Beroepscompetentieprofiel. Ondernemend Kapper. Definitief. Nieuwegein, april Rapportage RAO

Transcriptie

1 Beroepscompetentieprofiel Ondernemend Kapper Definitief Nieuwegein, april 2011 Rapportage RAO Vastgesteld door het Brancheplatform Kappers, Nieuwegein Ontwikkeld door Arbeid Opleidingen Consult B.V., Tilburg

2 AO Consult, Tilburg 2

3 Inhoudsopgave Colofon... 5 Brondocumenten Algemene informatie over het beroep van de ondernemend kapper Mogelijke functiebenamingen Beschrijving van het beroepspraktijk Loopbaanperspectief Trends en innovaties Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep Beschrijving van de kerntaken Overzicht competenties...17 AO Consult, Tilburg 3

4 AO Consult, Tilburg 4

5 Colofon Ontwikkeld door In opdracht van Verantwoording Arbeid Opleidingen Consult Brancheplatform Kappers Het overlegplatform van de Koninklijke ANKO, FNV MOOI en CNV Bedrijvenbond Vastgesteld door: het bestuur van het Brancheplatform Kappers Op: Te: Nieuwegein Brondocumenten Beroepscompetentieprofiel Kapper, Arbeid Opleidingen Consult (november 2009); Research voor Beleid, Waar blijven ze? Onderzoek onder oud leerlingen van de opleidingen in de Uiterlijke Verzorging, in opdracht van het HBA (2010); EIM Structuuronderzoek Kappersbranche, in opdracht van het HBA (2009); EIM Arbeidsmarktmonitor Kappersbranche (2008); Arbeidsmarkt Uiterlijke verzorging , KOC Nederland (2007); CAO voor het Kappersbedrijf; Kappersonderzoek onder consumenten, TNS NIPO (derde kwartaal 2008); Nationaal Wellnessonderzoek, Monitor Groep (2008); Visienotitie kappersonderwijs, Van der Bunt (2005); Ondernemerschap centraal. Formulering van ondernemerscompetenties en succescriteria voor de UV-branches op grond van een vergelijkend onderzoek, AO Consult (2005); Bedrijfsmatige taken kappers, CINOP ( 2006); Beroepscompetentieprofiel Praktijkopleider Uiterlijke Verzorging, KOC Nederland (2006); Model Praktijkopleider, COLO (2010). AO Consult, Tilburg 5

6 1. Algemene informatie over het beroep van de ondernemend kapper In dit hoofdstuk wordt het beroep van de ondernemend kapper beschreven. 1.1 Mogelijke functiebenamingen Kapper ondernemer Bedrijfsleider kapsalon Filiaalmanager kapsalon Salonmanager Creative director Master kapper 1.2 Beschrijving van het beroepspraktijk Beroepscontext De ondernemend kapper is werkzaam in de kappersbranche bij verschillende typen bedrijven: de gespecialiseerde dames-/herensalon, de gemengde kapsalon of de specifieke kapsalon. De meeste kappersbedrijven zijn gemengde bedrijven. De kappersbedrijven verschillen qua omvang. De ondernemend kapper kan werkzaam zijn in een bedrijf met of zonder medewerkers. Het kappersbedrijf kan onderdeel zijn van een filiaal- of franchiseketen (landelijk of regionaal). Een groot deel van de tijd van de ondernemend kapper wordt besteed aan uitvoerende kapperswerkzaamheden. De ondernemend kapper is een ervaren allround kapper die op vakkundige wijze haarbehandelingen uitvoert. Dit betekent dat de ondernemend kapper de competenties van de allround kapper beheerst zoals beschreven in het bcp Allround Kapper. Daarnaast behoren de volgende kerntaken tot het beroep van de ondernemend kapper: 1. Opzetten en organiseren kappersbedrijf 2. Leidinggeven aan medewerkers kappersbedrijf Typerende beroepshouding Voor een optimale taakuitoefening is het van belang dat de ondernemend kapper een professionele beroepshouding aanneemt, waarbij de volgende houdingsaspecten, eigenschappen en persoonskenmerken van belang zijn: Creatief; Innovatief; AO Consult, Tilburg 6

7 Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Passie voor het kappersvak; Kwaliteitsgericht; Klantgericht; Sociaal-communicatief; Commercieel; Besluitvaardig; Lef, ondernemersgeest; Zelfstandig. De ondernemend kapper: is (mede)verantwoordelijk 1 voor de totale bedrijfsvoering en het optimaal functioneren van de kapsalon. Hij geeft leiding aan de medewerkers van de kapsalon. Hij is verantwoordelijk voor de verdeling van het werk en voor de kwaliteit van de werkuitvoering volgens de regels op het gebied van kwaliteit, arbo, veiligheid en milieu. fungeert als voorbeeld en vervult een adviserende, leidinggevende, organiserende, coördinerende, controlerende en initiërende rol binnen het bedrijf. is (mede)verantwoordelijk 1 voor de ontwikkeling en uitvoering van het strategisch beleid, het personeelsbeleid en het financieel beleid. vervult, in de functie van bedrijfsleider, filiaalhouder of salonmanager, de rol van intermediair tussen de medewerkers en de ondernemer van wie hij leiding ontvangt. Als de ondernemend kapper zijn werkzaamheden niet goed uitvoert, kan dit ten koste gaan van de kwaliteit van de werkzaamheden, de financiële situatie van de onderneming en goede naam van het bedrijf. De ondernemend kapper: is bovenal vakman en geeft daarnaast leiding aan het kappersbedrijf. Hij moet voortdurend schakelen tussen het uitoefenen van het kappersvak en de ondernemende kapperstaken. vervult een voorbeeldfunctie. Dit betekent dat zijn vakkennis en interesse altijd van een hoog niveau moet zijn en dat hij te allen tijde op de hoogte moet zijn van nieuwe technieken en trends. houdt (ook op afstand) het overzicht op de werkuitvoering in de kapsalon en lost complexe problemen op indien deze zich voordoen. brengt alle aspecten van de bedrijfsvoering met elkaar in verband. Van de ondernemer wordt verwacht dat hij prioriteiten stelt, keuzes maakt en besluitvaardig optreedt. 1 Voor ondernemend kappers in de functie van bedrijfsleider, filiaalhouder of salonmanager geldt dat zij mede verantwoordelijk zijn; ondernemend kappers met een eigen onderneming dragen de gehele verantwoordelijkheid. AO Consult, Tilburg 7

8 Wettelijke beroepsvereisten Branche vereisten kan prioriteiten stellen en taken delegeren. Hij moet daarbij discipline en tijd opbrengen om zijn bedrijfsvoering op orde te houden. Nee Nee 1.3 Loopbaanperspectief De ondernemend kapper kan doorgroeien op basis van ervaring naar de functie van: Trainer; Commerciële functie toeleverancier; Demonstrateur. De ondernemend kapper kan op basis van ervaring en door het volgen van een aanvullende opleiding doorgroeien naar de functie van docent. Indien de ondernemend kapper de functie vervult van bedrijfsleider, salonmanager of filiaalhouder kan hij in de toekomst eventueel een eigen onderneming starten. 1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf. Veranderingen, innovaties en ontwikkelingen Arbeidsmarkt 1. In de kappersbranche waren in 2009 naar schatting ongeveer ondernemingen actief met in totaal circa vestigingspunten. Van deze ondernemingen heeft 42% personeel (ca bedrijven); de overige 58% zijn zelfstandigen zonder personeel (zzp). In het voorjaar van 2009 telde de kappersbranche 15 filiaal- en franchiseondernemingen met 10 vestigingen of meer (in totaal circa 550 vestigingen). 2. In de kappersbranche zijn naar schatting in totaal circa personen werkzaam, waarvan 77% in bedrijven met personeel (circa , waarvan als werknemer). Van de werkzame personen in de branche is 45% werkzaam als ondernemer of bedrijfsleider (circa personen). 3. Het aantal vestigingen in de kappersbranche is in de afgelopen jaren voortdurend toegenomen. In de periode is het aantal AO Consult, Tilburg 8

9 Wetgeving en regelgeving Ontwikkelingen die mogelijk consequenties hebben voor de beroepsuitoefening gestegen van ruim tot bijna Deze toename wordt met name veroorzaakt door de toename in het aantal zzp ers. In vergelijking met 2003 is het aantal zzp ers met 14% toegenomen. De verwachting is dat het aantal zzp ers in de kappersbranche verder zal blijven toenemen, hoewel jaarlijks ook een groot deel van zzp ers stopt. Tegelijkertijd zal het aantal grootschaligen (zowel franchise- als filiaalondernemingen) verder toenemen. 4. Jaarlijks komt er circa 13-20% nieuw personeel binnen in de kappersbranche en stroomt 14-17% van het personeel uit de kappersbranche (in 2008 circa verlaters). Bij circa 40% van de bedrijven met personeel hebben in 2008 medewerkers het bedrijf verlaten. Van de verlaters is 26% in een andere branche gaan werken, 30% bij een andere kapsalon gaan werken en 22% is een eigen kappersbedrijf gestart. Leerlingen die zonder diploma uit de kappersopleiding zijn gestroomd, werken vrijwel allemaal in een andere branche dan de kappersbranche. Bronnen: Research voor Beleid, Te vroeg uit de kappersopleiding, 2010 in opdracht van het HBA. EIM, Structuuronderzoek Kappersbranche 2009 in opdracht van het HBA. EIM, Arbeidsmarktmonitor kappersbranche, Wet- en regelgeving op het gebied van arbo, veiligheid en milieu verandert voortdurend. De kapper moet daarom de ontwikkelingen volgen op het gebied van wet- en regelgeving met betrekking tot arbo, veiligheid en milieu. 6. Sinds 1 januari 2010 hebben de kappers, schoonheidverzorgers en pedicures een gezamenlijke Geschillencommissie uiterlijke verzorging 2. Marktontwikkelingen 7. De klant is steeds kritischer geworden en verwacht ontspanning, aandacht en advies bij een kappersbezoek. Dit geldt met name voor de groeiende doelgroepen tweeverdieners en 55-plussers. Gevolg ondernemend kapper: gastheerschap (hospitality, aandacht voor de klant, advies) en sociale vaardigheden worden steeds belangrijker om klanten te binden. 8. PR, marketing en een proactieve klantenbenadering worden steeds belangrijker in een groeiende concurrerende markt. Dit vraagt om verdere professionalisering. Gevolg ondernemend kapper: de ondernemend kapper vraagt steeds vaker van de medewerkers dat zij bijdragen aan en meedenken over PR en marketingacties, alsook het verhogen van de klantgerichtheid. 9. Toenemende concurrentie door verkoop professionele 2 In de kappersbranche is deze commissie toegankelijk voor alle ondernemers (automatisch voor alle ANKOleden; niet-leden kunnen zich registreren). AO Consult, Tilburg 9

10 haarverzorgingsproducten via andere verkoopkanalen zoals internet en de detailhandel. 10. Nieuwe (internet)communicatievormen, zoals social media, blogs, apps, communities, etc., zijn niet meer weg te denken in de moderne maatschappij. Het is van belang dat ondernemend kappers zich bewust zijn van (effecten van) deze nieuwe communicatievormen en deze desgewenst benutten voor marketing en PR. 11. Klanten hebben steeds vaker behoefte aan kappers die een totaalpakket van diensten bieden (bijv. visagie, cosmetische hand- en voetverzorging, massage). Gevolg ondernemend kapper: mogelijke verdere verbreding van het aanbod in de salon, het bieden van een totaalpakket (bijv. visagie, cosmetische hand- en voetverzorging, massage). Deze werkzaamheden behoren echter niet tot het beroep van de ondernemend kapper, maar zijn aanvullende disciplines en vaardigheden. 12. De kappersbranche wordt gekenmerkt door continue ontwikkelingen op het gebied van nieuwe technieken, producten en modische trends. Op dit moment neemt bijv. de vraag naar kleurbehandelingen, hairweaving en hairextensions toe, terwijl er steeds minder vraag is naar permanent. Ook neemt bijv. de vraag naar meer milieuvriendelijke producten in de kappersbranche toe. Overigens blijven de basistechnieken hetzelfde. Gevolg ondernemend kapper: van de ondernemend kapper wordt verwacht dat hij ontwikkelingen volgt, kansen signaleert voor het kappersbedrijf en deze vertaalt naar het bedrijfsaanbod. 13. Vanwege de 24-uurs economie neemt de vraag naar kapsalons met langere openingstijden toe. Het gevolg is dat kapsalons steeds langer en op meer dagen open zullen zijn om klanten te binden. 14. Schaalvergroting neemt toe: er ontstaan steeds meer/grotere ketenbedrijven. Gevolg ondernemend kapper: er ontstaat een duidelijkere scheiding tussen de eigenaar/ondernemer en de dagelijks leidinggevende in de kapsalon. 15. Het vinden van goede gekwalificeerde medewerkers (kappers) is moeilijk en dit zal in de komende jaren naar verwachting steeds moeilijker worden (kwalitatief en kwantitatief tekort aan medewerkers). Er wordt een dalende instroom van leerlingen uit het VMBO in de kappersbranche verwacht, terwijl de verblijfsduur in de branche relatief kort is. Gevolg ondernemend kapper: het wordt steeds belangrijker om een aantrekkelijk werkgever te zijn, mensen te binden en zich te onderscheiden van andere kappersbedrijven. 16. Specialisatie van kapsalons in een bepaald marktsegment wordt steeds belangrijker om te overleven (bijv. budgetkapsalon, luxe segment). Gevolg ondernemend kapper: ondernemers zullen bij het starten van AO Consult, Tilburg 10

11 een eigen bedrijf een keuze moeten maken voor een bepaald marktsegment. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen 17. Een ontwikkeling in de kappersbranche is 'stoelenhuur'. Dit zijn zelfstandig ondernemers die een werkplek in een bestaande kapsalon 'huren' (bedrijfsruimteverhuur). In Engeland is 'chairrenting' een veelvoorkomende bedrijfsvorm. Naar verwachting zal dit ook in Nederland de komende jaren verder toenemen. Ook de payroll constructie zal naar verwachting toenemen. Gevolg ondernemend kapper: indien ondernemend kappers besluiten als zelfstandig ondernemer via het principe van stoelenhuur te gaan werken, zijn rechts- en wetskennis op dit gebied belangrijk. 18. De marges voor de haarbehandelingen zijn zeer scherp en worden scherper door prijsvechters in de markt. Haarbehandelingen zijn en blijven van zeer groot belang voor het rendement. Daarnaast wordt een deel van het rendement van de onderneming gevormd door verkoop van producten. Gevolg ondernemend kapper: het is van belang dat de werknemers in de kapsalon over goede advies- en verkoopvaardigheden beschikken. 19. Met de invoering van competentiegericht onderwijs (cgo) wordt tijdens de opleiding van de leerling meer van ondernemers verwacht met betrekking tot het begeleiden en beoordelen van leerlingen. Gevolg ondernemend kapper: ondernemend kappers moeten studenten en medewerkers kunnen coachen en opleiden, zij moeten steeds vaker interne trainingen voor medewerkers kunnen verzorgen. Technologische ontwikkelingen 20. Kapsalons maken in toenemende mate gebruik van ICT, bijv. een eigen website, digitale administratie en klantenkaarten, etc. De mate waarin verschilt per salon. Gevolg ondernemend kapper: de ondernemend kapper en zijn medewerkers moeten over basisvaardigheden beschikken die nodig zijn om gebruik te maken van deze ICT-toepassingen. 21. Het wordt steeds belangrijker om snel in te spelen op modetrends en deze te vertalen naar behandelingen in de kapsalons. Gevolg ondernemend kapper: van de ondernemend kapper wordt verwacht dat hij modetrends volgt en deze vertaalt naar haarontwerpen. Internationale ontwikkelingen 22. Een beperkt deel van de kappers gaat (in toenemende mate) naar (internationale) trainingen en beurzen, neemt deel aan internationale evenementen, wedstrijden, uitwisseling van studenten, etc. Gevolg ondernemend kapper: Engels spreken, lezen en schrijven is van belang voor een groep ondernemend kappers. AO Consult, Tilburg 11

12 2. Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. Kerntaak 1 Opzetten en organiseren kappersbedrijf Werkprocessen 1.1 Starten kappersbedrijf 1.2 Vormgeven financieel beleid 1.3 Profileren kappersbedrijf 1.4 Vormgeven inkoop- en verkoopbeleid 1.5 Vormgeven kwaliteit-, arbo- en milieubeleid 1.6 Vormgeven personeelsbeleid 1.7 Werven en selecteren medewerkers Kerntaak 2 Leidinggeven aan medewerkers kappersbedrijf Werkprocessen 2.1 Aansturen medewerkers 2.2 Voeren functionerings-, beoordelings- en verzuimgesprekken 2.3 Verzorgen trainingen AO Consult, Tilburg 12

13 3. Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren. Procesbeschrijving Kerntaak 1 Opzetten en organiseren kappersbedrijf bij kerntaak 1 Procesbeschrijving: 1.1 Starten De ondernemend kapper informeert zich over de relevante wet- en kappersbedrijf regelgeving, de vestigingsmogelijkheden en de slagingskans voor het te starten bedrijf. Hij bepaalt het marktsegment en de doelgroep die hij wil bereiken en ontwikkelt of kiest een bedrijfsconcept. Hij stelt een bedrijfsplan op dat als basis dient voor de bedrijfsvoering, waarin hij de visie, het bedrijfsconcept, de organisatiestructuur en de bedrijfsdoelen voor de korte en lange termijn formuleert. Hij kiest een passende ondernemingsvorm en regelt de financiering. Hij schaft het benodigde (on)roerend goed en ict-middelen aan en richt de kapsalon in. Hij regelt verzekeringen en vergunningen en meldt het bedrijf aan bij relevante instanties zoals bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel en de belastingdienst. Resultaat: Er is een bedrijfsconcept ontwikkeld of gekozen, een concreet bedrijfsplan opgesteld, de financiering, verzekeringen en vergunningen zijn geregeld, het benodigde (on)roerend goed en ictmiddelen zijn aanwezig en aan alle voorwaarden en wettelijke regelgeving is voldaan om een succesvolle onderneming te starten. Procesbeschrijving: 1.2 Vormgeven De ondernemend kapper stelt financiële prioriteiten en doelen en vertaalt financieel beleid deze naar realistische begrotingen. Hij betaalt facturen en salarissen, houdt de administratie actueel en archiveert financiële gegevens. Hij bewaakt de kosten, de bruto- en nettowinst van zijn kappersbedrijf en neemt waar nodig maatregelen. Hij levert financiële gegevens aan bij relevante partijen, zoals de belastingdienst, uitkeringsinstantie, bank of de accountant en controleert de terugkoppeling. Resultaat: Een overzichtelijke en correcte financiële administratie, die zicht geeft op de financiële situatie van het kappersbedrijf en waaruit voldoende gegevens zijn te halen om de onderneming te kunnen sturen. Relevante partijen krijgen financiële gegevens op tijd en correct aangeleverd en de terugkoppeling is gecontroleerd. Procesbeschrijving: 1.3 Profileren De ondernemend kapper stelt een bedrijfsprofiel op en kiest een huisstijl. kappersbedrijf Hij kiest passende (digitale) communicatiemiddelen, zet AO Consult, Tilburg 13

14 marketinginstrumenten in, bedenkt acties en maakt reclame. Hij bewerkstelligt mond-tot-mondreclame en bouwt een eigen klantenkring op. Hij bouwt een netwerk op en werkt waar mogelijk samen met andere ondernemers. Hij volgt de ontwikkelingen in de markt en vertaalt die naar kansen en consequenties voor het eigen bedrijf. Indien nodig stelt hij zijn bedrijfsdoelstellingen bij. Resultaat: De profilering van het kappersbedrijf past bij het bedrijfsconcept en doelgroep, de marketinginstrumenten worden effectief benut. De onderneming staat goed bekend bij (potentiële) klanten, het klantenbestand groeit. Procesbeschrijving: 1.4 Vormgeven De ondernemend kapper bepaalt het assortiment producten waarmee hij inkoop- en wil werken en dat aansluit bij het bedrijfsconcept. Hij onderhandelt met verkoopbeleid leveranciers en maakt onder andere gunstige prijsafspraken. Hij berekent de kostprijs van diensten en producten, bepaalt de winstmarge en stelt de tarieven en prijzen vast. Hij herkent kansrijke situaties voor de verkoop van producten en behandelingen en springt hierop in. Hij evalueert het inkoop- en verkoopbeleid periodiek en indien nodig stelt hij het beleid bij. Resultaat: Het assortiment producten sluit aan bij het bedrijfsconcept en wordt voor een gunstige prijs bij leveranciers ingekocht. De gehanteerde prijzen en tarieven zijn winstgevend, reëel en concurrerend. Verkoopkansen worden optimaal benut. Procesbeschrijving: 1.5 Vormgeven De ondernemend kapper ontwikkelt richtlijnen voor medewerkers op het kwaliteit-, arbo- en gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Hij organiseert de randvoorwaarden milieubeleid zodat er gewerkt kan worden conform de kwaliteits-, arbo- en milieueisen: hij zorgt onder andere voor geschikt kappersgereedschap, producten en persoonlijke beschermingsmiddelen. Resultaat: Duidelijke richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu, volgens de geldende wet- en regelgeving. Er is voldaan aan de randvoorwaarden om veilig en goed te kunnen werken. Procesbeschrijving: 1.6 Vormgeven De ondernemend kapper volgt de CAO en stelt desgewenst aanvullende personeelsbeleid arbeidsvoorwaarden vast. Hij bepaalt de personeelsbehoefte en de gewenste teamsamenstelling. Hij formuleert het personeelsbeleid m.b.t. relevante zaken zoals doorgroeimogelijkheden voor medewerkers, huishoudelijk reglement, ziekmeldingsprocedures, functioneringsgesprekken etc. Resultaat: Het personeelsbeleid (inclusief arbeidsvoorwaarden) is duidelijk geformuleerd en sluit aan bij de geldende CAO voor het kappersbedrijf en relevante wet- en regelgeving. De personeelsbehoefte is helder. AO Consult, Tilburg 14

15 Procesbeschrijving: 1.7 Werven en De ondernemend kapper stelt personeelsadvertenties op. Hij voert selecteren sollicitatiegesprekken en selecteert de meest geschikte kandidaten. Hij medewerkers maakt wederzijdse afspraken met werknemers en zorgt voor arbeidsovereenkomsten. Hij meldt nieuwe medewerkers aan bij relevante instanties. Resultaat: Er zijn tijdig voldoende geschikte medewerkers aangenomen, passend binnen het team. Nieuwe medewerkers zijn aangemeld bij relevante instanties. Toelichting kerntaak 1: De ondernemend kapper communiceert het beleid intern, evalueert het beleid voortdurend en stelt het beleid waar nodig bij. Hij blijft continu kijken naar mogelijkheden om zijn marktpositie te handhaven of vergroten. De ondernemend kapper besteedt werkzaamheden uit aan deskundigen indien hij deze niet zelf wil of kan uitvoeren. De ondernemend kapper gebruikt bij elk werkproces de juiste ict-middelen ten behoeve van een optimale bedrijfsvoering. Kerntaak 2 Leidinggeven aan de medewerkers in het Procesbeschrijving kappersbedrijf bij kerntaak 2 Procesbeschrijving: 2.1 Aansturen De ondernemend kapper geeft leiding aan de medewerkers binnen de medewerkers kapsalon. Hij communiceert de visie, het bedrijfsconcept en de gewenste omgang met de klant naar medewerkers. Hij bewaakt de planning en lost problemen in de planning op. Hij verdeelt en delegeert taken. Hij organiseert en voert teamoverleg met de medewerkers over de gang van zaken, knel- en verbeterpunten etc. Hij bewaakt de goede sfeer in de kapsalon en houdt het overzicht op de werkuitvoering: hij controleert, corrigeert en evalueert de werkzaamheden. Hij stimuleert en motiveert medewerkers. Eventuele problemen lost hij op. Resultaat: Een goede arbeidsfeer en werkuitvoering conform de gestelde kwaliteitseisen. Procesbeschrijving: 2.2 Voeren van De ondernemend kapper voert functionerings-, beoordelings- en functionerings-, verzuimgesprekken met medewerkers. In de functionerings- en beoordelings- en beoordelingsgesprekken bespreekt hij het functioneren van de verzuimgesprekken medewerker. Hij geeft (en vraagt eventueel) feedback, maakt ontwikkelafspraken en geeft aanwijzingen op welke manier de medewerker zijn functioneren kan verbeteren. Hij neemt besluiten aangaande het arbeidsperspectief. Met zieke medewerkers voert hij effectieve verzuim-, terugkeer- en reintegratiegesprekken en legt gemaakte afspraken vast. AO Consult, Tilburg 15

16 Resultaat: Het functioneren van de medewerker is duidelijk en besproken met de medewerker. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt m.b.t. ontwikkeling en beloning. Er is gepaste actie ondernomen om het verzuim tot een minimum te beperken. Afspraken zijn vastgelegd. Procesbeschrijving: 2.3 Verzorgen De ondernemend kapper verzorgt trainingen binnen de kapsalon. Hij trainingen bereidt trainingen inhoudelijk en organisatorisch voor. Tijdens de training geeft hij uitleg en demonstreert hij vaktechnische vaardigheden. Hij controleert of medewerkers het geleerde toepassen, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen. Hij leert medewerkers trainingen te verzorgen en begeleidt hen hierbij. Zo nodig koopt hij trainingen in bij externe aanbieders. Resultaat: Medewerkers hebben nieuwe (vaktechnische) vaardigheden op de juiste wijze aangeleerd. Medewerkers hebben geleerd hoe ze trainingen moeten verzorgen. Toelichting kerntaak 2: De ondernemend kapper geeft het goede voorbeeld op zowel sociaal-communicatief als vaktechnisch gebied en staat open voor feedback. De ondernemend kapper gebruikt bij elk werkproces de juiste ict-middelen ten behoeve van een optimale bedrijfsvoering. AO Consult, Tilburg 16

17 4. Overzicht competenties In dit document wordt een overzicht gegeven van de competenties waarover de ondernemend kapper moet beschikken om de verschillende kerntaken uit te kunnen voeren. Werkproces 1.1 Starten van een kappersbedrijf Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze een professioneel competentie kappersbedrijf te starten c.q. zich te vestigen als zelfstandig vakman. criteria 1. informeert zich actief over relevante wet- en regelgeving, vestigingsmogelijkheden en de kansen en bedreigingen voor het te starten kappersbedrijf 2. maakt een duidelijke keuze voor de doelgroep/het marktsegment en de ondernemingsvorm die het beste past bij het te starten kappersbedrijf 3. ontwikkelt een duidelijke visie en bedrijfsconcept of kiest een bedrijfsconcept 4. stelt een concreet bedrijfsplan op waarin hij op heldere wijze alle relevante zaken beschrijft zoals de bedrijfsdoelen op korte en lange termijn, de organisatiestructuur etc. en regelt de juiste financiering 5. draagt zorg voor de aanschaf van benodigd (on)roerend goed, richt de kapsalon praktisch in en creëert de gewenste uitstraling 6. kiest/koopt de juiste ict-middelen afhankelijk van de doelen waarvoor hij deze wil gebruiken (bijv. mail, klantenadministratie, etc.) 7. schakelt de juiste mensen/deskundigheid in (bijv. accountant) om bepaalde zaken uit te besteden 8. maakt een juiste inschatting van persoonlijke en zakelijke risico s m.b.t. het ondernemen en regelt de juiste ondernemersverzekeringen zoals pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen 9. doorloopt de vereiste procedures voor het opzetten van een onderneming, regelt benodigde vergunningen en schrijft de onderneming in bij de Kamer van Koophandel, belastingdienst, etc. Werkproces 1.2 Vormgeven financieel beleid Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het financieel beleid competentie vorm te geven. criteria 1. stelt realistische begrotingen op en neemt daarbij doelgerichte beslissingen en afgewogen risico s m.b.t. grote en kleine investeringen op korte/lange termijn 2. betaalt tijdig facturen, controleert en verwerkt inkoopnota s nauwkeurig 3. maakt het juiste salaris op de afgesproken datum over aan medewerkers 4. administreert nauwkeurig volgens de geldende boekhoudkundige regels (m.b.t. balans- en resultaatrekening, crediteuren-/debiteurenbeheer) 5. gebruikt de juiste ict-middelen 6. houdt zorgvuldig de klantenadministratie bij en archiveert financiële gegevens op logische wijze, kan alle gegevens gemakkelijk terugvinden AO Consult, Tilburg 17

18 7. verzamelt en analyseert bedrijfseconomische managementgegevens en vertaalt deze naar concrete acties en consequenties voor het kappersbedrijf 8. houdt goed overzicht op de financiën en bewaakt voortdurend de kosten, de bruto- en nettowinst en neemt indien nodig passende maatregelen 9. levert tijdig financiële gegevens aan bij relevante partijen, zoals de belastingdienst, uitkeringsinstantie, bank of accountant, en controleert de terugkoppeling Werkproces 1.3 Profileren kappersbedrijf Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het kappersbedrijf op de competentie markt te profileren. criteria 1. stelt een bedrijfsprofiel en huisstijl op die passen bij de gewenste uitstraling en imago van het bedrijf, toont daarbij lef en ondernemersgeest 2. bedenkt acties en maakt wervende reclame, kiest hiervoor bij de doelgroep passende (digitale) communicatiemiddelen zoals huis-aan-huisbladen, social media etc. 3. kiest een effectieve combinatie van de marketinginstrumenten prijs, plaats, product en promotie 4. stemt activiteiten op het gebied van reclame, PR en promotionele acties goed op elkaar af 5. presenteert zich op onderscheidende en creatieve wijze aan (potentiële) klanten 6. bouwt pro-actief een strategisch netwerk op (bijv. collega-ondernemers, ondernemers- en brancheverenigingen) en werkt waar mogelijk effectief samen met andere ondernemers 7. bewerkstelligt mond-tot-mondreclame door een klantgerichte service en een kwalitatief goed product te leveren en bouwt een klantenkring op 8. signaleert en benut kansen, volgt actief marktontwikkelingen, luistert goed naar klanten en springt in op trends, stelt zo nodig bedrijfsdoelen bij Werkproces 1.4 Vormgeven inkoop- en verkoopbeleid Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het inkoop- en competentie verkoopbeleid te ontwikkelen en uit te voeren, zodat de continuïteit van het kappersbedrijf gewaarborgd is. criteria 1. vergelijkt nauwgezet producten op kwaliteit, eigenschappen en toepassingsmogelijkheden, maakt een zakelijke afweging op prijs en kwaliteit 2. maakt een duidelijke keuze in merk en type producten, passend bij het imago van het bedrijf 3. toont goede onderhandelingsvaardigheden en maakt onder andere gunstige prijsafspraken 4. stelt verkoopprijzen vast op grond van de kostprijscalculatie en een reële winstmarge, toont daarbij marktconform commercieel inzicht 5. presenteert de producten op aantrekkelijke wijze en zorgt dat de kapsalon een goede uitstraling heeft AO Consult, Tilburg 18

19 6. communiceert intern duidelijk hoe met de voorraad omgegaan moet worden en hoe de behandelingen/producten verkocht en aangeprezen dienen te worden 7. herkent kansrijke situaties voor verkoop en benut deze effectief 8. evalueert periodiek de verkoopprijzen/tarieven op grond van bestede uren, gebruikte materialen en marktontwikkelingen en stelt deze zo nodig bij Werkproces 1.5 Vormgeven kwaliteit-, arbo- en milieubeleid Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het beleid voor de competentie onderneming op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu te ontwikkelen en uit te voeren. criteria 1. ontwikkelt duidelijke richtlijnen voor medewerkers op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu, houdt rekening met de geldende wet- en regelgeving (o.a. arbocatalogus) 2. schaft bijv. goed en veilig kappersgereedschap, producten, (persoonlijke) beschermingsmiddelen en inventaris aan 3. creëert kwaliteits- en veiligheidsbewustzijn bij medewerkers, informeert hen bijv. over risico s van bepaalde producten en de kwaliteits- en veiligheidseisen 4. initieert en voert verbetervoorstellen uit ten behoeve van het verhogen van de kwaliteit en veiligheid Werkproces 1.6 Vormgeven personeelsbeleid Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze personeelsbeleid te competentie ontwikkelen en uit te voeren. criteria 1. houdt rekening met de CAO voor het kappersbedrijf en de geldende wet- en regelgeving en formuleert desgewenst (aanvullende) heldere arbeidsvoorwaarden 2. maakt een realistische keuze in doorgroeimogelijkheden voor de medewerkers en stelt duidelijke loonschalen vast 3. maakt op basis van beschikbare feiten een rationele inschatting van de personeelsbehoefte 4. stelt een helder en realistisch huishoudelijk reglement op voor de medewerkers, bijv. m.b.t. werktijden, arbeidsomstandigheden etc. 5. communiceert op duidelijke wijze diverse relevante (beleids)zaken naar medewerkers en bewerkstelligt medeverantwoordelijkheid en loyaliteit Werkproces 1.7 Werven en selecteren medewerkers Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze medewerkers voor de competentie kapsalon te werven en selecteren. criteria 1. stelt tijdig wervende personeelsadvertenties op, die kandidaten aanspreekt die passen bij het kappersbedrijf 2. vraagt in sollicitatiegesprekken goed door naar competenties en specifieke eigenschappen en verstrekt relevante informatie over het bedrijf 3. kiest geschikte kandidaten die passen in het team en die de samenwerking en het kappersbedrijf versterken AO Consult, Tilburg 19

20 4. maakt heldere afspraken met nieuwe medewerkers en zorgt voor duidelijke arbeidsovereenkomsten 5. meldt nieuwe medewerkers tijdig aan bij relevante instanties zoals de belastingdienst en het UWV Werkproces 2.1 Aansturen medewerkers Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze leiding te geven aan de competentie medewerkers binnen de kapsalon. criteria 1. communiceert duidelijk de visie en het bedrijfsconcept naar medewerkers 2. bewaakt de planning zorgvuldig en lost problemen in de planning effectief op, toont daarbij stressbestendigheid 3. verdeelt en delegeert taken effectief, houdt daarbij rekening met de kwaliteiten van de medewerkers en instrueert hen duidelijk 4. organiseert en voert regelmatig gestructureerd teamoverleg, bespreekt relevante zaken en biedt ruimte voor inbreng van medewerkers 5. haalt het maximale uit de medewerkers: stimuleert, motiveert en daagt uit, geeft complimenten en ruimte voor initiatieven 6. houdt het overzicht op de werkuitvoering en evalueert de werkzaamheden 7. bindt medewerkers aan het bedrijf door een prettige werkomgeving te creëren en medewerkers de mogelijkheid te bieden om zichzelf te ontwikkelen 8. schakelt, zonder het overzicht te verliezen, gemakkelijk tussen leidinggevende en uitvoerende taken 9. neemt de eindverantwoording voor de kwaliteit van de werkuitvoering binnen de kapsalon, controleert en corrigeert waar nodig 10. gaat vertrouwelijk om met persoonlijke informatie Werkproces 2.2 Voeren van functionerings-, beoordelings- en verzuimgesprekken Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze functionerings-, competentie beoordelings- en verzuimgesprekken te voeren. criteria 1. verzamelt actief informatie over het functioneren van de medewerkers via omzetcijfers, eigen observatie en collega s 2. bespreekt met medewerkers relevante punten zoals omzet, inzet, vaardigheden, etc., geeft de eigen mening open en eerlijk weer 3. stimuleert reflectie en ontwikkeling, vraagt goed door naar de mening van de medewerker en spiegelt waar nodig 4. geeft op positieve wijze feedback en staat zelf open voor feedback 5. benoemt realistische verbeterpunten voor de medewerker, maakt in overleg concrete ontwikkelafspraken en legt deze eventueel vast in een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) 6. neemt weloverwogen besluiten m.b.t. functiewijziging, beloning of ontslag en communiceert beslissingen helder naar betrokkenen 7. toont belangstelling voor zieke medewerkers en volgt wettelijke verplichtingen 8. maakt duidelijke afspraken over communicatie tijdens het verzuim en legt deze vast AO Consult, Tilburg 20

21 9. zorgt voor een spoedige re-integratie van medewerkers Werkproces 2.3 Verzorgen trainingen Omschrijving competentie criteria De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze professionele trainingen te verzorgen die bijdragen aan de vakbekwaamheid en professionaliteit van de medewerkers. 1. kiest (in overleg) geschikte onderwerpen voor trainingen (bijv. vaktechnisch, verkooptechnieken etc.), sluit hierbij aan op relevante ontwikkelingen en de scholingsbehoeften in de kapsalon 2. bereidt de training inhoudelijk goed voor, formuleert duidelijke doelen en maakt zich de kennis en vaardigheden op hoog niveau eigen 3. organiseert de training op praktische wijze: regelt tijdig de benodigdheden en eventueel modellen, maakt duidelijke werkbeschrijvingen, opdrachten etc. 4. stemt de opbouw van de training af op de (voor)kennis en vaardigheden van de deelnemers, geeft heldere uitleg en instructie en demonstreert didactische en vaktechnische vaardigheden op vakkundige wijze 5. houdt het overzicht, let erop of medewerkers het geleerde goed toepassen en onderbouwen, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen 6. leert medewerkers trainingen te verzorgen en begeleidt hen hierbij, geeft tips en positieve feedback 7. koopt zo nodig de juiste trainingen in bij externe partijen, passend bij de trainingsbehoeften in de kapsalon 8. geeft externe trainers duidelijke instructies over de gewenste leerdoelen en de voorwaarden waaraan de training dient te voldoen Werkprocesdoorsnijdende competenties Werkprocesdoorsnijdende competentie: Voorbeeldrol vervullen op sociaal-communicatief gebied Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze goede sociaalcommunicatieve vaardigheden te demonstreren en hierin te fungeren als competentie voorbeeld. criteria 1. communiceert duidelijk naar medewerkers de gewenste omgang met de klant (routing en benaderingswijze) en fungeert daarbij zelf als voorbeeld (zowel in de omgang met klanten als in de omgang met medewerkers) 2. zorgt voor een goede sfeer in de kapsalon en bewaakt de invulling van het gastheerschap door de medewerkers 3. ontvangt de klant gastvrij, zorgt dat deze zich (h)erkend en welkom voelt 4. stelt zich representatief en netjes op, verzorgt zich goed 5. stelt zich klantvriendelijk op, toont goede sociaal-communicatieve vaardigheden en kiest de juiste woorden en toon die de klant aanspreken AO Consult, Tilburg 21

22 6. bewerkstelligt klantenbinding en neemt de tijd voor een goed advies, kiest de juiste balans tussen geduld en aandacht en het eigen tijdschema 7. stelt zich omgevingssensitief op, zorgt dat hij voortdurend op de hoogte is van wat er speelt binnen de kapsalon 8. monitort de tevredenheid van de klanten en grijpt zo nodig op subtiele wijze in bij medewerkers om ontevredenheid te voorkomen 9. lost problemen op en handelt klachten over medewerkers netjes af, blijft vriendelijk en neemt de verantwoordelijkheid op zich Werkprocesdoorsnijdende competentie: Voorbeeldrol vervullen op vaktechnisch gebied Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze goede vaktechnische competentie vaardigheden te demonstreren en hierin te fungeren als voorbeeld. criteria 1. stelt zich actief op de hoogte van het modebeeld, kijkt daarvoor goed naar het straatbeeld, modebladen, televisie, etc., haalt hieruit de modelijn(en) en vertaalt deze naar draagbare kapsels passend bij het gekozen bedrijfsconcept 2. demonstreert passie voor het kappersvak 3. toont talent in de uitvoering van verschillende ontwerpen en haarbehandelingen, demonstreert daarbij goede vaktechnische vaardigheden 4. voert op zelfverzekerde wijze en met vaste hand ook niet standaard haarbehandelingen uit 5. adviseert medewerkers en fungeert als vraagbaak bij het toepassen van vaktechnieken, het geven van adviezen aan klanten, kapsels etc. 6. voert werkzaamheden uit conform de kwaliteits-, arbo- en milieueisen en fungeert daarin als voorbeeld 7. inspireert medewerkers tot het toepassen van en uitvoering geven aan specifieke trends en modelijnen 8. draagt actief kennis en ervaring over aan medewerkers en staat open voor feedback AO Consult, Tilburg 22