Voorbespreking Duurzaamheid 30 juni 2009 Toelichting op het programma en notitie Duurzaamheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorbespreking Duurzaamheid 30 juni 2009 Toelichting op het programma en notitie Duurzaamheid"

Transcriptie

1 Voorbespreking Duurzaamheid 30 juni 2009 Toelichting op het programma en notitie Duurzaamheid Programma 1. Introductie door de wethouder, Henk Muis 2. Het monitoren van duurzaamheid; inleiding door John Dagevos, Telos, die nauw betrokken is bij de staat van Utrecht. Telos ( is voor de provincie al langer aan de slag met het thema brede duurzaamheid. In Noord Brabant wordt regelmatig de duurzaamheidbalans opgemaakt; die duurzaamheidbalans is voor de provincie een belangrijk evaluatie en stuurmiddel. Ook de provincie Utrecht heeft een eerste duurzaamheidmeter gemaakt, verzorgd door Telos. John Dagvos is een van de belangrijkste auteurs van de Utrechtse meter. 3. Presentatie van de resultaten uit de fracties. Als je wilt gaan meten, wil je ook weten wat belangrijk is. Wat is voor de gemeente Wijk nu belangrijk, relevant als we aan duurzaamheid denken? Dat is via de raadswerkgroep duurzaamheid aan de fracties voorgelegd: wat zijn u indicatoren, die van belang zijn, waar we zicht op willen houden? In de bijeenkomst van 30 juni wordt daar een overzicht van gegeven. In een drietal discussieronden moet dat verder aangescherpt worden: people, de mensen; planet, de ecologie en profit, de economie de contouren van de een eventuele Wijkse monitor moeten dan kleur gaan krijgen. John Dagevos zal deze discussie begeleiden. 4. Hoe verder: afsluiting door wethouder, Henk Muis. Het is vervolgens aan het college om de inbreng van de raad handen en voeten te geven in de verdere ontwikkeling van een integraal duurzaamheidbeleid. 1

2 Naar een duurzaamheidprogramma in de gemeente Notitie voor de gemeenteraad 1. Voorgeschiedenis Een werkgroep van raadsleden heeft zich de afgelopen periode gebogen over de manier, waarop duurzaamheid geïntegreerd moet worden in het gemeentelijk denken en het gemeentelijk beleid. De notitie van de raadsleden beschouwen wij als een startnotitie. Deze startnotitie is besproken in een themabijeenkomst van de raad, op 15 april. Uit de notitie van de raadscommissie en de bespreking in de raad van 15 april kunnen wij uitgangspunten destilleren. Het is vervolgens aan het college om deze uitgangspunten te vertalen in een programma. Deze notitie valt dan ook uiteen in een viertal onderdelen: De uitgangspunten, of zo u wilt kaders, die u aangegeven hebt in uw bijeenkomst van 15 april De stand van zaken: wat loopt er op dit moment? Een voorstel voor een duurzaamheidprogramma. Een aanzet voor themaselectie en meetmodel. 2. De uitgangspunten (vgl de notitie van de raadswerkgroep en het verslag van 15 april) Duurzaamheid moet een onderdeel zijn van ieder besluit: er moet een duurzaamheidtoets komen, die in de gemeentelijke besluitvorming geïntegreerd wordt Duurzaamheid moet gemeten worden; er moet een Wijkse duurzaamheidmeter komen. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld; Duurzaam bouwen en duurzaam inkopen; Stimuleren energiebesparing en energieopwekking. Verhoging kwaliteit natuur en landschap Stimuleren fiets, wandelen en openbaar vervoer. Deze uitgangspunten zijn op 15 april 2008 bediscussieerd. Conclusies zijn: De gemeente mag best ambitieus zijn; Ga werken met de duurzaamheidbalans, of ontwerp een duurzaamheidmeter; kijk waar we nu staan Heb aandacht voor de menskant, de sociaal culturele component; die komt nu nog wat weinig tot zijn recht. Duurzaamheid is een van de centrale uitgangspunten voor het gemeentelijk beleid Maak onderscheid tussen wat je zelf kunt doen, en waar je wil beïnvloeden. 2

3 3. De stand van zaken. Wat is er op dit moment? Planet Profit people Is het sterkst uitgewerkt, Er zijn enkele aanzetten; Er zijn een tweetal grote omdat duurzaamheid al langer intern, doordat er acties zijn programma s, die vanuit de een organiserend thema is, in natuur en landschap, bij bouwen. De basis insteek in het milieubeleidsplan is duurzaamheid; bij nieuwbouwprojecten vindt ook een beoordeling vanuit duurzaamheid plaats. op het terrein van zorgvuldig gebruik van hulpmiddelen, energiebesparing; er is een inkoopbeleid in ontwikkeling. Extern zijn er wel initiatieven en aanzetten, die overigens deels buiten de scope van de gemeente vallen. Wel is er aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. insteken van sociale duurzaamheid bezien kunnen worden: - de WMO, die de duurzame samenleving als uitgangspunt heeft; - wijkgericht werken. Verder moeten we denken aan participatiebeleid (RSD) en aan jeugd/onderwijsbeleid Wat is er niet? Er zijn veel projecten en activiteiten, die als duurzaam gekenschetst kunnen worden. Er zijn ook duidelijk leemtes: zaken die vanuit een duurzaamheid optiek een centrale plek zouden moeten hebben, maar dat niet hebben. Er vindt geen systematische beoordeling vanuit duurzaamheid plaats, er is geen duurzaamheidtoets; er vindt geen systematische sturing plaats vanuit duurzaamheid. Er is ook geen consensus over de centrale doelstellingen, die vanuit duurzaamheid de komende periode gerealiseerd kunnen worden. Er is geen centrale, integrale coördinatie. Dat betekent dat sommige van de uitgangspunten hun plek gevonden hebben, anderen niet. 4. Een voorstel voor een programma duurzaamheid De basisvraag die je zou moeten beantwoorden is: wat zijn de thema s die voor de gemeente voor sturing in aanmerking komen? Met andere woorden: wat zijn centrale issues, die Wijk duurzaam moeten maken, en die vervolgens de basis voor de Wijkse duurzaamheidbalans, of de Wijkse duurzaamheidmeter zouden moeten zijn? Hoe selecteren we die thema s? Een voorstel voor de Wijkse duurzaamheidaanpak: a. Selecteer thema s, gelijkelijk verdeeld over de drie p s; zorg ervoor dat ze relevantie hebben voor de gemeente; zorg ervoor dat ze stuurbaar zijn; selectie thema s op basis van: relevantie, meetbaarheid, beïnvloedbaarheid, budget aanwezig b. Ontwerp een meetmodel, waarin in 2009 de positie van de gemeente beoordeeld kan worden; herhaal de meting ieder jaar. Maak gebruik van eerdere metingen, die informatie kunnen verschaffen. Maak een monitor, en benoem zwaartepunten c. Ontwerp een programmastructuur, waarin bestaande en nieuwe activiteiten ondergebracht worden. Benoem een manager, die verantwoordelijk is voor de themaselectie en de ontwikkeling van het monitor instrument. Geef de manager de bevoegdheid om te sturen, binnen het model zoals dat voor de projectorganisatie ontworpen wordt. Breng bestaande projecten en activiteiten onder in het programma duurzaamheid. d. Kijk bij de provincie ondersteuning kan bieden aan dit proces. De provincie heeft destijds opdracht gegeven voor de staat van Utrecht ; met behulp van de provincie 3

4 kan onderzocht worden of het materiaal dat gebruikt is vertaald kan worden naar het lokale niveau. Er is dan sprake van een soort 0 meting.. e. Herhaal de meting jaarlijks, breng jaarlijks een monitor uit en kies jaarlijks voor aandachtsthema s, waarop extra sturing plaatsvindt. f. Duurzaamheidtoets bij raadsvoorstellen en collegebesluiten 5. Themaselectie en meetmodel: naar een Wijkse duurzaamheidmeter De staat van Utrecht werkt met ruim 100 indicatoren, uitgangspunt voor de gemeente Wijk bij Duurstede is om te kiezen voor ongeveer 25 a 30 indicatoren. Die indicatoren verdeeld zijn over people planet profit, moeten relevant zijn, moeten min of meer beïnvloedbaar zijn. In de toekomst zullen waarden gedefinieerd, moeten eisen gesteld worden. De eerste stap die we gezet hebben is om op basis van de staat van utrecht indicatoren te selecteren, die we kenmerkend, relevant voor de gemeentelijke balans vinden. Per kapitaal groeperen we de indicatoren in twee diagrammen. Doel van dit proces om tot een kleinschalige, maar relevante duurzaamheidmeter te komen. De beperking maakt een en ander hanteerbaar en behapbaar Er wordt alleen maar gewerkt met indicatoren, waarvan meetgegevens zijn. Hoe stellen we ons het proces voor: Nadat in de loop van volgend jaar- de indicatoren gedefinieerd zijn, voorzien zijn van eisen en van waarden kunnen we de eerste meter presenteren, eind Die meter kan op de gemeentepagina, internet gepubliceerd worden, waarmee we werken aan het versterken van het bewustzijn en het versterken van het beleid over duurzaamheid. Die meting kan jaarlijks herhaald worden. Zaken die in het rood komen krijgen, haast automatisch, extra aandacht. Om de duurzaamheidmeter de goede positie te geven kan ervoor gekozen worden een en ander op te nemen als paragraaf in de programmabegroting en de programmaverantwoording. Duurzaamheid wordt dan een voor de raad toegankelijk en beïnvloedbaar thema, waarop sturing plaats kan vinden. De bijeenkomst voor de raad -een vervolg op de bijeenkomst van april is vooral een werkbijeenkomst: welke elementen, welke indicatoren verdienen het om in de Wijkse duurzaamheidmeter opgenomen we worden. Hierna is het college weer aan zet: hoe geven wij verder vorm aan het breed duurzaamheidbeleid? Gaan we verder met monitoring, en hoe pakken we dat dan aan? Dat zal op de een of nadere manier terugkomen in de raad. Op de drie volgende pagina s een voor people, de mensen; een voor planet, de ecologie; een voor profit, de economie- vindt u het basisschema. Op de bijeenkomsten van 30 juni zullen deze drie overzichten gepresenteerd worden, met daarin opgenomen de topics, de indicatoren, die uit de fracties ingebracht zijn en worden. 4

5 A Planet, de ecologie We hebben een basisschema gemaakt, waarin de ingebrachte indicatoren gegroepeerd worden. Wat vinden we belangrijk bij planet? De respons uit fracties en raad zal leiden tot een bijstelling van deze schema s, tot een hergroepering, die dan de basis is voor de Wijkse duurzaamheidmeter, die als vervolg op de raadsbijeenkomst uitgewerkt zal worden. We hebben een voorlopige clustering aangebracht: indicatoren, die met de fysieke omgeving te maken hebben, en indicatoren die over het gedrag van mensen gaan. 1. Waar moeten we op letten: de natuurlijke omgeving water lucht natuur 2. Waarmee moeten we aan het werk: gedrag Hergebr Afval Duurzame energ. Energiebesparing Discussiethema in raadsbijeenkomst 30 juni onderdeel planet: Zijn de ingebrachte en op 30 juni te presenteren indicatoren juist? Wat missen we? Waarop moet de nadruk liggen? 5

6 B People, de mensen Ook hier een basisschema gemaakt, waarin de ingebrachte indicatoren gegroepeerd worden. Wat vinden we belangrijk bij people, voor de mensen? De respons uit fracties en raad zal leiden tot een bijstelling van deze schema s, tot een hergroepering, die dan de basis is voor de Wijkse duurzaamheidsmeter, die als vervolg op de raadsbijeenkomst uitgewerkt zal worden. We hebben voorlopig geclusterd: indicatoren rond welbevinden (participatie, zorg, veiligheid, gezondheid) en voorzieningen (wonen, onderwijs, cultuur) 1. De noodzakelijke infrastructuur, de voorzieningen. onderwijs cultuur wonen welzijn 2. Wat vinden we voor het welbevinden welbevinden van de Wijkenaar van belang? participatie veiligheid gezondheid zorg Discussiethema in raadsbijeenkomst 30 juni onderdeel people: Zijn de ingebrachte en op 30 juni te presenteren indicatoren juist? Wat missen we? Waarop moet de nadruk liggen? 6

7 C. Profit We hebben een basisschema gemaakt, waarin de ingebrachte indicatoren gegroepeerd worden. Wat vinden we belangrijk bij profit, de economie? De respons uit fracties en raad zal leiden tot een bijstelling van deze schema s, tot een hergroepering, die dan de basis is voor de Wijkse duurzaamheidmeter, die als vervolg op de raadsbijeenkomst uitgewerkt zal worden. We hebben een onderverdeling gemaakt tussen de gewenst economische structuur en de voorbeeldfunctie van de gemeente zelf, de eigen bedrijfsvoering. 1. Wat vinden wij voor de economische structuur van belang? Waar moeten we op letten? landbouw ec. Participatie demografie mobiliteit en ontsluiting 2. Wat doen we er zelf aan in ons eigen bedrijf; de voorbeeldwerking. Duurzame inkoop duurzaam personeelsbeleid energie Discussiethema in raadsbijeenkomst 30 juni onderdeel planet: Zijn de ingebrachte en op 30 juni te presenteren indicatoren juist? Wat missen we? Waarop moet de nadruk liggen? 7

8 Grosslijst indicatoren U hebt de staat van Utrecht enige tijd geleden ontvangen. Voor de volledigheid zijn de indicatoren uit de staat van Utrecht nog een keer bijgevoegd. Er wordt steeds verwezen naar de staat van Utrecht, die in uw bezit is. Ecologisch kapitaal Score 1. Voorraad bodem; indicatoren om de kwaliteit van de bodem te monitoren; (staat van Utrecht, pg 16) Indicator 1 Vermesting klei zand veen 2 Zware metalen akker eiland 3 Vermesting Grondwater-beschermingsgebieden (GWB) 4 Zware metalen GWB 5 Vermesting akker weiland 6 Verzuring natuurgebieden 7 Zware metalen klei zand veen 2. Voorraad lucht; indicatoren om de kwaliteit van de lucht te monitoren; (staat van utrecht, pg 18) 8 Fijn stof 9 Luchtconcentratie stikstofdioxide 10 Geurhinder 11 geluidsbelasting 12 Lichthinder 3. Voorraad oppervlaktewater; indicatoren om de kwaliteit van het oppervlaktewater te monitoren; (staat van Utrecht, pg 20) 13 Eutrofiering 14 Zware metalen 4. Voorraad natuur en landscha; (staat van Utrecht, p 22) 15 Soortenrijkdom graslanden 16 Idem heide 17 Idem bos 18 Idem water 19 Idem akkers 20 Oppervlakte natuur EHS 21 horizonvervuiling 22 natuurlijkheid 5. Voorraad grondwater; (staat van utrecht, pg 24) 23 vermesting 24 Kwantiteit grondwater 25 bestrijdingsmiddelen 26 Zware metalen 6. Voorraad grondstoffen; (staat van Utrecht, pg 26) 27 klei 23 ophoogzand 24 Beton en metselzand 25 Hergebruik bedrijfsafval 26 Grind 7. Voorraad energie en klimaat (staat van utrecht, p 28) 28 Broeikaseffect 29 Duurzame energie comsument 30 Energiebesparing consument 8

9 Sociaal cultureel kapitaal score 1. Voorraad gezondheid; indicatoren om de kwaliteit van de gezondheid monitoren; (staat van Utrecht, pg 32) indicator 1 Spreiding zorgvoorzieningen 2 Wachtenden verpleging en verzorging 3 Chronisch zieken 4 Geestelijke gezondheid 5 Beoordeling eigen gezondheid 6 suicides 7 Riskant gedrag 8 Sport wekelijks 2. Voorraad cultuur; (staat van utrecht, pg 34) 9 Waardering omvang cultuursector 10 Omvang cultuursector 11 leesgedrag 12 Deelname amateurkunst 13 cultuurbezoek 3. Voorraad sociale samenhang en identiteit; (staat van Utrecht, pg 36) 14 Contact andere etniciteiten 15 Arme huishoudens 16 Sociale uitsluiting 17 Utrechtse (wijkse) identiteit 18 Racisme en discriminatie 19 Sociale cohesie 4. Voorraad participatie en ontwikkeling; (staat van Utrecht, p38) 20 opleidingsniveau 21 Internet thuis 22 Langdurige werkloosheid 23 Levenlang leren 24 Vertrouwen in de politiek 25 Opkomstpercentage verkiezingen 5. Voorraad veiligheid; (staat van utrecht, p 40) 26 overstromingsrisico 27 Ernstige verkeersongevallen 28 Slachtoffer vermogensdelicten, geweldcriminaliteit 29 onveiligheidgevoel 30 Angst voor terrorisme 6. Voorraad woonomgeving; (staat van Utrecht, pg 42) 31 Woningtekort 32 Tevredenheid woning 33 Historische kenmerkendheid 34 Tevredenheid buurtvoorzieningen 35 Tevredenheid groenvoorzieningen 7. Voorraad onderwijs; (staat van utrecht, pg 44) 36 Kwaliteit voortgezet onderwijs 37 Spreiding scholen 38 jeugdwerkloosheid 39 populatiescholen 40 Kwaliteit basisonderwijs 41 Voortijdig schoolverlaters 9

10 Economisch kapitaal 1. Voorraad werkgelegenheid; (staat van Utrecht, pg 48) score indicator 1 Ontgroening en vergrijzing 2 Moeilijk vervulbare vacatures 3 Benutting arbeidspotentieel 4 werkgelegenheidsfunctie 5 Aantal hoogopgeleiden 6 arbeidsongeschiktheid 7 Werkloosheid 2. Voorraad investering en rendement; (staat van utrecht, pg 50) 8 Aandeel werkgelegenheid buitenlandse bedrijven 9 investeringsniveau 10 Rendement landbouwbedrijven 11 rendementsniveau 3. Voorraad ruimtelijke vestigingsvoorwaarden; (staat van Utrecht, pg 52) 12 Capaciteit wo en hbo 13 Modal split (heeft te maken met verhouding ov tot ander vervoer) 14 Openbaar vervoer ontsluiting 15 filezwaarte 16 Voorraad bedrijventerreinen 17 Netto/bruto verhouding 4. Voorraad economisch profiel; (staat van Utrecht, pg 54) 18 Biologische landbouw 19 Life science 20 Creatieve industrie 21 BRP hoofd bevolking 22 Aandeel starters 23 High en medium tech werkgelegenheid 24 R & D intensiteit 25 Patenten 10

Kaarten Duurzaamheidbalans Regio West-Brabant

Kaarten Duurzaamheidbalans Regio West-Brabant Kaarten Duurzaamheidbalans Regio West-Brabant Auteurs Drs. John Dagevos Ruben Smeets, MSc Tilburg, 5 november 2013 Documentnummer: 13.089 Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Postbus 90153 5000 LE Tilburg T 013-466

Nadere informatie

SWOT Staat van Utrecht 2010

SWOT Staat van Utrecht 2010 SWOT Staat van Utrecht 2010 Prof. dr. ir. Hans Mommaas Ruben Smeets, MSc Drs. John Dagevos Tilburg, 22 maart 2011 Documentnummer: 10.048 Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Postbus 90153 5000 LE Tilburg T 013-466

Nadere informatie

Wat betekenen de duurzaamheid scores van de 25 grootste steden?

Wat betekenen de duurzaamheid scores van de 25 grootste steden? Wat betekenen de duurzaamheid scores van de 25 grootste steden? Een Telos studie voor het Ministerie van BZK door Bastiaan Zoeteman en Ruben Smeets 20 juni 2012 www.telos.nl Aanleiding voor de studie -Vingeroefening

Nadere informatie

Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets

Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets Son & Breugel in de regio: het vervolg in 60 beelden.. Hans Mommaas John Dagevos Ruben Smeets inhoud: 1. reprise: het toenemende belang van de regio 2. maar wat is de regio? 3. drieluik positie son & breugel

Nadere informatie

Hartslag Cafe 15 februari 2018 John Dagevos. Leefbaarheid in Tilburg Stad met verschillende gezichten

Hartslag Cafe 15 februari 2018 John Dagevos. Leefbaarheid in Tilburg Stad met verschillende gezichten Hartslag Cafe 15 februari 2018 Leefbaarheid in Tilburg Stad met verschillende gezichten Inhoud presentatie Wat verstaan we eigenlijk onder leefbaarheid? LEMON Telos instrumenten Feiten en kaarten over

Nadere informatie

Bastiaan Zoeteman, John Dagevos, Rens Mulder, Ruben Smeets, Corné Wentink, Naomi Hoven en Christine Visser 29 september 2017 #DuurzameGemeenten2017

Bastiaan Zoeteman, John Dagevos, Rens Mulder, Ruben Smeets, Corné Wentink, Naomi Hoven en Christine Visser 29 september 2017 #DuurzameGemeenten2017 Aanbieding Nationale Monitor Gemeentelijke Duurzaamheid 2017 aan Hugo von Meijenfeldt, coördinator Nationale Implementatie SDGs, Ministerie van Buitenlandse Zaken Bastiaan Zoeteman, John Dagevos, Rens

Nadere informatie

Duurzaamheid gemeenten doorgelicht

Duurzaamheid gemeenten doorgelicht Duurzaamheid gemeenten doorgelicht Notitie n.a.v. de nationale monitor duurzame gemeenten 2015 1. Inleiding Duurzaamheid is een complex begrip. Om dit complexe begrip meetbaar te maken heeft het onderzoeksbureau

Nadere informatie

Utrecht op weg. Staat van Utrecht 2010

Utrecht op weg. Staat van Utrecht 2010 Utrecht op weg Staat van Utrecht 2010 Utrecht op weg Inhoud Voorwoord De duurzame provincie in kaart Resultaat People, Sociaal-cultureel kapitaal Sociale samenhang en identiteit Participatie en ontwikkeling

Nadere informatie

Bezuinigingen in crisistijd vanuit duurzaamheid Gebruik van PPPscan voor Casus Werkplaats

Bezuinigingen in crisistijd vanuit duurzaamheid Gebruik van PPPscan voor Casus Werkplaats Bezuinigingen in crisistijd vanuit duurzaamheid Gebruik van PPPscan voor Casus Werkplaats John Dagevos & Hans Mommaas Tilburg, 20 juni 2012 Opbouw workshop De PPPscan in vogelvlucht Hoe de PPPscan te gebruiken?

Nadere informatie

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Ina Horlings Lezing Waddenacademie, 2-12- Opgaven voor de Waddenregio 1.

Nadere informatie

Vergelijkende duurzaamheidbeoordeling van de 25 grootste steden van Nederland. volgens de Telos duurzaamheidbalans methode

Vergelijkende duurzaamheidbeoordeling van de 25 grootste steden van Nederland. volgens de Telos duurzaamheidbalans methode Vergelijkende duurzaamheidbeoordeling van de 25 grootste steden van Nederland volgens de Telos duurzaamheidbalans methode Documentnummer: 11.060 Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Postbus 90153 5000 LE Tilburg

Nadere informatie

Op weg naar een basisinfrastructuur

Op weg naar een basisinfrastructuur Op weg naar een basisinfrastructuur voor een Staat van Utrechtse Gemeenten In opdracht van de Provincie Utrecht In het kader van het strategietraject Utrecht 2040 Drs. John Dagevos Ruben Smeets, MSc Tilburg,

Nadere informatie

De Duurzaamheidbalans. Telos Brabants Centrum voor Duurzame Ontwikkeling

De Duurzaamheidbalans. Telos Brabants Centrum voor Duurzame Ontwikkeling De Duurzaamheidbalans Telos Brabants Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Opbouw presentatie Wat is Telos? Telos visie op duurzame ontwikkeling De duurzaamheidbalans Toepassingsgebieden Wat maakt de DB interessant?

Nadere informatie

Kennisdeling: het verknopen van projecten en onderzoekslijnen Of hoe Telos toegetreden is tot de AWPG. Breda, 9 november 2018 John Dagevos (Telos)

Kennisdeling: het verknopen van projecten en onderzoekslijnen Of hoe Telos toegetreden is tot de AWPG. Breda, 9 november 2018 John Dagevos (Telos) Kennisdeling: het verknopen van projecten en onderzoekslijnen Of hoe Telos toegetreden is tot de AWPG Breda, 9 november 2018 John Dagevos (Telos) Een ode aan Isa Houd me gezonder (laat me uit), geeft ruimte

Nadere informatie

Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg. Wordt Tilburg daarmee duurzamer?

Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg. Wordt Tilburg daarmee duurzamer? Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg Wordt Tilburg daarmee duurzamer? Robert Kint Gemeente Tilburg robert.kint@tilburg.nl 013 542 83 94 Inhoud 1. Duurzame gemeente Tilburg 2. Duurzaamheidbalans

Nadere informatie

Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015

Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015 Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015 Bastiaan Zoeteman, Monique van der Zande, Ruben Smeets, Corné Wentink, John Dagevos en Hans Mommaas Telos, TSC, Tilburg University www.telos.nl Inhoud presentatie

Nadere informatie

Bent u. duurzaamheid. al de baas?

Bent u. duurzaamheid. al de baas? Bent u al de baas? Wat levert het je op? Inzicht in hoe u het sbereik binnen een leefgebied kunt vergroten door slimme inrichting van uw sbeleid en duurzame aanpak van infrastructurele (her)inrichtingsprojecten.

Nadere informatie

Gemeente Utrechtse Heuvelrug

Gemeente Utrechtse Heuvelrug Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0 Gemeente Utrechtse Heuvelrug en de buurgemeenten Bunnik Buren Renswoude Rhenen Veenendaal Wijk bij Duurstede Woudenberg Zeist 10 maart 2015 Ontwikkeling naar duurzaamheid

Nadere informatie

Duurzaamheidsuitdagingen na de provinciale verkiezingen

Duurzaamheidsuitdagingen na de provinciale verkiezingen Duurzaamheidsuitdagingen na de provinciale verkiezingen Auteurs: John Dagevos, Ruben Smeets, Corné Wentink en Kees Zoeteman, Telos, Tilburg Universiteit. Telos heeft de zogenaamde duurzaamheidbalans ontwikkeld

Nadere informatie

De Duurzaamheidbalans van Brabant 2006

De Duurzaamheidbalans van Brabant 2006 De Duurzaamheidbalans van Brabant 2006 De Duurzaamheidbalans van Brabant 2006 TELOS Brabants Centrum voor Duurzaamheidvraagstukken Colofon Telos staat voor een onafhankelijke, wetenschappelijk gefundeerde

Nadere informatie

Triple P Alblasserwaard- Vijfheerenlanden. Piet Hoogendoorn, directievoorzitter Rabobank Alblasserwaard Noord en Oost

Triple P Alblasserwaard- Vijfheerenlanden. Piet Hoogendoorn, directievoorzitter Rabobank Alblasserwaard Noord en Oost Triple P Alblasserwaard- Vijfheerenlanden Piet Hoogendoorn, directievoorzitter Rabobank Alblasserwaard Noord en Oost Doel van het onderzoek Inzicht bieden in de sociale, economische en ecologische sterkten

Nadere informatie

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Routekaart Energietransitie procesafspraken Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers

Nadere informatie

Provinciaal Omgevingsplan Limburg

Provinciaal Omgevingsplan Limburg Provinciaal Omgevingsplan Limburg Presentatie t.b.v. Regionalrat Düsseldorf, Provinciale Staten Gelderland en Provinciale Staten Limburg Arnhem, 7 maart 2012 POL POL = Provinciaal Omgevingsplan Limburg,

Nadere informatie

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013.

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. 1 Samenvatting Definitie duurzaamheid volgens Brundtland Aanmelden als Millenniumgemeente Speerpunten:

Nadere informatie

Provincie Utrecht. Duurzaamheidmeting 2010

Provincie Utrecht. Duurzaamheidmeting 2010 Provincie Utrecht Duurzaamheidmeting 2010 Inhoud Voorwoord Inleiding De Telosmethode Vergelijking t.o.v 2008 4 6 9 16 De Staat van Utrecht People, Sociaal-cultureel kapitaal Overzicht 18 90 Planet, Ecologisch

Nadere informatie

De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling. John Dagevos Tilburg 4 februari 2015

De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling. John Dagevos Tilburg 4 februari 2015 De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling Tilburg 4 februari 2015 Opbouw presenta.e Wat bedoelen we met duurzame ontwikkeling? Hoe meten we duurzame ontwikkeling? Twee perspec:even: Vanuit de eigen

Nadere informatie

Hierbij bieden wij u het raadsvoorstel Visie ouderenzorg Ameland aan. Wij stellen u voor: de visie ouderenzorg Ameland vast te stellen.

Hierbij bieden wij u het raadsvoorstel Visie ouderenzorg Ameland aan. Wij stellen u voor: de visie ouderenzorg Ameland vast te stellen. Aan de gemeenteraad Portefeuillehouder Cluster Nummer Datum Onderwerp Linda van der Deen samenleving 8 27 januari 2015 Visie ouderenzorg Ameland Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u het raadsvoorstel

Nadere informatie

Stand van zaken uitvoering aanbevelingen en toezeggingen Rekenkameronderzoek informatievoorziening aan de gemeenteraad over de Wmo en Jeugdhulp

Stand van zaken uitvoering aanbevelingen en toezeggingen Rekenkameronderzoek informatievoorziening aan de gemeenteraad over de Wmo en Jeugdhulp Jaarverslag 2017 Bijlage 2: Stand van zaken uitvoering aanbevelingen en toezeggingen Rekenkameronderzoek informatievoorziening aan de gemeenteraad over de Wmo en Jeugdhulp De Rekenkamer heeft haar onderzoek

Nadere informatie

Commissie Bestuur en Middelen

Commissie Bestuur en Middelen Griffie Commissie Bestuur en Middelen Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 1255495 Behandelend ambtenaar : C.A.F.M. van Luxemburg Directie/afdeling : ECL/RPM Nummer commissiestuk : BM-0487 Datum

Nadere informatie

Nota van B&W. Onderwerp Onderwerpen Omnibus 2007

Nota van B&W. Onderwerp Onderwerpen Omnibus 2007 Onderwerp Onderwerpen Omnibus 2007 Nota van B&W Portefeuille mr. B. B. Schneiders Auteur Mevr. M. E. Spruyt Telefoon 5113719 E-mail: m.spruyt@haarlem.nl Concernstaf/Strategie en Beleidscoördinatie Reg.nr.

Nadere informatie

Omgevingsvisie provincie Noord-Brabant

Omgevingsvisie provincie Noord-Brabant Omgevingsvisie provincie Noord-Brabant Tussentijds advies over de inhoud van het milieueffectrapport 12 december 2017 / projectnummer: 3198 1. Tussentijds advies over de inhoud van het MER Inleiding De

Nadere informatie

Duurzaamheidbenchmark 2013 van Tilburg

Duurzaamheidbenchmark 2013 van Tilburg Duurzaamheidbenchmark 2013 van Tilburg met specifieke Nederlandse referentiesteden Opdrachtgever: Tilburg Ambtelijk coördinator Robert Kint Afdeling Ruimte Auteurs: Prof. dr. ir. Bastiaan Zoeteman Ruben

Nadere informatie

Wakkerstad. Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2015. De GDI prikkelt tot nadenken en stimuleert het handelen

Wakkerstad. Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2015. De GDI prikkelt tot nadenken en stimuleert het handelen Wakkerstad Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2015 De GDI prikkelt tot nadenken en stimuleert het handelen Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl Oktober 2015 1 1. Gebruik

Nadere informatie

Stedelijk Kompas. Werkbijeenkomst Commissie Maatschappij Donderdag 8 december 16.00 19.00 uur

Stedelijk Kompas. Werkbijeenkomst Commissie Maatschappij Donderdag 8 december 16.00 19.00 uur Stedelijk Kompas Criteria locatiekeuze woonvoorzieningen verslaafde daklozen Werkbijeenkomst Commissie Maatschappij Donderdag 8 december 16.00 19.00 uur Programma Opening door wethouder Meeuwis Toelichting

Nadere informatie

Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen

Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen Leefbare en vitale dorpen in Berkelland 5 Doelenboom Wat speelt er? 6 Bewust worden? Veranderingen in Berkelland en de regio Achterhoek door de krimp lijken

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WM/MIW/RGo/7977 OPSTELLER : R. Gort, 0522-276805 FUNCTIE

Nadere informatie

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds Nieuwe verdeelmodel provinciefonds vertaling ijkpunten naar inclusief actualisering Eindrapport Cebeon, 24 mei 2011 I Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bestuur... 4 3 Verkeer en vervoer... 6 4 Water en

Nadere informatie

Benchmarken van Duurzaam Inkopen door gemeenten

Benchmarken van Duurzaam Inkopen door gemeenten Benchmarken van Duurzaam Inkopen door gemeenten Prof Dr Bastiaan C.J. Zoeteman Telos, TSC, Tilburg University Bijeenkomst van Ministerie IenM 28 mei 2015, Utrecht www.telos.nl Opzet 1. Hoe breed wordt

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Achterhoek Februari 2013

Arbeidsmarkt Achterhoek Februari 2013 Arbeidsmarkt Achterhoek Februari 2013 Inhoud Werkgelegenheid Vacatures Werkloosheid Bevolkingsontwikkeling Aandachtspunten komende jaren Activiteiten POA Achterhoek PAG 2 Structuur werkgelegenheid regio

Nadere informatie

Sociaal Werk Nederland Gemeentelijke gegevens

Sociaal Werk Nederland Gemeentelijke gegevens Sociaal Werk Gemetelijke gegevs Bchmark Sociaal Werk v2mrt2017 Pagina 1 / 14 - Rapport gemetelijke kmerk Sociaal Werk - Sociaal Werk Inhoudsopgave Inleiding 1. Leeftijdsgroep 2. Voorziing 3. Maatschappelijk

Nadere informatie

Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire

Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire 2015-2025 Kralendijk, januari 2015 Contact: Openbaar Lichaam Bonaire Eilandsecretariaat Plasa Reina Wilhelmina 1 Kralendijk, Bonaire Caribbean Netherlands

Nadere informatie

B&W besluitenlijst Vergadering burgemeester en wethouders, nr. 5, 5 februari 2008

B&W besluitenlijst Vergadering burgemeester en wethouders, nr. 5, 5 februari 2008 B&W besluitenlijst Vergadering burgemeester en wethouders, nr. 5, 5 februari 2008 Aanwezig: Voorzitter: Secretaris: Wethouder: Wethouder: Aukje Boer, loco Janneke Louisa-Muller Jan Burger Henk Muis Algemeen

Nadere informatie

Duurzame ontwikkelingen in Tilburg. Robert Kint 4 februari 2015

Duurzame ontwikkelingen in Tilburg. Robert Kint 4 februari 2015 Duurzame ontwikkelingen in Tilburg Robert Kint 4 februari 2015 Inhoud Hoe duurzaam is gemeente Tilburg? Coalitieakkoord Bestuurlijke dilemma s Duurzaamheidbalans 5 PPP voorbeelden Conclusies NMGD '14 Tilburg

Nadere informatie

Rekenkameronderzoek Wmo en Jeugdhulp: informatievoorziening aan de gemeenteraad. Presentatie rapport en lokale zorgmeter (digitale tool)

Rekenkameronderzoek Wmo en Jeugdhulp: informatievoorziening aan de gemeenteraad. Presentatie rapport en lokale zorgmeter (digitale tool) Sturen op zorg Rekenkameronderzoek Wmo en Jeugdhulp: informatievoorziening aan de gemeenteraad Presentatie rapport en lokale zorgmeter (digitale tool) Burgerronde Politieke Avond 12 april 2017 Nieuwe Wmo

Nadere informatie

Factsheets Nationale Gemeentelijke Duurzaamheidsmonitor 2014

Factsheets Nationale Gemeentelijke Duurzaamheidsmonitor 2014 Factsheets Nationale lijke Duurzaamheidsmonitor 2014 Opdrachtgever: De nationale monitoring studie naar gemeentelijke duurzaamheid is door Telos uitgevoerd in opdracht van de Directie Duurzaamheid van

Nadere informatie

Wijkenmonitor Westerkoog

Wijkenmonitor Westerkoog Wijkenmonitor 2015 Inhoud 1 Inleiding 2 Leefomgeving 3 Capaciteiten 4 Meedoen 5 Sociale Binding 6 Verantwoording Leeswijzer Dit rapport bestaat uit 5 hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk geeft een samenvattend

Nadere informatie

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn

Nadere informatie

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Duurzaamheid, Energie en Milieu Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Inhoudsopgave 1. Doelstelling... 3 2. Inleiding... 4 3. Wat is duurzaamheid?... 5 4. Lange termijn perspectief (..2030)... 6 5. Actieprogramma... 7 6. Financiële paragraaf...

Nadere informatie

achtergrond hoofdstuk 1 Structuurvisie 2020 keuzes van visie naar uitvoering inbreng samenleving achtergrond ruimtelijk en sociaal kader bijlagen

achtergrond hoofdstuk 1 Structuurvisie 2020 keuzes van visie naar uitvoering inbreng samenleving achtergrond ruimtelijk en sociaal kader bijlagen 28 hoofdstuk 1 achtergrond Structuurvisie 2020 keuzes samenvatting achtergrond ruimtelijk en sociaal kader inbreng samenleving thematisch van visie naar uitvoering bijlagen zones 1 2 3 4 5 6 7 29 1.1 Inleiding

Nadere informatie

Kanaleneiland Leert! Waar staan we en hoe gaan we verder? Wat gaat goed en wat kan beter?

Kanaleneiland Leert! Waar staan we en hoe gaan we verder? Wat gaat goed en wat kan beter? Kanaleneiland Leert! Waar staan we en hoe gaan we verder? Wat gaat goed en wat kan beter? Aanpak gaat door Duurzame verbeteringen vergt lange adem Programma van 10 jaar: 2008-2017 Zoeken naar meer bundeling

Nadere informatie

INLEIDING EN LEESWIJZER

INLEIDING EN LEESWIJZER INHOUD BLZ INLEIDING EN LEESWIJZER De talenten van Oirschot...3 Wat is een structuurvisieplus?...3 Het planproces...5 Opbouw van de structuurvisieplus...7 028-252 gemeente Oirschot StructuurvisiePlus "Inleiding

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : 14 april 2014 : 12 mei 2014 : dhr. G.H.J. Weierink : Zaaknummer :

Nadere informatie

Gemeente Ede. Memo. Onderwerp : Sociale monitor

Gemeente Ede. Memo. Onderwerp : Sociale monitor Gemeente Ede Memo Aan : Leden van de gemeenteraad Van : College van Burgemeester en Wethouders Datum : 15-7-2014 Zaaknummer : 16944 Bijlage : Startnotitie sociale monitor Onderwerp : Sociale monitor Door

Nadere informatie

Gebieds- en Stedelijke Programma s. Leiding en Staf Stedelijke Programma s. Gemeente Vlaardingen RAADSVOORSTEL

Gebieds- en Stedelijke Programma s. Leiding en Staf Stedelijke Programma s. Gemeente Vlaardingen RAADSVOORSTEL RAADSVOORSTEL Registr.nr. 1423468 R.nr. 52.1 Datum besluit B&W 6juni 2016 Portefeuillehouder J. Versluijs Raadsvoorstel over de evaluatie van participatie Vlaardingen, 6juni 2016 Aan de gemeenteraad. Aanleiding

Nadere informatie

Verslag publieksdebat Eerbeek

Verslag publieksdebat Eerbeek Verslag publieksdebat Eerbeek Datum bijeenkomst: 8 april 2013 Auteur: Els Holsappel Aanwezig: 16 deelnemers Doel van de bijeenkomst: Verzamelen reacties op de conceptvisie; Input leveren voor de definitieve

Nadere informatie

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.

Nadere informatie

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Klanttevredenheidsonderzoek Het KTO is een wettelijke verplichting wat betreft de verantwoording naar de Gemeenteraad

Nadere informatie

Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost

Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost Aan de Raadscommissie Agendapunt: 5 Onderwerp: Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost Kenmerk: Status: VROM - Ruimtelijke Ordening / FK Informerend Kollum, 11 januari 2011 Samenvatting

Nadere informatie

Presentatie aan de raad 8 mei 2019

Presentatie aan de raad 8 mei 2019 Presentatie aan de raad 8 mei 2019 Agenda Opening Introductie Presentatie Vragen Sluiting Aanleiding Taken en middelen overgedragen door het Rijk Wijzigingen BBV Financiële verordening Art. 2 Programma-indeling

Nadere informatie

PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk. De opdracht 1.1 Aanleiding

PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk. De opdracht 1.1 Aanleiding PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk De opdracht 1.1 Aanleiding In november 2010 heeft het POHO Ruimte Land van Cuijk besloten dat er een regionale agenda (visitekaartje/pamflet) moet komen voor zaken die

Nadere informatie

POSITIONERING & AMBITIE Burenraad Moerdijk. Uitwerking positionering & ambitie 27 november 2013 ir. A.F. (Guus) Govaart (vz) GG

POSITIONERING & AMBITIE Burenraad Moerdijk. Uitwerking positionering & ambitie 27 november 2013 ir. A.F. (Guus) Govaart (vz) GG PROJECT POSITIONERING & AMBITIE Burenraad Moerdijk Betreft Datum Auteur Kenmerk Verzonden aan Uitwerking positionering & ambitie 27 november 2013 ir. A.F. (Guus) Govaart (vz) 131127-GG leden van de Burenraad

Nadere informatie

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804 Agendapunt commissie: 8 steller Telefoonnummer email W.Bischoff 040-2083417 wim.bischoff@valkenswaard.nl agendapunt Kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp O6raad00804 Kader ten behoeve van het sociaal-economisch

Nadere informatie

Raadsvoorstel: Nummer: Onderwerp: Nota Grondbeleid Gorinchem

Raadsvoorstel: Nummer: Onderwerp: Nota Grondbeleid Gorinchem Raadsvoorstel: Nummer: 2011-655 Onderwerp: Nota Grondbeleid Gorinchem 2011-2014 Datum: 2 mei 2011 Portefeuillehouder: B.J.P. van der Torren Raadsbijeenkomst: 31 mei 2011 Raadsvergadering: 16 juni 2011

Nadere informatie

Vergelijking in de tijd (Soortenrijkdom) Akkers Moerassen

Vergelijking in de tijd (Soortenrijkdom) Akkers Moerassen Staat van 2014 Soortenrijkdom Wat is de gemiddelde kwaliteit van de soorten rijkdom in zes biotopen? Voor de vulling van deze zijn gegevens gebruikt van de vlakdekkende inventarisaties in het buitengebied

Nadere informatie

Nota van beantwoording zienswijzen

Nota van beantwoording zienswijzen Nota van beantwoording zienswijzen CONCEPT WOONVISIE REGIO EINDHOVEN Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt Colofon Nota van beantwoording zienswijzen Concept Woonvisie Samen werken

Nadere informatie

Kaders voor burgerparticipatie

Kaders voor burgerparticipatie voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer

Nadere informatie

Conferentie gebiedsontwikkeling

Conferentie gebiedsontwikkeling Conferentie gebiedsontwikkeling 31 oktober 2017 Dorpshuis Swanla Voorwoord Wethouder Hordijk #OntwikkelZuidplas Programma Opening door wethouder Hordijk Toelichting op het programma Presentatie een reis

Nadere informatie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie V GEMEENTE VALKE SWAARD Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard Uw kenmerk Kenmer Onderwerp Be andeld door Bijlage(n) Datum 799874/830360 Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

Nadere informatie

Het nieuwste Brabant voor gemeenten

Het nieuwste Brabant voor gemeenten Het nieuwste Brabant voor gemeenten.besturen vanuit regionale samenhang Hans Mommaas VBG Tilburg, 25 juni Inhoud: even afstand nemen om beter te zien De duurzame regio als perspectief Het regionale sociale

Nadere informatie

Gemeente. Wakkerstad. Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0. Stichting Duurzame Samenleving. www.gdindex.nl info@gdindex.

Gemeente. Wakkerstad. Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0. Stichting Duurzame Samenleving. www.gdindex.nl info@gdindex. Gemeente Wakkerstad Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0 Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl September 2014 1 1. Gebruik van het werkblad De werkbladen zijn bedoeld

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Opdracht Wijkanalyse/ Wijkdiagnose

Opdracht Wijkanalyse/ Wijkdiagnose Opdracht Wijkanalyse/ Wijkdiagnose 1. Maak een eerste oriëntatie van de wijk mbv. de Windshield survey (Bijlage 1) Ga eens wandelen door de wijk, kijk goed om je heen, spreek mensen aan. Luister goed naar

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1076608 Behorend bij het B&W-advies met registratienummer 1076607 Moet in elk geval behandeld zijn in de raadsvergadering van de gemeente Ptjrmerend

Nadere informatie

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep De Kunst van Samen. Aan de Gemeenteraad

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep De Kunst van Samen. Aan de Gemeenteraad VOORSTEL Kunst- en cultuurbeleid Gennep 2016-2020 De Kunst van Samen. Geachte raad, Aan de Gemeenteraad VERGADERING GEMEENTERAAD d.d.. AGENDA NR. Vul agendanr in. Hierbij biedt ons college u het Kunst-

Nadere informatie

Wijkenmonitor. Westerkoog

Wijkenmonitor. Westerkoog Wijkenmonitor Inhoud 1 Inleiding 2 Leefomgeving 3 Capaciteiten 4 Meedoen 5 Sociale Binding 6 Verantwoording Leeswijzer Dit rapport bestaat uit 5 hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk geeft een samenvattend

Nadere informatie

Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht Houten 2016

Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht Houten 2016 Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht 2016 De Monitor Sociale Kracht: 7 pijlers Participatie De Monitor Sociale Kracht gaat uit van de beredeneerde veronderstelling dat de sociale kracht van

Nadere informatie

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0. Gemeente Duiven. Met vergelijking met Culemborg, Westervoort, Wijchen en Zevenaar.

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0. Gemeente Duiven. Met vergelijking met Culemborg, Westervoort, Wijchen en Zevenaar. Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0 Gemeente Duiven Met vergelijking met Culemborg, Westervoort, Wijchen en Zevenaar 21 november 2014 Ontwikkeling naar duurzaamheid is te belangrijk om aan het toeval

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad. 17 december 2009. Raad. : Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen. Opiniërend. Status. Punt no.

Aan de Gemeenteraad. 17 december 2009. Raad. : Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen. Opiniërend. Status. Punt no. Aan de Gemeenteraad Raad Status 17 december 2009 Opiniërend Onderwerp Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen Punt no. 22 Korte toelichting In deze beleidsvisie willen wij u een beeld schetsen van de mogelijkheden

Nadere informatie

BEST EINDHOVEN GELDROP-MIERLO HELMOND NUENEN OIRSCHOT SON EN BREUGEL VELDHOVEN WAALRE STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019

BEST EINDHOVEN GELDROP-MIERLO HELMOND NUENEN OIRSCHOT SON EN BREUGEL VELDHOVEN WAALRE STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019 STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019 PROGRAMMA Opening Welkomstwoord Presentatie gezonde verstedelijking Ad de Bont Presentatie concept Visie op Wonen door bestuurlijk trekkers Paneldiscussie

Nadere informatie

Aan de slag met de omgevingsvisie. KuiperCompagnons, Gerwin Gabry

Aan de slag met de omgevingsvisie. KuiperCompagnons, Gerwin Gabry Aan de slag met de omgevingsvisie KuiperCompagnons, Gerwin Gabry Programma 1. Introductie 2. De Omgevingswet: het hele bouwwerk op orde! 3. Toelichting kerninstrument omgevingsvisie 4. Ervaringen Pilots

Nadere informatie

Raadsvergadering, 2 februari 2010. Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Economisch Actie Programma

Raadsvergadering, 2 februari 2010. Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Economisch Actie Programma Raadsvergadering, 2 februari 2010 Voorstel aan de Raad Onderwerp: Economisch Actie Programma Nr.: 369 Agendapunt: Voorbespreking & 15 Datum: 19 januari 2010 Onderdeel raadsprogramma: Portefeuillehouder:

Nadere informatie

24-01-2015. Staat van Utrecht 2014 De kwaliteit van onze woon-, werk- en leefomgeving uitgedrukt in meer dan 100 indicatoren

24-01-2015. Staat van Utrecht 2014 De kwaliteit van onze woon-, werk- en leefomgeving uitgedrukt in meer dan 100 indicatoren 24-01-2015 Staat van 2014 De kwaliteit van onze woon-, werk- en leefomgeving uitgedrukt in meer dan 100 en inleiding leeswijzer overzicht thema s overzicht en colofon Staat van 2014 pagina 2 van 190 Staat

Nadere informatie

Dalfsen Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0

Dalfsen Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0 Gemeente Dalfsen Werkbladen Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI 2.0 Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl September 2014 1 1. Gebruik van het werkblad De werkbladen zijn bedoeld

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Rv. nr. + dossiernr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

RAADSVOORSTEL Rv. nr. + dossiernr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.: RAADSVOORSTEL 08.00 Rv. nr. + dossiernr.: B&W-besluit d.d.: 13-05-2008 B&W-besluit nr.: 08.0401 Naam programma +onderdeel: Werk en inkomen Onderdeel Wet sociale werkvoorziening (Productnummer 6.11.05)

Nadere informatie

Staat van Wijk bij Duurstede

Staat van Wijk bij Duurstede Staat van Wijk bij Duurstede Drs. J. Dagevos R. Smeets, MSc Tilburg, 2 juli 2012 Documentnummer: 12.069 Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Postbus 90153 5000 LE Tilburg T 013-466 87 12 F 013-466 34 99 telos@uvt.nl

Nadere informatie

Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus. Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus

Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus. Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Wijk bij Duurstede, 6 maart 2012 Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Memo Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Aan: Leden van de

Nadere informatie

Statenmededeling aan Provinciale Staten

Statenmededeling aan Provinciale Staten Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering

Nadere informatie

Provincie Utrecht. Duurzaamheidmeting 2008

Provincie Utrecht. Duurzaamheidmeting 2008 Provincie Utrecht Duurzaamheidmeting 2008 Inhoud Voorwoord Inleiding De Telosmethode 4 6 9 De Staat van Utrecht People, Sociaal-cultureel kapitaal Overzicht Planet, Ecologisch kapitaal Overzicht Profit,

Nadere informatie

WERELDCAFÉ OMGEVINGSVISIE KRIMPENERWAARD

WERELDCAFÉ OMGEVINGSVISIE KRIMPENERWAARD WERELDCAFÉ Programma: 19.00 u: Inloop 19.30 u: Welkom door wethouder Leon de Wit 19.35 u: Bevindingen uit voorgaande traject en uitleg programma 19.50 u: Pitches thema s (2 minuten per pitch) 20.00 u:

Nadere informatie

BEVOLKINGSGROEI VERGELEKEN

BEVOLKINGSGROEI VERGELEKEN 31 mei 2016 KERNCIJFERS BUNNIK BEVOLKINGSOPBOUW De grafiek geeft de bevolkingspiramide voor Bunnik in 2013 weer. Iedere staaf representeert een leeftijdsklasse en toont het percentage dat deze leeftijdsklasse

Nadere informatie

V e r s l a g A r e n a b i j e e n k o m s t V i s i e l a n d e l i j k g e b i e d I J s s e l s t e i n

V e r s l a g A r e n a b i j e e n k o m s t V i s i e l a n d e l i j k g e b i e d I J s s e l s t e i n V e r s l a g A r e n a b i j e e n k o m s t V i s i e l a n d e l i j k g e b i e d I J s s e l s t e i n Datum: 04-09-2018 A a n w e z i g e n Er is een gevarieerd gezelschap van circa 80 personen.

Nadere informatie

Bijlage 2 Inventarisatie trends

Bijlage 2 Inventarisatie trends Bijlage 2 Inventarisatie trends In de motie van de Raad wordt gevraagd de belangrijkste trends en de impact daarvan op de Utrechtse Heuvelrug te beschrijven. Hieronder wordt dit verder uitgewerkt. Trends

Nadere informatie

Advies raadswerkgroep grote projecten 18 mei 2011

Advies raadswerkgroep grote projecten 18 mei 2011 Inleiding Deze notitie bevat een advies van de raadswerkgroep informatievoorziening grote projecten over hoe de kaderstellende en controlerende taak van de gemeenteraad bij projectmatig werken (PMW) verder

Nadere informatie

Duurzame ontwikkeling:

Duurzame ontwikkeling: Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17

Inhoud. Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17 Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17 A. DEMOGRAFIE 19 Trefwoorden 19 Vaststellingen 19 De stand van zaken 19 1 De grenzen van Brussel 19 2 Bevolkingsverloop 22 3 Leeftijden en

Nadere informatie

Vertrek van de Plek. Integraal benaderen van duurzame gebiedsontwikkeling

Vertrek van de Plek. Integraal benaderen van duurzame gebiedsontwikkeling Vertrek van de Plek Integraal benaderen van duurzame gebiedsontwikkeling Vertrek van de Plek Integraal benaderen van duurzame gebiedsontwikkeling Methodiek Vertrek van de plek Praktijkvoorbeelden Lonneke

Nadere informatie

EmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid?

EmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid? EmployabilityDriver Waarom een strategische discussie over employability beleid? We weten al een tijd dat door vergrijzing en ontgroening de druk op de arbeidsmarkt toeneemt. Het wordt steeds belangrijker

Nadere informatie

Duurzaamheidsbenchmark Heerhugowaard. Bergen, 13 april 2018 Drs. J. Dagevos

Duurzaamheidsbenchmark Heerhugowaard. Bergen, 13 april 2018 Drs. J. Dagevos Duurzaamheidsbenchmark Heerhugowaard Bergen, 13 april 2018 Drs. J. Dagevos Inhoud presentatie De opdracht Telos visie op duurzame ontwikkeling Methodologie en aanpak Overview van de resultaten per kapitaal

Nadere informatie