POLENNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht. Nr

Transcriptie

1 POLENNIEUWSBRIEF Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht Nr VOORWOORD De eerste nieuwsbrief van Dominant hierin zijn de verslagen van de schoenendoosreizen naar Toruń en Piotrków Trybunalski. Ze zijn samengesteld uit bijdragen in woorden en beelden van verschillende deelnemers aan de reizen. Het onderwerp van de laatste rubriek is Wisława Szymborska, de bijzonder populaire Poolse dichteres, die op 1 februari overleed. ACTUALITEITEN Contacten in 2011 In het afgelopen jaar waren er weer uiteenlopende contacten tussen onze gemeente en de drie zustergemeenten in Polen. In maart bezocht Arnold Hoogenboom de gemeente van Piotrków. In april bezochten Rein van der Have en Paul Verkade, gecombineerd met een reis voor de stichting Hulp Oost-Europa, de gemeente van Hrubieszów en Voice of the Gospel in Warschau. In juli was een groep van acht op werkvakantie in Piotrków. In september waren de voorganger van Hrubieszów en de directeur van Voice of the Gospel met hun echtgenotes op een zondag in ons midden. In december gingen twaalf van ons op pad naar Piotrków en Torun. Deze contacten worden door de gemeenten in Polen enorm gewaardeerd. Dat constateerde ieder die erbij betrokken was. En ze waren ook voor ons erg verrijkend, zowel voor wie in Polen was, als voor wie de bijeenkomst op zondagavond 11 september bijwoonde. Het is steeds weer heel bijzonder en hartverwarmend de onderlinge betrokkenheid (die ook sterk sprak uit de brief die de gemeente van Torun in december meegaf) en de eenheid in Jezus Christus te ervaren. We mogen zo elkaar opbouwen in het geloof en onderlinge liefde. Dank aan God, die ons dit alles gaf, schreef een van ons. Ook hebben we materiële ondersteuning kunnen geven. Daarvan geven we in de volgende kerkbode een overzicht. Nood In onze omgeving horen we wel eens opmerkingen die erop wijzen dat men verwacht dat de situatie voor de Polen inmiddels bijna gelijk is aan die in ons land. Wie in Polen komt, wordt met het tegendeel geconfronteerd. Een klein deel van de bevolking profiteert volop van nieuwe mogelijkheden en een heel andere levensstandaard dan vroeger, maar daarnaast gaan velen voortdurend gebukt onder bittere armoede en betekent het leven voor hen vaak lijden, steeds weer te kampen hebben met een tekort aan primaire levensbehoeften. Vanuit de stichting Hulp Oost-Europa maken we dan ook jaarlijks bedragen over voor winterhulp aan de kerk waartoe onze zustergemeenten behoren. Van de penningmeester van deze kerk ontvingen we onlangs de volgende reactie: Polennieuwsbrief 7 1

2 Generally speaking the money from HOE went to people in very difficult financial situations. We have so many people like that in our churches! With the money people were able to buy: medications, food, coal/wood for heating, gas for cooking, some used the money to buy hearing aid or repair a wheelchair, etc. Of course, we were unable to give them much money but even the little they got helped them in their everyday needs. So, thank you again for your assistance, for giving hope and encouragement to so many people. There is still such a wide area of poverty in this country. That is why the social work is still a very important part of our ministry. Thank you again from the bottom of our hearts. Verslagen van de schoenendoosreizen Begin december stonden 550 (!) feestelijk versierde schoenendozen opgestapeld op tafels op de galerij in de kerk, keurig gesorteerd op jongen en meisje en ook nog op leeftijdsgroep, klaar om vervoerd te worden naar Polen. Zowel Onderhoudsbedrijf Johan van Huizen als Taxibedrijf Bakker stelden kosteloos een bus ter beschikking voor de lange reis. Op donderdagavond werden al twee bussen gevuld met dozen, kinderkleren en vijftig stoelen. Daarna oefenden we met het zingen van enkele kerstliederen die in Polen tijdens de bijeenkomsten ten gehore gebracht zouden worden. De lessen in schone zangkunst van Paul gaf een merkbare verbetering in uitspraak, timing en volume. Nadat op vrijdagavond ook de derde bus was gevuld, vertrokken we om kwart over acht met twaalf leden van onze gemeente. Er volgde een nacht waarin we met constante snelheid in oostelijke richting koersten. Sommigen lukte het redelijk te slapen, anderen lukte dat in het geheel niet. In Polen aangekomen namen we rond zeven uur een Pools ontbijt. Daarna gingen we uiteen in twee richtingen: acht van ons gingen naar Torun en vier naar Piotrków Trybunalski. Toruń Na een reis van vijftien uren werden we hartelijk verwelkomd door ds. Tadeusz Tolwinski, zijn vrouw en enkele gemeenteleden. De dozen en stoelen werden uitgeladen, daarna bekeken we op zaterdagmiddag het mooie centrum van de oude stad Torun. In een restaurant met de sfeer van een oude stadsherberg genoten we van de lunch. Polennieuwsbrief 7 2

3 Polennieuwsbrief 7 3

4 Terug in de kerk bleek die al gevuld met zo n honderdvijftig kinderen. Opgetogen, verwachtingsvolle blikken. Er was eerst een programma van zang, kerstvertelling en spel. Als groep uit Barendrecht hebben we met een PowerPointpresentatie beelden van Holland laten zien en enkele kerstliederen ten gehore gebracht, wat erg gewaardeerd werd. Toen kwam de uitdeling van de schoenendozen. Blijde gezichten. Na de dienst kregen de kinderen de schoenendozen, waarna zij dankbaar en vol vreugde huiswaarts keerden. Dat nog (lang) niet alles in Polen van hoge kwaliteit is, bleek toen we werden geroepen om een bus aan te duwen, waarmee een deel van de kinderen moest worden vervoerd. Na deze bijeenkomst stond een goed gevulde tafel gereed, waaraan we met een aantal gemeenteleden van Torun de maaltijd konden gebruiken. Daarna volgde nog een uitgebreide voorstelronde. Na de maaltijd werden de gesprekken voortgezet in de huiskamer van de kerk. Na een lange, intensieve dag zijn we moe, maar tevreden rond elf uur gaan slapen. Polennieuwsbrief 7 4

5 Zondag begon om tien uur de kerkdienst. Zowel Romuald Szymanski in het Pools als Paul Verkade in het Engels (met vertaling) hebben tijdens de kerkdienst gesproken. We zongen weer enkele kerstliederen en brachten groeten over van de Immanuëlkerk. Het einde van de kerkdienst bestond uit het spontaan en soms heel emotioneel danken en bidden door diverse mensen uit de kerk. Na de kerkdienst was er een gezamenlijke lunch met diverse gemeenteleden, waarbij de vriendschap voelbaar werd door de persoonlijke gesprekken. Daarna hebben we een korte wandeling in de wijk rond de kerk gemaakt. Toen begon al snel de tweede bijeenkomst met kinderen van dit weekend. Weer stroomde de kerk helemaal vol. Op zaterdag waren het vooral kinderen uit weesgezinnen en zorginstellingen; op zondag vooral kinderen uit arme gezinnen. Het programma was hetzelfde als een dag ervoor. Maar wij zongen andere kerstliederen. En dat ging steeds beter. Zijn jullie een koor? vroeg iemand na afloop. Op de zondagavond was onze groep verdeeld over de gezinnen van twee ouderlingen. Verwonderlijk hoe we zijn ontvangen aan een volle tafel met lekker eten. Tijdens deze avond zijn fijne gesprekken gevoerd over het christelijk geloof en persoonlijke ervaringen met en ter ere van Hem. Polennieuwsbrief 7 5

6 Na een korte nacht (om kwart over vijf ging de wekker af!) aanvaardden we maandagmorgen de terugreis. Eerst nog een zeer hartelijk afscheid met stevige omhelzingen van pastor Tadeusz Tolwinski en zijn vrouw. Rond elf uur genoten we nog, voordat we Duitsland in reden, van een heerlijke maaltijd in een Pools restaurant. Juist toen we weer de weg op wilden gaan, stond het team van Piotrków op de parkeerplaats. Een half uur hebben we ervaringen staan uitwisselen, waarna zij gingen eten en wij weer de snelweg op. Maandagavond kwamen we rond half tien bij de Immanuëlkerk aan. Moe, maar met veel mooie indrukken gingen we uiteen. We hebben ons in onze zustergemeente niet alleen gast gevoeld, maar zeker ook broeder en zuster. Hartverwarmend. Wat is het heerlijk, dat er, al zijn we ver van elkaar verwijderd qua afstand (1.100 km ), toch de verbondenheid is in het Woord en de liefde van Jezus Christus en de werking van Zijn Geest. Piotrków Trybunalski Reinier en Dingena, Marcel, Kees, Peter, Jan, Romuald en Paul Polennieuwsbrief 7 6

7 De groep naar Piotrków kwam na een voorspoedige reis zaterdagmiddag om half één aan. We hebben eerst de schoenendozen van Hrubieszów overgeladen in de auto van Marek Pyra, gedankt voor de voorspoedige reis en gebeden dat Marek weer veilig zijn thuisreis mocht maken. Daarna hebben we de rest van de schoenendozen uitgeladen. Met pastor Daniel Krystoń maakten we een stadswandeling door Piotrków Trybunalski. Het was heel indrukwekkend huizen te zien die er van de buitenkant mooi uitzien maar aan de binnenkant heel oud en slecht onderhouden. Ook vielen de antisemitische leuzen op die her en der op de muren zijn aangebracht. We hebben daarna voor een luttel bedrag met Daniel in een heel goed restaurant gegeten. s Avonds waren we uitgenodigd door Mark en Naomi, een evangelistenechtpaar uit Amerika dat werkt vanuit onze zustergemeente in Piotrków. Op zondag hadden we om tien uur een kerkdienst. Namens onze gemeente in Barendrecht bracht Rein van der Have de groeten over. Daarna vertelde Frans Meijer het verhaal van zijn ziekte. Hoe hij het ervaren heeft dat God hem vanuit het dal van de schaduw van de dood leidde naar de grazige weide. Donkere dalen zijn ook voor diverse gemeenteleden in Piotrków Trybunalski heel herkenbaar. in de huisgemeente, onderdeel van de gemeente van Piotrków Polennieuwsbrief 7 7

8 Na de kerkdienst, waarin het ging over 1 Thessalonicenzen 5, hadden we een samenzijn met de gemeenteleden. De lunch gebruikten we bij Daniël en Ania. Dit moest snel gedaan worden, omdat Daniël zou voorgaan in een kleine huisgemeente, zo n veertig kilometer verder op het platteland. Het was een goed samenzijn daar. s Avonds waren we weer te gast bij gemeenteleden en genoten van een echt Poolse maaltijd. De volgende ochtend was het al weer vroeg dag. Voor zes uur vertrokken we uit Piotrków Trybunalski. Onderweg ontmoetten we de andere groep. Na een lange maar voorspoedige reis kwamen we op maandagavond aan bij de kerk. We kijken terug op goede ontmoetingen waarin we goede gesprekken met de Poolse broeders en zusters hebben gehad. Ook hebben wij als groep elkaar beter leren kennen. Opvallend is dat een flink deel van de foto s uit dit verslag bestaat uit beelden van maaltijden. Wie er nu of eerder bij was, bevreemdt dat minder. Juist rond de maaltijden ontstaan vaak positieve, hartverwarmende contacten. Een opmerking die gemaakt werd: Het roept op wat we in de Bijbel lezen over de vroege christengemeenten: de gemeenschappelijkheid rond de maaltijden en in gesprekken op grond van het geloof in en de liefde van Jezus Christus. Een van ons schreef aan het eind van een reflectie op de reis: Dank aan God, die ons dit alles gaf. Rein, Marjolein, René en Frans Bezoek uit Toruń In het weekend na Pasen verwachten we tien à twaalf leden van de gemeente van Toruń. De Polencommissie is volop bezig met de voorbereidingen. We kijken ernaar uit voor de tweede keer een groep uit deze gemeente, waarmee de contacten steeds intensiever worden, in ons midden te hebben. Een onderdeel van het programma bestaat op verzoek van de gemeente van Toruń uit een tweetal lezingen, die gehouden worden in onze kerk op vrijdagmorgen 13 april. Wie belangstelling heeft en in de gelegenheid is, is daarbij ook van harte welkom. De lezingen worden gehouden in het Engels en vertaald in het Pools. In de volgende nieuwsbrief meer over dit bezoek uit Polen. Polennieuwsbrief 7 8

9 Actiemarkt We willen graag nu alvast attenderen op de datum van de actiemarkt van dit jaar. Die staat gepland op zaterdag 2 juni. Wie spullen heeft die hij zelf niet meer gebruikt, maar die nog geschikt zijn voor verkoping op een rommelmarkt, vragen we die nog een poosje te bewaren, of als dat niet mogelijk is, contact op te nemen met Menno en Angela Molenaar, tel. 5585t83. AGENDA 2012 data activiteiten 2012 vr. 20/01 bijeenkomst van deelnemers aan schoenendoosreizen 2011 ma. 30/01 vergadering Polencommissie /03 vergadering Polencommissie do. 12/04 ma. 15/04 delegatie uit Toruń is een weekend in Barendrecht za. 02/06 actiemarkt voor Polen vr. 07/12 ma. 10/12 schoenendoosreis naar Toruń vr. 07/12 ma. 10/12 schoenendoosreis naar Piotrków Trybunalski in Barendrecht in Polen Stichting Hulp Oost-Europa WETENSWAARDIGHEDEN Wisława Szymborska Op woensdag 1 februari overleed zo niet de grootste dan toch zeker een van de grootste Poolse dichters van na de Tweede Wereldoorlog: Wisława Szymborska. Ze werd zelfs wereldberoemd, toen haar op 3 oktober 1996 de Nobelprijs voor Literatuur werd toegekend. Ik ken haar werk sinds ruim tien jaar en heb grote bewondering voor de originaliteit van haar gedachten en voor de manier waarop zij die door het kiezen en ordenen van woorden en zinnen verwerkte tot gedichten. Bericht van het ANP: De Poolse dichteres Wisława Szymborska is op 88-jarige leeftijd overleden. Dat is vandaag bekendgemaakt. Szymborska won in 1996 de Nobelprijs voor de Literatuur. Szymborska is volgens haar woordvoerder 'vredig, in haar slaap, overleden'. De dichteres was al lange tijd ziek. Ze woonde in de Zuid-Poolse stad Kraków. De juryleden van de Nobelprijs noemden de dichteres in 1996 de 'Mozart van de poëzie'. Een vrouw die 'de elegantie van taal wist te combineren met de razernij van Beethoven'. Gedichten van Szymborska worden zowel politiek als speels genoemd, ze was een dichteres die humor gebruikte op onvoorziene wijze. Szymborska, geboren in 1923 in Kórnik bij Poznań, studeerde letterkunde en sociologie in Kraków. Haar eerste gedichten publiceerde ze in De Poolse minister van Buitenlandse Zaken, Radosław Sikorski, repte over een onvervangbaar verlies voor de Poolse cultuur. Polennieuwsbrief 7 9

10 Bekendheid Toen Wisława Szymborska in 1996 de Nobelprijs voor de literatuur kreeg, was dat een complete verrassing voor de meeste literatuurkenners, want weinigen hadden van haar gehoord, laat staan haar werk gelezen. Ook in het Nederlandse taalgebied was zij op dat moment nagenoeg onbekend. Er was tot op dat moment slechts één bundel gedichten van haar in vertaling verschenen, en dan nog wel in een heel kleine oplage van 190 exemplaren. Deze bundel, simpelweg Gedichten getiteld, verscheen in 1983 bij De Lantaarn in Leiden en bevatte 29 gedichten die zowel in het Pools als het Nederlands waren afgedrukt. Ruim een maand na de toekenning van de prijs verscheen bij het Poëziecentrum Gent een tweetalige bloemlezing met 26 gedichten, getiteld Verrukking en wanhoop. Een royale keuze uit haar gedichten verscheen in 1997 bij Meulenhoff, in een vertaling van Gerard Rasch. Die slechts zeer geringe bekendheid in Nederland staat in schril contrast met de enorme populariteit van Szymborska in haar eigen land. In één van haar vroege gedichten schreef ze nog: Was ik maar een bokser in plaats van iemand die schrijft - als bokser beteken je wat, maar ze is uitgegroeid tot een van de bekendste Polen. Haar bundels worden in grote aantallen verkocht. Szymborska trad echter niet graag op de voorgrond: ze bemoeide zich niet met literaire en politieke debatten en trad zelden op tijdens evenementen. Nadat ze had gehoord dat haar de Nobelprijs was toegekend, merkte ze op dat ze voor wat betreft haar voorkeur voor een rustig leven, nu wel wat problemen voorzag. Leven Wisława Szymborska werd op 2 juli 1923 geboren in Bnin, in de buurt van Poznań in het westen van Polen. In 1931 verhuisde ze met haar familie naar Kraków. Ze studeerde Poolse literatuur en sociologie aan de universiteit van deze stad gedurende de jaren Van 1953 tot 1981 was ze als poëzieredacteur en columnist verbonden aan het literair tijdschrift Zycie Literackie. In 1945 debuteerde Szymborska in een dagblad met het gedicht Ik zoek een woord. Begin jaren vijftig verschenen haar eerste dichtbundels, aanvankelijk zonder veel succes. Naam maakte ze in 1957 met de gedichten in Wolanie do Yeti (in het Nederlands betekent dat zoveel als 'De aanroeping van Yeti') en met de in 1962 verschenen bundel Sól ('Zout'). In totaal heeft ze twintig bundels op haar naam staan. Polennieuwsbrief 7 10

11 Het karakter van haar poëzie In beschouwingen over haar werk wordt erop gewezen dat een van de voornaamste kwaliteiten van Szymborska's poëzie (en naar men mag aannemen ook een belangrijke reden voor haar populariteit in Polen en daarbuiten) is, dat ze in gewone, voor een breed publiek begrijpelijke taal schrijft over de grote literaire thema's. Zij doet dit met grote originaliteit en in veelal redelijk toegankelijke gedichten. Haar verzen zijn echter nogal eens bedrieglijk eenvoudig. Haar denken is complex, maar haar taal is eenvoudig, zei Karl Dedecius, de Duitse vertaler van haar werk, in een reactie op de toekenning van de Nobelprijs. Een andere reden voor haar populariteit is gelegen in het feit dat haar werk voor de Poolse lezers een 'rustpunt' is: Szymborska heeft zich in haar werk vanaf het midden van de jaren vijftig (voordien schreef ze wel een aantal lofdichten op Stalin) nooit laten lenen voor politieke propaganda van de communistische machthebbers en zich vooral geconcentreerd op het menselijk individu. In een bespreking van Gedichten typeerde Gerard Rasch haar in 1983 in de Volkskrant als de dichteres van het alledaagse, van het ongrijpbare en onformuleerbare in het menselijk bestaan, van de mens die zich verwondert over dit bestaan, over zijn menszijn dat hij ziet als resultaat van een miljarden jaren durende evolutie, als product van geschiedenis en cultuur, echter zonder dat daarbij de nadruk ligt op de nationale Poolse achtergrond. De gedichten van Szymborska worden vaak omschreven met termen als 'speels', 'ironisch' en 'verrassend'. Geprezen worden ook haar nauwkeurige observaties en de grote beeldenrijkdom. Wie zich in haar werk wil verdiepen, kan op het internet veel meer van haar en haar werk vinden. De laatste jaren zijn ook weer enkele uitgaven van haar poëzie in Nederlandse vertaling verschenen. Hieronder volgen vier gedichten van Wisława Szymborska. Polennieuwsbrief 7 11

12 VERMEER Zolang de vrouw uit het Rijksmuseum in geschilderde stilte en concentratie uit een kan in een schaal dag in, dag uit melk giet, verdient de Wereld geen einde van de wereld. WISŁAWA SZYMBORSKA Polennieuwsbrief 7 12

13 VOORBEELD Een stormwind heeft vannacht alle bladeren van de boom gerukt behalve een enkel blaadje, achtergelaten, om solo te wapperen aan een naakte tak. Met dit voorbeeld demonstreert het Geweld, dat het, jawel soms van een geintje houdt. WISŁAWA SZYMBORSKA Polennieuwsbrief 7 13

14 NIETS TWEEMAAL Niets gebeurt tweemaal en niets zal tweemaal gebeuren. Geboren zonder kundigheden, sterven we dus als onervaren senioren. Ook al zijn we nog zo hardleers op de grote school van t leven, geen winter, geen zomer wordt ons nog een keertje opgegeven. Niet één dag keert ooit terug, twee nachten zijn nooit identiek, geen kus is als een andere, elke oogopslag is weer uniek. Gisteren noemde iemand plots in mijn bijzijn luid jouw naam het leek alsof een rode roos naar binnen woei door het raam. Nu we samen zijn vandaag, haal ik mijn blik van je gezicht. Een roos? Hoe ziet een roos eruit? Is dat een bloem? Een steen wellicht? Onzalig uur, onnodige vrees, waarom bemoei jij je ermee? Je bent je moet voorbijgaan. Je gaat voorbij en alles is oké. Lachend en elkaar omhelzend verzoenen we ons met elkaar, ook al zijn we zo verschillend als twee druppels zuiver water. Polennieuwsbrief 7 14

15 SOMMIGEN HOUDEN VAN POËZIE Sommigen ofwel niet allen. Zelfs niet de meerderheid van allen, maar de minderheid. De school waar het moet en de dichters zelf niet meegerekend, zullen dit er ongeveer twee op de duizend zijn. Houden van maar van kippensoep met vermicelli kun je ook houden, en van complimenten en de kleur blauw, van een oud sjaaltje, van je verzetten, van de hond aaien. Poëzie alleen, wat is poëzie eigenlijk. Op deze vraag is al menig weifelend antwoord gegeven. Maar ik weet het niet en daaraan houd ik me vast als aan een reddende leuning. Polennieuwsbrief 7 15