FINANCIEEL ECONOMISCH BEELD

Transcriptie

1 FINANCIEEL ECONOMISCH BEELD maart 2011

2 Productie: Gemeente Tilburg, Concernstaf Informatie: Phemi Coolen, tel.:

3 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Inleiding 5 2. Financieel beeld 5 3. Herijkingen 7 4. Risico's 8 5. Ontwikkeling woonlasten 10 Bijlagen: 1. Gehanteerde uitgangspunten A. Autonome ontwikkelingen 13 B. Nominale ontwikkelingen 14 C. Rente ontwikkelingen Specificatie en toelichting herijkingen Ontwikkeling RGI 27 3 FEB gemeente Tilburg

4 4 FEB gemeente Tilburg

5 Financieel Economisch Beeld FINANCIEEL ECONOMISCH BEELD Inleiding In het Financieel Economisch Beeld (FEB) wordt de financiële situatie voor het komende begrotingsjaar geraamd op basis van bestaand beleid. Op basis van ramingen van CPB, CBS en gegevens van het Ministerie van BZK en ontwikkelingen binnen de gemeente worden de bestaande budgetten herijkt. Dit resulteert in een meerjarige indicatie van de financiële ontwikkeling van de gemeente. Om in deze financieel zware tijden, waarin de gemeente wordt geconfronteerd met forse rijksbezuinigingen, een zo actueel mogelijk beeld te geven, is al rekening gehouden met de bekende gevolgen uit de decembercirculaire. Voor de prijsindex zijn de cijfers van het Centraal Plan Bureau (CPB) 2010, publicatiedatum 14 december 2010, gehanteerd. De financiële gevolgen voor de gemeente zijn voor zover nu bekend in beeld gebracht. Onbekend zijn nog eventueel financiële gevolgen die op de gemeente af zullen komen in het kader van het overdragen van diverse rijkstaken (Werk, Zorg en Jeugdzorg) en waarvoor binnen het Regeerakkoord wel reeds efficiencykortingen zijn ingeboekt. Daarnaast wordt ook de gemeente Tilburg geconfronteerd met de negatieve gevolgen van de economische crisis op de grondexploitatie. Om de tekorten structureel op te kunnen lossen, zullen ook hier scherpe keuzes moeten worden gemaakt. Onderstaand wordt allereerst het financieel beeld voor de komende periode toegelicht. Vervolgens wordt inzicht gegeven in de in dit FEB opgenomen herijkingen gerangschikt naar aard en gerubriceerd naar programma. Daarna worden de belangrijkste risico s in beeld gebracht die in de komende jaren voor de gemeente spelen. In de bijlagen wordt de raming van het financieel beeld nader onderbouwd (bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten en bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen) en is (bijlage 3) de actuele prognose van de ontwikkeling van de Reserve Grootschalige Investeringswerken (RGI) opgenomen. 2. Financieel beeld Uitgangspositie voor het financieel beeld vormen de cijfers van de door uw raad vastgestelde Programmabegroting 2011 (incl. actualisering) en de structurele doorwerking van het Eindejaarsbericht 2010 naar 2012 en volgende jaren. Voor nadere toelichting verwijzen wij naar genoemde stukken. Bij de behandeling van de Programmabegroting 2011 is aangegeven dat de ombuigingsopgave voor structureel minimaal 38,9 miljoen bedraagt met daar bovenop nog een verwachte efficiencykorting op nieuwe taken van minimaal 1,25 miljoen. Net voor de behandeling van de Programmabegroting 2011 in de raad, heeft het Rijk aangegeven dat bij de financiële uitwerking van het Regeerakkoord richting Gemeentefonds een (reken)fout is gemaakt. De korting die het Rijk op het Gemeentefonds door zal voeren bedraagt structureel geen 1,24 miljard doch 1,63 miljard. Voor Tilburg betekent dit een extra korting van circa 4,5 miljoen. Het structurele tekort in 2015 in de begroting - waarvan bij de behandeling van de Programmabegroting 2011 reeds melding is gemaakt richting raad - kwam hierdoor uit op ruim 44 miljoen. Eind december 2010 heeft een eerste doorrekening van de decembercirculaire Gemeentefonds plaatsgevonden. Hieruit kwam een forse bijstelling van het structureel te bezuinigen bedrag naar voren waardoor dit opliep tot ruim 53 miljoen. De raad is middels brief d.d. 21 december 2010 van de geactualiseerde omvang van deze structurele bezuinigingstaakstelling op de hoogte gebracht. 5 FEB gemeente Tilburg

6 Financieel Economisch Beeld De toename van het structurele tekort van 44,65 miljoen naar 53,375 miljoen kan als volgt worden gespecificeerd: (bedragen x 1 miljoen) Structurele ombuigingsopgave 44,650 Ontwikkeling algemene uitkering 1,300 Verlaging budget maatschappelijke stages 0,125 Normering lokaal inkomensbeleid 0,500 Selectieve en gerichte schuldhulpverlening 0,250 Bodemsanering 0,700 Vermindering politieke ambtsdragers 1,350 Hogere bezuiniging Participatiebudget 4,500 Structurele bezuinigingstaakstelling 53,375 In het voorliggende financieel economisch beeld is de decembercirculaire van het Gemeentefonds doorgerekend waarbij rekening is gehouden met verwachte ontwikkelingen in 2012, zoals aantal inwoners, aantal bijstandsgerechtigden, WOZ-waarden, aantal woonruimten ed. Daarnaast zijn op basis van de CPB cijfers van december 2010 de nominale ontwikkelingen herijkt. Verder zijn budgetten bijgesteld op basis van autonome ontwikkelingen waarin enkele mutaties voor de jaarschijf 2015 zijn opgenomen. Dit alles resulteert in een indicatie van de meerjarige financiële ontwikkeling van de gemeente die uitkomt op een tekort in 2015 van bijna 50 miljoen. Om te komen tot een indicatie van het meerjarig geactualiseerd financieel beeld worden de op dit moment bekende herijkingen (> ,-) toegevoegd. Herijkingen betreffen financiële consequenties (zowel positief als negatief) van exogene factoren; deze zijn dus niet beïnvloedbaar. (V = voordeel, N = nadeel) (bedragen x 1.000,-) Programmabegroting 2011 N N N N Structurele doorwerking Eindejaarsbericht 2010 N 51 N 42 N 33 N 33 Uitgangspositie t.b.v. FEB N N N N Totaal herijkingen N N N N Indicatie meerjarig financieel beeld N N N N Overige maatregelen Regeerakkoord Korting Participatiebudget N N N N Rijksbezuinigingen overige specifieke doeluitkeringen Decentralisatie Werk (efficiencykorting 950 mln.) Decentralisatie Zorg (efficiencykorting 140 mln.) Decentralisatie Jeugdzorg (efficiencykorting 300 mln.) PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM Korting fraudebestrijding PM PM PM PM Overige efficiencykortingen PM PM PM PM Indicatie ombuigingsopgave N N N N De indicatie van de meerjarige ombuigingsopgave ontwikkelt zich van 23,5 miljoen in 2012, 31,8 miljoen in 2013, 37,8 miljoen in 2014 naar 49,7 miljoen in Dit 6 FEB gemeente Tilburg

7 Financieel Economisch Beeld meerjarig tekort komt daarmee ruim 3,0 miljoen lager uit dan het in het kader van de heroverweging gehanteerde uitgangspunt van een tekort van 53 miljoen. Dit lagere tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door het accres ("trap op") voor 2012 (voordelig 4 mln.), doorrekening aantal inwoners e.d. (voordelig 1,1 mln.), raming nominale ontwikkelingen 2012 (nadelig 2,8 mln.) en verwerking autonome ontwikkelingen (voordelig 1 mln.). Bij de berekening van de omvang van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds is er rekening mee gehouden dat - zoals het er nu naar uitziet - de normeringsystematiek ('trap op - trap af') met ingang van 2012 wordt hersteld nadat deze, ten gevolge van de economische crisis in de afgelopen jaren, buiten werking was gesteld. Dit betekent dat gemeenten middels het Gemeentefonds vanaf 2012 weer mee zullen gaan delen zowel in de extra uitgaven op de rijksbegroting als in de bezuinigingen. In het hier gepresenteerde meerjarig tekort wordt rekening gehouden met de structurele bezuiniging (eenmalige korting) op het Gemeentefonds van 1,63 miljard. De extra uitgaven op de rijksbegroting, die zich vertalen in het accres op het Gemeentefonds, zijn alleen voor het jaar 2012 meegenomen aangezien het accres voor latere jaren nog uiterst onzeker is. Ontwikkelt de economie zich minder rooskleurig dan nu wordt aangenomen, moet het Rijk in de komende jaren misschien nog meer gaan bezuinigen met een neerwaartse bijstelling van het accres tot gevolg. Maar mocht het Rijk de aangekondigde bezuinigingen de komende jaren niet gerealiseerd krijgen, dan zouden de accressen juist weer omhoog kunnen gaan. Anders gezegd: mogelijke effecten van de groei van de rijksbegroting voor de jaren 2013 e.v. zijn niet in voorgaand financieel beeld verwerkt. Hiertegenover staat ook dat er geen rekening is gehouden met nominale ontwikkelingen (loon- en prijsontwikkelingen) voor betreffende jaren. Voor de volledigheid wordt hierbij vermeld dat bij een gemiddelde loon-/prijsontwikkeling van > 1,5% per jaar er voor gemeenten een verlies van koopkracht optreedt aangezien in het accres hier vooralsnog een vergoeding van 1,5% is opgenomen. Bovendien vloeit een deel van het accres weg naar de groei van de gemeente (semi-autonoom). 3. Herijkingen Het totaal van de herijkingen kan als volgt worden gerangschikt: Herijkingen (x 1.000,-) (V=Voordeel, N=Nadeel) Algemene uitkering N N N N Nominale herijkingen N N N N Nominale bijstelling opbrengst OZB V 506 V 511 V 516 V 522 Autonome en semi-autonome ontwikkelingen 0 N 5 V 46 V 997 Stelpost overige ontwikkelingen N 500 N 500 N 500 N 500 Totaal herijkingen N N N N Herijkingen binnen de Algemene uitkering komen voort uit de Decembercirculaire 2010 en autonome ontwikkelingen binnen onze gemeente (aantal inwoners, bijstandsgerechtigden, WOZ-waarden). Nominale herijkingen en bijstelling opbrengst OZB zijn berekend op basis van consistente uitgangspunten ten aanzien van te hanteren indexcijfers. Autonome en semiautonome ontwikkelingen komen voort uit bijstelling van het aantal inwoners en woonruimten. Aangezien er bij de actualisering van het financieel beeld in het FEB alleen herijkingen > ,- worden meegenomen, wordt er - conform consistente gedragslijn - voor overige herijkingen die eerst in het begrotingstraject naar voren komen, een stelpost opgenomen. 7 FEB gemeente Tilburg

8 Financieel Economisch Beeld De herijkingen vallen als volgt binnen de programma's: Herijkingen (x 1.000,-) (V=Voordeel, N=Nadeel) Onderwijs en jeugd N 64 N 64 N 64 V 364 Zorg en welzijn N 399 N 399 N 399 N 399 Armoedebeleid N 93 N 93 N 93 N 93 Arbeidsmarktbeleid N 16 N 16 N 16 N 16 Verkeer en vervoer N 21 V 18 V 38 N 138 Milieu N 5 V 4 V 9 N 94 Water, natuur en landschap N 14 V 13 V 26 N 95 Dienstverlening, belastingen en tarieven V 546 V 471 V 489 V Algemene middelen en interne dienstverlening N N N N Totaal herijkingen N N N N In bijlage 2 worden de herijkingen nader gespecificeerd en toegelicht onderverdeeld naar programma. 4. Risico's Onderstaand zijn de belangrijkste financiële risico s voor de komende jaren uitgewerkt. Hierbij is een schatting gegeven van de mogelijke positieve en negatieve budgettaire invloed die deze risico s hebben. Voor een deel zijn deze risico s beleidsmatig beïnvloedbaar. Gezien de financiële verwachtingen zal er op deze risico s actief beleid nodig zijn. Realisering bezuinigingen Bij de Programmabegroting 2011 is besloten tot bezuinigingen en ruimtescheppende maatregelen met een structureel voordelig effect van in totaal 21,1 miljoen. Bij het opstellen van de Uitvoeringsbegrotingen 2011 is geconcludeerd dat nagenoeg alle bezuinigingen voor de jaarschijf 2011 gerealiseerd zullen worden. Realisatie voor de jaren 2012 e..v. is de taakstelling doch dient ten aanzien van sommige bezuinigingen nog nader geconcretiseerd te worden waardoor dit als een risico kan worden gezien. (Financieel risico: Omvang risico niet in te schatten, wel/niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Gesloten exploitaties Zowel binnen de grondexploitatie, ten gevolge van het fors achterblijven van geplande grondverkopen, als binnen de parkeerexploitatie mede ten gevolge van een lagere bezetting en ook binnen de gebouwenexploitatie door o.a. leegstand zien we toenemende financiële risico's ontstaan. (Financieel risico: Omvang risico niet in te schatten, wel/niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Aantal bijstandsgerechtigden ( ) Ten opzichte van de uitkeringsaantallen per wordt in 2011 een bestandsafname van 48 verwacht. Een aantal in 2010 in gang gezette crisismaatregelen werkt namelijk in 2011 nog door met als gevolg per saldo een verwachte bestandsdaling in Voor 2012 worden vooralsnog geen budgettaire consequenties voorzien. De aanpassing voor 2011 zal worden gemeld in het Voorjaarsbericht Daarnaast zijn er ten aanzien van een aantal gemeentelijke inkomsten concrete risico's te benoemen. 8 FEB gemeente Tilburg

9 Financieel Economisch Beeld Bouwvergunningen ( ) Vanaf 2010 worden duidelijk minder opleveringen nieuwbouwwoningen verwacht aangezien er vanaf midden 2008 weinig nieuwe projecten zijn gestart. In dit FEB is er van uitgegaan dat op termijn de woningbouwproductie weer aan zal trekken. Rekening is gehouden met een geleidelijke groei naar nieuwbouwwoningen per jaar vanaf 2014 (zie bijlage 1). Mogelijke gevolgen voor bouwaanvragen met betrekking tot de overige categorieën, zijn nu nog niet in te schatten. Binnen de huidige systematiek waarbij de tarieven 100% kostendekkend zijn, worden nadelen rechtstreeks verrekend binnen de tarieven waardoor deze verder zullen stijgen. (Financieel risico: Omvang nadelig risico niet in te schatten, wel/niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Belastingheffingen ( ) Bij lagere aantallen woningen daalt ook de opbrengst OZB. Per 100 woningen betekent dit een opbrengstenderving van ongeveer ,-. (Financieel risico: Omvang nadelig risico niet in te schatten, niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Algemene uitkering ( ) Bij de berekening van de algemene uitkering is uitgegaan van een prognose van woningen per Het werkelijk aantal woningen per is Als het aantal woningen achterblijft bij de prognose moet rekening worden gehouden met een nadeel van ,- per 100 woningen. (Financieel risico: Omvang risico niet in te schatten, niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Nominale ontwikkelingen ( ) In het voorliggende FEB zijn de indexcijfers van het CPB van december 2010 gehanteerd. De eerstvolgende raming van het CPB verschijnt in april 2010 en zal de basis zijn voor de Programmabegroting Voor 2012 is een stelpost prijsontwikkeling opgenomen van 1,5%. Een aanpassing van 0,5% heeft een effect van 0,4 miljoen. De huidige CAO heeft een looptijd tot 1 juni Voor 2012 is een stelpost loonontwikkeling opgenomen van 1,5% gebaseerd op het pbbp. Een verdere loonstijging van 1% zal leiden tot een nadelig effect van 1,1 miljoen. (Financieel risico: Omvang risico niet in te schatten, niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Schuldhulpverlening ( ) De nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening staat nog steeds op de nominatie ingevoerd te worden. De vraag is alleen wanneer dit plaats zal gaan vinden; het voorstel moet nog behandeld worden in de Tweede Kamer. De invoering van de wet heeft voor Tilburg vooral consequenties bij het beslissen. Er moeten individuele beschikkingen over de toelating tot schuldhulpverlening afgegeven worden met mogelijkheid tot bezwaar/beroep. Dit is nieuw voor Tilburg. Verder is preventie en nazorg genoemd als voorziening in de wet. Voor een groot gedeelte voldoet de gemeente hier al aan. Nazorg is nog wel een aandachtspunt. Het eerste wetsontwerp ging uit van een brede toelating tot schuldhulpverlening; de huidige staatssecretaris heeft dit ingeperkt tot de doelgroep zoals de gemeente deze zelf benoemd. Dit laatste betekent een beperking van het risico voor de gemeente. Daarnaast ontstaat per 2012 een capaciteitsrisico omdat de tijdelijke financiering vanuit het Rijk van 7,5 fte tijdelijke formatie schuldhulpverlening komt te vervallen. (Financieel risico: N 0,7 miljoen structureel v.a. 2012, wel beleidsmatig beïnvloedbaar) Wet Werken naar vermogen ( ) Het kabinet heeft in het Regeerakkoord 2010 aangekondigd de WWB, WIJ, Wsw en Wajong te willen bundelen tot één integrale regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt: de Wet Werken naar vermogen. Het kabinet streeft naar een ingangsdatum van 1 januari Uitgangspunt van deze wet is dat in beginsel iedereen betaald werk verricht, waarbij het gebrek aan verdiencapaciteit door middel van loondispensatie wordt aangevuld. Hoe de nieuwe wetgeving er precies uit komt te zien en wat de exacte (financiële) gevolgen zijn voor bijvoorbeeld de SW en de ontwikkeling van het gemeentelijk Werkbedrijf is vooralsnog 9 FEB gemeente Tilburg

10 Financieel Economisch Beeld onduidelijk. Vanuit VNG, G32 en Divosa loopt een sterke lobby om in ieder geval voldoende beleidsvrijheid en middelen mee te krijgen in deze regeling. (Financieel risico: Omvang risico niet in te schatten, wel/niet beleidsmatig beïnvloedbaar) Algemene uitkering ( ) Met ingang van 2013 is een gewijzigde verdeling van het Gemeentefonds voorzien. Onderzoek om de richting en reikwijdte van de aanpassingen te bepalen is in 2010 van start gegaan. De gevolgen hiervan kunnen substantieel zijn. Bovendien is de ontwikkeling van de verdeelmaatstaven binnen Tilburg ten opzichte van de landelijke ontwikkeling een onzekerheidsfactor. Met name de waarde van de (niet)woningen zijn op dit moment moeilijk in te schatten omdat ze erg afhankelijk zijn van de toekomstige economische ontwikkelingen. In afwachting van te maken beleidskeuzes met betrekking tot de vormgeving van de afbouw van de inburgeringsmiddelen, kan er bij de decembercirculaire nog geen duidelijkheid worden gegeven over de beschikbare budgetten voor de uitvoeringskosten inburgering voor de jaren 2012 en In de Meicirculaire 2011 zal daarover nadere informatie worden gegeven. (Financieel risico: Omvang structureel risico niet in te schatten, wel/niet beleidsmatig beïnvloedbaar) 5. Ontwikkeling woonlasten De ontwikkeling van de woonlasten komt bij het opstellen van de Programmabegroting 2012 aan de orde. Bij de actualisering van de Programmabegroting 2011 zijn de woonlasten becijferd op 545,13 voor een gemiddelde woning. Een stijging van 2,16% ten opzichte van Tilburg staat hierdoor op de 34 e plaats qua laagste woonlasten van de grote gemeenten (zie Coelo rapport: Belastingoverzicht 35 grote gemeenten 2011) en op de laagste plaats van de gemeenten. Bij de bepaling van de tarieven 2012 zal rekening worden gehouden met de stand van de egalisatiereserves. Zowel de egalisatiereserve afvalstoffenheffing als de egalisatiereserve rioolrechten kennen op dit moment een positieve stand (inclusief effecten Eindejaarsbericht 2010 en rentetoevoeging 2011) van respectievelijk ,- en ,-. Deze bedragen kunnen worden ingezet voor tariefsmatiging in de komende jaren. 10 FEB gemeente Tilburg

11 Bijlagen 11 FEB gemeente Tilburg

12 12 FEB gemeente Tilburg

13 Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten A. Autonome ontwikkelingen Met betrekking tot de ontwikkeling van het aantal inwoners kan uitgegaan worden van de prognosecijfers uit de Bevolkingsprognose gemeente Tilburg van augustus Een nieuwe prognose wordt eerst in het voorjaar van 2011 verwacht. Het definitieve aantal inwoners per 1 januari 2011 is inmiddels bekend en bedraagt Voor wat betreft de ontwikkeling van het aantal woonruimten is uitgegaan van de definitieve aantallen per Vanaf 2010 worden duidelijk minder opleveringen verwacht aangezien er vanaf midden 2008 weinig nieuwe projecten zijn gestart. Daarom wordt voor 2010 vooralsnog uitgegaan van een oplevering van 400 woningen en voor 2011 van een oplevering van 500 woningen. In 2012 zullen naar verwachting een aantal grote projecten opgeleverd gaan worden (o.a. Havenmeester, Lochtstraat, Tilburg Noord) en wordt uitgegaan van een oplevering van 800 woningen. Er van uitgaande dat op termijn de woningbouwproductie toch weer aan zal trekken wordt uitgegaan van een geleidelijke groei naar nieuwbouwwoningen per jaar (900 in 2013 en met ingang van 2014 weer jaarlijks nieuwbouwwoningen). Het aantal van per jaar komt overeen met de afgesproken taakstelling en behoefteprognose. Daarnaast wordt rekening gehouden met verwachte onttrekkingen (sloop) aan de woningvoorraad van 100 woningen per jaar. De volgende aantallen worden gehanteerd: Jaar Aantal inwoners Aantal woningen Capaciteit bijzondere woongebouwen Aantal wooneenheden Aantal recreatiewoningen ) ) ) Definitieve aantallen per ) Definitief aantal per FEB gemeente Tilburg

14 Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten B. Nominale ontwikkelingen Algemeen De nominale uitgangspunten ten behoeve van het jaar 2012 zijn gebaseerd op de meest recente raming van het Centraal Planbureau (CPB)(Nieuwsbrief van december 2010). De eerstvolgende raming verschijnt in april Per onderdeel worden de uitgangspunten aangegeven. Lonen Gemeente Tilburg Ontwikkeling pensioenpremie/fpu-premie Per 1 augustus 2010 heeft pensioenfonds APB een tijdelijke herstelopslag ingevoerd omdat het pensioenfonds ten gevolge van de lage rente niet langer vóór, maar op schema ligt met het ingediende herstelplan. Deze ontwikkeling heeft geresulteerd in een besluit om de premie tijdelijk te verhogen met 1%-punt tot 21,6%. 70% van deze premie wordt betaald door de werkgever, 30% is voor rekening van de werknemer. Het bestuur van het VUT-fonds heeft daarnaast besloten de FPU-premie met ingang van 1 augustus 2010 met 0,3% te verlagen. Door deze verlaging wordt de overgangspremie, waarvan de FPU-premie een onderdeel vormt, per 1 augustus 2010 verlaagd naar 3,7% van het inkomen. De werkgever betaalt hiervan 1,45%, de werknemer 2,25%. Omdat het ABP een kostendekkende premie hanteert, gaat de premie per 1 januari 2011 met 0,1% omhoog in verband met gestegen kosten. De tijdelijke herstelopslag van 1% blijft gehandhaafd. De premie voor ouderdoms- en nabestaandenpensioen bedraagt op 1 januari ,4%. De werkgever betaalt 14,985%. Bij het bepalen van de premie houdt ABP ook rekening met de prognoses omtrent de levensverwachting van Nederlanders. De toename van de levensverwachting zal de premie doen stijgen. De premieverhoging zal op 1 april 2011 worden doorgevoerd, maar wel op een zodanige wijze dat de voor het hele kalenderjaar benodigde stijging van de premie in de resterende negen maanden wordt gerealiseerd. Daarnaast bekijkt het bestuur van ABP begin 2011, op basis van de stand van de dekkingsgraad eind 2010, opnieuw of het pensioenfonds voldoende financieel herstel heeft laten zien en of eventueel aanvullende maatregelen nodig zijn. Loonkosten Voor 2010 wordt uitgegaan van de navolgende loonkostenstijging: - Eenmalige uitkering CAO /- 0,50 % - CAO : verhoging EJU met 0,5% (tot 5,5%) + 0,50 % - CAO : eenmalige uitkering van 1% + 1,00 % - Verhoging pensioenpremie per 1 augustus ,18 % - Verlaging overgangspremie per 1 augustus /- 0,05 % - Verhoging drempel EJU + 0,22 % - Ontwikkeling overige sociale lasten 2010 (incl. afronding) + 0,00 % + 1,35 % Voor 2011 wordt uitgegaan van de volgende loonkostenstijging: - Eenmalige uitkering CAO /- 1,00 % - CAO : 1% uitkering omzetten in structurele component + 1,00 % - CAO : verhoging met 0,5% per 1 januari ,50 % - CAO : verhoging EJU met 0,5% (tot 6,0%) + 0,50 % - Raming: + 1,5% per 1 juni ,87 % - Ontwikkeling sociale lasten 2011 (incl. afronding) + 0,23 % + 2,10 % 14 FEB gemeente Tilburg

15 Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten De huidige CAO loopt af per 1 juni Voor de loonontwikkeling vanaf 1 juni 2011 wordt de nullijn gehanteerd en enkel een inflatievergoeding geraamd. Conform de huidige methodiek wordt hiervoor de pbbp gevolgd. Met betrekking tot de overige sociale lasten zijn onder meer de volgende ontwikkelingen van belang. De inkomensafhankelijke ZVW-premie stijgt in 2011 met 0,7% tot 7,75%. Hiertegenover daalt de Aof (Arbeidsongeschiktheidsfonds)-premie met 0,6% tot 5,1%. De loonkostenstijging voor 2012 wordt vooralsnog geraamd op + 1,50%. Dit percentage is gelijk aan de pbbp. Lonen FEB Programmabegroting 2011 actualisering Verschil t.o.v. actualisering ,35 1,35* ,10 2,40 -/- 0, ,50 + 1,50 Totaal + 1,20 * percentage is inclusief 0,2% i.v.m. verhoging drempelbedrag EJU Prijzen Uitgangspunt is dat de indicator met betrekking tot het Gemeentefonds, de prijsmutatie Bruto Binnenlands Product (pbbp), ook gevolgd wordt voor de compensatie naar de diensten. Op basis van de Septembercirculaire 2010/MEV 2011 is bij de Programmabegroting 2011 Actualisering uitgegaan van + 2,0% voor 2010 en + 2,0% voor Ondanks het feit dat in de algemene uitkering geen bijstelling van het accres over 2010 en 2011 plaatsvindt, wordt het uitgangspunt van compensatie richting diensten toch gehanteerd. Op basis van de meest recente ramingen van het CPB van december 2010 bedraagt het percentage voor zowel 2010 als ,50%. Het percentage 2011 wordt vooralsnog ook gehanteerd voor Prijzen FEB Programmabegroting 2010 actualisering Verschil t.o.v. actualisering ,50 2,00 -/- 0, ,50 2,00 -/- 0, ,50 + 1,50 Totaal + 0,50 Tarieven OZB Met ingang van het begrotingsjaar 2008 schrijft het Rijk niet langer een maximale tariefstijging voor. Omdat zowel de algemene uitkering als onze kostenramingen gebaseerd zijn op de prijsindex Bruto Binnenlands Product (pbbp) is er bij het opstellen van de Programmabegroting 2008 voor gekozen deze index met ingang van 2008 ook voor de stijging OZB te hanteren. Op basis van de meest recente ramingen van het CPB van december 2010 bedraagt het percentage voor ,50%. Het percentage 2011 wordt vooralsnog ook gehanteerd voor Naast de reguliere indexering voor inflatie stijgt de OZB opbrengst op basis van het Coalitieakkoord met 3% extra vanaf Overige tarieven Bij de actualisering Programmabegroting 2011 is de doorwerking in de tarieven niet meer bijgesteld. Bij de bepaling van de tariefstijging 2012 wordt wel rekening gehouden met de bijstelling uit deze actualisering. Op basis van de meest recente ramingen van het CPB van december 2010 dient voor 2012 uitgegaan te worden van een tariefsaanpassing van + 2,25% ( ,75%, % en ,50%). 15 FEB gemeente Tilburg

16 Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten Consumenten prijsindex Op basis van het MEV 2011 zijn de percentages als volgt: ,20%, ,25% en ,50%. De meest recente raming van het CPB van december 2010 geeft de navolgende percentages: ,25% en ,50 %. Dit laatste percentage wordt ook voor 2012 gehanteerd. Gesubsidieerde Instellingen Vanaf 2007 vindt indexering van de subsidies plaats middels één percentage. Dit percentage wordt berekend door het gewogen gemiddelde te nemen van de loon- en prijsstijgingen voor de collectieve sector zoals deze gepubliceerd worden in het CEP/MEV. In de loop van het begrotingsjaar vinden geen tussentijdse mutaties meer plaats. Wel wordt de structurele doorwerking verdisconteerd in het percentage van het volgende jaar. Voor de prijsstijging wordt de prognose van de prijs overheidsconsumptie netto materieel (IMOC) gehanteerd. Voor de loonstijging wordt uitgegaan van de prijs overheidsconsumptie beloning werknemers. Het gewogen gemiddelde wordt bepaald door de loonmutatie voor 65% en de prijsmutatie voor 35% mee te nemen. Jaarlijks wordt bezien of bijstelling van de wegingsfactoren nodig is. Op basis van het MEV 2011 is bij de Programmabegroting 2011 Actualisering uitgegaan van een gewogen percentage van + 1,83% voor 2010 en + 2,26% voor Op basis van de ramingen van december 2010 zijn de percentages als volgt: prijs overheidsconsumptie netto materieel + 1,25% + 2,75% - prijs overheidsconsumptie beloning werknemers + 2,50% + 0,75% - gewogen percentage + 2,06% + 1,45% Omdat het CPB voor 2012 nog geen ramingen heeft gepresenteerd, wordt ook voor deze index het pbbp van 1,5% gehanteerd. Gesubsidieerde instellingen FEB Programmabegroting 2011 actualisering Verschil t.o.v. actualisering ,06 1,83 + 0, ,45 2,26 -/- 0, ,50 + 1,50 Totaal + 0,92 Gemeenschappelijke regelingen Voor de nominale compensatie van de gemeenschappelijke regelingen wordt in principe dezelfde systematiek gehanteerd als voor de gemeentelijke budgetten. Per gemeenschappelijke regeling / samenwerkingsverband kan echter sprake zijn van maatwerk. 16 FEB gemeente Tilburg

17 Bijlage 1: Gehanteerde uitgangspunten C. Rente Omslagrente De interne rentevoet is met ingang van de begroting 2007 verlaagd naar 4,5%. Sinds het ABC is vastgesteld dat de voordelen die voortvloeien uit een lagere geraamde omslagrente dan het vastgestelde rentepercentage van 4,5% ten gunste van de RGI komen. Het berekende omslagpercentage voor 2012 is becijferd op 3,47%. Bij de actualisering van de begroting 2011 bedroeg het omslagpercentage 3,26%. Oorzaak van deze stijging zijn de hoger geraamde marktrentepercentages. De interne rentevoet ten behoeve van de diensten blijft gehandhaafd op 4,5%. Rentegegevens (in procenten) FEB Programmabegroting 2011 actualisering Verschil t.o.v. actualisering Kort geld 1,95 1,40 + 0,55 Lang geld 3,50 2,80 + 0,70 Berekende 3,47 3,26 + 0,21 omslagrente Interne rentevoet 4,50 4,50 - Rente ontwikkelingen Als de lange rente (5 jaars leningen) stijgt tot boven de 5% en de korte rente net onder of boven de 4% uitkomt dan loopt het rente-omslagpercentage op tot rond de 4%. Er zijn verwachtingen dat er potentieel inflatiegevaar is en dat de ECB moet gaan bijsturen door de rente te gaan verhogen. Dit zou er op kunnen duiden dat de marktrentes zouden kunnen stijgen en dat een scenario waarbij het rente-omslagpercentage boven de 4% uitkomt reëel wordt. Overigens kan nog opgemerkt worden dat er een opwaarts effect ontstaat op het rente omslagpercentage bij tegenvallende investeringen wanneer de geraamde marktrente lager is dan het berekende rente omslagpercentage. Omgekeerd zal er een drukkend effect ontstaan op het rente omslagpercentage bij tegenvallende investeringen wanneer de geraamde marktrente hoger is dan het berekende rente omslagpercentage. 17 FEB gemeente Tilburg

18 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen De navolgende informatie is gerangschikt naar de programma's uit de programmabegroting. (x 1.000,-) 1.2. Onderwijs en Jeugd Onderwijshuisvesting, kapitaallasten jaarschijf 2015 V 428 Nominale ontwikkeling leerlingenvervoer N 64 N 64 N 64 N 64 Totaal N 64 N 64 N 64 V 364 Onderwijshuisvesting, kapitaallasten jaarschijf 2015 De meerjarige doorrekening van de kapitaallasten voor onderwijshuisvesting levert in 2015 een voordeel op van ,- ten opzichte van Nominale ontwikkeling leerlingenvervoer Voor de vervoersvoorziening wordt de NEA index van het voorgaande jaar gehanteerd. Voor 2011 is deze index 3,2%. Het begrote bedrag van de programmakosten leerlingenvervoer voor 2011 en volgende jaren is 2 miljoen. De nominale ontwikkeling is 3,2% zijnde , Zorg en Welzijn GGD Hart voor Brabant, nominale ontwikkeling N 87 N 87 N 87 N 87 Nominale ontwikkeling Wonen, Vervoer, Rolstoelen N 312 N 312 N 312 N 312 Totaal N 399 N 399 N 399 N 399 GGD Hart voor Brabant, nominale ontwikkeling Op grond van de Voorjaarsnota 2011 van de GGD waarin de uitgangspunten voor de begroting 2012 zijn opgenomen, wordt voor verhoging van de inwonersbijdrage vanwege nominale ontwikkelingen een nadeel van ,- opgenomen. De voorjaarsnota van de GGD moet nog in college en raadscommissie Maatschappij worden behandeld en daarna nog door het Algemeen Bestuur van de GGD worden vastgesteld. Nominale ontwikkeling Wonen, Vervoer, Rolstoelen De uitgaven voor Wonen, vervoer en rolstoelen zijn afhankelijk van de tarieven van externe partners. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de volgende componenten: De index voor woonvoorzieningen is een mix van de prijs- en een looncomponent. Door het CPB wordt niet langer een index van nieuwbouw gepubliceerd, maar is wel een actueel inzicht gegeven in de kostentoename voor 2011 van 2%. Voor 2012 is geen percentage bekend, daarom hanteren we vooralsnog het percentage Daarbij wordt opgeteld 0,5% zijnde het verschil tussen de werkelijke kostentoename in 2010 (2,5%) en de in de indexering tot nu toe meegenomen (2%). Dit resulteert in een herijking van negatief. Voor vervoersvoorzieningen hanteren we de NEA-index van het voorgaande jaar (2011) van 3,2%. Dit resulteert in een herijking van ,- negatief. Bij de hulpmiddelen wordt de consumentenprijsindex (CPI) van 1,5% voor 2012 toegepast hetgeen resulteert in een herijking van negatief. Voor de externe indicatiekosten gaan we voor 2012 uit van de CPI; resulterend in een herijking van 8.269,- negatief. 18 FEB gemeente Tilburg

19 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen 1.7. Armoedebeleid Nominale ontwikkeling Bijzondere Bijstand N 93 N 93 N 93 N 93 Totaal N 93 N 93 N 93 N 93 Nominale ontwikkeling Bijzondere Bijstand Het budget bijzondere bijstand (incl. langdurigheidtoeslag (LDT)) wordt geïndexeerd op basis van een verhouding van 80% prijs- en 20% loongerelateerd. De Collectieve Ziektekostenverze-kering voor Minima (CZM) is geïndexeerd op grond van de gemiddelde gewogen premiestijging van de basisverzekering en aanvullende verzekeringen voor 2011 (bron: BS&F nieuwsbrief december 2010). Deze indexering resulteert in een negatieve herijking van ,- die als volgt is opgebouwd: Begroting 2011 Index Bedrag Jaarschijf 2012 Indexering 2012 BijBij prijsgerelateerd ,50% BijBij loongerelateerd ,20% LDT prijsgerelateerd ,50% LDT loongerelateerd ,20% Medische kosten cliënten ,50% 444 CZM ,60% Totaal Arbeidsmarktbeleid Nominale ontwikkeling Kinderopvang N 16 N 16 N 16 N 16 Totaal N 16 N 16 N 16 N 16 Nominale ontwikkeling Kinderopvang Het budget kinderopvang wordt geïndexeerd op basis van een verhouding van 80% loon- en 20% prijsgerelateerd. Deze indexering resulteert in een negatieve herijking van ,- die als volgt is opgebouwd: Index Begroting 2011 Jaarschijf 2012 Bedrag indexering 2012 Prijsgerelateerd 20% 0,50% Loongerelateerd 80% 1,20% Verkeer en Vervoer Semi-autonome groei N 21 V 18 V 38 N 138 Totaal N 21 V 18 V 38 N 138 Semi-autonome groei Op basis van de woningbouwprognose worden jaarlijks de beschikbare onderhoudsbudgetten bijgesteld. Voor de periode resulteert dit in de navolgende budgettaire aanpassingen: 19 FEB gemeente Tilburg

20 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Financiële gevolgen voorstel: (in duizenden euro's, absolute bedragen) 3.3 Beheer infrastructuur N 16 V 14 V 29 N Beheer verkeer N 5 V 4 V 9 N Schoonhouden openbaar gebied N 5 V 4 V 9 N Beheer groen en recreatie N 11 V 10 V 21 N Beheer riolering en waterhuishouding N 3 V 3 V 5 N 19 Totaal N 40 V 35 V 73 N Milieu Vervallen dekking kosten inspecteur bodem N 61 Semi-autonome groei N 5 V 4 V 9 N 33 Totaal N 5 V 4 V 9 N 94 Vervallen dekking kosten inspecteur bodem Voor 1 fte inspecteur Besluit Bodemkwaliteit (Bbk) is voor 4 jaar een alternatieve dekkingsbron gevonden binnen Rijksmiddelen (RS 2011/16). Vanaf 2015 vervalt genoemde dekkingsbron en komt de formatie, gezien de wettelijke taak, wederom ten laste van de algemene middelen. Semi-autonome groei Zie betreffende toelichting onder 3.3 Verkeer en vervoer De mutaties in de onderhoudsbudgetten voor het product Schoonhouden openbaar gebied worden voor 50% toegerekend aan de afvalstoffenheffing Water, natuur en landschap Semi-autonome groei N 14 V 13 V 26 N 95 Totaal N 14 V 13 V 26 N 95 Semi-autonome groei Zie betreffende toelichting onder 3.3 Verkeer en vervoer. De mutaties in de onderhoudsbudgetten voor het product Beheer riolering en waterhuishouding worden volledig toegerekend aan het rioolrecht Dienstverlening/belastingen en tarieven Verkiezingen, jaarschijf 2015 V 518 Autonome ontwikkeling OZB V 34 N 35 N 17 V 342 Nominale ontwikkeling OZB V 506 V 511 V 516 V 522 Autonome ontwikkeling afvalstoffenheffing V 51 N 52 N 26 V 236 Autonome ontwikkeling rioolrechten V 20 N 20 N 36 V 93 Aanpassing tarief afvalstoffenheffing N 48 V 50 V 21 N 219 Aanpassing tarief rioolrechten N 17 V 17 V 31 N 73 Totaal V 546 V 471 V 490 V Verkiezingen, jaarschijf 2015 Eénmaal in de vier jaar wordt een verkiezing uitgeschreven voor de Tweede Kamer, Provinciale Staten en Gemeenteraad. In 2011 vindt de verkiezing voor de Provinciale Staten plaats. In 2014 voor de Gemeenteraad en Tweede Kamer. Ook vindt in 2014 de verkiezing voor het Europese Parlement (eenmaal in de vijf jaar) plaats. In 2012 en 2013 vinden er geen verkiezingen plaats. Zoals hierboven beschreven moet de jaarschijf 2015 worden aangepast omdat er in 2015 één verkiezing wordt georganiseerd. 20 FEB gemeente Tilburg

21 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen In onderstaand overzicht is de planning voor de verkiezingen inzichtelijk gemaakt. Periode Gemeenteraad 4 jaar X X Tweede Kamer 4 jaar X X Provinciale Staten 4 jaar X X Europees parlement 5 jaar X Aantal verkiezingen Autonome ontwikkeling OZB De begroting voor de komende jaren is aangepast aan de gewijzigde geraamde woningvoorraad. Daarnaast is de jaarschijf 2015 toegevoegd die moet worden aangepast als gevolg van de verwachte nieuwbouw. De begrote opbrengsten worden hierdoor in ,- hoger. Nominale ontwikkeling OZB De tarieven voor de OZB zijn gekoppeld aan de ontwikkeling van de prijsindex Bruto Binnenlands Product (pbbp). Voor 2012 is een verwachte stijging afgegeven voor deze prijsindex van + 1,5%. Op basis hiervan worden de begrote baten, inclusief de aanpassingen als gevolg van de autonome ontwikkeling, met 1,5% verhoogd. Autonome ontwikkeling afvalstoffenheffing De begroting voor de komende jaren is aangepast aan de gewijzigde geraamde (niet-) woningvoorraad. Daarnaast is de jaarschijf 2015 toegevoegd. Deze jaarschijf moet worden aangepast als gevolg van de verwachte toename van de woningvoorraad. Het resultaat wordt meegenomen bij vaststelling van de tarieven Autonome ontwikkeling rioolrechten De begroting voor de komende jaren is aangepast aan de gewijzigde geraamde (niet-) woningvoorraad. Daarnaast is de jaarschijf 2015 toegevoegd. Deze jaarschijf moet worden aangepast als gevolg van de verwachte toename van de woningvoorraad. Het resultaat wordt meegenomen bij vaststelling van de tarieven Aanpassing tarief afvalstoffenheffing Op basis van de in het FEB opgenomen herijkingen is structureel gezien sprake van een stijging van de opbrengst. Dit wordt met name veroorzaakt door bijstelling van het aantal woningen. Deze hogere opbrengsten worden ten gunste van de egalisatiereserve afvalstoffenheffing gebracht. Aanpassing tarief rioolrechten Op basis van de in het FEB opgenomen herijkingen is structureel gezien sprake van een stijging van de opbrengst. Dit wordt met name veroorzaakt door bijstelling van het aantal woningen. Deze hogere opbrengsten worden ten gunste van de egalisatiereserve rioolrechten gebracht Algemene middelen en interne dienstverlening Stelpost loonontwikkeling N N N N Stelpost prijsontwikkeling N 400 N 400 N 400 N 400 Stelpost overige ontwikkelingen N 500 N 500 N 500 N 500 Stelpost nominale ontwikkeling subsidies N 700 N 700 N 700 N 700 Vrijval stelpost nominale ontwikkeling subsidies V 158 V 158 V 158 V 158 Uitkering Gemeentefonds N N N N Totaal N N N N Stelpost loonontwikkeling Op basis van de kostenmix 2011 bedraagt de compensatie voor de loonontwikkeling (over 2010, 2011 en 2012; zie pag. 15) 1,20% van 110,5 miljoen ofwel afgerond ,-. 21 FEB gemeente Tilburg

22 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Stelpost prijsontwikkeling De compensatie voor de prijzen wordt verhoogd met 0,50%. Op basis van de kostenmix 2011 (over 2010, 2011 en 2012; zie pag. 15) betekent dit een nadeel van 0,50% van 76,2 miljoen ofwel afgerond ,-. Stelpost overige ontwikkelingen Voor overige herijkingen wordt conform de gedragslijn in voorgaande jaren vooralsnog een stelpost van ,- nadelig opgenomen. Stelpost nominale ontwikkeling subsidies De nominale compensatie voor de subsidies wordt verhoogd met 0,92% (zie pag. 16) van 73,4 miljoen ofwel afgerond ,-. Vrijval stelpost nominale ontwikkeling subsidies Vanwege langdurige onduidelijkheid over de wijze waarop nominale ontwikkelingen voor de decentralisatie-uitkering maatschappelijke opvang door het Rijk via het Gemeentefonds zou worden gecompenseerd was voor de zekerheid binnen de stelpost nominale ontwikkelingen subsidies een bedrag van ,- (structureel) voorzien. Nu definitief uitsluitsel over de systematiek bekend is, kan dit bedrag vrijvallen. Uitkering Gemeentefonds De raming ten behoeve van het FEB is gebaseerd op gegevens uit de Decembercirculaire 2010 van het ministerie van BZK. Voor de prijsontwikkeling (pbbp) is uitgegaan van gegevens van december Verder is voor de basisgegevens uitgegaan van bijgestelde prognoses. De volgende specificatie kan worden gegeven: (bedragen x 1.000,-) Specificatie Algemene uitkering Verfijningsuitkering riolering Suppletie-uitkeringen: - Afschaffing OZB woningen gebruikers per Integratie-uitkeringen: - Wet uitkering wegen (WUW) Regionale Platforms Fraudebestrijding Combinatiefuncties WMO Decentralisatie-uitkeringen: - Beeldende Kunst en Vormgeving Cultuurparticipatie Maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid en openbare geestelijke gezondheidszorg (MO-VB- OGGZ) - Vrouwenopvang Versterking peuterspeelzaalwerk Aanpak Marokkaans-Nederlandse probleemjongeren - Antillianen gemeenten Jeugd ISV Bodemsanering Vadercentra Gezond in de stad Totaal algemene uitkering FEB gemeente Tilburg

23 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Specificatie Meerjarenraming Programmabegroting 2011 ACT Effect algemene uitkering N N N N Tegenpost diensten V 877 V 109 V 109 V 109 Totaal effect N N N N De algemene uitkering voor 2012 wordt geraamd op ,-. Ten opzichte van de raming jaarschijf 2012 bij Programmabegroting 2011 Actualisering van ,- betekent dit een nadeel van ,-. Meerjarig loopt dit nadeel op tot ,-. Dit wordt veroorzaakt door de navolgende ontwikkelingen: (bedragen x 1.000,-) Accres 2012 V V V V Rijksbezuiniging 2012 N N N N Ontwikkeling uitkeringsbasis landelijk N 717 N 717 N 717 N 717 Ontwikkeling uitkeringsbasis Tilburg (incl. V V V V OZB-waarden) Taakmutaties: - Bommenregeling V Maatschappelijke stage N 125 N 125 N 125 N 125 Maatregelen Regeerakkoord: - Rijksbezuinigingen 2013 t/m N N N Normering lokaal inkomensbeleid N 500 N 500 N 500 N Selectieve en gerichte schuldhulpverlening N 250 N 250 N 250 N Regionale uitvoeringsdiensten N 625 N N N Vermindering aantal politieke ambtsdragers N DU Veiligheid en Leefbaarheid N N N N (Montfransgelden) - DU ISV N DU Bodemsanering N 676 Verzameluitkering Verbindende Schakels N 109 N 109 N 109 N 109 Overige ontwikkelingen (incl. afronding) N 13 N 12 N 12 N 20 Totaal effect algemene uitkering N N N N Algemeen De meerjarige ontwikkeling van de algemene uitkering ná 2012 als gevolg van het accres en de wijziging van de Tilburgse uitkeringsbasis (aantal woonruimten, inwoners, uitkeringsgerechtigden en OZB-inkomsten maatstaf) is, conform bestendige gedragslijn, niet in de ramingen verwerkt. De reden hiervoor is de onzekerheid met betrekking tot de ontwikkeling van het accres, het uitkeringspercentage en de landelijke uitkeringsbasis. Accres - 'Trap op' Het accres is een integrale vergoeding voor zowel de nominale (lonen, prijzen c.a.) als de reële ontwikkelingen. Met ingang van 2012 wordt de "trap op, trap af" systematiek heringevoerd. Nieuw is echter dat de rente-uitgaven niet langer onderdeel zijn van de relevante rijksuitgaven. Op basis van 'trap op' wordt in 2012 een bedrag van 325 miljoen aan het Gemeentefonds toegevoegd. Voor Tilburg komt dit overeen met een toename van de algemene uitkering met 4,025 miljoen. Rijksbezuiniging "Trap af" De door het kabinet ingeboekte bezuinigingen van 18 miljard leiden via de 'trap op, trap af' systematiek tot 1,77 miljard lagere accressen (tot en met 2015) voor Gemeentefonds en Provinciefonds. Hiervan werkt 92% ( 1,63 miljard) door naar het Gemeentefonds. De verdeling over de jaren is als volgt: 23 FEB gemeente Tilburg

24 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Landelijk Tilburg 2012: 0,335 miljard 4,15 miljoen 2013: 0,775 miljard 9,65 miljoen 2014: 1,030 miljard 12,65 miljoen 2015: 1,630 miljard 20,15 miljoen Ontwikkeling uitkeringsbasis Tilburg/Landelijk c.a. Door wijziging van de raming van het aantal eenheden van de verdeelmaatstaven wijzigt de raming van de algemene uitkering van de gemeente Tilburg. Als de wijziging een landelijke ontwikkeling is (bijv. wijziging aantal bijstandsgerechtigden) heeft dit ook een compenserende aanpassing van de landelijke uitkeringsbasis en uitkeringsfactor tot gevolg. Ontwikkeling landelijke uitkeringsbasis en factor Ten opzichte van 2011 neemt de uitkeringsfactor af met 5 punten hetgeen leidt tot een lagere algemene uitkering van ,-. Ontwikkeling Tilburgse uitkeringsbasis De aantallen eenheden van de maatstaven inwoners, jongeren, ouderen, bijstandsgerechtigden en woningen zijn geraamd op de prognoses per 1 januari De aantallen eenheden van de verdeelmaatstaven lokaal en regionaal klantenpotentieel zijn gelijk aan de ontwikkeling van het aantal inwoners. De verdeelmaatstaven omgevingsadressendichtheid en oppervlakte bebouwde kom zijn geraamd conform de ontwikkeling van het aantal woonruimten. De aantallen eenheden van de overige verdeelmaatstaven zijn voor zover mogelijk geactualiseerd. De ontwikkelingen in de Tilburgse uitkeringsbasis (inclusief OZB-inkomstenmaatstaf) veroorzaken een voordeel van 1,122 miljoen. De volgende specificatie kan worden gegeven (bedragen x 1.000,-): - Aantal inwoners V Aantal ouderen/ouderen V Aantal bijstands- /uitkeringsontvangers V Aantal leerlingen V Klantenpotentieel lokaal en regionaal V Omgevingsadressendichtheid V OZB-waarden N Overige maatstaven V 104 V Voor de aantallen per wordt op basis van de Bevolkingsprognose gemeente Tilburg van augustus 2009 uitgegaan van inwoners. Bijstandsontvangers Bij de prognose van het aantal bijstandsontvangers per is rekening gehouden met het effect van de in 2010 ingezette crisismaatregelen. Volumeontwikkeling OZB-inkomstenmaatstaf Op basis van de Septembercirculaire 2010 is uitgegaan van een toename van de WOZwaarden met 1%. Taakmutaties Bommenregeling Vanaf 2010 kunnen gemeenten via het Gemeentefonds een bijdrage ontvangen voor de kosten rond het opsporen van conventionele explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Verdeling vindt plaats via de maatstaf gerealiseerde nieuwbouwwoningen. Omdat het aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen erg onzeker is, is hiervoor bij de Programmabegroting 2011 meerjarig geen raming opgenomen. Voor het jaar 2012 wordt nu uitgegaan van 500 nieuwbouwwoningen. De algemene uitkering stijgt hierdoor met ,-. Dit bedrag wordt doorbetaald aan Gebiedsontwikkeling, waardoor er budgettair gezien geen consequenties zijn. 24 FEB gemeente Tilburg

25 Bijlage 2: Specificatie en toelichting herijkingen Maatschappelijke stage De huidige financiële en economische situatie en de hiermee samenhangende bezuinigingen op de overheidsuitgaven hebben gevolgen voor de financiering van de makelaarsfunctie van gemeenten voor maatschappelijke stages en vrijwilligerswerk. Bij de Decembercirculaire 2010 wordt het structurele bedrag met ingang van 2011 verlaagd met 10 miljoen en komt hiermee uit op 20 miljoen. De algemene uitkering voor Tilburg daalt hierdoor structureel met ,-. Maatregelen Regeerakkoord Omdat de informatie in de decembercirculaire door het Rijk nog steeds op hoofdlijnen is weergegeven, is het niet mogelijk om de mutatie voor Tilburg al nauwkeurig te berekenen. Dit zal eerst mogelijk zijn op basis van de Meicirculaire * Rijksbezuinigingen 2013 t/m 2015 Zie toelichting onder Accres. * Normering lokaal inkomensbeleid Om de armoedeval te beperken wordt de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid genormeerd op maximaal 110% van het wettelijk minimumloon, zodat inkomensaanvullingen gerichter worden verstrekt. Dit leidt vanaf 2012 tot een structurele uitname van 40 miljoen uit het Gemeentefonds. Als gevolg hiervan daalt de algemene uitkering voor Tilburg met ,- * Selectieve en gerichte schuldhulpverlening Met ingang van 2012 kan beroep worden gedaan op een meer selectieve en gerichte toepassing van schuldhulpverlening en nazorg. Als gevolg hiervan wordt vanaf 2012 structureel 20 miljoen uitgenomen. De algemene uitkering voor Tilburg daalt hierdoor met ,-. * Regionale uitvoeringsdiensten Door het oprichten en uitbouwen van regionale uitvoeringsdiensten (RUD's) boeken decentrale overheden efficiencywinst op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Dit leidt tot een verlaging van het Gemeentefonds oplopend van 50 miljoen in 2012 tot 100 miljoen in Dit betekent voor Tilburg een lagere algemene uitkering van ,- in 2012, ,- in 2013 en ,- vanaf * Vermindering aantal politieke ambtsdragers Het verminderen van het aantal politieke ambtsdragers leidt tot een besparing op de loonkosten en kosten van directe ondersteuning. Vanaf 2015 wordt als gevolg hiervan structureel 110 miljoen landelijk uitgenomen. Voor Tilburg komt dit overeen met een bedrag van ,-. Decentralisatie-uitkeringen DU Veiligheid en leefbaarheid (Montfransgelden) Met ingang van 2012 vallen de zogenaamde Montfransgelden voor sociale veiligheid weg. Voor Tilburg gaat het om een bedrag van 1,814 miljoen. DU ISV De financiële middelen voor stedelijke vernieuwing worden door het Rijk aan gemeenten (G31) en provincies verstrekt via een decentralisatie-uitkering voor de periode 1 januari 2011 t/m 31 december De verdeling van de middelen 2014 is als volgt: ISV Bodem ,- ISV Geluid ,- ISV Algemeen , ,- Met ingang van 2015 komen deze middelen te vervallen. 25 FEB gemeente Tilburg