SECURITIES LENDING OM HET POTENTIEEL VAN PORTEFEUILLES TEN VOLLE TE BENUTTEN. Hoe het werkt:

Transcriptie

1 UITSLUITEND VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS SECURITIES LENDING OM HET POTENTIEEL VAN PORTEFEUILLES TEN VOLLE TE BENUTTEN MAART 2016 Inleiding Bij securities lending lenen ETF s hun aandelen of obligaties voor korte tijd uit om het rendement voor de aandeelhouders in het fonds op te voeren. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van securities lending uiteengezet. Daarnaast worden de voordelen en de risico s voor beleggers op een rijtje gezet, en wordt BlackRocks toonaangevende aanpak van securities lending beschreven. In het kort ``Hoewel securities lending niet zonder risico s is, kunnen aandeelhouders in een fonds er direct van profiteren. ``BlackRock is al drie decennia actief in het uitlenen van effecten namens haar cliënten en heeft zich in die periode gericht op het behalen van aantrekkelijke rendementen, waarbij rendement, risico en kosten in evenwicht gehouden worden. ``Sinds 1981 genereert BlackRock met het uitlenen van effecten inkomsten voor ieder fonds dat deelneemt aan securities lending, waaronder alle ishares ETF s 1. Basisinformatie over securities lending Bij securities lending-transacties lenen ETF s hun aandelen of obligaties voor korte tijd uit om de inkomsten voor de aandeelhouders op te voeren. Hoe werkt het? Het begint ermee dat een grote financiële instelling tijdelijk een aandeel of obligatie te leen vraagt. Om het aandeel of de obligatie te mogen lenen, moet de financiële onderneming het ETF een vergoeding betalen en een onderpand geven. Het ETF houdt het onderpand aan om verzekerd te zijn van terugbetaling als de lener het geleende aandeel of de geleende obligatie niet teruggeeft. De waarde van het onderpand moet hoger zijn dan de waarde van het geleende aandeel of de geleende obligatie, als buffer voor het geval de lener het effect niet teruggeeft. De financiële instelling zal het geleende aandeel of de geleende obligatie over het algemeen gebruiken om de marktrisico s te beperken, om short selling te vergemakkelijken of als onderpand in een andere transactie. In de flowchart aan de rechterkant ziet u een voorbeeld van een securities lending-transactie. De voordelen van securities lending Securities lending is een aanvullende, relatief veilige manier om de potentieel van een fonds te benutten en het stelt beleggers in staat hogere rendementen te behalen dan ze anders zouden krijgen. ETF-beleggers kunnen profiteren van securities lending doordat het fonds beter presteert: het fonds kan namelijk extra inkomsten genereren door een vergoeding te berekenen voor het uitlenen van de effecten. 1 In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstig rendement. Hoe het werkt: Om het proces op te starten: 1. Een grote financiële instelling vraagt een aandeel of obligatie te leen aan een ETF. De beleggingsmaatschappij vraagt om een onderpand, meestal aandelen en staatsobligaties, als waarborg voor de lening. 2. Zodra het onderpand ontvangen is, leent de beleggingsmaatschappij het aandeel of de obligatie uit aan de financiële instelling (de lener). 2 Onderpand Effect 1 Financiële instelling Wanneer het effect is uitgeleend: 3. Het onderpand wordt voor het fonds aangehouden op een speciale, afgeschermde rekening. 4. Als het aandeel of de obligatie dividend of coupons uitkeert terwijl het uitgeleend is, stuurt de financiële instelling het dividend of de coupons door naar de beleggingsmaatschappij. 3 4 Onderpand Inkomsten (zoals dividend) Om het proces af te ronden: Beleggingsmaatschappij Beleggingsmaatschappij Onderpandrekening Financiële instelling 5. Aan het eind van de leenperiode (of op verzoek van de beleggingsmaatschappij) moet de financiële instelling het aandeel of de obligatie teruggeven aan het fonds. 6. Daarop draagt het fonds het onderpand weer over aan de financiële instelling om het proces af te sluiten. 7. Gedurende het hele proces genereert het fonds extra inkomsten voor de beleggers in het fonds. Beleggingsmaatschappij 6 Effect Onderpand 5 Financiële instelling

2 De rendementen op securities lending verschillen gewoonlijk per beleggingscategorie, afhankelijk van de onderliggende vraag naar effecten. Van de geselecteerde fondsen hieronder, bijvoorbeeld, hebben ishares ETF s met aandelen in ontwikkelde markten tussen 0,7 bps en 18,1 bps verdiend, ishares ETF s met aandelen in opkomende markten tussen 8,7 bps en 47,8 bps verdiend en vastrentende ETF s tussen 2,0 bps en 18,4 bps verdiend in het jaar eindigend in maart Zie de onderstaande tabel voor de rendementen op securities lending in geselecteerde ishares-fondsen. 4 Voor de hieronder vermelde geselecteerde isharesfondsen kwam het inkomen uit securities lending neer op compensatie van de beheerskosten met een percentage tussen 2% en 58% in het jaar eindigend in december INKOMSTEN UIT SECURITIES LENDING VAN ENKELE ishares ETF s 3 ishares ETF Ticker Cumulatieve inkomsten uit securities lending (in bp) AANDELEN IN ONTWIKKELDE MARKTEN Inkomsten uit securities lending YE Q (Bp) Beheerskosten (bp) Beheerskosten gecompenseerd door uitlening (%) ishares MSCI Japan Small Cap ISJP % ishares EURO STOXX 50 EUE % ishares MSCI World IWRD % ishares Core FTSE 100 ISF % ishares S&P 500 IUSA % AANDELEN IN OPKOMENDE MARKTEN ishares MSCI Emerging Markets Small Cap UCITS ETF IEMS % ishares MSCI Turkey UCITS ETF ITKY % ishares MSCI Korea IKOR % ishares China Large Cap UCITS ETF FXC % ishares MSCI Emerging Markets IEEM % STAATSOBLIGATIES ishares Euro High Yield Corporate Bond UCITS ETF IHYG % ishares $ Treasury Bond 7-10yr UCITS ETF IBTM % ishares J.P. Morgan $ Emerging Markets Bond UCITS ETF SEMB % ishares Core Euro Corporate Bond UCITS ETF IEAC % ishares $ Emerging Markets Corp Bond UCITS ETF EMCP % Bron: BlackRock. Niet door de accountant gecontroleerde inkomsten uit van securities lending. Eén basispunt (1 bp) staat gelijk aan 0,01%. Uitsluitend ter illustratie. 2 In de 12 maanden eindigend op 31 maart De hierboven vermelde cumulatieve rendementen op securities lending zijn vanaf de introductie van securities lending tot 31 december De introductie van securities lending voor deze fondsen was na de startdatum aangegeven in de kolom. 4 De bovenstaande fondsen zijn geselecteerde topfondsen en vertegenwoordigen slechts een gedeelte van de fondsen die gebruik maken van securities lending. Securities lending-informatie over alle andere ishares-fondsen in EMEA kunt u vinden op ishares.nl. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstig rendement. VEELGESTELDE VRAGEN V: Hoe profiteren de financiële markten van securities lending? A: Securities lending is een belangrijke component van de financiële markten geworden. Sinds maart 2016 is wereldwijd ruim USD 15,2 biljoen aan vermogen beschikbaar voor uitlening, waarvan gemiddeld ruim USD 1,5 biljoen daadwerkelijk uitstaat. 5 Door securities lending neemt de liquiditeit toe, en daarmee wordt het gemakkelijker om transacties af te sluiten, wordt de koersvolatiliteit beperkt en dalen de transactiekosten. Aangezien securities lending-transacties short selling tot gevolg kunnen hebben waarbij beleggers geleende effecten verkopen omdat ze koersdalingen verwachten wordt securities lending soms beschouwd als gevaar voor de stabiliteit van de markt. De US Federal Reserve is echter tot de conclusie gekomen dat short selling de stabiliteit van de markt juist vergroot. Hun onderzoek heeft aangetoond dat short selling de koersen niet systematisch verlaagt, en dat het beperken van short selling zelfs kan leiden tot verminderde liquiditeit en hogere transactiekosten voor beleggers. 6 Dit is het gevolg van de dynamiek die hierboven beschreven wordt: securities lending en short selling verbeteren de liquiditeit en helpen beleggers het risico te verminderen. 5 Bron: Markit. 6 Bron: Federal Reserve Bank of New York Staff Report no. 518, Market Declines: Is Banning Short Selling the Solution? September

3 VEELGESTELDE VRAGEN V: Is er in de geschiedenis van BlackRock wel eens een lener in gebreke gebleven? A: Sinds BlackRock in 1981 begon met het securities lending-programma, zijn er slechts drie leners met uitstaande leningen in gebreke gebleven. In elk van deze gevallen was BlackRock in staat om de uitgeleende effecten met het onderpand terug te kopen, zonder verliezen voor onze cliënten. De risico s van securities lending Ledere belegging brengt enig risico met zich mee, maar de strikte en pragmatische benadering van BlackRock heeft inkomsten gegenereerd voor ieder fonds dat sinds 1981 effecten heeft uitgeleend, waaronder alle ishares ETF s. Het voornaamste risico bij securities lending is het risico dat een lener in gebreke blijft (het default-risico). Het risico dat een lener in gebreke blijft Aangezien er effecten uitgeleend worden, bestaat er altijd een risico dat een lener het geleende aandeel of de geleende obligatie niet teruggeeft. In zo n geval gebruikt de beleggingsmaatschappij het onderpand om vervangende effecten aan te kopen. Om het risico voor beleggers te minimaliseren, is het van belang dat ieder onderpand hoogwaardig en zeer liquide is. We bepalen eerst of een onderneming goedgekeurd kan worden als lener; daarna volgen we de lener enige tijd. Een onafhankelijk risico-afdeling dat losstaat van het securities lending-team beoordeelt de leners regelmatig. Nieuwe transacties worden door het systeem geblokkeerd wanneer een lener zijn limiet heeft bereikt. Als extra bescherming tegen het default-risico, garandeert BlackRock de ETF s dat ieder tekort dat ontstaat wanneer een onderpand na verkoop niet voldoende opbrengt om het uitgeleende effect opnieuw aan te kopen, door BlackRock volledig aangezuiverd wordt. We raden beleggers aan om hun ETF-beheerders te vragen naar de praktijk en de rendementen van securities lending Sinds 1981 genereert BlackRock inkomsten uit het uitlenen van effecten voor ieder fonds dat deelneemt aan securities lending, waaronder alle ishares ETF s VEELGESTELDE VRAGEN V: Welk deel van de inkomsten uit securities lending vloeit terug naar ishares ETF s die in Europa gevestigd zijn? A: ishares ETF-aandeelhouders ontvangen 62,5% van de bruto-inkomsten van securities lending. Een onderdeel van BlackRock fungeert als lending agent en houdt 37,5% van de bruto-inkomsten in. De kosten van het programma worden betaald uit het aandeel van de lending agent in de bruto-inkomsten. Dit omvat alle rechtstreekse operationele en bewaarkosten, zoals: ``Onderhoud van het platform. BlackRocks team van deskundigen in Londen, New York, San Francisco, Hong Kong en Tokyo maakt gebruik van de meest geavanceerde risicobeheertechnologie in de sector om de risico s te monitoren en waarde voor onze cliënten te genereren. We zijn ervan overtuigd dat onze unieke technologie het verschil maakt bij het nastreven van een goede performance en een lager risico. ``Bescherming tegen het default-risico. Zonder bijkomende kosten biedt BlackRock bescherming tegen verliezen die ETF-beleggers zouden kunnen lijden als een lener in gebreke blijft bij het teruggeven van een effect. We raden beleggers aan om hun ETF-beheerders te vragen naar de details van het securities lendingprogramma, en nog belangrijker naar de netto-opbrengsten voor aandeelhouders. Andere fondsaanbieders berichten wellicht dat ze een hoger percentage van de netto-inkomsten uit securities lending uitbetalen, maar ze zullen niet altijd onthullen welk deel van de bruto-inkomsten ze aan hun lending agents betalen. BlackRock is ervan overtuigd dat de nettoopbrengsten voor aandeelhouders, bij een duidelijke publicatie van risico s en kosten, de beste maatstaf zijn voor de voordelen van securities lending voor beleggers. BlackRock hanteert geen verborgen kosten. Het is belangrijk hierbij te bedenken dat sommige leningverstrekkers meer rendement weten te genereren uit een bepaalde combinatie van effecten dan anderen, dankzij hun grootte, expertise of informatievoorsprong. Van tijd tot tijd vergelijken we onze performance met die van onze concurrenten op grond van de gegevens van onafhankelijke derden. BlackRock richt zich al drie decennia op het behalen van aantrekkelijke rendementen, waarbij rendement, risico en kosten in evenwicht gehouden worden. 3

4 VEELGESTELDE VRAGEN V: Het komt dus niet vaak voor dat een lener in gebreke blijft, maar hoe goed is BlackRock voorbereid mocht dit toch gebeuren? A: BlackRocks Risk and Quantitative Analytics group (RQA) voert regelmatig simulaties uit waarin verschillende teams leren omgaan met een mogelijke default. Hierbij zijn zowel de securities lending-teams, als teams die zich bezighouden met juridische zaken, transacties, portefeuillebeheer en trading betrokken. De ervaringen die we tijdens deze simulaties opdoen en de integratie in het portefeuillebeheer zorgen dat we goed voorbereid zijn op het beheren van het fonds in het zeldzame geval dat een lener in gebreke zou blijven. V: Hoe wordt securities lending gereguleerd? A: Securities lending wordt veel toegepast en streng gereguleerd. Voor Europese ishares ETF s bepalen de UCITS-regels wie mag lenen of uitlenen, welk type onderpand aanvaardbaar is en welke informatie vereist is. De voornaamste toezichthouder voor ishares ETF s die in Ierland gevestigd zijn is de Central Bank of Ireland (CBI); voor fondsen die in Duitsland gevestigd zijn is dat de Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht (BaFin). V: Tot welk percentage worden activa uitgeleend? A: ishares heeft besloten om tot 100% van de netto vermogenswaarde van een fonds uit te lenen. In de praktijk lenen de meeste ishares ETF s aanzienlijk minder uit. In het jaar dat eindigde 31 maart 2015 was het gemiddeld uitgeleende percentage van de Europese ishares ETF s minder dan 11% 8. Informatie over individuele fondsen kunt u vinden op de website van ishares. BlackRock onderscheidt zich door risicomanagement, unieke technologie en strikte beheersprocessen Transparantie bij securities lending We raden beleggers aan om hun ETF-beheerders te vragen naar de praktijk van securities lending, en informatie in te winnen over de vergoedingen die de beheerders krijgen of over de betalingen die ze doen aan de lending agents van derden. BlackRock publiceert de inkomsten uit securities lending in het jaarverslag van ieder ishares ETF dat gebruik maakt van securities lending, en neemt daarbij ook BlackRocks aandeel van de inkomsten op, dat gebruikt wordt om het programma te leiden. De volgende gegevens worden regelmatig bijgehouden op de websites van EMEA ishares: ``De inkomsten die een ETF heeft gegenereerd uit securities lending. ``De partijen die in het voorgaande kwartaal effecten van ishares ETF s hebben geleend. ``Het percentage van de activa van een ETF dat is uitgeleend en het gemiddelde niveau van oververpanding. ``De onderpanden die per dag binnenkomen en de onderpandstructuur. BlackRocks aanpak van securities lending Wij zijn ervan overtuigd dat we onze securities lendingactiviteiten het beste op onze eigen platforms kunnen beheren, en besteden deze belangrijke taak dan ook niet uit aan derden. Daarom hebben we een eigen infrastructuur opgezet voor securities lending, zodat ieder onderdeel van onze uitleenactiviteiten in het belang van onze cliënten en met oog voor de risico s wordt uitgevoerd. ``Deskundig risicobeheer. BlackRock wordt door een aantal van de grootste ondernemingen en overheden ter wereld ingeschakeld om risico s te beheren. Voor onze aanpak van securities lending geldt hetzelfde. We kiezen voor een behoudende, weinig risicovolle aanpak en gebruiken Aladdin, ons unieke platform voor risico- en beleggingsbeheer, om de expertise van onze gespecialiseerde onderzoeks-, trading en risicobeheerteams te integreren. Alle beleggings- en trading teams, voor alle beleggingscategorieën wereldwijd, gebruiken Aladdin om onze cliënten te laten profiteren van de beste kansen in een risicogecontroleerde situatie. Deze synergie tussen deskundigen op het gebied van securities lending en onze portefeuille- en risicobeheerteams zorgt dat we het operationele risico van securities lending kunnen beperken zoals bewaarders of externe lending agents dat waarschijnlijk niet kunnen. 4

5 ``Onze unieke technologie. Ons gespecialiseerde team werkt aan op maat gemaakte rapportage-, transactieen trading systemen om transparantie en operationele efficiëntie te garanderen. Ons belangrijkste trading systeem (SLATE) stelt onze handelaren in staat om in snel veranderende markten waarde voor onze cliënten te genereren door ons eigen handelsonderzoek en gegevens over vraag en aanbod op het gebied van securities lending op een snelle, consistente en opschaalbare manier te gebruiken. Wie beter wil presteren dan de concurrentie, moet zijn kansen grijpen bij herwaardering; nu er op elk willekeurig moment tienduizenden leningen tegelijk uitstaan, zorgt SLATE dat de handelaren zich kunnen richten op de meest interessante kansen. De Global Loan Manager (GLM), onze unieke applicatie voor de verwerking van onderpanden en leningen, biedt een naadloos proces voor leningenbeheer, dat zich juist richt op de uitzonderingen. Want hoewel het zelden voorkomt dat een lener in gebreke blijft, is de GLM ontworpen om het default-proces systematisch te doorlopen en de risico s voor de belegger zoveel mogelijk te beperken. ``Gedegen beoordeling van leners. We selecteren zeer kredietwaardige leners op basis van een behoudende kredietanalyse die door ons risicoteam is opgesteld. Het risicoteam opereert onafhankelijk van de afdelingen die zich bezighouden met securities lending. We houden de financiële prestaties van onze leners nauwlettend in de gaten en bepalen individuele leenlimieten voor iedere lener om het default-risico tot een minimum te beperken. We zetten alle handelsactiviteit af tegen deze limieten en blokkeren nieuwe transacties wanneer de limiet bereikt is. We behouden ons ook te allen tijde het recht voor een effect terug te roepen of een lener te verplichten aanvullend onderpand te verschaffen. ``Eisen aan het onderpand. Voor Europese ishares ETF s zijn aandelen en staatsobligaties de meest gebruikelijke vorm van onderpand. We verlangen van leners dat het onderpand ten minste 102,5% van de waarde van de lening bedraagt en we houden het onderpand van de lener aan totdat de lener het geleende aandeel/obligatie heeft teruggegeven. Overigens worden onderpanden apart gehouden als activa van cliënten, en buiten de balans van de lener of van BlackRock gehouden. CONCLUSIE Als grootste vermogensbeheerder ter wereld, stelt BlackRock het belang van de cliënt altijd centraal. Securities lending is een aanvullende, relatief veilige manier waarop beleggers het potentieel van hun portefeuilles volledig kunnen benutten. Hoewel securities lending niet zonder risico s is, kunnen fondsbeleggers er direct van profiteren. BlackRock is al drie decennia actief in het uitlenen van effecten en heeft zich in die periode gericht op het behalen van aantrekkelijke rendementen, waarbij rendement, risico en kosten in evenwicht gehouden worden. ishares Euro High Yield Corporate Bond UCITS ETF ishares Core Euro Corporate Bond UCITS ETF ishares $ Treasury Bond 7-10yr UCITS ETF ishares J.P. Morgan $ Emerging Markets Bond UCITS ETF ishares MSCI Japan Small Cap UCITS ETF (Dist) ishares MSCI World ishares EURO STOXX 50 ishares MSCI Emerging Markets Small Cap UCITS ETF ishares MSCI Turkey UCITS ETF ishares $ Emerging Markets Corporate Bond UCITS ETF ishares Core FTSE 100 ishares S&P 500 ishares China Large Cap UCITS ETF ishares MSCI Emerging Markets ishares MSCI Korea 5

6 Meer weten? +31 (0) ishares.nl Informatie inzake toezichtswetgeving BlackRock Advisors (UK) Limited, gevestigd op het adres 12 Throgmorton Avenue, London, EC2N 2DL, Engeland, tel +44 (0) , dat een vergunning heeft ontvangen van de Financial Conduct Authority ( FCA ) en onder toezicht staat van de FCA, heeft dit documentuitsluitend voor professionele beleggers in Nederland uitgegeven. Geen andere persoon zou op basis van de informatie in dit document besluiten moeten nemen. Voor uw bescherming worden telefoongesprekken doorgaans opgenomen. ishares plc, ishares II plc, ishares III plc, ishares IV plc, ishares V, ishares VI en ishares VII (de vennootschappen ) zijn open-eind beleggingsmaatschappijen met variabel kapitaal naar Iers recht, waarvan de fondsen afzonderlijk aansprakelijk zijn, die zijn toegelaten door de Financial Regulator. Voor beleggers in Nederland De fondsen zijn aangemeld bij de Autoriteit Financiële Markten als EER-icbe s met een inkomend paspoort in de zin van artikel 2:72 Wet op het financieel toezicht, en hebben derhalve toestemming deelnemingen aan te bieden aan het Nederlandse publiek. De fondsen zijn derhalve beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 2:72 van de Wet op het financieel toezicht. Bijgevolg zijn de fondsen, met betrekking tot die notificatie, onderworpen aan de Wet op het financieel toezicht, de voorschriften die ingevolge daarvan worden bepaald en het toezicht terzake door de Autoriteit Financiële Markten. Exemplaren van alle documenten (d.w.z. het prospectus, het/de supplement(en), de laatste en voorgaande jaarverslagen en halfjaarlijkse verslagen van de fondsen en de voorwaarden van de fondsen) zijn in Nederland gratis verkrijgbaar ten kantore van de Nederlandse vertegenwoordiger, BlackRock Investment Management (UK) Limited Dutch Branch, Rembrandt Toren, 17e verdieping, Amstelplein 1, 1096 HA Amsterdam, Nederland of telefonisch via de informatielijn van de Nederlandse vertegenwoordiger op +31(0) Iedere beslissing om te beleggen dient uitsluitend gebaseerd te zijn op de informatie in het bij deze belegging behorende prospectus, de Essentiële Beleggersinformatie ( EBI ) en het meest recente halfjaarverslag en de niet door een accountant goedgekeurde halfjaarrekening en/of het jaarverslag en de door de accountant goedgekeurde jaarrekening. Beleggers dienen kennis te nemen van de specifieke risico s van dit fonds, zoals deze in de EBI en in het door het fonds uitgegeven prospectus gespecificeerd zijn. Beleggingsrisico Het beleggen in participaties of aandelen in fondsen is niet per se geschikt voor alle beleggers. BlackRock geeft geen garantie op de resultaten van de aandelen of fondsen. De koersen van beleggingen (die op beperkte markten kunnen worden verhandeld) kunnen stijgen of dalen en de kans bestaat dat de belegger het ingelegde vermogen niet terugkrijgt. Uw inkomen is niet vast maar kan aan schommelingen onderhevig zijn. In het verleden behaalde resultaten zijn geen indicator voor toekomstige resultaten. De waarde van de beleggingen die blootgesteld zijn aan vreemde valuta kan worden beïnvloed door valutaschommelingen. Wij herinneren u eraan dat uw financiële situatie en fiscale vrijstellingen kunnen veranderen. BlackRock doet geen uitspraken over de vraag of deze belegging geschikt is voor u en of deze aansluit bij uw persoonlijke behoeften en risicotolerantie. De gegeven informatie is slechts een samenvatting; beleggingen dienen te worden gedaan op basis van het huidige prospectus, dat kan worden opgevraagd bij BlackRock. Met betrekking tot genoemde producten is dit document uitsluitend bedoeld ter informatie; het dient in geen geval te worden opgevat als een beleggingsadvies of een aanbeveling, aansporing of uitnodiging om de hier genoemde effecten te kopen of te verkopen. Reproductie of verspreiding van document is verboden, tenzij met expliciete toestemming van BlackRock Advisors (UK) Limited. Uitsluiting van aansprakelijkheid FTSE is een handelsmerk in gezamenlijk eigendom van de London Stock Exchange plc en de Financial Times Limited (de FT ) en wordt onder licentie gebruikt door FTSE International Limited ( FTSE ). De FTSE China 25 Index en FTSE 100 Index worden berekend door of namens FTSE International Limited ( FTSE ). De Exchange, de FT en FTSE sponsoren, steunen noch doen aanbevelingen betreffende ishares China Large Cap UCITS ETF en ishares Core FTSE 100 en zijn op geen enkele wijze verbonden met de fondsen, en aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid met betrekking tot de emissie, het beheer en de handel ervan. Alle auteursrechten en databaserechten op de indexwaarden en lijst met onderliggende aandelen berusten bij FTSE. BlackRock Advisors (UK) Limited heeft een volledige licentie van FTSE verkregen om dergelijke auteursrechten en databaserechten bij de creatie van deze producten te gebruiken. De iboxx waarnaar in dit document wordt verwezen, is eigendom van Markit Indices Limited en wordt onder licentie gebruikt. Het ishares Euro High Yield Corporate Bond UCITS ETF wordt niet gesponsord, ondersteund, verkocht of aanbevolen door Markit Indices Limited. J.P. Morgan og J.P. Morgan EMBISM Global Core Index er varemærker ejet af JPMorgan Chase & Co. med licens til anvendelse til visse formål af BlackRock Institutional Trust Company, N.A. ( BTC ). ishares er et registreret varemærke under BTC. J.P. Morgan er indeksudbyder af det underliggende indeks. J.P. Morgan er ikke tilknyttet afdelingen, BFA, State Street, distributøren eller nogle af disses respektive associerede selskaber. J.P. Morgan leverer information om finansielle, økonomiske og investeringsmæssige forhold til finansmarkedet. J.P. Morgan beregner og vedligeholder J.P. Morgan EMBI SM Global Core Index, J.P. Morgan Emerging Markets Bond Index Plus, J.P. Morgan Emerging Markets Bond Index Global og Emerging Markets Bond Index Global Diversified. Fra- og tilvalg af værdipapirer i emerging market-obligationsindeksene afspejler på ingen måde en holdning til værdipapirets investeringsegenskaber. Dit fonds wordt niet gesponsord, ondersteund, verkocht of aanbevolen door Morningstar. Morningstar draagt geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid, impliciet noch expliciet, jegens eigenaars van aandelen in het fonds of jegens andere personen met betrekking tot de geschiktheid van beleggingen in aandelen in het algemeen of het fonds in het bijzonder of de mate waarin de Morningstar Emerging Markets Corporate Bond Index (de Index ) geschikt is om de prestaties van de aandelenmarkt in het algemeen te volgen. De enige relatie die Morningstar heeft met de Firma of met de BlackRock groep is dat zij bepaalde handelsmerken en handelsnamen van Morningstar en van de Index die bepaald, samengesteld en berekend wordt door Morningstar in licentie hebben gegeven aan de BlackRock groep, zonder nadere band met de BlackRock groep, de Firma of het Fonds. Morningstar heeft geen verplichting om bij de bepaling, samenstelling of berekening van de Index rekening te houden met de behoeften van de BlackRock groep of de eigenaars van aandelen in het Fonds. Morningstar is niet verantwoordelijk voor en heeft niet bijgedragen tot het bepalen van de koersen en het aantal aandelen van het Fonds, het tijdstip van uitgifte of verkoop van deze aandelen of het bepalen en berekenen van de verhouding waarin aandelen van het Fonds kunnen worden omgeruild tegen contant geld. Morningstar heeft geen verplichting of aansprakelijkheid met betrekking tot de administratie, de marketing of het verhandelen van aandelen in het Fonds. Morningstar geeft geen garantie voor de juistheid of de volledigheid van de Index of van gegevens die hier deel van uitmaken; Morningstar draagt ook geen verantwoordelijkheid voor enige fouten of tekortkomingen of hieruit voortvloeiende schade. Morningstar geeft geen garantie, impliciet noch expliciet, met betrekking tot de resultaten die kunnen worden behaald door de BlackRock groep, eigenaars van aandelen in het Fonds of enige andere personen of rechtspersonen door gebruik te maken van de Index of hierin begrepen gegevens. Morningstar geeft geen enkele expliciete of impliciete garantie en wijst iedere aansprakelijkheid van de hand met betrekking tot de verhandelbaarheid of geschiktheid voor een specifiek doel of gebruik met betrekking tot de Index of enige hierin begrepen gegevens. Zonder beperking van het hiervoor vermelde zal Morningstar in geen enkel geval aansprakelijkheid aanvaarden voor enige bijzondere, strafrechtelijke, directe, indirecte of gevolgschade (met inbegrip van gemiste winst) die voortvloeit uit het gebruik van de Index of enige hierin begrepen gegevens, zelfs als Morningstar van de mogelijkheid van dergelijke schade op de hoogte is gesteld. De fondsen die worden geïndexeerd op basis van de MSCI indexen worden niet gesponsord, gesteund of gepromoot door MSCI, en MSCI draagt geen aansprakelijkheid voor deze fondsen of voor een index waarop deze fondsen gebaseerd zouden zijn. Een prospectus met een meer gedetailleerde beschrijving van de beperkte relatie tussen MSCI enerzijds en BlackRock Advisors (UK) Limited of eventuele verbonden fondsen anderzijds is verkrijgbaar bij BlackRock Advisors (UK) Limited. Standard & Poor s en S&P zijn geregistreerde handelsmerken en S&P 500 is een handelsmerk van Standard & Poor s Financial Services LLC, die voor bepaalde doeleinden in licentie zijn gegeven aan BlackRock Fund Advisors of daaraan gelieerde ondernemingen. ishares is een geregistreerd handelsmerk van BlackRock Fund Advisors of daaraan gelieerde ondernemingen. ishares S&P 500 UCITS ETF (Dist) wordt niet ondersteund, gesponsord, verkocht of aanbevolen door S&P en S&P doet geen uitspraken over de aantrekkelijkheid van dit product voor beleggers. EURO STOXX 50 is de intellectuele eigendom (inclusief geregistreerde handelsmerken) van STOXX Limited, Zürich, Zwitserland en/of van de licentiehouders daarvan en wordt onder licentie in gebruik gegeven.ishares EURO STOXX 50 wordt niet gesponsord, ondersteund, verkocht of aanbevolen door STOXX en/of diens licentiehouders en noch STOXX, noch diens licentiehouders dragen enige verantwoordelijkheid met betrekking tot dit fonds. ishares en BlackRock zijn geregistreerde handelsmerken van BlackRock Inc. of haar dochterondernemingen in de Verenigde Staten en elders BlackRock Advisors (UK) Limited. Geregistreerde vennootschap No Alle rechten voorbehouden. Telefoongesprekken kunnen gemonitord of opgenomen worden BlackRock, Inc. Alle rechten voorbehouden. BLACKROCK, BLACKROCK SOLUTIONS, ishares, BUILD ON BLACKROCK (BOUW MET BLACKROCK), SO WHAT DO I DO WITH MY MONEY (MAAR WAT KAN IK HET BESTE DOEN MET MIJN GELD?) en het gestileerde i logo zijn geregistreerde en ongeregistreerde handelsnamen (trademarks) van BlackRock, Inc. en haar dochterondernemingen in de Verenigde Staten en daarbuiten. Alle andere handelsnamen (trademarks) zijn van de respectievelijke eigenaren f-N-I-APR16-NL-EMEAiS