UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord"

Transcriptie

1 UBV U.S.S. Proton Voorwoord Beste student, Voor je ligt de eerste Alternatieve Studiegids met vakken voor de major Molecular Life Sciences (MLS)! Deze gids is een aanvulling op de studiegids van MLS die te vinden is op de website van de Universiteit Utrecht. Waar die gids vooral formele eisen bevat, vertelt dit boekje wat studenten nu echt vinden van hun vakken. Als je twijfelt welk vak je moet kiezen, of je bent benieuwd naar vakken van een volgend jaar, kan je hierin lezen hoe studenten MLS hun vakken hebben ervaren. Omdat MLS pas zo nieuw is, zijn niet alle vakken al door MLS ers gevolgd en vind je ook stukjes van studenten scheikunde en biologie in deze gids. In het eerste jaar heb je als student keuzeruimte in periode 3. Omdat er zo veel nieuwe dingen afkomen op eerstejaars en alles nieuw is, zijn ook stukjes over de verplichte vakken uit periode 1 en 2 toegevoegd. In jaar 2 en 3 begint het kiezen van vakken pas echt! Er zijn drie studiepaden te vinden binnen MLS, afhankelijk van je interesse. Je kunt een meer celbiologische, structuurbiologische of farmaceutische kant op gaan, maar je bent ook vrij om vanuit alle drie de takken iets mee te pakken! Omdat je je toch wel aan eisen moet houden, is een klein stukje uit het OER (onderwijs- en examenreglement) ook opgenomen in deze gids. Toch wel handig om in je achterhoofd te houden bij het maken van je keuze :). In deze gids zijn keuzevakken buiten de major MLS niet meegenomen, maar gelukkig staat de website van de UU vol met informatie over minors. In deze gids vind je daarom ook een bladzijde met handige links naar websites. Veel succes met je vakkenkeuze! Ook namens de U.B.V. en U.S.S. Proton, Hanneke Leegwater Marloes Leeflang Jitse van der Horn 1

2 Alternatieve Studiegids UBV 2

3 U.S.S. Proton Inhoudsopgave vakken Jaar 1 Moleculaire celbiologie 6 Wis- en natuurkunde 1 7 Biofysische chemie 8 Bio-organische chemie 9 Spectroscopie en analyse 10 Biotechnologie en maatschappij 11 Systeembiologie 12 Eerstejaars vakken bij farmacie 13 Jaar 2 Cellen en weefsels 14 Moleculair biologische en biochemische technieken 15 Mass spectrometry and proteomics 16 Organische chemie 2 17 Fysische chemie 2 18 Voortgezette statistiek en R 19 Wis- en natuurkunde 2 20 Metabolisme 21 Homeostase 22 NMR spectroscopy en molecular modeling 23 Membranen en membraaneiwitten 24 Infecties 25 Evolutie 26 Researchproject 27 Toy Models 27 Kwantumchemie en anorganische chemie 28 Neurobiologie 29 Immunobiologie 30 Wiskunde Jaar 3 Wiskunde 2 31 Röntgendiffractie en elektronenmiscroscopie 32 Theoretische ecologie 33 Genoombiologie 34 Virusziekten 35 Microbiële interacties 36 Computationele biologie 37 Gentherapie, kanker en AIDS 38 Moleculaire en cellulaire (neuro)biologie 39 Moleculaire eukaryote microbiologie 40 Ontwikkelingsbiologie en genetica 41 Medicinal chemistry 42 Organsiche chemie 3 43 Vakken bij farmacie 44 3

4 Alternatieve Studiegids UBV Vakken Jaar 1, 2 en 3 Vakkenrooster major Molecular Life Sciences concept Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Opmerking Jaar 1 AD Moleculaire celbiologie Biofysische chemie Spectroscopie en analyse Biomoleculaire chemie Spectroscopie en analyse Biotechnologie en maatschappij is verplicht voor SK. Schimmels en geneesmiddelen Timeslot is AD of BC Planten en geneesmiddelen Moleculen als geneesmiddelen BC Wis- en natuurkunde 1 Bio-organische chemie Spectroscopie en analyse Functionele biologie Systeembiologie Kinetiek van geneesmiddelen Geneesmiddel binding en werking Jaar 2 AD Cellen en weefsels Mass spectrometry and NMR-spectroscopie en molecular Researchproject B/D Organische chemie 2 volg Proteomics modeling Toy models je in timeslot ABC of BCD Organische chemie 2 Membranen en membraaneiwitten Kwantumchemie en Fysische chemie 2 Infecties anorganische chemie Voortgezette statistiek en R Neurobiologie Natural product research BC Moleculair biologische Wis- en natuurkunde 2 Evolutie Researchproject B/D en biochemische Organische chemie 2 Immunobiologie technieken Metabolisme Homeostase Homeostase Jaar 3 AD Wiskunde 2 Computationele biologie Protein folding Biotechnologie Bij moleculaire cellulaire Röntgendiffractie en EM Gentherapie, kanker en aids Moleculaire eukaryote microbiologie Psychoneuro pharmacology (neuro)biologie kies je theorie Theoretische ecologie Biotechnologie Moleculaire cellulaire (neuro)biologie Pijn OF experimenteel Genoombiologie Pharma and Nutrition (CPS) Geschiedenis van de verslaving Infecties BC Virusziekten Kwaliteitsleer Ontwikkelingsbiologie Bioanalyse In jaar 3 kies je verplicht OF Microbiële interacties Ontwikkelen van nieuwe Farmacologie van het bachelorthesis OF Onderzoeks Farmacologie van het geneesmiddelen centraal zenuwstelsel bachelorscriptie en onderzoekstage centraal zenuwstelsel Medicinal chemistry Organische chemie 3 Dit is de versie van 8 juni 2016, dit schema zal binnenkort worden veranderd. De nieuwste versie is beschikbaar op students.uu.nl 4

5 U.S.S. Proton Voordat je begint met lezen De alternatieve studiegids is anders dan de reguliere studiegids van het departement scheikunde of biologie. De informatie in deze gids is afgestemd op die in de reguliere gids, maar het kan gebeuren dat ze minder up to date is. Kijk dus vooral ook naar de reguliere studiegids op de site van de Universiteit. De directe link er naartoe is als volgt: De Major Molecular Life Sciences is uniek en combineert cursussen uit de opleidingen Scheikunde, Biologie en de Farmacie. De major Molecular Life Sciences wordt aangeboden bij twee opleidingen: Scheikunde en Biologie. De major Molecular Life Sciences omvat een studielast van 135 EC. De onderdelen van de major dienen voor ten minste 37,5 EC op verdiepend niveau 2 te zijn en ook voor ten minste 37,5 EC op gevorderd niveau 3. De onderdelen van de major en profileringsruimte samen dienen voor ten minste 45 EC op gevorderd niveau 3 te zijn (OER 3.4.2). Voor studenten die via scheikunde staan ingeschreven is het vak spectroscopie en analyse verplicht en voor studenten die via biologie staan ingeschreven is dit een keuzevak. 5

6 Alternatieve Studiegids Jaar 1, Periode 1, AD UBV (B-B1MOL14) Moleculaire celbiologie Tijdslot AD Niveau 1 Door Winnie Henderson Bij moleculaire celbiologie wordt vooral ingegaan op de dierlijke en vaak menselijke cel. Er komen ingewikkelde reacties aan bod. Niet ingewikkeld omdat ze zo lang zijn, maar meer omdat het er best wel veel zijn. Beetje stampwerk dus. Ook wordt er ingegaan op structuren van de cel en celorganellen. De cursus zelf is heel erg breed, vandaar ook de verschillende docenten: bij moleculaire celbiologie krijg je maar liefst drie docenten, elk doceren ze het gebied waarover ze meer weten dan de ander. Dit is echt heel leuk, omdat ze ook vaak onderzoeken noemen waar zij of iemand die ze kennen aan mee heeft gewerkt. Bevlogenheid is iets dat de docenten van dit vak siert. De docenten zijn Anna Akhmanova, Bertrand Kleizen en Fons Cremers. Ze geven allemaal op een heel andere manier les. Anna Akhmanova kan veel informatie in een college stoppen, even schrikken, maar zeer de moeite waard. Aangezien ze van oorsprong Russische is, heeft ze een accent, dat went wel. Bertrand Kleizen is de opener van de cursus, zijn colleges zijn helder en staan het dichtst op de stof die je bij biologie hebt gehad. Fons Cremers geeft de colleges over onder andere fotosynthese. Soms is hij een beetje snel, maar hij staat open voor vragen en legt deze graag, héél graag, uit. Tijdens de hoorcolleges worden er veel afbeeldingen uit het boek gehaald, dus als het niet te volgen is, en ja, dat kan nog best vaak gaan gebeuren, dan kan je dat heel gemakkelijk terug lezen. Naast deze hoorcolleges zijn er ook werkcolleges en toetsjes die online komen. Daarbij is er een presentatie aan het eind van het blok. Ik vond het persoonlijk een redelijk zwaar vak. Dit komt vooral door het gehalte stampwerk dat erbij zat. Na bijna een half jaar stil te hebben gestaan na de eindexamens, is dat best een shock. Het tentamen vroeg ook vooral naar stampdingen. Het was een toets via de laptop met vooral multiplechoicevragen. Voor iedereen persoonlijk of je daarvan houdt. Over het algemeen is het dus vooral een interessant vak, maar wel erg zwaar, je moet het goed bijhouden want een achterstand loop je niet snel in (hier heb ik helaas ervaring mee, dus volgend jaar zit ik gezellig naast jullie!) 6

7 U.S.S. Proton Jaar 1, Periode 1, BC (SK-BWSNK1) Wis- en natuurkunde 1 Timeslot: BC Niveau 1 Door Winnie Henderson Wiskunde en natuurkunde worden apart gegeven, je krijgt dus ook twee cijfers die voor het eindcijfer allebei 50% meetellen. De docenten van deze vakken wisselen elk jaar. Natuurkunde bestaat voor 90% uit klassieke mechanica, dat maakt het voor het grootste deel herhaling van de middelbare school, maar dan een tikkeltje dieper. Bij wiskunde krijg je wel veel nieuwe onderwerpen. Sommige van deze kan je herkennen uit wiskunde D (vectoren bijvoorbeeld). Over wiskunde hoef je je vooral geen zorgen te maken. Als volledige nitwit qua wiskunde heb ik een prachtige zeven mogen halen (en geloof me, als ik dat kan, kan iedereen het). Je kan punten scoren, maximaal een volledig punt erbij, door iedere week online opgaven in te leveren. Bij natuurkunde worden er bij de werkcolleges kleine toetsen gegeven waarmee je ook maximaal één punt op je natuurkundecijfer erbij kan snoepen. Bij wiskunde hebben we het boek niet vaak gebruikt, maar wel het dictaat, deze was namelijk heel helder en je kon er best makkelijk aan aflezen wat er in het tentamen zou komen. Het natuurkundeboek hebben we vaak gebruikt om opgaven uit te maken tijdens de werkcolleges en om voorbeelden te zoeken. Voor beide vakken geldt: Maak vooral de opgaven en dan kom je er wel. De tentamens zijn bij dit vak gewoon schriftelijk en komen aardig overeen met de opgaven. Natuurkunde gaat wel iets dieper dan de opgaven, vooral door deelopgaven, maar that s about it. Ik vond de vakken goed te doen, vooral wiskunde viel erg mee, al leek dat tijdens de colleges heel eng. Het tentamen is een stuk minder zwaar dan zou lijken. Natuurkunde is een vak dat je echt moet bijhouden, want geloof me, hoe vaak je dit ook hebt gehad op de middelbare, kans is er altijd dat het diep weggezakt is. 7

8 Alternatieve Studiegids Jaar 1, Periode 2, AD UBV (SK-B1BIFC) Biofysische chemie Timeslot: AD Niveau 1 Door Irene Zaalberg Biofysische chemie is een specifiek MLS vak. Het is opgesplitst in twee delen: spectroscopie en thermodynamica. Je hebt elke week 2 hoorcolleges en 2 werkcolleges en in totaal vier dagen practicum. Spectroscopie wordt gegeven door Marc Baldus en hierbij leer je over massaspectrometrie, IR spectroscopie, fluorescentie spectroscopie, UV-VIS spectroscopie en NMR. Vooral over NMR kan Baldus heel enthousiast vertellen. De hoorcolleges zijn soms een beetje eentonig en de dia s komen in heel snel tempo voorbij. Alles wordt wel opgenomen dus als je even wegdroomt of het tempo niet bijhoudt, is dat niet het einde van de wereld. Voor spectroscopie wordt McMurry Organic Chemistry gebruikt (dit boek heb je ook voor bioorganische chemie nodig), wat een heel fijn en duidelijk boek is. De werkcolleges zijn nuttig om de stof zelf te leren toepassen. Het tweede deel van de cursus (thermodynamica) wordt gegeven door Eefjan Breukink. Thermodynamica is een stuk lastiger dan spectroscopie, vooral als je niet zo van de natuurkunde/ wiskunde bent. De werkcolleges zijn moeilijk, maar de enthousiaste werkcollegedocenten loodsen je overal goed doorheen. Het boek The Molecules of Life wordt gebruikt. Hoewel minder noodzakelijk dan McMurry, is ook dit boek handig om aan te schaffen. De losse onderdelen van de cursus worden ieder met een eigen tentamen afgesloten. Het tentamen spectroscopie is makkelijker dan het tentamen thermodynamica, vond ik. Beide tentamens kwamen goed overeen met het niveau van de werkcolleges. Klein puntje is nog dat het hertentamen biofysische chemie niet over de losse onderdelen gaat, maar over het geheel. Als je één deeltentamen niet haalt, moet je dus ook de stof van het andere tentamen opnieuw leren. 8

9 U.S.S. Proton Jaar 1, Periode 2, BC (SK-B1BIOC) Bio-organische chemie Timeslot: BC NIveau 1 Door Ruben van Esch Het vak bio-organische chemie wordt gegeven door Nathaniel Martin. Hij is een Canadese docent die dan ook in het Engels les geeft. Dit zal de eerste keer zijn dat je ook Engelse colleges hebt, maar de docent spreekt heel duidelijk en als je echt niet snapt wat hij bedoelt spreekt hij voldoende Nederlands om het eventueel zo duidelijk te maken. Verder is hij een geweldige docent: Hij is heel duidelijk, je weet wat er van je verwacht wordt en er zullen daar geen nare verassingen bij zijn. Hij doet met kerst een leuke demo wat neerkomt op een beetje spelen met scheikunde en hij gebruikt veel hedendaagse voorbeelden om het allemaal goed behapbaar te houden. In het theoretische deel van de cursus begin je met het opbouwen van een basiskennis over atomen en moleculen en hun elektrostatische eigenschappen. Met deze kennis ga je verder in de cursus aan de slag met reactiemechanismen, dit houdt in dat je gaat kijken hoe en waar moleculen op elkaar aangrijpen tijdens bepaalde reacties. Tijdens de practica wordt je geïntroduceerd aan het lab en ga je aan de slag de syntheses van stoffen en bepaalde analyse methodes hiervan. Je hebt de hele periode één begeleider. Niet alle begeleiders zijn even goed, maar dit heb je helaas niet in de hand. Je zult hier ook voor het eerst in aanraking komen met het labjournaal waar je de rest van het jaar in zal gaan werken. Door de verschillende cursussen heen zal je erachter komen dat er veel verschillende manieren zijn om je verslag hierin weer te geven, dit verschilt zowat per begeleider. De werkcolleges zijn handig omdat je hier de uitzondering en details van de grotere lijn leert die in de hoorcolleges werd besproken. De werkcolleges zullen een mini testje voor een klein deelcijfer bevatten, met als doel dat je je huiswerk opdrachten en leeswerk doet. De test zal letterlijke vragen uit het boek gebruiken om dit extra te motiveren. Als je zorgt dat je de (werk)colleges volgt, zou je al een goed begrip van de stof moeten krijgen. Dit kost buiten de contacturen dus ook nog niet eens zo veel tijd. Het is echter wel voor een redelijk deel een kwestie van dingen begrijpen en als dat je moeilijk afgaat, kan het moeilijk zijn de latere stof te begrijpen. Je kan echter altijd Nathaniel Martin of de werkcollege docenten om hulp vragen. Je zult vers in dit vak rollen met alleen je scheikunde kennis van de middelbare school, maar dit is alles wat je nodig hebt aangezien de cursus vanaf de basis opbouwt. Je eerste tentamen is een deeltentamen dat indien je het slecht maakt kan worden weggehaald als je een beter cijfer haalt voor je hoofdtentamen, je gaat er dus altijd op vooruit. Ik vond dit echt een geweldige cursus omdat ik het gevoel had dat ik zoveel meer snapte van hoe alles in elkaar stak en omdat Nathaniel Martin gewoon onwijs leuk les weet te geven. 9

10 Alternatieve Studiegids Jaar 1, Periode 3, AD of BC UBV (SK-BSPAN) Spectroscopie en analyse Timeslot: AD of BC (afhankelijk van het vak dat je ernaast doet.) Niveau 1 Door Remy Muts Spectroscopie en Analyse is cursus waarbij je, zoals de naam al zegt, leert over verschillende spectroscopische technieken en over de analyse van de daarbij verkregen resultaten. De cursus wordt gevold samen met scheikunde studenten en is in twee delen verdeeld: Spectroscopie en Analyse. Het laatste deel is echter ook nog in twee delen verdeeld, special voor MLS wordt ook het onderwerp kwantumchemie behandeld. De hele cursus door zal je twee volle dagen in het lab staan. Tijdens het Analyse deel zal je stoffen synthetiseren met een onbekende groep die je gaat bepalen aan de hand van verschillende analyse technieken. Tijdens het spectroscopie deel zal je leren werken met veel verschillende apparaten. Het lab gedeelte van de cursus wordt afgesloten met een leuk analyseproject. De begeleiding bij het practicum is over het algemeen goed alleen is het even wennen dat deze soms Nederlands en soms Engels is. Als je ook maar ergens tegen aan loopt kun je altijd naar Stephan Jonker die altijd tijdens de practica aanwezig is. Alle practica van de cursus tellen samen voor 60% mee. In de andere halve dag van het tijdslot wordt er hoorcollege en werkcollege gegeven, eerst spectroscopie en daarna kwantumchemie voor MLS. Andries Meijerink geeft de eerste twee colleges over algemene spectroscopie, hierbij zal de basis van spectroscopie besproken worden aan de hand van een dictaat. Rosa Bulo geeft het kwantumchemie deel, dit deel is zeer pittig omdat je gelijk in het diepe gegooid wordt en je niet meteen alles zult begrijpen. De behandelde stof wordt getoetst in een tentamen aan de helft van de cursus wat 20% meetelt. Aan het eind van de cursus is de Harris toets, een tentamen (20%) waarbij bijna een heel boek getoetst wordt over alle technieken die je op het lab geleerd hebt, dit is gelukkig wel een open boek toets. Over het algemeen is het een cursus die veel tijd van je vraagt, meer dan 20 uur per week, en even wennen is omdat je twee volle dagen per week op het lab staat. Dit laatste zal je ook zeker moeten voorbereiden. Het voordeel is wel dat je, na het eerste tentamen, niet veel stof uit je hoofd hoeft te leren. 10

11 U.S.S. Proton Jaar 1, Periode 3, AD (B-B1BIOT09) Biotechnologie en maatschappij Timeslot: AD Niveau 1 Door Lotte Manenschijn De cursus Biotechnologie en Maatschappij heeft alles te maken met het gebruik van technieken in de biologie voor praktische doeleinden. Zo leer je veel over wat er allemaal komt kijken bij onder andere het klonen van dieren, genetisch gemodificeerd voedsel, het uit- of inschakelen van bepaalde genen en krijg je veel informatie over allerlei verschillende onderzoeksmethodes. De docente van het vak is Margot Koster. Zij heeft een erg duidelijke manier van vertellen. Er is veel structuur en overzicht doordat alle informatie die je nodig hebt (welke onderwijsvormen je hebt en wanneer, wat je precies moet leren voor het tentamen), vermeld staan in de reader die je moet kopen voor de cursus. De verschillende onderwijsvormen bij deze cursus zijn één of twee hoorcolleges, zeven werkcolleges en blackboardtoetsen, vier opdrachten en voor de rest kun je de stof uit het boek snel tot je nemen door de kennisclips te kijken. Dat zijn korte filmpjes van ongeveer een uur in totaal, waarin mevrouw Koster heel snel alle tentamenstof doorwerkt. Wanneer dit niet genoeg is, kun je altijd het boek erbij pakken. Bij elke kennisclip hoort een blackboardtoets, waarvan je bij vijf van de zeven toetsen 70% goed moet hebben, maar je mag de toets zo vaak overdoen als je zelf wil (voor de deadline). Er zijn dus (bijna) geen hoorcolleges, waardoor je veel zelfstudie hebt om de kennisclips te kijken en de blackboardtoetsen te maken. Bij de werkcolleges behandel je met je eigen groep vragen over het bepaalde onderwerp uit de bijbehorende kennisclips. De vier opdrachten bestaan uit twee kleine opdrachten die ruim een middag in beslag nemen, een debat over de ethische problemen van de biotechnologie, en één grote eindopdracht waar je in de twee/drie laatste weken mee aan de slag gaat (de eindtoets van de tentamenstof is dan al geweest). De eindopracht is een zelf bedacht onderzoek (bijvoorbeeld een literatuuronderzoek of het afnemen van enquêtes) waarbij je een werkstuk moet maken en je een presentatie moet houden in de tentamenweek. Afgelopen jaar stond het in het teken van de hart- en vaatziekten en het was erg leuk en interessant om te doen. Soms staat er aangegeven dat deze cursus ook practica bevat, maar er zijn geen practica op het lab. Wel ga je je eigen bacterie ontwerpen met een bepaalde functie. Dat is erg leuk om te doen, maar dat doe je dus alleen op papier. In principe heb je voor deze cursus geen voorkennis nodig, omdat alles vanaf middelbare school niveau wordt uigelegd tijdens de kennisclips. Er is wel veel overlapping met de cursus Moleculaire celbiologie, dat in de eerste periode van het eerste jaar van MLS wordt onderwezen. De cursus Biotechnologie en Maatschappij vond ik over het algemeen erg interessant, met leuke opdrachten en goed te volgen kennisclips. Wanneer je de kennisclips bekijkt en de verplichte onderdelen aanwezig bent, is het tentamen goed te doen. 11

12 Alternatieve Studiegids Jaar 1, Periode 3, BC UBV (B-B1SYSB09) Systeembiologie Timeslot: BC Niveau 1 Door Lotte Manenschijn De cursus systeembiologie is verdeeld in twee delen. Het eerste deel bestaat uit bioinformatica en het onder de knie krijgen van de basiswiskunde. Het tweede deel bestaat uit theoretische biologie en wiskunde. De basiswiskunde is herhaling van de algebra van wiskunde B van de middelbare school. Wanneer je dit al goed kan, hoef je hier eigenlijk niet meer naartoe. Deze vaardigheden worden op het einde afgesloten met een korte toets (tegelijk met het bioinformatica tentamen). Deze telt maar heel weinig mee en is eigenlijk alleen bedoeld om te testen of je voldoende voorkennis hebt voor het tweede wiskundige deel van de cursus. Het bioinformatica gedeelte gaat om het gebruiken van de computer om biologische problemen op te kunnen lossen. Dit is erg nuttig, want tegenwoordig zijn er sequenties van allerlei genomen opgeslagen in een voor iedereen toegankelijke database waar je veel onderzoek in kan doen. Dit gedeelte wordt onderwezen door Bas Dutilh. Naar mijn mening waren zijn colleges vrij onoverzichtelijk, warrig en lastig te volgen. Wel was het goed te zien dat hij er echt een passie voor heeft en heeft hij de essentie en toepasbaarheid van de bioinformatica goed over te weten brengen. Tijdens dit gedeelte kon je wel af en toe merken dat de biologen iets meer voorkennis hadden dan de MLS ers, maar door te zoeken op internet was dit probleem al snel verholpen. Het tentamen was totaal niet vergelijkbaar met de werkcolleges, terwijl dat wel was beloofd van te voren. Tijdens het tentamen mocht je een spiekbriefje erbij houden, dat erop wijst dat je vooral de stof moet kunnen toepassen en niet uit je hoofd hoeft te leren. Uiteindelijk bleek het tentamen meer gericht te zijn op kennis. Dit is te wijten aan dat bioinformatica een ontwikkelend vakgebied is en dat de cursus dus ook elk jaar verandert. De docent gaf aan dat de studenten aankomend jaar meer met de theoretische stof gaan oefenen. In het tweede gedeelte wordt theoretische biologie en wiskunde afwisselend onderwezen. Het wiskunde gedeelte vond ik erg goed te doen, maar die vaardigheden moest je toepassen in de theoretische biologie en dat vond ik moeilijk. De vragen tijdens de werkcolleges waren pittig met lastige wiskundige modellen. De colleges werden gedoceerd door Kirsten ten Tusscher en Rob de Boer. Deze colleges vond ik goed te volgen en duidelijk; de modellen werden goed uitgewerkt en afgeleid. Gelukkig was bij het tentamen de moeilijkheidsgraad een stuk lager. Het was goed te doen waren wanneer je goed had geoefend tijdens de werkcolleges en de oefententamens had gemaakt. De cursus Systeembiologie is over het algemeen een vak dat redelijk stressen is tijdens de colleges (vooral de biologen vinden het erg lastig), maar achteraf gezien was het wel goed te doen. Vooral het bioinformatica gedeelte vond ik erg nuttig en apart. 12

13 U.S.S. Proton Jaar 1, Periode 3, BC of AD Eerstejaarsvakken bij farmacie Timeslot: BC (geneesmiddel binding en werking) of AD (overig) Niveau 2 (geneesmiddel binding en werking) of 1 (overig) Het vak geneesmiddel binding en werking (FA-200) was een farmacievak en wordt in jaar een vak voor studenten MLS en bijvakkers uit biomedische wetenschappen en scheikunde. Over de precieze inhoud is nog niet veel bekend. De studie Farmacie begint in jaar met deze nieuwe vakken: schimmels en geneesmiddelen (FA-BA112) planten en geneesmiddelen (FA-BA113) kinetiek van geneesmiddelen (FA-BA105) moleculen als geneesmiddelen (FA-BA111) Over deze vakken is op het moment van schrijven nog niets bekend. Tip: de werkvormen bij farmacie kunnen anders zijn dan je gewend bent. Lees bijvoorbeeld de stukjes over homeostase of infecties door om meer over de werkvorm met PGO s te weten te komen. Het is nog niet bekend of bovenstaande vakken die werkvormen ook gebruiken. 13

14 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 1, AD UBV (B-B3CEWE) Cellen en weefsels Timeslot: AD Niveau 3 Door Jeroen Geerligs In het eerste deel van cellen en weefsels wordt de werking van de (dierlijke) cel wordt uitgelegd tot het moleculaire niveau. Daarbij wordt ingegaan op processen als transport en communicatie en de analyse van de cellen, microscopie, beschreven. Tijdens het tweede deel wordt de samenhang van cellen behandeld. De cursus wordt gegeven door middel van hoorcollege-werkcollege momenten en blackboard toetsen die voor het college gemaakt moeten worden aan de hand van het boek. Daarnaast wordt er een literatuur presentatie van je gevraagd, deze moet in een groep voorbereid worden en telt voor het eindcijfer. Het boek Molecular Biology of the Cell wordt veelvuldig gebruikt en is prettig om te lezen. Het bevat veel relevante figuren en sluit aan op de hoorcollege-dia s waar dezelfde figuren in verwerkt zijn. Het sluit daarnaast goed aan op het boek Essential Cell Biology wat hoorde bij het eerstejaars cursus Moleculaire Celbiologie. Er wordt redelijk wat voorkennis gevraagd van die cursus, daarnaast komt er het een en ander aan informatie terug uit de andere verplichte vakken uit het eerste jaar MLS. De tentamens worden digitaal afgenomen en bestaan uit de verschillende delen van de docenten. Deze vragen worden door de respectievelijke docenten gemaakt en dat is wel herkennen tijdens het tentamen. Anna Akhmanova vraagt vrij letterlijk naar geleerde stof waar Paul van Bergen en Henegouwen en de andere docenten meer naar stof-begrip vragen. De moeilijkheidsgraad was niet erg hoog. Het vak wordt door vier docenten gegeven waarvan twee de meeste hoorcolleges geven. Paul van Bergen en Henegouwen is een duidelijk sprekende enthousiaste hoogleraar die op uitbundige wijze zijn hoorcolleges geeft. Dat gaat af en toe ten koste van de samenhang van de colleges ook al zijn de colleges duidelijk te volgen. Anna Akhmanova is een gerespecteerd persoon in haar vakgebied en vraagt dan ook veel van haar studenten. Haar colleges zitten goed in elkaar maar ze spreekt met een vrij zwaar accent. Uit het boek vraagt ze veel leerstof, dit uit zich ook op haar deel van de tentamens waar ze vrij letterlijke vragen stelt. Jan Andries Post en Lucas Kapitein geven minder colleges. Zij geven prima colleges. Ik vond cellen en weefsels een leuke cursus voor MLS ers. Het breidt de kennis van de cel uit en is een echt biologie vak. Het vak werd in 2015 voor het eerst gegeven en dat is af en toe wel te merken maar dat deerde verder niet. Er werd een redelijke hoeveelheid stof gevraagd die van een redelijk niveau was. Voor een vak van niveau 3 is het erg goed te doen. 14

15 U.S.S. Proton Jaar 2, Periode 1, BC (SK-B2MBBT) Moleculair biologische en biochemische technieken Timeslot: BC Niveau 2 Door Hanneke Leegwater Moleculair biologische en biochemische technieken vertelt, zoals de naam al zegt, over de technieken die gebruikt worden bij moleculair biologisch en biochemisch onderzoek. Het eerste deel van de cursus gaat vooral over de theorie achter biochemie, waaronder eiwitzuivering en werken met radioactief materiaal. Het tweede deel gaat over moleculaire biologie, bijvoorbeeld hoe het muteren van bacteriën werkt. De docent, Gert Folkers, is heel enthousiast over zijn vakgebied. Hij is tijdens hoorcolleges vaak wat chaotisch, maar hij is altijd bezig met het verbeteren van zijn vak. Zo vraagt hij regelmatig om feedback en test hij veel nieuwe lesmethodes uit. Het vak combineert namelijk heel veel manieren van studeren, zoals hoorcolleges, werkcolleges, computeropdrachten, labpractica en papieren practica. Bij dit laatste denk je na over hoe je een experiment zou opzetten vanuit het niets. Ook is er geëxperimenteerd met het gebruik van elektronische labjournaals. Het is vrij lastig om de precieze stof nog een keer terug te lezen, omdat er geen boek is. Het vak werkt met een reader die net niet altijd hetzelfde vertelt als de colleges. Dit was de eerste keer dat het vak werd gegeven, dus het kan zijn dat de reader volgend jaar heel anders is. Het vak had een erg hoog niveau. Er werd heel veel stof behandeld in een korte tijd, waardoor de stof bijhouden noodzakelijk was. Af en toe was een deel van de stof al bekend, maar bij dit vak ging het in op achterliggende processen. Waar functionele biologie over transformatie bij bacteriën noemde, wordt hier behandeld hoe dat onderzoek kan helpen. Ik vond zelf de manier van toetsing nogal ingewikkeld. De twee tentamens, het papieren practicum en het lab practicum telden mee, maar er was ook nog een thuisopdracht en participatie bij werkcolleges werd ook deels meegerekend. Het vak sluit aan op biomoleculaire chemie, functionele biologie en moleculaire celbiologie. De combinatie met cellen en weefsels in deze periode is echt een pre, omdat deze vakken elkaar aanvullen. Ik vond MBBT een lastig, stressvol, maar ook heel leuk vak en heb ongelofelijk veel geleerd in een korte tijd! 15

16 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 2, AD UBV (SK-B2MSPR) Mass spectrometry and proteomics Timeslot: AD Niveau 2 Door Renée Koopman Massaspectometrie en Proteomics is een ontzettend leuke cursus die gegeven wordt door drie topdocenten: Celia Berkers, Albert Heck en Simone Lemeer. Alle drie de docenten zijn enthousiast en vertellen vol liefde over hun eigen vakgebied. In de cursus wordt naast een korte introductie in Massaspectrometrie aandacht besteedt aan Metabolomics, Native Massaspectometrie en Proteomics. Celia Berkers geeft het eerste deel van de cursus en dit bestaat vooral uit een uitleg over de technieken en instrumenten die aan bod komen bij massaspectrometers en een college over haar eigen vakgebied, Metabolomics (alle kleine moleculen in een cel). De tweede docent is Albert Heck, een van de bekendste namen wereldwijd als het gaat om Native massaspectometrie. Hij gaat dieper in op hoe massaspectrometrie toegepast kan worden om biomoleculen in een zo natuurlijk (natief) mogelijke toestand te onderzoeken. Het eerste tentamen van de cursus gaat over de stof die Celia en Albert behandelen. De tweede helft van de cursus wordt gegeven door Simone Lemeer, zij geeft net als Albert Heck een korte herhaling van de instrumentatie om vervolgens te vertellen hoe deze worden toegepast en aangepast voor het vakgebied Proteomics. Het onderzoeken van eiwitten en de aminozuursequentie met behulp van Massaspectometrie in combinatie met verschillende chromatografie methodes. Het grootste deel van het vak bestaat uit hoorcolleges en werkcolleges. Aan het einde van het vak is er een practicum waarbij je met een groepje de opdracht krijgt om binnen een van de drie vakgebieden (metabolomics, native MS of proteomics) met behulp van een massaspectrometer bijvoorbeeld te bepalen welk van de twee epjes het gemuteerde eiwit bevatte of bij welke ph het eiwit ontvouwt. De practica sloten perfect aan bij de stof, helaas was practicum pas aan het eind van de cursus. De tentamens waren niet erg moeilijk en dit werd nog makkelijker doordat je het boek erbij mocht houden. De hoeveelheid stof is gemiddeld maar een groot deel van de stof is al bekend, dus geen hele moeilijke cursus, maar daardoor niet minder leuk. Vakken die terugkomen zijn moleculaire celbiologie, bio-moleculaire chemie, Cellen en weefsels, Biofysische chemie, Spectroscopie en Analyse en MBBT. Dit zijn eigenlijk de cursussen waarin je ofwel over eiwitten hebt geleerd ofwel over massaspectometrie en/of scheidingsmethodes. Samengevat: Een ontzettend leuke en niet al te moeilijke cursus waarbij dieper wordt ingegaan op massaspectometrie en toepassingen van deze techniek. Het wordt gegeven door drie goede enthousiaste docenten die zelf uit het onderzoeksveld komen. Bij het vak horen leuke practica waarbij je zelf met een massaspectrometer mag werken. 16

17 U.S.S. Proton Jaar 2, Periode 2, AD (SK-BORC13) Organische chemie 2 Timeslot: BCD of ABC (in verband met het practicum) Niveau 2 Door Oscar Bril Organische Chemie 2 is hét voorbereidende vak voor organische synthese. Waar je bij Bioorganische Chemie in jaar 1 wel enige synthesestappen voorbij hebt zien komen zoals SN1 en SN2, zal je bij Organische Chemie 2 een veel groter aantal gedetailleerde synthesestappen met veel verschillende mechanismen tegenkomen. In het begin is hierin de samenhang lastig te zien, maar naar mate je verder in cursus komt en de practica in volle gang zijn, krijg je een overkoepelend inzicht in hoe de mechanismen op elkaar lijken en overlap hebben. Wel lastig hieraan is dat dit niet zonder studeren komt en dat de hoeveelheid reacties erg hoog is. Het vak wordt gegeven door Leo Jenneskens. Hij praat met een beetje aparte toonval en kwaliteit van zijn stem. Hierdoor is het niet per se lastig te verstaan, maar dit maakt het wel lastiger om te concentreren. Daarnaast gaat hij erg snel door de slides van de PowerPoint heen, wat het voor een groot aantal studenten nagenoeg onmogelijk maakt om de stof in de hoorcolleges al te begrijpen. Daarom is het boek, Organic Chemistry van McMurry je grootste vriend in deze cursus. In de werkcolleges worden opgaven uit het boek behandeld. Een groot voordeel hier is dat het boek van hele hoge kwaliteit is qua uitleg; beknopt maar toch zeker erg duidelijk en met samenvattingen aan het eind van elk hoofdstuk. Het grootste deel van de cursus zijn hoorcolleges met werkcolleges, maar aan het einde zullen er 3 weken volgepland worden met practica. Deze practica zijn overigens van zeer hoge kwaliteit vanwege de goede planning en uiterst goede begeleiding (en het hoge gehalte plezier wat sommige studenten hieraan zullen beleven). Zoals eerder genoemd is er erg veel stof die behandeld wordt in deze cursus. Dit kan erg overweldigend zijn in het begin en dit maakt het in het begin wel erg lastig om overzicht te houden en bij te blijven als je niet erg strict je huiswerk inplant en bijhoudt. Als je dit echter netjes doet zal je al snel minder erg de druk voelen. De twee tentamens van Organisch 2 worden over het algemeen als erg lastig ervaren door MLS studenten. Bereid je dus heel goed voor op de tentamens en zorg ervoor dat je alle reacties bestudeerd hebt. Organische Chemie 2 is een zeer belangrijk vak voor elke MLSer die graag de synthese kant op wil (denk bijvoorbeeld aan medicijnen); het bereidt je voor op alle andere synthesevakken die je daarna ook kunt volgen zoals Medicinal Chemistry en Organische Chemie 3. Dit gezegd hebbende, heeft de ervaring duidelijk gemaakt dat het wel een erg lastig vak is voor MLS studenten en dat je hier rekening mee moet houden bij het kiezen van dit vak. Als je netjes bent in huiswerk bijhouden en je vindt het niet erg voor het tentamen veel uit het boek te leren, dan maak je een hele goede kans om dit vak met een mooi cijfer af te sluiten. 17

18 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 2, AD UBV (SK-BFYCH) Fysische chemie 2 Timeslot: AD Niveau 2 Door Angela Melcherts Het vak Fysische Chemie 2 bestaat uit twee onderdelen: thermodynamica en vloeistoffen, gassen, oplossingen & grensvlakken. Het eerste onderdeel, thermodynamica, wordt gegeven door prof. dr. Willem Kegel en begint met de klassieke thermodynamica, waarvan het begin in jaar één is geïntroduceerd. Alle bekende termen komen weer terug van entropie tot het theorema van Nernst. Het fijne aan het lesgeven van Willem Kegel is dat er veel op het bord geschreven wordt, wat bepaalde afleidingen veel duidelijker maakt. Let wel goed op, door weinig gebruik van PowerPoints en een relatief klein dictaat moet je goed meeschrijven. In de tweede serie lessen gaat het over statistische thermodynamica. Hierbij leer je hoe je met het gooien van dobbelstenen uiteindelijk de ideale gaswet kan afleiden. Onderdeel twee wordt door dr. Ben Erné gegeven en gaat over vloeistoffen. Onder andere het mengen van oplossingen, superkritische fluïda, elektrolyten in oplossing, Van der Waalskrachten en grensvlakspanningen komen aan bod. Tijdens veel colleges geeft Ben ook een show, zoals hij dat zelf zegt. De demonstraties zorgen ervoor dat de stof nog leuker en begrijpelijker wordt. Om niet alle stof in één keer te hoeven leren is er gelukkig een deeltoets halverwege de periode. Zo kun je zelf testen of je de stof van het eerste deel goed begrepen hebt. Het vak is zeker aan te raden voor studenten die geïnteresseerd zijn in de meer fysische kant van de scheikunde. Bovendien krijg je nuttige kennis die je kunt gebruiken bij andere vakken en is het een goede voorbereiding voor Fysische Chemie 3. Ik vond het een zeer interessant, leuk, maar ook zeker een pittig vak. Als je alle hoor- en werkcolleges volgt is het wel prima te doen. De werkcollege-opgaven en oude tentamens bereiden je goed voor op het tentamen en als je iets niet snapt, zijn de docenten en werkcollegebegeleiders altijd bereid je te helpen. 18

19 U.S.S. Proton Jaar 2, Periode 2, AD (B-B2VSR) Voortgezette statistiek en R Timeslot: AD Niveau 2 Voortgezette statistiek en R is een cursus die handig is voor elke wetenschapper. In deze cursus leert Rutger Hermsen je hoe je wetenschappelijke data moet verwerken en analyseren, onder andere met het programma R. Gezien Voortgezette statistiek en R een relatief nieuwe cursus is, is er op het moment nog geen mening van een student. Voor meer informatie kijk dan op Osiris. 19

20 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 2, BC UBV (SK-BWSNK2) Wis- en natuurkunde 2 Timeslot: BC Niveau 1 Door Suzan Leemans Wis- en natuurkunde 2 is de vervolgcursus op wis- en natuurkunde 1 en zit ook redelijk hetzelfde in elkaar op de onderwerpen na. De onderwerpen in het wiskunde gedeelte zijn grofweg in twee te delen. In het eerste deel komen functies met meerdere variabelen, partiele afgeleiden, lijnintegralen en dubbele integralen voor. In het tweede gedeelte bestaat uit lineaire stelsels vergelijkingen, matrices en determinanten, lineaire transformaties, eigenwaarden, en daarnaast ook enige kansrekening. De onderwijsvorm bestaat uit hoor en werkcolleges. In de hoorcolleges wordt vooral uitgelegd aan de hand van voorbeelden. Dat helpt wel bij het maken van de werkcolleges. De werkcolleges bestaan uit online opgaven die elke week gemaakt moeten worden. De resultaten van deze werkcolleges tellen mee als een bonus in het tentamen. De docent Viktor Blåsjö heeft af en toe nog wat moeite met het Nederlands en moet soms nog naar woorden zoeken. Toch is hij wel gewoon te begrijpen. Het boek dat voor deze cursus staat, E. Steiner: The Chemistry Maths Book, is niet noodzakelijk om het tentamen te halen. De docent heeft ook een dictaat gemaakt als voorbereiding op de colleges. Ook het gebruik van dit dictaat is niet noodzakelijk om het tentamen te halen. Als je de hoor en werkcolleges goed bijhoudt, is het vak prima te doen. Het niveau tentamen komt overeen met dat in de werkcolleges en het lijkt erg op de beschikbare oefententamens. Ook in het natuurkunde gedeelte vallen de onderwerpen in tweeën te delen. In het eerste gedeelte staat elektriciteit centraal. Denk hierbij aan de elektrostatische wisselwerking tussen geladen deeltjes, dipoolvelden en het elektrisch potentiaal. In het tweede gedeelte van de cursus komt magnetisme aan bod met de wetten van Biot-Savart, Ampère en Faraday. Aan het eind van de cursus komt elektromagnetisme aan bod. Ook hier bestaat de onderwijsvorm uit hoor- en werkcolleges. In de hoorcolleges wordt de stof uitgelegd aan de hand van voorbeelden. In de werkcolleges worden opgaven uit het boek behandeld. Het boek, R. Wolfson: Essential University Physics with MasteringPhysics 2, is dus wel relevant voor de cursus. Voorafgaand aan het werkcollege wordt een klein toetsje over de stof van de week ervoor gehouden die meetelt voor een bonuspunt. De docent Arnoud Imhof is goed te verstaan en legt de stof goed uit. Ook in dit deel van de cursus lijkt het tentamen erg op de oefententamens en is het niveau vergelijkbaar met de werkcolleges. Dit vak is zeer nuttig om wiskundige en natuurkundige vaardigheden te ontwikkelen die bij andere vakken weer van pas komen. Ook als wiskunde en natuurkunde niet je sterkste vakken zijn, is deze cursus goed te halen door naar de hoorcolleges te gaan en tijdens de werkcolleges goed met de stof te oefenen. 20

21 U.S.S. Proton Jaar 2, Periode 2, BC (B-B2META09) Metabolisme Timeslot: BC Niveau 2 Door Maxime van Zwam De cursus metabolisme is opgebouwd uit twee delen. Het eerste gedeelte is voornamelijk biochemisch gericht en hier is het boek Biochemistry van Stryer erg handig om te gebruiken. Ook kreeg je een reader. Het eerste gedeelte wordt afgesloten met een deeltentamen. Hierna komt er vrij weinig terug van deze stof. Het tweede gedeelte is voornamelijk pathways leren en de precieze werking hiervan, zoals bijvoorbeeld de glycolyse en citroenzuurcyclus. Deze staan vaak ook uitgebreid in het boek Biochemistry. Dit komt terug op het laatste tentamen. Deze is vrij pittig, maar bij dit laatste tentamen mochten we ook een A4tje gebruiken als spiekbriefje. (tip: probeer alle pathways + enzymen hierop te zetten en schrijf klein ;) ). Naast de colleges heb je werkcolleges deze zijn soms best pittig, maar zijn erg representatief met wat er op de toets komt. Op het einde is er ook een presentatie die je moet geven over een metabole ziekte. Hier kun je al vrij vroeg mee beginnen en is relatief goed te doen. Het eerste gedeelte van de cursus (biochemische gedeelte) wordt gegeven door Paul van Bergen Henegouwen. Hij kan goed presenteren en maakt ook af en toe een grapje. Dit zorgt voor afwisseling en maakt de colleges een stuk minder saai. Als je zijn colleges en werkcolleges luistert/maakt heb je een goede voorbereiding op de toets. Het tweede gedeelte wordt gegeven door Henriëtte Schluepmann. Zij is van oorsprong niet Nederlands en geeft daarom haar colleges ook altijd in het Engels. Haar colleges zijn echt lastig om te volgen. Ze zijn vrij saai en is erg droge stof. Ik zou dus ook aanraden om de stof die wordt behandeld van te voren door te lezen. Persoonlijk vond ik haar hoorcolleges niet echt een meerwaarde geven op de stof. Als MLS-er vond ik het vak goed te doen aangezien we al meerdere onderwerpen met biochemische aspecten hebben gehad. Voornamelijk het eerste gedeelte van de cursus is vrij veel herhaling van de cursussen MBBT en Biomoleculaire Chemie. Het tweede gedeelte is voornamelijk stampen van feiten uit het boek. Hierin is het spiekbriefje erg handig aangezien je nooit alles kan onthouden. De tijd die je in de cursus moet steken is in het begin niet zoveel aangezien het vrij veel herhaling is. Bij het tweede gedeelte is het wel een vrij fors aangezien je veel stof moet stampen en doornemen. De presentatie is niet op zich niet veel meer werk dan een normale andere presentatie. Zelf vond ik de cursus erg leuk, want nu kon je stof uit eerdere cursussen iets beter plaatsen en de werking ervan ook beter begrijpen. Je kreeg nu een goede indruk waarom we sommige dingen moeten leren en hoe er in de praktijk met deze informatie wordt omgegaan. Als MLSer is deze cursus ook veel beter te doen dan als bioloog. Het is dus ook een goede MLS cursus voor het tweede jaar. 21

22 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 2, BC UBV (FA-205) Homeostase Timeslot: BC Niveau 2 Door Bart Lodder Het vak homeostase wordt gevolgd bij farmacie en wordt gegeven door apotheker Prem Adhien, dr. Gert Folkers, apotheker Hama Saeed en dr. Judith Scheerens. Er worden geen hoorcolleges gegeven van deze docenten. Apotheker Prem Adhien was mijn PO (praktische opdracht) begeleider, hij leek weinig verstand te hebben van het onderwerp. Daarnaast praatte hij onduidelijk en kon hij niet erg goed vragen beantwoorden. Dr. Scheerens is de cursus coördinator en erg enthousiast. De cursus zelf gaat over homeostase in het lichaam. Dus het evenwicht en het in stand houden van dit evenwicht ondanks omgevingsinvloeden. Echter wordt er bij dit vak bijna exclusief gefocust op diabetes en de glucose huishouding. Hierbij wordt er ook veel aandacht besteed aan de behandeling van diabetes en bijzondere gevallen. Daarnaast is er een project waarbij er gekeken wordt naar een homeostase onderwerp naar keuze. De onderwijsvormen zijn anders dan een cursus van MLS, biologie of scheikunde. Het vak homeostase wordt namelijk gegeven in project vorm en je zult dan ook alle informatie via deze project vorm moeten binnenkrijgen. Dit houdt ook in dat er veel gepresenteerd moet worden om je gegevens met elkaar te delen. Dit betekent ook dat wanneer er één bijeenkomst gemist wordt het veel moeite kost om te leren wat er hier is gezegd. Het tweede deel van de cursus bevat een project, waarbij je met groepjes van rond de vijf een dossier gaat maken over een ziekte die te maken heeft met een verstoring van de homeostase. Daarnaast zijn er meet-the-expert hoorcolleges die meer aanvullend, dan essentieel zijn. Het vak heeft geen specifiek boek die het volgt. Alle informatie die geleerd moet worden wordt door de student opgezocht. De zwaarte van het vak is relatief hoog voor een MLS student (vooral door de onderwijsvorm). De hoeveelheid stof die je leert is minder dan een gemiddeld biologie of scheikunde vak. De stof is vooral specifiek gericht op diabetes. De vakken die bij dit vak terug komen zijn in kleine delen functionele biologie en moleculaire biologie. Er is echter geen specifieke voorkennis nodig en het vak begint vanaf de basis. Het tentamen blijft net zoals het vak aan de oppervlakte. Echter word er bij veel vragen specifiek gevraagd naar één antwoord terwijl er veel mogelijkheden zijn. Mijn mening over de cursus homeostase is dat deze cursus een leuk onderwerp heeft in een vervelende leervorm. Het project was goed geregeld. De rest van de cursus echter niet. Doordat ik al mijn info zelf moest opzoeken kwam er veel niet overeen met medestudenten. Dit resulteert in een verzwaring van het vak, terwijl de hoeveelheid geleerde stof gelijk blijft. De conclusie: Wanneer je houdt van in een project stof leren, dan is dit vak mogelijk wat voor jou, maar als je zeker wilt zijn van je leerstof en als je liever leert via HCs en WCs dan raad ik je deze cursus af. 22

23 U.S.S. Proton Jaar 2, Periode 3, AD (SK-B2NMRM) NMR spectroscopy en molecular modeling Timeslot: AD Niveau 2. Kan samen met membranen en membraaneiwitten gevolgd worden Door Saskia van Genderen Dit vak bestaat uit twee delen (NMR en modelling), die apart van elkaar worden gegeven. Er is wel samenhang tussen de beide delen, en in een week heb je doorgaans van elk deel één hoor- en werkcollege. Daarnaast heb je in de tweede helft van het vak 4 keer een halve dag computerpracticum. In een deeltentamen halverwege de periode wordt de eerste helft van de stof getoetst, en aan het eind van de periode wordt alle stof getoetst. Het vak wordt in het Nederlands gegeven, maar omdat dit jaar bijna alle werkcollege assistenten Engelstalig waren, werden de werkcolleges en tentamens in het Engels gegeven. Verder valt het vak alleen in timeslot D. Toen het vak net begon, vond ik het best lastig om mijn aandacht bij de les te houden. Er kwamen aardig wat formules langs, en ik begreep toen nog niet zo goed hoe ik die in het grotere plaatje kon plaatsen. Dit was vooral het geval bij het NMR gedeelte. Bij dit gedeelte wordt echter een reader verschaft, die er toe dient om de context bij de stof in de colleges te geven en het begrip van bijvoorbeeld juist die formules te vergroten. Vanaf het moment dat ik begon met deze reader daadwerkelijk door te nemen (toen naderde het eerste tentamen onderhand al ), begon het steeds meer te dagen en werd het ook veel interessanter. Ik zou dus aanraden om de reader te gebruiken! Aan de werkcolleges komt vrij veel rekenwerk te pas. Zoals op de bètaplanner te lezen valt, is hiervoor het niveau van verplichte eerstejaarsvakken (wis- en natuurkunde 1 en (bio)fysische chemie) wel voldoende. Bij het molecular modelling deel leer je hoe computers worden ingezet om m.b.v. modelsystemen meer informatie over (bio)moleculen te krijgen. Hierbij komt in de werkcolleges ook het nodige rekenwerk aan bod, maar ook zul je veel opdrachten op de computer uitvoeren. In een werkcollege moest bijvoorbeeld. een stukje code worden aangepast (dit hoef je niet op het tentamen te doen), om een model aan een bepaalde situatie aan te passen. Aan de ene kant is het leuk om hier kennis mee te maken, aan de andere kant was het ook juist lastig, omdat de meeste mensen nog niet eerder met code schrijven in aanraking zijn gekomen. Verder wordt er bij dit deel gebruik gemaakt van een boek, waarvoor ons een google books link werd gegeven, zodat we geen geld aan het boek uit hoefden te geven. Er missen dan echter zo veel pagina s, dat je niet echt je leerstof kan lezen. Dus als je het fijn vindt om een boek bij je vakken te gebruiken, zou ik het boek gewoon kopen. In de practica worden de twee delen van het vak gecombineerd. Er wordt van experimentele NMR data gebruik gemaakt om voorspellingen te doen over de structuur van biomoleculen. 23

24 Alternatieve Studiegids Jaar 2, Periode 3, AD UBV (SK-B2MEME) Membranen en membraaneiwitten Timeslot: AD Niveau 2. Kan samen met NMR spectroscopy en molmod gevolgd worden Door Loes Teeuwen De cursus membranen en membraaneiwitten wordt gegeven door Antoinette Killian, Toon de Kroon en een gastcollege van Eefjan Breukink. De docenten zijn enthousiast en goed in college geven. Antoinette Killian zal het eerste deel van de cursus verzorgen, dit zijn 6 hooren werkcolleges, 4 halve dagen practicum, een presentatie en een deeltoets. Het eerste deel gaat vooral over de membranen. Denk aan de opbouw van lipiden, de eigenschappen van de desbetreffende lipiden en de eigenschappen van membranen met verschillende lipiden. Bij de practica mocht je kiezen welke van de practica-opties je wilde doen. Je werkt in groepjes met tweetallen en een begeleider. Je wordt vrij gelaten in de practica waardoor je je practicum eigen kan maken. De werkcolleges van deel 1 weerspiegelen de vragen van het deeltentamen. Het tweede deel wordt gegeven door Toon de Kroon en bestaat uit 6 hoor- en werkcolleges, het schrijven van een populair artikel en een deeltoets. Dit deel van de cursus gaat vooral over membraaneiwitten, lipide-transport en synthese. Onder andere komt de oxidatieve fosforylering aan bod. Bij het schrijven van een populair wetenschappelijk artikel moet je een relevant uitgezocht wetenschappelijk artikel begrijpen en hier een populaire versie van maken. De werkcolleges van dit deel weerspiegelen het deeltentamen minder. De vragen in de werkcolleges zijn gedetailleerder en meer verdiepend dan het tentamen. Deel 1 is meer scheikundig, waarbij deel 2 juist wat meer biologisch wordt. De delen sluiten bij elkaar aan, de kennis in deel 1 sluit mooi aan op het 2e deel. Als laatste is er een gastcollege van Eefjan Breukink over een antibacterieel peptide dat werkt op een bacterieel membraan. Dit college is een mooi voorbeeld van de toepassing van de kennis uit deze cursus. Er zijn verschillende boeken aangegeven voor deze cursus. Deze zijn handig als je nog even iets wilt nalezen, maar zijn naar mijn ervaring niet essentieel. De colleges bevatten alle informatie die je nodig hebt voor het tentamen. De hoeveelheid stof is prima bij te houden. Er komen verschillende vakken in terug. Aspecten van celbiologie, biomoleculaire chemie en functionele biologie. Het vak is scheikundig en biologisch. De tentamens zijn goede weerspiegelingen van de cursus. Het eerste deel is wat meer letterlijk te leren dan het tweede deel. Dit zit ook in de tentamens verwerkt. Ik vond het een erg leuke en interessante cursus met leuke practica. 24

UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord

UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord UBV U.S.S. Proton Voorwoord Beste student, Voor je ligt de Alternatieve Studiegids met vakken voor de major Molecular Life Sciences (MLS)! Deze gids is een aanvulling op de studiegids van MLS die te vinden

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

Alternatieve Niveau 1 Keuzecursussengids. Periode 3 en 4

Alternatieve Niveau 1 Keuzecursussengids. Periode 3 en 4 Alternatieve Niveau 1 Keuzecursussengids Periode 3 en 4 UTRECHT, November 2013 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging 1 2 Voordat je begint met lezen Deze alternatieve

Nadere informatie

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas

Nadere informatie

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Studentenoverleg Scheikunde 16 januari 2014

Studentenoverleg Scheikunde 16 januari 2014 Studentenoverleg Scheikunde 16 januari 2014 Opening Het S.O.S. werd geopend om 17.16 uur. Mededelingen - Rolf Boelens heeft Willem Kegel vanaf 1 januari 2014 opgevolgd als hoofd van het Departement Scheikunde.

Nadere informatie

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT ECM GENEESMIDDELEN

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT ECM GENEESMIDDELEN De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT GENEESMIDDELEN NANOMATERIALEN MICROBIOLOGIE NEUROBIOLOGIE ONTWIKKELINGSBIOLOGIE

Nadere informatie

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT ECM GENEESMIDDELEN

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT ECM GENEESMIDDELEN De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS BIOCHEMIE CELBIOLOGIE BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING EDUCATIE COMMUNICATIE & MANAGEMENT GENEESMIDDELEN NANOMATERIALEN MICROBIOLOGIE NEUROBIOLOGIE ONTWIKKELINGSBIOLOGIE

Nadere informatie

60 * het project dat op het symposium is gepresenteerd.

60 * het project dat op het symposium is gepresenteerd. Eerste jaar Scheikunde 2009 Niet alle verslagen hoeven te worden gescand en ingevoerd. Zet 1 of ( als je dat zinvol vindt) meer verslagen in je portfolio. In ieder geval maak je het reflectierapportje

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Enquête informatievoorziening minoren en keuzeruimte

Enquête informatievoorziening minoren en keuzeruimte Enquête informatievoorziening minoren en keuzeruimte Verspreid onder informatiekunde bachelorstudenten, Mei 2010 31 respondenten Alle data is te vinden in het volgende bestand: https://spreadsheets.google.com/ccc?key=0ahd6mpsqz7q1dhhur3zwauvztjzrt0dyvudvaupadve

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak : Natuur- en scheikunde 1 (NASK-1)

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak : Natuur- en scheikunde 1 (NASK-1) PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017 Vak : Natuur- en scheikunde 1 (NASK-1) Inleiding Voor het vak Nask1 gebruiken we de methode NOVA: Natuur/Scheikunde 1 KGT (Malmberg). Deze methode bestaat

Nadere informatie

UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord

UBV. U.S.S. Proton. Voorwoord U.S.S. Proton Voorwoord Beste student, Voor je ligt de Alternatieve Studiegids met vakken voor de major Molecular Life Sciences (MLS)! Deze gids is een aanvulling op de studiegids van MLS die te vinden

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 Aantal ECTS: 8.5

EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 Aantal ECTS: 8.5 EL vragenlijst Elektronica en Elektrotechniek (121158) + practicum (121160) januari 2010 ECTS: 8.5 1. Hoeveel tijd heb je in totaal < 120 uren 14 aan het vak IEEE besteed, 120160 uren 19 exclusief het

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht in algemene biologische basisprincipes;

De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht in algemene biologische basisprincipes; Bijlagen bacheloropleidingen Biologie en Life science & technology 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleidingen (artikel 1.3) De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht

Nadere informatie

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen

Nadere informatie

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie & Biotechnologie Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie en biotechnologie De opleiding Jouw profiel Een Een student student aan aan het het woord woord Studiebegeleiding@science

Nadere informatie

2/17/2010. Doel cursus. Ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen

2/17/2010. Doel cursus. Ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen Ontwikkelen van nieuwe Het ontwerp van een cursus preklinisch onderzoek Irma Meijerman Lombardino (2004), Nat Rev Drug Disc, 3, 853 Doel cursus Preklinisch traject (drug discovery en development) van de

Nadere informatie

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit

Nadere informatie

Evaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015

Evaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015 Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Inleiding en leerdoelen Leren en studeren is een belangrijk onderdeel in je opleiding tot verpleegkundige. Om beter te leren studeren is het belangrijk niet

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die

Nadere informatie

Bètadag 2015. Bèta In Leiden

Bètadag 2015. Bèta In Leiden + Bètadag 2015 + Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen

Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen Evaluatierapport Module 5 Dynamische Systemen 201600091 Ir. J.P. Schilder Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten

Nadere informatie

14. Wat zijn volgens jou positieve (leuke, boeiende, leerzame) aspecten van deze cursus?

14. Wat zijn volgens jou positieve (leuke, boeiende, leerzame) aspecten van deze cursus? Ik geef deze cursus het volgende rapportcijfer: 1. Ik vind de inhoud van de cursus interessant. 2. Mijn voorkennis voor deze cursus is toereikend. 3. Ik weet wat ik aan het einde van deze cursus moet kennen

Nadere informatie

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS COMPUTATIONELE BIOLOGIE CMB BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING NANOMATERIALEN GENEESMIDDELEN BIOCHEMIE

De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS COMPUTATIONELE BIOLOGIE CMB BMI BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING NANOMATERIALEN GENEESMIDDELEN BIOCHEMIE De PADVINDER STUDIEPADEN MAJOR MLS COMPUTATIONELE BIOLOGIE BIOFYSICA EN MOLECULAIRE IMAGING NANOMATERIALEN CMB BMI NM GENEESMIDDELEN BIOCHEMIE CELBIOLOGIE ONTWIKKELINGSBIOLOGIE NEUROBIOLOGIE TOXICOLOGIE

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken? Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding Evaluatie weblectures bij FLOT aanleiding In september 2013 is bij de lerarenopleiding wiskunde van FLOT gestart met het project weblectures. Het plan was om deze in te zetten bij de cursussen calculus

Nadere informatie

Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6

Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6 Evaluatierapport MOD6 Project Productontwerpen en Module 6 201400149 dr. ir. H.A. Visser 71% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft project Productontwerpen en Module 6 via een e-mailenquête

Nadere informatie

De studiebelasting voor Werktuigbouwkunde bedraagt gemiddeld 42 uur per week. Wiskunde is wel een

De studiebelasting voor Werktuigbouwkunde bedraagt gemiddeld 42 uur per week. Wiskunde is wel een Naam opleiding: Werktuigbouwkunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2 Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren

Nadere informatie

Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer!

Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer! Wat is huiswerk? Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer! Eérst even wat huiswerk echt IS: -

Nadere informatie

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen

Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen Evaluatierapport Module 2 Energie en Materialen 201500272 Dr. ir. T. Bor Disclaimer Samenvatting Voor de samenvattingen per moduleonderdeel in dit rapport geldt het volgende: De samenvattingen bevatten

Nadere informatie

Bijlagen bacheloropleidingen Biologie en Life Science and Technology

Bijlagen bacheloropleidingen Biologie en Life Science and Technology Bijlagen bacheloropleidingen Biologie en Life Science and echnology 0-011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleidingen (artikel 1.) De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht in

Nadere informatie

Citaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig.

Citaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig. Evaluatie opleiding Industrieel Ontwerpen Vak Applicatiebouw Vakcode 280111 Verantwoordelijke docent Mw. dr. A.H.M.E. Reinders Aantal studiepunten 2,9 EC Programma B1 Periode 2 e semester 2006-2007 Rapportage

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Dynamische Systemen

Evaluatierapport Project Dynamische Systemen Evaluatierapport Project Dynamische Systemen 201400150 dr. ir. J. van Dijk XX% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Dynamische Systemen en module 7 via een e-mailenquête geëvalueerd.

Nadere informatie

Informatieboekje profielkeuze

Informatieboekje profielkeuze Informatieboekje profielkeuze Tweede fase en de keuze van een profiel Leerlingen die nu in de derde klas zitten, krijgen volgend jaar te maken met de Tweede Fase. In de tweede fase heeft elke leerling

Nadere informatie

Naam opleiding: Technische Natuurkunde. Toelating

Naam opleiding: Technische Natuurkunde. Toelating Naam opleiding: Technische Natuurkunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!

Nadere informatie

EL vragenlijst Introductie Elektronica en Elektrotechniek ( ) + practicum ( ) december 2010 Aantal ECTS: 6,5 + 2

EL vragenlijst Introductie Elektronica en Elektrotechniek ( ) + practicum ( ) december 2010 Aantal ECTS: 6,5 + 2 EL vragenlijst Introductie Elektronica en Elektrotechniek (191211580) + practicum (191211600) december 2010 ECTS: 6,5 + 2 1. Hoeveel tijd heb je in totaal aan het vak IEEE besteed, exclusief het practicum?

Nadere informatie

Naam opleiding: Technische Bestuurskunde. Toelating

Naam opleiding: Technische Bestuurskunde. Toelating Naam opleiding: Technische Bestuurskunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden Afdeling ICT&O, Cleveringa Instituut,

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1

Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 201300028 Ir. W. De Kogel-Polak 100% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1

Nadere informatie

Project Interactieve multimedia

Project Interactieve multimedia Project Interactieve multimedia Jerney van Schagen Inleiding: Het eerste idee van het project bij mij was dat het een vrij breed project zou worden, maar in een van de eerste colleges kwam ik er al gauw

Nadere informatie

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak: Natuur- en scheikunde 1 (NASK) Inleiding. Voor het vak Nask1 gebruiken we twee methodes:

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak: Natuur- en scheikunde 1 (NASK) Inleiding. Voor het vak Nask1 gebruiken we twee methodes: PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017 Vak: Natuur- en scheikunde 1 (NASK) Inleiding Voor het vak Nask1 gebruiken we twee methodes: In het derde jaar: Nu voor staks (ThiemeMeulenhoff) In het vierde

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

De PADVINDER STUDIEPADEN BACHELOR BIOLOGIE CELBIOLOGIE ECOLOGIE EN NATUURBEHEER EDUCATIE COMMUNICATIE MANAGEMENT ECM EVOLUTIE & BIODIVERSITEIT

De PADVINDER STUDIEPADEN BACHELOR BIOLOGIE CELBIOLOGIE ECOLOGIE EN NATUURBEHEER EDUCATIE COMMUNICATIE MANAGEMENT ECM EVOLUTIE & BIODIVERSITEIT De PADVINDER STUDIEPADEN BACHELOR BIOLOGIE CELBIOLOGIE CB 3 ECOLOGIE EN NATUURBEHEER EN 4 EDUCATIE COMMUNICATIE MANAGEMENT EVOLUTIE & BIODIVERSITEIT GEDRAGSBIOLOGIE ECM EB GB 5 6 7 MARIENE WETENSCHAPPEN

Nadere informatie

Het huiswerk heeft de volgende functies: - Het kan er toe bijdragen dat kinderen niet achterop raken met het onderwijsprogramma

Het huiswerk heeft de volgende functies: - Het kan er toe bijdragen dat kinderen niet achterop raken met het onderwijsprogramma Huiswerk op De Springplank Informatiebrochure voor ouders / verzorgers Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op De Springplank. We hopen dat deze informatie

Nadere informatie

Pieter Jonkers Studentnummer: 695247 22 06 2011

Pieter Jonkers Studentnummer: 695247 22 06 2011 MONTESSORI LYCEUM AMSTERDAM Smartboard De mening van de Leerlingen Pieter Jonkers Studentnummer: 695247 22 06 2011 Inhoud 1. Inleiding... 3 Aanleiding... 3 Doel van het onderzoek... 3 2. Onderzoeksvraag...

Nadere informatie

Keuzeverslag. Mijn keuze is [IT Management]

Keuzeverslag. Mijn keuze is [IT Management] Keuzeverslag Mijn keuze is [IT Management] Studentnaam : Onno van Gijssel Studentnummer : 500664958 Klas : IP110 Emailadres : onno.van.gijssel@hva.nl Datum : 01-11-2012 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,

Nadere informatie

Periode 3 en 4. UTRECHT, November 2014 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging

Periode 3 en 4. UTRECHT, November 2014 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging Alternatieve Niveau 1 Keuzecursussengids Periode 3 en 4 UTRECHT, November 2014 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging 3 Voordat je begint met lezen Deze alternatieve studiegids

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 8 3 Gebruiksaanwijzing

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

Onderbouw. Profiel. Geef bijles in / en aan (klassen) 4 +PLUSSER Naam Klas e-mailadres

Onderbouw. Profiel. Geef bijles in / en aan (klassen) 4 +PLUSSER Naam Klas e-mailadres 4 +PLUSSER Naam Klas e-mailadres Onderbouw Bianca van Rossum Gymnasium 4 bpvanrossum@hotmail.nl Nikki Bloemen nikki.bl@hotmail.com Florian Tiggeloven Floriantiggeloven@hotmail.com Geef bijles in / en aan

Nadere informatie

Ear openers voor docenten en studenten

Ear openers voor docenten en studenten Ear openers voor docenten en studenten Symposium ENW AUGent - 11 mei 2015 Pieterjan Bonne & Joke Vrijders - Dienst studieadvies Inhoud Actua Onderzoek Klaag- en jubelmuur Resultaten Praktische tips ACTUA

Nadere informatie

Het beantwoorden van de vragen uit de checklist helpt je om twee manieren namelijk:

Het beantwoorden van de vragen uit de checklist helpt je om twee manieren namelijk: Studeren met autisme in het hoger onderwijs checklist Inleiding over studeren in het hoger onderwijs Studeren in het hoger onderwijs is vaak heel anders dan je tot nu toe gewend was. Er wordt van je verwacht

Nadere informatie

Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten

Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten student: score: studentnummer: vraag 1: opleiding: Rechtsgeleerdheid vraag 8: email: vraag 12: 1 Met welke vooropleiding heb je toegang tot de opleiding

Nadere informatie

Trainershandleiding Huiswerk Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Huiswerk Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Huiswerk Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 6 Organiseer je training 8 Praktische tips 10 Het les- en werkboek 14 Powerpoint presentatie 16 Draaiboek 18 Deel 1 20 Deel 2

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

het begin van dit boek

het begin van dit boek De autisme survivalgids 9 het begin van dit boek Ken je dat gevoel? Je bent een kind. Een jongen of een meisje. Om je heen zijn er heel veel andere kinderen. Allemaal zien ze er net een beetje anders uit.

Nadere informatie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Inleiding Sinds september 2010 heeft de examencommissie een belangrijke rol gekregen in het controleren van de kwaliteit van de opleiding. Zo moet de examencommissie

Nadere informatie

Zomerboekje voor nieuwe. Lumion leerlingen

Zomerboekje voor nieuwe. Lumion leerlingen Zomerboekje voor nieuwe Lumion leerlingen Ontwerpen en ideeën van Jesse van Schaik, leerling 1V Uitvoering door Emiel Zevenhuizen, expressiedocent LumionLeren en LumionLeven Welkom op Lumion, school van

Nadere informatie

Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8

Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8 Evaluatierapport Project Mechatronica MOD8 201400151 dr.ir. J. van Dijk 90% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Mechatronica via een e-mailenquête geëvalueerd. De enquête is naar

Nadere informatie

Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica

Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica Auteur: Marco Kleine Deters Opleiding: Bedrijfskundige Informatica Klas: BIEV2B Studentcode: 1550275 Datum: 8-6-2009 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2010 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Samenvatting. Belangrijke kanttekeningen

Samenvatting. Belangrijke kanttekeningen Samenvatting Context en Interventie Na tegenvallende tentamenresultaten en relatief hoog uitvalpercentage in vorige jaren is in blok 1 van studiejaar 2016-2017 de cursus Infinitesimaalrekening A (WISB

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie

Praktijkervaring. reflectieverslag. Haagse Hogeschool Voeding & Diëtetiek

Praktijkervaring. reflectieverslag. Haagse Hogeschool Voeding & Diëtetiek Praktijkervaring reflectieverslag Haagse Hogeschool Voeding & Diëtetiek Datum: 19 mei 2013 Docent: Floor Scheffers Student: Jennifer van Staalduinen Studentnummer: 12062561 Klas: 1F2 Voorwoord Ik wil graag

Nadere informatie

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de

Nadere informatie

Portfolio Miguel Agterberg

Portfolio Miguel Agterberg Portfolio Miguel Agterberg Portfolio Miguel Agterberg Student: Miguel Agterberg Studenten nummer: 12109886 Datum: 3-6-2013 Klas en practicumgroep: 2P2R.a Voorwoord In dit portfolio zal ik bijhouden wat

Nadere informatie