Bijeenkomst over geloofsopvoeding Uit elkaar Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijeenkomst over geloofsopvoeding Uit elkaar Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar"

Transcriptie

1 DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich bewust van de impact die een scheiding op de levens van hun kinderen heeft en staan stil bij verhalen van kinderen. De ouders delen hun ervaringen en krijgen handvatten voor hoe ze aandacht kunnen houden voor hun kinderen in de moeilijke tijden voorafgaand, rond of na een scheiding. INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over geloofsopvoeding. De doelgroep van deze bijeenkomsten is ouders met kinderen van 0-8 jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het over scheiden. In deze bijeenkomst staan niet de verhalen van de ouders centraal, maar de verhalen van de kinderen. De ouders beginnen met het maken van een web met stevig katoen. Dit als kennismakingsoefening en om te verbeelden dat God ons vangnet is en dat mensen voor elkaar een vangnet mogen zijn. Daarna komen vragen en reacties van kinderen aan bod. Na de pauze schrijven de ouders schrijven een brief over hun eigen situatie. Hierna volgt een adviesronde. Tot slot maken ze opnieuw een web. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlagen. Bestel (zo nodig) tijdig het oudermagazine Moments voor jezelf en de ouders via Het artikel van pagina gaat over scheiden. Leg alle benodigdheden voor de bijeenkomst klaar. Het thema Scheiden is een thema dat zich goed leent voor samenwerking met andere partijen. Denk bijvoorbeeld aan het Centrum voor Jeugd en Gezin in jouw dorp of stad, een school of het wijkwerk. Samenwerking kan het thema verdiepen en een verbindende werking hebben. Zoek contact met deze organisaties en verken met elkaar de mogelijkheden voor samenwerking. Mogelijkheden kunnen zijn het gezamenlijk organiseren en aanbieden van een avond over scheiden en kinderen, maar ook het ophangen van een poster kan al waardevol zijn en deuren openen voor een ander publiek. In elk geval is het prettig om van elkaar te weten waar men mee bezig is. Op die manier voorkom je dat ouders moeten kiezen uit eenzelfde aanbod door verschillende aanbieders op hetzelfde moment. Persoonlijke voorbereiding Een scheiding is een proces waarbij eigenlijk alleen maar slachtoffers te betreuren zijn. Niemand begint aan een relatie met als doel deze in een scheiding te laten uitmonden. Iedere scheiding heeft daarbij zijn eigen verhaal, iedere persoon heeft zijn eigen waarheid. Het is goed hier even bij stil te staan. In deze bijeenkomst worden een aantal verhalen gebruikt van de website van Villa Pinedo. Villa Pinedo wil een platform zijn waar kinderen en jongeren van gescheiden ouders elkaar ontmoeten en ondersteunen. Uit de ervaringen van Villa Pinedo blijkt dat een scheiding voor een kind een traumatische ervaring is en dat het nogal uitmaakt hoe vader en moeder hiermee omgaan richting het kind. Lees Moments voor ouders van kinderen van 0-8 jaar, pagina 28-30, goed door. Bekijk de website Een scheiding is vaak complex en gaat met emoties gepaard. Wat zou je kunnen doen als iemand tijdens de bijeenkomst zijn/haar hele verhaal op tafel wil leggen? Wat kan je zo iemand eventueel aanbieden (is een één op één gesprek op een later moment een mogelijkheid)? 1

2 Je kan ter voorbereiding op deze bijeenkomst ook de Moments voor ouders van 8-12 jarige kinderen lezen. Hierin staat een artikel over een predikant die een scheidingsritueel begeleidt. BENODIGDHEDEN Voor jezelf en de ouders een exemplaar van het oudermagazine Moments Iets te drinken en wat lekkers voor de Opening en de Pauze Een dikke bol katoen Een laptop met internetverbinding en een beamer met scherm Flipovervellen en schilderstape om de vellen aan de muur te hangen Post-it memo s en pennen Bijlage 2 één keer afgedrukt Bijlage 3 voor iedere deelnemer afgedrukt Papier met lijntjes, bijvoorbeeld uit een schrijfblok Gekleurde stiften of potloden Bijlage 5, losgeknipt en op losse A4 vellen geplakt Een paar lege A4 vellen PROGRAMMA 15 minuten Opening en kennismaking Heet iedereen welkom. Ga met elkaar in een kring staan. Pak het uiteinde van het katoen. Vertel, terwijl je de bol in je hand houdt, hoe je heet en hoeveel kinderen je hebt of verzorgt en hoe ze heten. Of dat je eigen kinderen, stiefkinderen of pleegkinderen zijn, maakt niet uit. Hierna gooi je de bol wol naar iemand anders in de kring. Ook hij/zij stelt zich voor door het zeggen van de naam en die van de kinderen. Bij het doorgooien van de bol houdt de werper de draad vast. De bol gaat op deze wijze de hele kring door. Als iedereen zich heeft voorgesteld, is er een mooi web ontstaan. Dit web staat symbool voor het vangnet dat we voor elkaar en voor onze kinderen willen zijn in de samenstelling zoals we nu bij elkaar zijn en als gemeente. Het staat tegelijk ook symbool voor het vangnet dat God voor ons wil zijn. We mogen ons dus door God en elkaar gedragen weten. Lees ter afsluiting het gedicht in bijlage 1. Dit is geschreven door Fleur van minuten Verkenning In deze bijeenkomst zitten we aan tafel met allemaal mensen die gescheiden zijn. Dat schept een band, je hebt een gemeenschappelijke ervaring. Tegelijkertijd zullen de persoonlijke verhalen van iedereen anders zijn. Vanavond gaan we niet op deze persoonlijke verhalen in. We stellen namelijk de kinderen centraal. We maken kennis met verschillende kinderen en verschillende verhalen. De verhalen komen van echte kinderen die hun verhaal op posten en daar feedback krijgen van andere kinderen van gescheiden ouders. Vraag aan de ouders wat zij weten van Villa Pinedo. Vertel dat Villa Pinedo een platform wil zijn waar kinderen en jongeren van gescheiden ouders elkaar ontmoeten en ondersteunen. 25 minuten Verdieping Op drie flipovervellen hangen de drie verhalen uit bijlage 2. Deel deze zelfde verhalen uit; ze staan in klein lettertype in bijlage 3. Deel daarbij aan iedereen post-it memo s en pennen uit. De verhalen die jullie lezen zijn van kinderen wiens ouders zijn gescheiden toen de kinderen net zo oud waren als jullie kinderen nu. Omdat kinderen van 0 tot 8 jaar over het algemeen nog niet schrijven of zelfstandig een website bezoeken, zijn er weinig verhalen van deze leeftijdsgroep te vinden. Lees samen de verhalen van de kinderen hardop voor. Wissel hierbij af en vraag of deelnemers ook een verhaal willen lezen. Nodig de ouders uit om de volgende vragen te beantwoorden: wat zou jouw advies aan dit kind zijn? Wat wil jij het kind meegeven? Hoe kan het kind zich in deze situatie redden? Schrijf je reactie op een post-it en hang het op de flap-over. 2

3 Als iedereen heeft gereageerd, maak je een rondgang langs de flap-over vellen. Neem hierbij de reacties van jongeren (bijlage 4) mee. Leg deze naast de reacties van de ouders. Maak duidelijk dat het niet gaat om het geven van een oordeel. Er is geen goed of fout advies, van de ouders niet en van de kinderen niet. Wel kan het interessant zijn om de verschillende oplossingen naast elkaar te zetten. Wat valt op? Hang de reacties van de jongeren bij de reacties van de volwassenen. Mogelijk vinden mensen het interessant om deze reacties in de pauze nog even te lezen. Of om kennis te nemen van de reacties van andere ouders. 15 minuten Pauze 25 minuten Verwerking De ouders hebben daarnet advies gegeven aan kinderen die we niet kennen. In veel van de adviezen die de kinderen aan elkaar geven op Villa Pinedo wordt gesproken over het schrijven van een brief aan de ouders. Natuurlijk kan je als ouder ook een brief aan je kind schrijven. Een brief om uiting te geven aan bijvoorbeeld de trots die je voelt als je ziet hoe je kind met de scheiding is omgegaan, aan jouw tijdelijke onvermogen als ouder, aan het vertrouwen dat je hebt in jullie toekomst. Kijk eens naar je dagelijkse praktijk thuis. Is er een onderwerp of situatie waarover jouw kind(eren) een bericht op zou(den) kunnen plaatsen? Hoe zou je dan reageren? Hoe zou je willen dat andere kinderen reageren? Of ben je een situatie of onderwerp tegen gekomen waarover je aan je kind een brief zou willen schrijven? Probeer hier woorden aan te geven door je kind(eren) een brief te schrijven. De inhoud van deze brief is privé. Zorg dus dat er voldoende mogelijkheden in de ruimte zijn om apart te gaan zitten. Nodig na 20 minuten iedereen uit om weer bij elkaar te gaan zitten. Vraag of mensen iets willen delen over de dingen die ze hebben opgeschreven. Maak heel duidelijk dat dit mag, maar dat het niet hoeft. Vraag ook wat ze met de brieven die ze hebben geschreven willen gaan doen. 10 Minuten Verwerking Als laatste gaan we kijken wat het beste advies van kinderen is aan ouders. Elke ouder bekijkt welk advies hij/zij voor zijn/haar kind(eren) het meest geschikt en helpend vindt. Pak pagina 30 uit Moments erbij. Hier staat een kader met Tips van kinderen aan ouders. Deze tips zijn overgenomen in bijlage 5. Dit zijn vijf adviezen van kinderen. Vul deze adviezen aan met adviezen van ouders. Welke adviezen hebben zij zelf gekregen of gegeven aan anderen? Schrijf ook deze adviezen op A4 vellen. Welk advies spreekt jou het meeste aan? Iedere deelnemer mag drie stippen zetten om antwoord te geven op deze vraag. Je mag drie adviezen aanstippen, maar ook één advies met drie stippen geven. Hierin maakt iedereen zijn eigen keuze. Deel vervolgens, voor zover ieder dit wil(!) aan elkaar mee wat jouw keuze is en hoe je die in praktijk wilt brengen. 10 minuten Afsluiting Maak net als bij de opening een kring en gooi de bol wol naar elkaar over. Dit kan nu sneller dan bij het begin omdat er geen vragen beantwoord hoeven worden. Zorg dat de bol minstens een keer de kring rond is gegaan, maar vaker mag ook. Vertel nogmaals over het vangnet dat God voor ons is, we zijn bij God geborgen. En niet alleen wij, ook onze kinderen. Daarnaast kunnen we elkaar dragen en ondersteunen, dit is onderdeel van het zijn van een gemeenschap. Dit kunnen we laten zien door allemaal heel rustig achterover te hangen. We trekken de draden van het web strak en houden elkaar in evenwicht. 3

4 BIJLAGEN 1. Gedicht om mee te openen 2. Verhalen om op te reageren (groot formaat) 3. Verhalen om op te reageren (klein formaat) 4. Antwoorden van kinderen en jongeren op de verhalen in bijlage 2 en 3 5. Adviezen van kinderen aan ouders 4

5 BIJLAGE 1 5

6 BIJLAGE 2 1) Mijn ouders zijn nu al drie jaar gescheiden en ik vind het helemaal niet leuk ik heb er ook heel erg veel moeiten mee gehad Mijn vader en moeder hebben allebei een nieuwe partner en dat vind ik helemaal niet leuk mijn vaders vriendin is heel erg vervelend ik vind me moeders vriend ook niet leuk ik kan er niets aan veranderen als ik weg ben of als ik bij papa ben denk ik de hele tijd aan mama en haar vriend dat vind ik niet fijn want dat wil ik niet hulp zou fijn zijn liefs Ollie (9 jaar) 2) Hallo ik ben Nicole en 10 jaar. Mijn ouders zijn gescheiden. Ik was 5 jaar toen ze uit elkaar gingen. Ze zijn nu al wel 5 jaar uit elkaar maar ik heb er nog wel veel moeite mee. Mijn moeder heeft een nieuwe vriend dat gek genoeg was dat eerst mijn buurman, maar ook heeft mijn vader een nieuwe vriendin. Ik kan goed met mijn ouders(stief) de vriendin van mijn vader heeft ook drie kinderen zelf heb ik een zus, maar nu heb ik ook een stiefzus en stiefbroer en stiefbroertje. Op school ga ik naar de praatjuf. Zij heeft mij advies gegeven om eens op deze site te kijken. Ik vind het fijn dat ik mijn verhaal even kwijt kan aan jullie. Het is misschien voor jullie ook een idee om naar de praatjuf te gaan. Je kan met haar over alles praten. Bedankt voor de aandacht en veel sterkte met jullie verhalen. Doei 6

7 3) Hoi iedereen, Ik zit met een probleem en word er helemaal gek van. Het zit zo: Toen ik 4 jaar besloten mijn ouders plotseling te scheiden. Ik vond dat toen heel erg raar omdat ze nooit ruzie hadden enzo. Mijn moeder kreeg een nieuwe vriend en mijn vader later ook een nieuwe vriendin. Mijn moeder vertelde me altijd vreselijke verhalen over mijn vader en zijn nieuwe vriendin en zei dat de scheiding allemaal mijn vaders schuld was. Ook vertelde ze dingen dat hij mij helemaal niet wilde en dat soort dingen allemaal. Dat deed erg veel pijn want zo kende ik mijn vader niet. Mijn moeder heeft mij jarenlang dit aangepraat, zo erg dat ik op een gegeven moment een afkeer tegen hem kreeg. Maar na veel lange gesprekken heb ik nu weer een hele goede band met mijn vader en bleek dat mijn moeder al die tijd leugens verteld heeft omdat ze mij niet kwijt wilde. Het ergste was nog wel dat ik achter de échte reden van de scheiding kwam: zij was namelijk vreemdgegaan met haar huidige vriend. Ik ben hier enorm van geschrokken en heb mijn vader beloofd om te doen alsof ik van niks weet. Ik ben nu heel erg boos op mijn moeder. Hoe moet ik hier in hemelsnaam mee omgaan? Bedankt alvast! N. (16 jaar) 4) hallo ik heb vaak het gevoel dat ik de enigen ben met gescheiden ouders. bij mij in de klas zitten nog meer kinderen met gescheiden ouders maar die praaten er niet over. heeft iemand een idee hoe ik er vaker over kan praaten en met wie. Lucas (7 jaar) 7

8 BIJLAGE 3 Mijn ouders zijn nu al drie jaar gescheiden en ik vind het helemaal niet leuk ik heb er ook heel erg veel moeiten mee gehad.. Mijn vader en moeder hebben allebei een nieuwe partner en dat vind ik helemaal niet leuk mijn vaders vriendin is heel erg vervelend ik vind me moeders vriend ook niet leuk ik kan er niets aan veranderen als ik weg ben of als ik bij papa ben denk ik de hele tijd aan mama en haar vriend dat vind ik niet fijn want dat wil ik niet. hulp zou fijn zijn liefs Ollie (9 jaar) --- hallo ik ben nicole en 10 jaar. mijn ouder zijn gescheiden.ik was 5 jaar toen ze uit elkaar gingen. ze zijn nu al wel 5 jaar uit elkaar maar ik heb er nog wel veel moeite mee. mijn moeder heeft een nieuwe vriend dat gek genoeg was dat eerst mijn buurman.maar ook heeft mijn vader een nieuwe vriendin.ik kan goed met mijn ouders(stief) de vriendin van mijn vader heeft ook drie kinderen zelf heb ik een zus. maar nu heb ik ook een stief zus en stief broer en stief broertje.op school ga ik naar de praat juf.zij heeft mij advies gegeven om eens op deze site te kijken.ik vind het fijn dat ik mijn verhaal even kwijt kan aan jullie. het is mischien voor jullie ook een idee om naar de praat juf te gaan.je kan met haar over alles praten. bedankt voor de aandacht en veel sterkete met jullie verhallen doei Hoi iedereen, Ik zit met een probleem en word er helemaal gek van. Het zit zo: Toen ik 4 jaar besloten mijn ouders plotseling te scheiden. Ik vond dat toen heel erg raar omdat ze nooit ruzie hadden enzo. Mijn moeder kreeg een nieuwe vriend en mijn vader later ook een nieuwe vriendin. Mijn moeder vertelde me altijd vreselijke verhalen over mijn vader en zijn nieuwe vriendin en zei dat de scheiding allemaal mijn vaders schuld was. Ook vertelde ze dingen dat hij mij helemaal niet wilde en dat soort dingen allemaal. Dat deed erg veel pijn want zo kende ik mijn vader niet. Mijn moeder heeft mij jarenlang dit aangepraat, zo erg dat ik op een gegeven moment een afkeer tegen hem kreeg. Maar na veel lange gesprekken heb ik nu weer een hele goede band met mijn vader en bleek dat mijn moeder al die tijd leugens verteld heeft omdat ze mij niet kwijt wilde. Het ergste was nog wel dat ik achter de échte reden van de scheiding kwam: zij was namelijk vreemdgegaan met haar huidige vriend. Ik ben hier enorm van geschrokken en heb mijn vader beloofd om te doen alsof ik van niks weet. Ik ben nu heel erg boos op mijn moeder. Hoe moet ik hier in hemelsnaam mee omgaan? Bedankt alvast! N. (16 jaar) hallo ik heb vaak het gevoel dat ik de enigen ben met gescheiden ouders. bij mij in de klas zitten nog meer kinderen met gescheiden ouders maar die praaten er niet over. heeft iemand een idee hoe ik er vaker over kan praaten en met wie. Lucas (7 jaar) 8

9 BIJLAGE 4 REACTIES VAN VILLA PINEDO OP DE BOVENSTAANDE VRAGEN Voorbeeld 1 Lieve Ollie, Het is logisch dat je moeite hebt met de scheiding! Dit is een hele verandering in je leven en zeker nu je ouders allebei een nieuwe partner hebben vraagt dit ook energie van jou. Ieder kind ziet het liefste zijn ouders samen, helaas hebben zij besloten dat ze dit niet meer willen. Ik weet natuurlijk niet waarom het niet helemaal klikt met de nieuwe partners, maar het is wel belangrijk dat je dit aangeeft bij je ouders. Zo zijn je ouders op de hoogte van hoe jij je voelt en kunnen jullie samen een oplossing bedenken. Op het moment dat je bij je vader bent en je aan je moeder denkt, komt dit dan omdat je haar mist? Misschien kan je af en toe met haar bellen of een mooie foto van jullie samen op je kamer neerzetten? Dit kan natuurlijk ook bij je moeder, als je je vader mist. Hopelijk heb je hier iets aan en mocht je ooit ergens mee zitten, dan kun je ons dit laten weten. Veel succes, Isabel --- Hoi Ollie, Gescheiden ouders is nooit leuk. Dat je moeite hebt met de scheiding is heel normaal. Vooral nu je ouders allebei een nieuwe partner hebben. Dat is een hele verandering waar jij aan moet wennen. Dit heeft misschien ook een beetje tijd nodig. Toen mijn moeder een nieuwe vriend kreeg mocht ik die man helemaal niet maar door hem uiteindelijk iets beter te leren kennen kwam ik er achter dat hij niet eens zo erg was. Hij kon best aardig zijn ;). Dus misschien heeft het een beetje tijd nodig. Als jullie elkaar wat meer leren kennen door bijvoorbeeld iets leuks te gaan doen dan valt die nieuwe partner misschien best wel mee. Zoals Isabel ook zegt is het belangrijk om het wel te zeggen tegen je ouders. Dan weten zij hoe jij je voelt en kunnen ze jou helpen. En misschien is het inderdaad een idee om een foto van je ouders bij je te hebben of wanneer je ze mist dat je ze dan kan bellen? Heel veel liefs, Evi --- hallo, soms kan je niet met ze opschieten maar praat er over wat je vervelend of irriteert aan ze misshien kunnen ze rekening met je houden en als dat niet lukt zoek een oplossing met je ouders ik hoop dat het snel goed gaat Voorbeeld 2 Hoi Nicole, Dank je wel dat je dit op onze site wilde delen. Wat fijn dat je een praatjuf hebt op school waar je lekker je verhaal aan kwijt kan! Fijn dat ze je dan ook naar deze website heeft gestuurd, want hier kan je altijd vragen stellen of je eigen verhaal kwijt. En soms is het ook fijn om andere verhalen te lezen, 9

10 waar je zelf dan natuurlijk ook weer op mag reageren! Als je graag nog meer kwijt wil of graag advies wil over je situatie, mag je natuurlijk hier altijd nog op reageren. Fijn weekend! ---- Hoi Nicole, Ik vind een praatjuf echt een super goed idee! Wat goed dat je met haar kan praten en dat ze jou advies geeft. Jij hebt wel een grote familie gekregen na de scheiding, zeg! Allemaal stiefbroertjes en zusjes. Wel vervelend dat je nog steeds zo veel moeite hebt met de scheiding, als je daar nog eens over wilt praten dan kan dat hier altijd. Bedankt voor je goede tip, ik denk dat veel kinderen van gescheiden ouders hier iets aan hebben. Liefs, Sophie Voorbeeld 3 Hoi N, Wat erg voor je dat jouw moeder al die tijd heeft gelogen. Natuurlijk wil ze jou niet kwijt maar daarvoor hoefde ze niet zulke leugens te vertellen. Het is wel vervelend dat jij nu tussen de scheiding van jouw ouders zit. Je hebt jouw vader beloofd dat je niks zal zeggen, maar je kan dit ook niet altijd voor je houden, toch? Dan wordt je alleen maar bozer op jouw moeder. Ik denk dat je het beste kan gaan praten met beide ouders. Eerst met jouw vader, zeg dat je nu heel boos bent op jouw moeder omdat je nu weet dat ze was vreemdgegaan en dat je niet weet wat je nu moet doen. Misschien kan jouw vader jou helpen om een oplossing te vinden. Daarna kan je gaan praten met jouw moeder. Zeg dat je haar ook nooit kwijt wil, dus dat ze niet van die leugens had hoeven vertellen. Wel knap van je dat je na die lange gesprekken weer een goede band hebt kunnen opbouwen met jouw vader! Heel veel sterkte met deze moeilijke situatie! Liefs, Sophie Voorbeeld 4 Beste Lucas, Wat goed dat je ons om hulp vraagt op het forum. Ik snap heel goed dat het moeilijk is als niemand in je klas echt wil praten over de scheiding. Jij wil dat juist wel, en dat begrijp ik! Misschien is er een jongen of een meisje die je heel aardig vindt, waar je goed mee kunt opschieten. Vroeger ging ik wel eens eten tussen de middag bij een vriendje waarmee ik goed kon praten. Of ik probeerde het uit te leggen aan mijn lieve oma, die altijd wilde luisteren. Ik heb ook wel eens gevraagd aan een aardige, leuke leraar of lerares of ik iets mocht vragen. Dan kon ik gewoon lekker mijn verhaal vertellen aan iemand die goed luistert. Misschien vind je dat een goed idee? :-) Ik vind het echt super goed van jou dat je wil praten over de scheiding. Praten is het belangrijkst, altijd. Je bent goed bezig! ;-) Sterkte en succes Lucas, Yannick 10

11 BIJLAGE 5 Jelina (9): Heb je ruzie, ga dan even weg. Bijvoorbeeld je moeder blijft thuis en je vader stapt in de auto of andersom. Meisje (9): Maandag, dinsdag en woensdag ben ik bij mijn vader en donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag ben ik bij mijn moeder. Dat is een goede afwisseling vind ik. Je krijgt allebei je ouder veel te zien. Hennie (12): Laat je kinderen niet kiezen. Het is voor het kind vreselijk om te horen: Bij wie wil je wonen? DIT VINDEN WIJ NIET LEUK! Als het kind zelf vraagt om te mogen kiezen, laat het kind dan wél kiezen. Dat is fijn voor het kind. Jongen (9): Mijn ouders zijn twee jaar geleden gescheiden. Maar ze lieten niet weten dat ze gingen scheiden. Mijn advies is: laat weten wat je doen. Bella (15): Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 4 was. Ik heb er nog steeds last van. Ik wil alle ouders die in scheiding zitten meegeven: doe alles voor je kinderen! Zorg dat de vader én de moeder de kinderen te zien krijgen! Vecht niet waar ze bij zijn. En zorg dat alles op papier staat! 11

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden. Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Opa, wie is God? Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Opa, wie is God? Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar DOELSTELLINGEN Grootouders wisselen ervaringen uit over geloofsopvoeding en kleinkinderen. Grootouders helpen elkaar op weg met tips en adviezen over geloofsopvoeding en kleinkinderen. Grootouders zijn

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar DOELSTELLINGEN De deelnemers worden zich bewust van hun eigen omgang met rouw en verlies en de rol die hun geloof of levensoriëntatie hierbij heeft. De deelnemers weten dat ieder op een eigen manier rouwt

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan. LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel

Nadere informatie

Lesbrief. Introductie

Lesbrief. Introductie Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst

Nadere informatie

Wat staat er in dit boekje?

Wat staat er in dit boekje? Wat staat er in dit boekje? Informatie voor ouders (scheur t maar uit voor ze!) 7 Even uitleggen 11 Ik & Zo! Dit ben ik! 15 Ik & Zo! Handig om te weten 17 Weekschema co-ouderschap 29 Planning weekenden,

Nadere informatie

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar

Nadere informatie

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat

Nadere informatie

Over: www.bewareofloverboys.nl

Over: www.bewareofloverboys.nl 1 Naam: www.bewareofloverboys.nl Voordat je begint met de opdrachten? Lees dit door: Als je je niet prettig voelt bij het lezen van bepaalde dingen: Stop met het lezen van deze site. Praat erover met iemand

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Lesbrief bij Ouders in het wild. Liesbeth Groenhuijsen

Lesbrief bij Ouders in het wild. Liesbeth Groenhuijsen Lesbrief bij Ouders in het wild Liesbeth Groenhuijsen Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het

Nadere informatie

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Februari, de maand van Valentijnsdag. Daarom deze maand een lief bericht van de leerlingen van groep 6

Februari, de maand van Valentijnsdag. Daarom deze maand een lief bericht van de leerlingen van groep 6 Februari, de maand van Valentijnsdag. Daarom deze maand een lief bericht van de leerlingen van groep 6 Mama Een roos is roze viooltjes zijn blauw maar het allerliefst Hou ik van jou mama. Joshua De beste

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Vul afzonderlijk van elkaar allebei de vragen in. Bij elke vraag moet je een antwoord kiezen. Als je niet kunt kiezen, kies dan het

Nadere informatie

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Het koninkrijk van God vlakbij

Het koninkrijk van God vlakbij Het koninkrijk van God vlakbij Dit werkboek is van : Cellessen voor kinderen van 8-12 jaar Serie lessen voor kleine groepen; leeftijd 8-12 jaar Lessen zijn geschreven op basis van het boek Natuurlijk BOVENnatuurlijk

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4

Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4 Stappenplan voor je spreekbeurt in groep 3/4 Naam: Hallo allemaal, Dit boekje heb ik gemaakt om je te helpen bij het maken van je spreekbeurt. Want het is best lastig, zeker als je het voor het eerst gaat

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16 Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet

Nadere informatie

Tijdrovers. Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Caroline Wisse-Weldam

Tijdrovers. Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Caroline Wisse-Weldam Door Caroline Wisse-Weldam Inleiding Tijdrovers Na een mooie lange zomer is de school weer begonnen. Misschien ben je met een beetje tegenzin gestart, maar hopelijk heb je er zin in. Je ziet van welke

Nadere informatie

Inleiding IN DIT BOEK LEES JE WAAROM STEUN, RESPECT EN VERTROUWEN BIJ VRIENDSCHAP HOREN.

Inleiding IN DIT BOEK LEES JE WAAROM STEUN, RESPECT EN VERTROUWEN BIJ VRIENDSCHAP HOREN. Inleiding Met wie heb je de meeste lol? En wie bel je als je een probleem hebt? Vaak zijn dat je. Sommige mensen hebben veel, andere mensen hebben er maar een paar. Vriendschap is belangrijk in ons leven.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo!! Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n

M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n W E R K B O E K E C H T S C H E I D I N G, S T E U N J E K I N D M I J N W E R K B O E K Dit werkboek is speciaal voor kinderen met gescheiden ouders. Er zijn

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Grenzen stellen Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Grenzen stellen Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich bewust van de grenzen die zij stellen als het gaat om vakantie, relaties, alcohol/drugs en geloof. Ouders bespreken welke grenzen hun kinderen opzoeken rondom deze thema

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Lieve broer! Je liefste zus!!! Camille Vandenbussche. 12-19 oktober

Lieve broer! Je liefste zus!!! Camille Vandenbussche. 12-19 oktober Lieve broer! 12-19 oktober Je bent nog maar 1 week weg, en ik mis je al! Hopelijk zie ik je nog terug! Ik heb gehoord dat er al heel wat mannen zijn gestorven! Jij nog niet,gelukkig! En,papa, alles goed

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie