Toerisme in MRA - Overnachtingen, hotelmarktontwikkelingen en werkgelegenheid in toeristische sector

Transcriptie

1 Toerisme in MRA - Overnachtingen, hotelmarktontwikkelingen en werkgelegenheid in toeristische sector

2 Toerisme in MRA - In opdracht van: RvE Economie Projectnummer: Tanja Fedorova Merel van der Wouden Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal Postbus, AR Amsterdam t.fedorova@amsterdam.nl Telefoon Amsterdam, december Foto voorzijde: Damrak, fotograaf Edwin van Eis ()

3 Toerisme in MRA - Inhoud Samenvatting en trendanalyse Inleiding Hotelovernachtingen in MRA en Amsterdam en. Meest recente cijfers MRA :, miljoen overnachtingen. Naar verwachting miljoen overnachtingen in in Amsterdam. Sterke groei overnachtingen door Duitsers in en. Groei door recreatieve toerisme. Meer hotelgasten door herstel consumentenvertrouwen, evenementen en congressen Hotelmarkt MRA en banen in toeristische sector. Toename hotelkamers MRA door Amsterdam. Overgang naar Regionale hotelstrategie -. Stijging kamerbezetting en -prijs in MRA. Overwegend hoge verwachtingen van financieel resultaat in. Hoteliers over concurrentie met andere hotels en vakantieverhuur. Werkgelegenheid in toeristische sector groeit sneller dan totaal Bijlage Hotelcapaciteit naar sterklasse, regiogemeente en stadsdeel Amsterdam Bijlage Methode, databronnen en definities Bijlage Vragenlijst hotelenquête Bijlage Open antwoorden hotelenquête Bijlage Literatuur

4 Toerisme in MRA - Toerisme Metropoolregio Amsterdam en Nederland januari-december 2014 augusutus 2015 kamerbezetting en prijs 2014 groei overnachtingen groei kamers * voorlopige cijfers januari-september * maart -augustus bron: CBS - hotelovernachtingen, Horwath - bezetting en prijs Nederland, OIS - hotelkamers, bezetting en prijs Amsterdam en regio

5 Toerisme in MRA - Samenvatting en trendanalyse Vraag naar hotels in Metropoolregio Amsterdam (MRA) Meest recente cijfers MRA : snellere groei toerisme in MRA dan landelijk In waren er miljoen hotelovernachtingen geregistreerd in Nederland, waarvan miljoen in de MRA (%). In de afgelopen jaren groeide het aantal hotelovernachtingen in de MRA sneller dan landelijk. In was de groei in de MRA % en in heel Nederland % ten opzichte van. % van alle hotelovernachtingen in Nederland vindt plaats in de MRA (in was dat %). In nam vooral het aantal hotelovernachtingen door buitenlanders snel toe (+%). Driekwart van alle overnachtingen in de MRA vindt plaats in Amsterdam. Hotelovernachtingen in Metropoolregio Amsterdam en Nederland hotelovernachtingen 2014 (x 1 mln.) mutaties (%) totaal Nederlandse buitenlandse totaal Nederlandse buitenlandse Amsterdam 12,5 2,3 10, regio 4,2 1,9 2, totaal MRA 16,8 4,2 12, totaal Nederland 39,9 19,7 20, bron: CBS Meest recente cijfers Amsterdam : wederom groei door buitenlandse gasten De Amsterdamse hotels hadden in ruim, miljoen gasten. Ze bleven gemiddeld, nacht in de stad en dit leverde een totaal op van, miljoen hotelovernachtingen, % meer dan in. De jaarcijfers voor zijn nog niet bekend. Naar verwachting zal het aantal overnachtingen in met % verder toenemen tot circa mln. In de periode tot en met september (waarvoor voorlopige cijfers van het CBS bekend zijn) nam het aantal overnachtingen in Amsterdam met % toe. Zowel in, als in neemt vooral het aantal buitenlandse hotelgasten toe. Deze trend is ook in Nederland en in heel Europa te zien en wordt veroorzaakt door de aantrekkende wereldeconomie, het verbeterde consumentenvertrouwen en de lage eurokoers. De Amsterdamse hoteliers schrijven de gastentoename daarnaast toe aan de heropening van musea, evenementen en congressen in de stad. Aanhoudende groei van toerisme uit Duitsland en Groot-Brittannië De meeste hotelnachten in Amsterdam (%) worden geboekt door Europeanen. Duitsland en Groot-Brittannië zijn zowel de grootste, als relatief snel groeiende markten. In nam het toerisme uit alle werelddelen gestaag toe. In zakt de groei echter in: er komen minder toeristen uit Frankrijk, Spanje en de Verenigde Staten. Dit wordt enigszins gecompenseerd door de aanhoudende groei van het toerisme uit Duitsland en Groot-Brittannië en uit de niet- Europese landen, zoals China, India en Brazilië.

6 Toerisme in MRA - Groei door recreatief toerisme De toeristische groei in is toe te schrijven aan recreatieve bezoekers. Het aantal overnachtingen met een recreatieve reden is met % gestegen en met een zakelijke reden met % gestegen vergeleken met. Van alle hotelovernachtingen in Amsterdam is % met een recreatieve reden en % met een zakelijke reden. Capaciteit hotels MRA -: toename van. hotelkamers De Metropoolregio Amsterdam (MRA) telt in hotels,. kamers en. bedden. Dit is % van de landelijke kamer- en beddencapaciteit. Sinds is de kamercapaciteit in de MRA met % toegenomen, sterker dan landelijk (+, %). Het grootste deel van de kamercapaciteit in de MRA en de (bijna volledige) toename daarvan vindt plaats in Amsterdam. De hoofdstad telt in hotels en. kamers, bijna. kamers meer dan in. Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam en Nederland stand 1 augustus 2015 mutaties hotels kamers bedden kamers (abs.) kamers (%) Amsterdam regio totaal MRA totaal Nederland ,2 bron: OIS/CBS MRA -: nieuwe Regionale hotelstrategie De periode - is een overgangsperiode waarin het vorige hotelbeleid wordt vervangen door de nieuwe Regionale hotelstrategie - gericht op het sturen op kwaliteit en de meerwaarde voor de omgeving. Tussen juli en augustus zijn er binnen de MRA. kamers bijgekomen door nieuwe hotelinitiatieven. Bij elk nieuw hotelinitiatief in de komende periode zal er worden getoetst of er meerwaarde is voor de omgeving. Kamerbezetting en prijs Prijzen gestegen na twee jaar hoge bezetting Vanaf ligt de kamerbezetting in Amsterdam boven de grens van %. Amsterdamse hotels met of sterren waren het meest bezet in (boven %). De bezetting in de regio bedraagt iets meer dan %. Hogere kamerbezetting geeft hoteliers meer ruimte om de prijzen te verhogen: in en in de eerste helft van werd er meer gerekend voor een hotelkamer dan in (zie figuur op de volgende bladzijde). De gemiddelde jaarprijzen geven in grote lijnen het algemene prijsniveau van hotels weer. De prijzen fluctueren echter per weekdag en per maand. De hoogste prijzen waren geregistreerd in de maanden april-mei en september-oktober. De prijzen in het weekend waren meestal -% hoger dan door de week.

7 Toerisme in MRA - Kamerbezetting en -prijs in hotels ( - sterren) Amsterdam regio *prijs voor de periode januari-juni, kamerbezetting nog niet beschikbaar. bron: OIS Positieve verwachtingen in De meeste hoteliers in de MRA verwachten meer gasten, hogere omzet en hogere opbrengsten per kamer in. De Amsterdamse hoteliers in het - sterrensegment zijn het meest optimistisch over. Budgetaccommodaties verwachten meer gasten, maar zijn terughoudend over de stijging van de opbrengsten per kamer. Concurrentie met andere accommodaties en rol van bookingssites Hoteliers hebben zich in de enquête uitgesproken over de ervaren concurrentie met andere accommodaties. Ruim % van de hoteliers in de MRA ervaart concurrentie met hotels en bijna % (daarnaast) met vakantieverhuur. Luxe hotels concurreren met andere (luxe) hotels. Hotels met - sterren concurreren zowel met hotels, als met vakantieverhuur en shortstay. De concurrentie wordt ervaren als toename van het aanbod, maar ook als ongelijke marktpositie ten opzichte van de vakantieverhuur. Daarnaast geven hoteliers aan dat de hotelprestaties in toenemende mate worden beïnvloed door bookingssites (online travel agents). Werkgelegenheid in toeristische sector verder toegenomen Begin werken in Amsterdam. personen in de toeristische sector,, % meer dan in. De toeristische sector verzorgt % van de totale werkgelegenheid in de stad en groeit sneller dan de totale werkgelegenheid (+, % in -). De groei van het aantal banen is vooral te zien in de branche restaurants en cafés en personenvervoer. Deze groei is niet geheel toe te schrijven aan de overnachtende toeristen. Ook maken de inwoners van Amsterdam en dagbezoekers gebruik van de toeristische branche. Trendanalyse vraag en aanbod hotelmarkt MRA De toename van het toerisme is een mondiale ontwikkeling. Wereldwijd neemt het toerisme ieder jaar met circa % toe. Europa blijft de meest bezochte regio en trekt meer dan de helft van alle internationale toeristen in de wereld aan. De toeristische sector, inclusief hotel-, reisbemiddelings- en vervoersbranche past zich aan de groeiende markt. Online aanbiedingen van reisorganisaties, hotels en vervoersmaatschappijen, opkomst van pakkagedeals, low-costcarriers en uitbreiding van het netwerk van directe bestemmingen maken stedentrips goedkoper en toegankelijker. In veel Europese steden stijgt het aantal hotelgasten en het hotelaanbod gestaag. Een gevolg hiervan is dat de toeristische intensiteit per inwoner ook toeneemt.

8 Toerisme in MRA - In de MRA zijn de volgende ontwikkelingen te zien in vraag en aanbod: De vraag naar hotelkamers in de MRA en vooral in Amsterdam stijgt zes jaar op rij. In en in was het hoogste groeitempo in de afgelopen jaren geregistreerd. In blijft het aantal hotelovernachtingen stijgen en ook voor wordt weer een stijging voorspeld. De groei in de MRA komt voor een groot deel door de buitenlandse bezoekers. De toeristische intensiteit in Amsterdam is tussen en relatief snel gestegen en is vergelijkbaar met deze in Parijs en Lissabon. Toeristische intensiteit in Europese steden hotelgasten per 100 inwoners per dag hotelbedden per 100 inwoners per dag hotelbedden per hotelgast per dag bron: OIS/CBS/TourMis Een andere indicatie van de groeiende vraag naar hotels is de toegenomen kamerbezetting en prijs. Op jaarbasis zijn Amsterdamse hotels voor circa % bezet, meer dan hotels in de regio en de rest van Nederland, die voor minder dan % bezet zijn. Ook zijn de Amsterdamse hotels gemiddeld duurder dan in de regio en in de rest van Nederland. Het hotelaanbod in de MRA, en vooral in Amsterdam is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Dit sluit aan bij de groeiende vraag naar logies in Amsterdam en de regio. Daarnaast werkt de gemeente Amsterdam aan transformatie van leegstaande kantoren naar hotels waardoor er in relatief korte tijd capaciteit bijkomt. Nieuwe -sterrenhotels vestigen zich in het stadsdeel Centrum. Daar bevindt zich een concentratie van het meest luxe segment. Dit segment lijkt een gescheiden markt te zijn, anders dan - -sterrenhotels buiten Centrum. Hotels in Centrum zijn beter bezet en duurder dan buiten Centrum. Het kameraanbod groeit hier langzamer, terwijl de vraag toeneemt. Een gevolg hiervan is de prijsstijging. Buiten Centrum komen er nieuwe - -sterrenhotels, waarvan een deel door transformatie (Sloterdijk, Zuidoost). De vraag naar deze hotels en de bezetting neemt toe, maar er is minder ruimte voor prijsverhoging dan in Centrum.

9 Toerisme in MRA - Ontwikkelingen in Centrum en buiten Centrum in periode - (= %) bezetting 0-2 sterren bezetting 3 sterren kamers 4-5 sterren kamers 3 sterren kamers 0-2 sterren bezetting 4-5 sterren prijs 4-5 sterren prijs 0-2 sterren prijs 3 sterren Centrum buiten Centrum =100% bron: CBS/OIS De sterrenaanduiding is sinds vrijwillig en heeft aan zeggingskracht ingeboet. Recensies op bookingssites spelen een steeds grotere rol bij de keuze van de consument. Bookingssites nemen % van de hotelreserveringen voor hun rekening, waardoor hotels meer zichtbaar zijn voor de nieuwe markten. Tegelijkertijd zijn er commissiekosten aan verbonden en wordt het steeds moeilijker voor de hotels om opgemerkt te worden. Opkomst van de vakantieverhuurmarkt (in grote aantallen sinds ) zorgt enerzijds voor extra flexibel aanbod en anderzijds voor meer concurrentie op de hotelmarkt. Circa % van de hoteliers in de MRA ervaart concurrentie met de vakantieverhuur van particuliere woningen, onder andere qua prijsstelling en ongelijk speelveld. Het gaat om hotels met - sterren. Hotels met - sterren ervaren concurrentie met andere hotels en (bijna) geen concurrentie met de vakantieverhuur van woningen. Spreiding van AirBnB locaties in Amsterdam bron: herwinthole.nl Als reactie op de toegenomen concurrentie proberen hotels zich te specialiseren op lage prijs of luxe, op schaalvergroting of kleinschaligheid, op totaalconcepten of unieke beleving. Dit heeft geleid tot nieuwe ontwikkelingen, zoals opkomst van grootschalige totaalconcepten (o.a. door transformatie), kleinschalige boutique hotels, appartementenhotels, lowbudget (mega) hostels en luxe hotels.

10 Toerisme in MRA - Inleiding OIS levert in opdracht van Ruimte & Economie jaarlijks statistische informatie over hotels en toerisme in de Metropoolregio Amsterdam: het aantal accommodaties, kamers en bedden, de spreiding van accommodaties over de Metropoolregio en kamerprijzen in Amsterdam en de regio. Daarnaast wordt gerapporteerd over het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam en de Metropoolregio. Dit rapport is gebaseerd op verschillende databronnen, onder andere de hotelenquête van OIS, toerismestatistieken van het CBS en hotelgegevens van het Bedrijfschap Horeca. De methodische verantwoording, hoe de gegevens in dit rapport tot stand zijn gekomen, is in bijlage opgenomen. Dit rapport is als volgt opgebouwd: in het eerste hoofdstuk worden de volgende gegevens behandeld: het aantal gasten en overnachtingen in de Metropoolregio Amsterdam in en. In het tweede hoofdstuk komen het aantal hotels, kamers en bedden in Amsterdam en de Metropoolregio, hotelprijzen en kamerbezetting aan de orde en een aantal aanvullende enquêtevragen over de concurrentie. Er wordt ook gekeken naar de ontwikkeling van het aantal banen in de toeristische sector in Amsterdam. Aanvullende informatie over het hotelaanbod, methodeverantwoording en de vragenlijst zijn in bijlage - te vinden.

11 Toerisme in MRA - Hotelovernachtingen in MRA en Amsterdam en Europa is de meest bezochte bestemming ter wereld. De groei in - is te danken aan de aantrekkende wereldeconomie, verbeterd consumentenvertrouwen en de lage eurokoers. Nederland en Amsterdam profiteren ook van deze trend, hetgeen te zien is aan de stijging van het aantal hotelovernachtingen. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de meest recente cijfers die beschikbaar zijn op het niveau van de MRA () en van Amsterdam (). Er wordt onder andere gekeken naar de ontwikkeling van het aantal binnenlandse en buitenlandse bezoekers en zakelijke en recreatieve markten. Tot slot komen de uitkomsten van de hotelenquête aan de orde, waarin hoteliers aangeven of het aantal gasten in hun hotels is toegenomen.. Meest recente cijfers MRA :, miljoen overnachtingen In hebben Nederlandse hotels zo n miljoen gasten geaccommodeerd, goed voor miljoen overnachtingen. Een groot deel van deze overnachtingen vond plaats in de Metropoolregio Amsterdam (MRA), waar de toeristische sector zich sneller ontwikkelde dan landelijk. In hadden hotels in de MRA, miljoen gasten. Dit is wederom een stijging ten opzichte van een jaar eerder, namelijk een stijging van % vergeleken met. De hotelgasten verbleven gemiddeld, nachten in de MRA: een totaal van, miljoen overnachtingen (+%, zie figuur. a en de onderliggende cijfer in tabel. b). Landelijk steeg het aantal hotelgasten en overnachtingen met % minder snel. % van alle hotelovernachtingen in Nederland vindt plaats in de MRA (in was dat nog %). Figuur. a Ontwikkeling aantal hotelovernachtingen in MRA en Nederland, - % Amsterdam Amstel- Meerlanden overig MRA MRA totaal Nederland Nederlanders buitenlanders totaal bron: CBS

12 Toerisme in MRA - Bijna % van de hotelgasten in de MRA komt uit het buitenland. In tegenstelling tot een jaar eerder waren in de periode - vooral buitenlandse gasten in opmars (+%). Het aantal Nederlandse gasten nam met % minder snel toe (zie figuur. en tabel. b). Tabel. b Ontwikkeling aantal hotelovernachtingen in MRA en Nederland, - overnachtingen 2014 (abs.) mutatie (%) totaal Nederlanders buitenlanders totaal Nederlanders buitenlanders Amsterdam Amstel- Meerlanden/Waterland Agglomeratie Haarlem IJmond Het Gooi en Vechtstreek Flevoland Zaanstreek totaal MRA Nederland bron: CBS Driekwart van de overnachtingen in de MRA vindt plaats in Amsterdam. Hier zijn ook de meeste hotels geconcentreerd. Informatie over de rest van de MRA is niet beschikbaar op gemeenteniveau: het CBS publiceert alleen geaggregeerde aantallen. Naast Amsterdam telt het gebied Amstel-Meerlanden/Waterland (waaronder gemeente Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol) relatief veel hotelgasten en overnachtingen:, miljoen gasten en, miljoen overnachtingen in. De overige MRA-gemeenten zijn samen goed voor ruim miljoen hotelgasten en bijna, miljoen overnachtingen. Dit zijn meer Nederlandse dan buitenlandse gasten (resp. % en %), terwijl in Amsterdam juist meer buitenlandse gasten dan Nederlandse gasten overnachten (resp. % en %).. Naar verwachting miljoen overnachtingen in in Amsterdam De Amsterdamse hotels hadden in ruim, miljoen gasten, het hoogste aantal ooit (zie figuur. en tabel. ). De toename ten opzichte van is %.De hotelgasten bleven ook iets langer in de hoofdstad: gemiddeld, nacht tegenover, in. Dit leverde een totaal op van, miljoen hotelovernachtingen in (+%).

13 Toerisme in MRA - Figuur. Hotelgasten en overnachtingen in Amsterdam, - 1 (aantallen) 14 x 1 mln * gasten overnachtingen bron: CBS/prognose OIS Tabel. Hotelgasten, overnachtingen, verblijfsduur en de gemiddelde bedbezetting in Amsterdamse hotels, -* gasten overnachtingen verblijfsduur (nachten) bedbezetting (%) 1 kw , kw , kw , kw ,88 59 totaal , kw 2015* , kw 2015* , kw 2015* ,93 66 *voorlopige cijfers bron: CBS Naar verwachting zal het aantal overnachtingen in met % verder toenemen tot circa mln. Het CBS heeft voorlopige cijfers tot en met september bekend gemaakt. Volgens deze cijfers is het aantal overnachtingen in Amsterdam met % toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in. De landelijke groei in deze periode is %. De groei in Nederland en Amsterdam komt in wederom door de buitenlandse hotelgasten.. Sterke groei overnachtingen door Duitsers in en Eén op de vijf overnachtingen in Amsterdamse hotels betreft bezoekers uit eigen land (%). De meeste hotelnachten (%) worden geboekt door Europeanen, waarbij het het vaakst om Britten (%) en Duitsers ( %) gaat. Daarnaast wordt % van de overnachtingen geboekt door 1 Voor de periode september-december zijn nog geen cijfers van het CBS verschenen. Deze periode is op basis van een prognose aan toegevoegd.

14 Toerisme in MRA - inwoners van de Verenigde Staten, % door gasten uit Azië, % door overige Amerikanen en % uit landen in Afrika of Oceanië (zie figuur. ). Figuur. Hotelovernachtingen naar land van herkomst, Amsterdam 4% 3% 5% 19% Nederland overig Europa 5% Groot-Brittannië Verenigde Staten 6% Duitsland Azië Frankrijk 7% Italië 18% overig Amerika Spanje Afrika en Oceanië 9% 9% 15% bron: CBS Zowel in, als in neemt vooral het aantal overnachtingen van buitenlanders toe. Het aantal overnachtingen door Duitsers groeit het sterkst, gevolgd door Britten en Italianen. Wanneer gekeken wordt naar bezoekers uit verre landen nam het aantal overnachtingen door gasten uit Azië ook relatief sterk toe (zie figuur. ). Figuur. Groei hotelovernachtingen ten opzichte van dezelfde periode het jaar daarvoor, Amsterdam % jan-sep 2015* * voorlopige cijfers bron: CBS

15 Toerisme in MRA -. Groei door recreatief toerisme Van alle hotelovernachtingen in is % geboekt door gasten die om zakelijke redenen naar Amsterdam zijn gekomen en % door recreatieve bezoekers. Het recreatieve toerisme groeide in sneller (+%), dan het aantal zakelijke overnachtingen (+ %). In was de groei van het aantal zakelijke overnachtingen hoger (+ %) dan deze van recreatieve overnachtingen (+ %). Het aandeel zakelijke overnachtingen in het totaal was in ook groter (%). Het toerisme in Amsterdam heeft een min of meer vast patroon van hoogseizoenen: april (Pasen)-mei, augustus en oktober. Het aantal recreatieve bezoekers is het hoogst in augustus (zie figuur. ). Figuur. Hotelovernachtingen per maand naar reden bezoek, Amsterdam 1400 x augusutus 1200 april (Pasen) mei oktober totaal overnachtingen 600 recreatieve overnachtingen jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zakelijke overnachtingen bron: CBS Van alle zakelijke overnachtingen vindt % plaats in hotels met vier of vijf sterren. Een op de drie recreatieve overnachtingen vindt plaats in het budgetsegment (zie figuur. ).

16 Toerisme in MRA - Figuur. Hotelovernachtingen naar reden bezoek en sterklasse, Amsterdam % 4,6 mln. overnachtingen 7,9 mln. overnachtingen sterren sterren sterren sterren 0 zakkelijk recreatief bron: CBS. Meer hotelgasten door herstel consumentenvertrouwen, evenementen en congressen In zag % van de Amsterdamse en % van de regionale hoteliers het aantal gasten in hun hotel toenemen. Dit was meer dan in (zie figuur. ). Ook in de eerste helft van was het aandeel hotels met een toename relatief groot (effecten van de grootschalige evenementen, zoals SAIL en Amsterdam Dance Event in zijn nog niet meegerekend). Dit blijkt uit de enquête van OIS waarin hoteliers ook verklaringen geven voor de gastentoename in hun hotel. Figuur. Hotels naar ontwikkeling van het aantal hotelgasten toegenomen gelijk gebleven afgenomen jan-jun 2015 regio Amsterdam jan-jun %

17 Toerisme in MRA - Hoteliers danken de gastentoename in en vooral aan het herstel van de economie, verbetering van het consumentenvertrouwen, de gunstige wisselkoers euro/dollar en de populariteit van Amsterdam door onder andere heropening van musea, evenementen en congressen. De meest genoemde verklaringen voor een afname van het aantal gasten zijn concurrentie met andere accommodaties (o.a. vakantieverhuur en bed&breakfast) en (gevolgen van) de economische crisis. Verder valt op dat zowel de toename, als de afname van het aantal gasten wordt toegeschreven aan invloed van bookingssites. Meer over dit onderwerp staat in paragraaf.. Het volledige overzicht van de open antwoorden staat in bijlage.

18 Toerisme in MRA - Hotelmarkt MRA en banen in toeristische sector In dit hoofdstuk staan de hotels in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) centraal: het aantal kamers en bedden, bezetting en kamerprijzen in en in de eerste helft van. Daarnaast wordt gekeken naar de ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar en naar de ervaringen van hoteliers wat betreft concurrentie op de hotelmarkt. En tot slot wordt gekeken naar de ontwikkeling van het aantal banen in de toeristische sector. De meeste statistieken in dit hoofdstuk zijn door OIS verzameld. Meer informatie over de databronnen en methode van dit onderzoek staat in bijlage.. Toename hotelkamers MRA door Amsterdam De MRA telt in hotels met in totaal bijna. kamers en. bedden (zie tabel. en bijlage ). Dit is % van de landelijke kamer- en beddencapaciteit. Ruim % van de hotelkamers in de MRA is geconcentreerd in Amsterdam (. ). Overige gemeenten binnen de MRA zijn samen goed voor. kamers. De helft hiervan (. ) is geconcentreerd in de gemeente Haarlemmermeer in de buurt van Schiphol (deel van Amstel- Meerlanden). Twee kleinere concentraties bevinden zich in de agglomeratie Haarlem: de badplaats Zandvoort en de gemeente Haarlem, elk met circa hotelkamers. Tabel. Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam en Nederland (aflopend gesorteerd aantal kamers) maart 2014 augustus 2015 mutatie (abs.) mutatie (%) hotels kamers bedden hotels kamers bedden hotels kamers bedden kamers totaal Nederland ,2 totaal MRA Amsterdam totaal regio, waaronder Amstel-Meerlanden agglomeratie Haarlem Gooi en Vechtstreek IJmond Waterland Flevoland Zaanstreek ,9 bron: OIS/CBS De statistieken per regiogemeente en sterklasse van hotels staan in bijlage. Kaarten. a-. b op de volgende bladzijde laten de spreiding van de hotels over de MRA en over Amsterdam zien.

19 Gemeente Amsterdam Toerisme in MRA - Kaart. a Locaties van hotels in de MRA, augustus Beemster Zandvoort 7 1 Beverwijk Velsen Bloemendaal Haarlem Haarlemmermeer 6 2 Zaanstad Wormerland Amsterdam Aalsmeer Amstelveen 3 Purmerend Waterland Edam- Volendam 5 4 Almere Huizen Lelystad 4-5 sterren en meer dan 100 bedden 4-5 sterren en 100 bedden of minder 3 sterren en meer dan 100 bedden 3 sterren en 100 bedden of minder 0-2 sterren en meer dan 100 bedden 0-2 sterren en 100 bedden of minder Wijdemeren Subregio s binnen de Metropool (excl. Amsterdam) 1 IJmond 3 Waterland+ 5 Het Gooi en Vechtstreek 7 agglomeratie Haarlem 2 Zaanstreek 4 Flevoland - 6 Amstel-Meerlanden Kaart. b Locaties van hotels in Amsterdam, augustus Westpoort N-Noord West Noord N-Oud-Noord N-Noord Oost W-Westerpark W-Bos en Lommer NW-Geuzenveld/Slotermeer West C-Centrum West O-Indische Buurt/ Oostelijk Havengebied NW-Osdorp Nieuw-West NW-Slotervaart W-Oud-West/ De Baarsjes Z-Oud-Zuid Centrum C-Centrum Oost O-Oud-Oost Oost O-IJburg/ Zeeburgereiland NW-De Aker/Nieuw Sloten Zuid Z-De Pijp/ Rivierenbuurt O-Watergraafsmeer Z-Buitenveldert/Zuidas ZO-Bijlmer Oost 4-5 stars and more than 100 beds 4-5 stars and 100 beds or less 3 stars and more than 100 beds 3 stars and 100 beds or less 0-2 stars and more than 100 beds 0-2 stars and 100 beds or less ZO-Bijlmer Centrum Zuidoost ZO-Gaasperdam/Driemond

20 Toerisme in MRA - Tussen maart en augustus is de kamercapaciteit in de MRA met % toegenomen, sterker dan landelijk (+, %). Het grootste deel van de kamercapaciteit in de MRA en de (bijna volledige) toename daarvan vindt plaats in Amsterdam. In dezelfde periode is de kamercapaciteit in Amsterdam met % toegenomen en die van de regio met %. De werkelijke kamertoename in de regio is nog kleiner aangezien een deel daarvan komt door de administratieve indeling van een Amsterdams hotel in de gemeente Ouder-Amstel. Per saldo zijn er in Amsterdam bijna. kamers bijgekomen, onder andere in de nieuwe accommodaties A&O hostel, Holiday Inn Arena Towers en Motel One, ieder met meer dan kamers. Het grootste nieuwe hotel in de regio is het Ibis budget Amsterdam Zaandam met ruim kamers.. Overgang naar Regionale hotelstrategie - De periode - is een overgangsperiode waarin het hotelbeleid van stimulering wordt vervangen door een regionale strategie gericht op het sturen op kwaliteit en de meerwaarde voor de omgeving. Het hotelbeleid uit de periode - was erop gericht om een kwantitatieve doelstelling te halen: realisatie van. extra hotelkamers in Amsterdam tussen en. 2 Dit doel is gehaald (zie kader). Doel. extra kamers in Amsterdam gehaald Tussen juli en augustus zijn er in Amsterdam per saldo. kamers bijgekomen. Daarmee is het doel om. extra kamers tot te realiseren gehaald. Het grootste deel daarvan is gerealiseerd in grootschalige hotels (meer dan bedden) met - sterren. De nieuwe hotels zijn gespreid over de hele stad, maar de meeste kamers zijn gerealiseerd in Centrum, Nieuw-West, Zuid en Zuidoost. In Zuidoost is het aantal hotelkamers verzevenvoudigd vergeleken met. Aantal en toename hotelkamers in Amsterdam (aflopend gesorteerd op toename) hotelkamers totaal 4-5 sterren 3 sterren sterren grootschalig +822 overig Centrum Nieuw-West Zuid Zuidoost Oost West +581 Noord sterklasse grootte stadsdeel bron: OIS 2 Nota Hotelbeleid -, Economische Zaken.

21 Gemeente Amsterdam Toerisme in MRA - Om discrepantie tussen vraag en aanbod op de hotelmarkt te voorkomen is de nieuwe Regionale Hotelstrategie geformuleerd voor de periode -. Deze hotelstrategie is gericht op het afwegingskader, waarbij alle nieuwe hotelinitiatieven in de MRA worden getoetst in de context van het totale aanbod in de MRA en de meerwaarde voor de omgeving. Hiervoor is een toetsingsinstrument voor gemeenten en marktpartijen ontwikkeld: de Hotelladder. Daarnaast zijn er binnen de MRA kansrijke gebieden aangewezen met potentie tot spreiding van hotels. Bij elk nieuw hotelinitiatief wordt er met de Hotelladder en de kansenkaart getoetst of er meerwaarde is voor de omgeving. De realisatie van de nieuwe initiatieven in de MRA wordt in kaart gebracht door de Hotelmonitor MRA. 3 Kaart. a laat de huidige kamercapaciteit per gemeente zien en de vestigingslocaties van de nieuwe hotelinitiatieven in de afgelopen jaren in de MRA (zie ook kaart. b inzoom op Amsterdam). Tussen juli en augustus zijn er binnen de MRA. kamers bijgekomen door nieuwe hotelinitiatieven, waarvan % in het Amsterdamse stadsdeel Centrum, % in elk van de stadsdelen Zuidoost en Nieuw-West en % in Haarlemmermeer (vooral in Hoofddorp). Kaart. a Kamercapaciteit per gemeente in en nieuwe hotellocaties, MRA juli -augusuts 4 Zaandam Haarlem Amsterdam Almere Zandvoort Hoofddorp Schiphol Schiphol Nieuw-Vennep hotels met 4-5 sterren hotels met 3 sterren hotels/hostels/pensions met 0-2 sterren gemeente zonder geregistreerde accommodaties gemeente met minder dan 500 hotelkamers gemeente met hotelkamers gemeente met meer dan hotelkamers bron: OIS Gemeente Amsterdam verkent de nieuwe hotelinitiatieven en berekent de marktruimte in de MRA in de komende jaren. Actualisatie en prognose van de marktruimte wordt verwacht medio.

22 Toerisme in MRA - Kaart. b Nieuwe hotellocaties juli -augusuts, Amsterdam Westpoort N-Noord West N-Oud-Noord Noord NW-Geuzenveld/Slotermeer W-Westerpark N-Noord Oost W-Bos en Lommer West C-Centrum West Centrum NW-Osdorp Nieuw-West NW-Slotervaart W-Oud-West/ De Baarsjes C-Centrum Oost O-Indische Buurt/ Oostelijk Havengebied O-IJburg/ Zeeburgereiland NW-De Aker/Nieuw Sloten Z-Oud-Zuid Zuid Z-De Pijp/ Rivierenbuurt Oost O-Watergraafsmeer Z-Buitenveldert/Zuidas hotels met 4-5 sterren Schiphol Schiphol hotels met 3 sterren hotels/hostels/pensions met 0-2 sterren ZO-Bijlmer Centrum ZO-Bijlmer Oost Zuidoost ZO-Gaasperdam/ Driemond bron: OIS. Stijging kamerbezetting en -prijs in MRA Zowel het aantal hotelkamers, als overnachtingen neemt in Amsterdam toe. De groei van het stedelijke toerisme is een wereldwijde ontwikkeling en wordt veroorzaakt door onder andere welvaartsgroei, mobiliteitstoename en goedkopere vluchten. Na de laatste dip in - neemt het aantal overnachtingen in Amsterdam elk jaar toe. Het kameraanbod in de stad stijgt over de hele linie en na in een hoger tempo dan voorheen, mede door transformatie van leegstaande kantoren. Hoe deze factoren de ontwikkeling van de kamerbezetting en de kamerprijs beïnvloeden wordt verder in deze paragraaf besproken... Kamerbezetting en prijs in Amsterdam 5 in afgelopen jaar In werd de laagste kamerbezetting (%) en kamerprijs ( euro) geregistreerd. Vanaf ligt de kamerbezetting boven de grens van %: % in en % in. Ter vergelijking: de bezetting in de regio bedraagt iets meer dan %. Hogere kamerbezetting geeft hoteliers meer ruimte om de prijzen te verhogen. In werd er gemiddeld % meer gerekend voor een hotelkamer dan in. In de eerste helft van is er een verdere prijsstijging te zien (zie figuur. ). In figuur. op de volgende bladzijde is te zien dat de kamerbezetting en -prijs 5 Het onderzoek naar hotels in de regio is gestart in. Vergelijkbare statistieken op niveau van de regiogemeenten zijn beschikbaar vanaf - en worden besproken in paragraaf..

23 Toerisme in MRA - stijgen in de jaren wanneer het aantal overnachtingen (blauwe balken) sneller groeit dan het aantal kamers (groene balken). Figuur. Hotelkamers, overnachtingen, kamerbezetting en -prijs in Amsterdam, -* hotelkamers/ overnachtingen kamerprijs/ kamerbezetting ,9 mln * 12,9 mln.* hotelkamers overnachtingen (x1.000) kamerprijs (euro per nacht) kamerbezetting (%) * voorlopige cijfers bron: OIS/CBS Figuur. Ontwikkeling van hotelkamers, overnachtingen, kamerbezetting en -prijs in Amsterdam ten opzichte van voorafgaand jaar % kamers % overnachtingen % kamerbezetting (procentpunten) kamerprijs % bron: CBS/OIS

24 Toerisme in MRA -.. Meest recente ontwikkelingen van bezetting en prijs in hotels MRA Bijna drie op de vier Amsterdamse hotels en één op de vier hotels in de regio hadden in de bezettingsgraad tussen % en %. Begin vraagt de helft van de Amsterdamse hotels en eenderde van de hotels in de regio tussen en euro per nacht voor een -persoonskamer. Na de jaren van stabiele bezetting en scherpe prijzen zijn de bezettingsgraden en kamerprijzen in de meeste hotels gestegen. Tabellen. -. en figuur. laten de ontwikkelingen per sterklasse en bezettings-/ prijsklasse zien. Amsterdamse hotels met of sterren waren het meest bezet in : respectievelijk % en %. In het -sterren hotelsegment nam de bezetting het meest toe: van % in naar % in. De bezettingsgraden en kamerprijzen in de regio zijn gemiddeld lager dan in Amsterdam, maar er zijn grote verschillen per gemeente. In Haarlemmermeer ligt de bezetting boven de %, terwijl in de meeste regiogemeenten die rond % ligt. In Bloemendaal, Amstelveen, Wijdemeren en Waterland zijn de kamerprijzen gemiddeld hoger dan elders in de regio. Tabel. Gemiddelde kamerbezetting 6 naar sterklasse hotels, (procenten) Amsterdam regio Metropool ster NHC ster sterren sterren sterren sterren x x x x sterren sterren sterren gemiddeld bron: OIS Tabel 2.8 Hotels naar kamerbezetting, (procenten) Amsterdam regio MRA totaal tot 50% %-74% % meer dan 90% totaal (%) bron: OIS 6 Respondenten (woordvoerders van hotels) geven in de hotelenquête aan hoeveel procent van de kamers gemiddeld bezet was in hun hotels.

25 Toerisme in MRA - Tabel 2.9 Kamerprijzen 7 in hotels naar sterklasse (gemiddelde prijs voor een 2-persoonskamer per jaar, euro s per nacht) Amsterdam regio jan-juni ster sterren sterren sterren sterren x x x x x 0-2 sterren sterren sterren gemiddelde bron: OIS Figuur 2.10 Hotels naar prijsklasse, (procenten) minder dan 100 euro euro 200 euro of meer jan-jun regio Amsterdam jan-jun bron: OIS %.. Prijsontwikkeling per maand Om meer inzicht te krijgen in de prijsfluctuaties heeft OIS gedurende één jaar de prijzen van Amsterdamse hotels op booking.com gevolgd. Hierbij werd gekeken naar de prijs op een incheckdatum drie tot zes weken voor aankomst op een maandag en op een zaterdag (exclusief feestdagen). Deze methode is niet zuiver, maar geeft in grote lijnen de mate van de mogelijke 7 Respondenten (woordvoerders van hotels) geven in de hotelenquête aan hoeveel een -persoonskamer in hun hotel doorgaans kost (prijs per kamer per nacht gemiddeld op jaarbasis).

26 Toerisme in MRA - prijsverschillen en seizoeneffecten weer. Figuur. laat de kamerprijzen en het aantal overnachtingen per maand zien. De prijzen op maandag en zaterdag zijn apart afgebeeld. Over het algemeen geldt dat hogere prijzen duiden op een hogere bezetting, oftewel op meer vraag naar een hotelkamer in een bepaald segment en op een bepaald moment. Gekeken naar het aantal overnachtingen per maand vallen er vier pieken op in : april, mei, augustus en september-oktober. De kamerprijzen volgen een iets ander patroon: De hoogste prijzen waren in in de maanden april-mei en september-oktober. Prijzen in het weekend waren in de meeste maanden hoger dan door de week. In april was de prijsstijging het hoogst in het weekend (Paasperiode niet meegerekend). In september waren de prijzen zowel in het weekend als door de week hoger dan gewoonlijk. Hotels met - sterren zijn in grote mate georiënteerd op de zakelijke markt: de prijzen hebben dezelfde seizoenfluctuaties als het aantal zakelijke overnachtingen in Amsterdam. Hotels met minder dan sterren zijn vooral georiënteerd op de recreatieve markt en hebben een andere prijspatroon dan luxere hotels. Hoewel het aantal recreatieve overnachtingen het hoogst is in augustus is er geen prijsstijging bij hotels met - sterren in deze maand te zien en een kleine stijging bij hotels met - sterren. Een mogelijke oorzaak is concurrentie met andere steden. Figuur 2.11 Kamerprijzen op booking.com naar sterklasse en overnachtingen per maand, Amsterdam Prijzen op maandag Prijzen op zaterdag mrt- 14 apr- 14 mei' 14 mei' 14 mei' 14 mei- 14 jun- 14 jul- 14 aug- 14 september' 14 september' 14 september' 14 sep- 14 okt- 14 nov- 14 dec- 14 jan- 15 feb mrt- 14 april' 14 april' 14 apr- 14 mei' 14 mei- 14 juni' 14 jun- 14 jul- 14 aug- 14 september' 14 september' 14 augusutus' 14 sep- 14 okt- 14 nov- 14 dec- 14 jan- 15 feb- 15 kamerprijs 4-5 sterren (euro's) kamerprijs 3 sterren (euro's) kamerprijs 1-2 sterren (euro's) overnachtingen recreatief (x ) overnachtingen zakelijk (x ) bron: booking.com/cbs

27 Toerisme in MRA - Gemiddelde prijs? De gemiddelde prijs is een complex begrip. De prijzen verschillen per weekdag, per bookingssite en kunnen hoger of lager zijn afhankelijk van hoe lang van tevoren een kamer wordt geboekt en in hoeverre het hotel vol is. Het verschil tussen de prijs op maandag en op zaterdag kan -% bedragen of soms meer. Door speciale aanbiedingen liggen de prijzen -% lager dan de reguliere prijzen en kunnen onder het prijsniveau liggen van hotels met minder sterren. Gemiddelde prijs op booking.com voor een -persoonskamer in - en -sterren hotels in Amsterdam euro's mrt-14 apr-14 mei-14 jun-14 jul-14 aug-14 sep-14 okt-14 nov-14 dec-14 jan-15 feb-15 4* maandag 4* zaterdag 4* aanbieding 3* maandag 3* zaterdag 3* aanbieding. Overwegend hoge verwachtingen van financieel resultaat in De meeste hoteliers in de MRA verwachten positieve resultaten in : meer gasten, hogere omzet en hogere opbrengsten per kamer dan in. Figuur. laat het saldo van positieve en negatieve antwoorden zien. De hoge scores betekenen dat er meer positieve dan negatieve verwachtingen zijn. De Amsterdamse hoteliers in het - -sterrensegment zijn het meest optimistisch over, waarschijnlijk door de toegenomen bezettingsgraad in. Budgetaccommodaties verwachten wellicht meer gasten en omzet dan in, maar zijn nog voorzichtig met uitspraken over de stijging van opbrengsten per kamer. De bezettingsgraad in dit segment is relatief weinig toegenomen in. De verwachtingen van de hoteliers in de regio zijn ook aan de voorzichtige kant.

28 Toerisme in MRA - Figuur. Verwachtingen van hoteliers over sterren 3 sterren 4-5 sterren totaal Amsterdam totaal regio totaal MRA aantal gasten in 2015 (saldo toegenomen en afgenomen) RevPar in 2015 (saldo toegenomen en afgenomen) omzet 2015 (saldo toegenomen en afgenomen) bron: OIS. Hoteliers over concurrentie met andere hotels en vakantieverhuur In is hoteliers voor het eerst gevraagd met welke soorten accommodaties ze concurrentie ervaren en hoe deze concurrentie hun hotel beïnvloedt. Tabellen. en. geven de samenvatting van de antwoorden van de hoteliers weer. Vrijwel alle ondervraagde hoteliers ervaren concurrentie met een of meerdere soorten accommodaties. Ruim % van de hoteliers in de MRA ervaart concurrentie met andere hotels en bijna % (daarnaast) met vakantieverhuur. Tabel. Met welke soorten accommodaties ervaart u concurrentie? (procenten) Amsterdam regio MRA 0-2 sterren 3 sterren 4-5 sterren totaal totaal totaal hotels vakantieverhuur van particuliere woningen (via o.a. AirBnB, Wimdu) Bed&Breakfast Shortstay geen concurrentie illegaal verhuur kamers (genoemd door hoteliers) hostels N= (Amsterdam= en regio= ) Luxe hotels in Amsterdam concurreren vooral met andere (luxe) hotels. In het midden- en budgetsegment wordt zowel met andere hotels, als met andere accommodatievormen, zoals vakantieverhuur en shortstay, geconcurreerd. Budgetaccommodaties ervaren daarnaast ook concurrentie van bed&breakfasts.

29 Toerisme in MRA - Ruim hoteliers hebben in de enquête toegelicht hoe de concurrentie hun accommodatie beïnvloedt. Hun antwoorden zijn samengevat in tabel.. Het overzicht van alle antwoorden is in bijlage te vinden. Kort samengevat wordt er door de hoteliers een drietal punten genoemd op het gebied van de ervaren concurrentie: aanbod: het aanbod van alle vormen accommodaties neemt toe in de MRA; prijs, service en marketing: groeiend aanbod en online marketing drukken de bezetting en prijzen in alle accommodaties, mede omdat consument meer keuze heeft via bookingssites (ook online travel agents genoemd); ongelijk speelveld: strengere eisen aan hotels, dan aan andere accommodaties, die in hetzelfde segment actief zijn. Dit punt wordt vooral genoemd door hotels met - sterren. Tabel. Hoe beïnvloedt deze concurrentie uw accommodatie? Kunt u een concreet voorbeeld noemen? (samenvatting van open antwoorden) vorm van concurrentie voorbeelden ervaren concurrentie (citaten) aanbod prijs, service en (online)marketing ongelijk speelveld Het particulier aanbod van kamers in het centrum neemt toe... Meer hotels voor zelfde type gast. In onze omgeving zitten 7 hotels, die ook toekomstige klanten aantrekken. Gasten vragen veel service gratis (fiets gratis, wifi gratis). Maar wij kunnen de prijs per kamer niet verhogen, dat betalen zij dan niet. Prijs/kwaliteitverhouding wordt steeds belangrijker en het wel/niet hebben van (gratis) wifi. De travelsites beïnvloeden de zichtbaarheid van de hostels op internet heel erg. Wij kunnen qua prijs met alle vaste lasten (personeel, huur, commissies, veiligheid) niet concurreren met illegale en grootschalige accommodaties Weinig tot geen regels, terwijl hotels overspoeld worden door regeltjes en wetjes. De prijs kan scherper zijn dan de prijs van de hoteliers omdat zij bijvoorbeeld geen brandmeldinstallaties en legionella voorschriften (dure keuringen en apparatuur) hebben. Er zijn ook opmerkingen gemaakt dat concurrentie geen negatief invloed heeft: Concurrentie is normaal. Zonder concurrentie kan je niet eens bestaan als klein hotel. Dus als er beïnvloeding is, ervaar ik die als positief. Tot nu toe nog geen zichtbare concurrentie in negatieve vorm. loopt goed voor het hotel, maar door vergelijking met channelmanagers is wel te zien dat onze accommodatie is bekeken, maar wordt niet altijd geboekt.

30 Toerisme in MRA - Omvang en rol bookingssites, oftewel online travel agents (OTA s) Hoteliers in de MRA geven in de enquête aan dat hun hotelprestaties worden beïnvloed door bookingssites. De ervaringen verschillen: Booking.com wordt helaas steeds dominanter, zijn niet bij aangesloten. Ik weiger provisies tussen % en % te betalen of Toegenomen bezettingsgraad door onder andere betere recensies. In Nederland één op drie bookingen via online travel agents Uit onderzoek van KPMG blijkt dat % van alle hotelbooking in Nederland en % van de hotelbookingen in Noord-Holland wordt gedaan via de online travel agents (bookingssites). Dit aandeel neemt bovendien snel toe ten koste van boekingen via direct contact. Het aansluiten bij een online travel agent levert enerzijds voordelen: meer zichtbaarheid en nieuwe markten. Anderzijds zorgt het voor commissiekosten en het wordt steeds moeilijker voor hotels om opgemerkt te worden. Distributiekanalen hotels in Noord-Holland, bron: KPMG, Hospitality Benchmark Verandering consumentengedrag Recent onderzoek van het Amerikaanse marketingbureau Sojern bevestigt de toegenomen rol van online travel agents en de (daardoor) verandering van het consumentengedrag. Consumenten krijgen steeds meer tools en besteden meer tijd aan vergelijking van accommodaties. Amerikanen besteden bijvoorbeeld % meer tijd aan het vergelijken van hotels, dan aan het zoeken naar vluchten. Tijdens het beslissingsproces spelen foto s en reviews een belangrijke rol. Vooral de recreatieve reizigers besteden veel aandacht aan het bestuderen van foto s en ze lezen gemiddeld vier reviews voordat ze een hotelkamer boeken. 8 8 Cornell Hospitality Report Using Eye Tracking to Obtain a Deeper Understanding of What Drives Online HotelChoice, Breffni Noone, Stephani K.A. Robson Cornell University School of Hotel Administration.

31 Toerisme in MRA -. Werkgelegenheid in toeristische sector groeit sneller dan totaal Begin werken in Amsterdam. personen in de toeristische sector. Dit zijn er. meer dan een jaar ervoor (+, %). In dezelfde periode nam de totale werkgelegenheid in Amsterdam met, % toe. Naast de verblijfsbezoekers maken ook inwoners, forensen en dagbezoekers gebruik van de toeristische sector, onder andere van restaurants, taxibedrijven en culturele instellingen. Het voor de toeristische sector belangrijke consumentenvertrouwen neemt de laatste tijd toe zowel in Nederland, als wereldwijd en daarmee ook de bestedingen en omzet in verschillende onderdelen van de toeristische sector, vooral in de horeca. De toeristische sector verzorgt % van de totale werkgelegenheid in Amsterdam. Dit percentage neemt de laatste jaren langzaam toe (:, %). Ruim de helft van de banen in de toeristische sector is in restaurants en cafés (zie figuur.). De absolute toename van de werkgelegenheid was in deze branche het sterkst (+. ; + %). In procenten was de groei het sterkst bij het personenvervoer (+ ; + %). Hotels en andere soorten logiesaccommodaties zijn samen goed voor. banen, % van de totale toeristische sector. Sinds zijn er banen bijgekomen (+, %). Figuur. Grote en kleine banen in toeristische branches, Amsterdam op januari restaurants, cafés cultuur en recreatie hotels, hostels personenvervoer 5000 overig* bron: OIS

32 Toerisme in MRA - Bijlage Hotelcapaciteit naar sterklasse, regiogemeente en stadsdeel Amsterdam Tabel. Hotels, kamers en bedden naar sterklasse en gebied, MRA 0-2 sterren 3 sterren 4-5 sterren totaal hotels kamers bedden hotels kamers bedden hotels kamers bedden hotels kamers bedden totaal MRA Amsterdam totaal regio, waaronder Amstel-Meerlanden agglomeratie Haarlem Waterland Gooi en Vechtstreek IJmond Flevoland Zaanstreek bron: OIS

33 Toerisme in MRA - Tabel. Hotels, kamers en bedden naar gemeente MRA, gemeente hotels kamers bedden Amsterdam totaal Amstel-Meerlanden totaal Aalsmeer Amstelveen Amsterdam-Duivendrecht Diemen Haarlemmermeer Uithoorn Gooi en Vechtstreek totaal Blaricum Bussum Hilversum Huizen Muiden Naarden Weesp Wijdemeren agglomeratie Haarlem totaal Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Zandvoort IJmond totaal Beverwijk Heemskerk Velsen Waterland + totaal Beemster Edam-Volendam Purmerend Waterland Zeevang Zaanstreek totaal Oostzaan Wormerland Zaanstad Flevoland- totaal Almere Lelystad bron: OIS

34 Toerisme in MRA - Tabel. Hotels naar sterklasse en stadsdeel/gebied, Amsterdam 0-2 sterren 3 sterren 4 sterren 5 sterren totaal % totaal stadsdeel Centrum West Nieuw-West Zuid Oost Noord Zuidoost gebied C-Centrum Oost C-Centrum West N-Noord Oost N-Noord West ,2 N-Oud-Noord NW-De Aker/Nieuw Sloten ,5 NW-Geuzenveld/Slotermeer NW-Osdorp ,2 NW-Slotervaart O-IJburg/Zeeburgereiland ,5 O-Indische Buurt/Oostelijk Havengebied O-Oud-Oost O-Watergraafsmeer ,5 W-Bos en Lommer W-Oud-West/De Baarsjes W-Westerpark Z-Buitenveldert/Zuidas Z-De Pijp/Rivierenbuurt Z-Oud-Zuid ZO-Bijlmer Centrum ZO-Bijlmer Oost ,2 ZO-Gaasperdam/Driemond bron: OIS

35 Toerisme in MRA - Tabel. Hotelkamers naar sterklasse en stadsdeel/gebied, Amsterdam sterren 3 sterren totaal % sterren sterren totaal stadsdeel A Centrum E West F Nieuw-West K Zuid M Oost N Noord T Zuidoost gebied C-Centrum Oost C-Centrum West N-Noord Oost ,3 N-Noord West ,0 N-Oud-Noord NW-De Aker/Nieuw Sloten ,4 NW-Geuzenveld/Slotermeer NW-Osdorp ,6 NW-Slotervaart O-IJburg/Zeeburgereiland ,2 O-Indische Buurt/Oostelijk Havengebied O-Oud-Oost O-Watergraafsmeer ,0 W-Bos en Lommer W-Oud-West/De Baarsjes W-Westerpark Z-Buitenveldert/Zuidas Z-De Pijp/Rivierenbuurt Z-Oud-Zuid ZO-Bijlmer Centrum ZO-Bijlmer Oost ,0 ZO-Gaasperdam/Driemond bron: OIS

36 Toerisme in MRA - Tabel. Hotelbedden naar sterklasse en stadsdeel/gebied, Amsterdam 0-2 sterren 3 sterren 4 sterren 5 sterren totaal % totaal stadsdeel A Centrum E West F Nieuw-West K Zuid M Oost N Noord T Zuidoost gebied C-Centrum Oost C-Centrum West N-Noord Oost ,3 N-Noord West ,0 N-Oud-Noord NW-De Aker/Nieuw Sloten NW-Geuzenveld/Slotermeer NW-Osdorp NW-Slotervaart O-IJburg/Zeeburgereiland ,2 O-Indische Buurt/Oostelijk Havengebied O-Oud-Oost O-Watergraafsmeer W-Bos en Lommer W-Oud-West/De Baarsjes W-Westerpark Z-Buitenveldert/Zuidas Z-De Pijp/Rivierenbuurt Z-Oud-Zuid ZO-Bijlmer Centrum ZO-Bijlmer Oost ,0 ZO-Gaasperdam/Driemond bron: OIS

37 Toerisme in MRA - Bijlage Methode, databronnen en definities In dit rapport zijn gegevens opgenomen uit verschillende bronnen. Cijfers over het aantal gasten en overnachtingen komen van het CBS en worden door OIS bewerkt. 9 Gegevens over gastenaccommodaties komen uit de hoteldatabase van OIS en de hotelenquête van OIS. Hieronder worden definities en statistieken uit verschillende bronnen nader toegelicht. Hoteldatabase OIS De hoteldatabase is een databestand van alle accommodaties in de MRA dat wordt bijgehouden aan de hand van de gegevens van het Kenniscentrum HorecaDNA, de respons op de hotelenquête OIS, Hotelloods en diverse externe bronnen. De gegevens in de hoteldatabase werden vroeger elk jaar per juli bevroren. In werden gegevens per maart bevroren en in per augustus. Accommodaties in hoteldatabase In de hoteldatabase van OIS worden logiesverstrekkende bedrijven met meer dan kamers en bedden opgenomen. Dit zijn hotels, hostels, motels, botels, appartementenhotels, appartementen met hoteldienstverlening, pensions, guesthouses, boerenkamers en bed&breakfasts die kamers en/of bedden aan particulieren verhuren tegen een boeking per nacht. Deze definitie sluit zich aan op de hoteldefinitie van het CBS en het Kenniscentrum HorecaDNA. Voor het exploiteren van een hotel in de gemeente Amsterdam dient een pand over de juiste bestemming in het vigerende bestemmingsplan te beschikken. Niet alle accommodaties in de hoteldatabase van OIS voldoen aan deze eis. De tabel hieronder verschaft overzicht van verschillende soorten accommodaties in de hoteldatabase. Accommodaties in MRA naar soort registratie in hoteldatabase hotels appartementenhotels accommodaties* overige hostels totaal totaal MRA Amsterdam totaal regio, waaronder Amstel-Meerlanden agglomeratie Haarlem Waterland Gooi en Vechtstreek IJmond Flevoland Zaanstreek * appartementen, pensions, guesthouses, boerenkamers en bed&breakfasts met meer dan 2 kamers en 5 bedden, die kamers en/of bedden aan particulieren verhuren tegen een boeking per nacht. 9 Dit houdt in dat er tabellenrapporten worden gemaakt ten behoeve van de rve Economie (per kwartaal en per jaar). Door gegevens van OIS en het CBS te koppelen is een schatting van het aantal gasten en overnachtingen per stadsdeel mogelijk.

38 Toerisme in MRA - Amsterdam telt hotels, appartementenhotels en hostels die volledig voldoen aan de bestemmingsplaneisen en andere registratienormen. De overige categorie bestaat uit pensions, appartementen met hoteldienstverlening en bed&breakfasts met meer dan kamers en bedden. Deze accommodaties zijn geregistreerd door de Kamer van Koophandel en het Kenniscentrum HorecaDNA, maar een deel daarvan voldoet niet aan de bestemmingsplaneisen van de gemeente Amsterdam. Regels met betrekking tot bestemmingsplannen kunnen verschillen per gemeente. De hoteldatabase wordt een keer per jaar geactualiseerd: de nieuwe logiesbedrijven worden toegevoegd aan het bestand; accommodaties, die zijn gestopt als hotel worden verwijderd. De meeste accommodaties worden verwijderd wegens opheffing. Andere accommodaties zijn verhuisd uit Amsterdam (bijvoorbeeld schepen). Sommige accommodaties worden uit de hoteldatabase verwijderd omdat ze niet meer aan de definitie van een hotel voldoen. Hotelenquête OIS Om de hoteldatabase te actualiseren, houdt OIS een jaarlijkse enquête onder hoteliers. Het veldwerk vindt plaats in het tweede kwartaal van het jaar. De enquête bevat naast de vragen over de actuele capaciteit van de hotels, ook vragen over hun kamerbezetting en kamerprijzen en een aantal aanvullende vragen (zie vragenlijst in bijlage ). Van de Amsterdamse hotels hebben er de vragenlijst van OIS ingevuld, een respons van % (zie tabel hieronder). In de regio hebben hotels de vragenlijst ingevuld (%). Respons enquête gastenaccommodaties naar sterklasse, Amsterdam regio respondenten hotels benaderd voor enquête* respons (%) respondenten hotels respons (%) geen ster ster sterren sterren sterren sterren totaal * Dit is exclusief de meest recente hotelopeningen, die tijdens de veldwerkperiode zijn bijgekomen. Het totaal aantal hotels in Amsterdam is.

39 Toerisme in MRA - Bijlage Vragenlijst hotelenquête Jaarlijkse enquête Gastenaccommodaties 2015 Voor Hotels, Hostels, Pensions, B&B, Appartementen en Botels De vragen hieronder gaan over de huidige situatie van uw accommodatie (in 2015) 1. Wilt u onderstaande gegevens controleren en indien nodig aanpassen? 2. Naam bedrijf Wijzigingen en aanvullingen 3. Adres 4. Postcode en plaats 5. Algemeen telefoonnummer 6. Algemeen adres 7. Website (zonder 8. Contactpersoon 9. Aantal sterren 2. Wilt u onderstaande tabel op basis van de huidige situatie volledig invullen? aantal kamers (of andere ruimten: appartementen, slaapzalen, -ruimten in woonboten *) aantal slaapplaatsen** (1-persoonsbed=1 slaapplaats; 2-persoonsbed =2 slaapplaatsen) Totalen * voor zover appartementen/woonboten eigendom zijn en per dag of week worden verhuurd ** zowel met 1 tweepersoonsbed als met 2 losse bedden en exclusief bijzetbedden 3. Wat is de gemiddelde prijs in euro's voor 1- en/of 2-persoonskamer (inclusief ontbijt, service en b.t.w.) in 2015 (tot nu toe) in uw accommodatie? 1-persoonskamer 2-persoonskamer 4. Hoe is de ontwikkeling van het aantal gasten in uw accommodatie in het begin van 2015? 1 Meer gasten in het begin van 2015 dan in het begin van Even veel gasten in het begin van 2015 als in het begin van Minder gasten in het begin van 2015 dan in het begin van Weet niet 4a. Wilt u uw antwoord toelichten? X 5. Verwacht u meer, minder of evenveel gasten in 2015 als in 2014? 1 Ik verwacht meer gasten in 2015 dan in Ik verwacht even veel gasten in 2015 als in Ik verwacht minder gasten in 2015 dan in Weet niet 6. Wat verwacht u van de omzet van uw accommodatie in 2015? 1 Ik verwacht meer omzet in 2015 dan in Ik verwacht even veel omzet in 2015 dan in Ik verwacht minder omzet in 2015 dan in Weet niet

40 Toerisme in MRA - 7. Wat verwacht u van de opbrengstem per kamer (RevPar) van uw accommodatie in 2015? 1 Ik verwacht in 2015 hogere opbrengsten per kamer dan in Ik verwacht in 2015 dezelfde opbrengsten per kamer als in Ik verwacht in 2015 lagere opbrengsten per kamer dan in Weet niet De vragen hieronder gaan over de situatie van uw accommodatie in Wat was de gemiddelde prijs in euro's voor 1- en/of 2-persoonskamer (inclusief ontbijt, service en b.t.w.) over 2014 in uw accommodatie? 1-persoonskamer 2-persoonskamer 9. Wat was in 2014 uw gemiddelde kamerbezetting? gemiddeld percentage verhuurde kamers / units % 10. Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in 2014 toegenomen in vergelijking met 2013? 1 Ja, toegenomen 2 Nee, gelijk gebleven 3 Nee, afgenomen 4 Weet niet ga naar vraag Wat is er volgens u de reden dat het aantal gasten in uw accommodatie in 2014 is toegenomen / gelijk is gebleven / is afgenomen? X Overige vragen over uw accommodatie 12. Met welke soorten accommodaties ervaart u concurrentie (meerdere antwoorden mogelijk)? Vakantieverhuur van particuliere woningen (via bv AirBnB, Wimbdu e.d.) Shortstay Hotels B&B Anders, namelijk 2 Geen concurrentie ga naar vraag 14 3 Weet niet ga naar vraag Wilt u hier toelichten hoe deze concurrentie uw accommodatie beïnvloedt? Kunt een concreet voorbeeld noemen? X 14. Heeft u nog andere opmerkingen? X

41 Toerisme in MRA - Bijlage Open antwoorden hotelenquête Tabel. Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in toegenomen in vergelijking met? (begin) Open antwoorden respondenten Meer gasten in 2014 dan in 2013: Amsterdamse hotels 2013 was het eerste jaar voor ons als hotel. Aantrekkende economie. Actieve sales inspanningen. Amsterdam is een populaire bestemming, aantal bezoekers blijft toenemen. Low budget accommodatie blijft veel behoefte aan. Amsterdam is meer in trek bij buitenlandse toeristen. Amsterdam meer in trek bij buitenlandse toeristen. Amsterdam trekt meer bezoekers. Bekendheid, goede service. Beter economische situatie wereldwijd. Beter marketing en distributie. Beter prijsbeleid, betere bezetting, jan, feb, maart. Meer toeristen Amsterdam Beter revenu management en Amsterdam in trek. Betere economie. Betere economie/renovaties. Booking.com lidmaatschap. Corporate contract. Crisis is voorbij. Economische groei binnen/buitenland, evenementen, stadsmarketing. Economie (2 keer genoemd). Economie & Scheidingsperikelen afgerond dus verbeterde privéomstandigheden. Economie ging iets beter, beter weer, naar mijn idee meer congressen. Economie herstelde, veel russen op vakantie. Economie wereld verbeterd, populariteit a'dam (meer musea open ed). Eigen sales en marketing. Einde "crisis"?? Elk jaar groeit de klantenkring. Euro dollar koers. Goede economie, Amsterdam is erg in trek. Goede sales. Groeiend aantal toeristen. Grotere populariteit bestemming Amsterdam. Heropening diverse musea. Herstel economie (2 keer genoemd). Herstel economie, Iamsterdam campagne. Het hotel is relatief nieuw (Open vanaf December 2011) dus het hotel maakte toen nog een sterke groei mee. Het is een klein aantal toegenomen.

42 Toerisme in MRA - Tabel. Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in toegenomen in vergelijking met? (vervolg) Open antwoorden respondenten Meer gasten in 2014 dan in 2013: Amsterdamse hotels Het is niet een heel eerlijke vergelijk: dit hotel is in mei 2013 pas opengegaan, dus het is logisch dat we meer gasten hebben binnen gehad in 2014 ten opzichte van Desalniettemin heeft het hoogseizoen in 2013 ook al goed gescoord. Het is niet een heel eerlijke vergelijk: dit hotel is in mei 2013 pas opengegaan, dus het is logisch dat we meer gasten hebben binnen gehad in 2014 ten opzichte van Desalniettemin heeft het hoogseizoen in 2013 ook al goed gescoord. Het rijksmuseum, goed weer, wij hebben ook de kamers gerenoveerd. Ik denk dat er meer toeristen zijn gekomen. Increase van leisure gasten. Komen steeds meer bezoekers naar Amsterdam Lage euro. Lagere prijzen in de "stille" periode Management verbeteren. Meer kamers bijgekomen. Meer leisure guests tijdens hoogseizoen. Meer Mise Business. Meer promotie van de stad, alle musea zijn weer open, 400 jaar grachten, economisch beter perspectief. Meer te bleven in Amsterdam. In het jaar Volgens onze gegevens vonden wij het een top jaar! Meer toerisme (2 keer genoemd). Meer toeristen (internationaal & nationaal) naar Amsterdam (stijging rond 6%). Meer toeristen in Amsterdam. Toename van vakantiegangers. Meer toeristen komen, Amsterdam blijft aantrekkelijk. Meer vakantie in Europa, eigen land. Meer vertrouwen in economie. Minder dagen gesloten. Musea/ aantrekking economie. Musea open. Naamsbekendheid. Naamsbekendheid & meer toeristen en goede sites zoals AirBnB. Nieuwe badkamers, dus vernieuwd Nieuwe hotel Populariteit Amsterdam, economische groei en eigen sales inspanning. Prijszetting en einde crisis. Promo Amsterdam, 400 jaar kanalen, Rijksmuseum. Renovatie hotel, betere beoordelingen. Review van de Garden, service niveau verbeterd Sinds 2012 hebben wij een contract met TUI/Hotelbeds. Zij verzorgen de bezetting van de kamers (alle bedden zijn aan hen "verkocht"). De bezetting is de eerste 6 maanden van 2015 gemiddeld 93%. Slechte dollar, groei Amsterdam + imago. Stijging leisure. Toegenomen toerisme in Amsterdam. Toename in in-house congressen en meer conventions. Toename populariteit Amsterdam. Toename toerisme Amsterdam. Toename toerisme, aantrekken economie en opening musea.

43 Toerisme in MRA - Tabel. Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in toegenomen in vergelijking met? (vervolg) Open antwoorden respondenten Meer gasten in 2014 dan in 2013: hotels regio Toename van toeristen. Van gebruik van booking.com. Vanwege een toenemend aantal gasten, dat in het hotel een vergadering of congres bijgewoond hebben. Verbeterde economie wereldwijd. Voor gasten buiten Europa voordeel van lagere euro Bekendheid, zijn u 3 jaar open. Gasten zijn tevreden (mond op mond reclame) Betere economie, heb accommodaties voor economisch gebonden mensen Betere promotie. Economie + ander beleid. Geen prijsdrops meer van 3* hotels. Gemakkelijker online boeken en meer vraag naar kleinere hotels. Gerenoveerde kamers, goede persoonlijke service en goede reviews. Goede zomer. Haarlem is bekender geworden, zeer geliefd als winkel en cultuurstad. Hotel is open gegaan in april Hotel is pas open sinds juni Door meer naamsbekendheid en personeel wat beter is ingewerkt zijn het aantal gasten toegenomen. Lichte groei economie, groei in toerisme, toename in aantal gecontracteerd klanten. Meer bekendheid in Hoofddorp; loyaliteit naar de keten Marriott. Meer naamsbekendheid. Betere marketing/sales. Nieuwe doelgroep (bruiloften). Meer pr, veel mond op mond reclame, beter cijfer op booking.com (9.3), veel reclame gemaakt op Zaanse Schans. Meer projecten, meer bezoekers aan zakelijke regio. Meer toerisme regio Amsterdam. Meer vergader gasten met overnachting. Meer zakelijke gasten. Omdat de economie beter wordt. Toegenomen door meer online beschikbaarheid van hotelkamers. We hebben kamers gerenoveerd. Even veel gasten in 2014 als in 2013: Amsterdamse hotels Concurrentie illegale accommodaties & AirBnB/Wimdu. AirBnB, vakantieverhuur, verhuren het hele jaar door, zonder handhaving! Dezelfde reden als de jaren daarvoor, slechte economie, plus zoveel coffeeshops,(onleesbaar) gaan dicht. Er zijn steeds meer hotels en plekken waar mensen kunnen slapen. Geen specifieke reden. Had redelijk lang voor seizoen, maar minder B&B. Het aantal gasten is ongeveer gelijk gebleven door de wegreconstructie werkzaamheden voor de deur plaats hadden, met als gevolg annuleringen. Anders zouden we meer gasten hebben gehad Het aantal kamers (13). We zitten haast altijd vol geboekt. Hotel moet verbouwd worden Ik doe alles zelf en doe het kalmer aan Markt iets aangetrokken, niet veel Meer congressen en bedrijven mogen weer spenderen Van economie.

44 Toerisme in MRA - Tabel. Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in toegenomen in vergelijking met? (slot) Open antwoorden respondenten Even veel gasten in 2014 als in 2013: Amsterdamse hotels We use our follow same strategy that previous year. Ziekte eigenaar en overlijden, dochter heeft het in februari 2014 overgenomen. Even veel gasten in 2014 als in 2013: hotels regio Brand gehad in Er zijn meerdere B&B bij gekomen. Expatmarkt is teruggelopen. Gedateerde kamers. Goede prijs-kwaliteitverhouding. Stabiliteit. Verblijfsduur neemt nog steeds af waardoor het aantal gasten toeneemt Vraag/aanbod stabiel gebleven. We gaan wat minder doen i.v.m. Leeftijd. Minder gasten in 2014 dan in 2013: Amsterdamse hotels Afgenomen i.v.m. Renovatie, waardoor minder kamers beschikbaar waren en dus minder gasten konden verblijven. Door verbouwing is het hotel gesloten geweest vanaf april Economische crisis (2 keer genoemd). Er zijn de laatste jaren zo veel hotels bijgekomen en illegale verhuur zoals AirBnB is de reden voor afgenomen. Het hotel is half november 2014 dicht gegaan voor een renovatie die 4,5 maand geduurd heeft Te veel concurrentie En de illegale hotels. Werken niet met bookingssites. Minder gasten in 2014 dan in 2013: hotels regio Booking.com wordt helaas steeds dominanter, zijn niet bij aangesloten. Ik weiger provisies tussen 12% en 15% te betalen. De crisis. Geen idee, maar waarschijnlijk door toename van de accommodaties. Meer kamers erbij gekomen in Amsterdam Centre.

45 Toerisme in MRA - Tabel. Hoe is de ontwikkeling van het aantal gasten in uw accommodatie in het begin van? (begin) Open antwoorden respondenten meer gasten in het begin van 2015 dan in het begin van 2014: Amsterdamse hotels ytd in 2015 t.o.v in gem. 74% over januari t/m maart 2015 gem 79% over januari t/m maart. 900 t.o.v. 758 = meer. Begin 2014 pas net geopend dus logisch dat begin 2015 drukker was want kamers waren langer boekbaar. Beter economie, veel evenementen. Betere bezetting weekenden (meer tweepersoonskamers). De bezetting is ongeveer 3 % gestegen ten opzichte van vorige jaar! de eerste maanden van 2015 hebben hoger gescoord op het aantal gasten dan 2014 en dan onze Eigen verwachting. Door goede locatie hotel, einde crisis + populariteit A'dam. Een hogere bezetting in het 1e kw, daarna 83 kamers gesloten vanwege verbouwing. Het is erg druk, maar ik word ouder en het kalm aan. Hogere bezetting, groei van 30% in bezetting. Hotel geopend Mei 2014 In 2015 waren er personen in huis tot 20 mei. Dit was in 2014: I.v.m. opengebroken openbare weg waardoor wij slecht bereikbaar waren hadden we in e kwartaal veel annuleringen. Kamers in winter 2015 alleen met korting verhuurbaar. Lage prijs op doordeweekse dagen. Winnaar Award most popular hostel. Lage prijzen door de week. markt aangetrokken, meer vraag. Meer bezetting. Meer gasten per kamer, bezetting gelijk. meer gasten in het begin van 2015 dan in het begin van 2014: Amsterdamse hotels Meer geld om uit te geven. Meer groepsboekingen. Meer toeristen. Meer toeristen dan vorig jaar. Evt. misschien de prijs. meer vertrouwen in de economie. dollar staat gunstig. meer vraag in de markt. Meer vraag vanuit stad. Nieuw hotel. Our segmentation has changed and the strategy followed brought more occupancy.. Slechte dollar + positieve imago Amsterdam. sterke stijging in leisure. stijging van 7%. Toegenomen bezettingsgraad door onder andere betere recensies. Vanwege valuta euro Vorig jaar dicht drie weken vanwege verbouwing. We hebben 25% meer gasten Wij hebben op dit moment ongeveer 400 gasten meer gehad dan afgelopen jaar zelfde datum wij zijn in mei 2014 open gegaan, stonden nog niet op de boekingskanalen. meer gasten in het begin van 2015 dan in het begin van 2014: hotels regio Begin 2014 zijn wij 2 maanden gesloten geweest in verband met renovatie. januari, februari en maart waren niet drukker, april, mei en juni wel Ondanks minder weer, meer boekingen. Waarschijnlijk door vroege Pasen Via aansluiting op Boekingswebsites

46 Toerisme in MRA - Tabel. Hoe is de ontwikkeling van het aantal gasten in uw accommodatie in het begin van? (slot) Open antwoorden respondenten even veel gasten in het begin van 2015 als in het begin van 2014: Amsterdamse hotels Amsterdam is duur voor toeristen en het is een kleine stad. Het gaat nog steeds niet goed met de economie Beide jaren was het in het begin van het jaar superstil. Elk begin jaar is slecht. Wij bieden lage prijzen en bezittingsgraad is laag/ Last van B&B overal in de omgeving. Vergelijkbaar. Door alle illegale verhuur gaat het heel slecht met de omzet. Ik heb zelf hartklachten door deze verpaupering in de stad! Door focus op prijs i.p.v. bezetting. Hotel is geen 1 jaar open, nog niet duidelijk te zien. even veel gasten in het begin van 2015 als in het begin van 2014: hotels regio In 2014 was er een redelijke groei van het aantal gasten. Januari minder, daarna meer. Wel meer omzet. Wij zijn gedurende de wintermaanden gesloten. De opstart was vrij jaar dezelfde als dit jaar. minder gasten in het begin van 2015 dan in het begin van 2014: Amsterdamse hotels Aantal aanmeldingen/aanvragen zijn verminderd. Begin van het jaar hebben we altijd weinig gasten, dat wisselt per jaar. Geen bijzondere reden daarvoor. door de verhoogde kamerprijs zien we een afname in de bezetting Door een verhoging van de prijs, minder gasten ontvangen met een betere omzet. economische crisis Er waren minder toeristen. Er zijn te veel hotels in Amsterdam. Het hotel is na 4,5 renovatie weer heropend op 1 april Ik denk dat er wat minder toeristen waren dan verwacht. In verband met een verbouwing in het hotel zijn er minder kamers aangeboden. i.v.m. renovatie minder kamers en bedden beschikbaar, waardoor ook minder gasten in het hotel verbleven te veel concurrentie kijk maar naar het aanbod 7000 kamers via AirBnB.com veel mensen boeken illegale hotel via AirBnB. verbouwing. Werken niet met bookingssites en geen `of 2 night stay. minder gasten in het begin van 2015 dan in het begin van 2014: hotels regio Gasten willen minder betalen, maar verwachten meer. Minder gasten, meer kamers verkocht. minder goed voorjaar. Project afhankelijk en dit jaar geen projecten in Q1 Slecht weer, meer toeristen gaan naar warme landen.

47 Toerisme in MRA - Tabel. Toelichting en voorbeelden van hoteliers hoe de genoemde concurrentie hun accommodatie beïnvloedt (begin) Open antwoorden respondenten Concurrentie met vakantieverhuur: Amsterdam 0-2 sterren hotels Concurrentie is goed voor de markt, maar de verhuurders van AirBnB, wimdu, B&B en andere illegale verhuur betalen geen omzet en winstbelastingen, dus geen eerlijke concurrentie. De concurrentie hoeft geen vergunning aan te vragen, krijgen geen controles en betaalt geen belasting. Makkelijk! Lekker verdiend. De kosten die wij hebben, hebben de niet. -city tax -btw / alle kosten die nodig zijn voor een hotel bijna 60 % van de verkoopprijs. Dit hebben de aibnb.com niet! Door de lage prijs geven, wordt het veel gasten via AirBnB geboekt. Er logeren soms mensen hier die hun huis verhuurd hebben! Gasten vragen veel service gratis (fiets gratis, wifi gratis). Maar wij kunnen de prijs per kamer niet verhogen, dat betalen zij dan niet. Groter aanbod goedkope AirBnB huizen. In hoogseizoen/weekenden worden veel appartementen verhuurd, vaak illegaal voor prijzen die niet marktconform zijn. In mijn directe omgeving zijn er particuliere woningen als hotels verhuurd aan dagtoeristen In onze buurt zijn al minstens 10 adressen met AirBnB en B&B van buurtgenoten, ik denk dat dit wel veel omzet kost. Kijk op aibnb.com en wimbdu.com. Minimaal kamers worden aangeboden via deze kanalen!! Lagere prijzen door de week omdat er dan teveel bedden zijn. Weekends kun je wel goede prijzen realiseren. Meer aanbod op de markt. Meer kosten voor legale hotels (brandpreventie, legionella etc. Mensen verhuren kamers hier in Amsterdam. Zei betalen hier geen belasting etc over en wij wel. En hier door is onze prijs duurder dan de mensen die hun woning verhuren. Waar door wij onze gasten kwijt raken! Merkt dat potentiële gasten naar verschillende soorten accommodatie zoeken. Minder bezetting in de toekomst. Concurrentie is normaal. Zonder concurrentie kan je niet eens bestaan als klein hotel. Dus als er beïnvloeding is, ervaar ik die als positief. Normaal zou je in de maanden april, mei vol moeten zitten in weekdagen, maar nu zitten ze in de AirBnB. Oneerlijke concurrentie van illegale en legale AirBnB s etc. Ongelijke machtpositie --> AirBnB heeft veel prijsconcurrentie voordeel omdat er geen regels worden gehandhaafd, dus dragen ze geen belasting af en hebben ze geen verzekering en brandinstallatie Ongeveer dezelfde prijs + dat de regel van min 5 dagen niet wordt gehandhaafd. Er wordt voor 1-2 of 3 dagen ook verhuurd. Particuliere woningen zijn altijd 40 of 50 of nog meer m² Prijzen staan onder druk Shortstay voor onze zakelijke markt. AirBnB voor onze leisure markt. Spoeling wordt dunner. Spreekt voor zich: oneerlijke concurrentie wegens geen voorschriften e.d. Veel van deze accommodatie zijn illegaal, werken ver onder de prijs, worden al opgewacht bij centraal station. Vooral in de winter kunnen mensen voor een appel en een ei bij iemand thuis slapen. Dan gaan ze er niet voor kiezen om in een hotel te slapen. Wat oppervlakte per kamer betreft voor een goedkopere prijs aanbieden. Weinig tot geen regels, terwijl hotels overspoeld worden door regeltjes en wetjes.

48 Toerisme in MRA - Tabel. Toelichting en voorbeelden van hoteliers hoe de genoemde concurrentie hun accommodatie beïnvloedt (vervolg) Open antwoorden respondenten Concurrentie met vakantieverhuur: Amsterdam 0-2 sterren hotels Wij kunnen qua prijs met alle vaste lasten (personeel, huur, commissies, veiligheid) niet concurreren met illegale en grootschalige accommodaties en andere zin bedrijven. Concurrentie met vakantieverhuur: Amsterdam 3 sterren hotels AirBnB -> buren aan beide kanten dagelijks. Als bezoekers van Amsterdam niet de mogelijkheid zouden hebben om in vooral illegale hotels te zitten, zaten ze bij mij en mijn legale collega's. Wij maken kosten voor allerlei regelgeving en zeker (brand)veiligheid; illegale hotels niet. Oneerlijke concurrentie dus. Bij groei van meer kamers zal dit invloed hebben op de bezetting + prijs. Deze accommodaties staan inmiddels ook op alle online travel agents (OTA's). Dit is een groot probleem. Overal!!! Zit B&B, AirBnB op onze straat. Zelf van de Westerkerk gingen mensen uit met hun koffers. Het is oneerlijke concurrentie, ze hebben geen vergunningen nodig, wij moeten alles. Doordat deze vorm niet hoeft te voldoen aan de vele wettelijke eisen is het voor hen makkelijker om dit goedkoper in de markt te zetten. Ik vind de concurrentie oneerlijk. Als hotel moeten wij aan alle veiligheidseisen en belastingen voldoen. De shortstay en vakantieverhuur bieden de gasten ook overnachtingen aan, net als de hotels. In de Valkenburgerstraat zijn diverse appartementencomplexen die als short- en longstay verblijven worden geëxploiteerd. Meer aanbod, waardoor prijs onder druk komt. (2 keer genoemd) Nieuwe hotels in de directe omgeving. Gasten kunnen maar 1 plek kiezen. AirBnB in de stad een concurrent op ligging en prijs. Nr 1 is valse concurrentie, zij voldoen niet aan eisen waar een gewoon hotel wel aan moet voldoen Steeds meer toeristen gaan bij particulieren slapen. Ik zie meer en meer toeristen in de woningen in Oost. Toename van AirBnB plekken in de buurt en toename van hotels in de regio. Vele Amsterdammers hebben een illegaal Bed&breakfast begonnen. Vroegere walk-in bestaat niet meer. Opvullen van enkele nachten geboekt. Nu steeds met lege kamer. Wanneer er meer slaapplaatsen aangeboden worden zal dat altijd voor concurrentie zorgen Wij zien dat gasten vaak voor een goedkoper alternatief kiezen (vaak particulieren) die onder de marktprijs zitten qua prijs. Concurrentie met vakantieverhuur: Amsterdam 4-5 sterren hotels AirBnB heeft niet voldaan aan eisen voor hotellerie en voldoen niet aan de eisen van accommodatie verstrekkers. De gemeente dient AirBnB strenger te handhaven. Een groter aanbod voor de gast Er worden zoveel woningen in de stad aan toeristen verhuurd, uit zoveel huizen in de buurt komen continu andere mensen met koffers. In straten waar je weet dat er geen hotels zijn zit het tegenwoordig ook vol met toeristen. Hotels is duidelijk, meer hotels betekent meer aanbod. Vakantieverhuur is valse concurrentie, er zijn richtlijnen zonder noemenswaardige handhaving = geen toeristen- en inkomstenbelasting. In mijn buurt/weteringbuurt/ zijn vele particuliere huiseigenaren actief op de short stay/b+b/airbnb/wimdu-markt Shortstay verhuren voor minder dan 7 nachten B&B verhuren zonder erbij te wonen en meer dan 4 personen. Valse concurrentie, wij als hotels voldoen aan alles zoals brandveiligheid, legionella controle, HACCP en de rest hoeven dat niet. Allen huisvesten de toeristen/gasten.

49 Toerisme in MRA - Tabel. Toelichting en voorbeelden van hoteliers hoe de genoemde concurrentie hun accommodatie beïnvloedt (vervolg) Open antwoorden respondenten Concurrentie met vakantieverhuur: regio 0-3 sterren hotels AirBnB is in verhouding goedkoper net als B&B's door minder verplichtingen als legionella beheer, brandmeldsystemen. Al die andere zijn zonder controle overheid. Als hotel veel meer eisen vanuit gemeente, brandweer etc. Als ze bij de concurrentie boeken, verblijven ze niet bij ons. De groei van AirBnB is zeer substantieel. Door groei van kamers/lagere omzet en groei van B&B. Duurt langer voor vol te krijgen, wij werken met aanloop. Het particulier aanbod van kamers in het centrum neemt toe. De prijs kan scherper zijn dan de prijs van de hoteliers omdat zij bijvoorbeeld geen brandmeldinstallaties en legionella voorschriften (dure keuringen en apparatuur) hebben. Prijs/kwaliteitverhouding wordt steeds belangrijker en het wel/niet hebben van (gratis) wifi. Substitutie, mensen gaan kijken of er andere accommodaties beschikbaar zijn Toename aantal slaapplaatsen leidt tot meer aanbod, leidt tot groter aantal keuze mogelijkheden voor de gast, toename van aantal afzetkanalen. Veel particuliere woningen worden aan toeristen verhuurd. Voor fors minder geld krijgt men een heel huis ter beschikking, zij geen afdracht toeristenbelasting en dienen ook geen andere maatregelen te nemen zoals legionella en Brandpreventie. Concurrentie met andere hotels, shortstay, B&B en/of hostels: Amsterdam 0-2 sterren hotels Vooral shortstay en AirBnB accomodaties van 10 +, overigens vallen ze dan onder de B&B wetgeving met andere eisen ten opzichte van shortstay en AirBnB. Vele hostels liggen in het centrum van Amsterdam. Om hiermee te concurreren moeten wij dus meer op de prijs/kwaliteit verhouding letten. Bij ons zit bijvoorbeeld het ontbijt en bedlinnen inclusief. Veel hotels A dam. Toename van hotels heeft invloed op vraag naar accommodatie. Men vergelijkt faciliteiten van hostels in dezelfde prijsklasse. Wij hebben zeer goede locatie, maar op andere punten moeten we scherp blijven; aanbod wifi, aanbod activiteiten/tours/tickets etc. B&B bieden familie meer kamers, daardoor onze kamers blijven leeg. Veel aanbod op de markt. Tot nu toe nog geen zichtbare concurrentie in negatieve vorm loopt goed voor het hotel, maar door vergelijking met channelmanagers is wel te zien dat onze accommodatie is bekeken, maar wordt niet altijd geboekt. Prijs, locatie en reviewscore. Lage stuntprijzen van sterrenhotels etc. Ca 40euro voor 2 pers? Niet zo veel invloed, genoeg gasten voor iedereen. In onze omgeving zitten 7 hotels, die ook toekomstige klanten aantrekken. Ik bepaal alles zelf - er zijn wel veel B&Bs bijgekomen. AirBnB doe ik zelf aan mee. Accommodatie verhuur van mijn appartementen is niet meer zo als voorheen (minder aanbod voorheen) dus prijzen onder druk/verhuur ook voor 1 nacht om omzet te maken. Prijzen voor 1 nacht in weekend wel significant hoger. Concurrentie met andere hotels, shortstay, B&B en/of hostels: Amsterdam 3 sterren hotels Hoe meer aanbod, hoe meer concurrentie, waardoor de prijs wellicht kan dalen. Hebben veel minder eisen en kosten. De travelsites beïnvloeden de zichtbaarheid van de hostels op internet heel erg. Door grote toename van het aantal hotelkamers in Amsterdam Zuidoost is de gemiddelde bezetting afgenomen. Meer groei in aanbod dan in vraag. Zelfde branche.

50 Toerisme in MRA - Tabel. Toelichting en voorbeelden van hoteliers hoe de genoemde concurrentie hun accommodatie beïnvloedt (slot) Open antwoorden respondenten Concurrentie met andere hotels, shortstay, B&B en/of hostels: Amsterdam 3 sterren hotels We vissen allemaal in dezelfde vijver. Er is meer hotelaanbod gekomen in het gebied Zuidoost: de RAI, de Ziggo/ Arena en HMH zijn de grote trekpleister. Daarbij komen natuurlijk de (inter)nationale kantoren die in dit gebied zitten. Dan gaat het om de beste locatie van een concurrent, daar zal men als eerste gaan boeken. Meer aanbod van hotels in Amsterdam. Meer aanbod in de stad waardoor de hotels maar blijven stunten op prijs. Er zijn meer hotelkamers bijgekomen in Amsterdam. Er worden in Amsterdam veel hotels bijgebouwd, deze kamers voldoen meer aan de moderne eisen van een gast. Prijzen zijn behoorlijk concurrerend. Door het aanbod. 80% van de boekingen gebeurt via booking.com. Hier treft men alle andere hotels ook aan. Concurrentie met andere hotels, shortstay, B&B en/of hostels: Amsterdam 4-5 sterren hotels Vergelijkbare hotels richten zich op hetzelfde type gasten. Indien het aantal vergelijkbare hotels toeneemt, maar het aanbod aan gasten niet evenredig, betekent dit dat het steeds belangrijker wordt om je als hotel te onderscheiden en helaas heeft dat ook tot gevolg dat de prijs onder druk komt te staan. Toegenomen aantal hotels in Amsterdam. Prijsbepaling. (2 keer genoemd) Op dit moment nog weinig invloed, echter verwachting 2016 is invloed op bezetting en ADR vanwege extra aanbod in de markt. Onderhandelen over de prijs. Meer hotels voor zelfde type gast. Meer (nieuwe) 5* hotels in de stad. Hotels die in dezelfde prijsklasse opereren. Grote concurrerende markt. Vooral als individueel hotel als de onze is het lastig om de grote ketens bij te houden. Groei van aanbod in de markt. In 2015 meer hotelkamers aangeboden in het 5 sterren segment door uitbreiding bestaande hotels en ontstaan van nieuwe accommodaties. Door nieuwe hotels in luxe segment. De prijs wordt beïnvloed door concurrentie. Veel hotels in dezelfde categorie. De BAR (Best Available Rate) wordt tot op zekere hoogte op dagbasis bepaald door de prijzen in de markt (van vergelijkbare hotels). Bijvoorbeeld het Waldorf Astoria en Hotel De L'Europe houden er ongeveer dezelfde strategie. Dus we vissen in dezelfde vijver waar vraag soms beperkt is. Als een nieuw standalone hotel merk je dan soms de kracht van Hilton (Waldorf) en een naam die a langer bestaat zoals hotel De L'Europe. Bezetting & prijs. Concurrentie met andere hotels, shortstay, B&B en/of hostels: regio Mindere bezetting. Door te laag in prijs te gaan om bezetting te krijgen, haalt de gehele markt naar beneden. Prijs B&B. Onder onze prijs gaan zitten. Hoe meer hotels / aanbod in Hoofddorp hoe moeilijker het is om het hotel te vullen Vele hotels gaan open in de omgeving Hoofddorp, Hyatt is geopend, er gaat een nieuwe Novotel open aan het einde van het jaar; vele kamers komen er bij in omgeving Hoofddorp. Lagere tarieven waar gasten nu voor kiezen. Door de concurrentie met andere hotels steken wij veel tijd en moeite in het onderhouden van relaties met gasten en bedrijven die regelmatig bij ons overnachten/ vergaderen.

51 Toerisme in MRA - Bijlage Literatuur - ABN Amro: Visie op Hotels;. - Delta Lloyd: Brancherapport Horeca, Markt, trends, ontwikkelingen en risico s;. - Gemeente Amsterdam: Regionale Hotelmonitor voorjaar 2015; Gemeente Amsterdam: Regionale Hotelstrategie -;. - GFK: Destination digital;. - KPMG: Hospitality Benchmark ;. - Sojern: The State of Hotelsearch and Booking;.

52