PLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID 1 INLEIDING...2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID 1 INLEIDING...2"

Transcriptie

1 PLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID Inhoudsopgave: 1 INLEIDING DEFINITIES EN CIJFERS Wat is eenzaamheid? Hoe wordt eenzaamheid gemeten? Eenzaamheid in Steenwijkerland Risicogroepen AANPAK VAN EENZAAMHEID Acties van betrokkene en omgeving Typen interventies Actiepunten Steenwijkerland INBEDDING, FINANCIERING EN TIJDPAD...8 BIJLAGE: Voorbeeld Signaleringskaart Heumen...9 1

2 1 INLEIDING Sommige mensen voelen zich eenzaam of zijn sociaal geïsoleerd. Zij hebben moeite met het opbouwen en onderhouden van (betekenisvolle) contacten. Wie geen of moeilijk aansluiting kan vinden bij anderen, kan niet volwaardig meedoen in de samenleving. Meedoen in de samenleving staat centraal in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ook wij willen dat iedereen kan meedoen in de samenleving, zoals verwoord in het hoofdstuk Steenwijkerland leeft van het collegeprogramma Eenzaamheid belemmert het volwaardig kunnen meedoen in de samenleving. Voorkomen en bestrijden van eenzaamheid maakt dan ook onderdeel uit van het collegeprogramma. Het schrijven van een plan van aanpak is hiertoe de eerste aanzet. Doel van dit plan van aanpak is om meer zicht te krijgen op eenzaamheid van inwoners van Steenwijkerland, zodat een keuze gemaakt kan worden uit adequate ondersteuningsmogelijkheden binnen bestaande budgetten. Hiertoe wordt eerst het begrip eenzaamheid en de omvang van het probleem in Steenwijkerland onder de loep genomen. Vervolgens worden mogelijke acties c.q. interventies om eenzaamheid aan te pakken op een rijtje gezet. Dit resulteert in drie actiepunten voor onze gemeente. Om de continuïteit te waarborgen worden de actiepunten ingebed in bestaand beleid en uitgezet in de tijd. 2 DEFINITIES EN CIJFERS 2.1 Wat is eenzaamheid? Eenzaamheid wordt omschreven als het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties (De Jong Gierveld en Van Tilburg, 2007). Het kan zijn dat het aantal contacten dat men heeft met andere mensen geringer is dan men wenst. Het kan ook zijn dat de kwaliteit van de gerealiseerde relaties achterblijft bij de wensen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen emotionele en sociale eenzaamheid. Emotionele eenzaamheid ontstaat bij een subjectief ervaren gemis van een intieme relatie, een emotionele band met een partner of met een vriend(in). Sociale eenzaamheid ontstaat doordat iemand (te) weinig persoonlijke relaties heeft of doordat de kwaliteit van de relaties minder is dan gewenst. Eenzaamheid is een gevoel. Het zit in een persoon en is daardoor van buitenaf niet zichtbaar. Het probleem kan daardoor gemakkelijk onderschat worden. 2.2 Hoe wordt eenzaamheid gemeten? Het meten van eenzaamheid is niet gemakkelijk, omdat het een subjectief verschijnsel is. Alleen rapportage van de persoon zelf geeft daardoor inzicht in de mate van eenzaamheid. De meest bekende Nederlandse vragenlijst om eenzaamheid te meten is de eenzaamheidsschaal van De Jong Gierveld. Deze lijst is bedoeld voor onderzoek onder grote groepen mensen en bestaat uit 11 uitspraken over sociale en emotionele eenzaamheid. Een uitspraak voor het meten van emotionele 2

3 eenzaamheid is bijvoorbeeld: Ik mis een echte goede vriend of vriendin. Sociale eenzaamheid wordt gemeten met onder andere de uitspraak: Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht. Op basis van de antwoorden op de 11 items kan een totaalscore berekend worden, die van 0 tot 11 loopt. Hoe hoger de score, hoe groter de ervaren eenzaamheid. Afhankelijk van de score, vindt indeling plaats in 4 categorieën van eenzaamheid. Deze indeling is als volgt: Totaalscore op 11 items Indicatief voor < 3 geen eenzaamheid > 3 en < 9 aanwezigheid van eenzaamheid 9 of 10 ernstige eenzaamheid 11 zeer ernstige eenzaamheid Periodiek wordt door de GGD de eenzaamheid onder volwassenen en ouderen in Steenwijkerland gemeten. Om te bepalen in hoeverre inwoners gevoelens van eenzaamheid ervaren, wordt gebruik gemaakt van de eenzaamheidsschaal van De Jong Gierveld. De navolgende cijfers zijn dan ook op basis van dit meetinstrument tot stand gekomen. 2.3 Eenzaamheid in Steenwijkerland In Nederland geeft ongeveer 30% van de volwassen bevolking aan zich (wel eens) eenzaam te voelen. Door de GGD is de eenzaamheid onder volwassenen en ouderen in Steenwijkerland gemeten. De GGD IJsselland heeft in 2008 een gezondheidsmonitor onder volwassenen en in 2010 onder ouderen (65-plussers) uitgevoerd. De meting van eenzaamheid maakte hier onderdeel van uit en de resultaten worden hieronder weergegeven. Mate van eenzaamheid in Steenwijkerland t.o.v. de regio Categorie van eenzaamheid % Geen % % % Zeer Hoge Matig Ernstig Ernstig score* Regio IJsselland totaal volwassenen (19-65 jaar) % Regio IJsselland totaal ouderen ( jaar) % Steenwijkerland totaal volwassenen (19-65 jaar) % Steenwijkerland totaal ouderen ( jaar) % * % Ernstig + % Zeer ernstig Vergeleken met de regio IJsselland ervaren in Steenwijkerland in totaal meer volwassenen en ouderen een bepaalde mate van eenzaamheid: 37% volwassenen in de regio t.o.v. 42% in Steenwijkerland en 42% 65 plussers in de regio t.o.v. 44% in Steenwijkerland. De vergelijking tussen volwassenen en ouderen laat zien dat eenzaamheid van alle leeftijden is. Van de volwassenen van jaar in Steenwijkerland voelt 9% zich (zeer) ernstig eenzaam. Voor de groep van 65 jaar en ouder bedraagt dit aandeel 6%. Wat betreft onderscheid tussen mannen en vrouwen blijkt dat onder ouderen (65 plussers) meer mannen (49%) dan vrouwen (39%) een bepaalde mate van eenzaamheid ervaren. Verder blijkt dat sociale eenzaamheid bij meer ouderen voorkomt dan emotionele eenzaamheid en dat in 3

4 Steenwijkerland mannen vaker te maken hebben met sociale eenzaamheid dan vrouwen (56% versus 35%). Onder ouderen is door GGD IJsselland eerder, in 2007, een gezondheidsmonitor uitgevoerd. Als de cijfers van 2010 hier tegenover afgezet worden blijkt dat de eenzaamheidsproblematiek onder ouderen in Steenwijkerland is toegenomen van 33% in 2007 naar 44% in Het percentage ouderen dat matig eenzaam is, is het sterkst gestegen van 28% naar 36%. De eenzaamheid is sinds 2007 toegenomen bij voornamelijk mannen. 2.4 Risicogroepen Zoals uit voorgaande cijfers blijkt, komt eenzaamheid onder alle leeftijden, onder mannen en vrouwen voor. Uit nadere onderzoeken is gebleken dat een aantal risicogroepen naar voren komt. De volgende risicogroepen verdienen de aandacht: - alleenwonenden - mensen zonder werk - mensen met een laag opleidingsniveau - mensen met een laag inkomen, waaronder ouderen met alleen AOW - mensen die zich psychisch niet (helemaal) gezond voelen en die een hoog risico hebben op een angst- of depressiestoornis - ouderen met lichamelijke beperkingen - oude ouderen (75 plus en vooral 85 plus, meer mannen dan vrouwen) Een specifieke risicogroep voor eenzaamheid zijn mantelzorgers. Doordat zij veel tijd en energie richten op verzorging, gaat dit vaak ten koste van het onderhouden van hun eigen sociale netwerk. 3 AANPAK VAN EENZAAMHEID 3.1 Acties van betrokkene en omgeving Om gevoelens van eenzaamheid te verminderen is niet altijd de inzet van professionele hulpverleners nodig. Naast de eenzame persoon zelf, kan ook de naaste omgeving actief proberen de situatie van eenzaamheid tegen te gaan of te verlichten. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende mogelijkheden: het aantal sociale contacten vergroten of de kwaliteit van de contacten verbeteren; het verbeteren van/meer energie steken in bestaande vriendschappen; de wensen en behoeften aanpassen aan de realiteit; het gemis minder erg maken door anders te gaan aankijken tegen de betekenis van het gemis. Niet iedereen gaat het zelf aanpakken van het eenzaamheidsprobleem goed af. Als er meer ondersteuning nodig is, kan een interventie nodig zijn. Eenzaamheidsinterventies zijn pogingen van professionele hulpverleners om eenzaamheid onder mensen tegen te gaan of te verlichten. Methoden die eenzaamheid tegengaan kunnen ingedeeld worden in 5 typen interventies, die hierna worden toegelicht (Movisie, verkennend onderzoek binnen thema Eenzaamheid, augustus 2010). 4

5 3.2 Typen interventies De 5 typen eenzaamheidsinterventies kunnen als volgt geclusterd worden. 1. Algemene voorlichting en mentaliteitsverandering Via algemene voorlichting en mentaliteitsverandering wordt geprobeerd mensen te bewegen anders te denken of zich anders te gedragen. Het gaat hier om interventies, zoals tijdelijke landelijke campagnes. Een voorbeeld is de onlangs, in september, door de Coalitie Erbij georganiseerde Nationale Week tegen Eenzaamheid. Doel was een krachtige impuls te geven aan de bestrijding van eenzaamheid in Nederland. 2. Bevordering van deskundigheid van hulpverleners Het doel van de bevordering van deskundigheid van hulpverleners is om zowel beroepskrachten als vrijwilligers te leren eenzaamheid beter te signaleren en adequaat op eenzaamheidsproblemen te reageren. Hierbij kan gedacht worden aan cursussen en informatiebijeenkomsten voor sociale professionals. 3. Sociaal-culturele activering en ontmoeting Sociaal-culturele activering en ontmoeting is een type interventie, direct gericht op eenzame mensen. Het doel is om de sociale omgeving van de eenzame persoon contactrijker te maken. Het accent van sociaal-culturele activiteiten ligt meestal op de activiteit en de gezelligheid, waarmee randvoorwaarden worden gecreëerd om contacten te leggen. Het voorkomen of verminderen van eenzaamheid is daarbij het uiteindelijke doel. Deze indirecte benadering kan goed werken, omdat er een taboe rust op eenzaam zijn. Voorbeelden zijn: laagdrempelige eetgelegenheden, 50plusnet.nl, studiekringen en telefooncirkel. 4. Persoonlijke activering Het doel van persoonlijke activering is mensen bewust te maken van hun eenzaamheidsbevorderende houding of gedrag en hen te begeleiden bij het veranderen van hun situatie. Persoonlijke aanpak en stimulering staan centraal. De nadruk ligt op het geven van aandacht en emotionele en praktische steun om de sociale redzaamheid te versterken. Persoonlijke activering is minder laagdrempelig dan sociaal-culturele activering, omdat mensen zich bewust moeten zijn van hun eigen eenzaamheidsbevorderende houding en gedrag. Voorbeelden zijn: activerend huisbezoek, maatjesprojecten, vriendschappelijk huisbezoek. 5. Cursussen, gespreksgroepen en therapie Cursussen, gespreksgroepen en therapie zijn interventies die erop gericht zijn om een blijvende verandering aan te brengen in eenzaamheidsbevorderende factoren die bij het individu zelf liggen. Hierbij kan gedacht worden aan assertiviteitscursussen en vriendschapscursussen ter verbetering van sociale vaardigheden. Deze cursussen en gespreksgroepen worden meestal uitgevoerd door beroepskrachten in het welzijnswerk. Therapie wordt meestal gegeven door psychotherapeuten en maatschappelijk werkers binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Kanttekeningen bij keuze uit interventies Een interventie heeft nauwelijks kans van slagen als de betrokkene niet bereid is om tijd en energie te steken in het aanpakken van de eenzaamheid. Daarom moet, na analyse van de eenzaamheidsproblematiek, steeds nagegaan worden in welke mate de potentiële deelnemer gemotiveerd is om iets aan zijn of haar eenzaamheid te doen. 5

6 Wanneer voor een interventie gekozen wordt, is het zaak om ook alert te zijn op mogelijke negatieve neveneffecten. Een voorbeeld van een negatief neveneffect hangt samen met de tijdelijke aard van de meeste interventies. Wanneer een deelnemer na een periode van aandacht weer op eigen kracht verder moet, kan dat tot gevoelens van teleurstelling of afwijzing leiden. Daarom moet een interventie zorgvuldig afgebouwd worden. 3.3 Actiepunten Steenwijkerland Zoals in de inleiding gezegd, wordt in dit plan een keuze gemaakt uit adequate ondersteuningsmogelijkheden om eenzaamheid onder inwoners van Steenwijkerland te voorkomen en te bestrijden. Een randvoorwaarde daarbij is dat de uit te voeren acties plaatsvinden binnen bestaande budgetten. Onze uitgangspunten zijn: - Er is respect voor de zelfstandigheid van de burger. Deze voert zelf de regie over zijn of haar leven. De hulpverlener heeft daarbij een ondersteunende rol. - De benadering om eenzaamheid aan te pakken is: gericht op een brede doelgroep met specifieke aandacht voor de risicogroepen, vraaggericht, laagdrempelig en pragmatisch. Wij streven naar het volgende maatschappelijke effect: o Minder dan 7% van de volwassenen en 4% van de ouderen is (zeer) ernstig eenzaam. Onze actiepunten zijn gericht op: algemene voorlichting over eenzaamheid faciliteren van zowel Wmo-consulenten als vrijwilligers, zodat zij beter in staat zijn eenzaamheid te signaleren en hierop adequaat te reageren signalering in combinatie met sociaal-culturele activering Wij zetten niet direct in op persoonlijke activering en ook niet direct op cursussen/ gespreksgroepen/therapie. Persoonlijke activering is minder laagdrempelig, omdat het uiteindelijk om verandering van eenzaamheidsbevorderend gedrag gaat. Het gaat hier om vaak wat langdurigere trajecten, zoals maatjesprojecten, die zorgvuldig afgebouwd moeten worden. Voor het opzetten van dergelijke projecten zijn nieuwe financiële middelen nodig, die op dit moment niet beschikbaar zijn. Bij methoden, zoals gespreksgroepen en therapie, komt de overlap met de zorgsector in beeld. De rol van de gemeente voert hier niet verder dan het informeren over verwijsmogelijkheden naar professionals. De 3 actiepunten voor de komende periode ( ) worden hieronder nader uiteengezet. Actiepunt 1 Informatie over eenzaamheid en inschakelen sociaal netwerk meer onder de aandacht brengen. Het onderwerp eenzaamheid en wat inwoners hier zelf actief aan kunnen doen zal meer aandacht krijgen via diverse kanalen. Onlangs is hier in het kader van de Nationale Week tegen Eenzaamheid al aandacht aan besteed op de gemeentepagina van de Steenwijkerland Expres. Relevante informatie zal vaker geplaatst worden. Daarnaast zal informatie verspreid worden via de gemeentelijke website en de websites van betrokken organisaties. 6

7 Actiepunt 2 Een methode bieden ter facilitering van zowel Wmo-consulenten als vrijwilligers, gericht op het beter kunnen signaleren van eenzaamheid en het adequaat reageren hierop. Dankzij de anonieme vragenlijsten blijkt dat een aanzienlijk aantal inwoners eenzaam is, maar het is moeilijk deze mensen op het spoor te komen. Eenzame mensen kloppen veelal niet zelf bij de hulpverlening aan. Signalering is daarom een eerste belangrijke stap om eenzaamheid aan te kunnen pakken. Na het (h)erkennen van de problematiek, moeten de juiste stappen genomen worden om adequate hulp te bieden. In bepaalde gemeenten is een signaleringskaart, waarmee eenzame mensen opgespoord kunnen worden en informatie over de persoonlijke situatie in kaart wordt gebracht, een succesvol middel gebleken. Op basis daarvan kan efficiënt beoordeeld worden welke hulp passend is. Een voorbeeld van een signaleringskaart, die door de gemeente Heumen gebruikt wordt, is als bijlage toegevoegd. Steenwijkerland zal een dergelijke signaleringskaart introduceren en integreren in de kanteling van werkwijze van Wmo-consulenten die huisbezoeken afleggen. Daarnaast zullen vrijwilligers, waaronder de Vrijwillige Ouderen Adviseurs, over het beter kunnen signaleren van eenzaamheid en het adequaat reageren hierop via een signaleringskaart geïnformeerd worden. De benadering zal hierbij gericht zijn op een brede doelgroep met specifieke aandacht voor de risicogroepen: alleenwonenden, mensen zonder werk, mensen met een laag opleidingsniveau, mensen met een laag inkomen, mensen die zich psychisch niet (helemaal) gezond voelen, ouderen met lichamelijke beperkingen, oude ouderen (75 plus en vooral 85 plus, meer mannen dan vrouwen) en mantelzorgers. Actiepunt 3 Toegankelijkheid sociaal-culturele kaart op activiteitenniveau vergroten Eenzaamheid, waarbij een te klein sociaal netwerk het probleem is, kan verminderd worden door de sociale omgeving van de eenzame persoon contactrijker te maken. Een oplossing kan gevonden worden in laagdrempelige activiteiten op wijkniveau, waardoor de sociale participatie vergroot wordt. Op dit gebied bestaan in Steenwijkerland al veel initiatieven, waaronder activiteiten zoals kaarten, biljart, muziek, zang, dans en gymnastiek. Het is belangrijk inzicht te hebben in het in de dorpen en kernen aanwezige aanbod van activiteiten- en ontmoetingsmogelijkheden. Een goede toegankelijke sociaal-culturele kaart is hierbij een belangrijk hulpmiddel voor zowel de doelgroep als signaleerders/hulpverleners. Steenwijkerland zal het aanbod van activiteiten- en ontmoetingsmogelijkheden in de dorpen en kernen op een overzichtelijke manier toegankelijk maken. Hiertoe wordt niet opnieuw een sociaalculturele kaart ontwikkeld, maar zal aansluiting gezocht worden bij al bestaande initiatieven op dit gebied. 7

8 4 INBEDDING, FINANCIERING EN TIJDPAD Actiepunt Betrokken Financiering Tijdpad organisatie(s) 1. Informatie over Gemeente Binnen bestaande Vanaf 2012, minimaal eenzaamheid en budget. 2 x per jaar inschakelen sociaal Steenwijkerland netwerk meer onder Expres en de aandacht brengen. gemeentelijke site Inbedden in: Communicatie en websiteontwikkeling 2. Een methode bieden Gemeente (Wmo- Binnen bestaande Vormgeven ter facilitering van consulenten) budget. signaleringskaart: zowel Wmo- 1 ste kwartaal 2012 consulenten als Bureau vrijwilligers, gericht Vrijwilligerswerk, Introductie onder op het beter kunnen Timpaan (rol in het Wmo-consulenten en signaleren van verzamelen van en vrijwilligers: eenzaamheid en het reageren op signalen) 2 de kwartaal 2012 e.v. adequaat reageren hierop. Zorggroep Oude en Nieuwe Land (indirect, Inbedden in: onderdeel Algemeen Nieuwe gekantelde Maatschappelijk Werk) werkwijze Wmoconsulenten en vrijwilligersbeleid 3. Toegankelijkheid MEE Binnen bestaande 2 de helft 2012 e.v. sociaal-culturele kaart budget. op activiteitenniveau vergroten. Inbedden in: Websiteontwikkeling 8

9 BIJLAGE: Voorbeeld Signaleringskaart Heumen Herken eenzaamheid! Signaleringskaart gemeente Heumen Signalen van eenzaamheid Rusteloos, angstig, depressief, agressief Extreem schuw Onbereikbaar (kapotte bel, niet opendoen, geen telefoon) Verontrustend alcoholgebruik Gezondheidsklachten (lichamelijk en/of psychisch) Psychische klachten Iemand die eenzaam is heeft weinig zelfvertrouwen... piekert veel... is sterk op zichzelf gericht Gedrag Iemand die eenzaam is is gesloten... stelt zich op als slachtoffer... houdt afstand of claimt juist... is sociaal onhandig Risicofactoren Iemand heeft meer kans om te vereenzamen bij: Verlies van partner, kind of dierbare Familieconflicten Chronische ziekten (lichamelijk of psychisch) Weinig contacten in de buurt Inkomensachteruitgang Ongewenste woonsituatie Geen deelname aan de samenleving wij zorgen voor elkaar 9

10 Twijfel? Vragen? Vraagwijzer! Voor vragen en advies Neem contact op met Vraagwijzer als u bij iemand meerdere signalen van deze kaart ziet (zie voorzijde)... zich zorgen maakt over een persoon of situatie... met iemand geen contact kunt krijgen... twijfelt of vragen hebt Samen met u onderneemt Vraagwijzer actie of verwijst door. Vraagwijzer is bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot uur en op maandagavond van tot uur. U kunt langsgaan bij Vraagwijzer, bellen of mailen. Kerkplein AC Malden (gemeentehuis) t (024) e vraagwijzer@heumen.nl Wat is eenzaamheid? Iemand is eenzaam als hij* minder (goede) contacten heeft dan hij wenst, hij dit als een groot gemis ervaart en niet in staat is dit zelf te veranderen.[heumense definitie] * waar hij staat, kunt u natuurlijk ook zij lezen. Eenzaam of geïsoleerd? Eenzame mensen voelen zich voortdurend eenzaam, maar hebben wel contacten. Geïsoleerde mensen voelen zich eenzaam én hebben geen of nauwelijks contacten. wij zorgen voor elkaar 10

Onderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend

Onderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 22 december 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00987 Onderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend Beknopte samenvatting: In de raad van

Nadere informatie

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?

Nadere informatie

Samen tegen eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Contact Kom Erbij Bezoek- en postadres

Samen tegen eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Contact Kom Erbij Bezoek- en postadres Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt

Nadere informatie

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt

Nadere informatie

Samen tegen eenzaamheid

Samen tegen eenzaamheid Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en

Nadere informatie

Factsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen

Factsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen Gelderland-Zuid Factsheet Eenzaamheid Onderzoek onder volwassenen en ouderen Onderzoek naar eenzaamheid De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim 22.000 zelfstandig wonende inwoners van

Nadere informatie

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te

Nadere informatie

Bedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes!

Bedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes! Peiling: uw mening over de aanpak van eenzaamheid Welkom Bedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes! Vraag 1 Ik ben werkzaam bij / zet mij in voor de volgende

Nadere informatie

Signaleren en aanpak van. eenzaamheid. www.cvo.vu.nl

Signaleren en aanpak van. eenzaamheid. www.cvo.vu.nl Signaleren en aanpak van eenzaamheid www.cvo.vu.nl Meer informatie over deze brochure vindt u op de website www.cvo.vu.nl. Op deze site kunt u exemplaren van de brochure bestellen of een PDF-bestand downloaden.

Nadere informatie

Eenzaamheid onder ouderen

Eenzaamheid onder ouderen Eenzaamheid onder ouderen Een inventarisatie van de stand van zaken en van een mogelijke aanpak in Ede (versie 31 oktober 2011) Op 3 februari 2011 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over eenzaamheid

Nadere informatie

Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak

Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak Erbij - Ledenbijeenkomst 30 maart 2017 Theo van Tilburg Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam T.G.van.Tilburg@vu.nl 1 2 Zicht

Nadere informatie

Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij

Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij Door TNS/NIPO oktober/november 2008 1. Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem en treft veel Nederlanders direct in hun welzijn. Het

Nadere informatie

Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren. Leen Heylen

Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren. Leen Heylen Do s en don ts bij aanpak van eenzaamheid bij thuiswonende senioren Leen Heylen Inhoud Oud en eenzaam? Een situatieschets Definitie eenzaamheid Sociale en emotionele eenzaamheid Wat maakt ouderen kwetsbaar

Nadere informatie

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Movisie Voor een duurzame positieve verandering Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Programma Wat is eenzaamheid en vereenzamen? Wat weten we uit onderzoek over wat werkt?

Nadere informatie

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS 2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming

Nadere informatie

Eenzaamheid. Aanleiding. Beschrijving. Eenzaamheid

Eenzaamheid. Aanleiding. Beschrijving. Eenzaamheid Eenzaamheid Aanleiding In het beleidsplan Wmo 2008-2011 is toegezegd specifieke aandacht te schenken aan de aanpak van eenzaamheid. Daartoe is op 30 maart 2011 een werkconferentie gehouden. Daarbij is

Nadere informatie

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures

Nadere informatie

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.

Eenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts. Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts. Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007 2007 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling

Nadere informatie

Inleiding. Doelen en uitgangspunten van het gemeentebestuur

Inleiding. Doelen en uitgangspunten van het gemeentebestuur Inleiding TRILL is een methodiek die de verantwoordelijkheden en de te leveren prestaties van betrokken partijen in kaart brengt. Zo moet de ambtenaar de beleidsdoelstellingen die door het gemeentebestuur

Nadere informatie

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid; 2. Het onderscheiden

Nadere informatie

GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld

GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld Samenvatting Eén op de acht volwassen Amsterdammers voelt zich ernstig. Dat is meer dan gemiddeld in Nederland. In vergelijking met voorgaande jaren voelen steeds meer

Nadere informatie

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I

Nadere informatie

FOCUS OP EENZAAMHEID IN MAASTRICHT

FOCUS OP EENZAAMHEID IN MAASTRICHT FOCUS OP EENZAAMHEID IN MAASTRICHT INKADERING Een nadere definiëring van het begrip eenzaamheid is noodzakelijk om te voorkomen dat bij de ontwikkeling van beleid een te ruime omschrijving zou leiden tot

Nadere informatie

Workshop. Signaleren eenzaamheid en dan. Zeist, mei 2019

Workshop. Signaleren eenzaamheid en dan. Zeist, mei 2019 Workshop Signaleren eenzaamheid en dan Zeist, mei 2019 Programma Wat is eenzaamheid? Cijfers, oorzaken en gevolgen Wat werkt wel en wat niet? Aanpak eenzaamheid: wat kun je doen? Van signaleren naar gesprek.

Nadere informatie

Eenzaamheid nader beschouwd. Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016

Eenzaamheid nader beschouwd. Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016 Eenzaamheid nader beschouwd Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016 Programma Deel 1 Deel 2 Kennismaking over en weer Signaleren Coalitie Erbij & Quiz Bespreekbaar maken Cijfers, oorzaken en gevolgen

Nadere informatie

Coalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015

Coalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 Coalitie Erbij De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 1. De landelijke Coalitie Erbij in 2 minuten 2. Wat is eenzaamheid? 3. De gezichten van eenzaamheid 4. De lokale aanpak van eenzaamheid

Nadere informatie

[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid

[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid [Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid Het bevorderen van zelfredzaamheid en volwaardig meedoen in de stad zijn de hoofddoelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Elke

Nadere informatie

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011 Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011 Onderzoek onder alle Wmo doelgroepen, waaronder klanten Wmo-loket, gebruikers hulp bij het huishouden, mantelzorgondersteuning en andere individuele voorzieningen

Nadere informatie

Commissie notitie. Onderwerp: Eenzaamheid.

Commissie notitie. Onderwerp: Eenzaamheid. gemeente Eindhoven 16R6662 Raadsnummer Inboeknummer 16bst00150 Dossiernummer 16.05.851 B&W beslisdatum 2 februari 2016 Commissie notitie Onderwerp: Eenzaamheid. Inleiding In het coalitieakkoord Expeditie

Nadere informatie

Eenzaamheid en de Wmo? Aandachtspunten voor de lokale agenda

Eenzaamheid en de Wmo? Aandachtspunten voor de lokale agenda Eenzaamheid en de Wmo? Aandachtspunten voor de lokale agenda AVI-toolkit 23 April 2015 Inhoudsopgave Eenzaamheid op de lokale agenda?... 3 1. Wat is eenzaamheid?... 3 2. Belangrijke ontwikkelingen... 4

Nadere informatie

8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel

8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel 8 Eenzaamheid bij ouderen in de regio Gelre-IJssel t Eenzaamheid komt onder alle bevolkingsgroepen voor, zowel onder jongeren als onder ouderen. Toch bestaat de indruk dat bij ouderen relatief meer eenzaamheidsgevoelens

Nadere informatie

Eenzaam ben je niet alleen

Eenzaam ben je niet alleen Eenzaam ben je niet alleen Wat is eenzaamheid? Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties. (Professor De Jong Gierveld)

Nadere informatie

Eenzaamheid bij vrijwilligers INSPIRATIE BOEKJE

Eenzaamheid bij vrijwilligers INSPIRATIE BOEKJE Eenzaamheid bij vrijwilligers INSPIRATIE BOEKJE Wat kunt u doen? Colofon Tekst: Michaëla Merkus, Shahrzad Nourozi Redactie: Esther den Breejen, Noëlle van Wijgerden Vormgeving: Suggestie & Illusie De tips,

Nadere informatie

#+ Postbus 15. gemeentebestuur. Afdeling RMO Team: Maatschappelijke Ontwikkeling

#+ Postbus 15. gemeentebestuur. Afdeling RMO Team: Maatschappelijke Ontwikkeling gemeentebestuur PURMEREI' #+ Postbus 15 1440 AA Purmerend telefoon 0299-452911 telefax 0299-452124 Afdeling RMO Team: Maatschappelijke Ontwikkeling Aan de gemeenteraad van Purmerend ons kenmerk 1322073

Nadere informatie

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' 'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige

Nadere informatie

Gemeente rapportage Nederweert Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016

Gemeente rapportage Nederweert Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 Gemeente rapportage Nederweert Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 Leeswijzer De onderstaande lokale rapportage is een korte samenvatting van de belangrijkste resultaten uit de Gezondheidsmonitor

Nadere informatie

EENZAAMHEID Inventarisatie en vooruitblik

EENZAAMHEID Inventarisatie en vooruitblik EENZAAMHEID Inventarisatie en vooruitblik Aanleiding Uw Raad heeft via een motie op 22 februari 2016 gevraagd om een notitie waarin de huidige infrastructuur ter bestrijding van eenzaamheid wordt weergegeven

Nadere informatie

Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland

Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland 0 Dit onderzoek is in 2012 uitgevoerd door Nanda Knol, 3 e jaars

Nadere informatie

Depressie in Zeeland

Depressie in Zeeland Depressie in Zeeland Kernpunten 15.000 119.000 19 jr en ouder ernstige depressieve klachten milde depressieve klachten ernstig depressieve klachten 19-24 jarigen 10 % 2012-2016 34% 57% 19-24 jarigen milde

Nadere informatie

Raadsvragen van het raadslid Ann Tuza van de fractie CDA, ingevolge artikel 43 van het reglement van orde van de gemeenteraad van Ede.

Raadsvragen van het raadslid Ann Tuza van de fractie CDA, ingevolge artikel 43 van het reglement van orde van de gemeenteraad van Ede. 2016/11 Raadsvragen van het raadslid Ann Tuza van de fractie CDA, ingevolge artikel 43 van het reglement van orde van de gemeenteraad van Ede. Binnengekomen d.d. 9 februari 2016 Betreft: Eenzaamheid Eenzaamheid

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Klanttevredenheidsonderzoek Het KTO is een wettelijke verplichting wat betreft de verantwoording naar de Gemeenteraad

Nadere informatie

Wat werkt bij aanpak van Eenzaamheid Haarlemse conferentie 2 maart 2017

Wat werkt bij aanpak van Eenzaamheid Haarlemse conferentie 2 maart 2017 Wat werkt bij aanpak van Eenzaamheid Haarlemse conferentie 2 maart 2017 Theo van Tilburg Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam Theo.van.Tilburg@vu.nl 1 Onderwerpen Wat is eenzaamheid Hoe vaak komt het

Nadere informatie

Gezondheid in beeld:

Gezondheid in beeld: Gezondheid in beeld: Gemeente Asten Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000 volwassenen

Nadere informatie

Thema Huisbezoek helpt

Thema Huisbezoek helpt Thema Huisbezoek helpt Project Eenzaamheid Barneveld 5 April 2011 Adrie ten Brinke (voorzitter Seniorenraad Barneveld) Els van Beurden (Wmo-adviseur gemeente Barneveld) 1 Inhoud presentatie Aanleiding

Nadere informatie

Behoefte aan verbondenheid

Behoefte aan verbondenheid Eenzaamheid aanpakken? Nan Stevens Psychogerontologie Radboud Universiteit Nijmegen Behoefte aan verbondenheid Een basale behoefte aan een aantal mensen waarbij er sprake is van Regelmatig contact Wederzijdse

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze

Nadere informatie

Geestelijke gezondheid

Geestelijke gezondheid In dit onderdeel wordt ingegaan op de geestelijke gezondheid van ouderen. De onderwerpen die worden aangesneden zijn psychische stoornissen en eenzaamheid. Volgens gegevens uit de Rapportage 2001 van het

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet.

Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet. Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet. Op 1 januari 2015 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) van kracht. De zes Drechtsteden zijn dan verantwoordelijk voor de ondersteuning

Nadere informatie

Meedoen en erbij horen

Meedoen en erbij horen Meedoen en erbij horen Resultaten van een mixed method onderzoek naar sociale uitsluiting Addi van Bergen, Annelies van Loon, Carina Ballering, Erik van Ameijden en Bert van Hemert NCVGZ Rotterdam, 11

Nadere informatie

Een handreiking voor vrijwilligers

Een handreiking voor vrijwilligers Waarschijnlijk overkomt het u wel eens dat u vermoedt dat een oudere eenzaam is. Eenzaamheid is lastig te herkennen en niet altijd makkelijk te bespreken. Deze brochure legt in vogelvlucht uit wat eenzaamheid

Nadere informatie

Zelfredzaamheidsmeter Uniek cliëntnummer

Zelfredzaamheidsmeter Uniek cliëntnummer Zelfredzaamheidsmeter Uniek cliëntnummer Onderstaande zelfredzaamheidsmeter ga je invullen voor de cliënt. Het betreft tien levensdomeinen van de cliënt. Voor elk levensdomein ga je kijken in hoeverre

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte

Nadere informatie

Ich bön d r väör dich!

Ich bön d r väör dich! Ich bön d r väör dich! Wie zijn wij? NaoberzorgPunt is een vereniging van betrokken inwoners en ondernemers in Roggel. Wij zijn een netwerkorganisatie en werken samen met de huisartsenzorg, ondernemersvereniging,

Nadere informatie

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Meer dan 15.000 mensen zijn vrijwilliger bij een Waarom dit manifest? organisatie voor Vrijwillige Thuishulp,

Nadere informatie

informatiebrief raad/commissie

informatiebrief raad/commissie Informatiebrief over tevredenheidsonderzoek Wmo 2012 Datum: 27 juni 2012 Docmannr.: 2012/9368 Onderwerp: Eindrapport naar de participatie en individueel welzijn binnen de Wmo in de Gemeente Schinnen Bijlagen

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

Week tegen Eenzaamheid Kom de deur uit. Coalitie Erbij. Juli 2012. TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga. TNS Nipo

Week tegen Eenzaamheid Kom de deur uit. Coalitie Erbij. Juli 2012. TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga. TNS Nipo Week tegen Eenzaamheid Kom de deur uit Coalitie Erbij Juli 2012 TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga Inhoud Conclusies en aanbevelingen 3 1 Inleiding en onderzoeksdoel 6 2 Fysieke en digitale contacten

Nadere informatie

Eenzaam ben je niet alleen

Eenzaam ben je niet alleen 8-12-2015 Kennismaking Eenzaam ben je niet alleen Samen werken aan een nieuwe blik op eenzaamheid en sociaal isolement Eigen ervaring eenzaamheid, sociaal isolement? persoonlijk en/of professioneel. Waarom

Nadere informatie

Visienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder

Visienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder Visienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Mensen die zich eenzaam voelen zijn over het algemeen angstiger, achterdochtiger, wantrouwiger

Nadere informatie

Burgervriendschappen. wiens zorg is dat? Ellen MJ Witteveen

Burgervriendschappen. wiens zorg is dat? Ellen MJ Witteveen Burgervriendschappen. wiens zorg is dat? Ellen MJ Witteveen Deltalezingen cyclus Gerion 13 juni 2013 Opbouw Burger? Vanuit overheidsperspectief Vanuit samenlevingsperspectief Vanuit professioneel perspectief

Nadere informatie

OVER EENZAAMHEID VAN THEORIE TOT PRAKTIJK. Leen Heylen

OVER EENZAAMHEID VAN THEORIE TOT PRAKTIJK. Leen Heylen OVER EENZAAMHEID VAN THEORIE TOT PRAKTIJK Leen Heylen OVERZICHT Theorie Definitie eenzaamheid Cijfers eenzaamheid Risicofactoren eenzaamheid Aanpak eenzaamheid DEFINITIE EENZAAMHEID Eenzaamheid is het

Nadere informatie

Toolkit Eenzaamheid Doelen Achtergrond

Toolkit Eenzaamheid Doelen Achtergrond Toolkit Eenzaamheid Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid. 2. Het onderscheiden van de soort eenzaamheid. 3. Het zoeken

Nadere informatie

Hoe sterk is de (eenzame) mantelzorger? Kennisdag 28 november 2017 Mieke Mes, specialist aanpak eenzaamheid en gespreksleider Coalitie Erbij

Hoe sterk is de (eenzame) mantelzorger? Kennisdag 28 november 2017 Mieke Mes, specialist aanpak eenzaamheid en gespreksleider Coalitie Erbij Hoe sterk is de (eenzame) mantelzorger? Kennisdag 28 november 2017 Mieke Mes, specialist aanpak eenzaamheid en gespreksleider Coalitie Erbij Eenzaamheid bij mantelzorgers in cijfers Uit onderzoek van Mezzo

Nadere informatie

Sociale netwerken. Waarom en hoe?

Sociale netwerken. Waarom en hoe? Sociale netwerken Waarom en hoe? Opbouw verhaal Zorg in Nederland -recente ontwikkelingen en hun achtergronden Verschijningsvormen en omvang informele zorg Zorg voor de informele zorg De kracht van netwerken

Nadere informatie

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje

Nadere informatie

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg P a g i n a 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Begrippen 1-2 3. Verschillen tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk 2 4. Mantelzorg in Rotterdam 2-3 5. Visie van Fener Zorg op mantelzorg en vrijwilligers

Nadere informatie

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,

Nadere informatie

Eenzaamheid. Gerben van Voorden

Eenzaamheid. Gerben van Voorden Eenzaamheid Gerben van Voorden Eenzaamheid (klik op de afbeelding om het filmpje te bekijken) Definitie Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van)

Nadere informatie

Gemeente Hoogeveen laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2017

Gemeente Hoogeveen laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2017 Gemeente Hoogeveen laat zien waar e zorg om draait oktober 2017 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de resultaten van dit landelijke initiatief, specifiek gericht op de gemeente Hoogeveen.

Nadere informatie

In de bijlage treft u een korte uiteenzetting aan over eenzaamheid in Nederland.

In de bijlage treft u een korte uiteenzetting aan over eenzaamheid in Nederland. Aan: Leden gemeenteraad en fractiemedewerkers cc. college van B&W cc. pers W ET HOUDER E.G.J. VAN DER WANT P OS T B US 9900 1201 GM HILVER S UM B EZOEKADR ES : R AADHUIS DUDOKPAR K 1 T ELEF OONNUMMER 14035

Nadere informatie

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID Werkconferentie 6 juli 2017 VOORWOORD DE WERKCONFERENTIE Mens onder de mensen zijn, meedoen en meetellen. Dingen voor jezelf of anderen

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

Algemene informatie MEE Friesland

Algemene informatie MEE Friesland Algemene informatie MEE Friesland Ondersteuning bij leven met een beperking Wie is MEE Friesland? MEE is een unieke organisatie waar mensen met een beperking en hun omgeving met vragen terecht kunnen

Nadere informatie

De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid

De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid Even voorstellen Mijn naam is Mieke Mes, deskundige op het gebied van aanpakken Eenzaamheid Vanuit mijn bedrijf MM-adviesburo

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

Eenzaamheid in Nederland Coalitie Erbij

Eenzaamheid in Nederland Coalitie Erbij Eenzaamheid in Nederland Coalitie Erbij Juli TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga Inhoud Conclusies en aanbevelingen 3 1 Inleiding en onderzoeksdoel 6 2 Eenzaamheid in Nederland 9 3 Kennis: bekendheid

Nadere informatie

Signaleringskaart Jonge mantelzorgers jaar

Signaleringskaart Jonge mantelzorgers jaar Signaleringskaart Jonge mantelzorgers 12 16 jaar Herken signalen die kunnen duiden op Jonge mantelzorgers 4-6, 6-9, 9-12, 12-18 Risicogroepen Jonge mantelzorger in beeld. Wat nu? Heeft u vragen rondom

Nadere informatie

Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam.

Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam. Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam. Het is zover, de Damster Zorgbalie is gerealiseerd! Het bieden van tijdige, juiste en prettige ondersteuning

Nadere informatie

Zingeving werkt! EEN RESULTAATGERICHTE AANPAK EENZAAMHEID

Zingeving werkt! EEN RESULTAATGERICHTE AANPAK EENZAAMHEID Zingeving werkt! EEN RESULTAATGERICHTE AANPAK EENZAAMHEID De combinatie van een ingewikkeld en maatschappelijk urgent onderwerp en een moderne aanpak is sterk. Het leven is saai, iedere dag hetzelfde.

Nadere informatie

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018 Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait december 2018 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de uitkomsten en ervaringen van inwoners van de gemeente Schiedam.

Nadere informatie

Doorbreek eenzaamheid. De integrale aanpak Jolanda Kroes (HG) en Job van t Veer (NHL)

Doorbreek eenzaamheid. De integrale aanpak Jolanda Kroes (HG) en Job van t Veer (NHL) Doorbreek eenzaamheid. De integrale aanpak Jolanda Kroes (HG) en Job van t Veer (NHL) Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement Landelijke samenwerking tussen Hogeschool Arnhem Nijmegen, Saxion, Hogeschool

Nadere informatie

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud

Nadere informatie

LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020

LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020 1 LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020 FRANK VAN DER MEIJDEN (WETHOUDER GEZONDHEIDSBELEID) MARJON JACOBS (BELEIDSMEDEWERKER GEZONDHEIDSBELEID) TINEKE MEELDIJK (GGD) 2 DOEL VAN DEZE AVOND Integraal

Nadere informatie

Psychosociale gezondheid van jongeren in Fryslân. November 2017

Psychosociale gezondheid van jongeren in Fryslân. November 2017 Psychosociale gezondheid van jongeren in Fryslân November 2017 Inleiding Hoe staat het met de psychosociale gezondheid van Friese jongeren? In 2015 zijn op de arbeidsmarkt voor het eerst meer mensen uitgevallen

Nadere informatie

Conclusies en aanbevelingen

Conclusies en aanbevelingen Achtergrondinformatie Opvoeding en opvoedingsondersteuning Gezondheid Lichamelijke en leefstijl gezondheid leefstijl en psychosociaal welbevinden Conclusies en aanbevelingen Ouderenmonitor Monitor kinderen

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie