Vlaamse vereniging voor bibliotheek, archief & documentatie. Jaarverslag

Transcriptie

1 2011 Vlaamse vereniging voor bibliotheek, archief & documentatie Jaarverslag

2

3 inhoud VVBAD Jaarverslag Colofon 19 Informatief 5 Voorwoord Betrokkenheid bij externe organisaties/commissies 6 Raad van Bestuur Personeel Raad van Bestuur 8 Secretariaat Redactieraad 10 Redactieraad Sectie Archief en Hedendaags Documentbeheer 12 Sectie Archief en Hedendaags Documentbeheer 14 Sectie Openbare Bibliotheken Sectie Openbare Bibliotheken Sectie Schoolbibliotheken Sectie Wetenscahppelijke en Documentaire Informatie Activiteiten 15 Sectie Schoolbibliotheken 16 Sectie Wetenschappelijke en Documentaire Informatie 17 Commissie Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen 17 Overlegplatform Erfgoedbibliotheken Vlaanderen JAARVERSLAG

4 Jaarverslag van de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie VERANTWOORDELUKE UITGEVER Bruno Vermeeren Statiestraat 179, 2600 Berchem REDACTIEADRES VVBAD Statiestraat 179, 2600 Berchem (Antwerpen) Tel LAY-OUT Marc Engels FOTOVERANTWOORDING Marc Engels, Julie Hendrickx en Bruno Vermeeren tenzij anders vermeld

5 voorwoord Vereniging op kruissnelheid Johan Vannieuwenhuyse, VVBAD-voorzitter De vernieuwde communicatiestrategie is volledig uitgerold: de eerste negen nummers van META, tijdschrift voor bibliotheek & archief en de nieuwe website met onder meer de tweewekelijkse nieuwsbrief verschenen, en kregen een vormgeving in de lijn van de eerder ontwikkelde huisstijl. Beide introducties werden volgens de eerste commentaren zeer gunstig onthaald. De inhoudelijke uitwerking, met afwisselend korte nieuwsberichten en langere vakkundige bijdragen, en niet in het minst de hedendaagse vormgeving en de rijkelijke illustraties blijken erg aan te spreken. Nog in de lijn van de interne vernieuwingen moesten de statuten en het huishoudelijk reglement aangepast worden. Beide zijn op de Algemene Ledenvergadering van 1 maart goedgekeurd. Daarnaast was er aandacht voor de traditionele werkterreinen. Inzake belangenbehartiging zijn vooral acties en standpunten te onthouden in verband met het leenrecht, de bibliotheek- en archiefopleidingen, de interne staatshervorming in Vlaanderen, het Planlastdecreet en de gevolgen ervan voor het lokaal cultuurbeleid en het cultureel-erfgoedbeleid. De VVBAD maakt nu ook deel uit van het Samenwerkingsverband Auteursrecht & Samenleving en kan zo, via jurist Joris Deene, de ontwikkelingen op vlak van auteursrecht op een professionele manier opvolgen. Met regelmaat organiseerden de VVBAD-geledingen, ondersteund door het secretariaat, studie- en contactdagen. Belangrijkste evenement in dit verband was de twaalfde editie van het tweejaarlijks congres met vakbeurs Informatie aan Zee, dat opnieuw in het Kursaal van Oostende plaatsvond en dat alle voorgaande overtrof: niet alleen nam het aantal lezingen en presentaties toe, ook het aantal ingeschreven deelnemers was nooit hoger. Uit de ingestuurde evaluatieformulieren blijkt alvast dat niet minder dan 89 procent Informatie aan Zee 2011 goed tot zeer goed waardeerde. Dank aan allen die bijdroegen tot het welslagen van deze professioneel grootse en toch wel risicovolle onderneming: in de eerste plaats de VVBAD-secretariaatsmedewerkers, maar daarnaast zeker ook de intersectorale voorbereidingswerkgroep, de sprekers en de sessieleiders verantwoordelijk voor de inhoudelijke uitwerking. Opvallend was ook het uitschrijven en verspreiden van een deontologische code voor informatieprofessionals in bibliotheken en documentatiecentra, die zelfs internationaal bij IFLA de aandacht opwekte. De hele vereniging heeft verder, vertrekkend vanuit een grondige omgevingsanalyse en een SWOT-analyse heel wat tijd besteed aan het vastleggen van een nieuw Beleidsplan Krachtlijnen daarin zijn: de intersectorale werking, de belangenbehartiging, de professionalisering en de communicatie. Vanuit dit beleidsplan is ook een eerste Actieplan 2012 gedistilleerd. Zowel het beleidsplan als het actieplan zijn intussen door Vlaanderen goedgekeurd. Opvallende items voor het volgende werkjaar zijn: de studiereis naar Zweden, Focus op duurzame bibliotheken en archieven en de opmaak van een memorandum naar aanleiding van de provinciale en gemeentelijke verkiezingen. Voldoende stof dus om 2012 opnieuw boeiend en succesvol te maken in de vereniging. JAARVERSLAG

6 Raad van Bestuur > > Blikvangers Tijdens de Algemene Ledenvergadering op 1 maart stelde hoofdredacteur Julie Hendrickx het nieuwe tijdschrift van de vereniging voor. Het eerste nummer van META, tijdschrift voor bibliotheek & archief werd door voorzitter Johan Vannieuwenhuyse plechtig overhandigd aan Lien Verwaeren, adviseur van minister Schauvliege. Het nieuwe tijdschrift verschijnt negen keer per jaar. Voordien hielden de besturen open vergadering en kregen de leden van de vereniging een rondleiding door de gebouwen van desingel, uiteraard met speciale aandacht voor de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium van de Artesis Hogeschool Antwerpen, de eerste erkende erfgoedbibliotheek in Vlaanderen. Voorzitter Johan Vannieuwenhuyse overhandigt het eerste nummer van META aan Lien Verwaeren, adviseur van minister Schauvliege. Op de Algemene Ledenvergadering werden de statuten en het huishoudelijk reglement van de vereniging aangepast. Een werkgroep met vertegenwoordiging uit de verschillende secties en commissies schreef een beleidsplan voor de periode Zoals voorzien in de beheersovereenkomst met de Vlaamse overheid, werd het nieuwe plan ingediend voor 1 september Het beleidsplan formuleert vier strategische doelstellingen voor de vereniging: structureel overleg organiseren tussen de verschillende deelsectoren, hun belangen behartigen, professionalisering stimuleren en de sector informeren. In januari werd het Samenwerkingsverband Auteursrecht & Samenleving (SA&S) opgericht. Stichtende leden waren Bibnet, FARO en de Universiteit Gent. De VVBAD en Luisterpunt sloten snel aan. SA&S nam jurist Joris Deene in dienst om de problematiek van het auteursrecht op te volgen, zo onder meer die van de verweesde werken op Europees niveau. Hij publiceerde daarover ook in META. Ook het dossier over het leenrecht volgde hij op de voet. De bibliotheek- en archiefopleidingen blijven een belangrijk aandachtspunt voor de vereniging. In 2011 nam Patrick Vanouplines, ondervoorzitter van de VVBAD, het voorzitterschap van de Coördinatiecommissie Bibliotheekopleidingen (Cocobi) over van Chris Peeters. Chris heeft deze functie jarenlang met veel deskundigheid waargenomen. De SERV startte in 2011 met de omzetting van de bestaande beroeps(competentie)profielen voor onze sector naar de databank Competent. De vereniging duidde experten aan die moeten waken over de correcte omzetting. In het voorjaar publiceerde de VVBAD de Beroepscode voor informatieprofessionals in bibliotheken en documentatiecentra. Deze code bevat algemene richtlijnen voor het handelen van bibliothecarissen/ informatiemanagers en bibliotheekmedewerkers/informatiebemiddelaars. Hij biedt een houvast voor de juiste handelswijze van informatieprofessionals. De code verscheen als bijlage bij META 5, waarin ook een essay verscheen over het belang van een deontologische code. Een Engelse vertaling is gepubliceerd op de website van IFLA. Het IFLA-comité Freedom of Access to Information and Freedom of Expression (FAIFE) startte trouwens, mede op vraag van de VVBAD, zelf een initiatief om te komen tot een international code. > > De VVKHO-themawerkgroepen werden opgenomen binnen de VVBAD. Deze themagerichte samenwerking biedt mogelijkheden tot netwerkvorming, tot uitwisselen van informatie per studiegebied en tot het leggen van contacten met collega s over de associaties heen. Vakbibliothecarissen Handelswetenschappen en Bedrijfskunde, Industriële Wetenschappen & Technologie (IWT), Lerarenopleiding, Sociaal- Agogisch Werk (SAW) en Verpleegkunde kwamen eerder al bijeen voor overleg en voor het opstarten van nieuwe projecten. Er wordt ook een themagroep opgericht voor bibliothecarissen uit het vakgebied Vertalers-Tolken. In het najaar publiceerde Politeia een volledig herziene uitgave van de Wegwijzer voor bibliotheken & documentatiecentra. De VVBAD verzorgt de redactie van deze publicatie. De structuur van de losbladige uitgave werd grondig herzien zodat een nieuwe uitgave van het basiswerk wenselijk werd. De verschillende geledingen van de vereniging volgden met aandacht de ontwikkelingen op regelgevend vlak: de interne staatshervorming, het Planlastdecreet en de daaruit voortvloeiende herzieningen van het decreet Lokaal Cultuurbeleid en het Cultureel-erfgoeddecreet, de implementatie van het Archiefdecreet. Met de lancering van META, tijdschrift voor bibliotheek & archief in het voorjaar en die van een grondig vernieuwde VVBAD-website in het najaar, is de implementatie van het communicatieplan zo goed als afgerond. Er werd in 2011 geëxperimenteerd met een extranet voor bestuursleden. Dat zal in de loop van 2012 uitgerold worden voor de hele vereniging. Activiteiten In samenwerking met Linguapolis organiseerde het secretariaat voor het eerst taalcursussen Frans en Engels. De opleidingen zijn bedoeld voor mensen die al een basiskennis van deze talen hebben en focussen op vakspecifieke terminologie 6 JAARVERSLAG 2011

7 Informatie aan Zee 2011 overtrof alle vorige edities. en situaties. Gezien het succes worden ze in 2012 hernomen. 23 dingen is een uitgebreide training voor sociale media. Uit een interne vorming die het secretariaat organiseerde voor bestuursleden van de vereniging en voor eigen personeel, bleek dat er behoefte is aan een meer laagdrempelige introductie. In 2012 wordt ook deze training hernomen, maar dan uitgebreid naar een hele dag en opengesteld voor alle belangstellenden uit de sector. Naar goede gewoonte namen vertegenwoordigers van de vereniging deel aan het World Library and Information Congress van IFLA in Puerto Rico. Ze brachten hiervan verslag uit in META. Op 15 en 16 september organiseerde de VVBAD Informatie aan Zee in het Kursaal Oostende. De digitale en technologische ontwikkelingen kwamen hier aan bod, met vakgerichte presentaties, workshops, panels en met een uitgebreide beurs en productpresentaties. Op woensdag 14 september organiseerde het Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB) samen met de VVBAD hierbij een preconferentie over de toekomst van de informatievoorziening in wetenschappelijke bibliotheken. > Toekomst Op 6 maart is er de Algemene Ledenvergadering op de Campus Bijloke van de Hogeschool Gent en in het STAM. Focus, het tweejaarlijkse evenement voor de bibliotheek- en archiefsector dat in september 2012 plaatsvindt als intersectoraal project. Bijzondere aandacht zal gaan naar duurzaamheid. En dit najaarsevenement zal voor de professionals een ideaal forum zijn om samen te komen en te discussiëren. JAARVERSLAG

8 Secretariaat > Blikvangers De contacten met de collega s uit Nederland namen toe. Coördinator Bruno Vermeeren werd enkele malen gecontacteerd door Bibliotheekblad, onder meer in verband met de herziening van het decreet Lokaal Cultuurbeleid. Michel Wesseling, voorzitter van de NVB, de beroepsvereniging van informatieprofessionals in Nederland, bezocht het VVBAD-secretariaat. Bruno bezocht expertmeetings in Utrecht en in Den Haag. Het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) organiseerde een bijeenkomst over de opdracht van de openbare bibliotheek in Utrecht en FOBID belegde een meeting rond de Nederlandse bibliotheekopleiding. Een studiebezoek aan Nederlandse bibliotheken, georganiseerd door LOCUS, vormde het sluitstuk van deze uitwisseling met onze noorderburen. Activiteiten In oneven jaren neemt de organisatie van Informatie aan Zee veel tijd in beslag: de samenstelling van het programma, de organisatie van de beurs en niet in het minst de hectische week van het evenement zelf. Marc Engels zorgde voor een aantrekkelijke folder en een beursgids in de huisstijl van de VVBAD. Klaartje Brits organiseerde de beurs, maar moest omwille van haar zwangerschap verstek laten gaan op Informatie. Suzy Castermans nam snel en efficiënt de organisatie over. Het wordt wel eens over het hoofd gezien, maar ook de verwerking van de inschrijvingen en de hele facturatie zijn belangrijk. Bilen Sonakalan had er zijn handen aan vol. Publicaties Julie Hendrickx kwam de eer toe om op de Algemene Ledenvergadering van 1 maart META, tijdschrift voor bibliotheek & archief voor te stellen. Het eerste nummer lag toen al een tijdje bij de leden en de abonnees. De geplande negen nummers kwamen er. Achter de schermen vroeg het nieuwe tijdschrift van de vereniging ook een nieuwe manier van werken. Er wordt langer op voorhand gepland, er wordt meer rekening gehouden met de werking van de vereniging, de druk van de negen deadlines is groot. Een planningstool in Open Atrium ondersteunt de interne werking. Tegen het einde van het jaar kwam vrijwilliger Roel Lauwers de redactie versterken. Ongeveer een maand na de Algemene Ledenvergadering in Oostende lanceerde de VVBAD een nieuwe website. De omzetting van de historische content, waaronder alle nummers van Bibliotheek- & archiefgids van de voorbije 10 jaar, vroeg meer werk dan voorzien. Tom Van Hoye leidde de omschakeling in goede banen. Het concept van de website werd volledig hertekend. Het grafisch bureau Gramma, dat ook al de nieuwe huisstijl van de VVBAD uittekende, zorgde voor de nieuwe lay-out. Het jonge ontwerpbureau Wieni uit Leuven werkte het concept uit en bouwde de website in Drupal 7. De nieuwe menu-items sectoren en thema s moeten de bezoeker sneller op weg helpen. Een krachtige interne zoekfunctie maakt het nu bijv. ook mogelijk om in PDF s van het tijdschrift te zoeken. De pagina s vacatures en activiteiten, vaste waarden van de oude site, blijven bestaan. In 2011 hadden we bezoekers op de VVBAD-site. Samen raadpleegden ze pagina s (+ 7 procent). De vacaturepagina, de activiteitenkalender en in het bijzonder de pagina s van Informatie aan Zee 2011 deden het heel goed. > Ook in 2011 kregen onze abonnees (2700!) om de twee weken op dinsdagnamiddag de nieuwsbrief in hun elektronische postbakje. De nieuwsbrief blijft het ideale medium om de aandacht te vestigen op onze activiteiten en nieuws heet van de naald. Ook op de sociale media kan je de VVBAD terugvinden. De vereniging heeft haar eigen Facebookpagina die door iedereen leuk gevonden kan worden. > Ook op de professionele sociale mediasite LinkedIn heeft de vereniging een eigen open groep. Personeel Veel prettig nieuws van het personeelsfront dit jaar. Op 10 juli zag Ravza het levenslicht, de dochter van Bilen Sonakalan en Sultan Aslan. Op 17 oktober kreeg Dora er een zusje bij: Martha. Dora en Martha zijn de dochters van Klaartje Brits en Joost Claessens. De bevallingsrust van Klaartje betekende ook dat het secretariaat nood 8 JAARVERSLAG 2011

9 had aan een vervanger. Op 1 september kwam Suzy in dienst met een tijdelijk contract. Ze mocht in Oostende meteen bewijzen wat ze waard is. In 2011 deed het secretariaat meer dan ooit tevoren beroep op vrijwilligers. Acht enthousiaste studenten en bibliotheekmedewerkers zorgden voor onthaal en ondersteuning op Informatie aan Zee. Katrijn Gonnissen nam foto s voor het tijdschrift, met als hoogtepunt een Signalement over de Bibliotheekweek in META 9. Roel ondersteunde de redactie en verstuurde de laatste elektronische nieuwsbrieven van In maart trokken de medewerkers naar Permeke, met ons professionele fototoestel in de aanslag. Marc gaf zijn collega s een snelcursus fotografie, zodat iedereen voldoende basiskennis heeft om het fototoestel te hanteren op studiedagen of tijdens studiebezoeken. Een spelletje hoger lager leek het wel, de personeelsuitstap in juli. We vertrokken op het terras van het MAS met een prachtig uitzicht over Antwerpen, om vervolgens even onder te duiken in de ruien om de metropool eens vanuit een andere hoek te bekijken. De uitstap eindigde, uiteraard, op een terras op de Grote Markt. In de loop van het jaar sloot de vereniging een contract met DKV, zodat het personeel nu ook geniet van een hospitalisatieverzekering, al hopen we daar geen beroep op te moeten doen. Secretariaat Nog net voor het jaareinde, in de laatste week van december, werden er drie nieuwe bureaus geleverd. De redactie, gelegen op de hoogste verdieping van het secretariaatsgebouw, kan nu drie personen aan het werk zetten. Ook Suzy en vanaf maart 2012 Klaartje beschikken nu over een stabiel meubel. Een derde bureau geeft wat reservecapaciteit voor vrijwilligers of tijdelijke medewerkers. JAARVERSLAG

10 Redactieraad > > META, tijdschrift voor bibliotheek & archief De ambitie is groot, de verwachtingen zijn hoog gespannen... zo besloot de voorzitter het allereerste editoriaal in de allereerste META in januari Negen META s of 432 pagina s verder zijn de ambities of verwachtingen er niet minder om. De allereerste META. META, tijdschrift voor bibliotheek & archief is gebouwd op drie pijlers. Als vakblad wil META vooral de sector informeren over interessante ontwikkelingen (zowel grote projecten als prille initiatieven) en informatieprofessionals stimuleren om zich verder te specialiseren. Daarnaast wil het tijdschrift ook beleidsinfo aanreiken om overheid en sector op elkaar afstemmen. META is daarnaast ook uitdrukkelijk het verenigingsblad: leden worden op de hoogte gehouden van belangrijke acties en standpunten van de vereniging. Tegelijkertijd bericht META ook over de mensen achter die talrijke initiatieven. META moet dus niet alleen de doelstellingen van de VVBAD weerspiegelen maar ook de behoeften en interesses van de sector. En het blad wil natuurlijk ook graag een visitekaartje zijn voor de sector: eentje dat komaf maakt met het muffe imago van bibliothecaris en archivaris. De eerste jaargang getuigt van een geslaagde omschakeling. Toch zal META intern geëvalueerd worden. Elk bestuur zal in het voorjaar van 2012 zijn zeg moeten doen over META. De redactieraad ging alvast voor en was unaniem positief. De grotere frequentie, visuele aantrekkelijkheid, de combinatie van inhoud en vorm en korte rubrieken met langere artikels werden positief geëvalueerd. De eerste jaargang van META werd overigens probleemloos ingevuld. Het redactieteam op het secretariaat kon, net zoals bij Bibliotheek- & archiefgids, altijd rekenen op voldoende interessante suggesties en ideeën. Verdeling per bladpijler Zie tabel 1. Om de cijfers te berekenen, bekeken we hoeveel rubriek en hoeveel pagina s ingevuld werden als vakblad, verenigingsblad of imago. Van beide cijfers namen we het gemiddelde. Verdeling per sectie Zie tabel 2. Het aandeel van elke sectie in META werd op dezelfde manier berekend. De klassieke indeling per sectie werd behouden. Maar om het evenwicht zo nauwkeurig mogelijk voor te stellen, creëerden we drie extra titels: erfgoed, BIB en AB. Artikels en bijdragen geklasseerd onder erfgoed zouden zowel archieven als erfgoedbibliotheken moeten aanspreken. BIB is bedoeld voor artikels die interessant zijn voor (alle) bibliotheken. Schoolbibliotheken (SB) en Wetenschappelijke en Documentaire Informatie (WDI) vinden op hun beurt dan weer een gemeenschappelijke interesse onder Academische Bibliotheken (AB). Een bijdrage kan ten slotte enkel intersectoraal zijn van zodra ze drie of meerdere secties, waaronder zeker AHD, binnen de VVBAD aanbelangt. Verenigingsblad Vakblad Imago Streefcijfers 25% 50% 25% Verhouding 18% 58% 24% Tabel 1. Verdeling per bladpijler. AHD EBV OB OKBV SB WDI VVBAD Erfgoed Intersect. BIB AB verhouding 13% 3% 25% 2% 2% 5% 5% 7% 29% 9% 1% Tabel 2. Verdeling per sectie. 10 JAARVERSLAG 2011

11 Redactie Wegwijzer voor bibliotheken en documentatiecentra Samen met uitgeverij Politeia geeft de VVBAD deze losbladige publicatie uit. De Wegwijzer is een praktijkgericht handboek voor al wie op het terrein met informatiebeheer bezig is. Een onafhankelijke redactieraad actief binnen de VVBAD werkte een gestructureerde inhoud uit en zorgt voor de verdere aan- en bijsturing van het handboek. In 2011 verschenen er vier nieuwe afleveringen. Bovendien werd de inhoudstafel kritisch bestudeerd en bijgestuurd. Dat leidde tot een volledig herziene editie van het basisboek. Als kers op de taart werd ook de lay-out vernieuwd. > De overige 8 nummers van META jaargang JAARVERSLAG

12 Sectie Archief en Hedendaags Documentbeheer (AHD) > Blikvangers Tom Cobbaert werkte mee aan de Nederlandse vertaling van de Universal Declaration on Archives. Hermione l Amiral heeft als afgevaardigde van de sectie deelgenomen aan de vergaderingen rond het beleidsplan van de VVBAD. Ook in het programma van Informatie aan Zee 2011 had de sectie haar inbreng. Verder was er aandacht voor De beroepscode voor informatieprofessionals, de archiefopleiding en het Publiekrechtelijk Archiefdecreet. Activiteiten Open bestuursvergadering op de Algemene Ledenvergadering op 1 maart rond educatieve initiatieven en projecten of hoe archiefinstellingen zich profileren als partner in het erfgoedland. Studiedag Digitaliseren van archief door de Werkgroep Automatisering (WAU) op 28 april in Leuven. > Inbreng in Informatie aan Zee in Oostende op 15 en 16 september. > Er is de deelname aan het expertiseoverleg in het kader van de uitvoeringsbesluiten op het Publiekrechtelijk Archiefdecreet, de uitbouw van structurele contacten met de politieke wereld, deelname aan het Internationaal Archiefcongres in Brisbane en het opmaken van een SWOT-analyse van de sectie. Werkgroep Wetgeving en Beleid (WWB) > De werkgroep houdt zich voornamelijk bezig met problemen rond de wet- en regelgeving en het beleid in archieven en archiefinstellingen. Acties: Tijdens de vergadering van de werkgroep werd er bericht over het voornemen van de SERV om samen met de VDAB beroepscompetentieprofielen in een nieuwe databankstructuur in te voeren, werd een stand van zaken gegeven betreffende het Vlaamse Archiefdecreet, werd gesproken over het opmaken van een memorandum voor de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen en eventuele vragen die gesteld zouden kunnen worden naar aanleiding van het interview met de voorzitter van de Privacycommissie in META. te creëren waarbinnen de lokale archivaris zijn takenpakket kan realiseren. Acties: De werkgroep heeft een standpunt bepaald inzake de voorbereiding van de uitvoeringsbesluiten van het Archiefdecreet. Verder was er de opvolging van het project Prisma-cijferboek, het opvolgen van en deelnemen aan publieksonderzoek i.s.m. FARO, contact met universiteiten, informatie-uitwisseling inzake digitaal depot, de interne staatshervorming, retributie, kwaliteitslabel en de Records Management Tool edavid. Subwerkgroep gemeenteselectielijsten > Doel: Opmaken en actualiseren van selectielijsten voor gemeenten. Acties: Het actualiseren van deel 1 en deel 2. De afgewerkte hoofdstukken werden voorgelegd aan het Rijksarchief ter goedkeuring. Verder werd deel 3 (publieke taken), m.n. beheer onroerende goederen, militie, verkiezingen, erfgoed, maatschappelijk welzijn, kinderopvang, jeugd, toerisme, statistiek en brandweer verder uitgewerkt. Toekomst In 2012 zal de sectie meewerken aan Focus op duurzaamheid en Erfgoeddag. Verder is er een archiefsessie op de dag van de Nieuwste Geschiedenis op 24 maart in Namen. De sectie zal in 2012 blijven overleggen met de beroepsvereniging van Franstalige archivarissen (via de werkgroep Lokaal Overheidsarchief (WLOA), en met LOCUS en FARO. De sectie plant opnieuw enkele studiedagen. Ze zal de problematiek van de archiefopleidingen en de beroepskwalificaties en de besparingen in de archiefsector blijven opvolgen. Ook voor META, tijdschrift voor bibliotheek & archief zal de sectie zich blijven engageren. Werkgroep Lokaal Overheidsarchief (WLOA) > Het opzet van de werkgroep is dubbel. Enerzijds wil hij door geregeld onderling overleg en het opzetten van acties en dit zowel projectmatig als ad hoc, al dan niet in samenwerking met andere VVBAD-werkgroepen bijdragen tot een grotere deskundigheid en professionaliteit in het lokaal archiefbeheer. Anderzijds wil de werkgroep met zijn initiatieven sensibiliseren. Door het onderhouden van contacten met en het formuleren van adviezen voor beleidsmakers en belangenvertegenwoordigers streeft de werkgroep ernaar om de specificiteit van het lokaal archiefbeheer duidelijk te maken, besturen bewust te maken en een kader Subwerkgroep OCMWselectielijst > Doel: Actualiseren van selectielijst voor OCMW s. Acties: Actualiseren van de selectielijst. Subwerkgroep selectielijst Polders en Wateringen > Doel: Actualiseren van selectielijst voor Polders en Wateringen. Acties: De subwerkgroep is in 2011 niet bijeengekomen. 12 JAARVERSLAG 2011

13 Subwerkgroep Modellastenboek geautomatiseerd archiefbeheerssysteem Doel: Het ontwikkelen van een modellastenboek voor een geautomatiseerd archiefbeheerssysteem voor gemeenteen OCMW-archieven. Acties: De archiefprocedures die in 2009 zijn opgemaakt, werden in 2011 aan de actualiteit getoetst en aangepast. De metadatamodellen voor ISAD(G), ISAAR (CPF) en ISDF werden dieper uitgewerkt en getoetst op terminologische en inhoudelijke inconsequenties. In 2012 zal het technische aspect van het lastenboek worden uitgewerkt. van digitale archivering, digitalisering en automatisering. Acties: Studiedag Digitaliseren van archief, 28 april 2011, Justus Lipsiuszaal, Faculteit Letteren, K.U.Leuven Artikel Digitalisering van archief: Alles onder de scanner? door Isabelle Van Ongeval in META 2011/5 Sessie Automatisering van archiveringsprocessen op Informatie aan Zee 2011, vrijdagnamiddag 16 september 2011, VVBAD, Oostende Werkgroep Privaatrechtelijk Archief (WPA) > De WPA wil een platform zijn voor archivarissen en documentbeheerders met een specifieke interesse voor het privaatrechtelijk archivalisch patrimonium en staat open voor iedereen die zich hier wil voor inzetten. Het opzet van de WPA is: Het organiseren van een geregeld overleg met het oog op uitwisseling van kennis en informatie. Het nemen van initiatieven die kunnen bijdragen tot een grotere deskundigheid en professionaliteit inzake archiefbeheer. Het opzetten van specifieke werkingen zowel projectmatig als ad hoc binnen het brede veld van de particuliere archieven. Het sensibiliseren rond de waarde van particulier archief en de noodzaak tot archiefzorg. Studiedag Werkgroep Automatisering, Digitaliseren van archief, K.U. Leuven, 28 april Werkgroep Automatisering (WAU) > Doel: Het bestuderen en bevorderen van de informaticaontwikkelingen in archieven, bestuderen van de problematiek JAARVERSLAG

14 Sectie Openbare Bibliotheken (OB) > Blikvangers In het kader van het Planlastdecreet, wordt ook het decreet Lokaal Cultuurbeleid herschreven. De voorstellen van de VVBAD met betrekking tot de kwaliteitsnormen zijn opgenomen in het ontwerp van decreet met uitzondering van alles wat het personeel betreft. Alle normen voor het personeel worden geschrapt, dit in het kader van lokale autonomie. Er werd stilgestaan bij de resultaten van de Participatiesurvey 2009 van prof. Colpaert. Uit het onderzoek zou o.m. blijken dat het publiek bereid is om voor de bibliotheek meer lidgelden te betalen. Op methodologisch vlak is er ongetwijfeld weinig aan te merken op deze enquête. Wel is het zo dat men geen kinderen en jongeren onder de veertien jaar bevraagd heeft. Ook werd expliciet gevraagd naar het bibliotheekbezoek in de vrijheidssfeer, niet voor studie of werk. Deze studie kwam ook in META aan bod. Op Informatie aan Zee in september werd duidelijk dat de sector verdeeld dreigt te geraken rond het project Bibportalen van Bibnet in samenwerking met de provincies. De sectie volgt deze problematiek met grote aandacht. Op initiatief van Bibliotheekblad werd naar Nederlands voorbeeld de verkiezing van de Beste bib van Vlaanderen en Brussel opgestart. De jury, waarin ook een vertegenwoordiger uit de sectie OB zetelt, zal in maart 2012 de beste bib bekendmaken. Activiteiten Hedwig Van den Bossche heeft als lid van de sectie OB deelgenomen aan het IFLA-congres dat plaatsvond in Puerto Rico van 13 tot 18 augustus Inzake de uitleen van games door openbare bibliotheken hebben de VVBAD, Bibnet en de Stad Kortrijk het proces rond de games gewonnen. De rechtbank oordeelde dat games audiovisuele werken zijn en dus uitgeleend mogen worden. Verwacht wordt dat de tegenpartij in beroep zal gaan. Toekomst Er wordt vanuit de OB-sectie mee nagedacht over een visietraject voor de sector rond Bibportalen waarbij de vraag naar de versterking van de lokale bibliotheek als gesprekspartner centraal komt te staan. In het voorjaar van 2012 is een belangrijk agendapunt voor de sectie OB het verkiezingsmemorandum voor de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2012: inzake beleidsmogelijkheden zijn de gemeenteraadsverkiezingen immers cruciaal voor de lokale bibliotheken temeer binnen de context van het nieuwe decreet Lokaal Cultuurbeleid dat de lokale autonomie van de gemeenten centraal stelt. Vakgroep Jeugdbibliothecarissen (VJB) > Blikvangers De vakgroep Jeugdbibliothecarissen wil vooral de nadruk leggen op het bevorderen van leesplezier en bibliotheekpromotie. De vakgroep wil de jeugdbibliotheekmedewerkers een contactpunt en ontmoetingsplaats bieden en de deskundigheid bevorderen. Activiteiten De vakgroep organiseerde op 22 november de studiedag BRUGGEn tussen kind en bib: van Cabrio, zevensprong en andere kunsten in de Brugse bibliotheek Biekorf. Er was de voorstelling van de scholenwerking de Zevensprong voor basisonderwijs en catalogus Cabrio. Kinderconsul, schrijfster en illustrator Gerda Dendooven gaf een lezing over kinderen en cultuur-/literatuureducatie. De dag sloot af met een bezoek aan het atelier van de Brugse illustrator/schrijver Klaas Verplancke. > Nomineren van auteurs voor de Astrid Lindgren Memorial Award. Toekomst De vakgroep organiseert in het najaar van 2012 een studiereis. De vakgroep wil blijven inspelen op de vragen en behoeften die leven binnen de sector. Ze is bekommerd om het voortbestaan van de jeugdbibs en het belang ervan. De vakgroep zorgt voor berichtgeving in het tijdschrift META van de VVBAD: verslag studiedag en voorstelling in de rubriek Etalage. Verder wil de vakgroep werk maken van nieuwe namen voor nominaties voor de Astrid Lindgren Memorial Award. Blijvend aandachtspunt: nieuwe leden proberen aantrekken die de vakgroep komen versterken. Vakgroep Muziek- en Filmbibliothecarissen (VMF) > Blikvangers Dit jaar werkt de vakgroep rond de maximalisatie van de AVM-afdeling. Hiermee bedoelen we het optimaal benutten van de schat aan materialen die deze afdeling rijk is. Hiervoor wordt rond verschillende pijlers gewerkt. Op het einde van het werkjaar stelt de vakgroep dit jaarthema voor in een publicatie of door middel van een studiedag. Activiteiten In 2011 publiceerde de vakgroep een dossier rond RFID in de muziekafdeling. Dit dossier verscheen in META 2011/5, in de VVBAD-nieuwsbrief en op Kenniskantoor. Het dossier is raadpleegbaar via Toekomst Door de uitbreiding en de naamsverandering naar vakgroep Muziek- en Filmbibliothecarissen wil de vakgroep in de toekomst ook een platform bieden aan de collega s uit de filmafdeling. 14 JAARVERSLAG 2010

15 Sectie Schoolbibliotheken (SB) > Blikvangers Het SB-bestuur werkte mee aan de SWOT-analyse van de vereniging voor het nieuwe beleidsplan. Het bestuur besprak de problematiek van de scholing van bibliotheekpersoneel in de hogescholen. Om zicht te krijgen op de situatie (wordt er nog wel een gespecialiseerde opleiding gevraagd, welke categorieën zijn er, welke taken,..) werd een vragenlijst voorbereid die begin 2012 verspreid moet worden onder de leden uit de hogescholen Om de werking van de sectie te evalueren, werd, parallel met de sectie WDI, een vragenlijst voorbereid die in januari 2012 digitaal onder de leden zal verspreid worden. Activiteiten 24 mei: studiedag Beeld in de bib!? in de campus Schoonmeersen van de Hogeschool Gent, met als thema beeldmateriaal in de hogeschoolbibliotheek. Welke taak heeft de bibliotheek bij het verzamelen, aanbieden, ontsluiten, etc. van beeldmateriaal en waar moet specifiek op gelet worden? Er waren een zestigtal aanwezigen uit diverse sectoren. > Toekomst Voor 2012 wordt een studiedag voorbereid. Diverse ideeën worden geopperd: verhuis- en fusieoperaties in hoger onderwijs (praktisch en managementniveau), tablets, e-books en de bibliotheek, Eind 2011 lag het definitieve thema nog niet vast. Themagroepen Themagroep Handelswetenschap pen & Bedrijfskunde > Blikvangers: uitwisseling ervaringen hogescholen, associaties, depot voor economische literatuur, workshop Camtasia en EndnoteWeb. Themagroep Industriële Weten schappen en Technologie > Blikvangers: gevolgen inkanteling ingenieursopleidingen, normen, databanken en e-books voor IWT-opleidingen. Themagroep Lerarenopleiding > Blikvangers: digitale materialen bij schoolboeken lager en secundair onderwijs, informatievaardigheden. Themagroep Sociaal-agogisch Werk > Blikvangers: uitwisseling nieuws uit de bibliotheken, databanken en associaties, wiedbeleid, aanwinstenlijsten en informatievaardigheden in het curriculum. Themagroep Verpleegkunde > Blikvangers: demo EndnoteWeb, promotie digitale bronnen, depot tijdschriften, e-readers in de bibliotheek. De sectie exploreert verder mogelijke samenwerking of uitwisseling met zusterverenigingen in Nederland. Op basis van de resultaten van de vragenlijst over de werking van de sectie zal het bestuur conclusies trekken en haar werking bijsturen, waar mogelijk. JAARVERSLAG

16 Sectie Wetenschappelijke en Documentaire Informatie (WDI) > Blikvangers Toekomst In 2011 werkte de sectie rond de btw op elektronische informatiebronnen en de duurzame bibliotheek. Een derde belangrijk aandachtspunt was de toekomst van het Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB). In 2012 zal er gewerkt worden rond volgende thema s: De studiedag Focus op duurzaamheid Inkrimping personeelsbestanden en afbouw dienstverlening WDI s Ledenbevraging Open Access Spanningsveld ICT informatiewerk Het overlegplatform voor erfgoedbibliotheken op 5 oktober 2011 in Gent. 16 JAARVERSLAG 2010

17 Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen (OKBV) > Blikvangers De samenwerking met het Overleg Kunstbibliotheken Nederland (OKBN) resulteerde in de studiedag Een e-bib voor de kunsten: het faciliteren van kunsthistorisch onderzoek (24 oktober). Nederlandse en Vlaamse sprekers, informatiespecialisten én gebruikers reflecteerden over aanbod en gebruik van documentatiebronnen in het digitale tijdperk. De dag vond plaats in het Rubenianum, met 63 deelnemers uit Nederland en Vlaanderen. De inhoud werd zeer positief beoordeeld (83 procent goed, 13 procent uitstekend), net als de algemene sfeer (50 procent goed, 46 procent uitstekend). De manier waarop de studiedag was vormgegeven, vier lezingen en vier columns, zorgde voor een aangename variatie tussen professionele standpunten en persoonlijke visies m.b.t. de e-bibliotheek. Activiteiten 21 juni 2011: Feestelijke afsluiting van het werkingsjaar 2010/2011 in Brussel. Na de ledenvergadering werden het AAM (Archives d Architecture Moderne) en de orkestbibliotheek van Flagey bezocht. 24 oktober 2011: Studiedag De e-bib voor de kunsten: het faciliteren van kunsthistorisch onderzoek, Rubenianum in Antwerpen in samenwerking met OKBN. > Toekomst OKBV plant de volgende activiteiten in 2012: Studiebezoek Brugge Workshop en afsluiting werkingsjaar in juni Overlegplatform Erfgoedbibliotheken Vlaanderen Activiteiten Op 5 oktober organiseerden de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de VVBAD het tweede overlegplatform voor erfgoedbibliotheken in de Universiteitsbibliotheek Gent. De Vlaamse Erfgoedbibliotheek stelde er haar werking van het voorbije jaar voor en keek meteen naar het komende werkjaar. Nadruk lag daarbij op de eerste, voorlopige resultaten van de masterplannen preservering & conservering en bibliografische ontsluiting & digitalisering. Tegen het voorjaar 2012 moeten uit deze de nodige beleidsaanbevelingen afgeleid zijn. Via dotmocracy konden de aanwezigen hun mening geven over zeven scherp geformuleerde stellingen, gebaseerd op het onderzoek voor de masterplannen. JAARVERSLAG

18 Campagnebeeld bij de tentoonstelling Stefan Tavernier Erfgoedbibliotheken. Vlaamse Erfgoedbibliotheek Fotografie: Stefan Tavernier.

19 Informatief

20