onze talentmascottes: Bibi en Job

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013

2 2 Voorwoord Het jaar was nog maar net begonnen en we veroverden de titel Beste Werkplek 2013, en dit reeds voor de 5 de keer in de afgelopen 10 jaar. Het blijft deugd doen want het toont aan dat thuiszorg vleminckveld-ers hier graag werken. Tevreden medewerkers gaan met goesting aan de slag en dat komt niet alleen de werksfeer maar ook al onze cliënten ten goede. Het tevredenheidsonderzoek dat we bij onze cliënten organiseerden, gaf dezelfde positieve resultaten. En daar draait het toch allemaal om. thuiszorg vleminckveld heeft naast tevreden medewerkers ook heel veel talent in huis. Dat kwam dit jaar extra bovendrijven want 2013 was het Jaar van het Talent. We gingen aan de slag met talentambassadeurs die het talentenverhaal mee vorm gaven in hun teams. Ze brachten als echte talentscouts de talenten van hun collega s in beeld en werkten een hele talentendag uit, waarbij we in huis en door de stad op ontdekking gingen naar elkaars talenten. De dag eindigde met een thuiszorg vleminckveld flash-mob op de Groenplaats in het centrum van Antwerpen, tot grote verbazing van de honderden omstaanders. En dan moest het beste nog komen! Onder leiding van één van onze collega s voerde een groep van meer dan 60 thuiszorg vleminckveld-ers een Musical op. Ze speelden, zongen en dansten de pannen van het dak op de planken van het Cultureel Centrum van Merksem voor alle collega s, hun partners en kinderen. De Musical bracht onze talentmascottes Bibi en Job op een magische wijze tot leven. Een minutenlange staande ovatie viel hen - terecht - te beurt. Al deze en andere talenten hebben we natuurlijk ook ingezet bij onze cliënten. We leverden meer dan uren hulp bij meer dan cliënten. Om onze cliënten nog beter te dienen en meer zorg op maat te kunnen bieden, hebben we in de loop van het jaar onze werkorganisatie aangepast. Waar we vroeger met twee diensten apart aan de slag gingen (gezinszorg en poetshulp) met telkens aparte teams van verzorgenden en thuishelpsters, zijn we overgegaan naar een volledige geïntegreerd aanbod. Zo heeft elke regioverantwoordelijke nu één werkingsgebied waar hij/zij met een team van verzorgenden en een team van thuishelpsters aan de slag gaat. Heel wat helderder voor onze cliënt want die heeft nu maar één aanspreekpunt en makkelijker voor ons om op de specifieke vragen en wensen van onze cliënten in te gaan. Dit veranderingsproces heeft heel wat inspanningen gevergd. Zowat de helft van onze medewerkers kreeg een nieuwe verantwoordelijke en ook heel wat cliënten kregen een nieuw aanspreekpunt. We riepen een nieuwe functie in het leven: de zorgcoach. Onze zorgcoach coördineert het team van regioverantwoordelijken en leidde dit jaar de herorganisatie mee in goede banen. De verandering zal in 2014 op kruissnelheid komen en we plannen opnieuw een tevredenheidsonderzoek bij onze cliënten om het effect op te volgen.

3 3 Onze opleiding tot polyvalent verzorgende leverde in juni 16 nieuwe verzorgenden af. Bijna al die cursisten volgden na hun opleiding tot verzorgende de bijkomende module tot zorgkundige. Uit deze groep hebben we 9 nieuwe werknemers verwelkomd bij thuiszorg vleminckveld (de andere afgestudeerde cursisten werden tewerkgesteld bij andere thuiszorgorganisaties of in woonzorgcentra). Eind augustus startte alweer een opleiding met 22 nieuwe cursisten. Ik dank heel graag iedereen die van dicht of ver bijdroeg tot dit erg boeiende werkjaar! Dimitri Durlet directeur thuiszorg vleminckveld onze talentmascottes: Bibi en Job thuiszorg vleminckveld, vleminckveld 28, 2000 Antwerpen tel: info@vleminckveld.be Paritair Comité voor de diensten Gezins- en Bejaardenhulp van de Vlaamse Gemeenschap nr Ondernemingsnummer: thuiszorg vleminckveld krijgt financiële steun van:

4 4 Inhoudsopgave A. OVER ONZE ORGANISATIE... 5 A.1 Historiek van thuiszorg vleminckveld... 6 A.1.1 Het ontstaan: 1951 tot A.1.2 Keuze voor kleinschaligheid: 1960 tot A.1.3 Uitbouw van gezinszorg: 1968 tot A.1.4 Gestage groei en een jubileum: 1987 tot A.1.5 Verdere uitbouw van een kleine onafhankelijke: 2002 tot A.1.6 Een nieuwe visie, een nieuwe naam, beste werkgever: 2006 tot A : beste werkplek, jaar van het talent, integratie A.2 Missie, visie en waarden van de organisatie A.3 Onze dienstverlening en werkterrein A.4 Onze zorg voor kwaliteit B. OVER ONZE DIENSTVERLENING EN CLIËNTEN B.1 Gezinszorg B.1.1 Gepresteerde uren gezinszorg B.1.2 Verhouding tussen gezins- en bejaardenhulp B.2 Thuishulp B.2.1 Gepresteerde uren thuishulp B.3 Klusjesdienst en dienstencheques B.4 Opleiding polyvalent verzorgende / zorgkundige B.5 Cliënten B.5.1 Het aantal geholpen cliënten B.5.2 Cliënten volgens leeftijd B.5.3 Evolutie van de gemiddelde leeftijd van cliënten B.5.4 Cliënten volgens zorgbehoevendheid B.5.5 De redenen van zorg B.5.6 Cliënten volgens ziekenfonds C. OVER ONZE MEDEWERKERS C.1 Organogram C.2 Beleidsorganen C.3 Aantal medewerkers C.3.1 Evolutie van het aantal medewerkers C.3.2 Medewerkers volgens arbeidsregime C.3.3 Medewerkers volgens leeftijd C.3.4 Medewerkers volgens anciënniteit C.3.5 Personeelsverloop C.4 Vorming C.4.1 Evolutie van het aantal uren vorming C.4.2 Overzicht van vormingen in

5 5 A Over onze organisatie

6 6 A.1 Historiek van thuiszorg vleminckveld Laten we beginnen met een belangrijke gebeurtenis... Op 18 januari 2008 kreeg 'Sociale Familiezorg' een nieuwe naam, namelijk 'thuiszorg vleminckveld'. Bij veel mensen was Sociale Familiezorg al beter bekend als 'de dienst van het Vleminckveld'. Bovendien werd onze dienst regelmatig verward met andere diensten. Omwille van die redenen werd beslist om Sociale Familiezorg om te dopen tot thuiszorg vleminckveld! Onze dienst is reeds meer dan 60 jaar actief. We hebben dus al een hele geschiedenis achter de rug! Een reden temeer om alles eens op een rijtje te zetten: A.1.1 Het ontstaan: 1951 tot 1959 Hoe het begon... Op de grens van Wommelgem en Borsbeek, aan de Herentalsebaan, was er een oud kasteel: "Hulgenrode". Van buiten leek het gebouw een beetje somber en vervallen, doch binnen bruiste het van leven, zoals later zou blijken. De rechterkant van het gebouw werd gebruikt door de schoolkolonie, de linkervleugel door Sociale Familiezorg. Onder de bezielende leiding van stichtster Juffrouw De Kinder en van Micheline Fornoville, de eerste directrice, werd hier met de opleiding voor gezinshelpsters begonnen in Op 26 april 1951 werden de statuten van de vzw Sociale Familiezorg goedgekeurd en werd de eerste Raad van Beheer geïnstalleerd, onder voorzitterschap van Magda Kerstens. Van bij de start werd de dienst erkend door het Ministerie van Volksgezondheid en Gezin. Op dat ogenblik was de opleiding van de gezinshelpsters al in volle activiteit. Alles was heel primitief, men moest zich behelpen met weinig middelen, maar men leerde zo z'n plan te trekken. Moderne inrichting van de klaslokalen kende Sociale Familiezorg niet, vooral voor de praktische vakken ontbrak die helemaal. Noodzakelijk was dit niet, want de gezinshelpsters zouden later soms terechtkomen in gezinnen die in eerder miserabele omstandigheden leefden en het met weinig moesten stellen. Voor de talrijke gezins- en bejaardenhelp(st)ers die Sociale Familiezorg heeft opgeleid, is de geschiedenis van de dienst steeds nauw verbonden geweest met het huis dat bewoond werd. Het huis moest immers onderdak kunnen bieden aan een 25-tal personen in internaatverband, met de nodige ruimte voor klaslokalen en praktijklessen. In 1953 werd mevrouw Fornoville opgevolgd door mevrouw Mia Proost en verhuisde Sociale Familiezorg naar een oud gebouw van het Terninck Instituut aan de Van den Hautelei te Deurne-Zuid. Gedeeltelijk was het gebouw nog in gebruik door enkele kloosterzusters, die daar kwamen verpozen en de tuin onderhielden. Op de 2de verdieping was er een grote dortoir met chambretten die afgesloten waren met helder witte gordijnen. Internaat was verplicht. Met pak en zak kwam men 's maandags aan en men bleef tot vrijdag, in het begin zelfs tot zaterdagmiddag. Het aantal werknemers nam de eerste jaren snel toe. Van bij de start werd er nauw samengewerkt met de toenmalige Boerinnenbond, thans Landelijke Thuiszorg. Het werkterrein strekte zich uit over de provincies Antwerpen en Brabant. De gezins- en bejaardenhelpsters werden opgeleid en tewerkgesteld door Sociale Familiezorg. Vrijgestelden van de Boerinnenbond onderhielden in de landelijke gemeenten de contacten met de gezinnen en verdeelden de opdrachten onder de helpsters.

7 7 A.1.2 Keuze voor kleinschaligheid: 1960 tot 1967 Vanwege de toenemende financiële tekorten besloot Sociale Familiezorg in 1959 zijn werkterrein te beperken tot de Antwerpse agglomeratie: Sociale Familiezorg koos voor kleinschaligheid. In 1959 richtte de Boerinnenbond een eigen dienst op en de helpsters van de landelijke gemeenten van Antwerpen en Brabant traden er in dienst. Van de 80 gezinshelpsters bleven er 17 bij Sociale Familiezorg. Sociale Familiezorg bleef echter wel het opleidingscentrum voor de Boerinnenbond-Antwerpen tot in In 1964 moest Sociale Familiezorg het huis aan de Van den Hautelei verlaten en weer op zoek gaan naar een nieuwe locatie. Toen kwam het herenhuis op het Vleminckveld 28 te Antwerpen vrij. Dat was wat Sociale Familiezorg zocht: een ruim huis met vele kamers en mooie kantoren. Het was gebouwd door de Ambassadeur van Portugal omstreeks 1875; er waren dienstbodenkamertjes, een dienstbodengangetje op de 1 ste verdieping, een monumentale woonkamer enz. Het was er aangenaam vertoeven en de ronde tuin vormde een oase van rust. A.1.3 Uitbouw van gezinszorg: 1968 tot 1986 In 1968 startte de hulp aan bejaarden en Sociale Familiezorg richtte naast de opleiding tot gezinshelpster, de opleiding tot bejaardenhelpster in. De dienst breidde zich in de daaropvolgende jaren terug uit tot een 50-tal gezins- en bejaardenhelpsters. Gezien de hogere eisen die gesteld werden aan huisvesting en inrichting van de opleiding, het beperken van de subsidieerbare uren op het niveau van 1979 door de overheid, en de beperkte financiële mogelijkheden zag Sociale Familiezorg zich weerom genoodzaakt zijn activiteiten in te krimpen. Vanaf 1982 werd het internaat afgeschaft en de groep cursisten beperkt tot 15 personen. In 1986 trad de eerste mannelijke gezinshelper in dienst. A.1.4 Gestage groei en een jubileum: 1987 tot 2001 In 1987 werd Liliane Trienpont voorzitter van de Raad van Bestuur en in 1988 ging de directrice, mevrouw Dobbeleir-Proost, met pensioen. Zij werd opgevolgd door Mieke Moons. Er brak een tijd aan van rationalisering: het huis kreeg een facelift, de gezinszorg werd regionaal georganiseerd en de financiële gezondheid van de organisatie ging erop vooruit. Door de groeiende vraag naar poetshulp, ging Sociale Familiezorg in 1999 van start met een aantal poetsvrouwen die de dienst gezinzorg konden aanvullen. Dit werd mogelijk gemaakt met fondsen van de Sociale Maribel was een belangrijk jaar in de geschiedenis van Sociale Familiezorg. Dat jaar werd namelijk het 50-jarig jubileum van Sociale Familiezorg gevierd. Het was een groots feest! Nog een reden om te feesten, was het feit dat Sociale Familiezorg de afgelopen 10 jaar met 50% was gegroeid. In 2001 telde de organisatie 90 personeelsleden. Ondanks die groei bleef het familiaal karakter van Sociale Familiezorg behouden.

8 8 A.1.5 Verdere uitbouw van een kleine onafhankelijke organisatie met een groot hart: 2002 tot 2005 Begin 2003 werd het project "opvang van ouderen in gastgezinnen" opgestart. Ouderen konden omwille van sociale, medische of psychologische redenen voor een korte (dagopvang) of langere (kortverblijf met overnachting) periode terecht bij vrijwillige gastgezinnen in de provincie Antwerpen. Ondanks de positieve resultaten, werd eind 2005 beslist om de opvang in gastgezinnen stop te zetten omwille van een gebrek aan projectsubsidies. Op 1 januari 2004 werd Dimitri Durlet de opvolger van Mieke Moons als directeur van Sociale Familiezorg. In 2004 stapte Sociale Familiezorg - samen met 17 andere organisaties in Antwerpen - mee in het Pluralistisch Project Nachtzorg, waarbij verzorgenden en vrijwilligers 's nachts ondersteuning en/of oppas bieden aan zwaar zorgbehoevenden. Omwille van het succes van dit project, werd de nachtzorg in 2006 door de Vlaamse Overheid erkend en gesubsidieerd als reguliere dienstverlening. Midden augustus 2005 startte Sociale Familiezorg, naar aanleiding van een behoefteonderzoek (in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting), het project 'Buurtdienst Centrum-Linkeroever'. De bedoeling van dit project is mensen, die dringend nood hebben aan huishoudhulp en die niet kunnen worden verdergeholpen door de reguliere diensten gezinszorg en poetsdiensten, uit de nood te helpen. Tevens biedt het project de langdurig werklozen de kans om terug te participeren aan het arbeidscircuit. Dit doen zij in een omgeving waar zij intens worden gevormd en gecoached en waar het aangenaam is om te werken. De buurtdienst werd mogelijk gemaakt door een intense samenwerking met de Stad Antwerpen en het OCMW. Sociale Familiezorg nam een aantal keer deel aan de verkiezing van "Beste Werkgever", georganiseerd in samenwerking met de Vlerick Management School. Als één van de weinige social-profitorganisaties, waren we zeer tevreden met onze 6 de plaats in 2003, 3 de plaats in 2004 en 2 de plaats in 2005! Dit bewijst dat onze medewerkers hier graag werken. De positieve resultaten leverden ons het label "Beste werkgever" op. Bovendien maakten we steeds gebruik van de resultaten om bepaalde verbeteracties inzake onze werking door te voeren (o.a.: aandacht voor de iets oudere werknemers, uitwerking van een introductietraject voor nieuwe medewerkers,...). Niet alleen onze medewerkers zijn tevreden, maar over het algemeen geldt dit ook voor onze cliënten. De resultaten uit het onderzoek, uitgevoerd in 2005, naar de tevredenheid van onze cliënten over de dienstverlening waren zeer positief!

9 9 A.1.6 Een nieuwe visie, een nieuwe naam, beste werkgever en uitbreiding van de dienstverlening: 2006 tot 2012 Vanaf 2006 zijn er heel wat veranderingen gebeurd. De organisatie kende een sterke groei. Dit leidde tot een nijpend plaatsgebrek in ons mooi herenhuis aan het Vleminckveld, waar niet enkel de kantoren van het ondersteunend personeel, maar ook ons opleidingscentrum gevestigd is. Omdat we er de voorkeur aan geven om de opleiding tot Polyvalent Verzorgende in huis te blijven organiseren en we dit prachtig pand niet wilden opgeven, namen we een architect en een aannemer onder de arm. Samen bouwden we onze groezelige zolders om tot nieuwe leslokalen (met panoramisch zicht over de stad). De nieuwe leslokalen werden vanaf 1 september 2006 in gebruik genomen is het jaar van de opstart van onze flex-dienst. Binnen sociale diensten van ziekenhuizen wordt men vaak geconfronteerd met dringende ontslagen van patiënten die in hun thuisomgeving snel ondersteuning nodig hebben. De Diensten Gezinszorg kunnen echter niet steeds onmiddellijk een verzorgende vrijmaken om in te springen. Daarom startte Sociale Familiezorg in augustus 2007 met een "flex-dienst". De flex-dienst bestaat uit een team van 4 verzorgenden. Deze verzorgenden kunnen zeer snel en accuraat hulp bieden bij zorgbehoevende cliënten thuis, indien nodig zelfs nog voordat de cliënt zelf thuiskomt. De flex-verzorgenden bieden hulp in afwachting tot de gewone gezinszorg op gang komt. Zij leggen zich vooral toe op verzorgende taken, boodschappen doen, koken en wassen en strijken. Maar ook andere minder voor de hand liggende vragen zijn mogelijk. In 2010 werd de flex-dienst uitgebreid met thuishelpsters, waardoor cliënten nu ook tijdelijk een beroep kunnen doen op thuiszorg vleminckveld voor urgente poetstaken. Gezien de veranderingen van de laatste decennia, kwam er steeds meer de behoefte om onze visie en missie opnieuw onder de loep te nemen en te actualiseren. Onze ervaring leerde dat de visie en missie niet meer volledig beantwoordden aan de huidige werking van Sociale Familiezorg. Daarom werd er in 2006 een uitgebreid onderzoek gedaan naar het 'huidige beeld' van Sociale Familiezorg. Na een proces van kwantitatief en kwalitatief onderzoek bij medewerkers, cliënten en de leden van de Raad van Bestuur, werd een vernieuwde tekst opgemaakt. Deze tekst werd in mei 2007 goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Sociale Familiezorg en deze vormt de basis van onze werking van de komende jaren (zie A.2 Missie, visie en waarden van onze organisatie). Door de ontwikkeling van een nieuwe visie en missie, was de tijd rijp om ook verder na te denken over een nieuwe naam. Ook omwille van de naamsverwarring van Sociale Familiezorg met andere diensten, vonden we het niet meer haalbaar om verder te werken onder de naam "Sociale Familiezorg". Na vele brainstorms en vergaderingen met personeel en Raad van Bestuur, kwam onze nieuwe naam tot stand: thuiszorg vleminckveld. Sinds 18 januari 2008 spreken we dus niet meer over "Sociale Familiezorg", maar wel over thuiszorg vleminckveld. Ook het logo werd veranderd: SOCIALE FAMILIEZORG De naamsverandering gaat ook gepaard met een nieuwe huisstijl. De kleuren die in het logo terugkomen, worden ook gebruikt in onze brochures, affiches, koffiemokken, website,

10 10 In het logo staat de naam thuiszorg vleminckveld in kleine letters. Als kleinschalige dienst met een persoonlijke aanpak, hebben we ervoor gekozen om deze schrijfwijze overal te gebruiken. thuiszorg vleminckveld wil zich in Antwerpen optimaal profileren als kwaliteitsvolle dienst. Concreet doen we dit via een enthousiaste en persoonlijke aanpak. Daarom zijn de woorden enthousiast en persoonlijk ook expliciet opgenomen in ons logo. De gele/oranje veeg in het logo wordt gebruikt om deze woorden nog eens extra te benadrukken. thuiszorg vleminckveld nam, voor de eerste keer met deze nieuwe naam, opnieuw deel aan het onderzoek Beste Werkgever. Deze keer behaalden we de 1 ste plaats! We zijn daar enorm blij mee, want het bewijst dat in een sector met beperkte middelen en vaak moeilijke werkomstandigheden toch een omgeving kan gecreëerd worden waar medewerkers zich heel goed voelen. Vanaf januari 2009 breidde thuiszorg vleminckveld zijn activiteiten verder uit. We namen de diensten en de medewerkers over van 3 buurtdiensten (Berchem, Deurne en Antwerpen- Noord). Samen met onze buurtdienst Antwerpen Centrum Linkeroever en onze poetsdienst, werd een nieuwe afdeling "thuishulp" gemaakt. Daardoor bieden, naast meer dan 100 verzorgenden, ook een 50-tal thuishelpsters ondersteuning bij huishoudelijke taken. Om de groeiende groep van ondersteunende medewerkers in ons huis aan het Vleminckveld te kunnen blijven huisvesten, werd een extra locatie aangekocht recht over de deur van ons kantoor aan het Vleminckveld (Vleminckveld 21). Het werd omgedoopt tot Teamveld en creëert vooral extra vergaderruimte. In 2010 organiseerde thuiszorg vleminckveld een behoeftepeiling bij onze cliënten. Naar aanleiding van dit onderzoek, werd beslist om in 2011 intensief samen te werken met twee klusjesdiensten en een dienstencheque-organisatie. Op 26 april 2011 werd thuiszorg vleminckveld officieel 60 jaar! Dit werd natuurlijk op de gepaste wijze gevierd: een familiedag in Planckendael, deelname aan de Bollekesloop van 10 kilometer in Antwerpen èn een grote fifties-fuif in het Vleminckveld-huis. De laatste jaren werkte thuiszorg vleminckveld ook actief aan zijn ecologische voetafdruk. In samenwerking met alle medewerkers lanceerde thuiszorg vleminckveld het EcoTof bedrijf, waar vooral de focus wordt gelegd op duurzaam vervoer. Concreet worden alle medewerkers aangemoedigd om bij al hun verplaatsingen het STOP-principe te hanteren: eerst Stappen, dan Trappen, Openbaar vervoer en als laatste de Personenwagen. Daarom krijgen bv. de medewerkers die zich engageren om met de fiets naar het werk te komen, een fiets. Het hele EcoTof-project van thuiszorg vleminckveld werd bekroond met de Business Mobility Award (BMA) Met die onderscheiding beloont de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) publieke en private ondernemingen die zich inzetten voor duurzame mobiliteit.

11 11 A : beste werkplek, jaar van het talent, integratie thuiszorg vleminckveld nam na 5 jaar terug deel aan Beste Werkplek 2013, een grootschalig onderzoek georganiseerd door de Vlerick Business School. Dit keer behaalde thuiszorg vleminckveld een mooie 3 de plaats. Zo n resultaat blijft deugd doen, want het toont aan dat de medewerkers graag bij thuiszorg vleminckveld werken. Tevreden medewerkers gaan met goesting aan de slag en dat komt niet alleen de werksfeer maar ook al onze cliënten ten goede. In 2013 heeft thuiszorg vleminckveld zijn werkorganisatie aangepast om onze cliënten nog beter te dienen en meer zorg op maat te kunnen bieden. Elke regioverantwoordelijke is nu verantwoordelijk voor een team van verzorgenden en thuishelpsters (poetsvrouwen) binnen één werkingsgebied. Daarvoor opereerden de teams apart: elke regioverantwoordelijke stuurde ofwel verzorgenden ofwel thuishelpsters aan. Het feit dat thuiszorg vleminckveld is overgegaan naar een volledig geïntegreerd team, maakt het heel wat helderder voor de cliënten: cliënten hebben nu maar één aanspreekpunt en voor de dienst is het makkelijker om op de specifieke vragen en wensen van cliënten in te gaan. Door dit veranderingsproces werd een nieuwe functie in het leven geroepen: de zorgcoach. De zorgcoach coördineert het team van regioverantwoordelijken en heeft de herorganisatie in goede banen geleid was het jaar van het talent. thuiszorg vleminckveld wil evolueren naar een talentgeoriënteerde organisatie. Het talenbeleid typeert onze bedrijfscultuur omdat: het een positieve manier is om naar medewerkers te kijken, het op zoek gaat naar sterktes bij de medewerkers, het de rijkdom aan diversiteit binnen thuiszorg vleminckveld naar boven brengt. Tijdens het jaar van het talent werden heel wat acties ondernomen: talentambassadeurs gaven het talentverhaal mee vorm in hun teams, talenten van medewerkers werden tijdens een talentendag in beeld gebracht, de talentmascottes Bibi en Job kwamen op een magische wijze tot leven tijdens een prachtige Musical georganiseerd door de medewerkers van thuiszorg vleminckveld.

12 12 A.2 Missie, visie en waarden van de organisatie Onze missie thuiszorg vleminckveld biedt hulp aan huis in de Antwerpse regio, bij zorgbehoevende of sociaal kwetsbare mensen die nood hebben aan ondersteuning in hun dagelijks leven. We willen hiermee de kwaliteit van het leven thuis handhaven of verbeteren. thuiszorg vleminckveld biedt ook opleidingen aan volwassenen die in de zorgsector aan de slag willen. Onze Visie Onze missie wordt waargemaakt door een ploeg van gedreven medewerkers die zich verbonden voelen in een warme, familiale organisatie. Wie verbonden is met thuiszorg vleminckveld vindt het belangrijk dat we: werken in een zelfstandige organisatie, die kwaliteit vooropstelt en geen winst nastreeft onze cliënten zonder enig vooroordeel, heel persoonlijk en meelevend benaderen zorg dragen voor het welzijn van onze medewerkers en duurzame tewerkstelling bieden aan mensen met minder kansen resoluut kiezen voor solidariteit, diversiteit en verdraagzaamheid inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen en groeikansen grijpen als onze cliënten daar beter van worden We werken cliëntgericht samen met partners die onze visie onderschrijven en participeren actief aan diverse netwerken en overlegplatformen. Onze waarden Door te handelen naar de waarden van thuiszorg vleminckveld vormen we een krachtig samenspel. We zijn in de uitoefening van ons werk: open enthousiast verbonden attent oprecht

13 13 A.3 Onze dienstverlening en werkterrein thuiszorg vleminckveld biedt hulp aan huis in de Antwerpse regio, bij zorgbehoevende of sociaal kwetsbare mensen die nood hebben aan ondersteuning in hun dagelijks leven. We willen hiermee de kwaliteit van het leven thuis handhaven of verbeteren. Onze dienst gezinszorg levert hulp van verzorgende, huishoudelijke en psycho-sociale aard aan huis, bij mensen die blijvend of tijdelijk nood hebben aan ondersteuning op deze terreinen. Het werkterrein van de Dienst Gezinszorg omvat Groot-Antwerpen en enkele randgemeenten. Dit werkgebied is onderverdeeld in 10 regio s, die aangestuurd worden door een regioverantwoordelijke. De regioverantwoordelijke is het aanspreekpunt voor cliënten en medewerkers, stelt de wekelijkse werkplanningen op en stuurt bij waar nodig. Om de 3 weken is er overleg tussen de verzorgenden en de regioverantwoordelijke van een regio. Binnen de Dienst Gezinszorg zijn er nog 2 kleinere ploegen aan het werk: De Flex-ploeg zorgt voor urgente hulp, korte hulp en specifieke hulp op maat. Zij zijn actief op heel het werkterrein van thuiszorg vleminckveld en vormen vaak een snelle overbrugging tussen een aanvraag om hulp en de inschakeling in de gewone gezinszorg. De verzorgenden in de Nachtzorg leveren hulp aan demente personen, chronisch zieken en personen in terminale levensfase tussen 22 uur en 7 uur. Dit doen zij, samen met vrijwilligers en met verzorgenden uit andere diensten voor gezinszorg, in het kader van het samenwerkingsinitiatief Nachtzorg. De dienst Nachtzorg strekt zich uit over het Antwerps arrondissement. De dienst thuishulp zorgt voor het gewone onderhoud van de woning. Het werkterrein van deze dienst omvat Groot-Antwerpen. Het gebied is onderverdeeld in 8 regio s, waarbinnen telkens een groep thuishelpsters onder leiding van een regioverantwoordelijke actief is. Net zoals bij de gezinszorg, is er bij de thuishulp om de 3 weken overleg tussen de thuishelpsters en de regioverantwoordelijke van de betreffende regio. Binnen de dienst thuishulp is er ook een kleine thuishulp-flex-ploeg werkzaam. De flex-thuishelpsters staan in voor de urgente poetstaken bij zorgbehoevende cliënten. In ons opleidingscentrum volgen jaarlijks een 20-tal cursisten de opleiding tot polyvalent verzorgende en/of zorgkundige. Deze opleiding biedt een erkend getuigschrift aan hen die willen werken in de thuiszorg of de residentiële zorg. Na een periode van een 5-tal maanden theorielessen en praktijk, doen de cursisten een 5-tal maanden stage in de thuiszorg of in een woonzorgcentrum. Op de volgende bladzijde wordt het werkterrein van onze dienst gezinszorg (alle regio s) en onze dienst thuishulp (alle regio s, behalve fruithof en mortsel ) weergegeven. Binnen elke regio werken er een aantal verzorgenden en thuishelpsters (poetsvrouwen) onder leiding van een regioverantwoordelijke.

14 14

15 15 A.4 Onze zorg voor kwaliteit In onze visietekst staat: thuiszorg vleminckveld stelt kwaliteit voorop. Kwaliteit is dan ook de rode draad doorheen de organisatie. Samen met de ploeg van enthousiaste en gedreven medewerkers streven we naar een zo kwaliteitsvol mogelijke dienstverlening. Het Europees Sociaal Fonds erkent ons als een kwaliteitsvolle organisatie: Hieronder een aantal belangrijke realisaties inzake kwaliteitszorg (overgenomen uit het kwaliteitsjaarverslag 2013): De regioverantwoordelijken peilen steeds naar de tevredenheid van onze cliënten tijdens een jaarlijks huisbezoek. Daarnaast organiseerden we in 2013 een tevredenheidsonderzoek, op basis van een anonieme schriftelijke bevraging, bij de helft van onze cliënten. Meer dan 70% stuurde ons een ingevulde vragenlijst terug. thuiszorg vleminckveld stelde met veel plezier vast dat de resultaten zeer positief waren: 98,4% van onze cliënten is over het algemeen tevreden of zeer tevreden over thuiszorg vleminckveld. Cliënten zijn vooral zeer tevreden over: de attitude van de hulpverleners, de stiptheid van de hulpverleners, de vriendelijkheid en de hulpvaardigheid van onze regioverantwoordelijken. Cliënten zijn iets minder tevreden over het aantal uren hulp en de prijs. In 2014 zullen we opnieuw een bevraging doen bij de cliënten om het effect van de herschikking van de werkregio s te meten (samensmelting afdeling gezinszorg en afdeling thuishulp). Om onze werking te optimaliseren en een kwaliteitsvolle dienstverlening te garanderen, werden de aparte afdelingen gezinszorg en thuishulp samengevoegd tot één afdeling gezinszorg thuishulp. Door deze integratie ging elke regioverantwoordelijke eind 2013 aan de slag met zowel verzorgenden als thuishelpsters (voorheen had elke regioverantwoordelijke ofwel een ploeg van verzorgenden, ofwel een ploeg van thuishelpsters). Voor de cliënten geeft dit als voordelen: 1 contactpersoon voor verzorging en poesthulp, 1 centraal telefoonnummer, betere afstemming van verzorgende taken en poetstaken, Het werken met een zelfevaluatie-instrument binnen thuiszorg vleminckveld (op basis van het EFQM-model) is een succes. Concreet maken we gebruik van de Balanced Scorecard, die werd ontwikkeld door de regioverantwoordelijken, de directie en de Raad van Bestuur van thuiszorg vleminckveld. Via dit instrument kunnen we in één oogopslag zien hoe we er als organisatie voorstaan binnen volgende domeinen: medewerkers, cliënten, aanbod, partners, beleid en strategie, financieel. De Balanced Scorecard voor 2013 werd vervolledigd. Op basis van de resultaten zullen we in 2014 gerichte acties nemen. thuiszorg vleminckveld nam eind 2012 deel aan het Onderzoek naar de Beste Werkplek van België (een enquête met een 60-tal vragen en een culturele audit). Begin 2013 werden de resultaten bekendgemaakt. We behaalden een schitterende tweede plaats! Over het algemeen vindt 97% van onze medewerkers thuiszorg vleminckveld een zeer goede organisatie om voor te werken. Vooral de categorieën trots en geloofwaardigheid scoorden ontzettend hoog.

16 16 B Over onze dienstverlening en cliënten

17 17 B.1 Gezinszorg B.1.1 Gepresteerde uren gezinszorg Jaar toegewezen uren van het Ministerie cliënturen gelijkgestelde uren % ingevuld van urencontingent , ,75 97,39% , ,25 95,43% , ,00 97,66% , ,50 92,64% , ,25 96,26% , ,75 102,41% , ,25 98,59% , ,50 97,99% , ,50 99,29% , ,25 95,11% , ,25 96,26% In 2013 gaven de verzorgenden uren hulp bij hun cliënten (incl. nachtzorg, excl ,25 uren buiten contingent en 5.182,75 uren stages). Daarnaast gingen ,25 gelijkgestelde uren naar wijkwerkingen, werkvergaderingen, deelname aan de ondernemingsraad en het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk) en vrijstelling van arbeidsprestaties (VAP: extra dagen betaald verlof voor oudere werknemers). In 2013 kregen we van het Ministerie uren toegewezen (het zogenaamde urencontingent). Van dit urencontingent konden we 96,26% invullen. B.1.2 Verhouding tussen gezins- en bejaardenhulp jaar Gepresteerde uren bij Gepresteerde uren bij cliënten < 65 jaar (%) cliënten >= 65 jaar (%) ,80% 16,20% ,40% 52,60% ,70% 75,30% ,00% 80,00% ,50% 78,50% ,92% 77,08% ,21% 72,79% ,07% 73,93% ,36% 73,64% ,49% 70,51% ,26% 69,74% ,65% 71,35% ,13% 71,87% ,17% 72,83%

18 18 De verzorgenden presteerden het grootste deel van hun uren bij mensen van 65 jaar of ouder. Toch werd er in 2013 iets meer dan 27% van het totaal aantal uren gepresteerd bij cliënten jonger dan 65 jaar. Onderstaande grafiek toont aan dat thuiszorg vleminckveld vóór de jaren 80 voornamelijk hulp gaf aan cliënten jonger dan 65 jaar (gezinshulp). De laatste 20 jaar bestaat de hulp voornamelijk uit bejaardenhulp. Sinds 2003 is er terug een toename van gezinshulp in verhouding tot bejaardenhulp. We merken echter al verschillende jaren dat de hulp aan multi-problem gezinnen (kansarme gezinnen, jongeren met een psychiatrische problematiek, problematische opvoedingssituaties, ) steeds toeneemt. B.2 Thuishulp B.2.1 Gepresteerde uren thuishulp jaar cliënturen

19 19 In 2013 werden bijna uren aanvullende thuishulp (of poetshulp) gepresteerd, een stijging van 6,75% t.o.v De toename van het aantal uren thuishulp sinds 2009, komt door de overname van drie buurtdiensten (met 35 nieuwe thuishelpsters en 350 nieuwe cliënten in 2009). De vroegere poetshulp en buurtdienst werd in 2009 omgevormd tot thuishulp. B.3 Klusjesdienst en dienstencheques Om het aanbod van dienstverlening aan onze cliënten te verruimen, werkt thuiszorg vleminckveld intensief samen met een klusjesdienst en een dienstencheque-organisatie. In 2013 werden binnen de klusjesdienst 21 cliënten geholpen voor 344,75 uren. Er werden allerhande klusjes uitgevoerd zoals: schilderwerken, kast herstellen, rolluiken plaatsen, deurbel herstellen, wasmachine herstellen, tuinonderhoud, ergonomische aanpassingen, thuiszorg vleminckveld geeft enkel hulp aan zorgbehoevenden, ook binnen onze dienst thuishulp (of poetsdienst). Onze eigen dienst thuishulp heeft echter niet altijd de mogelijkheid om cliënten verder te helpen. Daarom werkt thuiszorg vleminckveld samen met een kwaliteitsvolle dienstencheque-organisatie, waar cliënten naar worden doorverwezen. In 2013 werden zo via thuiszorg vleminckveld 34 cliënten gedurende uren verder geholpen via dienstencheques. B.4 Opleiding polyvalent verzorgende / zorgkundige De opleiding startte met 22 cursisten. Van die groep behaalden 16 cursisten hun getuigschrift tot polyvalent verzorgende. 15 cursisten behaalden het attest voor de bijkomende module tot zorgkundige (nodig voor tewerkstelling in een woonzorgcentrum of een ziekenhuis). Van de afgestudeerden, werkt momenteel 75% in de thuiszorg en 25% in een woonzorgcentrum. thuiszorg vleminckveld heeft zelf uit de groep van afgestudeerden 9 verzorgenden kunnen aanwerven. Voor de opleiding die op 27 augustus 2013 startte, selecteerde thuiszorg vleminckveld uit een 60-tal kandidaten 22 nieuwe cursisten. Door de cursisten van de opleiding , werden bij thuiszorg vleminckveld uren stage gepresteerd (t.o.v uren stage het jaar daarvoor). Overige stages gebeurden bij woonzorgcentra en andere Diensten voor Gezinszorg. 5 cursisten deden voor de module zorgkundige ook stage in een ziekenhuis.

20 20 B.5 Cliënten B.5.1 Het aantal geholpen cliënten jaar Gezinszorg Thuishulp Nachtzorg TOTAAL (>= 4 uur) (>= 4 uur) (>= 4 uur) (>= 4 uur) In 2013 hielp thuiszorg vleminckveld in totaal cliënten gedurende 4 uur of meer. Wanneer we ook rekening houden met cliënten die slechts kortdurend hulp kregen (minder dan 4 uur per jaar), komen we op een totaal van geholpen cliënten per jaar. Bovenstaande grafiek toont aan dat de trend van de daling van het aantal cliënten in de gezinszorg (= cliënten geholpen door verzorgenden) sinds 2010, zich niet meer verderzet. In 2013 merkten we opnieuw een toename van het aantal cliënten t.o.v. 2012, namelijk +6%. Ook het aantal cliënten in de thuishulp (=cliënten geholpen door thuishelpsters die de poetstaken op zich nemen) is de laatste 4 jaar ook toegenomen. Het aantal cliënten in de nachtzorg is de laatste jaren gelijk gebleven.

21 21 Wanneer we kijken naar de verdeling van het aantal cliënten volgens dienstverlening, dan was deze voor 2012 quasi gelijk aan die van 2013: 56% zijn gezinszorgcliënten, 39% thuishulpcliënten en 5% nachtzorgcliënten. B.5.2 Cliënten volgens leeftijd De cliënten van de gezinszorg zijn meestal 75 jaar of ouder. De meerderheid van de cliënten binnen de thuishulp (poetsdienst) behoort tot de leeftijdscategorie van 40 tot en met 64 jaar èn van 75 tot en met 84 jaar. Opvallend is dat meer dan 40% van de cliënten binnen de nachtzorg 85 jaar of ouder is.

22 22 B.5.3 Evolutie van de gemiddelde leeftijd van cliënten In 2013 was de gemiddelde leeftijd van de cliënten in de gezinszorg 72 jaar, voor de thuishulp was dat 70,8 jaar en voor de nachtzorg 79,4 jaar. Bovenstaande grafiek toont duidelijk aan dat de gemiddelde leeftijd van de cliënten van de nachtzorg veel hoger ligt dan die van de thuishulp- en gezinszorgcliënten. B.5.4 Cliënten volgens zorgbehoevendheid De zorgbehoevendheid van onze cliënten wordt uitgedrukt in een bepaalde score, de BELscore genaamd. Hoe hoger de score, hoe meer zorgbehoevend cliënten zijn op lichamelijk, huishoudelijk, sociaal en geestelijk vlak. jaar gemiddelde BEL-score gezinszorg , ,66 gemiddelde BEL-score thuishulp ,38 17, ,13 16, ,38 16, ,25 17, ,82 17,58

23 23 In 2013 was de BEL-score gemiddeld 27,82 voor de reguliere gezinszorgcliënten en 17,58 voor thuishulpcliënten. Opvallend is dat de stijging van de gemiddelde BEL-score sinds 2008, zich in 2013 niet heeft verdergezet binnen de reguliere gezinszorg (een daling van 29,25 in 2012 naar 27,82 in 2013). Een cliënt kan zwaar zorgbehoevend worden genoemd wanneer de BEL-score groter of gelijk is aan 35. Van onze reguliere gezinszorgcliënten is 34% zwaar zorgbehoevend. Bovenstaande grafiek toont aan dat het percentage van zwaar zorgbehoevende cliënten in 2013 is afgenomen (terug tot op het niveau van 2008). B.5.5 De redenen van zorg De afbeeldingen op de volgende pagina tonen aan dat de meeste cliënten van thuiszorg vleminckveld omwille van fysieke problemen nood hebben aan gezinszorg of thuishulp (poetshulp). Het gaat dan vaak over mensen die orthopedische gezondheidsproblemen hebben (vb.: breuken, heupprothese, ), hart- of vaatziekten, kanker, rugklachten, reumatische aandoeningen. Vaak gaat het ook over hoogbejaarden met een combinatie van ouderschapsverschijnselen (functieverlies bij 85-plussers). Voor zowel thuishulp- als gezinszorgcliënten, is een beperking de 2 de grootste reden waarom hulp aan huis wordt aangevraagd. Concreet gaat het hier vaak over chronische spier- en/of zenuwaandoeningen, handicaps en CVA (beroerte).

24 24 Relatief veel cliënten krijgen hulp omwille van psychische problemen: 7,6% van de gezinszorgcliënten en 5,4% van de thuishulpcliënten. Meestal zijn het stemmingsstoornissen zoals depressie en manie. In mindere mate gaat het over angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, verslavingen, 6,1% van de cliënten krijgt hulp van een verzorgende omwille van een dementieproblematiek (t.o.v. 1,9% van de thuishulpcliënten). Belangrijk om te vermelden is dat de hoofdreden van de hulp vaak gepaard gaat met nevenredenen. Cliënten die hulp krijgen omwille van fysieke problemen, hebben daarnaast soms ook sociale problemen (eenzaamheid, relationele problemen, kansarmoede, ) of psychische problemen. Zo heeft ongeveer 20% van de gezinszorg- en thuishulpcliënten een sociale problematiek als nevenreden voor de hulp.

25 25 B.5.6 Cliënten volgens ziekenfonds thuiszorg vleminckveld is een pluralistische organisatie. Iedereen kan hulp krijgen van thuiszorg vleminckveld, ongeacht het ziekenfonds waar de cliënt lid van is. Meer dan de helft van de cliënten (gezinszorg en thuishulp) is aangesloten bij de Christelijke Mutualiteit, nl. 58,1%. Bijna 20% is lid van het Onafhankelijk Ziekenfonds en 17% is lid van de Socialistische Mutualiteit. Ongeveer 5,5% van de cliënten is lid van andere ziekenfondsen (vb.: Liberale Mutualiteit, Neutraal Ziekenfonds, Hulpkas, )

26 26 C Over onze medewerkers

27 C.1 Organogram 27

28 28 C.2 Beleidsorganen thuiszorg vleminckveld is een VZW, die aangestuurd wordt door de Algemene Vergadering. Deze bewaakt de missie en waarden van de organisatie en stelt de Raad van Bestuur samen. De Raad van Bestuur draagt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het beheer van de organisatie en bepaalt het algemeen beleid van de organisatie. Algemene Vergadering (2013): Liliane Trienpont Werner Maeckelberghe Maddy Stas Emiel Van Tiggelen Bernadette Van Den Heuvel Mieke Moons Marie-Louise Corsus Godelieve De Neef Paul Huyskens Maria Proost Thérèse van der Sypt Anne-Marie Verhoeven Raad van Bestuur (2013): Liliane Trienpont, voorzitter Werner Maeckelberghe, ondervoorzitter Maddy Stas Emiel Van Tiggelen Bernadette Van Den Heuvel Maria Beyens Eric Janssens Herman Meulemans Jean-Pierre Cornelissens Julia Burvenich Directeur: Dimitri Durlet: met adviserende functie deelnemend aan de Raad van Bestuur en verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding. Adjunct-directeur: Paula Jacobs: met adviserende functie deelnemend aan de Raad van Bestuur.

29 29 C.3 Aantal medewerkers C.3.1 Evolutie van het aantal medewerkers jaar verzorgenden thuishelpsters bedienden totaal ? ? In 2013 waren er bij thuiszorg vleminckveld 127 verzorgenden in dienst 1, 55 thuishelpsters 2 en 22 bedienden. De groep van de verzorgenden vertegenwoordigt 62% van het personeel, 27% zijn thuishelpsters en 11% zijn bedienden (regioverantwoordelijken, directie, administratief personeel, ). Het totaal aantal medewerkers is de laatste 2 jaar gelijk gebleven, namelijk Verzorgenden: 119 actieve verzorgenden, 8 langdurig zieken 2 Thuishelpsters: 52 actieve thuishelpsters, 3 langdurig zieken

30 30 C.3.2 Medewerkers volgens arbeidsregime De meerderheid van alle medewerkers werkte in 2013 deeltijds, namelijk 69% (voltijdse medewerkers: 26% in 2010, 28% in 2011 en 30% in 2012). C.3.3 Medewerkers volgens leeftijd De gemiddelde leeftijd van de medewerkers van thuiszorg vleminckveld is 44 jaar (gemiddelde leeftijden: 42 jaar in 2010, 44 jaar in 2011, 43,5 jaar in 2012). Opvallend is dat de meerderheid van de medewerkers 40 jaar of ouder is (63%).

31 31 C.3.4 Medewerkers volgens anciënniteit In 2013 was de gemiddelde anciënniteit van de medewerkers 9 jaar. De gemiddelde anciënniteit neemt systematisch toe: 7,5 jaar in 2010, ongeveer 8,5 jaar in 2011 en In 2011 was juist de helft van de medewerkers meer dan 5 jaar in dienst, in 2012 was dit 54%. Momenteel heeft bijna 60% van de medewerkers een anciënniteit van meer dan 5 jaar. Over het algemeen zien we dus dat de laatste jaren er steeds meer medewerkers langer in dienst zijn. C.3.5 Personeelsverloop jaar verzorgenden thuishelpsters bedienden % 29% 25% % 29% 17% % 20% 0% % 6% 7% % 25% 0% % 37% 6% % 29% 0% % 31% 0% % 20% 9% % 13% 0% % 16% 13% % 24% 18% 6% van de verzorgenden, 24% van de thuishelpsters en 18% van de bedienden gingen in 2013 uit dienst 3. In 2013 kwamen er in totaal 22 medewerkers in dienst (t.o.v. 30 in 2012) en gingen er 24 uit dienst (t.o.v. 18 in 2012). 3 Met uit dienst worden zowel ontslagen als natuurlijke afvloeiingen bedoeld (pensioen, einde vervangingscontract, )

32 32 C.4 Vorming C.4.1 Evolutie van het aantal uren vorming jaar verzorgenden thuishelpsters In 2013 volgden de verzorgenden uren vorming, bij de thuishelpsters waren dat uren. C.4.2 Overzicht van vormingen in 2013 In 2013 werden verschillende bijscholingen georganiseerd voor de verzorgenden, de thuishelpsters en de bedienden. Hieronder volgt een overzicht: Verzorgenden en/of thuishelpsters: Wat is dementie? Intervisie: omgaan met complexe zorgsituaties Depressie en suïcide-neigingen Agressie en veeleisend gedrag Mensen in kansarmoede Ondervoeding bij ouderen Middelenmisbruik Talentendag/teambuilding Diabetes Ergonomie Werken in een team Omgaan met klanten Rugscholing Computerinitiatie Workshops door medewerkers: koken microgolfoven, naaien, kaarsen gieten, knutselen, bloemschikken, juwelen maken, Marokkaans koken, internet, Afrikaans koken, Portugees koken, voetverzorging, fietsherstelling Bedienden: MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) Palliatieve hulpverlening Preventie burn-out Wetgeving in de thuisverpleging Intervisie rond kansarmoede Vormingsdag thuiszorgdiensten Depressie Gezinszorg bij allochtone cliënten Werking van de opvoedingswinkel Grenzen in de thuiszorg Infosessie over psychiatrische thuiszorg Infosessie over gehandicaptenbeleid Kwetsbaar in de wieg Levensbeschouwing in de zorg HR en social profit Jobobstakels Studienamiddag: sterven mag ik?