Raads informatiebrief

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Raadsnummer 14R6022 Inoeknummer 14st01443 Dossiernummer septemer 2014 Raads informatierief Onderwerp: standpunt college t.a.v. de Ruit. Inleiding Elk najaar vindt er overleg plaats tussen de Minister van Infrastructuur en Milieu en de verschillende regio's in het land. In dit Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT) worden afspraken gemaakt over strategische dossiers waar Rijk en regio gezamenlijk aan werken, zoals grote infrastructurele werken (weg, water en spoor) en geiedsvisies. Het BO MIRT staat gepland voor 13 novemer De elangrijkste onderwerpen zijn deze keer het MIRT-onderzoek Brainport Avenue, de ereikaarheid van Eindhoven Airport en de Ruit. Deelnemers aan het overleg zijn naast de Minister en de Staatssecretaris o.a. de gedeputeerden Van Heugten en De Boer, urgemeester Blanksma van Helmond als portefeuillehouder Moiliteit van de Metropoolregio Eindhoven (MRE), wethouder Jacos van Tilurg namens de B5 (ij toereurt) en deze keer ook wethouder Van Dorst als voorzitter van de Stuurgroep MIRT-onderzoek Brainport Avenue. Vorig jaar is de Ruit tijdens het BO MIRT niet aan de orde geweest. Echter, ij de ehandeling van het MIRT in de Tweede Kamer is een motie van de Kamerleden Dik-Faer en Van Veldhoven aangenomen, waarop de Minister de provincie heeft verzocht een nieuwe MKBA te maken (ijlage 1). Zij heeft de provincie de ruimte heeft gegeven tot aan het BO MIRT van najaar 2014 om te ekijken hoe voortgang zal worden gegeven aan de Ruit en of de provincie mogelijk voorkeur heeft om andere projecten in de regio te versnellen. Gedeputeerde Staten heeft op 2 oktoer een voorlopig voorkeursalternatief gepuliceerd. Het provincieestuur kiest voor de Verkeersruit Eindhoven-Helmond-Asten aangevuld met maatregelen om doorstroming van verkeer lokaal in Veghel en op de A67 tussen Leenderheide en Asten te vereteren (de Noord Oost Corridor 2x2 zoals opgenomen in de tael op pagina 1 van deze ijlage) zonder verreding van de N279 tussen Veghel en Gemert. In ons coalitieakkoord "Expeditie Eindhoven" heen wij afgesproken dat wij, in plaats van het aanleggen van een Ruit om Eindhoven, investeren in slimme ereikaarheidsoplossingen. Ook de gemeenten Helmond, Nuenen en Son en Breugel spreken zich in hun coalitieakkoorden uit tegen de aanleg van de Ruit. In een poging om als 21 regiogemeenten op een lijn te komen heeft de Metropool Regio Eindhoven (MRE) afgelopen zomer een quick scan laten uitvoeren naar mogelijke alternatieven voor de Ruit. Dit heeft een pakket aanvullingen op en alternatieven voor de plannen van de provincie opgeleverd, opgeouwd volgens de Moiliteitsladder (opgenomen in ijlage 2: Toelichting) en vervat in het rapport Van A > Brainport Brainport Beter Bereikaar van Raadhuis Advies. Op vrijdag 19 septemer 2014 heeft de MRE alle gemeenteraden in de regio hierover geïnformeerd. Het pakket ziet er in grote lijnen als volgt uit: promoten moiliteitsmanagement en eperking autogeruik door o.a. thuiswerken, het nieuwe werken, telewerken; evorderen fietsgeruik (E-ike) door het uitvoeren van geplande investeringen en extra investeren in regionale fietsinfrastructuur voor hogere snelheden en langere afstanden;

2 Raadsnummer 14R6022 uitvoeren van geplande vereteringen in het openaar vervoernetwerk (HOV) en verhogen van de frequentie van de sprinter op het traject Deurne-Best; eter enutten van de estaande infrastructuur door te investeren in smart moility; uitreiden van de A67 met een extra rijstrook van Leenderheide tot Asten; ongelijkvloers maken van de N279 (dus geen verdueling) incl. een oostelijke omleiding om Dierdonk; nieuwe infrastructuur in de vorm van een oost-west verinding tussen knooppunt Ekkersrijt en de N279 ij Laareek, uitgevoerd in 2x1 rijstroken. Tot op heden zijn de verschillende colleges van B&W in Zuidoost Braant nog niet tot een eensluidend standpunt gekomen. In de quick scan van Raadhuis Advies en in het esluit van GS wordt geconcludeerd dat - ondanks intensivering van investeringen in moiliteitsmanagement, fiets, OV, enutting (smart moility) en opwaardering van de A67 - toch een nieuwe weg nodig is. Wij staan als college op het standpunt dat we het aanleggen van nieuwe wegen overodig moeten maken door andere vormen van moiliteit te vereteren en geruik te maken van de mogelijkheden die nieuwe technologie ons iedt. In de erekeningen die zijn uitgevoerd, zowel voor de provinciale plannen voor de Ruit als voor het alternatief pakket van de MRE, komen nieuwe vormen van moiliteit niet voor en worden voor het aandeel van de modaliteiten fiets en openaar vervoer slechts aannames gedaan. Dit is de eperking van de verkeersmodellen waarover we eschikken. Wij gaan de komende tijd een aantal stappen verder: de onzekerheden in het voorspellen van verkeersgedrag worden verkleind door meer geruik te maken van daadwerkelijk gemeten verkeersgegevens en, zo mogelijk, real time data. Wij gaan ons inspannen voor een transitie naar slimme en duurzame moiliteit: hier liggen tal van kansen en mogelijkheden die nog niet enut worden. Dit is ook een kans voor de economie in onze regio: diverse edrijven die voorop lopen in deze technologie zijn in de regio gevestigd. Denk aan NXP en de edrijven op de High Tech Automotive Campus. De Roadmap Slimme en Duurzame Moiliteit, die wij samen met de TU/e, de gemeente Helmond en de MRE gaan maken, zal hier invulling aan geven. De Ruit is nadrukkelijk gepositioneerd als een oplossing voor de regionale ereikaarheid en is niet gericht op het (inter)nationale niveau. Met onze alternatieve aanpak kijken we niet alleen naar de ereikaarheidsknelpunten in de regio, maar ook naar de elangrijke (inter)nationale achterlandverinding tussen de Mainport Rotterdam en het Duitse achterland (de corridor A58-A67). Ook onze partners in de B5- samenwerking en de gemeente Venlo zijn geaat ij een aanpak die verder kijkt dan alleen de regio Zuidoost Braant. Daarnaast vinden we niet alleen de ereikaarheid van elang voor de regionale economie, maar kijken we ook naar de leefaarheid en de landschappelijke waarden die onze stedelijke regio tot een aantrekkelijke woon- en werkomgeving maken. Dat is in het elang van zowel edrijven als ewoners in onze regio. Met de aanleg van de Ruit worden die elangen niet gediend. Uit alle onderzoeken komt duidelijk naar voren dat geen enkele infrastructurele ingreep alle prolemen oplost. De stedelijke prolemen in Helmond en Eindhoven worden niet opgelost door de Ruit zoals voorgesteld door de provincie en evenmin door een nieuwe oost-west verinding in 2x1 rijstroken zoals in het alternatief pakket van de MRE. In ijlage 2 vindt u een tael, geaseerd op evindingen van Raadhuis Advies, waarin de vergelijking tussen deze twee infrastructurele ingrepen wordt gemaakt op asis van de doelstellingen van de Ruit. De aanpak die wij voorstaan, past prima in het Bereikaarheidsakkoord De Moiliteitsladder lijft het uitgangspunt voor de afwegingen die we maken. Het college is, ofschoon het Bereikaarheidsakkoord destijds zonder volgordelijkheid als een integraal pakket is neergezet, van mening dat de Moiliteitsladder consequent moet worden afgelopen. Wij vinden dat de enadering van de prolematiek en de uitvoering van het Bereikaarheidsakkoord moeten worden aangepast aan de actuele ontwikkelingen in de maatschappij en in de techniek. 2

3 Raadsnummer 14R6022 We houden vast aan de doelstellingen die met het realiseren van de Ruit worden eoogd, namelijk: garanderen van de ereikaarheid van de economische centra; verminderen van sluipverkeer en doorgaand verkeer in de dorpen; verminderen van doorgaand verkeer in Eindhoven en Helmond; zorgen voor rouust (regionaal) wegennet. Ons voorstel voor de aanpak van de ereikaarheids- en leefaarheidsprolematiek aan de oostkant van de Brainport regio is opgesteld volgens de stappen op de Moiliteitsladder. Voor een groot deel komt dit voorstel overeen met het alternatief pakket van de MRE, ehalve de laatste stap, de aanleg van nieuwe infrastructuur. U vindt de stappen die wij gaan zetten in ijlage 2: Toelichting. Het is nu aan de gemeenteraden van de samenwerkende gemeentes om hun positie te kiezen. Daarna zullen op diverse momenten en in diverse gremia esluiten worden genomen over de ereikaarheid van het oostelijk deel van de Brainport regio. Het proces dat de komende maanden doorlopen wordt vindt u in ijlage 2: Toelichting. Actueel maatschappelijk onderwerp/proleem Coalitieafspraak Besluit van college van urgemeester en wethouders Het college neemt de voorkeursvariant van de provincie en de conclusie van Raadhuis Advies ten aanzien van het alternatief maatregelenpakket voor de Ruit - dat ondanks intensivering van investeringen in moiliteitsmanagement, fiets, OV, enutting (smart moility) en opwaardering van de A67 een nieuwe weg nodig is - niet over en stelt zichzelf tot taak het pakket van slimme en duurzame moiliteitsmaatregelen zodanig uit te voeren dat een nieuwe oost-westverinding overodig wordt. Argumenten/kanttekeningen 1.1 Het college neemt het Bereikaarheidsakkoord 2007 en de Moiliteitsladder als uitgangspunten. Ofschoon het Bereikaarheidsakkoord destijds als een integraal pakket is neergezet, dus zonder volgordelijkheid, is het college van mening dat de Ladder van Verdaas consequent moet worden afgelopen. 1.2 Er wordt maximaal ingezet op de eerste vijf stappen van de Moiliteitsladder. We doorlopen de Moiliteitsladder van ovenaf, conform het pakket van Raadhuis Advies. Stappen 1 t/m 5 (ijlage 2) worden uitgevoerd conform het Bereikaarheidsakkoord, waarij alle maatregelen opnieuw getoetst worden op actualiteit en effectiviteit. 1.3 De wegenstructuur in de kent nu al ereikaarheidsknelpunten die aangepakt moeten worden. Ingrepen in de estaande infrastructuur (o.a. A67, N279) zijn nodig verkeer in het geied te eperken. 1.4 De aanleg van een nieuwe weg die het Dommeldal doorsnijdt is niet in overeenstemming met het coalitieakkoord. Kosten en dekking Aan dit esluit zijn op dit moment voor de gemeente Eindhoven geen kosten veronden. Ter inzage gelegde stukken Op 19 septemer 2014 is door de MRE een persericht en het rapport Van A > Brainport Brainport Beter Bereikaar van Raadhuis Advies naar alle etrokken gemeenteraden verspreid. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, secretaris 3

4 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar A Vaststelling van de egrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2014 Nr. 52 GEWIJZIGDE MOTIE VAN DE LEDEN DIK-FABER EN VAN VELDHOVEN TER VERVANGING VAN DIE GEDRUKT ONDER NR. 36 Voorgesteld 3 decemer 2013 De Kamer, gehoord de eraadslaging, constaterende dat het Rijk een ijdrage van 268 mln euro heeft gereserveerd voor de Ruit Eindhoven; overwegende dat de MKBA en second opinion op de MKBA voor de Ruit Eindhoven negatief zijn, de commissie MER in een tussenrapportage ij de Notitie Reikwijdte en Detailniveau kritisch is over dit project en de Provinciale Omgevingscommissie van mening is dat nut en noodzaak nog onvoldoende onderouwd zijn; overwegende dat maatregelen op de A27, A58 & A67 die de (inter)nationale ereikaarheid van Noord-Braant sterk vereteren, zijn getemporiseerd (A27, A58) of geschrapt (A67); overwegende dat de temporisering van de Rijksijdrage de versnelde aanpak van de A58 middels voorfinanciering door edrijfsleven en provincie/gemeenten elemmerd; verzoekt de regering, nu nog geen estuursovereenkomst voor realisatie van de Ruit Eindhoven te tekenen, het project te optimaliseren en daarij rekening te houden met (potentiële) natuurwaarden van de EHS en een nieuwe MKBA te maken met zowel een hoog als een laag groeiscenario op asis van actuele verkeersprognoses (op asis van verkeersmodel van Rijkswaterstaat); verzoekt de regering, de Rijksijdrage voor de Ruit Eindhoven niet te schrappen, maar te temporiseren en eerst in te zetten op: kst a-52 ISSN s-gravenhage 2013 Tweede Kamer, vergaderjaar , A, nr. 52 1

5 realisatie van maatregelen die voortkomen uit het MIRT-onderzoek Brainport Avenue, waaronder realisatie van station Eindhoven Acht/Airport; realisatie 1e fase van een volwaardig knooppunt A27 Hooipolder (klaverturine of klaversterturine); realisatie van verreding A27 Werkendam-Scheiwijk uiterlijk in 2019 eginnen en zo mogelijk versnellen en ij dit project optimaal rekening te houden met een toekomstige spoorlijn Breda Utrecht; ongedaan maken van de temporisering van de A58 (in ieder geval Eindhoven Tilurg) zodat versnelde realisatie mogelijk lijft; een in overleg met gemeenten en provincie op te stellen pakket maatregelen voor de Rijksinfrastructuur in de regio Eindhoven (en hierij verreding A67 Leenderheide Geldrop en no-regret pakket A67 te etrekken), waarij ook de principes van Beter Benutten worden etrokken; en gaat over tot de orde van de dag. Dik-Faer Van Veldhoven Tweede Kamer, vergaderjaar , A, nr. 52 2

6 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar A Vaststelling van de egrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2014 Nr. 57 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 17 decemer 2013 Tijdens de stemmingen op 2 decemer over de moties van het notaoverleg MIRT van 25 novemer 2013 is de gewijzigde motie van de leden Dik-Faer en Van Veldhoven (Kamerstuk A, nr. 36) over de Ruit Eindhoven aangenomen. De motie vraagt mij de Rijksijdrage voor de Ruit Eindhoven te temporiseren en deze ijdrage in te zetten op een aantal andere projecten in de regio. Deze projecten zijn echter deels niet geprogrammeerd. Het inzetten van het gereserveerde udget voor de Ruit Eindhoven voor deze projecten etekent het schrappen van (een deel van) de ijdrage voor de Ruit. De motie verzoekt dat echter niet, zij spreekt alleen over temporiseren. Ik zal de wens van de Kamer om het project te optimaliseren en daarij rekening te houden met (potentiële) natuurwaarden van de EHS, en een nieuwe MKBA te maken met zowel een hoog als een laag groeiscenario op asis van actuele verkeersprognoses aan de provincie overrengen. Ik zal geen overeenkomst met de regio over dit project tekenen, en dus ook geen rijksijdrage verlenen, voordat de resultaten van dit onderzoek ekend zijn. Ik zal de provincie de ruimte geven tot aan het estuurlijk overleg MIRT van najaar 2014 om te ekijken hoe voortgang zal worden gegeven aan de Ruit en of zij mogelijk voorkeur heeft om andere projecten in de regio te versnellen. Tot dat moment zal ik het udget van de Ruit nog niet temporiseren. kst a-57 ISSN s-gravenhage 2013 Tweede Kamer, vergaderjaar , A, nr. 57 1

7 Dit is ruim op tijd om de geprogrammeerde projecten A27 Houten- Hooipolder en de A58 Eindhoven-Tilurg alsnog te versnellen. De start van deze projecten kan pas op zijn vroegst in 2018 plaatsvinden. De Minister van Infrastructuur en Milieu, M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Tweede Kamer, vergaderjaar , A, nr. 57 2

8 Bijlage 2: Toelichting Treden van de moiliteitsladder zijn: Moiliteitsladder, ook ekend als de Ladder van Verdaas: De ladder iedt een systematiek voor het onderzoeken van mogelijke oplossingen ij verkeersprolemen en is gericht op uitstellen en eperken van het aanleggen of uitreiden van infrastructuur door het eerst toepassen van andere oplossingen, waarij de volgorde is: 1. Een ruimtelijke visie en programma gericht op voorkomen van moiliteit; 2. Anders etalen voor moiliteit (prijseleid, rekeningrijden); 3. Moiliteitsmanagement en stimulering van fietsgeruik; 4. Vereteren/optimaliseren van het openaar vervoer; 5. Benutten van estaande infrastructuur; 6. Aanpassen van estaande infrastructuur; 7. Aanleggen van nieuwe infrastructuur. Vergelijking tussen infrastructurele ingrepen. In onderstaande tael, geaseerd op evindingen van Raadhuis Advies, wordt een vergelijking gemaakt tussen twee infrastructurele ingrepen: 1. de Ruit zoals voorgesteld door de provincie; 2. een nieuwe oost-west verinding in 2x1 rijstroken zoals in het alternatief pakket van de MRE. NOC = Noord Oost Corridor; VKA = Voorkeursalternatief; Sc2 = Scenario2 Voorstel voor de aanpak van de ereikaarheids- en leefaarheidsprolematiek Brainport Oost. Ons voorstel voor de aanpak van de ereikaarheids- en leefaarheidsprolematiek aan de oostkant van de Brainportregio is opgesteld volgens de stappen op de Moiliteitsladder. Voor een groot deel komt dit voorstel overeen met het alternatief pakket van de MRE, ehalve de laatste stap, de aanleg van nieuwe infrastructuur: Stap 1 - Ruimtelijke Visie: De ruimtelijke ontwikkeling van de stad en de regio lijvend concentreren op plekken met een goede ereikaarheid, ij voorkeur per fiets en openaar vervoer. Stap 2 - Prijseleid: Beprijzing van verkeer is voorlopig op landelijk niveau niet aan de orde. Het enige waar gemeenten zelf invloed op heen zijn de parkeertarieven. De ervaring leert dat verhoging van de tarieven geen of nauwelijks moiliteitswinst oplevert. We nemen daarom op dit punt nu geen extra maatregelen. Stap 3 - Moiliteitsmanagement en fiets: Wij zetten in de regio maximaal in op de fiets en e-ike inclusief de daarvoor enodigde infrastructuur. Dit zijn investeringen die ovenop de afspraken in het Bereikaarheidsakkoord komen. Stap 4 - Openaar Vervoer: De in het Bereikaarheidsakkoord voorziene investeringen in het Openaar Vervoer moeten worden uitgevoerd. Daarnaast epleiten wij ij de NS verhoging van de treinfrequentie tussen Deurne en Best, streven wij in het 1

9 kader van de ontwikkeling van Eindhoven Airport en Brainport Avenue op termijn naar een nieuw vervoersknooppunt in Acht en werken wij aan de veretering van de internationale spoorverindingen naar Duitsland en België. Stap 5 - Benutten van estaande infrastructuur: Samen met o.a. de MRE en de gemeente Helmond zet het college maximaal in op Smart Moility via een regionale Roadmap. We zetten de kennis in die in onze regio aanwezig is (o.a. TU/e, Automotive Campus Helmond, NXP, TomTom), maar ook in Tilurg, om grote stappen te zetten in het enutten van de capaciteit van de estaande infrastructuur. In het Bereikaarheidsakkoord was enutten puur gericht op (dynamisch) verkeersmanagement. Nieuwe technologie iedt intussen veel meer mogelijkheden. Dat zou er toe kunnen leiden dat er minder infrastructuur nodig is. Stap 6 - Opwaarderen van estaande wegen: In een consequente toepassing van de Moiliteitsladder zoals wij deze nu zien zou dit pas in eeld moeten komen als de eerste vijf stappen doorlopen zijn. Tegelijkertijd zien we dat de A67 nu een ottleneck is, die veel onnodig verkeer door het geied stuurt. Als deze weg goed gedimensioneerd is, kan deze weg verkeer uit het geied weg trekken. De A67 vormt samen met de A58 een van de elangrijkste verindingen tussen de Randstad, Braant, het Ruhrgeied en verder. Een goede doorstroming van het verkeer op deze as is van groot economisch elang voor de BV Nederland, voor Braant, voor Brainport en voor de steden Breda, Tilurg, Eindhoven, Helmond en Venlo. Op de overige wegen in het geied moet vooral worden ingezet op het vereteren van de leefaarheid. Het opwaarderen van de N279 tussen Asten en Veghel door het ongelijkvloers maken van de kruisingen en een omleiding ij Dierdonk, past hierin. Dit sluit aan op het elang van Helmond, dat in de opwaardering naar 2x2 rijstroken, zoals voorgesteld door de Provincie, flinke leefaarheidsknelpunten ziet. Stap 7 - Aanleg van nieuwe infrastructuur: De oost-westverinding zetten we in de ijskast. Wij geven ons de opdracht de alternatieve maatregelen goed en volledig uit te voeren, zodat deze nieuwe infrastructuur uiteindelijk niet nodig zal lijken te zijn. Het gaat het college te ver om nu te eginnen met de aanleg van die weg, met alle gevolgen van dien, zonder te weten wat de effecten van de overige maatregelen daadwerkelijk zijn. We nemen geen voorschot op de toekomst ten koste van waardevolle natuur en landschap. Proces dat de komende maanden doorlopen wordt Het is nu aan de gemeenteraden van de samenwerkende gemeentes om hun positie te kiezen. Daarna zullen op diverse momenten en in diverse gremia esluiten worden genomen over de ereikaarheid van het oostelijk deel van de Brainport regio. Het proces ziet er als volgt uit: 1. Gedeputeerde Staten heeft op 2 oktoer een voorlopig voorkeursalternatief gepuliceerd. Het provincieestuur kiest voor de Verkeersruit Eindhoven-Helmond-Asten aangevuld met maatregelen om doorstroming van verkeer lokaal in Veghel en op de A67 tussen Leenderheide en Asten te vereteren (de Noord Oost Corridor 2x2 zoals opgenomen in de tael op pagina 1 van deze ijlage) zonder verreding van de N279 tussen Veghel en Gemert. De project-mer (Milieueffectrapportage), de MKBA (maatschappelijke kosten aten analyse) van de Ruit en het rapport Van A > Brainport Brainport Beter Bereikaar van Raadhuis Advies, dienen als asis voor verdere advisering en esluitvorming. 2. Op asis hiervan wordt aan de Stuurgroep Brainport Oost advies gevraagd t.a.v. het voorkeursalternatief. 3. Tegelijkertijd wordt de Adviesgroep Brainport Oost gevraagd om voor eind oktoer een advies te formuleren voor de Stuurgroep. 4. In de maand oktoer zijn de diverse gemeenteraden in de gelegenheid om hun standpunten t.a.v. het voorkeursalternatief en de onder 1. genoemde documenten te epalen. 5. Op 9 oktoer vindt een informatieijeenkomst voor raadsleden, statenleden en algemeen esturen van de waterschappen plaats. 6. Eind oktoer rengt de Adviesgroep Brainport Oost advies uit aan de Stuurgroep. 7. De Stuurgroep Brainport Oost rengt op 5 novemer advies uit aan Gedeputeerde Staten. 8. Op 13 novemer vindt het BO MIRT met de minister plaats. 9. Gedeputeerde Staten zal, gehoord de commissie Moiliteit/Financiën van Provinciale Staten, in novemer een definitief voorkeursalternatief epalen. 10. Eind novemer / egin decemer wordt het MIRT in de Tweede Kamer esproken. 11. Begin 2015 zal een voorontwerp PIP (provinciaal inpassingsplan) gereed zijn, waarin het tracé van het voorkeursalternatief van GS wordt vastgelegd. 12. Over het PIP vindt het wettelijk vooroverleg met de gemeenteraden plaats in het voorjaar Besluitvorming door Provinciale Staten over het PIP is voorzien in de 2e helft van