An engineering time travel

Transcriptie

1 Ingenieursbarometer editie 2014 An engineering time travel cover

2 2 INGENIEURSBAROMETER 2014

3 Management Summary INGENIEURSBAROMETER 2014 Management Summary 03 De Ingenieursbarometer 2014 An Engineering Time Travel USG Engineering Professionals deed een grootschalig onderzoek bij meer dan professionals, toekomstige ingenieurs en bedrijven die ingenieurs tewerkstellen. We vroegen hen naar hun helden, stelden kritische vragen over het hoe en waarom van jobmobiliteit. We vroegen wat innovatie voor hen betekent en peilden naar hun visie op een toekomst waarin technologie terrein wint. Ondanks een tekort aan ingenieurs op de arbeidsmarkt doen ze nog steeds taken die ook door andere profielen kunnen uitgevoerd worden. Positieve noot: onze ingenieurs zijn gelukkig in hun job en willen langer werken dan nodig is. En ja, natuurlijk zullen ingenieurs de wereld niet alleen redden, maar ook mooier maken. Ingenieurs zijn trots op hun vaardigheden en de wereld zal het geweten hebben. #proudtobeengineer Wat motiveert studenten om voor ingenieursstudies te kiezen? En hoe verbeteren we het imago van onze ingenieurs bij een breed publiek? Hoe zien onze bedrijven de toekomst? Welke maatregelen hebben we nodig om onze concurrentiepositie te handhaven? Welke profielen hebben we nodig? Specialisten of generalisten? Of innovatieve ondernemers?

4 Door slimme innovatie en uitstekend teamwork bereikten de gebroeders Wright -met een klein budget- een hoger niveau. Met resultaat, ze waren de eerste vliegende mensen. - Kathleen Dupont, USG Engineering Professionals & Science

5 Editoriaal INGENIEURSBAROMETER 2014 Editoriaal 05 Engineering-consultants vormen het kloppend hart van onze organisatie, onze klanten de motor. Klanten en ingenieurs nog beter leren kennen en onze expertise delen is onze missie. Fier stellen we u de resultaten van ons jaarlijks onderzoek bij ingenieurs voor. 188 bedrijven die ingenieurs tewerkstellen, professionals die als ingenieur of technische professional aan het werk zijn en 966 studenten (professionele bachelors, 4- en 5-jarige masters) zorgen voor ingevulde enquêtes. Evolutie respondenten 92 % van onze ondervraagde ingenieurs geeft innovatie aan als een belangrijke drijfveer om ingenieur te worden. Zowel uit het onderzoek als het rondetafelgesprek met stakeholders bleek dat we in België trots mogen zijn op onze innovatie. We moeten meer naar buiten komen met onze projecten en expertise én die eveneens een eigen plek in de markt geven. Ingenieurs zouden iets meer ondernemer mogen zijn. Fiere ondernemers! Ik ben alvast blij met de resultaten van deze studie. En trots op de 200 ingenieurs van USG Engineering Professionals en de projecten waar we ons dagelijks met talent en passie voor inzetten. Ik wens u veel leesplezier en ondernemerschap. Kathleen Dupont Algemeen Directeur USG Engineering Professionals & Science Professionals #proudtobe

6 06 INGENIEURSBAROMETER 2014 Rondetafel Rondetafel De ingenieur als flexibele teamplayer USG Engineering Professionals gaat grondig te werk. De resultaten van ons kwantitatief onderzoek, en 5 uiteenlopende stellingen presenteerden we tijdens een rondetafelgesprek aan een panel van experts uit bedrijfsleven, universiteit en vakverenigingen. Wilson De Pril Directeur Generaal Agoria Alex Massoels Teamleader Recruiters Employees Belux Martine Tempels VP - Telenet for Walter Sevenhans Decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen Universiteit Niek Dobbels Uittredend Voorzitter Jong Hans Van Heghe Voorzitter Patrick Ghysels Ingenieur Senior Consultant USG Klaus Loosveld Professioneel Bachelor Junior Consultant USG Saskia Kinds VP - USG Kathleen Dupont General Manager USG Engineering Professionals & Science Moderator Sophie Thiebaut Pigment Creatief denkwerk

7 INGENIEURSBAROMETER 2014 Rondetafel 07 stelling 1 stelling 2 Smart recruiting: jobmobiliteit voor ingenieurs Belang technologie neemt toe Eigenlijk is het gek dat zoveel mensen quasi alle opleidingen volgen tijdens de eerste 23 jaar van hun leven. Nu een loopbaan langer wordt, is levenslang leren absoluut noodzakelijk. - Saskia Kinds, VP USG stelling 3 stelling 4 stelling 5 Hoe kunnen ingenieurs de Belgische economie redden Innovatie in België Technologie heeft helden nodig Mensen zijn gemotiveerd voor zaken die ze goed kunnen, maar talent vormt maar 1% van de context. Je doorloopt een traject binnen het onderwijs en daar zien we dat naast talent, ook persoonlijkheid belangrijk is. Om te slagen heb je vastberadenheid nodig. - Patrick Ghysels, senior Het was een geanimeerd en inspirerend debat. Doorheen dit document gebruiken we enkele stellingen uit deze rondetafel bijeenkomst om de bevindingen uit de enquête kracht bij te zetten.

8 Volg de conversatie via

9 Inhoudstafel INGENIEURSBAROMETER 2014 Inhoudstafel Time travel De schaarste blijft De helden De ingenieur anno De arbeidsmarkt Sectoren 55 Maatschappelijke trends Hello uitvinding Innovatie 34 De ingenieur van morgen Drijfveren Kanalen De toekomst 50 Competenties 61 Organisatie & partners

10 10 INGENIEURSBAROMETER 2014 Wist je dat... Wist je dat... Schaarste Innovatie 60% van de bedrijven een groei van zijn ingenieurspopulatie voorziet in 2014? 91% denkt dat de schaarste zal gelijk blijven of zelfs zal toenemen? 93% van de ingenieurs niet-vakspecifieke taken doen. als ingenieurs de job uitvoeren waarvoor ze studeerden, ze meer ingenieurstaken uitvoeren of meer aan innovatie werken dan wanneer dit niet het geval is? 27% bedrijven een bedreiging in jobmobiliteit ziet? Interne jobmobiliteit is oke, extern liever niet. 55% van de bedrijven inzet op een high tech omgeving en 41% op salarispakket terwijl 84% studenten doorgroeimogelijkheden verkiezen? 95% van de professionals fier is op zijn diploma omdat ingenieurs innovatief en vernieuwend zijn? 1/3 van de professionals en studenten een uitvinding in zijn hoofd heeft en ruim 70% hoopt die ooit te vermarkten? de helft van de ondervraagden crowdsourcing niet kent? mannen en vrouwen helemaal niet zo verschillend zijn als het gaat over hun engineering-diploma? Beiden vinden dat het verbeteren van het comfort voor de mensheid hun grootste motivator is. 67% van de bedrijven inzet op research & development terwijl meer dan 57% daarvan minder dan 20% van het investeringsbudget daaraan besteedt?

11 INGENIEURSBAROMETER 2014 Wist je dat Jobtevredenheid Opleiding 81% de integratie van de opleiding industrieel ingenieur bij universiteiten een goede zaak vindt?... 78% van de professionals tevreden is met zijn huidige job? vrouwen in engineering een iets hogere jobtevredenheid hebben dan mannen? (81% tov 78%) vrouwen in engineering tussen 31 en 40 (de leeftijd van de ploetermoeders) een hogere jobtevredenheid hebben (85%), in tegenstelling van wat je zou verwachten? 64% bereid is te werken tot jaar (waarvan 40% tot na 63 jaar) en 21% tussen 66 en 70 jaar? (sterkst vertegenwoordigd in deze groep is de categorie +50j) 70% van de studenten kiest voor ingenieursstudies wegens de toekomstmogelijkheden en uit interesse? 22% van de Professionele Bachelors kiest voor de opleiding vanwege het zicht op een goed betaalde job? gemiddeld 73% tot 83% van de Professionele Bachelors denkt aan verder studeren? studenten die een eigen zaak willen uitbouwen meer Bill Gates aanduiden en de Specialisten Thomas Edison? studenten uit TSO sneller kiezen voor een Professionele Bachelor of Schakelprogramma s? Over 1 ding is iedereen het eens: 92% : Mannen, vrouwen, studenten, bedrijven, Ingenieurs kunnen de wereld redden.

12

13 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel Time Travel

14 De wereld zoals we hem gekend hebben, is in continue verandering, ongeacht of dit nu door toedoen van de mens, ingenieurs of iets anders is. De wereld op zich zal daar dan ook geen hinder van ondervinden net zoals deze daar de afgelopen 4 miljard jaar geen hinder van ondervonden heeft. Het probleem is hier echter een leefbare wereld voor de mensheid, een wereld zoals hij die tot nu toe gekend heeft. Ik denk wel dat als er een grotere hoeveelheid ingenieurs zou zijn, de mensheid over een grotere flexibiliteit en capaciteit zal beschikken om problemen op te lossen waarmee zij te maken krijgt. Al hoeven deze ingenieurs niet noodzakelijk mensen met het diploma ingenieur te zijn, dit kunnen evengoed mensen zijn die gewoon zeer goed probleemoplossend kunnen denken. Ingenieurs met een achtergrond van systeemdenken en een gezonde manier van denken zullen volgens mij in de toekomst wonderen kunnen verrichten. - Ingenieur

15 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 15 De schaarste blijft Bedrijven Bijna 60% van de bedrijven voorziet in 2014 een GROEI van zijn ingenieurspopulatie. Wat de schaarste betreft, is er geen verbetering in zicht volgens 91% van hen. Ondanks alle inspanningen en initiatieven om technologische beroepen te stimuleren, zien bedrijven in alle sectoren, met uitzondering van de telecomsector, de schaarste in de nabije toekomst niet afnemen. Nemen we dan wel de juiste initiatieven om het beroep te promoten? USG Engineering ging op zoek naar antwoorden. De aanwerving van ingenieurs in 2014 zal in het kader zijn van... Hoe kijkt u als bedrijf naar de markt van morgen? Groei 58% Verloop 48% Uitstroom door pensioen 28% Geen nieuwe aanwervingen 13% Schaarste blijft gelijk 52% Schaarste neemt toe 40% Schaarste neemt af 9%

16

17 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 17 Hallo uitvinding Van uitvinder over bedrijf naar uitvinding Bij zowel de professionele ingenieur als de ingenieurstudent staat Leonardo Da Vinci met stip op 1. Bij studenten stellen we vast dat de top 5 gedomineerd wordt door ICTtoppers zoals Steve Jobs en Bill Gates. Andere populaire namen in de top10: Daniel Bernoulli, Alan Turing en James Dyson. Uitvinders en hun populariteit Professionals Student Leonardo Da Vinci 34% 33% Nikola Tesla 13% 16% Steve Jobs 14% 11% Thomas Edison 10% 7% Bill Gates 4% 8%

18 Er is een het leven zoals het is nodig over ingenieurs. Als mensen onze windmolens komen bezoeken, blijken ze enorm gefascineerd. Omdat de technologie dan plots heel tastbaar wordt. - Alex Massoels, Teamleader Recruitment Employees Belux at

19 Rondetafel INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 19 De toekomst: uitvinding van het jaar? Als je vandaag aan iemand vraagt om een moderne uitvinder te noemen, kijkt men je steevast schaapachtig aan. Terwijl we nergens zouden staan zonder internet, post-it, airbag of 3D-printer. De helden van vandaag zijn acteurs, beroemdheden, of zangers. Of men stelt de uitvinding of het bedrijf meer in de picture. Houden bedrijven hun werknemers op de achtergrond vanuit een slimme marketingstrategie. Werken ze volgens een behoudsgezind personeelsbeleid? Ontstaan uitvindingen steeds vaker in teamverband? Is de ingenieur niet snel geneigd zijn kennis van de daken te schreeuwen? De deelnemers van het rondetafelgesprek gaven toe dat de technologie nog te vaak abstract wordt voorgesteld en dat het ingenieursberoep meer bekendheid nodig heeft. We ontdekten dat de man of vrouw in de straat niet weet wat de job van ingenieur precies inhoudt en dat het effect van ecologie en andere breed maatschappelijke thema s een directe invloed heeft op de populariteit van engineering. Tijdens het rondetafelgesprek getuigde Electrabel dat, als mensen windmolens bezoeken, ze enorm gefascineerd blijken, doordat de technologie tastbaar wordt. Jonge kinderen zijn open en ontvankelijk voor STEM (Science Technology Engineering Mathematics). Doorheen de jaren die volgen, verliezen ze die interesse. Het is onze opdracht om hun enthousiasme verder te stimuleren. - Martine Tempels, senior VP Telenet for Terwijl de beste uitvindingen bijdragen aan een duurzame wereld en de geneeskunde ten goede komen, vragen we ons af of de uitvinder/ingenieur ooit de erkenning zal krijgen die hij verdient in de geschiedenislessen op school. En hebben we de Uitvinding van het Jaar in de media nodig om het beeld van eenzame nerd op zijn kamer om te zetten in een visionaire wereldverbeteraar?

20 20 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel Fier op innovatie Fier op innovatie Als we aan ingenieurs vragen waarom iemand fier mag zijn op zijn/haar titel van ingenieur, dan antwoordt 95% omwille van innovaties en het vernieuwende. We hebben er dus alle belang bij om innovaties en nieuwe ontwikkelingen te communiceren als we het imago van technologie willen opkrikken. Waarom ben je fier op je titel van ingenieur? Innovatief Vernieuwend 61% 34% Bewijs v intelligentie 32% Comfort mensheid verbeteren 25% Wereldverbeteraar 20% Gegeerd op arbeidsmarkt 12% Andere 9% Status 8%

21 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 21 Fierheid per groep Bij ingenieursstudenten is het innovatieve aspect een doorslaggevende reden om fier te zijn. Bio Burgerlijk Industrieel Prof. bachelor Door ervaring 23% 24% 33% 36% 29% 69% 59% 60% 63% 60% 41% 31% 19% 25% 20% 20% 26% 26% 18% 17% 27% 37% 32% 19% 11% 6% 11% 10% 6% 6% 8% 12% 14% 9% 6% 9% 12% 8% 13% 6% Vernieuwend Innovatief Wereldverbeteraar Comfort mensheid Intelligentie Status Gegeerd Andere Uitvinding in de kijker Waarom zouden we, om een breed publiek vertrouwd te maken met het werk van onze ingenieurs, geen uitvindingen in de spotlights zetten? We hebben projecten nodig die het maatschappelijk belang van technologie, het coole van innovatie, het inspirerende van creativiteit benadrukken. Onderzoek heeft uitgewezen dat elke ingenieur voor de creatie van vijf tot tien bijkomende jobs zorgt. Aan het belang van de ingenieurs voor onze economie hoeft dus niet getwijfeld te worden. Meer jongeren warm maken voor techniek, is de uitdaging. Lang leve de uitvinding!

22 22 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel De media zouden moeten stoppen met wetenschappers en ingenieurs af te schilderen als nerds. En leerkrachten zouden het enthousiasme van hun leerlingen voor vakken als wiskunde en fysica moeten opkrikken. Technologie heeft rolmodellen nodig. - Walter Sevenhans, Decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen Universiteit

23 Ingenieurs zullen de wereld redden INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 23 Ingenieurs wereldverbeteraars Over één zaak is iedereen het eens: ingenieurs zullen de wereld redden! Professional 92% 8% Bedrijf 92% 8% Student 89% 11% Ik vind dat je trots moet zijn op hetgeen je realiseert. Een ingenieur heeft een ruime interesse in techniek, maakt het verschil en betekent een echte meerwaarde. Hij of zij draagt effectief bij aan productie/projecten t.o.v. de vele windmakers. Ingenieurs maken concreet waar anderen alleen over (kunnen) praten. - Ingenieur Ingenieurs redden de wereld Ingenieurs helpen de wereld om zeep

24 24 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel Innovatie in praktijk professionals Uit ons onderzoek blijkt duidelijk dat zowel de professionele ingenieur als de ingenieur-student innovatie belangrijk vinden. We gingen na hoe de werkende ingenieur zijn tijd besteedt en hoe bedrijven tegenover innovatie staan. 78% JA Tevreden met je job Tijdsbesteding aan ingenieurstaken 0-20% 18% 21-40% 28% 41-60% 61-80% % 29% 18% 7% Tijdsbesteding innovatie 0-20% 46% 21-40% 34% 41-60% 61-80% % 12% 6% 2% Broed je op een idee? Opmerkelijk is dat er bij 1/3 van de professionals op dit eigenste moment een uitvinding in hun hoofd broedt. Professionals Ingenieursstudenten 32% 28% JA JA Nog te vaak zijn ingenieurs bezig met niet-ingenieurstaken. In een markt van schaarste lijkt het een evidentie om in de eerste plaats hierop een efficientieslag te maken. Uiteraard zonder een uitholling van de bestaande functie. Heel wat ingenieurs vinden een breed takenpakket boeiend. 20% van de ingenieurs geeft aan 2 of meer dagen per week met innovatie bezig te zijn. Voor nog eens 34% is dit 1 dag per week. Bijna de helft van de ingenieurs is niet of nauwelijks met innovatie bezig. Wil je dit ooit vermarkten JA 71% 72% JA

25 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 25 Innovatie in praktijk bedrijf In grote lijnen is een derde van de bedrijven verhinderd om te innoveren door gebrek aan tijd en een derde door gebrek aan financiële middelen. Dat lijken grotere hinderpalen dan het vinden van geschikte mensen. Ook de economische situatie en de focus op besparen wordt als een drempel beschouwd. Hoeveel procent van het budget wordt jaarlijks besteed aan ontwikkeling van producten / diensten in uw bedrijf? 0-20% 64% 21-40% 24% 41-60% 61-80% % 8% 3% 1% Zal het product/de dienst waaraan je nu werkt in de toekomst nog bestaan? 94% JA Welke inspanningen worden er in uw bedrijf geleverd om innovatie te stimuleren? R&D naar nieuwe producten/diensten 67% Samenwerking universiteiten o.a. 49% Andere Oprichting spin-offs 23% 8% Zijn er factoren die verhinderen binnen uw bedrijf aan innovatie te doen? Neen 37% Tijd 37% Financiële middelen Geschikte mensen Andere 34% 25% 7%

26 De combinatie van innovatie en ondernemerschap is de enige te bewandelen weg om de concurrentiepositie van België te verstevigen. - Wilson De Pril, Directeur Generaal Agoria

27 Innovatie: intentie en realiteit INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 27 Hoewel bedrijven inzien (70%) dat ondernemingen in de toekomst fundamenteel anders georganiseerd zullen zijn, antwoorden ze nog zeer klassiek op een aantal andere vragen. Zo denkt 95% dat hun product in de toekomst onverminderd zal blijven bestaan, heeft de helft Zal uw product / dienst in de toekomst nog bestaan? van de bedrijven nog niet van crowdsourcing gehoord en vindt men dat patenten bevorderend werken. Daar tegenover staat dat producten nog nooit zo snel geëvolueerd zijn, crowdsourcing in volle opmars is en patenten de uitvindingen niet kunnen volgen. Hoe staat u als bedrijf tegenover crowdsourcing? 51% JA, in dezelfde mate 48% Nooit van gehoord 51% 5% JA, in mindere mate 38% 15% Bedreiging 44% JA, in meerdere mate 37% Biedt opportuniteiten Hoe staat u als bedrijf tegenover patenten? Denkt u dat bedrijven in de toekomst fundamenteel anders georganiseerd zullen zijn? 77% 77% bevorderen innovatie 23% afschaffen 70% 70% JA 30% NEEN

28 28 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel Rondetafel Uitvinden zonder vermarkten Innoveren zonder ondernemen Tijdens het debat werd erkend dat België sterk is in innovatie, maar dat alleen daarop fixeren een valkuil is. Als ingenieurs de economie écht willen aanzwengelen, moeten ze beter hun ideeën vermarkten, pleit Kathleen Dupont van USG Engineering. Tot nog toe speelde onze Belgische bescheidenheid ons te veel parten. Hans Van Heghe en Walter Sevenhans pleiten voor meer samenwerking tussen hoger onderwijs en industrie. Mensen uit het bedrijfsleven zouden vlot moeten kunnen overstappen naar een academische carrière en omgekeerd, zonder opgebouwde voordelen als anciënniteit te verliezen. Martine Tempels stelde dat niet iedereen ingenieur hoeft te zijn, maar benadrukt het belang van ICT-vaardigheden. Iedereen digital native. Kathleen Dupont en Klaus Loosveld pleitten voor crowdfunding en haalden duurzame projecten zoals The Ocean Clean Up aan als succesverhaal. Een ingenieur kan zijn project via deze nieuwe businessmodellen vermarkten. Hans Van Heghe meldt dat niet elk project van crowdfunding succesvol is. Hij is ervan overtuigd dat ecologie een belangrijke factor is voor succes. Hans Van Heghe hield een warm pleidooi voor een versoepeling van de wetgeving. Hij stelde dat het huidige patentrecht eerder afremt dan beschermt en dat alleen zeer kapitaalkrachtige bedrijven in staat zijn de grote sommen te betalen die nodig zijn om te procederen wanneer het patentrecht geschonden wordt.

29 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel 29 Vooruitblikken naar de toekomst Ga je akkoord met volgende stellingen... Onze economie kan enkel overleven door nog meer ingenieurs op te leiden.... Tijdreizen zal ooit mogelijk zijn Ik wist als kind al dat ik ingenieur (of uitvinder) wilde Specialisatie is belangrijker dan multidisciplinaire worden. inzetbaarheid. Professionals Student Iedereen, dus niet enkel ingenieurs, zal technische kennis nodig hebben om in de toekomst mee te kunnen. Een opleiding tot ingenieur is alleen voor slimme mensen. Als gevolg van de snel evoluerende technologie zal je steeds sneller nieuwe zaken moeten leren en kunnen toepassen Machines zullen in de toekomst mensen vervangen. Beam me up Scotty - Teleportatie zal ooit mogelijk zijn. Ingenieurs van nu zijn veel minder technisch dan vroeger. 59% JA 59% JA 41% NEEN 41% NEEN 27% JA 38% JA 73% NEEN 62% NEEN 77% JA 70% JA 23% NEEN 30% NEEN 38% JA 38% JA 62% NEEN 62% NEEN 95% JA 94% JA 5% NEEN 6% NEEN 21% JA 21% JA 79% NEEN 79% NEEN 46% JA 39% JA 54% NEEN 61% NEEN 52% JA 59% JA 48% NEEN 41% NEEN 28% JA 36% JA 72% NEEN 64% NEEN 55% JA 45% NEEN Economie Specialisatie Tech. kennis Slimme mens Evolutie Tijdreizen Kinderdroom Machines Teleportatie Vroeger-nu

30 30 INGENIEURSBAROMETER 2014 Time Travel Bedrijf Ga je akkoord met volgende stellingen... Bedrijven hechten meer belang aan de multidisciplinaire inzetbaarheid van een ingenieur dan aan de specialisatie Machines zullen in de toekomst mensen vervangen. Het werk van de ingenieur wordt alleen maar complexer. Iedereen, dus niet enkel ingenieurs, zal technische kennis nodig hebben om in de toekomst mee te kunnen. Niet-ingenieurs worden bij uw bedrijf omgeschoold naar ingenieurs.... De integratie van de opleiding industrieel ingenieur naar de universiteiten is een goede zaak. 74% JA 26% NEEN 50% JA 50% NEEN 86% JA 14% NEEN 72% JA 28% NEEN 67% JA 33% NEEN 23% JA 77% NEEN Inzetbaarheid Machines Complexer Opleiding Tech. kennis Omscholing

31 02 Helden INGENIEURSBAROMETER

32 32 INGENIEURSBAROMETER 2014

33 INGENIEURSBAROMETER 2014 Helden 33 De ingenieur anno 2014 Geslacht Leeftijd Statuut 85% Man 24% : % : <25 85% 86% 15% Vrouw 28% : % : % loondienst 5% zelfstandige 11% ander 17% : Hoogste opleidingsniveau Specialisatie 20% : Burgerlijk ingenieur 28% 5% : Bio ingenieur 15% Bio-, milieu- en chemie 3% : Door ervaring 38% 11% : Professionele bachelor 15% Elektronica-ICT 61% : Industrieel ingenieur 38% Elektromechanica werktuigbouw 4% Elektrotechniek 4% Elektriciteit 11% Andere 11% Bouw-landmeten

34 34 INGENIEURSBAROMETER 2014 Helden De ingenieur van morgen Geslacht Richting Vooropleiding 79% industrieel ingenieur 84% Man 84% 79% 16% Vrouw 4% professionele bachelor 4% bio-ingenieur 6% student in schakelprog. 63% 63% ASO 37% TSO 7% burgerlijk ingenieur Specialisaties Ik heb voor een technische bachelor of master gekozen omdat... 18% Andere 17% Bio-, milieu- en chemie 32% 3 32% Elektromechanica werktuigbouw 1% Elektriciteit 3% Elektrotechniek biedt toekomstmogelijkheden 76% lijkt boeiend 71% wil werken aan innoverende proj. 47% sterk in wiskunde/wetensch. IT 34% goed betaalde jobs 32% 14% Bouw-landmeten ik ken een ingenieur 5% lera(a)r(es) inspirerend 4% 15% Elektronica-ICT andere van ouders uit 3% 1% omwille van vrienden 1%

35 INGENIEURSBAROMETER 2014 Helden 35 Wordt / werd er tijdens je studie voldoende aandacht geschonken aan niet-ingenieursvakken? Vind je de integratie van de opleiding industrieel ingenieur naar de universiteiten een goede zaak? Heeft deze integratie je keuze beïnvloed? 74% voldoende 13% te weinig 81% JA 74% 81% 91% 13% te veel 19% NEEN 91% NEEN 9% JA Waar ligt je belangrijkste ambitie? 9% wil eigen zaak Ben je van plan nog verder te studeren na je huidige opleiding? 15% wil zich nuttig maken voor maatschappij 21% wil specialist worden 19% wil leidinggevende/ manager worden 21% 8% niet over nagedacht 46% NEEN 46% 18% job goed doen 29% JA 25% niet over nagedacht 10% intern. carrière

36 36 INGENIEURSBAROMETER 2014 We kennen allemaal de uitvinders uit het verleden, maar te weinig de ingenieurs van vandaag. Bedrijven aarzelen om individuen in the picture te zetten. Vaak met reden. Bovendien is engineering meer teamwerk geworden. Mijn advies: besteed meer aandacht aan de uitvinding zelf. Met een nieuw label misschien? #invented-in-belgium En wees trots op onze Belgische engineering-innovaties. - Kathleen Dupont, Algemeen Directeur USG Engineering & Science

37 Rondetafel INGENIEURSBAROMETER 2014 Helden 37 Technologie heeft helden nodig Eén van de stellingen tijdens het rondetafelgesprek was Technologie heeft helden nodig. We peilden bij de deelnemers naar hun helden en kregen enkele verrassende antwoorden. Wilson De Pril vindt het werk en persoonlijkheid van Frank De Winne lovenswaardig: Frank De Winne heeft aanzien dankzij zijn diploma, zijn persoonlijkheid en zijn ruimtereis. En hij is bereikbaar. Frank beschikt over een zeer hoge intelligentie, spreekt verschillende talen en slaagt erin om even eenvoudig als de cafebaas te spreken. Dat maakt het begrijpbaar voor mensen en hiermee kan de jeugd zich identificeren. Frank is een veelzijdig ingenieur. Kathleen Dupont: Zet de uitvindingen zelf in het uitstalraam: toon het maatschappelijk belang van technologie, het coole van innovatie, het inspirerende van creativiteit. Onderzoek heeft uitgewezen dat elke ingenieur voor de creatie van vijf tot tien bijkomende jobs zorgt. Aan het belang van de ingenieurs voor onze economie hoeft dus niet getwijfeld te worden. Meer jongeren warm maken voor techniek is de uitdaging. Niet de vlag, maar de lading in de picture. Niet de ingenieurs (die wil niet). Niet het team (niet evident). Niet het bedrijf (onpersoonlijk, zegt niets). Maar de realisatie!!!! Ingenieurs die bekend zijn, zijn vaker bekend om iets anders dan hun diploma. Ik denk dan aan professionele basketspelers of deelnemers aan schoonheidswedstrijden. - Niek Dobbels, Uittredend Voorzitter Jong Martine Tempels: jongeren, vooral tieners, hebben rolmodellen nodig. In de VS zijn ze erin geslaagd om een lid van de Black Eyed Peas en een topbasketter te laten spreken over hun programmeervaardigheden. Helden zijn voor Alex Massoels mensen die met enthousiasme werken en hun passie tonen. Als ze over hun werk praten, stralen ze plezier uit.

38 38 INGENIEURSBAROMETER 2014

39 INGENIEURSBAROMETER 2014 De arbeidsmarkt De arbeidsmarkt

40 We hebben ondernemers met een open vizier nodig, met oog voor de razendsnelle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en hierop anticiperen. Bedrijven hebben een stevige kern van vaste medewerkers nodig en een flexibele schil van specialisaties. Kleinere bedrijven zouden een manier moeten kunnen vinden om efficiënt samen te werken en op een slimme manier met de schaarste aan ingenieurs omgaan. Zorg dat je ingenieur zich focust op engineering. - Saskia Kinds, VP USG Professionals

41 INGENIEURSBAROMETER 2014 De arbeidsmarkt 41 In welke sectoren zijn onze respondenten actief Student Professionals Bedrijf 29% 21% 21% 24% 16% 13% 14% 10% 11% 10% 10% 8% 7% 7% 6% 6% 6% 3% 5% 7% 4% 4% 4% 3% 4% 2% 1% 21% 16% 29% 26% 39% 10% 16% 17% 34% 10% 13% 23% 13% 8% Metaal Andere Bouw Chemie Energie Diensten Pharma Overheid Luchtvaart/auto Voeding Telecom Milieu Transport/logist. Non profit

42 42 INGENIEURSBAROMETER 2014 De arbeidsmarkt Jobmobiliteit Bedreiging of verrijking? 27% van de bedrijven ziet een bedreiging in jobmobiliteit. En van de overige 73% vindt het overgrote merendeel van de bedrijven dat jobmobiliteit enkel binnen het eigen bedrijf een meerwaarde heeft. Dit verklaart waarom werkgevers voorzichtig zijn met het in hun uitstalraam zetten van de ingenieur. Wat als die ingenieur morgen wordt weggekaapt door de concurrentie? 73% 73% Jobmobiliteit creëert nieuwe opportuniteiten door nieuwe kennis die in het bedrijf toekomt 27% Jobmobiliteit vormt eerder een bedreiging doordat kennis uit het bedrijf verdwijnt

43 Rondetafel INGENIEURSBAROMETER 2014 De arbeidsmarkt 43 Bedreiging of verrijking? Ingenieurs hebben uitdaging nodig en hechten belang aan jobinhoud. Tegelijkertijd zijn ze moeilijk te vinden. Hoe hou je hen tevreden? Alex Massoels pleit voor interne jobmobiliteit om mensen gemotiveerd te houden. Mensen groeien tot een bepaald niveau doordat ze ervaring opdoen bij verschillende jobs. Martine Tempels is vol lof over de programma s bij Telenet die interne jobmobiliteit stimuleren en benadrukt het belang van begeleiding. Mensen hebben kansen nodig, maar je mag ze niet zonder coaching in het diepe gooien. Kathleen Dupont stelt vast dat bedrijven graag profielen van bij de concurrentie verwelkomen, maar dat ze niet graag hebben dat goede mensen de organisatie verlaten. Conclusie: jobmobiliteit is een verrijking als je ze combineert met een slimme strategie en je richt op samenwerking zodat je kennis over organisatie heen herbruikt wordt. Hans Van Heghe stelt dat Belgische bedrijven hier meer zullen voor openstaan, zoals dit nu bijvoorbeeld in Nederland gebeurt, als de schaarste nog meer toeneemt. Wilson De Pril zegt dat mobiliteit afhangt van de strategie van de onderneming en van de business waarin men actief is. We evolueren naar een harde kern van vaste medewerkers met een flexibele schil. Hoe meer het bedrijf gelinkt is aan technologie, hoe uitgebreider die flexibele schil zal zijn. Ook een evenwicht tussen medewerkers van verschillende leeftijden is nodig. Er is een jongere generatie die sterk is in hedendaagse technologie, maar je hebt daarnaast een oudere generatie met breed profiel en uitgebreide bedrijfservaring. Ook bij overheid en onderwijs zou er meer mobiliteit nodig zijn. Dit alles moet de samenwerking en open-innovatie stimuleren.

44 44 INGENIEURSBAROMETER 2014 De arbeidsmarkt Drijfveren voor jobmobiliteit bij ingenieurs Welke drie factoren zouden je kunnen overtuigen om van job te veranderen? (Elke respondent kon meerdere antwoorden kiezen.) Meer betaald 61% Afstand van thuis 46% Doorgroeimogelijkheden 43% Jobinhoud 43% > extra legale voordelen Geschikte > opleidingmensen 20% 20% > vakantiedagen 20% Betere sfeer 19% Beter uurrooster Minder overuren Andere 12% 8% 7%