Fysieke training bij kinderen met Duchenne. Auteurs: Wendy Boers; Stephanie van den Broek
|
|
- Fanny Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Fysieke training bij kinderen met Duchenne. Auteurs: Wendy Boers; Stephanie van den Broek Inleiding In dit literatuuronderzoek onderzoeken wij wat het effect van fysieke training bij kinderen met Duchenne spierdystrofie is. Duchenne is een progressieve spierziekte die in de jonge jaren vaak tot uiting komt in spierzwakte in de benen waardoor deze kinderen ook niet kunnen rennen. Het rennen bij kinderen met Duchenne lijkt meer op snelwandelen. ( van Empelen 2006) Naast de problemen met het rennen zijn er bij kinderen met Duchenne ook problemen bij de motorische ontwikkeling en is er sprake van mentale retardatie. (van Empelen 2006) Wij zoeken in literatuur naar evidentie voor fysieke training bij kinderen met Duchenne. De laatste jaren is er veel informatie vrij gekomen over krachttraining bij kinderen met Duchenne. Er is alleen nog minder bekend over een fysieke training of fitnesstraining voor de doelgroep. Voorafgaand aan dit literatuuronderzoek hebben wij een hypothese gesteld. Onze hypothese is: laag intensieve trainingen hebben een positief effect op de kwaliteit van leven bij Duchenne patiënten. Hoog intensieve trainingen daarentegen hebben een negatief effect op de spieren van kinderen met Duchenne. Om onze hypothese goed te onderzoeken hebben wij een hoofdvraag gesteld en daar 2 deelvragen aangekoppeld. Heeft lichamelijke training een positief effect op het kwaliteit van leven voor kinderen met Duchenne. Aan deze hoofdvraag hebben wij vervolgens 2 deelvragen gekoppeld, namelijk: -Is er evidentie dat er met lichamelijke training op lange termijn affecten worden behaald? - Is er evidentie over verschillende trainingen bij kinderen met Duchenne?
2 Methode De methode bestaat uit het zoeken op internetsites als Pubmed, Medline en Cochraine naar artikelen die wij wilden gebruiken. Ook hebben wij gebruik gemaakt van de universiteit van Amsterdam (AMC) om daar naar fulltexten te zoeken. Al deze artikelen moesten te maken hebben met Duchenne en een lichamelijk/ fysieke training. Als je alleen training intypte was er veel informatie over gentherapie en steroïde therapie. Daarom hebben wij ook niets kunnen vinden onder het kopje Duchenne AND training. Omdat deze zoekopdracht te groot was. Wij hebben daarom onze zoekopdracht gespecificeerd naar fysieke training en termen die er op lijken. Deze worden hieronder benoemd. De volgende zoektermen zijn gebruikt; Duchenne, physical training, physiotherapy, exercise en rehabillitation. Deze termen zijn in verschillende combinaties gebruikt. Wel hebben wij Duchenne aangehouden en hebben wij er geen Neuromusculaire aandoeningen van gemaakt. Op deze manier wilden wij voorkomen dat er in een onderzoeken meerdere aandoeningen bij elkaar zijn gestopt waardoor het effect minder goed te bepalen was. De artikelen die wij hebben gebruikt mochten niet ouder zijn dan Als ze ouder zijn en we hebben ze toch gebruikt dat staat dit benoemd in de discussie hieronder. De artikelen die wij gevonden hebben, zijn geanalyseerd door middel van de CATanalyse en vervolgens beoordeeld of zij bruikbaar zijn of afgekeurd worden omdat het niveau van de artikelen te laag zou zijn. Tevens hebben wij een niveau aan de artikelen toebedeeld, de niveaus zijn te vinden in tabel 1, wij hebben gebruik gemaakt van 4 artikelen met niveau B en 1 artikel met niveau D. (Zie tabel 1)
3 Tabel 1. Indeling van de literatuur naar de mate van bewijskracht zoals gehanteerd in deze literatuurstudie. (Bron: EBRO-platform/CBO12.) Kwaliteitsniveau van de artikelen (interventie en preventie) A1 Systematische reviews die ten minste enkele onderzoeken van A2-niveau bevatten, waarbij de resultaten van de afzonderlijke studies consistent zijn. A2 Gerandomiseerd vergelijkend klinisch onderzoek (RCT) van goede methodologische kwaliteit (gerandomiseerde, dubbelblinde gecontroleerde trials) van voldoende omvang en consistentie. B Gerandomiseerd vergelijkend klinisch onderzoek (RCT) van matige kwaliteit of onvoldoende omvang; ander vergelijkend onderzoek (niet-gerandomiseerd, vergelijkend cohortonderzoek, patiëntcontroleonderzoek). C Niet-vergelijkend onderzoek. D Mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden. Om meer kennis te vergaren voor dit literatuuronderzoek over de behandeling bij kinderen met NMA hebben wij een dag meegelopen met verschillende therapeuten. Op deze manier wisten we in ieder geval wat we ons moesten voorstellen bij kinderen met NMA en waar de behandeling nu uit bestaat. Buiten het meelopen, hebben wij ook 2 boeken geraadpleegd die ons zijn aangeraden door onze begeleidster vanuit Heliomare. De boeken Kinderfysiotherapie ( van Empelen 2006) en Kinderrevalidatie (Meihuizen-de Regt, 2003).
4 Resultaten De overeenkomsten die de onderzoeken en de reviews, die vernoemd worden in de tabel(tabel 2), vermeldden was dat trainingen op hoge intensiteit vermeden moeten worden. Naar deze trainingen is nog maar erg weinig onderzoek gedaan en er kan dus niet bewezen worden dat het effect heeft. Tot nu toe concluderen de verschillende auteurs (McDonald CM, Ansved T) dat hoge intensiteit alleen een nadelig effect heeft. Tabel 2.samenvatting artikelen gebruikt voor literatuuronderzoek. Auteurs Jaar van Methode Resultaten Toevoegingen Kwaliteitsniveau publicatie T. Ansved 2003 Een review van alle bestaande onderzoeken over trainingen bij kinderen met Duchenne en andere neuromusculaire aandoeningen. Er is nog geen effectieve behandeling gevonden dat de spierkracht verbeterd met uitzondering van Prednison. Exentrische training moet vermeden worden bij kinderen met NMA. Tot nu toe lijkt trainen bij lage intensiteit het best te werken voor spierdystrofische aandoeningen McDonald CM 2002 Deze review gaat over Veel mensen met NMA zijn lichamelijke activiteit bij lichamelijk inactief doordat zij mensen met NMA. in een rolstoel zitten of niet in staat zijn om te sporten. Dit onderzoek toont aan dat de kans op nevenpathologieën verkleint. Ook vergroot het de dagelijkse energie van het kind met Duchenne. Kooi van der EL et al In deze review worden de In de resultaten wordt lichamelijk trainingen beschreven dat gebruik van vergeleken bij kinderen met low- intensity training goed fascioscapulohumeral dystrofie kan en geen schade oplevert en dystrofische myotonie. aan de spieren. Ook kan er op deze manier een krachttraining gedaan worden zonder dat er schade aan de spieren ontstaat. Er is zelfs een lichte vooruitgang van de spierkracht aangetoond. Bestaande onderzoeken zijn B niet van hoge kwaliteit. Doordat in 1 onderzoek vaak kinderen met verschillende aandoeningen zijn de uitkomsten niet goed te interpreteren. In deze literatuur studie B wordt er veel gesproken over nog uit te voeren onderzoek. Er zijn nog veel vragen en er zijn veel hypothesen. Ook hier wordt vermeld dat er nog veel verder B onderzoek moet plaatsvinden voor de andere soorten spierdystrofieën. Er is nog weinig bekent over de krachttrainingen met hogere intensiteit.
5 Olsen DB Onderzoek waarbij 12 weken lang gefietst wordt op een ergometer door patiënten met FSHD. Er werd gebruik gemaakt van een lage werk intensiteit maar wel getraind op VO2max. Aan het einde van het onderzoek is gebleken dat de VO2max is gestegen en dat de training van laag tot matig intensiteit geen schade heeft aangericht bij de spieren. De auteurs beweren hierdoor dat aerobic training bij kinderen met FSHD geen negatief effect heeft op de spieren. Dit onderzoek is van matige kwaliteit. Er is hier geen sprake van gerandomiseerde, dubbelblinde gecontroleerde trials, of überhaupt van blindering. Ook is er niet verteld of er patiënten zijn uitgevallen en hoelang en hoeveel er gefietst werd. B Sayers SP 2000 Een workshop waar de nieuwe De mening van deze Dit is een workshop D literatuur en bestaande deskundigen is hetzelfde als geweest en geen literatuur wordt doorgenomen. alle auteurs van de onderzoek. Dit is dus van Verder meningen wat er nog onderzoeken en reviews ook laagste kwaliteit maar was meer onderzocht zou moeten hebben. Er is te weinig goed wel bruikbaar. worden. onderzoek geweest over exercise therapy bij kinderen met Duchenne en andere spierdystrofische aandoeningen. Ansved T concludeert dat excentrische contracties en trainingen van hoge intensiteit vermeden moeten worden door patiënten met snel progressieve spierdystrofie als Duchenne. Hij formuleert de volgende hypothese over gebruik van continu lage intensiteit trainingen. Door in een vroeg stadium van de ziekte te beginnen met trainen in een lage intensiteit is het mogelijk dat er veranderingen optreden in de spiervezels. Ziekten als Duchenne en Becker zouden kunnen veranderen in langzaam degeneratieve ziekten. Deze hypothese is aangenomen aan de hand van twee onderzoeken. (Sayers SP 2000, Webster AJ 1988) Helaas is er verder geen bewijs dat deze hypothese ook daadwerkelijk uit is gekomen. In een ander reviews (Kooi vd EL, 2005) worden de aandoeningen facioscapulohumeral dystrofie en dystrofische myotonie onderzocht. Er wordt in dit onderzoek bekeken of matig intensieve krachttraining effect heeft op de spieren. Er is in dit onderzoek aangetoond dat bij deze twee aandoeningen geen negatief effect plaats vindt. Bij facioscapulohumeral dystrofie is er zelfs een kleine vooruitgang gezien in de spieromvang. Ook bij de dystrofische myotonie zijn er geen negatief effecten gevonden. De onderzoekers geven wel als conclusie dat er te weinig goede onderzoeken bestaan om met zekerheid deze conclusies te kunnen trekken. Ook zijn zij van mening dat er specifiek onderzoek gedaan moet worden naar andere spier dystrofische aandoeningen.
6 De resultaten van alle onderzoeken( Sayers SP 2000, Kooi vd EL 2005, Ansved T 2002, McDonald 2002, Olsen DB 2004) komen op hetzelfde neer, low- intensity training is positief bevonden en geeft geen schade aan de spieren. Excentrische contracties en high- intensity training moeten vermeden worden vanwege te weinig onderzoek. Discussie Wij hebben in dit onderzoek gebruik gemaakt van 5 onderzoeken. De onderzoeken die wij gebruikt hebben zijn van niet zo een hoge kwaliteit als we gehoopt hadden. Er zijn weinig onderzoeken te vinden over fysieke/ lichamelijke trainingen bij NMA. Er zijn veel onderzoeken gevonden over gebruik van Prednison en van andere medicijnen bij kinderen met NMA maar over behandelingen als training is weinig bekent. De onderzoeken die bestaan, hebben een grote diversiteit van patiënten met neuromusculaire aandoeningen. Hierdoor is er geen eenduidige conclusie te trekken over de effecten van de onderzochte behandeling. (Fragala- Pinkham AM 2004,2006) In methode hebben wij beschreven dat wij de artikelen zochten op Duchenne. Tijdens ons literatuuronderzoek hebben wij deze mening aangepast. Er waren te weinig onderzoeken die specifiek op Duchenne gericht waren die van redelijke kwaliteit waren. (Tabel 1) In principe hebben alle NMA dezelfde beloop, het enige grote verschil zit in de snelheid van de progressiviteit. Dit is de reden dat we ook 3 onderzoeken hebben gebruikt die niet specifiek voor Duchenne waren ( McDonald 2002, Olsen DB 2004, Kooi vd EL). Wat er in meerdere reviews naar voren kwam (Ansved T, McDonald C M) was dat er te weinig onderzoeken zijn uitgevoerd die langer dan een jaar duurden. Hierdoor is er geen evidentie beschikbaar over lange termijn effecten. Volgens de reviews ( Ansved T, McDonald, Kooi vd EL) zouden er onderzoeken moeten komen die één groep met dezelfde aandoening onderzoeken en niet alleen het korte termijn effect. Voor progressieve aandoeningen is het belangrijk dat er ook voor de lange termijn effecten goede behandelingen ontwikkelt worden, met hoge evidentie. Bij onderzoeken van de hoogste kwaliteit moet er een controle groep zijn en er moet sprake zijn van een dubbel geblindeerd onderzoek. Hier is ethisch vaak een
7 probleem, namelijk; geen enkele ouder wil zijn of haar kind bij een onderzoek in de controle groep zetten of als proefpersoon laten fungeren. Dit probleem zorgt ervoor dat er weinig gerandomiseerde en dubbelblinde onderzoeken bestaan en zal het ook nog even duren voordat deze onderzoeken komen. Tijdens het verzamelen van artikelen over Duchenne zijn wij artikelen tegen gekomen waar het onderzoek bestond uit meerdere aandoeningen in één onderzoek. Doordat deze verschillende patiënten in één onderzoek zitten, krijg je geen duidelijk beeld over het effect bij een aandoening. In deze onderzoeken zou er eigenlijk maar een patiëntengroep aan moeten deelnemen. Hierdoor krijg je een realistisch beeld. Een van de onderzoeken die wij gebruikt hebben en die wij als matig tot slecht gekwalificeerd hebben, is van mening dat fitness bij dystrofische myotonie daadwerkelijk een groot positief effect heeft behaald. Dit onderzoek duurde 12 weken en 3 x per week werd er op de ergometer gefietst. De uitkomsten waren gunstig ten opzichte van kracht en een verbetering van de VO2max. Wij zouden graag zien dat dit onderzoek uitgevoerd zou worden met randomisatie en dubbelblinde controle. Gezien het feit dat dit niet aanwezig was hebben wij dit onderzoek in ons achterhoofd mee genomen, maar niet als een bouwend onderzoek beschouwd. In ons literatuuronderzoek zijn wij veel artikelen (Friedrich O 2008, Kimura E 2008) tegen gekomen over de onderzoeken met betrekking tot gentherapie en naar het inbrengen van dystrophine aanmakende cellen. Ook over het gebruik van Prednison zijn veel onderzoeken gevonden. Er zijn weinig onderzoeken gevonden over beweging bij NMA. Hieruit concluderen wij dat er te weinig goede onderzoeken bestaan over exercise training voor kinderen met spierdystrofische aandoeningen. Ook de auteurs van de gebruikte artikelen ( Ansved T, McDonald CM, Kooi van der CL, Zanardi MC) zien te weinig onderzoek naar lichamelijk beweging en training bij kinderen met deze aandoeningen. Hierdoor kunnen wij na dit onderzoek ook geen duidelijke conclusie trekken, behalve dat low- intensity training het best te gebruiken is. (Ansved T, Kooi van der EL, Zanardi MC, Sayers SP)
8 Waar wij in dit onderzoek geen aandacht aan besteed hebben (omdat dit niet tot onze onderzoeksvraag behoorde) maar wat wel veel benoemd wordt is hydrotherapie. Vooral met de kleinere kinderen wordt er veel met hydrotherapie gewerkt. Wij zouden u dan ook aanraden om volgende opdracht te geven om informatie te werven over hydrotherapie bij Duchenne en andere spierdystrofische aandoeningen.
9 Literatuurlijst McDonald et al Physical activity, health impairments and disability in neuromuscular disease, American Journal of Pshysical Medicine and Rehabilitation, Ansved T Muscular dystrophies: influence of physical conditioning on the disease evolution Current opinion in clinical nutrition and metabolic care, 2003 Kooi vd EL et al, Strength training and aerobic exercise training for muscle disease, Cochrane Database of Systematic Reviews, 2008 Sayers SP, the role of exercise as a therapy for children with Duchenne muscular dystrophy, Pediatric Exerc. Sci David B. Olsen, Aerobic training improves exercise performance in facioscapulohumeral muscular dystrophy. 2004
10 Bijlagen Muscular dystrophies: influence of physical conditioning on the disease evolution Auteurs: T. Ansved Publicatiejaar: 2003 Soort onderzoek: Review Criteria In-,exclusiecriteria beoordeling Inclusie: Bestaande informatie over kinderen met Duchenne of andere NMA. Dit betreft onderzoeken zowel als artikelen als boeken. Interventie De bestaande literatuur en onderzoeken werden met elkaar vergeleken. Er werd bekeken of de bestaande onderzoeken kunnen zorgen voor goede evidentie met betrekking tot het behandelen van kinderen met NMA. Randomisatie - Blindering - Confounding -. Therapietrouw en contaminatie Co-interventies - - Uitkomstmeting De conclusie is dat er te weinig goed gerandomiseerde en geblindeerde onderzoeken bestaan. Dat de onderzoeken die er zijn niet eenduidig kunnen aanwijzen wat precies de beste behandeling blijkt voor Duchenne en andere NMA. Loss-to-follow up - Data analyse -
11 Physical activity, helath impairments, and disability in neuromuscular disease Auteurs: CM. McDonald et al Publicatiejaar: 2002 Soort onderzoek: Review Criteria In-,exclusiecriteria Beoordeling Inclusie: Bestaande informatie over kinderen met Duchenne of andere NMA. Gespecificeerd op afname van fysieke activiteiten door vermoeidheid en spierzwakte. Interventie De bestaande onderzoeken werden vergeleken met bestaande literatuur. Er werd onderzocht waardoor de fysieke activiteiten zoveel afnemen bij kinderen met NMA en wat voor effecten dit met zich mee brengt. Tevens werd er bekeken wat hier tegen te doen zou kunnen zijn. Randomisatie - Blindering - Confounding -. Therapietrouw en contaminatie Co-interventies - Uitkomstmeting Loss-to-follow up - Data analyse - - Aan het einde van deze review werd er geconcludeerd dat voor spierzwakte en vermoeidheid de redenen waren dat er minder fysieke activiteiten plaats vonden met kinderen met NMA. Tevens werd er geconcludeerd dat dit depressies, overgewicht en osteoporose met zich mee brengt. De auteurs raden aan om meer mogelijkheden te creëren voor mensen met NMA en meer onderzoeken te starten naar bewegen met NMA.
12 Strength training and aerobic exercise training for muscle disease Auteurs: EL van der Kooi et al Publicatiejaar: 2005 Soort onderzoek: Review Criteria In-,exclusiecriteria Beoordeling Inclusie: Mensen met facioscapulohumeral muscular en myotome dystrofie. Interventie In deze review werden een specifieke groep patiënten met NMA onder de loep genomen. Er werd specifiek gezocht naar literatuur en evidentie over mensen met fascioscapulohumeral muscular dystrofie en myotome dystrofie. Verder werd er gezocht naar training bij deze mensen als specifieke behandeling. Randomisatie - Blindering - Confounding -. Therapietrouw en contaminatie Co-interventies - Uitkomstmeting Loss-to-follow up - Data analyse - - Aan het einde van deze review werd er geconcludeerd dat trainen op lage intensiteit een positief effect heeft op het uithoudingsvermogen van de patiënt. Maar er wordt ook verzocht om verder onderzoek te starten bij andere soorten NMA en dieper onderzoek te starten op FSHD
13 The role of exercise as a therapy for children with Duchenne muscular dystrophy Auteurs: Sayers SP Publicatiejaar: 2000 Soort onderzoek: Workshop (mening van deskundigen) Criteria In-,exclusiecriteria Beoordeling Deskundigen die werken met kinderen met Duchenne. Interventie In deze workshop wordt door meerdere deskundigen besproken wat de nieuwe literatuur omvat en of dit vertaald kan worden naar de praktijk. Verschillende ervaringen en ideeën worden besproken en uitgezocht. Randomisatie - Blindering - Confounding -. Therapietrouw en contaminatie Co-interventies - - Uitkomstmeting Aan het einde van de workshop is er veel besproken over hydrotherapie en over het rekken van de kuitspieren. Over deze twee onderwerpen was ook evidentie gevonden en dit is ook meegenomen in de workshop. Loss-to-follow up - Data analyse -
14
behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters
Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken
Samenvatting Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Ergotherapie is een paramedisch beroep dat gericht is op het verbeteren van het zelfstandig functioneren door het individu in de voor die persoon
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?
HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave
Nadere informatieZoeken naar evidence
Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best
Nadere informatieJanneke Horn. Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals
Janneke Horn Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals Martien Limburg Destijds Established Clinical Investigator Nederlandse Hartstichting Janneke Horn 1994 Artsexamen, cum
Nadere informatieHuisarts of hometrainer?
Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten
Nadere informatieTraining bij Neuromusculaire Aandoeningen. Imelda JM de Groot, MD, PhD Kinderrevalidatiearts Senior researcher/ principal investigator
Training bij Neuromusculaire Aandoeningen Imelda JM de Groot, MD, PhD Kinderrevalidatiearts Senior researcher/ principal investigator Neuromusculaire aandoeningen (NMA) Dysfunctie Motor Unit: Motorische
Nadere informatieConsensus based methodiek
Bijlage 9 Methode ontwikkeling Bij elke module staat aangegeven volgens welke methodiek deze is uitgewerkt: Consensus based methodiek Evidence based methodiek (EBRO) Evidence based methodiek (GRADE) Consensus
Nadere informatiePeer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine
Peer review EBM Inleiding Doelstellingen? Attitude: bereid zijn om evidence based te handelen, om expertise te delen, om evidentie te bespreken Kennis: wat is EBM, wat is evidentie, wat is een richtlijn,
Nadere informatieEBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts
EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT)
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 4 1 Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieFysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs
Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Wat is de relatie tussen fysieke activiteit en hersenfuncties, cognitieve functies en leerprestaties? Dagelijkse voldoende
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Toelichting bij de criteria voor het beoordelen van de kwaliteit van een
Nadere informatieDuchenne muscular dystrophy quantification of muscular parameters and prednisone therapy Beenakker, Ernesto Alexander Christiaan
Duchenne muscular dystrophy quantification of muscular parameters and prednisone therapy Beenakker, Ernesto Alexander Christiaan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5
Patella tendinopathie (ook wel jumper s knee of springersknie genoemd) is een veel voorkomende blessure in sporten waarin veel wordt gesprongen, zoals basketbal en volleybal. In top- en recreatieve basketballers
Nadere informatiehoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk
Samenvatting De Lokomat is een apparaat dat bestaat uit een tredmolen, een harnas voor lichaamsgewichtondersteuning en twee robot armen die de benen van neurologische patiënten kunnen begeleiden tijdens
Nadere informatieDe relatie tussen klinische factoren en dagelijkse activiteiten van kinderen met het Syndroom van Down
De relatie tussen klinische factoren en dagelijkse activiteiten van kinderen met het Syndroom van Down Liske Hulleman Floor Roest In opdracht van Miranda Kok en Will Busweiler Onder begeleiding van Martin
Nadere informatieCasus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei 2014. Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief
Fysieke activiteiten; nieuwe inzichten en innovaties in de revalidatie. nothing to declare 52 jaar, status na icva mei 2014 Thuiswonend Goede cognitie Lopen: FAC 4 Couch potato: overdag veelal inactief
Nadere informatieFysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking. Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015
Fysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015 Workshop?! LITERATUUR PILOT CROSS SECTIONELE ONDERZOEK DATAVERZAMELING
Nadere informatieHoe weet ik waarom mijn interventies werken en voor wie?
Hoe weet ik waarom mijn interventies werken en voor wie? Maartje van Stralen: Mine Yildirim: Femke van Nassau: Mia Kösters: Hoe evalueer ik hoe mijn interventie werkt? Analyse van mediatoren Hoe evalueer
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieDe beantwoordbare vraag (PICO)
4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I
Nadere informatieChapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieWELKOM! Belangrijke vraag bij EBP. Definitie EBP Wat is nu Evidence-Based Practice? Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a.
WELKOM! Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a. Veel informatie mondzorg/verzorging in media en internet Nieuwe ontwikkelingen in behandelingen, producten en materialen Bijhouden vakkennis & Levenlang
Nadere informatieKritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn
Kritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn N. Fraeyman Maart 2012 1 Scope van de presentatie 1. Afbakening van het onderwerp 2. Alternatieve therapieën en rugpijn 3. Bestuderen van
Nadere informatieVoorwoord 1 0. Inleiding 1 1
Inhoud Voorwoord 1 0 Inleiding 1 1 1 Evidence-based diëtetiek: principes en werkwijze 1 3 Inleiding 1 3 1.1 Evidence-based diëtetiek 1 3 1.2 Het ontstaan van evidence-based handelen 1 5 1.3 Evidence-based
Nadere informatieDirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010
Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!
Nadere informatieBewegen als medicijn. Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care
Bewegen als medicijn Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Every man desires to live long, but no man would be old. Jonathan Swift, Thoughts on Various Subjects 1711 Het
Nadere informatieOpvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk
Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Auteur: Veronique Verhoeven Augustus 2009 Conclusie van deze opvolging
Nadere informatie17-5-2014 GEFELICITEERD! Evidence-based logopedie. Evidence-based logopedie: 10 jaar! Taakverdeling. Wat ben jij? @hannekekalf
Evidence-based logopedie - wat is er in 10 jaar veranderd? GEFELICITEERD! Dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf 15 mei 2014 @hannekekalf Evidence-based logopedie:
Nadere informatieWELKOM! Definitie EBP. Belangrijke vraag bij EBP. 3 Perspectieven EBP Wat is nu Evidence-Based Practice?
WELKOM! Wat is nu Evidence-Based Practice? Cursus ICO-groep Goes 03 juni 2016 Definitie EBP Belangrijke vraag bij EBP Het nemen van een beslissing op basis van het beschikbare bewijs in combinatie met
Nadere informatieEvidence zoeken @ WWW
Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om
Nadere informatieSamenvatting. The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010
Samenvatting The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010 Als werknemers door ziekte hun werk niet meer kunnen doen betaalt de werkgever
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieObservationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review
Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende
Nadere informatieDagelijkse dosis visolie verbetert de prestaties van leerlingen bij nationale examens
Onderzoek naar niewe medicijnen duurt jaren en doorloopt een aantal verschillende stadia. Tenslotte worden de medicijnen op mensen getest in klinische trials. Bij stap 1 wordt de veiligheid getest op gezonde
Nadere informatieStage-opdracht deskundigheidsbevordering
Stage-opdracht deskundigheidsbevordering Naam: Marthe Verwater Studentnummer:09011129 Klas: HDT 2 Inhoudsopgave: 1.Voorbereiding... Blz.3 2.Literatuurstudie...... Blz.4 3.Verslag... Blz.8 2 Stage opdracht
Nadere informatieLeidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland
Leidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland Mei 2014 Aanleiding Het CVZ beschrijft in het Rapport geneeskundige GGZ deel 2 de begrenzing
Nadere informatieVO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS
19-6-2011 Hersenbeschadiging voor de eerste verjaardag Primaire beschadiging zit in de hersenen Olaf Verschuren Wat betekent dit voor de fitheid? De Hoogstraat Utrecht lopers rolstoelrijders Aerobe FITNESS
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk
Nadere informatieMINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE
MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:
Nadere informatie1 G>=>KE:G=L> Dutch summary
1 Dutch summary * - nederlandse samenvatting Alhoewel cerebrale parese (CP) wordt gezien als een non-progressieve aandoening treden er wel degelijk secundaire complicaties op zoals afname van beweeglijkheid,
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatieDe behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie
Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatieVerschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen
Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Zelf echo s uitvoeren bij IVF Hoe betrouwbaar zijn de beelden? Hoe vaak worden vrouwen zwanger? Hoe voelende koppelszicherbij? Watkosthet? 1 Hoe betrouwbaar
Nadere informatieCircuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter
Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht
Nadere informatieDorine Collard (Mulier instituut) Peter-Jan Mol (KCsport) namens het SMART MOVES! consortium 1
Dorine Collard (Mulier instituut) Peter-Jan Mol (KCsport) namens het SMART MOVES! consortium 1 2 Er is in toenemende mate aandacht voor de mogelijke positieve effecten van bewegen op cognitieve processen
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van geïsoleerde lage-rugtraining
Samenvatting In dit proefschrift zijn drie delen te onderscheiden. In het eerste deel wordt in drie gerandomiseerde, gecontroleerde studies (trials) de effectiviteit van geïsoleerde lagerugtraining onderzocht
Nadere informatieEvidence Based Nursing
Evidence Based Nursing - filosofie - Bart Geurden, RN, MScN Van verpleegkundige Diagnostiek naar evidence-based handelen Medische Diagnostiek >1900 Multi- Disciplinaire Problemen 1980- Verpleegkundige
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieEffecten van goal setting bij volwassen revalidatiepatiënten
Home no. 5 November 2015 Licht op oranje Eerdere edities Verenso.nl Effecten van goal setting bij volwassen revalidatiepatiënten Betekenis voor de geriatrische revalidatiezorg? Ewout B. Smit, aioto ouderengeneeskunde
Nadere informatieNurse versus physician-led care for the management of asthma
TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,
Nadere informatieComparison: Kinderen zonder deze risicofactor.
Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.
Nadere informatieHardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde
Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde Kennisbericht over een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift: Hardell L, Carlberg M, Söderqvist F, Hansson Mild K, Meta-analysis of long-term
Nadere informatieKoolhydraten en de preventie van welvaartsziekten
Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Evidence-based richtlijn van de German Nutrition Society Van vezels tot suikers: koolhydraten omvatten een brede range van voedingsstoffen. Wat is er precies
Nadere informatiePROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef
PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK Eigen promotieonderzoek: Verbeteren arbeidsparticipatie van jongvolwassenen met lichamelijke
Nadere informatieVoorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom
Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom KRING BIJEENKOMST 2 OKTOBER 2017 Chantal den Bakker Onderzoeksvraag Welke factoren zijn
Nadere informatieDutch Summary. (Nederlandse Samenvatting) Tim Takken
Dutch Summary (Nederlandse Samenvatting) Tim Takken 9 In Hoofdstuk 1 wordt een inleiding gegeven over algemene fitheid en algehele gezondheid. Uit diverse studies blijkt dat er een relatie bestaat tussen
Nadere informatiesa m e n v A t t i n G
sa m e n v A t t i n G In dit proefschrift staat de samenwerking tussen ouders, revalidatieprofessionals en onderwijsprofessionals in de zorg voor kinderen met een cerebrale parese (CP) centraal. Het belang
Nadere informatieVerminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit
Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit Eén van de belangrijkste gevolgen van veroudering en geriatrische aandoeningen is het ontstaan van beperkingen. De weg van
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G 1 6 3
161 Samenvatting S A M E N V A T T I N G 1 6 3 Veroudering gaat samen met verlies van spiermassa en spierkracht, ook wel sarcopenie genaamd. Dit verlies in spiermassa en spierkracht zorgt in het dagelijkse
Nadere informatieHet Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017
Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek bij lage rugpijn: wat en hoe moeten we meten?
Samenvatting 403 Wetenschappelijk onderzoek bij lage rugpijn: wat en hoe moeten we meten? Lage rugpijn (LRP) is wereldwijd de meest voorkomende oorzaak van beperkingen. Dit blijkt uit studies naar ziektelast
Nadere informatieCourse of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose.
Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee Gabriella M. van Dijk Achtergrond Onderzoeksvragen Literatuuronderzoek Longitudinaal cohort onderzoek Methode
Nadere informatieSport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen
Sport & Bewegen bij Parkinson Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen ParkinsonNet Jaarsymposium November 2012 Wie staan er voor u: Arlène Speelman Fysiotherapeut & Bewegingswetenschapper Onderzoeker ParkFit
Nadere informatieTrainen bij ouderen 16-11-2010. Inhoud. Even voorstellen. Ruud van der Veen 9 November 2010
Even voorstellen Trainen bij ouderen Ruud van der Veen 9 November 2010 Fysiotherapie MSc Fysiotherapiewetenschap Master Fysiotherapie in de Geriatrie Even voorstellen Inhoud Wat is beweging? Fysiotherapie
Nadere informatieNeurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie
Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief
Nadere informatieEvidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van
Nadere informatieBevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek
Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Sietske Tamminga Angela de Boer Jos Verbeek Monique Frings-Dresen Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid
Nadere informatieThe Disability Assessment Structured Interview
RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN The Disability Assessment Structured Interview Its reliability and validity in work disability assessment Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Medische Wetenschappen
Nadere informatieRichtlijn Vroeg en/of small voor gestational age (SGA) geboren kinderen (2013)
Richtlijn Vroeg en/of small voor gestational age (SGA) geboren kinderen (2013) Verantwoording Zoekstrategie Methode Bij het uitwerken van de inhoud van de richtlijn en het beantwoorden van de uitgangsvragen
Nadere informatieWorkshop Effecten van aerobe fysieke training bij ALS (resultaten FACTS-2-ALS studie)
Opzet workshop Workshop Effecten van aerobe fysieke training bij ALS (resultaten FACTS-2-ALS studie) Ademspiertraining (IMT) bij ALS Aerobe fysieke training (FACTS-2-ALS) 20 min Theorie en behandelprotocol
Nadere informatieZOEKEN MEDLINE COMPLETE
ZOEKEN MEDLINE COMPLETE VERSCHILLEN MET PUBMED EENVOUDIG ZOEKEN UITGEBREID ZOEKEN ZOEKGESCHIEDENIS TIPS & TRUCS VERSCHILLEN MET PUBMED Je hebt direct toegang tot de fulltext van meer dan 2,400 medische
Nadere informatieOntwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies
Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan
Nadere informatiedr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nadere informatieNederlandse samenvatting
INTRODUCTION Kinderen en jongeren met cerebrale parese (CP) kunnen vaak niet zo goed lopen, rennen of traplopen. Dat kan komen door spierzwakte. Spierzwakte wordt vaak gemeten als de kracht die kinderen
Nadere informatie. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp
. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieInhoud. Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10. Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12
Inhoud Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10 Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12 1 Inleiding 14 1.1 Wat is evidence-based handelen? 14 1.2 Evidentie in de logopedie
Nadere informatieEvidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.
Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede
Nadere informatieKinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen
Kinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen Anke Meester-Delver, kinderrevalidatiearts, afd. revalidatie, AMC Definitie kinderrevalidatie Kinderrevalidatie
Nadere informatiehoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
Nadere informatieTrainen met hoge frequentie
Trainen met hoge frequentie Einde van de bro-split? Luuk Hilkens Bewegingswetenschapper Certified Strength & Conditioning Specialist Expertiseteam Sports & Exercise Nutrition HAN Sport & Bewegen Monday
Nadere informatieRichtlijn Depressie (2016)
Richtlijn Depressie (2016) Verantwoording Thema: Wat is een depressie? Voor de beschrijving is gebruikgemaakt van het Handbook of Developmental Psychopathology (Garber & Rao, 2014), Kinder- en jeugdpsychiatrie
Nadere informatieHoe ziek word je van zitten?
Hoe ziek word je van zitten? Evi van Ekris EMGO + Instituut afd. Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum Er is altijd wat te doen Naast het stimuleren van sporten is het belangrijk bewegen meer te integreren
Nadere informatieB-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren
SAMENVATTING Samenvatting B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren Door de stijgende levensverwachting zal het aantal osteoporotische fracturen toenemen. Osteoporotische
Nadere informatieWereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?
Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:
Nadere informatieWereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?
Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:
Nadere informatieVAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE
VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie
Nadere informatieAcetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?
Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding
Nadere informatieShockwave therapie als best evidencebased fysiotherapie
34 Een analyse van de literatuur Shockwave therapie als best evidencebased fysiotherapie Tekst: Floris Goes Wie op PubMed zoekt naar wetenschappelijk onderzoek rond shockwave therapie komt al snel honderden
Nadere informatie