Lestip 'Watson of Hoe je een meisje verovert met 23 uitvindingen en 1 muis'

Transcriptie

1 Lestip 'Watson of Hoe je een meisje verovert met 23 uitvindingen en 1 muis' Over het boek Voor Carl is Veerke niet zomaar het meisje dat naast hem woont en in de klas een meter van hem vandaan zit. Ze heeft groenblauwe ogen die net meertjes zijn waarin hij verdrinkt als ze hem aankijkt... Wanneer de opa van Veerke last van muizen heeft, bedenkt Carl, die ook uitvinder is, een paar muizenvallen om hem van het lawaaiig ongedierte te verlossen. Maar van de pan met kokendhete olie, de zelfsbedieningsguillotine voor muizen en de muizenbuis die door het hele huis kronkelt, kan alleen de laatste ermee door. Als Veerke het huis van haar opa weer eens een schoonmaakbeurt geeft, vindt ze een zwart-witte muis. Watson noemt ze het beestje:...en als jullie hem iets doen dan... Wat er dan gebeurt moet je zelf maar lezen in Watson dat nog een tweede titel heeft: Hoe je een meisje verovert met 23 uitvindingen en 1 muis Auteur(s) Martha Heesen, Wim Hofman (illustrator) Uitgeverij Querido / 2007 Aantal pagina's 87 p. ISBN Genre Fictie Prentenboek Doelgroep 3de leerjaar, 4de leerjaar Trefwoorden Vriendschap, Verliefd, Liefde, Dieren Auteur lestip Vera Geeraerts Vooraf Laat het boek zien, lees de titel. Spreekt de titel de kinderen aan? Bekijk nu de cover. Worden de kinderen hier wat wijzer van? Waaraan denken ze? Lees nu de tekst op de achterflap en houdt titel en cover in het achterhoofd. Welke verwachtingen hebben de kinderen over dit boek? Noteer op een flap in een paar woorden deze verwachtingen. Later kan je kijken of ze ingelost werden of niet. Hebben de kinderen al gehoord van deze auteur en deze illustrator? Kennen ze nog boeken die Martha Heesen geschreven heeft? Kennen ze ook boeken die Wim Hofman geïllustreerd of geschreven heeft? Praten over het boek

2 Thema s In dit boek komen verschillende thema s aan bod waarover je een kort gesprekje kan houden. In plaats van alle thema s te bespreken, kan je de kinderen laten kiezen over welk thema je het zal hebben. Wanneer er niet meteen beslist kan worden welke thema s aan de orde mogen komen, kan je de kinderen, nadat ze de thema s zelf aanreikten, laten stemmen. Je kan ook kaartjes maken met de verschillende thema s op en een onschuldige hand één of twee kaartjes laten trekken. Om een thema te bespreken, kan je een woordspin opbouwen. Schrijf deze woordspinnen op flappen. Aan welke elementen uit het verhaal denken de kinderen bij een bepaald thema? Hang de flappen naast elkaar. Zijn er woorden die opduiken bij verschillende thema s? Hoe zou dit komen? Kunnen de kinderen er een verklaring voor geven? Uitvindingen Humor Muizen, vriendschap met dieren Vriendschap Je kan rond één van de thema s filosoferen met de kinderen (tips hiervoor vind je in de coördinatorenhandleiding, deel Basis). Het thema vriendschap is hier zeker en vast bruikbaar voor. Deze vragen kan je stellen: - Wanneer noem je iemand je vriend? - Kan je met dieren vriend zijn? - Is vriendschap hetzelfde als liefde? - Wanneer is iemand je vriend niet meer? - Zou je zonder vrienden kunnen leven? - Waarom heb je vrienden nodig? Heb je ze echt nodig? - Waarom zijn vrienden (niet) belangrijk? - Geloof jij in eeuwige vriendschap? Waarom (niet)? Volgens de methode Chambers Voor de handige vier-kolommen-methode van Aidan Chambers verwijs ik graag naar de coördinatorenhandleiding, deel Basis, alsook naar zijn boek Vertel eens (Davidsfonds/Infodok, 2002) in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14, die spreken over het onderwerp van gesprek (p ) en een raamwerk van vragen (p ). Na het lezen van deze hoofdstukken kan je meteen aan de slag. Je kan heel wat van Chambers vragen meteen gebruiken, zonder aanpassingen. Een idee Voor de vier-kolommen-methode kan je je leesgroep (naargelang de grootte van de groep) in groepjes verdelen van drie tot vijf personen. Als je groep klein is, kan je de kinderen per twee laten werken. In plaats van de vier basisvragen met de ganse groep te beantwoorden, laat je de kinderen eerst in kleine groepjes of in duo s hun antwoorden noteren op een flap of een A4-blad. Achteraf voeg je de meningen samen en kijk je hoe gelijkgezind of verschillend de groepjes zijn. Op deze manier vermijd je dat steeds dezelfde kinderen aan het woord komen en geef je ook stillere kinderen de kans om hun mening te zeggen. Misschien krijg je op deze manier ook meer meningen te horen, omdat de kinderen zich niet meteen kunnen aansluiten bij de opmerkingen van de eerste sprekers door instemmend te knikken. Als je denkt dat er in sommige groepjes weinig of niets zal worden opgeschreven omdat deze kinderen niet graag open en bloot hun mening geven of omdat het niet zo n voortrekkers zijn, kan je de samenstelling van de groepjes wat sturen.

3 Andere suggesties Je kan deze suggesties gebruiken bij de bespreking, als bijkomende verwerking en bij de methode Chambers. Je kan deze suggesties combineren of mixen. Suggestie 1 Schrijf op strookjes de inleidende zinnetjes van ieder hoofdstukje over. Mix ze door elkaar en laat de kinderen de zinnen in de juiste volgorde leggen. Hierdoor kan je het verhaal kort reconstrueren en de personages eventueel laten passeren. In het stukje hieronder vind je vragen over de personages. Deze vragen over het verhaal kan je stellen aan de kinderen: - Wat vind je van de verdeling van het verhaal in korte hoofdstukjes? Las dit vlot voor jou? - Wat vind je van de inleidende zinnetjes? Was dit een hulpmiddel of vond je dat er hierin te veel verklapt werd? - Wat vind je van de titel? Moet de ondertitel er bij of niet? Waarom (niet)? Suggestie 2: personages Schrijf de namen van de verschillende personages op kaartjes en stopt ze in een zak: Carl, Veerke, de opa van Veerke, de moeder van Carl en de vader van Carl. Laat een kind een kaartje trekken en stel dan een vraag over dit personage (zie hieronder). Bij het beantwoorden van de vragen mogen de kinderen de hulp inschakelen van een ander kind naar keuze. Op het einde kan je aanvullingen vragen aan de andere kinderen. Deze vragen kan je over de personages stellen: - Wat weet je over dit personage? - Vind je dit personage voldoende uitgewerkt? Had je meer willen te weten komen over deze persoon? Is het belangrijk dat je veel weet over een personage? Zou het een meerwaarde zijn voor het verhaal als je nog meer wist over deze figuur? Waarom (niet)? - Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? - Heb je sympathie voor dit personage? Kan je je met dit personages identificeren of eerder met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom? - Verandert je personage gedurende het verhaal? Hoe? Gebeurt dit ook in het echte leven? Waardoor kunnen mensen veranderen? Suggestie 3: vertelstandpunt Het verhaal wordt door Carl in de ik-vorm verteld. Denken de kinderen dat het verhaal anders zou worden wanneer het door bijvoorbeeld Veerke of Veerkes opa verteld zou zijn? Vraag om argumenten en voorbeelden. Herlees met de kinderen het eerste hoofdstuk en probeer het dan opnieuw te vertellen door Veerke of Veerkes opa. Hoe zouden zij hun verhaal starten? Suggestie 4: taalgebruik Carl is tien jaar. Hij vertelt het verhaal. Heeft de schrijfster, Martha Heesen, zich goed in een tienjarige kunnen inleven? Vinden de kinderen dat de woordkeuzes, zinsbouw, manier van praten, spontaniteit kloppen?

4 Wat vinden de kinderen van Carls uitspraak: Ze heeft groenblauwe ogen. Als ze je aankijkt dan denk je: net meertjes.? Denken ze dat Carl verliefd is op Veerke? Waarom wel? Waarom niet? Martha Heesen zet haar lezers aan het denken. Wat vinden de kinderen van dit stukje: Veerkes opa had muizen, niet voor zijn plezier hoor, maar per ongeluk. Zijn vrouw was doodgegaan en de kat ook en dan krijg je muizen. Heeft de schrijfster de gevoelens van de verschillende personages goed verwoord? Kunnen de kinderen voorbeelden aanreiken uit het boek? Hebben de kinderen zelf hele mooie woorden of zinnen gelezen in dit boek? Welke? Suggestie 5: cover en illustraties Bespreek samen met de kinderen de cover. Vinden ze dit mooi of lelijk? Kunnen ze ook vertellen wat de cover mooi of lelijk maakt? Kunnen ze iets vertellen over het kleurgebruik of over de gebruikte techniek? Wat vinden de kinderen van de illustraties in het boek? Geven ze het verhaal een meerwaarde? Vinden de kinderen de tekeningen mooi of lelijk? Kunnen ze ook vertellen wat deze tekeningen mooi of lelijk maakt? Hadden ze ingekleurd moeten worden? Wat vinden de kinderen van de verhouding tussen tekst en tekeningen? Staan er voldoende illustraties in het boek? Hadden de kinderen andere illustraties verwacht, bijvoorbeeld van Carl, Veerke, opa of bepaalde situaties? Vinden ze het jammer dat deze niet weergegeven worden? Of juist fijn? Vraag om argumenten en voorbeelden. Suggestie 6: nog enkele laatste vragen Deze vragen kan je bij wijze van afronding aan de kinderen stellen: - Was het einde voor jou verrassend of voorspelbaar? Leg uit. - Was het verhaal origineel, spannend, ingewikkeld of eenvoudig? Zat er genoeg vaart in het verhaal of ging het net té snel? - Hoe kan Carl Veerke opnieuw heroveren? Zou jij een andere tactiek aan boord gelegd hebben? Vertel eens. - Vind jij Watson een goede naam voor een muis? Had jij een andere naam in gedachten? Welke? - Carl vond de naam niet goed. Weet je nog waarom? Toch heeft hij het moeilijk om een nieuwe naam voor de tweede muis te vinden. Ze wordt dan maar Watson de tweede gedoopt. Vind je dit goed? Of heb jij een beter idee? - Welke uitvinding uit het boek vind je het leukst? Waarom? Tot slot: even terugblikken Neem even je flap terug waarop je de verwachtingen van de kinderen noteerde. Bespreek deze kort en vergelijk de meningen voor en na het lezen: - Werden de verwachtingen ingelost bij het lezen van het boek? - Was het verhaal zoals de kinderen het zich hadden voorgesteld? - Vonden ze het verhaal leuk, ook al waren er misschien verrassende, onverwachte wendingen in het verhaal die

5 ze helemaal niet verwacht hadden? - Waren ze teleurgesteld? Verliep de verhaallijn niet zoals ze gedacht hadden? Hoe hadden zij het gedacht? Hoe zouden ze het verhaal zelf laten verlopen of laten eindigen? Kortom, wat zouden ze anders gedaan hebben? - Misschien hebben ze een neutrale of niet echt een uitgesproken mening? Afrondende discussiepunten over de al dan niet ingeloste verwachtingen van de kinderen: - Zouden de kinderen het boek ontleend hebben in de bibliotheek als het niet op de KJV-lijst stond? Hoe komt dit? Wat is voor hen een doorslaggevend element om een boek te lezen? Lezen ze wel eens een boek dat niet meteen een dit moet ik lezen -effect op hen heeft? Vertel eens. - Zijn de kinderen tevreden nu ze het boek gelezen hebben? - Zouden ze hun vrienden, klasgenoten of familie dit boek aanbevelen? Wat gaan ze vertellen om het boek te promoten? Wat sprak hen het meest aan, wat is de grootste troef van dit boek? Nog een doe-opdracht: Welke machine zouden de kinderen willen uitvinden? Waarom? Laat hen hun uitvinding tekenen. De tekeningen kan je misschien uithangen in de bib, klas, school, plaats waar je samenkomt met de kinderen Meer lezen? Om zelf te lezen of te laten voorlezen Wolf / Martha Heesen en Kees De Boer (ill.) (Querido) Lukas en de kat die van regen hield / Henning Mankell (De Geus) Charlotte s web / E.B. White en Garth Williams (ill.) (Lemniscaat) Mijn poes Mabel / Jacqueline Wilson en Harmen van Straaten (ill.) (Averbode) Despereaux of Het verhaal van een muis, een prinses, een schoteltje soep en een klosje garen / Kate DiCamillo en Philip Hopman (ill.) (Querido) vertaald door Martha Heesen Laat de kinderen leestips uitwisselen. Wat kinderen leuk vinden aan een boek en de manier waarop ze hierover vertellen aan elkaar, is soms veel effectiever dan wat wij als volwassenen allemaal inbrengen. Je kan als begeleider een voorgedrukt lijstje met extra leestips meegeven, maar voorzie ook plaats voor tips die de kinderen onder elkaar uitwisselen.