nederlandse scholen in het buitenland ontvangt 90% een basisarrangement 3. 3 Voorlopige cijfers bestandsopname Inspectie van het Onderwijs 2013 Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

7 Ontwikkelingen in onderwijsvormenn De afgelopen 10 jaar is het leerlingaantal met 60% gestegen, met name hett NTC- met NTC-onderwijs is een zeer krachtige gebleken. Het totale leerlingaantal stijgt de laatste 2 jaar gemiddeld 3% per jaar. Het aantal leerlingen dat voortgezet onderwijs volgt, onderwijs heeft een vlucht genomen. De combinatie van internationaal onderwijs groeit nog steeds (op dit moment 13% van het totaal) Leerlingen op volledig Nederlandse scholen Leerlingen op NTC scholen Leerlingen afstandsonderwijs (volledig en NTC) Lokale ontwikkelingen Enthousiaste ouders en andere initiatiefnemers hebben met ondersteuningg van NOB ook afgelopen jaar nieuwe scholen opgericht. Nieuwe Nederlandse scholen zijn er in 2013 in Marokko, Kazachstan,, Burundi, Maleisië, Brazilië, Duitsland en Oman. Een tweetal Nederlandse scholen sloot afgelopen jaar haar deuren, namelijk in Aberdeen (Verenigd Koninkrijk), vanwege een dalend leerlingaantal en in Tripoli (Libië), na de evacuatie van westerse gezinnen uit Libië als gevolg van politieke onrust. Scholen met dalende leerlingaantallen zien we verder in Portugal en Griekenland, waar vanwegee de sterk gevoelde crisis steeds meer Nederlanders kiezen voor terugkeer naar Nederland. De top 5 van landen waar het aantal leerlingen l het afgelopen jaar het sterkst is gegroeid g (absoluut) Land Verenigdee Staten Curaçao China Australië Suriname Aantal ll n Aantal ll n Groei abs Groei % 7% 6% 15% 11% 16% Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

8 De top 5 van landen waar het aantal leerlingen het afgelopen jaar het sterkst is gegroeid (procentueel) Land Aantal ll n 2012 Aantal ll n 2013 Groei abs. Groei % Oekraïne % Congo % Luxemburg % Taiwan % Zimbabwe % Ontwikkelingen in emigratie Veel Nederlandse kinderen verhuizen jaarlijks met hun ouders mee naar het buitenland. Tot 2006 bleef hun aantal stijgen. In de jaren daarna nam hun aantal wat af, tot 2010 en 2011, toen het aantal vertrekkende kinderen weer begon op te lopen (Bron: CBS). Grofweg volgt deze trend de algemene emigratiecijfers van Nederlanders Emigratie kinderen 4-18 jr uit Nederland (Bron: CBS) Top 10 emigratielanden voor kinderen van 4-18 jaar (Bron: CBS) 1. België 2. Verenigd Koninkrijk 3. Duitsland 4. Nederlandse Antillen en Aruba 5. Verenigde Staten 6. Frankrijk 7. Spanje 8. Turkije 9. Canada 10. Marokko Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9

9 Terugkeer Van de kinderen die Nederland verlaten, keert ongeveer een derde binnen vijf jaar weer terug (gemiddeld genomen over de periode , bron: CBS). Juist voor deze kinderen is het volgen van Nederlands onderwijs in het buitenland van groot belang. De verwachting is overigens dat van het totaal aantal kinderen dat Nederlands onderwijs volgt (en zich hiermee bewust voorbereidt op een terugkeer) een nog groter percentage terugkeert. 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Percentage kinderen dat binnen 5 jaar na emigratie is teruggekeerd naar Nederland Meer informatie? Kijk voor meer informatie over Nederlands onderwijs in het buitenland en NOB op of neem contact met ons op via telefoonnummer 0031(0) Op de hoogte blijven van het laatste nieuws? Volg ons op twitter Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno /9